TEKEN EN SCHILDERTECHNIEKEN EERSTE DEEL VANAF 14/10/06
03-10-2006
ART . NR . 59 . - FIG . 51 , 52 , 53 EN 54 . - EENVOUDIGE VERSIERINGEN .
Art . Nr . 59 .
Fig . 51 , 52 , 53 en 54 .
Eenvoudige versieringen .
FIG . 55 . - VERSIERING .
Fig . 55 .
Versiering .
FIG . 56 . - SYMMETRIE VAN " MASSA'S " .
Fig . 56 .
Symmetrie van " massa's " .
ART . NR . 59 . - FIG . 57 , 58 EN 59 . - VERSIERINGEN
Art . Nr . 59 .
Fig . 57 , 58 en 59 .
Versieringen
ART . NR . 59 . - DE VERSIERING
Art . Nr . 59 .
DE VERSIERING
Bij de studie van de bloemen hebben we een eerste uitstapje gemaakt naar het terrein van de versieringskunst en hebben toen de algmene regels uiteengezet , die bij deze interessante kunstvorm te pas komen . We bevelen je sterk aan om die uiteenzettingen , die onmisbaar zijn voor een juist begrip van dit hoofdstuk , nog eens te herlezen . Natuurlijk besluiten we ook dit hoofdstuk met studie van een concreet geval .
Opvatting van het motief - Algemene regels
Welke de opvatting en de bestemming van een decoratieve compositie ook zijn kunnen , deze gaat altijd uit van een of ander grondelement , nl . het motief , dat ofwel alleen de compositie uitmaakt , ofwel een aantal malen herhaald zal worden . De eerste mogelijkheid zullen we later onder ogen zien ; in het tweede geval zijn er weer een aantal verschillende mogelijkheden . Het herhaalde motief kan nl . op de volgende wijze toegepast worden : a ) telkens hetzelfde aspect ; b ) afgewisseld ; c ) omgedraaid ; d ) op elkaar geplaatst ; e ) tegengesteld . We beelden hierbij enkele figuurtjes af , die met opzet zeer eenvoudig gehouden zijn , om deze termen goed te doen begrijpen . We nemen bijvoorbeeld eens de eerste letter van het alfabet . Nu geven we onze opeenvolgende A 's dezelfde hoogte , breedte dikte en dezelfde onderlinge afstand tussen twee horizontale en evenwijdige lijnen . We krijgen dan de eenvoudigst denkbare versiering door een herhaling van het motief ( fig . 51 ) . Maar indien we nu op regelmatige wijze twee bestanddelen van het geheel gaan scheiden door een punt , een streepje of en ander motief , dan krijgen we een versiering door afwisseling . Op fig . 52 ziet je dat er T 's zijn ingelast tussen de A's . Wanneer we onder de aldus verkregen lijn een andere plaatsen , die uit dezelfde elementen is samengesteld , maar omgekeerd , als het ware in spiegelbeeld , dan onstaat er een versiering door omdraaiïng ( fig . 53 ) . De motieven kunnen ook nog op regelmatige wijze over elkaar heen vallen (d ) . Fig . 54 geeft een voorbeeld van versiering door tegenstelling ( de armen van de kleine V's zijn afwisselend naar boven en naar onderen gericht ) en tevens van het over elkaar plaatsen van de grote V's , die breder zijn en op de eerstgenoemde gezet zijn . Fig . 55 hoort tot hetzelfde soort van versiering , doordat de krullen van de 3's gedeeltelijk over elkaar heen vallen . Deze compositie vertoont ook nog een dubbele omdraaiïng . Het grondmotief wordt gevormd door twee 3's , die elkaar raken in de scherpe hoek van hun toppen : dat is dus de eerste omdraaiïng . De compositie wordt voltooid door een tweede omkering van het gehele motief en wel langs een horizontale as . De wet van de symmetrie , waarvan de natuur ons zoveel voorbeelden te zien geeft , speelt ook een grote rol in de versieringskunst . We herinneren er hier aan dat symmetie bestaat uit de volkomen gelijkenis van twee delen van een compositie , die gedeeld is door een middellijn of as : de tekening van een der delen is dan de omgekeerde herhaling van het andere deel . De voorgaande figuren geven daarvan meerdere voorbeelden . Men mag echter wel beseffen - en dit is een belangrijke opmerking - dat een symmetrie niet volkomen behoeft te zijn om toch de ogen te kunnen bevredigen door een overeenkomst van de voornaamste elementen en vooral door het evenwicht van deze elementen , die aan beide zijden van de as opgesteld zijn . In een dergelijk geval zou men eerder van een symmetrie van massa's kunnen spreken (fig. 56 ) . Thans moeten we je waarschuwen voor een fout , waarin je gemakkelijk zult kunnen vervallen : we bedoelen de eentonigheid . De herhaling van eenzelfde motief brengt het grote risico met zich mee van het verwekken van een vervelende indruk van gelijkvormigheid , als de kunstenaar niet zorgt voor contrasten , tegenstelligen . Laat hij dus de hoogte en scherpte van vierkanten en driehoeken afwisselen door gebogen lijnen en cirkels ; laat hij , anderzijds , ook voor een tegenwicht zorgen tegen bepaalde motieven van een te bewegelijk karakter door rechte lijnen en meetkundige elementen in te lassen . Laat hij evenmin vergeten dat toonwaarden in de versiering van buitengewoon belang zijn . Al zou een tekening nog zo kunstig en vernuftig zijn , hij zal veel van zijn betekenis verliezen als hij in een te gelijkvormige toonwaarde is uitgevoerd ( fig. 57 ) . Een naast elkaar staan van dikke en fijne lijntjes kan daarentegen zeer aangenaam voor het oog zijn ( fig . 58 ) . Een ander voorbeeld hiervan kunt je zelf tot stand brengen door nl. fig . 53 weer eens voor u te nemen . Je vult dan de scherpe hoeken van de letters A met zwarte inkt op . Dan gaat je tussen hun benen , om hun lege plekken wat op te vullen , kleine cirkeltjes tekenen , waarvan de rondheid contrasteert met de stijfheid van de onderdelen der letters : wij krijgen dan een geheel , dat zonder twijfel nog steeds zeer eenvoudig is , maar wel zo " kleurrijk " en interessant . De kunstenaar zal dus zijn zwart en wit in zijn studie met oostindische inkt op oordeelkundige wijze moeten verdelen en er ook op uit moeten zijn om verschillende toonwaarden tot hun recht te doen komen , hetgeen tevens een uitstekende oefening is om later versieringen in kleur aan te pakken ( wordt vervolgd door Art . Nr. 59 . a , )
02-10-2006
ART . NR . 58 . a , - FIG . 37 EN 38 . - TWEE DECORATIEVE SLOTVIGNETTEN
Art . Nr . 58 . a ,
Fig . 37 en 38 ,
Twee decoratieve slotvignetten , die eer plaats vinden in een " realistisch " geheel .
ART . NR . 58 . a , - FIG . 50 . - OP " ABSTRACTE " WIJZE OPGEVAT KOPBEELD .
Art . Nr . 58 . a ,
Fig . 50 .
Op " abstracte " wijze opgevat kopbeeld , sierletter en slotvignet , bestemd voor de illustratie van een werk , waarin geen andere soort op zijn plaats zou zijn .
ART . NR . 58 . - FIG . 33 . - SCHETS IN POTLOOD ( KOPBEELD )
Art . Nr . 58 .
Fig . 33 .
Schets in potlood ( kopbeeld ).
ART . NR . 58 . - FIG . 34 . - UITBEELDING IN HOUTSNEDE ( KOPBEELD )
Art . Nr . 58 .
Fig . 34 .
Uitvoering in houtsnede , van een symbolische illustratie ( kopbeeld ) .
FIG . 35 . - ZELFDE BEMERKINGEN
Fig . 35 .
Zelfde bemerkingen .
ART . NR . 58 . - FIG . 36 . - KOPBEELD - ZELFDE BEMERKINGEN