Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
13-06-2008
Dit jaar geen Witloof
Dit jaar geen Witloof
Enkele dagen geleden stelde ik tot mijn verbijstering vast
dat er geen witloof meer stond, zelfs niet een plantje. Ik had het in de verste
uithoek gezaaid en er niet meer naar omgekeken. Over de kiemkracht heb ik
zekerheid. Het pakje nagekeken: kiemkrachtig tot 2010.
Zijn het de slakken geweest? Aan die kant dacht ik ze
minder talrijk. Een andere hypothese zijn de houtduiven. Van een tuinier hoorde
ik dat ze ook dit gewas lusten. Zelf niet geconstateerd. In elk geval laten ze
mijn salade nog steeds met rust.
Vroeger moest ik altijd afschermen tegen de konijnen.
Nu deze verdwenen zijn komen er andere belagers. Welke? Ik heb er voorlopig het
raden naar.
De schuldigen hebben geen visitekaartje
nagelaten.
Ik ga de proef op de som nemen. Straks zaai ik opnieuw
een rij witloof. Die wordt afgedekt tegen de duiven. Maar misshien vinden de
slakken, die intussen flinke kleppers zijn geworden, opnieuw(? )de gedekte
tafel?
Op 25 maart berichtte
ik over de Boechoutse Wijnbes, een hybridisatie tussen Japanse Wijnbes en
Dormanred?
Daarom is het
interessant om de bloeiwijze van beiden te vergelijken. De gelijkenis is er,
zeker bij de puntige, nog gesloten bloem. De open bloem van de Boechoutse heeft
al meer weg van een frambozenbloem. Dormanred wijkt duidelijk af van beide
voorgaanden.
Na vele jaren onderbreking kwam hier vorig jaar de koninginnepage terug. Ik kon die toen fotograferen. (blog van 12/05/2007). Terwijl ik vandaag het wortelbed aan 't wieden was kwam er een exemplaar overzeilen en was direct weer weg. Zijn haring zou hier toch niet braden, want straks gaat het insectengaas er terug op. Wortelen behoren tot de waardplanten ( plant waarop de eieren gelegd worden en waarmee de rupsen zich voeden) van deze vlinder.
Twee jaar terug kreeg ik van Jules Reyniers plantjes
van de tomatillo (Physalis ixocarpa).
Vorig jaar al hadden die zichzelf uitgezaaid. Het is een groene variëteit
die ongeveer een meter hoog wordt. Ondanks de zwakke zomer hadden we een overvloed
aan vruchten. Ongeoogste vruchten zorgden voor nieuw zaad dat dit voorjaar ter plaatse uitkwam. Tijdens het
regenweer heb ik er enkele uitgeplant die intussen al beginnen te bloeien.
De goudbessen
(Physalis pubescens of pruinosa) ontkiemden duidelijk later.
Verplanten kan enkel met een compacte kluit, liefst
bij nat weer, omdat anders de kluiten te gemakkelijk verkruimelen met wortelschade
en sterke groeiachterstand als gevolg.
De ananaskers (Physalis
peruviana) vergt normaal warm voorzaaien. In het warme 2003 had ik een
ontkieming van zaad, in de tuin gezaaid in 2000! Deze vruchten werden goed
rijp.
Ook de lampionbes
(Physalis alkekenge) , met de rode Chinese klokjes heb ik al vele jaren staan.
Over deze bessen heb ik vroeger al bericht (blogs van
03/07/2005 en 08/04/2006)
Op 4 juni kreeg ik trial planten van de Engelse firma
Meiosis.Ze werden direct geplant.Gieten was niet nodig wegens de vele regen.
Ik was zeer gelukkig mij contractueel te verbinden,
zij het op zeer kleine schaal, voor het proefproject met 2 zomerframbozen en
twee herfstframbozen.
De zomerframbozen.Dit zijn frambozen die tijdens het eerste
jaar stengels vormen en pas in het tweede jaar bloeien en vruchten geven.De stengels die gedragen hebben worden daarna
afgeknipt. De nieuwe scheuten laat men vanzelfsprekend staan om het volgend
jaar vruchten te geven.
Cascade Delight van de Washington State University
USA, vaster en groter vruchten dan Tulameen, het huidige standaardras,
excellente smaak, groeikrachtig gewas. C. Delight is resistent tegen dePhytophthora wortelschimmel (Phytophthora
fragriae var.rubi), de oorzaak van het afsterven van veel frambozen. Daarnaast
is er eveneens weerstand tegen nog andere frambozenplagen.
Cowichan uit Brittish Columbia, Canada.
Krachtige en gezonde groeier, midden-seizoen, lange, helderrode vruchten met
minder uitgesproken smaak dan Tulameen. Ook hier resitentie tegen Phytophthora.
De herfstframbozen. Deze struiken groeien,
bloeien en geven vruchten in hetzelfde jaar. Soms knipt men het bovenste
gedeelte dat gedragen heeft af en oogst opnieuw vruchten in het volgende
voorjaar. Ik heb ondervonden dat in dit geval de nieuwe scheuten lijden onder
de concurrentie , minder uitgroeien en minder vruchten geven. Daarom snoei ik
alles weg in januari.
Autumn Treasure ontwikkeld door Vicky Knight aan East
Malling Research. Het
ras is Phytophthora resistent, verder zeer gezond en geschikt voor de
Bio-teelt.
De 50 % plukdata over de jaren 2001-5005 liggen tussen
26 aug. en 8 sept., een week later dan Autumn Bliss (16-26 juli). Goede smaak
en helder rood van kleur. Stekelloze stengels. De handel vindt Autumn Bliss te
donker rood.
Marcela, de laatste herfstframboos van Derek
Jennings, even vroeg als Autumn Bliss, maar met tot 20 % meer opbrengst. Helder
rode bessen.
1.Zorgzaam verpakt in een herbruikte
doos van Eburon, de Tongerse Fruitveiling.
2.Cascade Delight.
3.Cascade Delight, uitgeplant op een verhoogde
berm, zodat de wortels s winters niet in het water staan.
4.Cowichan
5.De uitgeplante rij op verhoogde rug.
6.Autumn Treasure
7.Autumn Treasure op verhoogd bed.De planten zijn een stuk forser dan Marcela,
maar misschien zijn ze iets ouder?
Behoort de natuurlijke teelt van Krieken tot het verleden?
Behoort
de natuurlijke Teelt van Krieken (zure kersen) tot het verleden?
In mijn
herinneringsbeelden zie ik nog de kriekenboom bij mijn nonkel Alberic Hostens
op het Vinkjesveld te Edewalle. Mijn grote kozijns August en Cyriel plukten
voor mij de krieken. In onze boomgaard op de Reiger te Ichtegem hadden we die
niet staan.
Hier in Halle Kempen
plantte ik direct verschillende Noordkrieken en een Kelleris. In de jaren
zonder vorstschade konden we volop plukken. De merels oogsten toen nog niet
mee. Met de jaren begonnen ze ook krieken te waarderen.
Zon 30 jaar terug
begon de miserie: jonge takken begonnen af te sterven door een nieuwe? of veel
agressiever geworden schimmelziekte, de takmonilia (Monilia laxa).
1. Overzicht van de aangetaste Gerema, in Duitsland aangeschaft om wille van de 'resistentie'. "Dag Jan"!
2. Verdroogde scheut.
3. Dode knoppen. Als deze zich midden in een tak bevinden, worden ook gezonde stukken mee weggeknipt.
4. Nog een afstervende tak.
Straks, als alles opgedroogd is, ga ik de slechte takken tot een stuk in het gezonde hout afknippen en verbranden.
(Met dank aan Magda Schuurmans voor
de foto, 31 mei)
Klik op de foto voor vergroting
De dit jaar laatst geplaatste ent komt tot leven. Dit
is een kroonent. Iedereen kan een dergelijke ent plaatsen. Je hebt enkel de
onderstam door te zagen op de gewenste hoogte. Mijn voorkeur gaat naar een
halfstam van ongeveer een meter.Dit doe
je eind maart of in april wanneer de sapstroom terug op gang komt. Dan kan je, na
de insnede, de bast voorzichtig losmaken van de cambium - of groeilaag. Je
duwt de schuin gesneden ent erin. Nog aflakken en dichtbinden. De natuur doet de rest.
Vanmorgen kwam Hugo
Bernar van De Hageling te Tienen, de
enige biologische wijnboer van Vlaanderen, praten over de aanleg van een
wijngaard.Daarna werd de pas aangelegde
wijngaard van een halve ha bezocht.
Er werden enkel resistente
rassen aangeplant: Regent als rode druif, Johanniter, Merzling en Sirius als
witte. Voorbehoedend zijn er met deze rassen enkel een paar bespuitingen met zwavel en koper nodig.
Op een vraag naar
de verzorging van eetdruiven legde hij de nadruk op de geleidelijke
opkweek:1. Per jaar slechts een lengte
van ten hoogste 80 cm aankweken.2.De okselscheuten (dieven) niet totaal
uitbreken, doch één blad laten staan.
1. Hugo (rechts) en Karel, de man van de aanplant.
2. In de wijngaard.
3. Kritische kijk.
4. Johanniter, zeer gezond groeiende, witte druif van de Rieslingfamilie. Kenmerkend is de witte top. Let op de explosieve groei. De plant staat er pas een goede maand, van 24 april. Men dient laat te planten, want zelfs een beetje vorst is rampspoedig voor pas geplante druiven. Alvast heb ik vandaag dit ook bijgeleerd. Ik was haast vergeten dat ooit de ontspruitende druiventakjes in mijn plastiekserre bevroren.
Wisley Gardens, Canterbury,
Brogdale en Sissinghurst
(org. D. WillaeysVelt
Zoersel , NBS, Reizen Lauwers)
Vorig jaar 1 dag (Verslag van
Jan Vannoppen in Seizoenen 1/2008). Daar Yalding spijtig gesloten werd, komt de
beroemde tuin vanSissinghurst in de
plaats. Op zaterdag naar Wisley Gardens, de grote tuin van de Royal Horticultural
Society met zeer veel fruit in Groot Londen, overnachting
te Canterbury. Op zo. naar de fruitweelde (alleen al 2.300 appelrassen!) van Brogdale (Faversham) en het mooie
Sissinghurst.
Het statige Vingerhoedskruid (Digitalis purpurea).
Ik hou van planten die voor zichzelf zorgen, die zichzelf uitzaaien. Dit wil niet zeggen dat ik ze soms niet een handje help door te verplanten. Jaren terug zal ik ook wel de digitalis op de hoek van het terras verplant hebben. Dit is al een aantal jaren geleden. De plant heeft het er naar haar zin, want jaar na jaar staat zij er ten pronk en nochtans vingerhoedskruid is toch een tweejaarlijkse plant. Het is een statige groeier van nu al ruim 1,80 m.
Na het uitstekende
2006, toen er flink moest gedund worden; het tamelijk goede 2007, maar met
slecht weer tijdens het afrijpen, is dit
jaar een complete tegenvaller. Ik heb nog geen enkele vrucht aan mijn 4 bomen
kunnen ontdekken.
De vorst vernielde
niet alleen de bloemen, doch ook nogal wat takken bevroren. Veel droog hout
dient nog weggeknipt te worden.
Wat de aantasting
door krulziekte betreft valt het bij mij nog mee. Het ras Peregrine heeft er het meeste last van. Benedicte minder. Fertile de
Septembre en Wassenberger zo
goed als niet.
De krulziekte is een schimmel. Als er maar weinig slechte bladeren zijn kan je die plukken en vernietigen. De besmetting wordt dan verkleind, net als wat je doet met de meeldauwuiteinden bij appeltakken.
De zieke bladeren vallen af. Zijn dat er veel, dan betekent dat een serieuze verzwakking voor de boom. Later komen er wel nieuwe bladeren.
Bij Charles in
Pulderbos staat zijn zaailing er schitterend voor, maar we konden slechts één
vrucht ontdekken. Aan de uitgeplante jonge zaailingen was nog de vorstschade te
zien aan jonge takken.
Ook de
perzikspecialist Fik Denissen te Wommelgem heeft zo goed als geen vruchten. De
lemige grond is er nochtans minder vorstgevoelig dan het zand van De Kempen.
Er zijn nog mensen met problemen betreffende perzik. Een tiental dagen geleden kreeg ik volgende mail:
"Wij
hebben in de tuin een zieke perzikenboom. Symptomen: opkrullende
bladeren, en sinds dit jaar ook dode twijgen heb ik gemerkt en vruchten
met bruine, harde spikkels en vlekken."
FOTOMATERIAAL:
1.Jonge
Wassenberger met vorstschade aan de takken, echter geen krulziekte.
2.Vorstschade aan takken van perzik.
3.Geen
krulziekte maar wel vorstschade bij Fertile de Septembre.
4.Vorstschade
aan takken.
5.Peregrine
met wat krulziekte. Let op de vele takken met vorstschade.
6.De gezonde zaailingperzik in Pulderbos
7.Blad met krulziekte van mijn Peregrine.
8.Erge
krulziekte.
9.Te
gevoelig ras voor krulziekte. Artistiek wel mooi, doch funest voor de vruchtontwikkeling. Dit zijn allemaal verloren bladeren, vitale organen die zorgen voor de fotosynthese, het eten voor de plant. Een dergelijk ras liefst niet planten.
De Taybes is een van de beste BRAAMBOZEN, half Braam, half Framboos. Derek Jennings heeft deze vrucht ontwikkeld aan het Scottish Crop Research Institute. In 1978 kwam deze nieuwe soort in de handel. De stengels zijn gestekeld en dit schrikt sommigen af. Na verloop van tijd ontstaan er afwijkende clonen. Bij de Taybes heeft men dit opgelost door een gezonde cloon de Medana Taybes te propageren. In 1995 onstond in het Engelse graafschap Buckinghamshire een mutatie (verandering in het erfelijk materiaal) met ongestekelde stengels. Dit ras is te verkrijgen als de Buckingham Taybes. Vroeger leidde ik mijn Taybessen meer verticaal. Dan zag ik bij een wijnmaker in Ekeren de horinzontale kweekwijze met opvallend meer vruchten.
Een paar van mijn laatst bloeiende appels: 1. Crawley Beauty. Het mooie zal wel op de bloei slaan, want de appel is grauw-groen en enkel geschikt als keukenappel.
2. Marie Joseph d'Othée, de Ijzerappel of Pomme de deux Ans. Othée is een dorpje in de provincie Luik. Ik vind de appel in het voorjaar gewoon goed. Het is wel een goede appel voor gedroogde appelschijfjes.
met de Senioren van de Boerengilden
van Broechem en omliggende.
Drie bussen is een aardig pak volk.
Net voorbij de eerste brede stroom, de Maas, slaan we
rechts af van de snelweg in het Land van Altena. Aan de linkerkant van de autoweg ligt de veel
bekendere Biesbosch.
Om het eerste doel, de klompenmakerij Den Dekker te Dussen te
bereiken, reden we een eind hoog op de
dijken met naast de veelal met stro gedekte huisjes en huizen, veel groen en
aardige (moes)tuintjes. De bodem ligt er 4 m onder de zeespiegel.
Terwijl de eerste helft door de klompenmaker een
verhelderende en humoristische demonstratie kreeg, genoot de andere helft van
een bakje koffie en kon rondsnuisteren in de winkel.
Daarna reden we nog een tijdje op dijken. Als bussen
elkaar moeten kruisen (Ook Nederlandse senioren waren op stap!) is het wel wat
smalletjes. We bereiken terug de autoweg en dwarsen de Waal (een van de Rijnarmen), de tweede, brede
waterloop. Ernaast ligt Gorinchem en slaan we rechtsaf op de autoweg
Tiel-Nijmegen, maar niet ver. Links naast ons loopt de nieuwe, beruchte Betuwe-lijn, HST
spoorweg voor goederenverkeer.
De tweede afrit leidt links al naar Leerdam, befaamd
als het glasblazersstadje van Nederland.
Daar loopt de rivier Linge, die een stuk bevaarbaar is. We schepen
in voor 2 uur varen. Benedendeks eten we eerst onze broodlunch en genieten
daarna van het natuurschoonvanop het
zonnige bovendek.
Terug aan wal kunnen we Leerdam verkennen.Foto van Het Poortje,overblijfsel van het jachtslotvan Willem van Oranje, die ook graaf van
Leerdam was. Let op de tekst: VRIHEYT EN IS OM GHEEN GHELT TE COOP.
Terug de bus op gaat het verder voor verkenning van de Neder Betuwe, de fruitstreek van Nederland, zoals bij ons Haspengouw. Zeer veel grote fruitpercelen. Mij vielen vooral de grote nieuwe perenaanplantingen op. We reden tot Geldermalsen met de grootste fruitveiling van Nederland. Maar die kregen we niet te zien.
Op het avondmaal te Ulvenhout had ik het genoegen Louis
Mampay, boomkweker van Viersel te ontmoeten.We zijn trouwens even oud. Van hem heb ik mijn oudste fruitbomen. Hij
kweekte op M7, een geschikte onderstam voor de streek. Het worden wel flinke
kleppers.
Louis gaf voor onze Veltgroep meerdere, ook dank zij
zijn volkse humor, zeer gesmaakte
snoeilessen.
Daarna had je
geen schroom meer om zelf de snoeischaar
ter hand te nemen.
Voor een luchtige ophanging komen druiven best een stuk van de muur.Na regen en vocht drogen ze veel vlugger op en krijgen schimmelsporen minder kans. Vroeger gebruikte ik lange oogvijzen, maar zelfs de langste steken nog niet voldoende ver uit. De oplossing zag in de paardenwei van mijn buur. Deze haken zijn een heel stuk langer, hebben schroefdraad en zijn met een plug van 10 gemakkelijk in de muur te bevestigen.
Een VN-conferentie over biodiversiteit heeft een principeakkoord bereikt
over de verantwoordelijkheid voor milieuschade als gevolg van het gebruik van
genetisch veranderde gewassen.
Landen kunnen compensatie claimen bij de teler of de fabrikanten van
transgene producten.
De grootste conferentie ooit over biodiversiteit in Bonn slaagde
er echter niet in een internationaal bindend verdrag op te stellen dat de
verantwoordelijke aanwijst en verplicht tot schadevergoeding. Daarover wordt
nog minimaal twee jaar onderhandeld.
Het is voor het eerst in vier jaar dat de betrokken 150 landen het eens werden
over een slotverklaring op dit heikele punt. De details vergen de komende jaren
nog vele overleggen, aldus de voorzitters van de vergadering. Volgens insiders
lagen Japen en Brazilië te veel dwars om heldere en bindende regels vast te
leggen. De grootste producenten van transgene zaden drongen voor de conferentie
in Bonn aan op vrijwillige afspraken, maar hebben die eis laten vallen in Bonn.
Het Verdrag van Cartagena over het behoud van biodiversiteit is leidend in de
onderhandelingen. Die overeenkomst beoogde per 2008 de verantwoordelijkheid van
transgene besmetting wettelijk te hebben vastgesteld. Omdat de Verenigde Staten
het Cartagena-protocol niet hebben ondertekend, zal het land ook niet gebonden
zijn aan een verdrag over aansprakelijkheid bij transgene vervuiling.
De mispel is een van de vruchten die door de Romeinen naar onze streken werden gebracht. Maar daar is discussie over. Net als de wilde appel, de wilde peer treft men in België ook de wilde mispel aan. Vanwaar komen die? De wilde mispel heb ik leren kennen op een natuurexploratie ter gelegenheid van een Nationale Natuurbeschermingsdag in de Ardennen.We wandelden op een bergflank met allerhande struweel en werden attent gemaakt op een wilde mispelstruik.Ik heb een herinneringsbeeld aan een kleine struik op een weinig gunstige groeiplaats.
Ook in Duitsland komt de mispel verwilderd in de bossen voor, waardoor men dacht dat de boom daar autochtoon of inheems was, vandaar de naam germanica .
