Art . Nr . 18 .

       Het  tekenen  van  een  boeket .

  Nu  wij  geleerd  hebben  hoe  wij  een  enkele  bloem  moeten  tekenen  zullen  wij  verder  proberen  om  een  geheel  boeket  weer  te  geven .  Van  te  voren  echter  gaan  wij  eerst  verschillende  losse  bloemen  schetsen  om  te  zien  hoe  deze  zijn  vastgehecht  aan  het  steeltje  en  hoe  dit  steeltje  weer  is  gehecht  aan  de  stengel .  Ook  de  rangschikking  van  de   steeltjes  bestuderen  wij .  Welke  techniek  je  ook  kiest , de  werkwijze  zal  steeds  gelijk  blijven .  Voordat  je  een  begin  maakt  met  de  uitvoering  is  uw  eerste  zorg  de  goede  rangschikking  van  het  boeket .  Aangezien  het  hier  gaat  om  een  boeket , zult  je , alvorens  het  potlood  ter  hand  te  nemen , moeten  zorgen  voor  een  mooie  verdeling  van  stengels , bladeren  en  bloemen , om  zodoende  een  harmonische  groepering  van  de  " massa 's )  te  verkrijgen .  Je  zult  er  goed  aan  doen  in  de  les   " licht  en  schaduw "  nog  eens  te  herlezen  wat  wij  verteld  hebben  over  de  compositie  van  het  stilleven .  Ga  dus  op  dezelfde  wijze  te  werk  met  het  opstellen  van  uw  boeket .  Een  boeket  mag  zich  nimmer  aan  het  oog  voordoen  als  een  dicht  opeengeplakte  massa  bloemen , zonder  enige  "lucht "  daartussen .  zonder  enige  onderbreking  in  de  algemene  omtrek .  Zo'n  kelk , vastgehecht  aan  zijn  stengel , buiten  de  eigenlijke  groep , zal  het  geheel  aanmerkelijk  kunnen  verlevendigen .  Zo'n  bloem  die  er  even  uitsteekt  zal  op  een  elegante  wijze  de  eentonigheid  verbreken .  Vermijd  dus  een  rangschikking  zoals  wij  kunnen  zien   bij  bepaalde  koolsoorten  ( bloemkool ) .  Zorg  voor  een  hoofdpartij , maar  wel  zo  dat  er  nog  wat  ruimte  overblijft .  Verdeel  daar  omheen  secondaire  partijen , welke  minder  omvangrijk  zijn .   Rangschik  de  bloemkelken  op  een  wijze  dat  je  ze  nu  eens  van  voren  of  opzij ,  dan  weer  in  driekwart  aanzicht  of  van  achteren  ziet .  De  bloemen  zelf  zullen  hierdoor  gevarieerde  " standen " gaan  innemen .  Zoek  niet  naar  symmetrie  maar  naar  evenwicht .  Denk  tenslotte  aan  de  belichting  van  uw  model .  Onder  welke  hoek  zullen  uw  bloemen , uw  boeket  het  't  beste  doen ?  Een  gelukkige  verdeling  van  licht  en  schaduwpartijen  is  minstens  even  belangrijk  als  de  verdeling  van  de  massa's  zelf .  Zoek  de  gunstigste  plaats  tegenover  de  lichtbron  en  kijk  daarom  nog  eens  naar  de  figuren  36  en  37  uit  de  les  " licht en schaduw  in  fritske2   Het  Effect " .  Deze  afbeeldingen  demonstreren  duidelijk  het  grote  belang  van  een  juiste  belichting .  Als  je  zoveel  mogelijk  zorg  heeft  besteed  aan  uw  groepering , begin  dan  met  het  werk , nadat  je  zich  alle  vroegere  aanwijzingen , waarbij  wij  met  opzet  zo  lang  hebben  stilgestaan , heeft  eigen  gemaakt .  Voorafgaande  studie  hiervan  is  des  te  meer  onmisbaar , omdat  de  uitvoering  voldoende  snel  moet  gebeuren .  Een  boeket  is  geen  stilleven .  Het  is  een  bij  uitstek  levende  materie .  Wanneer  je  al  te  langzaam  te  werk  gaat  zouden  uw  bloemen  verwelken  en  verbleken , voordat  je  uw  taak  tot  een  goed  einde  had  gebracht .  Een  rede  te  meer  dus , om  theorie  en  techniek  te  beheersen .  Dat  vermijdt  elk  twijfelend  oponthoud  veroorzaakt  door  onkunde  of  gebrek  aan  vaardigheid .  Wanneer  het  er  om  gaat  een  compositie  in  kleuren  weer  te  geven   ( aquarel , gouache- of  olieverf )  zal   het  nodig  zijn , dat  bij  de  rangschikking  van  de  bloemen , rekening  wordt  gehouden  met  bij  elkaar  passende  kleuren .  Zij  moeten  dus  op  aangename  wijze  met  elkaar  harmoniéren , zodat  ze  aan  elkaars  " waarde  "  geen  afbreuk  doen , die  het  oog  eerder  schokt  dan  bekoort .  Wij  zullen  echter  beginnen  met  het  potlood , niet  alleen  voor  de  constructie , maar  ook  voor  de  verdere  afwerking .  Je  kunt  gebruik  maken  van  een  3 B  potlood  waaraan  je  een  scherpe  punt  slijpt  om  zeer  dun  de  costructielijnen  te  kunnen  opzetten .  Zodra  je  met  deze  lijnen  het  algemene  geraamte  van  uw  tekening  heeft  aangebracht , kunt  je  meteen  de  voornaamste  schaduwpartijen  aanduiden  ( fig . 34  A ).  Gebruik  hiervoor  dan  een  zijkant  van  de  potloodstift .  Daarna  kunt  je  de  tekening  verder  afwerken  ( fig . 34 B  ) .  Van  tijd  tot  tijd  zult  je  het  boeket  door  de  oogharen  moeten  bezien  waardoor  je  de  kracht  van  de  verschillende  toonwaarden  zuiverder  kunt  bepalen  omdat  onbelangrijke  details  zijn  weggevallen .  Om  een  mooie  ruimtelijke  uitbeelding  te  verkrijgen  is  deze  methode  onontbeerlijk .  Onderdruk  overbodige  details  om  die  kleinigheden  die  werkelijk  van  belang  zijn , des  te  beter  tot  hun  recht  te  laten  komen , hetgeen  voor  het  algemene  effect  van  groot  belang  is .  Welke  zijn  deze  belangrijke  details ?   De  bijzondere  vorm  bladeren  en  bloemen ; hun  " beweging " .  Toen  je  een  enkele  bloem  tekende  moest  je  er  vooral  voor  zorgen  de  assen  te  trekken , waarop  de  verschillende  delen  van  de  bloemkroon  en  de  bloembladeren ,  waaruit  hij  was  samengesteld , zich  samenvoegden  en  hoe  zij  zich  bogen .  Wanneer  je  aan  een  tekening  van  een  boeket  begint , zal  de  waarneming  van  deze  assen  van  een  bepaalde  bloem  pas  tot  zijn  recht  komen  in  wederzijdse  betrekking  met  de  richting  en  plaatsing  van  elk  van  haar  metgezellen .  Trek , na  de  as  van  elk  element  te  hebben  aangegeven , alle  omtreklijnen  aan  alle  kanten  van  't  begin  tot  het  einde .  Natuurlijk  zullen  op  bepaalde  plaatsen  de  contouren  van  bloembladen  of  andere  blaadjes  verborgen  worden  door  andere  bloembladen  en  andere  blaadjes .  Tracht  dan  hun  verloop  te  raden  en  schets  dit  ook  heel  dun  door  de  andere  vormen  heen .  Op  deze  wijze  zult  je  een  veel  beter  begrip  krijgen  voor  de  algehele  contructie  van  het  boeket .  Heeft  je  alles  zijn  plaats  gegeven , dan  moet  je  met  een  stukje  gom  de  in  feite  onzichtbare  delen  van  de  contouren  wegvlakken .  Op  die  manier  zult  je  met  een  natuurlijke  en  soepele  getrouwheid  de  verschillende  onderdelen  van  het  boeket  op  papier  brengen .  Is  de  tekening  eenmaal  nauwkeurig  bepaald , keer  dan  weer  terug  tot  de  toonwaarde  door  deze  tot  hun  juiste  kracht  te  brengen  en  hier  en  daar  zelfs  een  extra  accent  te  geven .  Hierbij  komt  het  dus  aan  op  een  ononderbroken  vergelijking  tussen  tekening  en  onderwerp .  Doch  zoals  altijd  geldt  ook  hier :  weet  er  op  tijd  mee  op  te  houden  !  Een  teveel  aan  details  kan  de  tekening  verzwakken .  Het  gaat  erom  dat  je  karakter  van  het  geheel  weergeeft  en  niet  vervalt  in  een  slaafse  navolging  van  het  geziene .  Je  moet  als  het  ware  de  rol  van   " regisseur "  spelen , wiens  smaak , temperament  en  persoonlijkheid  uitkomen  in  de  keuze  en  herschepping  van  het  onderwerp ;  dus  in  de  groepering , in  de  belichting  en  in  de  kleuren .  Tijdens  de  uitvoering  moet  men , meer  nog  dan  op  andere  gebieden , tegelijkertijd  beschikken  over  soepelheid  en  kracht :  de  verfijnheid  van  het  onderwerp  moet  niet  leiden  tot  gemaaktheid , tot  overdreven  zorg  voor  detail .  Je  ziet  dus , dat  hier  dezelfde  belangrijke  wet  van  toepassing  is :  het  onderwerp  zien  in  grote  partijen , het  weergeven  vanuit  een  vooropgesteld  doel , beredeneerd  vereenvoudigd , zonder  evenwel  de  karakteristieke  details  te  vergeten .  Wij  kunnen  je  geen  betere  voorbeelden  laten  zien  als  de  afb  36  en  37 , beide  in  2  kleuren  olieverf  geschilderd  door  Renefer .  Dit  zijn  geen  "  studies "  meer ;  dit  zijn  "  schilderijen " .  Maar  denk  er  aan  ;  juist  dank  zij  de  studie  bereikt  een  kunstenaar  tenslotte  een  dergelijk  meesterschap .