Een appel op mijn Verlanglijst

Reinette des Capuçins

Een appel met veel kwaliteiten: een goede handappel, om te verwerken op taart, voor sapbereiding, voor appelmoes en in de oven en eventueel ook voor ciderbereiding.

Geel vlees, zeer geparfumeerd, knappend. Het zuur wordt in evenwicht gehouden door de suiker.

En niet te vergeten met een natuurlijke bewaring tot maart, april.

AANVULLING: Door bij boomkwekerij De Linde te gaan kijken zie ik dat de Veurnse Renet een synoniem is en die heb ik al, maar de enting droeg nog niet. Ik ben nu nog meer benieuwd.

Nieuws van Brogdale

Brogdale is een plaats in Faversham, ongeveer 12 km voorbij Canterbury in Kent, Engeland.

Daar bevindt zich de grootste fruitverzameling van Europa.

Het geheel werd in 1990, onder het bewind van Tatcher geprivatiseerd met uitzondering van de vruchtbomen collecties die afhankelijk bleven van het Ministerie voor landbouw dat in Engeland DEFRA heet (Department  for Environment, Food and  Rural Affairs).

De gronden werden verkocht en de werking werd overgenomen door de Brogdale Trust.(Bij ons een vzw, in Nederland een stichting).

Eind vorig jaar kwam er een nieuw beheer door Reading University en het Farm Advisory Service Team (FAST).

Het team dat nu de ‘National Fruit Collection’ beheert werkt onder de professoren Nick Battey en Paul Hadley, beiden van het ‘Centre for Horticulture and Landscape ‘ van de universiteit van Reading en Tim Biddlecombe van FAST.

De universiteit van Reading heeft de breedste agrarische interesse van alle Engelse universiteiten. De interesse voor tuinbouw dateert al van meer dan een eeuw terug en dekt alles van biotechnologie tot tuinhistorie.                                   FAST is de grootste adviesgroep voor fruit in Engeland met meer dan 20 stafleden. Hun hoofdkwartier hebben ze naar Brogdale overgebracht. Tim Biddlecombe is een afgestudeerde van Wye en begon  zijn loopbaan in Brogdale als verantwoordelijke voor de rassenproeven met peren en frambozen.

FAST staat in voor het onderhoud van de Nationale Fruitcollectie.  Nigel Baker is de farm manager.

De universiteit van Reading is verantwoordelijk voor de verzorging en het wetenschappelijk onderzoek. Het team bestaat uit 8 academici met een ruime expertise. Er zijn experts voor het onderhoud van de collecties, gewasdeskundigen (crop physiologists), moloculaire biologen, database experten  en een statistieker. Dr Matt  Ordidge werd aangesteld als full-time onderzoeker. Mary Pennell en Penny Hale behoren tot de onderhoudsstaf. Prof Andy Greenland (National Institute of Agricultural Botany) houdt met zijn team toezicht over het wetenschappelijk – en onderhoudswerk.

Verder is er, zoals in het verleden, een adviesgroep van DEFRA , voorgezeten door  prof  Roger Smith (Royal Botanic Gardens, Kew) die periodiek samenkomt en het geheel evalueert.

Het wetenschappelijk – en onderhoudswerk van de Nationale Collectie volgt een aantal uitgestippelde wegen. Het onderhoudswerk zet de lange reeks van aantekening van waarnemingen verder. Er komen bijkomende registraties van bloei – en rijpheidsdata in verband met de klimaatsverandering. De perencollectie werd vermeerderd en wordt op een nieuwe locatie opgeplant. Er zijn plannen om de algemene collectie aan te vullen met commerciële rassen en met historisch waardevolle rassen. Men wil de waarde van de collecties nog vergroten voor hen die geïnteresseerd zijn in het ontwikkelen van nieuwe rassen en wetenschappelijk werk, zodat het een actieve collectie is en niet simpel een museum. Er zijn plannen om de zekerheid van de collectie in de toekomst te verhogen door het ontwikkelen van ’cryo-preservation’ technieken (bewaring onder extreem lage temperaturen)  en men werkt nauw samen met de collega’s van de ‘Nordic Fruit Collection’ van de universiteit van Kopenhagen.

Men werkt aan een nieuwe National Fruit Collection website en database (nog enkele maanden geduld).

De klimaatsverandering krijgt extra aandacht. De reeds lang bijgehouden waarnemingen duiden aan dat over de laatste 20 jaar de gemiddelde bloeidata  voor Bramley met 5 dagen vervroegd zijn en voor Cox met 8 dagen.

Men is zeer geïnteresseerd  om sommige nieuwe moloculair genetische technieken te gebruiken om de genetische verscheidenheid van de collectie te onderzoeken. Men wil starten met de appelcollectie en hoopt speciale karakteristieken te vinden die van nut kunnen zijn bij het ontwikkelen van nieuwe rassen. Bv kwaliteitseigenschappen intelen in fruit met een hoger vitamine C gehalte.

Veel van dit werk zal niet direct zichtbaar zijn voor de bezoekers.

Voor informatie over de evenementen en bezoeken kijk op http://www.brogdalecollections.co.uk

Noteer alvast het weekend van 12-13 september busuitstap met bezoek aan Wisley en Brogdale.

FOTO’S ONTARIO

Op de viering van 30 jaar Croqueurs de Pommes te Nevers 15-16 november 2008 was het interessant vruchten uit verschillende streken in Frankrijk te zien en te vergelijken.

De eerste foto echter komt uit Doesburg. De vruchten werden wellicht iets te vroeg geplukt.

Enten Peer Grand Champion

Gisteren kwam een fruitkennis enten halen van de Grand Champion. Ik heb deze peer al meer dan 40 jaar staan en ben er zeer tevreden over. Het is een lekkere, zoete , sappige bruine peer, iets onder de middelmaat, helemaal schurftvrij.

De vruchten rijpen half september en een maand later bereiken ze hun volle rijpheid met in de mond smeltend vruchtvlees.

Deze peer is wat bekend geweest rond de jaren 60. Ze staat enkel vermeld in de Nederlandse Rassenlijst van 1962. Bij de beschrijving spreekt men over een zekere schurftgevoeligheid; iets wat ik nooit heb ondervonden.

Grand Champion is een mutatie (USA 1943) van de peer Gorham.

De peer Gorham is dan weer het product van de kruising tussen Williams Bon Chrétien en Josephine de Malines (USA 1910).

Trial Plants (Vervolg)

Op 9 juni 2008 berichtte ik over de jonge plantjes van 4 nieuwe frambozenrassen uit Engeland. (Zie aldaar).

Straks ga ik de 2 herfstframbozen afknippen tot tegen de grond. Ze hebben nog hun best gedaan om vruchten te dragen, maar het groeiseizoen was een stuk tekort.

In de Proeftuin Pamel hebben ze wel vruchten gedragen, maar daar ligt vloeidarm en waarschijnlijk werden ze ook vroeger geplant.

Mijn struiken zijn stevig uitgegroeid en dat belooft voor volgend jaar.

Foto’s:

Herfstframbozen:

 Marcela

 Autumn Treasure

Zomerframbozen

 Cascade Delight

 Cowichan

Mijn zomerframbozen staan op een opgehoogde rij. Dit maakt dat ze minder te lijden hebben van de te natte grond die we hier in de winter hebben. Een van de volgende dagen wordt die nog verder opgehoogd en de nog open plekken worden verder beplant.

In maart rol ik de worteldoeken op, zodat ik een onbegroeide, zwarte bodem heb die goed opwarmt overdag en ’s nachts warmte uitstraalt, zodat lentenachtvorst minder schade kan berokkenen. Half mei, na de ijsheiligen krijgen ze opnieuw een mulchlaag van voor een stuk verteerde houtsnippers. Tussen de rijen laat ik de onkruiden welig opschieten tot eind juni.

Dan gaan de doeken er weer op. De groenbemesting zit eronder.

Hebt u nog plaats voor een okkernoot?

U kunt een exemplaar komen afhalen.

Onlangs heb ik twee grote, reeds dragende noten uitgeplant. (Foto’s op http:// blog.seniorennet.be/fruit)

De noten werden geplant door eekhoorns, eksters of Vlaamse gaaien. Er is veel kans op goede noten, gezien de oudste exemplaren, doch met een zaainoot weet je nooit.

Maaseik, Terracotta leger van de eerste keizer van China te Xi’an

Met Art Fan in een volle bus onder leiding van Charles en Dinora Pauwels-De Waele naar Maaseik.

‘de Zondag’ van Gazet Van Antwerpen van deze dag 14 dec. bevatte net een bijdrage over Zoersel, met o.a. ‘Uit de kunst’ over Charles Pauwels. Dinora plezierde ons elk met een exemplaar. Leesvoer voor onderweg.

In Maaseik kregen we eerst een inleiding met powerpoint presentatie over de Chinese geschiedenis en de eenmaking onder de eerste keizers met als hoofdstad Xi’an.

Qin Shin Huan Di die leefde van 259 tot 210 voor Chr, wist de andere rijken van China te onderwerpen en te verenigen in een eerste keizerrijk dat centraal bestuurd werd vanuit Xi’an (Sian uitspreken).

Hij standaardiseerde het systeem van maten en gewichten en het Chinese karakterschrift, dat hetzelfde wordt geschreven, maar in diverse landsdelen anders wordt uitgesproken.

Hij begon ook met de bouw van de fameuze Chinese muur.

In het hiernamaals wou hij blijven heersen en liet 700.000 dwangarbeiders vele jaren werken aan een immens mausoleum met als bewakers het terracottaleger dat in 1974 ontdekt werd en sindsdien beetje bij beetje opgegraven en gerestaureerd wordt.

In Maaseik zijn 14 van deze beelden te zien, in marsorde opgesteld.

Daarnaast worden nog een 200 tal andere grafgiften getoond o.a. de eerste gouden munt.  Veel kleinere beelden uit de tweede keizerlijke dynastie, de West –Han (202 tot 9 j. na Chr.) zijn sierlijker van ontwerp.

Na het bezoek wacht nog een interessante documentaire film (12 minuten) als samenvatting.

Wat de foto's betreft: je mag niet fotograferen met flits en het is er vrij duister. Dus een lange sluitertijd en intussen niet bewegen of bibberen!

WALNOOTOLIE

De Duitse Dr Helga Buchter-Weisbrodt raadt notenolie aan.

De spreuk: “ Vijf walnoten daags houden de aders open!” zou even populair mogen zijn als “One Apple a day keeps the doctor away!”

Al van de jaren 1900 gelden noten als middel tegen jicht, als purinezuiverend en goed voor de nierlijders wegens chloorvrij.  Onschatbaar zijn de goede vetzuren, de waardevolle mineralen en B-vitamines, daarnaast ook de eiwitten. De proteïnen met meer dan 15 %, liggen hoger dan bij vlees en zijn beter opneembaar.                                                                     Frambozen, braambessen, aardbeien en druiven hebben met noten gemeenzaam dat ze behoren tot de voedingsmiddelen die met Ellagzuren effectieve beschermingsmiddelen tegen kanker bevatten. Ellagzuren zijn werkzaam tegen gifstoffen als nitrosaminen, gechloreerde koolwaterstoffen en aflatoxinen. Dat walnoten nuttig zijn tegen de slechte cholesterol ligt aan de vetsamenstelling: 24 % onverzadigde vetzuren, 55 % dubbel onverzadigde linolzuren en 15 % driedubbel onverzadigde linolzuren – en slechts 6 % verzadigde vetzuren.           Dierlijke vetten verhogen de cholesterolspiegel van het bloed. Plantaardige vetten met hoge gehaltes aan onverzadigde vetzuren verlagen deze.

De veelzijdige walnoot:

De noot werkt cholesterolverlagend, zoals reeds vermeld.

De groene bolster bevat natuurkleurstof.

Aftreksel van de bast werkt wondhelend.

Van de fijn gemaakte noottussenschotten, overgoten met kokend water en 10 minuten laten trekken maakt men een hartversterkende drank. Men brengt op smaak met pepermunt of bloemblaadjes van rozen.

Notenolie hebben we een paar keer meegebracht vanuit Frankrijk. Ook in Zuid-Duitsland perst men nog notenolie.

Op de blogs van 29 sept. en 5 okt. hadden we het ook over MOBIPERS die notenolie persen. 2,5 kg gepelde noten geven ongeveer 1l olie.

Vandaag krijg ik een mail met de concrete mogelijkheden tot persen.

“De appels zijn geperst, rust in de tuin en alle tijd om uw walnoten te pellen. Lever ze in bij Mobipers en wij persen er heerlijke walnootolie van.

Iedere woensdag in januari kunt u uw walnoten inleveren in Zoelen. Ook kunt u op zaterdag 31 januari uw walnoten inleveren in Domburg. Wij kunnen u een zak opsturen waarin u de gepelde noten kunt bewaren en in kunt afleveren. Meer informatie vindt u op www.mobipers.nl.”

Mobipers   

Rudolf Jan en Melissa den Beer Poortugael

Retsezijstraat 6  4011 JP Zoelen (bij Tiel)

tel: 06 54625850

fax 0344 619257

www.mobipers.nl

Vraag betreffende Beurré de Nivelles

Van Howard Stringer krijg ik volgende vraag:

Hallo Daniel,

Do you grow the pear Beurré de Nivelles? If so, can you tell me how to tell when it is ripe to eat?

I find it impossible, it remains hard outside and yet the inside is "bauchziek".

The flavour can be good when by chance you get it right, but otherwise not worth eating.

I hope you have an answer; otherwise it will be cut down next year.

Howard.

Mijn Beurré de Nivelles staat nog in zijn kinderschoenen. Wie heeft betreffende deze peer de nodige ondervinding?

Theresa

 (Vitis vinifera 'Theresa')

Ik heb Theresa nu 6 jaar tegen de zuidmuur staan. Pas in het 5 de jaar had ze een eerste tros, maar de vogels waren mij voor. Dit jaar waren er verschillende trossen, maar ze geraakten niet volledig rijp.

Theresa vormt mooie trossen met grote, lange bessen. Ze rijpen pas in oktober en in een groeiseizoen als deze zomer worden ze niet optimaal rijp. Vorige zomer was niet de beste voor de latere druiven. Steuben bv., een van mijn beste blauwe buitendruiven, deed het ook iets minder goed. Reliance, een pitloze,  roze, Amerikaanse druif, rijp half september deed het wel schitterend.

Ik heb besloten Theresa in de tunnelserre te zetten. Ik heb er al Perlette staan. De pitloze, gele bessen beginnen al te rijpen rond half oogst.

De kleinkinderen weten ze maar al te goed staan!

De Okkernoot verplant

Het uitsleuren en ter plaatse trekken verliep vlotter dan ik had gedacht.  De kleinmannen konden mee helpen trekken.

Voor het terugplanten was er enkel plaats voor de sterksten.

1. De boom is ter plaatse. Nu rechtzetten.

2. Tinneke en Kael

3. De wortelklomp draaien.

4. Nog wat uitgraven vooraleer het lavagruis (nog in de kruiwagen) uit te strooien.

5. Tinneke, mijn jongste dochter, kinesiste, manuele therapeute, gespecialiseerd in de behandeling van kinderen met problemen. Laatst is daar behandeling gekoppeld aan paardrijden bijgekomen.

6. David (geoloog en speleoloog. We vernamen dat hij met zijn teamgenoten 8 ste staan in de wereld, wat het diepst afdalen in een grot betreft: 1500 m onder de Picos de Europa in Spanje.)

7. David en Kael

8. Lander ( de jongste zoon van Nick en Bart Lagrou(+) is tevreden.

9. Nero en Jacoba, kinderen van Griet Lagrou, fotografe van dienst, genieten nog na.

Mère de Ménage -Koningin Emma

Dank zij Nynke Zijlstra van de Stichting Fruit yn Fryslan

http://www.fruitynfryslan.nl/

vernam ik dat Koningin Emma een synoniem is voor Mère de Mènage.

In Brogdale, Kent is dit een van de meer dan 2000 appelrassen die ze er hebben staan.

Joan Morgan in haar ‘Book of Apples’ schrijft het volgende over Mère de Ménage:

Was in de late 1700 jaren bekend in Europa. Maar een verwarrende geschiedenis. Veel synoniemen, waaronder: Flander’s pippin, Combermere Apple, Queen Emma, Husmoder, maar waarschijnlijk niet Zweeds, Danish HusmØder.

Vroege bloeier. Grote, rode appel. Pluk eind oktober, bewaart tot februari. Keukenappel. Kookt tot puree, zoet, doch ook wat zuur, niet zeer sappig, wordt aanbevolen voor ’Apple Charlotte’ (Voor recepten kijk op Google). Een in de 19 de eeuw wijd verspreid ras in Engeland. Was tot 1930 in de handel in East Anglia.

Te oordelen naar de vele synoniemen moet dit vroeger een bekende appel geweest zijn.

De Weg is vrij

Zondag komt het jong volk van de familie. Voor enkelen is het de gelegenheid om bessenstruiken en stekken mee te nemen.

Er staat een speciale happening op het  programma: het verplanten van een vrij grote notenboom.

Ik heb die reeds helemaal rond gestoken. Nu nog de dikke touwen er rond,  om, na nog wat verder ontbloten van de wortels, met zijn twintigen de boom los te trekken en naar de nieuwe plantplaats te trekken.

Hopelijk blijft het voldoende lang droog, want er wordt regen voorspeld voor zondag.

Als titel van dit stukje koos ik: de weg is vrij.

Inderdaad. Op hetzelfde perceel van de okkernoot  stonden ook enkele jonge appelboompjes. Vandaag heb ik die uitgegraven en op hun definitieve plaats gezet.  Er is nu ruimte om te passeren met de noot.

Vorig jaar was de plaats waar nu de appelboompjes uitgeplant werden nog helemaal overgroeid met netels en bramen. Ik heb nog voor de winter die plaats afgedekt  met  worteldoek en alles eronder  is afgestorven en gecomposteerd. Het heeft mij dus niet het minste werk gekost om een propere plantgrond te bekomen!

Bij het maken van de plantputten heb ik enkel nog wat dikke wortelresten verwijderd.

Wat heb ik uitgeplant:

Koningin Emma, een Nederlandse appel, genoemd naar het  eerste vrouwelijke staatshoofd  in Nederland: koningin-regentes Emma. De 10 jarige Wilhelmina werd koningin bij het overlijden van haar vader Willem III. Tot haar 18 jaar  (1898) was haar moeder  koningin- regentes.          Ik heb nog niet kunnen achterhalen wie deze appel, koningin Emma gecreëerd heeft.

Het tweede boompje zou Sunset  moeten zijn (Nog niet gedragen). Sunset is een zaailing van Cox’s  Orange Pippin in Kent. Kwam in 1933 in de handel. Het is een kleine appel (te klein voor het commerciële circuit), doch met een goede Cox smaak. Het ras groeit veel gezonder dan de ouder. Een goed ras voor de liefhebber, zeer verbreid in de Engelse tuinen.

Nummer 3: : Jupp’S Russet. Een Nieuw Zeelandse appel die in 1951 naar Brogdale kwam. Ik kreeg een ent van mijn goede Engelse fruitvriend Howard Stringer. Joan Morgan omschrijft de vrucht aldus.

“Gelijkt op een bruinkleurige (russet) Sturmer Pippin. Een goede, rijke smaak, zoet maar evenwichtig, knapperig vruchtvlees. Groeit uit in de breedte. Boomri jp eind october, eetrijp januari- april.”

Nr. vier Santana, bekomen door Wageningen uit een kruising met Elstar. Sinds 1996 in de handel. Het is een schurftresistent ras. Wel vatbaar voor meeldauw, weinig kankergevoelig. De vrucht is rood, vast, sappig en knapperig, met een friszure, aromatische smaak. Pluk eind september. Eetrijp okt. Tot ?

Foto’s:

Emma

Sunset

Foto’s Sapbedrijf Lombarts Calville te Voormezele

Eind september brachtten we (de foto's zijn van Aleide) onze lege bakken terug naar het sapbedrijf te Voormezele bij Ieper.

Bedrijfsleider Luc Goossens was volop bezig met vullen van het de vorige dag geperste sap. Het sap blijft een dag staan voor spontane filtering. De zware delen zakken naar de bodem en het klaardere, gepasteuriseerde sap gaat op fles. Bewaarbaar tot 2 jaar.

Van de gelegenheid maakten we gebruik om op bezoek te gaan bij Gerard en Irene Ameeuw te Houthulst.

Foto van de oprit met rechts een kleine glimp op zijn ‘Potager du Roi’ met een zeer interessant perenassortiment.

Historie van de Pruimen

Van Nevers bracht ik het deze maand door de Crocqueurs de Pommes uitgegeven CARNET nr 2  LE PRUNIER mee.

Over de verspreiding van de  pruimen in Europa moet ik mijn kennis, zeker wat de myrobolanen of kerspruimen betreft, helemaal herzien.

De Prunus spinosa (sleepruim, sleedoorn, prunellier, spine noire) is bijna over gans Europa verspreid, in de Kau­kasus en in het noorden van Afrika. De soort groeit tot op een hoogte van 1500 m . In Europa vindt men stenen vanaf  3 000 en 2 000 voor J.-C

Soms vormt de sleedoorn met zijn doornen ondoordringbare hagen. De kleine (7-12 mm), donkere vruchten hangen lang aan de takken. De bittere smaak verdwijnt pas na vorst.

Men kan de sleedoorn als onderstam gebruiken.

De Prunus cerasifera of Myrobolaan, Kerspruim afkomstig uit de Balkan en geacclimatiseerd tot in Siberië, van oorsprong komende uit de Kaukasus, werd pas sinds de 19de eeuw verspreid in West-Europa!

De kerspruim groeit tot 8m, bloeit zeer vroeg, een maand voor de sleepruim, die samen bloeit met de vroege eetpruimen. De 2-3 cm dikke, groen, gele of rode vruchten variëren van sappig tot melig. Sommige smaken tamelijk goed. Sommige geven een uitstekend confituur.

Geselecteerde types werden gebruikt als onderstam voor hoogstampruimen.

De Prunus insititia, in het Frans prunéolier, afkomstig uit centraal Azië, is minder verspreid, maar bezet praktisch hetzelfde gebied als de sleepruim. De verspreiding in Europa zou gestart zijn in de 10 de eeuw na Christus.

De boom of struik heeft weinig of geen doornen. De gele of zwarte vruchten (2,2 cm doormeter)rijpen laat, vanaf september. De mirabel en de Saint julien worden gebruikt als onderstam.

De Prunus domestica. Hierin steekt domus = huis in het latijn, gekweekt in bewoond gebied. Deze pruim komt van de Kaukasus en het Midden-Oosten en stamt af van de Prunus insititia.  De Prunus insititia is dan weer het kruisingsproduct van de sleedoorn met de kerspruim.

De Prunus domestica bestaat uit 3 ondersoorten: 1. De (cultuur)pruim 2. De Reine Claude 3. De kwets.

De cultuur van de pruim dateert al van de oudheid. Ze was al zeer verspreid in de streek van Damascus.

2.000 jaar voor chr. werd de pruim al geteeld in China. Gedroogde pruimen werden in het graf van Kha, de architect van Thebe (Egypte) gevonden. Een eeuw voor Chr. kenden de Romeinen al een 12 tal variëteiten of rassen.

De kruisvaders in de 12 de eeuw brachten pruimen uit Damascus mee naar Zuid-Frankrijk.

Een eeuw later entten de monniken van Clairac bij Agen locale rassen en bekwamen de pruim d’Ente (van enter), de basis voor de pruimedant, pruneau in het Frans, de droogpruim van Agen.

Later ontstonden nog meerdere rassen.

In Brogdale (Kent) heeft men er 350 verzameld.

Mijn Compostverhaal

Eind der zestigerjaren begon ik met het opzetten van een composthoop. Dat was eerst een bescheiden hoop.

Halverwege de zeventigerjaren waren dat grote hopen. Steeds werd er op de goede verhouding gelet van ‘bruin’ materiaal (vooral hakselhout en droge resten) en ‘groen’ materiaal (verse bladeren, gras, tuinresten en mest). Er werd kalk toegevoegd. Iets later vernamen we dat uit onderzoek bleek dat dit normaal niet nodig was. Na composteren bekomt men een neutraal materiaal. (Dit is natuurlijk niet het geval als men zuur materiaal als bv dennentakken op zichzelf laat verteren. Zie verder).

We hadden toen een hakselaar met een elektrische motor van 1,5 PK. Kort daarop werd die vervangen door een grotere met een 10 PK benzine motor.

Ik vond het geen pretje met de geluidsoverlast en de uitlaatgassen.

Begin der tachtigerjaren werd die doorverkocht en ging ik op volgende manier te werk.

Mijn takkenmateriaal kreeg jaar na jaar een plaats op een uithoek van het terrein. Het was/is nestplaats voor vogels en schuilplaats voor egels. Aan de oudste kant heb je na twee, drie jaar de dikkere takken maar uit te nemen voor houtstook (na droge opslag). Het fijne materiaal werd tussen het kleinfruit gestrooid.

Voordien lieten we al ganse ladingen rijpe compost aanvoeren voor de geïnteresseerden.

Nu nog laat ik haast elk jaar een container compost brengen (tussen de 17 en 19 ton).

Een hakselfirma heeft enkele maanden geleden 3 ladingen afgezet. De eerste hoop bevat nogal wat zuur materiaal van coniferen. Die hoop laat ik nu een jaar verteren en zal dit materiaal gebruiken als mulching voor mijn zuurminnende blauwbessen en tussen de aardbeibedden.

De andere ladingen waren enkel van populieren. Na de vrij vlugge vertering bekomt men een basisch product. Vroeger dacht ik dat populier zorgde voor een zure compost. Ik had het verkeerd voor.

Compost wordt bij mij nooit gezeefd, maar vooral in de lente ingefreesd. Een enkele keer zeef ik voor een zaaibakje.

Het afvalmateriaal van de keuken wordt meestal in de kippenren gegooid, waar de kippen er nog iets in vinden en verder scharrelen. Peulen van citrusvruchten bv zie na een maand al niet meer. Dit proces noemt men vlak composteren. De natuur gaat op dezelfde manier te werk.

Daarnaast heb ik een wachthoop-composthoop voor allerlei grof materiaal. Tijd om te keren steek ik er niet in. Na een jaar heb je ook deze compost maar uit te voeren.

Ik vind het niet nodig meer arbeid te verrichten dan strikt nodig.

Het uitvoeren van compost op zichzelf is al een zeer zware klus!