Slaplantjes in de Serre

De slaplantjes in de serre hebben geen hinder ondervonden van de voorbije nachten met vorst. Wellicht heeft het tot -8 °C gevroren.

Kerspruimen dit jaar ?

Ik schat dat het de vorige nacht hier een 5 tal graden gevroren heeft. En komende nacht zou het nog iets meer vriezen

De myrobolanen of kerspruimen, de pruimensoort Prunus cerasifera, waarvan de cultuurpruim, Prunus domestica afstamt, hebben vorige nacht wellicht geleden onder de flinke vorst. De bloei heeft evenwel zijn optimum nog niet bereikt. Dan zijn het echt witte bloeiplekken in de tuin.

Deze bloeiende kerspruimen bestaan in feite uit een viertal variëteiten. Het zijn in feite onbenoemde rassen. Er zit een vroege blauwe tussen, evenals een gele. Dan volgen nog een roodachtige en nog later een blauwe  bloed-kerspruim.

Twintig jaar terug werden ze als bundeltje sleepruim, Prunus spinosa in de grond gestopt, maar ze geraakten nooit uitgeplant.

Genetische modificatie helpt tegen schurft in appel

15 FEB 2008    Groenten en Fruit

Genetische modificatie van appels kan er voor zorgen dat de fruitteelt milieuvriendelijker wordt. Dat blijkt uit onderzoek van Wageningen UR.

De Gala-lijn met de beste weerstand (resistentie) had 60% minder schurft-aantasting dan de niet genetisch gemodificeerde bomen. Dat betekent dat de genetisch gemodificeerde bomen aanzienlijk minder chemische bescherming nodig hebben.

In de onderzoekboomgaard stonden ook Santana-bomen, een appelras dat door Plant Research International via kruisingsveredeling is ontwikkeld en ook resistent is tegen de schruft. Deze bomen bleken zich nog beter tegen de schimmel te kunnen verdedigen.

Aan de Leuvense Universiteit doet Wannes Keulemans soortgelijk onderzoek. Een aantal jaar geleden was er eveneens een aanvraag om ook bij ons een proef met genetisch gewijzigd materiaal op te zetten. Zijn aanvraag werd afgewezen.

Donja

( Foto uit Hoogstamfruitbomen in West-Vlaanderen)

Donja is een appel die rond de jaren 1925 gewonnen werd door de stationschef van Jabbeke, de heer Frans De Hondt.

Het is een kruising tussen Transparente Blanche (oogstappel) en Transparente de Croncels.

Rijp in augustus, bewaart tot half september.

In 1997 schafte ik mij dit ras aan. Dit was toch de bedoeling.

Vandaag, 13 februari schoten nog gave vruchten over, geplukt als groene appels naar het einde van september, als de normale Donja al voorbij moest zijn.

De smaak van deze appel valt behoorlijk mee. We vergeleken met een President van Dievoet, ook een lekkere winterappel. De eerste vonden wij de beste!

Het is een volledige beurtjaarappel. Dit jaar verwacht ik zo goed als geen vruchten.

De eerste jaren leek het mij een vrij schurftgevoelige boom, zeker in de beginjaren. Daarna is er meer weerstand gekomen. In 2005 waren het mooie, grote vruchten met nauwelijks schurft. Vorig jaar was er totaal geen schurft.

Hierbij 3 vandaag genomen foto’s.

Wie helpt mee het ras te determineren?

Trip naar Engeland

Vrijdag 8 febr. bij ‘t begin van ‘t mooie weer naar Engeland. De temperaturen liepen wel niet zo hoog op als hier. Zaterdag boekte Ukkel met 17,1°C een record voor febr.

Wij vertrokken met Nordfolkline uit Duinkerke om 8 a.m. Eerste stop te Hersham bij Chase Organics voor het ophalen van de zaden uit de Organic Catalogue. Verwelkoming bij Mike Hedges, directeur. Op weg naar Send stop in Wisley Garden.

Veel nieuwe dingen zag ik niet in het Plant Centre tot mijn oog viel op de peer Sensation, de rode mutant  (1940 in Australië) van  Bon Chrétien Williams’.

Onderstam kwee Adams. De vrucht heeft een blinkend rode pel. Het vlees is crème-wit, halfsmeltend en sappig.

Het oorspronkelijke ras Williams’ Bon Chrétien  ontstond in de 1760 tiger jaren te Aldermasten, Berkshire, Engeland.

Regelmatig vruchtbaar, goede, licht gemuskeerde smaak en sappig. Te plukken enkele dagen voor volledige rijpheid vanaf eind augustus.

Hartelijk weerzien met de 85 jarige fruitvrienden Howard en Elisabeth Stringer. De kruisbes Weisse Neckartal heb ik hem spijtig nog niet kunnen bezorgen.

Zondag 10 februari Jonas 16! Een grote gast, al meer dan 1,80 m.

Op de terugweg stop te Leffinge bij kozijn, alias "nonkel André", André Lagrou, 79 sinds 6/2.

Madame Verté

Deze peer ben ik niet tegengekomen bij Theyskens.

Ze werd rond 1810 bekomen door Kevers te St joost-te-Node (Brussel). Soms spreekt men ook van een zaailing van Van Mons, maar we hebben vernomen dat Van Mons niet vies was om de vruchten van anderen naar zijn hand te zetten.

Ik heb de vrucht leren kennen op Europom 2006 te Naumburg bij Kassel. Ze was er te proeven uit biologische cultuur.

De grootte is iets onder de middelmaat. Dunnen kan helpen.

De boom vraagt een goede grond. Dan is het vruchtvlees smeltend, zeer saprijk, zeer zoet en goedsmakend. Zoniet is er weinig kwaliteit.

Pas eind oktober plukken. Vraagt een warme herfst. Tot 10 weken houdbaar

Franz Mühl in ”Alte und Neue Birnensorten” geeft volgende aanbouwwaarde:

Ook op een koelere standplaats een van de beste winterrassen voor de tuin, op voorwaarde van een goede verzorging. Kan ook gebruikt als leivorm of voor kuipplanting. Goede tafel- en keukenpeer. Marmelade krijgt een mooie, rode kleur.

Pomologie (slot)

Laten we het nu hebben over de zaaiers van peren in de streek van Doornik, waarover B. Du Mortier enthoesiast verhaalt in “Pomone tournaisienne”.

Onder de vruchten zijn er excellente rassen wier kwaliteiten overal tot uiting komen. Andere zijn van eerste kwaliteit in de goede klei - en kalkgronden van Henegouwen  en in de propvincie Namen en omgeving, maar hebben weinig waarde in Vlaanderen. Ziehier de namen en oorsprong van de voornaamste van deze peren.

Beurré Durondeau of Poire de Tongre-Notre-Dame, in 1811 gewonnen door Durondeau, brouwer in dit dorp. Deze peer steekt er overal bovenuit, waar men ze ook kweekt.

Beurré Dumont, nog zo’n buitengewone peer die het overal goed doet. Ze werd bekomen in 1831 door Joseph Dumont-Darchy, tuinier van de baron de Joigny te Esquelmes bij Doornik.

Général Totleben  Zeer grote vrucht, magnifiek als leiboom, maar zeer afhankelijk van grond waarop men teelt. Gewonnen in 1842 door Fontaine, tuinier te Ghlin.

Beurré Dilly. Variëteit uit 1848, verkregen door Dilly, hoefsmid te Jolain bij Doornik. Goede peer in Vlaanderen, maar buitengewoon goed en mooi in Henegouwen.

Beurré Dubuisson, gewonnen in 1832 door Isidore Dubuisson, tuinier te Jolain. Volgens Du Mortier is het een buitengewone vrucht. Hoe het ras het doet in andere streken moet nog onderzocht worden. Ik heb het ras geplant in Mechelen maar niet met het beste gevolg.

Délice de Naghin. Bekomen door Daras de Naghin, eigenaar te Doornik. Volgens Du Mortier is het een uitstekende peer voor november. Daras de Naghin heeft ook de Comte de Hainaut, Colmar Daras en Beurré de Naghin gewonnen.

Gros  trouvé. Magnifieke tentoonstellingspeer, lekker gebakken. De vrucht werd gevonden door Gabriel Everard, boomkweker te Doornik. Deze man bekwam ook de Passe-Colmar d’été (1835), Délice Everard (1842), Colmar  Du Mortier, Princesse d’Orange.

De Beurré du Bus, een zeer goede peer voor december en januari werd in 1858 gewonnen door Du Bus, advokaat te Doornik, die ons ook nog de Beurré Saint François gaf, een zeer goede vrucht voor november.

Vervolgens hebben we nog  Joseph Dumont, tuinier te Esquelmes met Triomphe Dumont (1857), Rival Dumont en Beurré d’Esquelmes.

De Fontaine, tuinier te Ghlin met Général Totleben, Beurré de Fromentel, Beurré de Ghlin en Délice d’Avril.

Van Bouzin, deken te Chin de  épiscopale en Gris de Chin.

B. Du Mortier, president van de ‘Société royale d’Horticulture de Tournai’ werd zelf een groot zaaier. Hij won Rouselinne de Tournai, Belle de Kain, Beurré Pauline, Crassane Du Mortier, Bergamote de Tournai, Tournai d’hiver, Beurré du Carème, Petit Tournaisienne, La Solstitiale en Bési musqué. 

B. Du Mortier stierf op 82 jarige leeftijd in 1878 te Doornik, zijn geboortestad.

De vruchten van de Doornikse zaaiers zijn eerste klasvruchten in die streek, maar elders halen ze over het algemeen niet die kwaliteit.

Uit al het voorgaande zien we dat België grote en bekwame zaaiers heeft voortgebracht, waarvan de resultaten over gans het land en daarbuiten verspreid zijn en algemeen worden gewaardeerd.

Het is helemaal niet overdreven te zeggen dat de Belg zich trots mag voelen de beste peren te hebben die men eet op onze planeet.

Naar Hoeselt

Vorige zaterdag was het zonnig, maar toch vrij koud. 1,5° Wees de buitentemperatuuraanduiding in de wagen. Louis had zijn botten aangetrokken en kreeg zeer koude voeten. We haakten voor het eindsignaal af.

Via schilderachtige wegen met veel fruit reden we van Borgloon naar Hoeselt. Mij troffen vooral de vele maretakken in de populieren. In de tijd moeten de druïden hier ferm hebben kunnen oogsten. Nu lijkt het een beschermde plant te zijn.

Gelukkig troffen we Jean-Pierre Billen thuis. Hij is de reisorganisator van de NBS. We leerden hem kennen op de eerste reis naar Engeland in 1997. In 2006 bracht ik verslag uit (half sept.) op de blog over de schitterende reis tot in Cornwall. Volgend jaar hoopt Jean-Pierre Midden-Engeland te verkennen. Normaal zullen Aleide en ik van de partij zijn.  

Wat later kwamen zijn ouders thuis. Vader Billen heeft een kleine, maar tot in de puntjes verzorgde wijngaard. Hier geen ziektes en goede groeikracht.  Wijnmaken is zijn grote hobby. Na alle soorten fruitwijnen is het druivenwijn geworden.

Gestekte Phoenix geeft lossere trossen dan geënte. De resistente regent is goed vertegenwoordigd. Sirius heeft hij niet staan.

Fruitsla

Vandaag 73. Aleide maakte om de dag te starten een lekkere en gezonde fruitsla met eigen appelsap, appel, okkernoot, frambozen, Taybes en zwarte bes. Maar niet eigen fruit eerst, er komt ook nog banaan, citroen en ahornsiroop uit Canada bij.

Zat. 2/2 Borgloon-Hoeselt,

Eerst naar de praktijkles druiven snoeien in de Paddock wijgaard van de NBS naast de kerk van Borgloon.

De ligging is uitstekend op de zuiderhelling.

Veel problematischer is het onderhoud van zo’n grote verzameling van allemaal diverse wijnrassen, waaronder soms erg ziektegevoelige. Een konstant opvolgen en spuiten is dan een noodzakelijkheid. Nu de wijngaard zijn jeugdfaze voorbij is heb ik de indruk dat de ziektedruk zeer sterk is geworden.

Wij hebben geleerd dat vooral de valse meeldauw zeer vernietigend gaat werken: de schimmel wordt aktief eenmaal boven de 8° en tast de takken sterk aan. Verschillende dode of halfdode exemplaren gezien.

De heer Meyermans, oudleraar van de tuinbouwschool van Leuven, die al een paar decennia terug de druiventeelt propageerde, toonde zeer goed dat je moest terugkomen op het eerste goede oog dat in een goede richting wijst. Geen naar boven gerichte oog. Hij trok sterk de aandacht op het luchtig houden van de ranken om het opdrogen te bevorderen. Daarom rigoureus het te veel aan ranken tot tegen de gesteltak weghalen.

Hij leerde het aanbinden met wijmen, een natuurproduct, aan.

Druiven snoeien op het nippertje

Gisterenavond de theoretische les over druiven gevolgd aan het LUC te Diepenbeek, ingericht door de Nationale Boomgaardenstichting.

Van de lesgever gehoord dat de druiven ten laatste moeten gesnoeid zijn tegen eind januari, maar met de zachte winters van tegenwoordig doe je het best voor half januari.

‘k Ben er direct ingevlogen! Gelukkig had ik de Perlette in de Filclair serre al begin januari gesnoeid.

Nog iets dat mij trof: je laat best maar 1 tros per rank staan. Je topt deze rank dan na het 5^de, 6^de blad en niet zoals men vroeger schreef na 2 bladeren.

Bij het buitenkomen sprak mij een senior aan. Hij was benieuwd om morgen de wijngaard van de NBS in het centrum van Borgloon te zien, vooral in verband met het snoeien want daar had hij nog helemaal geen verstand van. Hij had zo maar wat aangemodderd. Ondanks dat had hij heel wat lekkere druiven kunnen eten.

Onze conclusie: je moet geen expert zijn om druiven te telen, maar we kunnen nog veel bijleren!

Pomologie (Vervolg 2)

Alexandre Bivort, die de resterende collectie van Van Mons kocht en overbracht naar Geest-Saint-Remy, werd in 1809 te Fleurus geboren. Toen hij om familiale redenen naar Fleurus terug moest, werd om zijn culturen te redden, de ‘Société Van Mons’ gesticht, die echter niet lang bestond. Bivort stierf in 1872. Zijn voornaamste resultaten: Beurré Berckmans, Duchesse Hélène d’Orleans, Prevost, Alexandre Lambré, Madame Elisa enz.

Signaleren we nog onder onze voornaamste zaaiers:       Antoine Bouvier, notaris te Jodoigne, gestorven in 1844, met zijn voornaamste succes, de Triomphe de Jodoigne, mooi fruit en algemeen zeer goed. 

Zijn broer Simon Bouvier kweekte rond 1830 de Beurré Curtet, Délices de Jodoigne, Colmar Navez enz.

De Jonghe, die ons de Bronzé d’Enghien bezorgde, heden nog zeer gewaardeerd en ook de Colmar Marnix.   

Beauman van wie we de Bergamotte Hertrickx bezitten, zeer goed fruit dat bewaart tot mei.

Berckmans van Heist-op-de-Berg, grote zaaier van wie we Beurré de Wetteren en Emile d’Heist hebben. 

Bizeau d’Hauteville, gestorven te Binche in 1841, die een groot aantal rassen bekwam waaronder de uitstekende Joséphine de Binche.   

Men zou nog de naam van 20 andere zaaiers kunnen vermelden.

Maar onder al de zaaiers van de 19 de eeuw zijn het majoor Esperen en Gregoire-Nelis die de grootste successen boekten.

Esperen vooral bekwam rassen buiten het normale. Gregoire-Nelis zaaide er uitzonderlijk veel, maar van mindere waarde dan deze van Esperen.

Majoor Esperen had nog gediend in het leger van de keizer. Van verlofperiodes maakte hij gebruik om te zaaien. Na zijn pensionering werd hij volop boomkweker. Hij woonde in Mechelen en had er zijn kwekerij. Zijn meeste aanwinsten dateren van rond 1830.

Esperen had een bloeiende handel. Hij leverde ten tijde van Louis-Philippe aan het hof in Frankrijk. Elk jaar vertrok hij met een lading bomen van Mechelen naar Parijs en Versailles. Bomen van 2 en 3 jaar verkocht hij aan 15 en 20 frank.

Het is per vergissing dat men beweerde dat hij gronden bezat te Duffel. Wel ging hij dikwijks naar het kasteel Ter Elst bij zijn vriend, de advokaat August Hermans. In de tuinen stond een groot aantal fruitbomen van Esperen.

De man stierf in 1842 en liet ons volgende excellente rassen na: vier buitengewone:  Joséphine de Malines, Bergamotte Esperen, Soldat Laboureur en Seigneur d’Esperen. 

Verder:  vineuve Esperen, Suzette de Bavay, Grand Soleil, Poire Pèche, Passe-Colmar musqué, Elisa d’Heyst, La Juive, Des Deux Sœurs, Fondante de Malines, Besi Esperen, Bon Gustave enz.

Xavier Grégoire-Nelis werd op 17 april 1802 geboren te  Piétrebas en vestigde zich te Jodoigne. In 1832 begon hij te zaaien. Op de algemene tentoonstelling te Parijs etaleerde hij niet minder dan 265 nieuwe rassen.

Meerdere  van zijn peren hebben grote verdiensten; andere alhoewel goed, hebben niet de merkenswaardige kwaliteiten van de rassen die men in de tuinen vindt. 

Voor zijn zaailingen maakte hij gebruik van de pitten van beste gekende rassen.

Grégoire-Nelis, wiens naam voor altijd zal leven bij de amateurs van goede peren, stierf op 21 december 1887.  Hij was een zeer beminnelijk man die gratis enten uitdeelde van zijn nieuwe aanwinsten.

Onder de talrijke variëteiten van deze illustere zaaier, zie hier de meest merkwaardige. Peren van uitzonderlijke waarde: Soeur Grégoire, Zépherin Grégoire, Nouvelle Fulvie en Docteur Lentier.                                                                       Citeren we verder : Hélène Grégoire, Beurré Delfosse, Léon Grégoire, Souvenir de la Reine des Belges, Madame Grégoire, Président Royer, Aglaé Grégoire, Avocat Allard, Colmar Delahaut, Rousselet Van der Veken, Iris Grégoire, Monseigneur Sibour, Philippe Delfosse enz.

(Vervolgt)