Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
30-06-2008
Vicky uit Washington State op bezoek
Vicky
uit Washington State op bezoek
Vicky Voss Shanaghan
uit Washington State, biologie leerkracht in de American School in Douala en collega
van Leen maakte bij ons een tussenstop.
Ze vertelde hoe zij
op het groot eiland Hardstene woont dat midden de zeer diep in het binnenland
indringende zeearmen ligt. De grote stad Seattle ligt ook aan deze zeearm. Vicky
woont er midden de bossen. De dichtstbije stad op zon 40 km is Olympia, de
hoofdstad van de staat. (Altijd gedacht dat dit Seattle was).
Mijn suikermaïs en
pompoenen spraken haar aan. Blauwe bessen, frambozen, bramen, loganberries en aardbeien vormen
haar kleinfruit. De tuin is afgeschermd tegen de grote herten. We kunnen
dezelfde groenten-en fruitsoorten
telen.
Fotos
1.Vicky
en Leen
2.Met
Veerle, specialiste preventieve geneeskunde in Vancouver, Brittish Columbia,
Canada. De staat Washington, V.S. ligt er net onder.
Meeldauw (Podoshaera leucotricha) of Witziekte op Appel
Meeldauw (Podoshaera
leucotricha) of Witziekte op Appel
Kort na de eerste
bladeren had ik al enkele witbepoederde eindtoppen afgebroken op de
Aleidazaailing. Onlangs bemerkte ik zieke takken hoger op de boom. Ik ben niet
zeker of ook schurftinfectie hier meespeelde. Zie de fotos van vandaag hieronder.
A.Hallemans in
Plantenziekten beschrijft de ziekte als volgt:
Overwintert tussen
de knopscheuten van jonge twijgen. (Bij het snoeien in de winter neem ik die
wittere uiteinden al weg). Tast bladeren, bloesems en scheuten aan: deze
zijn wit bepoederd en misvormen. Op de vruchten kan een ruw verkurkt netweefsel
ontstaan. Infectie heeft hoofdzakelijk plaats vanaf mei en juni, bij vrij warm
weer (20° C en meer) en hoge luchtvochtigheid.
Of
Er is nog Werk aan de Winkel wat dunnen betreft.
Radoux
is
een van de rassen die door Gembloux (Faculté Universitaire des Sciences Agronomiques de Gembloux) door prof Populer aan boomkwekers
onder licentie aangeboden werd. In 1985 waren de bomen voor t eerst te koop. Ik
ging er enkele halen bij de boomkwekerij Adams te Ruisbroek, zuidwest van
Brussel, behorende tot het Pajottenland..
Boomkweker Adams raadde mij ook aan de Reinette
Hernaut mee te nemen. Een meneer Hernaut, wellicht een werknemer bij zijn
vader, had die op het eind der dertiger jaren gevonden op het stort van
Anderlecht en meegebracht naar zijn vader, die voor de vermeerdering zorgde. In
het Pajottenland spreekt men over de Dubbele Speeckaert.
Radoux had ik toen nog niet aangeschaft. Mijn
boom op MM106 onderstam dateert van 1991. Door zijn vruchtbaarheid is het een
kleinere boom gebleven, hoogstens 3 m. De vruchten zijn mooi rood gekleurd ,
middelmaat of iets kleiner. De smaak voldoet. Vorig jaar waren er voldoende
vruchten, maar dit jaar veel te veel.
Na de junirui blijft er nog dunwerk te doen.
Oordeel zelf.
Bijeenkomst van de Bio-kleinfruittelers bij Bart Van Parijs Neerstraat, 7 te 8720 Oeselgem (Dentergem)
Bijeenkomst van de
Bio-kleinfruittelers bij Bart Van Parijs Neerstraat, 7 te 8720 Oeselgem
(Dentergem)
Het bedrijf ligt in een van de gekanaliseerde Leie afgesneden vroegere
meander,in een uithoek van
West-Vlaanderen. Oppervlakte 12 Ha.www.purfruit.com
(Maybe it's the biggest Pick Your Own (organic) farm in Belgium)
Bart is begonnen met een
aanplant van grootfruit met de bedoeling eronder Ronquière kalkoenen te kweken.
Met de vogelpestperikelen is het er niet van gekomen. Zijn eerste aanplant werd
vlier. Hij is waarschijnlijk de enige teler van deze vruchtsoort. Intussen
maakte hij een leerschool door met blauwe bessen, waarvan hij al lang droomde.
De grond was zuur met een PH van rond de 4. Alhoewel de scheikundige
ontleding o.k. was voor de aanplant van blauwe bessen, dedendeze het niet. Mits bergen (hout)compostgeraakte de grond beter geschikt . Op zijn
bedrijf hoeft hij zelf niet met biologische middelen te spuiten. Het meeste
last had hij met het late ras Elliott.
We zagen een jonge aanplant met Duke,
een vroeg en zeer productief ras. Het Nieuw-Zeelands ras Puru stond er uitstekend bij.
Bart vertelde dat hij weken
nodig heeft om zijn 16 000 struiken blauwe bessen te snoeien. Ik durf flink te
snoeien. Dan heb ik nog grotere vruchten. Nog een betere kwaliteit dan in de winkel,
zeggen kopers-zelfplukkers.
Voor de percelen bij het bedrijf is hij sinds 4 jaar overgeschakeld op zelfpluk van alle
soorten. Aldus heeft hij eigen afzet voor zijn totale productie. Men
komt zelfs van het Antwerpse en het Brusselse. Hij schat dat dit voor 10 % bio-mensen zijn.
Er zijn bv zoveel gegadigden voor frambozen (Tulameen en Meeker )dat
na enkele uren al de rijpe bessen reeds geplukt zijn. Als herfstframbozen heeft
hij All Gold (geel), Polka en Heritage, een oud laat ras met goede smaak.
Nog niet alles is overdekt. We werden gewaarschuwd voor het kanon dat
elke 12 minuten knalt.Voor de meesten
toch schrikken bij de knal als je er dichtbij staat. Als rode bessen heeft hij
o.a. Jonkheer Van Tets, Rovada, Rolan... Over de witte: Hollander
en Versailles is hij minder
tevreden.
De stekelbessen staan er schitterend voor, zwaar beladen met grote
bessen. Rassen: Invicta, Pax en Xenia. Er
zou rui optreden bij (haast)volgroeide bessen. Onder de struiken lagen nogal
wat afgevallen bessen. Achteraf vroeg ik mij af of niet ook vogels hiervoor
(gedeeltelijk) verantwoordelijk zouden kunnen zijn? De zwarte bessen Titania en vooral Triton
beginnen te rijpen. Triton smaakt het best.
Zes rassen resistente druiven, derde groeijaar. Rood: Regent, Muscat Bleu en Rondo. Wit: Phoenix, Birstaler Muscat,..
Bramen: Loch Ness en Chester Thornless.
De gestekelde bramen vindt hij wel beter van smaak, maar stelden te
veel problemen.
De braambozen o.a. Taybes, Boysen... hadden geen succes wegens ONBEKEND
bij de zelfplukkers.
De Siberische kiwis (Issaï, Weiki,...) zijn nog te jong.
Een groot deel van de kersen op Gisela 5 droegen niet. Toch waren er
ook enkele goed beladen bomen. Het probleem zou geweest zijn gebrek aan bestuiving. Men denkt er aan
nu ook hommelvolkenbuiten in te zetten.
Bart wees een plek aan met vraat aan de bladeren door houtduiven. De vruchten
er rond werden met rust gelaten.
Bij de bespreking achteraf hoorden we van Yves Heyndrickx, de
verantwoordelijke van de Bioproeftuin Pamel-Roosdaal, bekend vooral om de
aardbeien, dat men gerust met de klassieke rassen kan telen gedurende 1 jaar.
De man heeft een formidabele ervaring. Na eerst klassiek geteeld te
hebben met alle mogelijke pesticiden, doet hij het nu al enkele jaren biologisch.
Dank zij de gezonde bodem heeft hij nu een gezondere groei met
minder problemen dan vroeger.
Dit zijn, op twee na, onze laatste
appelen van vorig jaar. We bewaren die buiten onder een afdak. Bij vriesweer
worden ze afgedekt.
Het zijn vruchten van het tegen
schurft resistente ras Baujade.Het
is een productief ras, soms te, met kleine vruchten. Als er het volgende jaar
minder vruchten zijn is de maat beter.
Met zijn donker groene pel trekt de
vrucht minder aan , alhoewel de smaak meevalt. Later tijdens de bewaring wordt
de pel geel. Het is onze langst bewarende appel. Deze vruchten voldoen nog voor de fruitsla.
Vandaag, 20 juni, kwam Leen met haar kinderen Keda
(15), Kael (13), Nico (11) en Isis (7) om 10u aan in het zonnige Halle-Kempen.
Wat een verademing hier op de buiten in vergelijking
met het, drukkend, tropisch-vochtig klimaat in de 3 miljoenenstad, Douala, havenstad
en grootste stad van Kameroen, zei Leen.
Fotos
1Welkom terug (Jonathan 7)
2Welkom in het
Besjesparadijs
3Moeder en
dochter
4 De namen van
de 5 nieuwe bewoners
5Leen met
dochter Keda; Aleide met Peter, de oudste van onze vijf kinderen.
Wij hebben twee poezen. Laatst zag ik de zwarte met een woelmuis. De
witte is feller en die heb ik al een paar keer gezien met een rat.
Gisterenavond ontdekten we een nieuw slachtoffer voor de keukendeur.
Gezien de donkere kleur dacht ik eerst aan een hermelijn. De staart was echter
kort en bruin. Hermelijnen hebben een langere staart met zwarte eindharen.
Waarschijnlijk is dit dier nog niet helemaal volwassen en is de vacht nog
donkerbruin en wordt die met het ouder worden lichter bruin.
Bij een hermelijn, die duidelijk groter is, is de afscheiding tussen de
bruine vacht- althans in de zomer, want in de winter heb ik er ooit een witte
gezien- mooi afgelijnd van de witte onderzijde. Bij een wezel is de afscheiding
meer golvend.
Een typisch kenmerk bij de wezel is ook de bruine vlek achter de
mondhoek.
Veertig jaar terug zag ik hier af en toe een wezel. Nu was het zeker
meer dan dertig jaar geleden.
Studente vindt biologische oplossing voor beurtjaar
Studente vindt biologische
oplossing voor beurtjaar
Een studente uit de Verenigde Staten heeft een manier ontdekt om fruittelers te
helpen aan een constante oogst van biologische appelen. Normaal gesproken
hebben appeltelers te maken met schommelende jaren van hoge en lage productie.
Dit heeft gevolgen voor de kwaliteit, waarde en grootte van de oogst. Er zijn
wel middelen om deze schommeling enigszins tegen te gaan maar dat strookt niet
met de biologische teelt.
Na lange gesprekken met diverse telers heeft de studente uitvoerig testen
gedaan en uiteindelijk 5 mineralen gevonden. Deze natuurlijke mineralen
stimuleren de boom om tot een overvloedige oogst van hoge-kwaliteitsappelen te
komen. Nu wordt verder onderzoek gedaan om nog beter te begrijpen hoeveel van
elk mineraal gebruikt moet worden en in welke concentratie. Bron: Biotheek Netknipsels
Ik heb ooit
beroepshalve witlof geteeld voor een witloftrekker. De ervaring met duiven is
dat die er wel aan pikken, maar de rest van het plantje laten staan. Zelf heb
ik ook enorme slakkenschade in de moestuin. Ze hebben zeker zes kroppen sla
volledig opgegeten (niet de gekleurde!) en van enkele bijna volgroeide
spitskolen alleen maar rafels overgelaten! Dit heb ik nog nooit gezien! Overdag
zie je ze niet, 's avonds komen ze pas. Dit waren naaktslakken.
Ook dahlia's e.d.
moet je in de gaten houden. Je denkt nl dat ze niet willen boven komen, maar in
werkelijkheid worden ze gewoon elke nacht een paar mm afgeschaafd, tot tegen de
grond, door met name huisjesslakken.
Karel
Commentaar: In Vlaanderen schrijven wij witloof, in Nederland witlof.
De spitskolen werden naar alle
waarschijnlijkheid het slachtoffer van houtduiven. Daarom heb ik er een foto van
mijn door houtduiven aangepikte rode kool bijgedaan. Wat de dahlias betreft is dit voor 99,9 %
zeker dat de naaktslakken, minstens 95 % van het aantal slakken, de aanvreters
zijn.
Vorige week trok de Crinium (Crinum ) uit de leliefamilie, mijn aandacht door de
uitwerpselen en aangevreten bladeren: slakken. Dat zou je niet verwachten op
die dikke bladeren.
De jacht werd geopend. Overal op, onder en tussen de
bladeren verzamelde ik 72 naaktslakken. Een zwart gestreepte, gele kleine huisjesslak werd met rust gelaten. De volgende dag kon ik er slechts 2 vinden.
1. Het verst in ontwikkeling staat Loch Ness, momenteel het voornaamste, commerciële ras. 2. Thornless Evergreen met het peterselieblad. Was vroeger in veel tuinen te vinden. Meerdere keren heb ik echter gezien dat een soort bezemziekte toesloeg: geen lange stengels meer, maar een bos korte, waarop geen vruchten meer komen. Opstoken. 3. Let op het typische ingesneden blad. 4. Mijn spontane zaailing. Zullen de vruchten de moeite waard zijn? 5. Open bloemen van de zaailing. Gestekeld 6. Himalaya Het oude Duitse ras Theodoor Reymers. Bloeit een stuk later dan Loch Ness, toch zullen de eerste bessen ongeveer ter gelijkertijd rijp zijn. 7. Bloem van Himalaya. 8. Fantasia, een uit het wild geselecteerde braam uit Engeland. Een van mijn favoriten. 9. Aan de uitstekende vruchtstengels zijn geen stekels te bespeuren. Gemakkelijk voor het plukken.
Enkele dagen geleden stelde ik tot mijn verbijstering vast
dat er geen witloof meer stond, zelfs niet een plantje. Ik had het in de verste
uithoek gezaaid en er niet meer naar omgekeken. Over de kiemkracht heb ik
zekerheid. Het pakje nagekeken: kiemkrachtig tot 2010.
Zijn het de slakken geweest? Aan die kant dacht ik ze
minder talrijk. Een andere hypothese zijn de houtduiven. Van een tuinier hoorde
ik dat ze ook dit gewas lusten. Zelf niet geconstateerd. In elk geval laten ze
mijn salade nog steeds met rust.
Vroeger moest ik altijd afschermen tegen de konijnen.
Nu deze verdwenen zijn komen er andere belagers. Welke? Ik heb er voorlopig het
raden naar.
De schuldigen hebben geen visitekaartje
nagelaten.
Ik ga de proef op de som nemen. Straks zaai ik opnieuw
een rij witloof. Die wordt afgedekt tegen de duiven. Maar misshien vinden de
slakken, die intussen flinke kleppers zijn geworden, opnieuw(? )de gedekte
tafel?
Op 25 maart berichtte
ik over de Boechoutse Wijnbes, een hybridisatie tussen Japanse Wijnbes en
Dormanred?
Daarom is het
interessant om de bloeiwijze van beiden te vergelijken. De gelijkenis is er,
zeker bij de puntige, nog gesloten bloem. De open bloem van de Boechoutse heeft
al meer weg van een frambozenbloem. Dormanred wijkt duidelijk af van beide
voorgaanden.
Na vele jaren onderbreking kwam hier vorig jaar de koninginnepage terug. Ik kon die toen fotograferen. (blog van 12/05/2007). Terwijl ik vandaag het wortelbed aan 't wieden was kwam er een exemplaar overzeilen en was direct weer weg. Zijn haring zou hier toch niet braden, want straks gaat het insectengaas er terug op. Wortelen behoren tot de waardplanten ( plant waarop de eieren gelegd worden en waarmee de rupsen zich voeden) van deze vlinder.
Twee jaar terug kreeg ik van Jules Reyniers plantjes
van de tomatillo (Physalis ixocarpa).
Vorig jaar al hadden die zichzelf uitgezaaid. Het is een groene variëteit
die ongeveer een meter hoog wordt. Ondanks de zwakke zomer hadden we een overvloed
aan vruchten. Ongeoogste vruchten zorgden voor nieuw zaad dat dit voorjaar ter plaatse uitkwam. Tijdens het
regenweer heb ik er enkele uitgeplant die intussen al beginnen te bloeien.
De goudbessen
(Physalis pubescens of pruinosa) ontkiemden duidelijk later.
Verplanten kan enkel met een compacte kluit, liefst
bij nat weer, omdat anders de kluiten te gemakkelijk verkruimelen met wortelschade
en sterke groeiachterstand als gevolg.
De ananaskers (Physalis
peruviana) vergt normaal warm voorzaaien. In het warme 2003 had ik een
ontkieming van zaad, in de tuin gezaaid in 2000! Deze vruchten werden goed
rijp.
Ook de lampionbes
(Physalis alkekenge) , met de rode Chinese klokjes heb ik al vele jaren staan.
Over deze bessen heb ik vroeger al bericht (blogs van
03/07/2005 en 08/04/2006)
Op 4 juni kreeg ik trial planten van de Engelse firma
Meiosis.Ze werden direct geplant.Gieten was niet nodig wegens de vele regen.
Ik was zeer gelukkig mij contractueel te verbinden,
zij het op zeer kleine schaal, voor het proefproject met 2 zomerframbozen en
twee herfstframbozen.
De zomerframbozen.Dit zijn frambozen die tijdens het eerste
jaar stengels vormen en pas in het tweede jaar bloeien en vruchten geven.De stengels die gedragen hebben worden daarna
afgeknipt. De nieuwe scheuten laat men vanzelfsprekend staan om het volgend
jaar vruchten te geven.
Cascade Delight van de Washington State University
USA, vaster en groter vruchten dan Tulameen, het huidige standaardras,
excellente smaak, groeikrachtig gewas. C. Delight is resistent tegen dePhytophthora wortelschimmel (Phytophthora
fragriae var.rubi), de oorzaak van het afsterven van veel frambozen. Daarnaast
is er eveneens weerstand tegen nog andere frambozenplagen.
Cowichan uit Brittish Columbia, Canada.
Krachtige en gezonde groeier, midden-seizoen, lange, helderrode vruchten met
minder uitgesproken smaak dan Tulameen. Ook hier resitentie tegen Phytophthora.
De herfstframbozen. Deze struiken groeien,
bloeien en geven vruchten in hetzelfde jaar. Soms knipt men het bovenste
gedeelte dat gedragen heeft af en oogst opnieuw vruchten in het volgende
voorjaar. Ik heb ondervonden dat in dit geval de nieuwe scheuten lijden onder
de concurrentie , minder uitgroeien en minder vruchten geven. Daarom snoei ik
alles weg in januari.
Autumn Treasure ontwikkeld door Vicky Knight aan East
Malling Research. Het
ras is Phytophthora resistent, verder zeer gezond en geschikt voor de
Bio-teelt.
De 50 % plukdata over de jaren 2001-5005 liggen tussen
26 aug. en 8 sept., een week later dan Autumn Bliss (16-26 juli). Goede smaak
en helder rood van kleur. Stekelloze stengels. De handel vindt Autumn Bliss te
donker rood.
Marcela, de laatste herfstframboos van Derek
Jennings, even vroeg als Autumn Bliss, maar met tot 20 % meer opbrengst. Helder
rode bessen.
1.Zorgzaam verpakt in een herbruikte
doos van Eburon, de Tongerse Fruitveiling.
2.Cascade Delight.
3.Cascade Delight, uitgeplant op een verhoogde
berm, zodat de wortels s winters niet in het water staan.
4.Cowichan
5.De uitgeplante rij op verhoogde rug.
6.Autumn Treasure
7.Autumn Treasure op verhoogd bed.De planten zijn een stuk forser dan Marcela,
maar misschien zijn ze iets ouder?
Behoort de natuurlijke teelt van Krieken tot het verleden?
Behoort
de natuurlijke Teelt van Krieken (zure kersen) tot het verleden?
In mijn
herinneringsbeelden zie ik nog de kriekenboom bij mijn nonkel Alberic Hostens
op het Vinkjesveld te Edewalle. Mijn grote kozijns August en Cyriel plukten
voor mij de krieken. In onze boomgaard op de Reiger te Ichtegem hadden we die
niet staan.
Hier in Halle Kempen
plantte ik direct verschillende Noordkrieken en een Kelleris. In de jaren
zonder vorstschade konden we volop plukken. De merels oogsten toen nog niet
mee. Met de jaren begonnen ze ook krieken te waarderen.
Zon 30 jaar terug
begon de miserie: jonge takken begonnen af te sterven door een nieuwe? of veel
agressiever geworden schimmelziekte, de takmonilia (Monilia laxa).
1. Overzicht van de aangetaste Gerema, in Duitsland aangeschaft om wille van de 'resistentie'. "Dag Jan"!
2. Verdroogde scheut.
3. Dode knoppen. Als deze zich midden in een tak bevinden, worden ook gezonde stukken mee weggeknipt.
4. Nog een afstervende tak.
Straks, als alles opgedroogd is, ga ik de slechte takken tot een stuk in het gezonde hout afknippen en verbranden.
(Met dank aan Magda Schuurmans voor
de foto, 31 mei)
Klik op de foto voor vergroting
De dit jaar laatst geplaatste ent komt tot leven. Dit
is een kroonent. Iedereen kan een dergelijke ent plaatsen. Je hebt enkel de
onderstam door te zagen op de gewenste hoogte. Mijn voorkeur gaat naar een
halfstam van ongeveer een meter.Dit doe
je eind maart of in april wanneer de sapstroom terug op gang komt. Dan kan je, na
de insnede, de bast voorzichtig losmaken van de cambium - of groeilaag. Je
duwt de schuin gesneden ent erin. Nog aflakken en dichtbinden. De natuur doet de rest.