In 2021 zal Beaufort07 in Middelkerke Oostenrijks kleuren
Het is niet de eerste keer, maar ik wil benadrukken dat Beaufort, de driejaarlijkse tentoonstelling van moderne of hedendaagse kunst, één van mijn geliefkoosde onderwerpen is. Vaak heb ik al één of meer van de tentoongestelde kunstwerken bewonderd en bewierookt, maar het lijkt me logisch dat de bezoekers van de tentoonstelling ook wel eens teleurgesteld kunnen zijn. Ikzelf spaar ook soms mijn kritiek niet. Het is nu wel niet zo dat de kostprijs van een door de gemeente aangekocht kunstwerk mij om het even is … als het kunstwerk maar mooi en waardevol is. En dat valt ook wel eens tegen.
Zelfs wijlen Jan Hoet, de Gentse ‘kunstpaus’ erkende dat kunstwerken ook voor hem soms een groot raadsel inhouden. Maar hij vond dat ze zorgen voor emoties en voor ruimte.
Wie zo’n modern kunstwerk bekijkt, kan wel onder de indruk zijn, van de grillige vormen of vertakkende structuur. Zelfs zonder de hele context te kennen, kan men het wel mooi vinden.
Beaufort 07 komt eraan Ik heb al een paar keren gelezen dat Beaufort21 doorgaat van 27 mei tot 7 november 2021. Natuurlijk heb ik ook begrepen dat die 21 slaat op het lopend jaar. Het zou eigenlijk Beaufort07 moeten zijn, want het gaat over de zevende editie. Iemand schreef dat men daarmee een artistiek vaccin wil geven aan de Kust. Logisch dat je zoiets te binnen valt in deze coronatijd. De organisatoren willen daarmee echter een antwoord zoeken op de vraag ‘hoe heeft de Kust de mens veranderd?’ Kust met een hoofdletter! Alle deelnemende artiesten laten zich inspireren door dit filosofische ‘Leitmotiv’. (grondgedachte, leidmotief) Heeft de kust mij in mijn 83 levensjaren werkelijk veranderd? Ik moet daar eens goed over nadenken. Voor de nieuwe editie is gekozen om de bijzondere kwaliteiten van Beaufort te benadrukken: het decor van de zee, de laagdrempeligheid van het project, de spreiding over de kustlijn en de uitbouw van een kwalitatief beeldenpark op termijn. Beaufort is een belangrijk initiatief om het toeristisch imago van de hele kust te ondersteunen en te stimuleren. Iedereen doet mee, ook Blankenberge, wat bij de vorige editie niet het geval was.
De geplande kunstwerken in Middelkerke Curator Heidi Ballet selecteerde een interessante mix van kunstenaars en verdeelde in samenspraak met de deelnemende gemeenten twee werken per locatie. Middelkerke is sinds de eerste editie in 2003 een vaste gastgemeente voor Beaufort. De gemeente onderschrijft daarmee "dat cultuurtoerisme een meerwaarde is voor een bestemming zoals de Kust".
‘Metamorphosis’! Zo heet het werk van Oliver Laric dat voor Middelkerke werd geselecteerd. De Oostenrijkse sculpturist combineert traditionele en 3D-beeldhouwtechnieken en was voor dit werk gefascineerd door de ‘grijze zones in de transformaties tussen man en vrouw, mens en dier’. Een beetje zoals in de antieke mythologie van de Romeinen en de Grieken. Het is inderdaad juist dat metamorfosen veel voorkomen in de mythologie. In de klassieke literatuur bestaan derhalve meerdere werken onder de titel Metamorfosen. De Romeinse schrijver Ovidius heeft een heel boek geschreven over gedaanteverwisselingen, Daarin beschrijft hij bijvoorbeeld hoe de jongeling Narcissus in een bloem, de narcis, verandert. Metamorfose of gedaanteverwisseling is immers een biologisch proces waarbij een dier zich fysiek ontwikkelt na de geboorte of het uitkomen, met een opvallende en relatief abrupte verandering in de lichaamsstructuur van het dier. Algemener kan men zeggen dat een metamorfoseeen verandering is van vorm, structuur, karakter, verschijning of omstandigheid.
Bij de oude Grieken veranderde de god Zeus vaak zijn gedaante, zo verleidde hij Europa toen hij zich als stier vermomd had. Volgens de Odyssee van Homeros veranderde de tovenares Kirke de manschappen van Odysseus in varkens.
In sprookjes en andere verhalen gebruikt een heks of tovenaar soms een toverdrank of een toverspreuk om een metamorfose te veroorzaken. Er zijn ook andere manieren. In ‘De Kikkerkoning’ verandert een kikker door een kus in een prins.
Metamorfose is een onderwerp dat veel mogelijkheden biedt. Kunstenaars verdiepen er zich dan ook vaak in. Middelkerke schijnt te houden van kunstwerken die de metamorfose behandelen. Ereburger en bekend filmmaker en kunstenaar Raoul Servais levert ook een bijdrage aan het vernieuwd marktplein, zij het dan een (zeer) dure. Aan de kant van de Oostendelaan en aanleunend tegen het nieuwe bushokje ziet men een kunstwerk van zijn hand. Het heet ‘Transcendente Metamorfose’. Het is 6 meter op 4,5 meter groot. Het is uitgevoerd in Zuid-Chinese gevlamde graniet en gepolierde Italiaanse graniet. Het stelt in zes taferelen de evolutie van mens tot vogel voor. Het werk beschrijft de hoogmoed van de mens die, in zijn nooit aflatende betrachting om het aardse, de zwaartekracht en zichzelf te overstijgen, tot het uiterste gaat.om telkens weer beter te willen zijn dan ieder ander wezen. Hier zien jullie het werk met rechts de vogel, het eindpunt van de metamorfose.
Permanent beeldenpark Na verloop van een Beauforteditie heeft Middelkerke meestal één van de kunstwerken gekocht en hier en daar opgesteld langs de dijk. In 2003 bij de eerste editie was dat ‘Caterpillar’. Ondertussen wordt het permanente beeldenpark in Middelkerke een absolute meerwaarde genoemd door werken zoals ‘Olnetop’, ‘The Navigator’ en ‘I can hear it’. Allemaal artistieke erfenissen van Beaufort en stuk voor stuk aantrekkingspolen voor Middelkerke … of mag/moet ik zeggen voor Westende. ‘Metamorphosis’ van de Oostenrijkse kunstenaar Oliver Laric zal na Beaufort07 ook deel uitmaken van het permanent beeldenpark. Het werd geplaatst langs het wandelpad in de nieuwe grasdijk vlak bij de Flandrialaan in Westende.
Zomer vol kunst “De lancering van Beaufort21 is het startschot van een zomer vol kunst in Middelkerke”, zegt schepen voor cultuur Natacha Lejaeghere. Het is ook uitkijken naar de zomertentoonstelling in Villa ‘Les Zéphyrs’ waar Els Wuyts van de Triënnale Brugge met ‘A soft gentle breeze’ een frisse artistieke zomerwind laat waaien. In de ontwijde Sint-Pieterskerk in Sint-Pieters-Kapelle richt hedendaags kunstenaar Nick Ervinck zijn ‘Kunsthalle Ervinck’ (K.E.R.K.) in. Tussen 1 juli en 29 augustus stelt Nick Ervinck er monumentaal werk uit zijn privécollectie tentoon. “Dat is het eerste project binnen onze samenwerking op lange termijn met Nick Ervinck”, besluit de schepen. Nieuw in het Beaufortproject: tijdens de zomer wordt een muzikale creatie van kunstenaar Ari Benjamin Meyers (US) uitgevoerd in elke kuststad. De tien uitvoeringen gebeuren in samenwerking met ‘Die Verdammte Spielerei’. Westtoer doet een warme oproep aan alle amateurensembles aan de Kust en in het hinterland om deel te nemen aan deze muzikale performance.
De kunstenaar Oliver Laric (°1981, Innsbruck, Oostenrijk) woont en werkt in Berlijn. De afgelopen jaren maakte hij solotentoonstellingen voor onder meer Saint Louis Art Museum, Saint Louis, MI, US (2019); Kunstverein Braunschweig, DE (2018); Schinkel Pavilion, Berlijn, DE (2017); Secession, Wenen, AT (2016) en Museum of Contemporary Art Cleveland, Cleveland, OH, US (2016). Sedert 13.2 en tot 30.5.2021 stelt hij tentoon in het museum S.M.A.K. in Gent. In het werk van Oliver Laric vallen verleden en heden, vorm en inhoud, kunst en technologie samen. Vanuit ons huidig mensbeeld, dat sterk bepaald wordt door de mogelijkheden van de digitale verwerking, verkent hij hoe beelden, informatie en ideeën doorheen de kunstgeschiedenis gerecupereerd en gekopieerd werden en stelt hij vragen omtrent originaliteit en auteurschap. Met recente technologie, zoals 3D-modellering en -animatie, maakt Laric sculpturen en video’s die opvallen door hun gefragmenteerde materiaalkeuzes, hybride composities en seriële productie.
Vorige artikels over Beaufort 05.12.2007 Kunst roest (Caterpillar) 18.01.2009 Middelkerke geeft het (goede of slechte) voorbeeld (Cerny – geweigerd) 13.04.2009 Beaufort 03 in Middelkerke (Salacia op watertoren) 02.04.2012 Kunst voor een breed publiek tijdens Beaufort 04 in Westende, cultuur- en deelgemeente van Middelkerke (I can hear it) 24.12.2012 Middelkerke en Westende: kunst steunen of verspilling? Overzicht voorbije jaren) 06.07.2015 M, W en L: Beaufort is Beaufort niet meer (GEEN aankoop) 09.11.2015 Middelkerke een kunstminnende gemeente, (deels i.v.m. Beaufort) 15.08.2016 “Heeft Middelkerke’ met Olnetop wel een origineel uniek modern kunstwerk van Ervinck gekocht? 16.04.2018 Dan toch nog Beaufort … en Middelkerke doet in 2018 weer lustig mee (Navigator Monument)
Besluit Hedendaagse kunst is nog steeds omstreden. Je moet al van goede wil zijn om er een liefhebber van te zijn. Er is uitleg nodig om te begrijpen wat achter de kunstwerken steekt. ‘Metamorfose’ ontbreekt het enigszins aan originaliteit in Middelkerke, nadat bij het aanleggen van het marktplein al rond de 80.000 euro gespendeerd werd aan het werk van Servais. Ik vind het ook ‘bij het haar gegrepen’. Een kruipdier verandert in een tafel en daarna in een mannetje. Misschien heb ik onvoldoende inzicht in de hedendaagse kunst om de kunstenaar te kunnen begrijpen. Of toch niet? Mijn klassieke vraag: hoeveel zal Beaufort 07 kosten aan de gemeente? Eigenaardig, maar deze keer heb ik nergens de prijs ervan gevonden.
‘I had a dream’: de bankbiljetten vlogen me rond de oren
Hebben jullie soms ook van die rare dromen? Ik droom vaak, soms aangenaam, soms akelig. Hoewel ik daarover meestal niet praat, wil ik een uitzondering maken voor wat mij laatst overkwam. Komt het omdat ik artikels schrijf over Middelkerke en daar dus vaak mee bezig ben? Komt het omdat in Middelkerke zo vaak onzinnige, onbegrijpelijke dingen gebeuren? Het zal wel een mengsel van beide zijn. Maar goed, mijn droom ging dus over Middelkerke, meer bepaald over ‘kunst in de open ruimte’, nog concreter over geschilderde stripfiguren op gevels in de open ruimte. Men zou het een stripachtige droom kunnen noemen.
Het begon tijdens één van mijn fietstochten door de gemeente. Al bij de eerste pedaalstoten voelde ik mij als gedreven op een wolkje, in de richting van de Calidris. Een beetje weggedoken achter de bomen voor tramreizigers en automobilisten, daar stond een echt meesterwerk. Robbedoes keek mij schalks aan en zijn boezemvriend Kwabbernoot lachte mij klungelachtig toe. De beide reporters en Spip, de grappige eekhoorn, vechten overal ter wereld tegen misdadigers. Ik voelde mij ook een held en leefde echt met hen mee.
Toen hoorde ik een stem zeggen: ’dank u wel Michel’. Was dat misschien die van graaf van Rommelgem, de briljante wetenschapper die samen met Spip en Jessica/Sofie IJzerlijm op de zijgevel staat?
Ik geraakte niet uitgekeken op dat prachtig werk, enthousiast … tot ik plots 72 biljetten van 500 euro en nog wat kleingeld voorbij zag vliegen.
En ik reed en droomde verder… Was dat daar niet Lucky Luke op de gevel van 'De Branding'? Wat een held toch! Een echte droomfiguur, die geen ogenblik aarzelt om dwars door een ruit op zijn trouwe paard Jolly Jumper te springen om alweer ergens een onrecht of misdaad te gaan bestrijden.
Maar waarom speelt geld toch zo’n grote rol in mijn droom? Telkens weer duiken er pakjes bankbiljetten op. Het zijn er deze keer 54 van 500 euro en nog enkele van mindere waarde. Waarom toch? Waarom moet mijn mooie droom daardoor toch verstoord worden?
Ik droom niet zo vaak van een politiebureau maar als ik daar de Nero-familie kan ontmoeten … een echt buitenkansje. Vanuit zijn luie zetel lacht Nero mij toe. Heb ik Madam Pheip de bomen ingejaagd? Nee toch, maar dat hele gezelschap laat mij op een gelukzalige manier dromen van mijn kindertijd, toen detective Van Zwam nog de hoofdrol speelde en Nero nog in het krankzinnigengesticht verbleef, waar hij zich keizer waande.
Voor Piet Fluwijn en Bolleke heb ik minder oog, maar waarom komt daar geen vrouwenfiguur aan te pas? In die tijd deed de vrouw het huishouden en daarmee basta.
En weer dat nare beeld!
Ik bevind mij weer in Westende, in de Duinenlaan deze keer. Daar sta ik toch wel vóór het huis van Marc Maertens zeker, ex-wielrenner en straks kandidaat voor de gemeenteraad voor de Open VLD?
Zijn dat niet de Kiekeboes op die gevel? Ze zijn mij wel minder bekend. Daar was ik al te oud voor. En de kunstenaar heeft zowaar de trots van Westende-bad mee afgebeeld en één van de kunstwerken uit het Landuyt – beeldenpark. Is dat niet de auteur Merho die mij verwelkomt en mij bedankt voor mijn bijzondere belangstelling voor zijn werk? Waarempel!
Spijtig dat ik geen gevel heb waarop stripfiguren kunnen geschilderd worden? Of komt niet iedereen daarvoor in aanmerking? Moet je daarvoor een welbepaalde kleur hebben? Kan je de kosten niet zelf betalen? Alhoewel, wie kan zich dat veroorloven?
Suske en Wiske 32.980 Natuurlijk konden die sympathieke figuren niet ontbreken in mijn droom. Luc Morjaeu heeft voor deze stripmuur van de privéwoning in de IJzerlaan 25, een prachtig ontwerp gemaakt met een leuk strandtafereel. Het is nog niet volledig afgewerkt. Inhuldiging op 24 september.
Ik waande mij in ‘alle uithoeken van ons sterrenstelsel’ en ‘ontmoette vreemde en nieuwe beschavingen’. Ik was getuige van ‘de fratsen van Lambik, werd ontroerd door Sidonia en natuurlijk bewonderde ik de bovenmenselijke krachten van de sterkste mens ter wereld: Jerom!
Er is nog een Kuifje in bestelling om op het hotel aan het Sint-Laureinsstrand te schilderen. Waarom niet? Er is toch geld genoeg!
Na het bewonderen van al die leuke taferelen was mijn droom nog niet ten einde. Mijn gedachten verwijlden nog een tijd bij de andere steden die hun centra opfleuren met stripmuren. Oostende in eerste instantie. Daar werden in 2017 19 muurschilderingen (waaronder enkele reusachtige) opgeleverd voor de totale prijs van 188.000 euro? Dus gemiddeld 10.000 euro per stuk. De Middelkerkse stripgevels schijnen geen rariteit te zijn. Ze zijn ook te vinden in Brussel, Antwerpen, Hasselt (9) en Turnhout. Wie betaalt ze daar? In de Sinjorenstad zorgen sponsors ervoor dat de stadskas gespaard wordt. In Brussel sieren 60 stripfiguren Brussel-centrum en Laken. Daarvoor werden muren met publiciteitspanelen en verwaarloosde gevels uitgekozen.
Wat betekent mijn droom? Jullie hebben zeker ook als eens vergeten wat jullie de voorbije nacht gedroomd hebben, maar deze keer was dit bij mij niet het geval. Ik wilde dan ook absoluut weten welke betekenis ik aan deze droom moest hechten. Ik raadpleegde daarom het sprookje van Sheherazade uit Duizend-en-één-nacht. Als je droomt over een stripboek, suggereert dit dat je erg geboeid bent door de avonturen van je striphelden maar als er ook geld in je droom opduikt, dan betekent dat dat je niet houdt van geldverspilling en dat je zeer gesteld bent op het beheer van de gemeentekas zoals een huisvader dat moet doen.
Besluit Wat kan een droom toch raar zijn! Men beweert dat dromen bedrog zijn. Ik droomde tot slot dat ik de gemeente een duwtje in de rug gaf om het stripgebeuren en de muurschilderingen nog voor jaren mogelijk te maken … en omdat ik de werken zo mooi vind. Ik overhandigde daarvoor aan de burgemeester een biljet van 100.000 euro, vier van 25.000 euro en 100 biljetten van 1.000 euro.
Of dat eigenlijk wel nodig was? De gemeente moest toch zijn biljetten van 500 euro van de hand doen omdat ze toch niet meer gedrukt worden en de overheid ze uit omloop wenst te nemen.
Dan toch nog Beaufort … en Middelkerke doet in 2018 weer lustig mee
Jullie weten natuurlijk ook wel dat ‘Beaufort’ een triënnale is voor hedendaagse kunst.
Van 30 maart tot 30 september 2018 loopt de zesde editie. Na 15 jaar werd het format/model/project herdacht. Met een beperkt aantal kunstenaars werd gekozen voor het benadrukken van de sterke en unieke kwaliteiten van Beaufort: het decor van de zee, de laagdrempeligheid van het project, de spreiding over de kustlijn en de uitbouw van een kwalitatief beeldenpark op termijn. Zo wordt er gestreefd naar integratie op lange termijn. Beaufort mikt op een brede doelgroep: de cultuurliefhebbers maar ook de inwoners, de dag- en verblijfstoeristen en de tweede verblijvers. Westtoer organiseert een promotiecampagne in Vlaanderen en Wallonië. De zesde editie van Beaufort wil op een structurele en duurzame manier hedendaagse kunst integreren in de publieke ruimte aan zee.
Er waren lang twijfels over het voortbestaan De organisatie van de huidige editie had heel wat voeten in de aarde want door de overheveling van bevoegdheden is cultuur geen provinciale bevoegdheid meer. Ik heb niet gevonden waarom Vlaanderen Beaufort niet wilde overnemen. Omdat alleen de kuststrook er voordeel bij had? De Provincie West-Vlaanderen plaatste Beaufort dan maar onder de toeristische bevoegdheden en komt daarvoor zelf met 1,5 miljoen euro over de brug. Het provinciebedrijf Westtoer neemt een coördinerende rol op en neemt de communicatie voor zijn rekening.
Onvrede over de kunstwerken (onvoldoende inspraak in kunstwerk en locatie), slechte communicatie, geen Vlaamse steun en zelfs gemeenten die hun geld terugvroegen, kortom een opeenstapeling van ergernissen na de laatste editie, maakten dat de toekomst van Beaufort aan een zijden draadje hing. Maar op een kustburgemeestersoverleg gaven negen van de tien kustgemeenten dan tenslotte toch groen licht voor een volgende editie. Zo komt het dat ook in de zomer van 2018 kunstinstallaties aan de kust werden ingeplant. Enkel Blankenberge neemt niet deel. Naast de investering van de provincie, dragen de gemeenten bij om het totaalbudget op 2,37 miljoen euro te brengen. Niet weinig, nietwaar?
Beaufort vindt plaats binnen een ruimere context van Art@Coast. In deze brede campagne zullen tal van artistieke initiatieven aan de kust samen gepromoot worden. De doelstelling is om de kust als een eigentijdse cultuur-toeristische bestemming in de kijker te plaatsen bij een breed publiek.
De curator Heidi Ballet werd aangesteld als curator. Ballet werkt als onafhankelijk curator vanuit Brussel en Berlijn. Ze cureerde al projecten in Parijs, Bordeaux, Vilnius, Berlijn en China. Ballet beschouwt Beaufort als een uitdaging die ze met enthousiasme op zich neemt: "Ons denken over zeeën en oceanen is historisch gegroeid als een soort ongedefinieerd niemandsland. Ik vind het interessant om hier anders naar te kijken. De zee is immers een fascinerend territorium dat ons met de rest van de wereld verbindt. Het erkennen van deze verbondenheid maakt onze kuststreek tot een kruispunt".
Zij duidde eerst negen kunstwerken aan, die de gemeenten konden verwerven en vulde de lijst later aan met nogmaals 9 werken.
De kunstenaars Ballet koos achttien artiesten, waaronder Katja Novitskova uit Estland, die recent nog op de biënnale van Venetië stond, maar ook heel wat Belgen: het Brusselse collectief Rotor, Guillaume Bijl, Stief DeSmet en de twee West-Vlamingen Frederik Van Simaey en Edith Dekyndt.
Middelkerke: Kunstwerk 1 Tijdens de triënnale is een kunstwerk van de Deense kunstenaar Simon Dybbroe Moller te zien in Middelkerke. De kunstenaar is dan wel een Deen, hij werkt en leeft in Frankfurt en stelde al werken tentoon in heel wat wereldsteden als New York, Kopenhagen en Berlijn en wordt aanzien als heel veelzijdig. Hij sleepte ook al enkele ‘awards’ in de wacht.
Het nieuwste kunstwerk dat straks het Middelkerkse Beeldenpark zal uitbreiden is ‘The Navigator Monument’, een verzonken roer van een boot. De gemeente besloot immers al om het werk aan te kopen. Het is gebaseerd op het logo van Netscape Navigator, de voormalige zoekmachine die eind jaren negentig zijn leidende positie op het internet verloor aan ‘Microsoft Explorer’. Het beeldhouwwerk werd tegen de achtergrond van de Noordzee geplaatst, op het strand nabij de surfclub ‘De Kwinte’. Het heeft als afmetingen 500 x 1000 x 60 cm en is uit brons.
Ziehier welke verklaring men aan het werk geeft:
‘De fysieke kabels van het internet liggen net onder het wateroppervlak. Webbrowsers zijn verankerd in de mythologieën van de vroege globalisering. De geschiedenis van het internet wordt voorafgegaan door die van bibliotheken, de industriële revolutie en het progressieve sociaal idealisme. Heel toepasselijk dus dat Westende, een badplaats gebouwd door de familie van Paul Otlet, een internet visionair, dit monument voor een vroegere internettoepassing huisvest.’
Je moet het maar kunnen uitleggen. Nu moet de bezoeker dat enkel nog begrijpen. Laagdrempelig toch? Of niet?
Hieronder zien jullie links het logo van Netscape, in het midden een beeld van het half-begraven roer en rechts de achterzijde die er minder fraai uitziet.
Mijn beoordeling: ik vind het onbeschaamd om zoveel geld uit te geven voor een kunstwerk dat zelfs niet getuigt van de minste originaliteit. Het wekt wel indruk door zijn grootte, met de zee als achtergrond. Gewoon gekopieerd van een logo! Een model op computer en een afwerking door een gespecialiseerde productiefirma! Met zoiets zijn ze er echt prima in geslaagd om de laagdrempeligheid te onderstrepen, behalve dan op het gebied van de kostprijs: 75.000 euro voor de aankoop, de provincie West-Vlaanderen past hetzelfde bedrag bij. Daarnaast tellen de gemeenten 10.000 euro neer voor de onkosten. Of moet onze gemeente maar de helft van het kunstwerk betalen, omdat het een ‘verzonken’ roer is, dat half onder het zand zit?
Middelkerke: Kunstwerk 2 Zoals hierboven reeds gezegd koos de curator eerst negen werken die door de gemeenten konden verworven worden. Maar er werden ook nog negen werken aangeduid die maar tijdelijk in de gemeenten blijven. Dat tweede werk voor Middelkerke is “Holy Land’ van Kader Attia, 2006, een Frans-Algerijnse kunstenaar. Het staat in Middelkerke tegenover Zeedijk huisnummer 23.
De tekst van de organisatie luidt als volgt:
In de afgelopen decennia werd Europa vaak als een Heilig Land gezien door Afrikanen die met oorlog en armoede werden geconfronteerd. Van degenen die de tocht maakten, stierven velen een tragische dood voor ze ooit de kust bereikten. Naar schatting lieten de voorbije twintig jaar 20.000 vluchtelingen het leven op zee. ‘We zijn ons niet altijd bewust van deze tragedie, waarbij ettelijke lichamen naar de zeebodem verdwijnen en sterven in alle anonimiteit, ver weg van vaderland en beloofde land.’
Meer dan 30.000 Noord-Afrikaanse koloniale soldaten stierven in Europa tijdens Wereldoorlog I, terwijl ze de Fransen tegen de Duitse invasie trachtten te beschermen. Hun nakomelingen hebben echter nooit rechten verworven om naar Europa te migreren, waardoor het idee van Europa als Beloofde Land overeind bleef.
De installatie met 40 spiegels met variabele afmetingen moet een tijdelijk monument zijn dat een respectvolle begrafenis biedt aan zowel de verdronken vluchtelingen als de koloniale soldaten. De spiegels hebben de vorm van een islamitisch graf of een gotisch venster, gericht naar de zee. Vanuit het oogpunt van de zee zien de spiegels er glanzend en mooi uit, maar van dichterbij wordt duidelijk dat ze alleen maar de werkelijkheid weerspiegelen. De installatie belichaamt de kloof tussen fantasie en werkelijkheid voor de migrant, terwijl de bezoeker die zichzelf in de spiegel ziet slechts tijdelijk in het verhaal wordt opgenomen en er elk moment weer kan uitstappen.”
Mijn ‘statements’ Vooraleer dit kunstwerk te beoordelen, ziehier enkele persoonlijke statements, om alle misverstanden te vermijden.
Ik ben de Afrikaanse soldaten die voor het Franse Leger tegen de Duitsers vochten, onder andere in de duinen van Lombardsijde, in onmenselijke omstandigheden, enorm dankbaar voor hun bijdrage in de strijd voor onze vrede.
Ik betreur dat in Afrikaanse landen nog zoveel armoede en ziekte heerst en dat diegene die daaraan iets willen doen, daarbij onvoldoende geholpen worden
Ik betreur de duizenden slachtoffers, die vaak in gammele boten, tegen het betalen van hoge vergoedingen aan mensensmokkelaars, de overtocht naar Europa willen maken en hun einddoel niet bereiken
Ik ben bereid een bijdrage te betalen aan een fonds met eerbiedwaardige, sociale, menselijke doelstellingen om de levensomstandigheden van die sukkelaars in hun geboortelanden te verbeteren.
Ik wil echter ook stellen dat het niet gepast is, dat een dergelijk politiek geladen onderwerp, gebruikt wordt voor een kunsttentoonstelling.
Alle Europese landen zijn het nu stilaan aan het eens worden dat, naast gezinsherenigingen, enkel nog een beperkte hoeveelheid vluchtelingen (medisch hulpbehoevenden, levend in oorlogsgebied) kan toegelaten worden
Betreuren dat afstammelingen van die Afrikaanse soldaten die hier in de eerste wereldoorlog vochten, het recht niet konden verwerven om naar Europa te integreren, is toch absurd. Die soldaten waren Senegalezen, Tunesiërs, Algerijnen en … Marokkanen. Als je dan weet dat er op 1 januari 2015 in België 468.687 inwoners waren met een Marokkaanse migratieachtergrond, 51.449 met een Algerijnse, 39.617 met een Tunesische en 5.456 met een Senegalese!
In West-Vlaanderen vindt men steeds meer islamitische kerkhoven: In Brugge (Blauwe Toren’ 39), Oostende (Stuiverstraat 45), Kortrijk (Marke 80) , Roeselare (Beveren 8-10) Moslims worden begraven op de rechterzij, met het hoofd naar Mekka gericht. Het grafveld moet worden afgescheiden van de rest van de begraafplaats en moslims mogen niet begraven worden in dezelfde grond als ‘ongelovigen’. Ook moet er een wasgelegenheid en een islamitische gebedsruimte voorhanden zijn. Bovendien mogen moslims in principe nooit opgegraven worden. In tegenstelling tot niet-moslims worden moslims allemaal begraven in een lijkwade. Iedereen heeft hetzelfde graf, dus geen diversiteit in kledij, ligplaats of gradatie.
Heeft men ingezien dat een kerkhof niet thuishoort in het drukbezocht gedeelte van het strand? Het werd immers verwezen naar een afgelegen plek naar Raversijde toe, ter hoogte van de splitsing van de Zeedijk in Cyriel de Grootelaan en Zeedijk - Joseph Casselaan
5. Wil men hiermee onderlijnen hoe onrechtvaardig migranten bij ons ontvangen en behandeld worden? Dan is ‘Holy Land’ geen neutraal kunstwerk. Dat hoeft ook niet, maar het had dan ook nooit een plaats mogen krijgen op een officiële kunsttentoonstelling.
Besluit Natuurlijk weet ik dat mijn kritisch oordeel niet in dank zal aanvaard worden. Na al die vergaderingen en de lovende woorden van onze bestuurders! Een politiek mandataris hoeft niet noodzakelijk een kunstkenner te zijn maar hij/zij mag de inwoners niet voor id.... houden. Hij/Zij moet zich durven verzetten tegen een absurde keuze van kunstwerken, die enorm duur zijn, maar die hem/haar wordt opgedrongen om toch maar een beeldenpark te kunnen aanvullen. Hij/Zij moet niet beschaamd zijn om een paar echte kunstkenners te raadplegen en deze laatste moeten eerlijk voor hun mening durven/mogen uitkomen, eventueel tegen de wil ingaan van een curator.
Gaten in de begroting? Daar trekken ze zich in Middelkerke niets van aan!
De federale begroting De federale regering worstelt al een hele tijd met een reusachtig gat in de begroting. De tijd tikte want sinds 2013 moeten de eurolanden jaarlijks tegen 15 oktober een ontwerpbegroting voor volgend jaar indienen. Europa wil namelijk een nieuwe eurocrisis vermijden, zoals met Griekenland. Ze willen daarom veel sneller zicht krijgen op mogelijke budgettaire ontsporingen die zware gevolgen kunnen hebben voor de hele monetaire unie. België is in het stipt naleven van deze regel niet de primus van de klas. Enkele dagen voor het verstrijken van de termijn, moesten de coalitiepartijen het eerst nog eens worden over de grootte van het gat. En dan maar zoeken achter maatregelen! Waar kan er bespaard worden? Hoe kunnen we de onderdanen nog meer uitwringen? Belastingen verhogen? Grote vermogens meer belasten dan kleine? Ze beweren allemaal dat de gewone man niet zal getroffen worden door de maatregelen. Gebeurt dat niet rechtstreeks, dan onrechtstreeks. “En wie gelooft die mensen nog?” is nog steeds actueel.
De Vlaamse begroting Ook de Vlaamse regering, die hardnekkig vasthoudt aan een begroting in evenwicht, ligt onder vuur. Bereikten ze dat (papieren?) evenwicht nu al dan niet met behulp van boekhoudkundige goocheltrucs? Of door de kostprijs van grote projecten, zoals de Oosterweelverbinding, een deel van de ziekenhuisfinanciering en de asieluitgaven buiten de begroting te houden? Er wordt de Vlaamse ministers verweten dat ze daarmee een bom leggen onder de begrotingen van de volgende jaren. Maar ja, misschien is dat dan hun probleem niet meer! Telkens weer worden de gezinnen het slachtoffer van de begrotingsevenwicht - oefening van de regering. Denken jullie maar aan de Turteltaks of Vlaamse energieheffing, de verdubbeling van de zorgpremie, de verhoging van het inschrijvingsgeld voor het hoger onderwijs, de verhoogde waterfactuur, de slechte hervorming van de kinderbijslag, stijgende prijzen van de rusthuizen en een hele reeks andere prijsverhogingen. De Gezinsbond: “De afschaffing van de leeftijdsbijslagen kindergeld kost het gezin 1.283 euro per jaar, de afschaffing van de gratis hoeveelheid water en elektriciteit 300 euro, achttien 'respijtdagen', waarop de kleinste niet naar de crèche gaat, kosten hen 500 euro. Voor een niet-beursstudent betalen ze 270 euro meer en de twintig lijnkaarten die ze jaarlijks gebruiken, kosten hen jaarlijks 120 euro meer. Extra jaarkost voor het gezin: 2.473 euro.” Kortom, onze beide regeringen hebben altijd geld te kort! Maar ze zetten natuurlijk hun postjes niet op het spel en dus geraken ze het tenslotte altijd wel weer eens over de manier om dat gat te vullen. Ze rekenen natuurlijk op ons om bij te passen.
Het Middelkerks beheer van ons geld In Middelkerke schijnt er geen gat in de begroting te zijn. De gemeente heeft wel een enorm hoge schuld, maar schijnbaar hebben zij altijd wel een overschot op de begroting. Zou het daarmee zijn dat zij de huidige en toekomstige beschilderingen van gevels met stripfiguren zullen betalen? Zopas werd op de gevel van de Calidris een eerste kunstwerk met Robbedoes aangebracht. De volgorde is dus gewijzigd want er was eerst gezegd dat ‘De Branding’ als eerste aan de beurt zou komen. Het schilderwerk toont één zijde naar de grote baan zodanig dat de tramreizigers het kunnen bewonderen, de andere zijde is gedraaid naar de strandgangers in de ‘Strandlaan’. De onthulling gebeurde in aanwezigheid van de Nederlandse artiest, Hanco Kolk. Het werk zou Middelkerke een nog grotere uitstraling als stripgemeente moeten geven. Is dat wel zo? Komen daardoor nu weer duizenden toeristen meer naar onze kustgemeente, zoals Janna dat zo goed kan zeggen? Ziehier het werk, bijna klaar en volledig klaar:
Het is mooi, maar … In een vorig artikel ‘Middelkerke wil zich nog veel meer profileren als stripgemeente’ (zie map ‘Uitzicht van de gemeente’ – 18.7.2016) haalde ik reeds de woorden aan van Michel Landuyt: “We willen een kwalitatief verhaal vertellen dat jaren mee gaat. Een stripgevel kost ongeveer evenveel als een stripstandbeeld op de dijk. Voorlopig komen er geen stripstandbeelden bij. Het budget dat zo vrij komt, wordt besteed aan de stripmuren.”Misschien zou een standbeeld nu ook al wat meer kosten, maar ik dacht dat de gemeente daarvoor rond de 25.000 euro per beeld betaalde. Voor de eerste stripmuur bedraagt de prijs 36.000 euro, dus bijna de helft meer. Voor diegene die nog in Belgisch geld rekenen is dat bijna 1.500.000 francs. “Niet min”, zegt Michel zelf “maar er komt heel veel bij kijken. De schildering werd uitgevoerd door professionele kunstenaars en de muur diende eerst bepleisterd te worden. Zowel de muur als het kunstwerk werden ook nog behandeld met een graffitiwerend product.”
Vinden jullie dat nog normaal? En er komen er nog, in november al een tweede.
Besluit Ik vind het onverantwoord dat Middelkerke in tijden waarin iedereen de mond vol heeft over besparingen op de kop van de bevolking, het geld langs deuren en vensters blijft buitensmijten, voor zaken die, hoe mooi ook, eigenlijk niet broodnodig of onontbeerlijk zijn. Misschien zouden ze dat geld beter kunnen besteden, maar dan ten voordele van de eigen bevolking?
Bron http://www.hln.be/regio/nieuws-uit-middelkerke/eerste-stripgevel-onthuld-a2918642/
Heeft Middelkerke met ‘Olnetop’ wel een origineel uniek modern kunstwerk van Ervinck gekocht?
Het zou een bevraging kunnen zijn met als eerste vraag: welk kunstwerk vinden jullie het mooiste?
Een tweede vraag zou kunnen zijn: waar bevinden zich deze kunstwerken? Ik neem aan dat jullie weten dat het linkse, OLNETOP, in het Middelkerks beeldenpark in de duinen nabij de 'Belle Vue’ staat. Het tweede, TSENABO, hangt in de inkomhal van het Sint-Andriesziekenhuis in Tielt en het rechtse, EGNABO, staat in één van de binnentuinen van het woon- en verzorgingscentrum ‘Yserheem’ in Diksmuide. Jullie zien hierna hoe ze eruitzien op hun huidige standplaats:
De derde vraag zou kunnen luiden: wie is de kunstenaar van de drie werken? Dat is dezelfde: Nick Ervinck! De vierde en laatste vraag is zeker belangrijk en uiteraard niet zo eenvoudig te beantwoorden: wat stellen de drie werken eigenlijk voor? Het zijn moderne kunstwerken en die zijn gekenmerkt door de drang om te experimenteren en het scheppen van een grotere afstand tussen het kunstwerk en de zichtbare werkelijkheid, bijvoorbeeld door een verregaande abstractie of de nadruk op het kunstwerk als idee. De kunstenaar, al dan niet in opdracht, wil weliswaar betekenis geven aan zijn werk maar men kan de vraag stellen of de toerist of de bezoekers van hospitaal en woonzorgcentrum daarmee wel bereikt worden. Zelfs de kenners van moderne kunst zullen het wel moeilijk hebben om de bedoeling van de maker terug te vinden in zijn schepping. En de gewone sterveling dus zeker! Om de knoop door te hakken beweren sommige dan maar dat iedereen in zo’n modern kunstwerk iets anders kan/mag zien. Over ‘OLNETOP’ zegt Ervinck zelf: “Het heeft iets monsterlijk. Het werk laat zich niet echt in één woord omschrijven, maar het is geïnspireerd op de natuur en techniek." Sommige mensen van goede wil zien de kracht van de zee en het schuimende water in het werk. TSENABO is een beeldhouwwerk dat letterlijk en figuurlijk zijn wortels heeft in het hospitaal. Het werk is specifiek voor zijn standplaats en elke tentakel of vangarm heeft een betekenis. De kunstenaar liet zich hiervoor inspireren door de afdeling neurologie van het hospitaal die gelegen is aan dezelfde zijde van het gebouw als de inkom. Mogen we dan veronderstellen dat tsenabo een hersenmassa voorstelt? EGNABO, een anagram van verschillende woorden die de kunstenaar inspireerden, werd op 11 november 2011 ingehuldigd door wijlen Jan Hoet. Deze erkende dat kunstwerken ook voor hem soms een groot raadsel inhouden. Maar hij vond dat ze zorgen voor emoties en voor ruimte. Wie zo’n modern kunstwerk bekijkt, kan wel onder de indruk zijn, van de grillige vormen of vertakkende structuur. Zelfs zonder de hele context te kennen, kan men het wel mooi vinden. Bij Ervinck dragen het glanzend materiaal en de gele expressieve kleur zeker bij tot de poging om de bezoeker te fascineren en te intrigeren.
Kan men hier nog wel spreken van originaliteit? De werken vertonen enkele gemeenschappelijke kenmerken: De buitensculptuur is volledig digitaal ontworpen maar werd niettemin ‘ambachtelijk’ uit polyester vervaardigd. De structuur lijkt het resultaat van een spontaan, natuurlijk erosieproces - zoals zeewater rotsen kan uithollen. De gaten creëren een nieuwe dimensie. Dat is niet mijn mening, maar die van kenners! Zeer veel sculpturen van Ervinck zijn glanzend en geel van kleur. In het geval van Olnetop, Tsenabo en Egnabo kan men bovendien zeggen dat ze erg op elkaar gelijken. Men kan zich de vraag stellen of het creëren van kunstwerken die zo op elkaar gelijken, bijna alle glanzend en geelgekleurd, niet een beetje gelijkt op ‘massaproductie’ Men zou haast zeggen dat ze van plaats kunnen wisselen. Mag Middelkerke nu nog fier zijn op dat werk van Ervinck? Dat het uniek is, is niet zo vanzelfsprekend!! Of maakt dat ook deel uit van de ‘moderne kunst’? Ik vind toch dat daarmee niet mag overdreven worden!
Middelkerke heeft voor ‘Olnetop’ 80.000 euro betaald. Vraagt Ervinck voor elk werk een gelijkaardig bedrag? Dat brengt goed op, zou ik zeggen. Natuurlijk moest de kunstenaar daarvan nog de firma of de medewerker betalen die het kunstwerk vervaardigt aan de hand van zijn digitaal ontwerp.
Zoek maar eens op internet de betekenis van het adjectief ‘kunstminnend’. Je vindt geen verhelderend antwoord maar je kunt wel aannemen dat dit betekent ‘houdend van kunst’. En dat wist je al! De Kunsten maken, naast Bibliotheken, Media, Archieven, Monumenten en Archeologie, Onderwijs, Erfgoed en Musea deel uit van de cultuur van een volk.. Onder kunst wordt in het algemeen verstaan: het product van creatieve menselijke uitingen zoals schilderen, tekenen, fotografie, grafiek, beeldhouwen, theater en toneel, muziek en zang, dans, film, bouwkunde of architectuur, literatuur en poëzie. Elke definitie van kunst is cultuurspecifiek en tijdgebonden. Van vrijwel elke cultuur zijn voorwerpen bekend die zich onderscheiden van ‘gewone’ objecten doordat er in het algemeen een hogere esthetische waarde aan wordt toegeschreven.
Welke Middelkerkse schepen ontfermt zich over cultuur? In Middelkerke is de bevoegdheid voor ‘Cultuur’ politiek verdeeld over verschillende schepenen. De website van de gemeente over de organisatie van het bestuur is weliswaar niet bijgehouden, maar ik heb mij gebaseerd op de ‘Sirene’ van Nov-Dec 2015. Bart Vandekerckhove is bevoegd voor ‘Cultuur’. Is dat te veel voor hem alleen? Men zou het zeggen, want Michel Landuyt heeft, naast ‘Toerisme’, ook ‘Erfgoed en Musea’ en ‘Kunst in publieke ruimten’. Die ruimten kunnen zowel binnen als buiten gelegen zijn. Michel is dus de man voor al de kunst in Middelkerke. Francine Ampe-Duron is daarenboven bevoegd voor de ‘Bibliotheken’. Toch een eigenaardige verdeling of spreiding, niet? Maar ja, als Michel iets wil!
Houdt ons gemeentebestuur van kunst? Aangezien de uitingen van kunst zeer talrijk en verscheiden zijn, is het niet eenvoudig daar inzicht in te krijgen. Eén van de genoemde kunstvormen schijnt alvast te kunnen rekenen op de grote steun of de volle aandacht of liefde van onze ‘burgervaadren’: de beeldhouwkunst. Zojuist werd alweer een nieuw paradepaardje van stal gehaald: een beeldenpark! Dat zou massaal toeristen en inwoners (?) moeten lokken.
Wat staat er allemaal al in de gemeente? We mogen zeggen dat nogal wat beeldhouwwerken verspreid staan over de gemeente. Veel daarvan leggen een verband met zon, zee, strand en wind … en met strips natuurlijk. Daar zijn er enkele mooie of zelfs zeer mooie bij … voor wie van moderne kunst houdt.
Recht voor de in-/uitgang van de Westendse Theresiakapel staat een Mariabeeld (=staakkapel), dat Westende-bad op 19 juni 1966 oprichtte ter ere van Maria. Misschien is dat wel geen echt kunstwerk maar een Mariabeeld zoals ze wel eens aan de lopende band gemaakt worden. Uniek zal het wel niet zijn.
In 1992 werd in het ‘hart’ van Westende-bad het werk ‘Zon, Zee en Vernieuwing’ van Pieter Boudens, schriftbeeldhouwer of letterkapper uit Brugge, geplaatst. Het staat op het kruispunt van Meeuwenlaan en Distellaan als confrontatie van ‘de snelheid van het leven’ met ‘het ritme van de zee’. Het is een letterkundig, monumentaal kunstwerk met een rationele steen die staat voor ‘bedoelen en denken’ en een emotionele steen die staat voor ‘gevoelen en beminnen’. Het is uitgevoerd in ruwe, blauwe hardsteen.
In 1997 begon Middelkerke, wel te verstaan de deelgemeente Middelkerke, een stripgemeente te worden. Op het Epernayplein werd het eerste bronzen beeld van een stripfiguur, Jommeke met Flip, geplaatst.
Eerste (Voorlopig) laatste
Het zijn er ondertussen 17 geworden, jaarlijks één, alle langs de ‘Zeedijk’ in Middelkerke. Monique Mol uit Beauvoorde ontwierp de beelden van Suske en Wiske (2002), Robbedoes en Kwabbernoot (2003), de Smurfin (2004), Lambik (2005 – 20.469 e), Annemieke en Rozemieke (2006 – 23.000 e), agent 212 (2011), Natasja (2012) en Jerom (2013). De Oostendse kunstenares Josyane Vanhoutte ontwierp Fanny (2007), Cedric (2008), Marsupilami (2009) en De Rode Ridder (2010). De overige werken van diverse kunstenaars zijn: Jommeke (1997 Valeer Peirsman), Nero (1998 Jan Maillard), Kiekeboe (1999) en Lucky Luke (2000) (beide van Luc Madou) en Urbanus (2001 Luc Cauwenberghs), In 2014 en 2015 kwam er geen beeld bij omdat men ze eerst allemaal in orde wilde stellen. Zo werd Nero voor 9.317 euro in een bronzen kleedje gestoken en Jommeke werd door vandalen beschadigd en voor 1.500 euro hersteld. Op de facebookpagina van ‘Kunstatelier Monique Mol’ schrijft de artiest op 15 mei 2015 dat ze druk bezig is met ‘Filiberke en Pekkie’. Het beeld staat wel nog niet op de zeedijk! Ik moet jullie helaas de prijs van de aankopen sinds 2007 schuldig blijven. Dat wordt namelijk niet meer in de gemeenteraad besproken. Ik neem aan dat ze rond de 25.000 euro zullen draaien. Wie alle beelden wil bekijken, vind er een afbeelding van op http://users.skynet.be/martinod/stripbeeld-nl.html of op de website van de gemeente http://www.toerismemiddelkerke.be/toerisme/stripstandbeelden.aspx Van gans de reeks mag gezegd worden dat het mooie beelden zijn, die vast en zeker in de smaak vallen bij de vakantiegangers die langs de dijk wandelen.
In 1999 gaf de gemeente aan Patrick Steen uit Keiem de opdracht voor een levensgrote roestige ezel ‘Bébèr’, symbool van de deelgemeente Lombardsijde en van de lokale carnavalsgemeenschap, opgebouwd uit allerlei stukken materiaal. Het werk staat in de Oude Nieuwpoortlaan. Broederlijk ernaast, op enkele meters, staat sinds 2004 het borstbeeld van Freddy Maertens.
Het werd eveneens ontworpen door Josyane Vanhoutte. Meer Info op http://www.routeyou.com/nl-be/location/view/47494152/borstbeeld-freddy-maertens
In 2003 werd gestart met de driejaarlijkse Beaufort, kunst in open lucht. Elke kustgemeente ondersteunt dat initiatief telkens met een paar tienduizenden euro’s, die bedoeld zijn als werkkapitaal. Daar blijft uiteraard geen spoor van hangen. Als ‘investering in het kunstpatrimonium van de gemeente’, kocht Middelkerke telkens één van de tentoongestelde werken. Dat was niet het geval in 2006 omdat Michel Landuyt toen het werk ‘Shark’ van Cerny weigerde omdat het een geboeide Saddam Hoessein voorstelde in zijn ondergoed in een bak met sterk water. Voor de eerste editie was dat ‘Caterpillar 5bis’ van Wim Delvoye, mooi van constructie in cortenstaal maar even roestig als Beber. De prijs ken ik niet, maar dat zal niet goedkoop geweest zijn. Gelukkig kon daarvoor gerekend worden op de Vlaamse overheid die betaalde met hetzelfde geld als de gemeente, namelijk het onze. Het werk is opgesteld op de dijk tussen de Rotonde en de Krokodiel als symbool voor de zeewering.
In 2009 werd in de belvedère van de watertoren aan de wijk 'Krokodiel' een lichtinstallatie geplaatst met wisselende kleuren. Het is een werk van de Nederlandse kunstenares Tamar Frank. Niet alleen bedroeg de aankoopprijs 38.000 euro, maar later kwam daar nogmaals 4.479,73 (samen 42.479,73 euro) bij voor herstelling en vervanging van onderdelen. We kunnen dat gerust een miskoop noemen: op een watertoren die misschien verdwijnt, te teer in vochtige en verwerende omgeving en dus vaak defect.
In 2012 was het ‘I can hear it’ van Ivars Drulle, twee hoornen die staan op het strand rechtover de ‘Rotonde’. Het heeft 85.000 euro gekost. Het ‘luisterend meisje’ is een prachtig beeld, dat weliswaar regelmatig lijdt aan verzanding tot aan de heup. Michel Landuyt noemde dat in een krantenartikel ‘de trompetten van de Pool Drulle’, die eigenlijk een Let is. Maar ja, een schepen van ‘Erfgoed, musea en kunst in de publieke ruimte’ kan niet alles weten.
Sinds 2005 staat tegenover de Van Hinsberghstraat in de Leopoldlaan een kunstwerk van Liliane Vertessen ‘Tegen de wind in’. Het kostte 35.696,67 euro.
In de gemeenteraad van 20 oktober 2008 werd beslist het pleintje naast het gemeentehuis een ‘moderne look’ te geven. Dat gebeurde in eigen beheer, maar de materialen kostten toch 48.300 euro. In de gemeenteraad van 12 maart 2009 werd beslist, een sfeerverlichting met twee lichtpunten, conform aan de nachtlampjes van de Oostendelaan, aan te brengen bij het kunstwerk met fontein. De prijs daarvan bedroeg 8.420,21 euro. Ziehier hoe het eruitziet, verdeeld over twee foto’s:
*
* op die bank gaat er zeker niemand zitten, zo vuil is die!!!
Het beeld rechts hierboven is simpel van opvatting en niet lelijk. Of het een echt kunstwerk is, dat is een andere zaak. Van dichterbij gezien geeft dat:
Na de afwerking van het evenementenplein met drie ondergrondse verdiepingen parkeerplaatsen in 2011 werden de bewoners van de ‘markt’ verwend met 25 afschuwelijke bloembakken (à 3.336 euro/stuk! Prijsvraag mondeling beantwoord in gemeenteraad.) Ereburger en bekend filmmaker en kunstenaar Raoul Servais mocht ook een bijdrage leveren aan het vernieuwd marktplein, zij het dan een (zeer) dure. Aan de kant van de Oostendelaan en aanleunend tegen het nieuwe bushokje ziet men een kunstwerk van zijn hand. Het heet ‘Transcendente Metamorfose’ en kostte 71.318 euro. Het is 6 meter op 4,5 meter groot. Het is uitgevoerd in Zuid-Chinese gevlamde graniet en gepolierde Italiaanse graniet. Het stelt in zes taferelen de evolutie van mens tot vogel voor. Het werk beschrijft de hoogmoed van de mens om telkens weer beter te willen zijn dan ieder ander wezen. Natuurlijk is dat geen allusie op Janna en Michel!!
Op het pleintje rechtover de gemeenteschool van Westende, op de hoek van de Henri Jasparlaan en de Duinenlaan, staat sinds 2012 een zeilstructuur, bedoeld als kunstwerk. Hiervan bedroeg de prijs 27.104 euro.
De nieuwste aanwinst: Olnetop Middelkerke wil nu het grootste beeldenpark aan zee aanleggen. Logisch toch! Verwachtten jullie soms iets anders? Voor minder doen ze het nooit! Naast de Caterpillar en de hoornen van Drulle zal het kunstwerk 'Olnetop' van Nick Ervinck, er als derde werk deel van uitmaken. De gemeente betaalt 80.000 euro voor het beeld. Het stond drie jaar GRATIS in de duinen van Bredene. ‘Mooi meegenomen’, noemen ze dat daar! Misschien moet Middelkerke dat voorbeeld ook eens volgen! Deze aankoop gebeurde in het kader van Beaufort 2015, omdat er dit jaar geen grote kunstwerken tentoongesteld werden, die anders daarvoor in aanmerking kwamen.
Ze geloven dat het een nieuwe toeristische publiekstrekker wordt en hopen dat ze het in de toekomst nog kunnen uitbreiden. Michel Landuyt gaf als opstelplaats aan: “in Westende, eigenlijk Middelkerke, ter hoogte van de Rotonde en ‘op de as tussen zee, strand duinen en polders’. Is dat voor jullie ook zo duidelijk? Het staat op 100 meter van het kunstwerk ‘de Rotonde’ dat er helaas troosteloos/levenloos bijligt.
Olnetop is een abstract buitensculptuur uit polyester en staal. Ik vind het een mooi beeld, goed opgesteld en zichtbaar vanop grote afstand, ook vanaf de Parklaan. Kunstenaar Nick Ervinck zegt over zijn werk: “Het heeft iets monsterlijk. Het werk laat zich niet echt in één woord omschrijven, maar het is geïnspireerd op de natuur en techniek. Het is digitaal ontworpen, maar wel ambachtelijk uit polyester vervaardigd." Heel wat mensen zien de kracht van de zee en het schuimende water in het werk.
Is Middelkerke mecenas, kunstliefhebber of investeerder? Onze gemeente geeft dus veel geld uit aan beeldhouwwerken. Doen ze dat omdat ze jonge beeldhouwers willen steunen? Of uit liefde voor de beeldhouwkunst? Of willen ze meer faam veroveren omwille van hun rijkdom aan kunst in open lucht?
Een mecenas is een persoon die als beschermheer of -vrouw optreedt van, onder andere, kunstenaars door ze van financiële middelen te voorzien, zodat ze zich zorgeloos kunnen wijden aan hun scheppend werk. Hij/Zij is meestal welgesteld, zodat hij zich het financiële offer kan veroorloven. De begunstigde artiest wordt ‘protégé’ genoemd. Middelkerke vertoont dus schijnbaar wel kenmerken van een mecenas, maar ik denk niet dat men hier echt wakker ligt van de noodzaak aan bescherming van jonge Belgische kunstenaars. Jong zijn de kunstenaars van de aangekochte werken alvast niet: Raoul Servais (1928), Valeer Peirsman (1932), Monique Mol (1939), Josiane Vanhoutte (1946), Luc Cauwenberghs (1952), Liliane Vertessen (1952), Pieter Boudens (1955), Jan Maillard (1960), Patrick Steen (1961), Wim Delvoye (1965), Nick Ervinck (1981), Luc Madou (? )
Dat men (= het bestuur) hier grote liefde koestert voor kunst, dat betwijfel ik al evenzeer.
Een investering is een opoffering in tijd, geld of mankracht ten behoeve van een doel dat pas op lange termijn wordt behaald. Dat moet het zijn! Ze houden van grote opvallende dingen, die weliswaar aantrekkelijk zijn zodat ze toeristen kunnen bekoren. Ze kijken dus niet op vele tienduizenden euro’s per werk als ze daarmee maar de pers kunnen halen en als ze misschien in de toekomst de reputatie kunnen opbouwen van ‘kunstgemeente in open lucht’. De bevoegde schepen moet zich toch kunnen manifesteren! Vanuit de optiek van de gemeente kunnen we hier dus wel degelijk spreken van een ‘investering’.
De inhuldiging Op 7 november werd het beeld ‘Olnetop’ officieel ingehuldigd. Omdat ik niet meer uitgenodigd word om plechtigheden bij te wonen, moet ik mij dus beperken tot het kopiëren van het programma. Om 10u30 kwamen de genodigden bijeen in ‘De Branding’ waar ze een panelgesprek bijwoonden met de kunstenaar Nick Ervinck, met Jan Moeyaert (vzw Kunst) en met Michel Landuyt (schepen van kunst in de open ruimte) Om 11.15 u. vertrokken ze per bus naar het kunstwerk waar ik hen stond ‘op te wachten’. Om 11u30 werd het onthuld door burgemeester Janna Rommel-Opstaele, bijgestaan door enkele schepenen. Het was een onderonsje! Geen gewone inwoners/tweede verblijvers, geen geldschieters dus, alleen VIP’s. Ook geen oppositieleden, op de klassieke uitzondering na! Of moeten de andere misschien de zaterdagvoormiddag werken?
Besluit De kunstwerken werden, behalve in Lombardsijde, vooral opgesteld (en aangekocht) voor de toeristen, vooral op de zeedijk van de deelgemeente Middelkerke. Ik vrees dat een grote meerderheid van de inwoners de moderne kunst niet in het hart draagt en versteld staat van de hoge bedragen die eraan besteed worden. Ze mogen wel helpen betalen.
Tel maar eens de sommen op die in 2011-2012 besteed werden! Het feit dat Michel Landuyt zijn bevoegdheid inzake ‘Toerisme’ uitgebreid heeft met, onder andere, kunst in de open ruimten, omdat het volgens hem bij het toeristisch gebeuren past, is daar het schoonste bewijs van. Of het beeldenpark een goede investering is, dat zal de toekomst moeten uitwijzen. Zouden de toeristen daarvoor echt naar Middelkerke komen?
Mijn vorige artikels over kunst 05.12.2007 Kunst roest 24.12.2012 Middelkerke en Westende: kunst steunen of verspilling?
Bronnen Wikipedia http://www.toerismemiddelkerke.be/toerisme/page18722120.aspx beber ‘Het Nieuwsblad 03.09.2015: “Middelkerke realiseert beeldenpark op strand Westende” http://www.middelkerke.be/page1161942.aspx http://stripfestivalmiddelkerke.be/index.php/nl/standbeelden
Middelkerke, Westende en Leffinge: Beaufort is Beaufort niet meer
Sinds Beaufort in 2000 voor het eerst georganiseerd werd, heb ik mij ervoor geïnteresseerd en heb ik de tentoongestelde objecten in onze gemeente bezocht. Nu de vijfde editie startte op 21 juni 2015 (en drie maanden duurt tot 21 september 2015), wilde ik die gewoonte in eer houden.
Er stonden lange tijd grote vraagtekens achter de organisatie, gezien de verlaging van de subsidiëringsbijdragen voor de cultuursector. Maar Beaufort gaat dus nu toch opnieuw door. Trouwe lezers van deze blog weten dat ik aan elke editie een artikel wijd. Vooral dus deze keer omdat het misschien toch de laatste zou kunnen zijn. Vanaf 2017 valt cultuur immers niet meer onder de bevoegdheid van de provincie maar wel onder die van de Vlaamse overheid. Maar de soep wordt nooit zo heet gegeten als ze opgediend wordt. Het zou best kunnen dat de Vlaamse overheid er gewoon mee doorgaat samen met de tien kustgemeenten (ook Knokke-Heist dus, dat de vorige keer niet meedeed). De 1 miljoen of 1,5 miljoen euro (al naargelang de bron) die de provincie er tot op heden oplegde, zullen in de toekomst ook wel gevonden worden, zeker? Dat hoopt men tenminste en er zijn er ook die daar zelfs voor pleiten. Dat is alvast ook de mening van de gedeputeerde voor cultuur Myriam Vanlerberghe.
Even herinneren… Beaufort was totnogtoe kunst in de open ruimte. In elke kustplaats werden driejaarlijks enkele kunstwerken tentoongesteld, met andere woorden de vorige vier Beauforts hebben (moderne) kunst naar de kust gebracht. Telkens werden dertig, vaak monumentale kunstwerken van evenveel hedendaagse kunstenaars - Jan Fabre, Daniel Buren, Antony Gormley, Philippe Aguirre en vele anderen - in de openbare ruimte van De Panne tot Knokke geplaatst. Middelkerke kocht ook telkens een werk: de roestige bulldozer in cortenstaal van Wim Delvoye op de zeedijk juist voorbij de ‘Rotonde’ (eigendom van het Vlaams Gewest), de lichtinstallatie op de watertoren in de Krokodil en verleden keer ‘I can hear it’, de hoornen van Ivars Drulle, vlak vóór de ‘Rotonde’. Deze keer werd het roer omgegooid.
Wat wordt of is het deze keer? De titel is deze keer ‘Buiten de Grenzen’. Er zijn drie grote hoofdlijnen, namelijk dialoog, natuur en architectuur en duurzaamheid. 'Er werd resoluut gekozen werd voor verandering en vernieuwing. De combinatie strand, zee, duinen en kunst blijft evenwel een uniek concept. Kunst en cultuur werken meer dan ooit als katalysator en economische motor om duurzaam cultuurtoerisme in de kustregio te promoten en zowel binnen- als buitenlandse kunstliefhebbers aan te trekken". Nu wordt gekozen voor een totaalproject langs de kust. Het omvat vooreerst een groepstentoonstelling op drie provinciale locaties (Het Zwin Natuurcentrum aan de oostkust, Domein Raversyde in het midden en het bezoekerscentrum De Nachtegaal in De Panne. Vertrekkend vanuit deze drie ankerpunten langs de kust deint Beaufort uit tot in de gemeenten met heel wat kleinere, tastbare projecten. Het is een solotentoonstelling van het collectief van gelijkgestemde kunstenaars ‘A Dog Republic’ genoemd, gesticht in 2011, onder de leiding van de 91-jarige architect, urbanist en ontwerper Yona Friedman, die samenwerkt met de Franse fotograaf en filmmaker Jean-Baptiste Decavèle, Vlaamse kunstenaar Nico Dockx en nog vele anderen om dit project zichtbaar te maken in de straten, winkels, panden, stranden, havens en dijken van de 10 kustgemeentes. Friedman zal overal te vinden zijn. Zijn aanwezigheid zal te bewonderen zijn in verschillende vormen: tekeningen, teksten, installaties, paviljoenen.
Hun boodschap wordt ‘lekker naïef’ genoemd: “vrede brengen door kunst met een brede waaier aan gevarieerde ingrepen op heel uiteenlopende locaties onder de noemer ‘Musée Promenade’ “. Dat vind ik inderdaad ook naïef en ik betwijfel ten zeerste of die boodschap wel zal aankomen!
Aangezien Middelkerke bij elke editie, en zoals we dat van hen gewoon zijn, redelijk diep in de subsidiekas tastte, wil ik natuurlijk extra de rol die onze gemeente nu speelt, benadrukken. Gezien de ‘mindere’ aard van de kunstwerken, zou de gemeentelijke subsidie verminderd zijn. Middelkerke moet dus ook minder betalen, mede door het feit dat deze keer geen kunstwerk moet aangekocht worden. Het ‘prijskaartje’ bedroeg vroeger meer dan 85.000 euro. Dat het gemeentepersoneel er anderzijds weer talloze werkuren zal aan besteed hebben, dat lijdt geen twijfel.
Sommige onderdelen van mijn tekst, werden integraal overgenomen van de teksten, verspreid door de organisatoren.
Wat wordt er in Middelkerke tentoongesteld? Er worden een aantal mobiele plexikiosken voorzien in de gemeenten die ze van een functie kunnen voorzien. In Middelkerke, ter gelegenheid van Leffingeleuren op 19 en 20 september, zal daarin een keuken of bar ingericht worden.
In een strandbioscoop, ter hoogte van de Paul de Smet de Naeyerstraat, toont Middelkerke dit jaar elke dag in juli en augustus, doorlopend van 10 tot 18 uur, kortfilms waarin het strand “het decor is van o.a. onmogelijke liefdes, zotte dromen, fantastische hallucinaties en kinderachtige wedijver”. De strandbioscoop vormt zo de voorpost van het museum ‘Kusthistories’ dat iedereen verwelkomt “om zich onder te dompelen in de rijke geschiedenis van het kusttoerisme”. Op beide plaatsen is A Dog Republic aanwezig met de animatiefilm ‘Les Vacances de Mam’zelle Balkis’ en tekeningen over het kustleven door de ogen van de hond.
Aangezien de bioscoop elke dag vanaf 10 uur geopend zou zijn, begaf ik mij op 1 juli om 11u10 naar het strand. Ontgoocheling! De gemeentewerklieden waren nog de kabels aan het leggen! In de loop van de namiddag zou de cinema pas opengaan. Hierboven rechts, zien jullie de lijst van de verschillende kortfilms die vertoond worden. De totale duur bedraagt 70 minuten.
De onlangs aan de buitenkant gerestaureerde Onze-Lieve-Vrouwekerk van Leffinge is voorzien van gekleurde glasramen, waardoor ‘het interieur terug in een feeëriek en intiem licht baadt’. Dat is nog te bezichtigen tot 21 september 2015.
Op 22 juni bezocht ik dat kunstwerk. Wat een ontgoocheling! Eerst en vooral dat kunstwerk zelf! Feeëriek en intiem licht? Dat heb ik alleszins zo niet ervaren! Je moet al van zeer goede wil zijn om dat schilderkladwerk te waarderen! Ziehier nog enkele persoonlijke foto’s:
Een folder over Beaufort en de betekenis van het kunstwerk en wat de kunstenaar daarin ziet, behalve de felle kleuren, is nergens te bespeuren.
De renovatie van de buitenkant van de kerk werd inderdaad in 2012 voltooid, na 30 jaar restauratie. Op de inwijding op 15 januari 2012 was ik ook aanwezig en ik schreef daarna dat de kerk aan de binnenkant nog ver van voltooid was: drie en een half jaar later hebben de muren nog steeds geen lek verf gekregen. Kijk maar naar de pilaar op de foto rechts. In zo’n omgeving zou ik nooit een tentoonstelling houden.
Op het strand tegenover het provinciedomein Raversijde, (is dat wel nog Middelkerke?) bevindt zich sinds 21 juni en tot 21 september 2015 het Museum van de Zee of Iconostase, werk van Yona Friedman. Deze constructie van een zevenhonderdtal metalen ringen op en rond de golfbreker is een architecturaal prototype op ware schaal en vormt dan ook het grootste werk van A Dog Republic tijdens Musée Promenade. “Deze schaal is nodig omdat de Iconostase de dialoog aangaat met de zee, waarvan de omvang elke monumentaliteit aan de kust in het niets laat verdwijnen. De zee beslist zelf wat ze op welk moment tentoonstelt. Na elke vloed zal ze haar sporen nalaten, in de vorm van zeewier, schelpen, verloren visnetten en ander afval, slechts zichtbaar bij eb en verschillend na elke getijdenwisseling.” Het is verboden de Iconostase te betreden. Ik vind de idee wel origineel.
Wie is Yona Friedman? Friedman is van oorsprong een Bulgaarse architect (1923, Budapest), theoreticus en stedenbouwkundige. "Friedman is geen traditionele denker. Met zijn vooruitstrevende ideeën en concepten probeert hij sinds het einde van de jaren vijftig onze leefwereld een ander zicht te geven. Hierbij trekt hij zich niets aan van de grenzen tussen disciplines. Ook nu, in een tijd waarin kwesties rond mobiliteit, globalisering, stedelijkheid en migratie steeds een belangrijkere rol spelen, zijn Friedmans concepten nog steeds actueel. Binnen de architectuurgeschiedenis van de 20ste en 21ste eeuw wordt hij als één van de belangrijkste denkers gezien. Friedman voorziet dat de toename van vrije tijd de maatschappij behoorlijk zal doen veranderen en een nieuwe architectuur zal eisen."
A-shovelin southdoor Pieter-Jan Ginckels
Volgens de organisatoren is ‘A-shovelin south’ een “veelzijdige, interactieve performance waar alle aspecten van een soort bouwproject in een grijpbaar artistiek jasje worden gestoken.” Met dit project wil Ginckels het nulpunt van de kust – een oppervlak verborgen onder de geschiedenis - blootleggen. Dat wil hij samen met ‘werkwillenden’ (vrijwilligers) uitvoeren.
In 14 dagen wordt langs de 67 kilometer kust tot ’s middags gegraven tot een wetenschappelijk, en telkens vast te stellen nulniveau bereikt wordt: ‘een historisch begraven oppervlak waar het strand ooit haar bovenste korrels droogde.Dat niveau en het niveau van vandaag, variëren van plek tot plek. Misschien wordt de sleuf in Oostduinkerke slechts een voet diep, waar in de schaduw van het Oostendse Kursaal de graafwerken de ploeg tot manshoge diepten brengt. Specialisten ter zake bepalen wanneer dit niveau bereikt is, nemen zandstalen af en geven het terrein vrij. Tijdens de middagpauze worden de stalen naar het kabinet gebracht, dat elke dag aangroeit met de getoonde ontdekkingen. Na de lunch wordt de sleuf gezekerd en opengesteld voor het publiek. Op het einde van de namiddag wordt de sleuf gedicht. Er wordt een vlag geplant die het litteken langs de gave kustlijn van een insigne voorziet. Op dat moment worden ook alle spades en schoppen gereinigd.’
Het was dus een ééndagsactiviteit, in Middelkerke op 30 juni 2015, ter hoogte van het De Greefplein en in Westende op 1 juli 2015 ter hoogte van het ‘Grand Hotel Belle. Vue telkens van 10 tot 17 uur. Deze activiteit was gratis, aan de geïnteresseerden werd gevraagd een eigen schop en zwemgerief mee te brengen. Ik begaf mij dus op 1 juli om 10 uur naar de plaats van het gebeuren. En wat stelde ik vast? Geen kunstliefhebbers, noch geïnteresseerden zoals ik. Drie vriendelijke jonge gasten verklaarden mij dat de plaats voor het graven nog moest bepaald worden en dat het resultaat om 14 uur gezien zou kunnen worden. Ik kwam dus terug en een kunstwerk is dat niet maar toch iets bijzonder, waar ik voorheen nog nooit van gehoord had. Zie hieronder rechts het resultaat:
Men kan dus duidelijk zien waar het nulniveau zich bevindt. Later moet of kan het verschil tussen de verschillende kustplaatsen misschien uitgebaat worden om betekenisvol te worden.
Unicorn Beach Drawings De organisatoren: “ ‘A Dog Republic’ geeft voorbijgangers op 11 augustus 2015 de kans om fantastische strand- en natuurtekeningen te maken in de duinen en op het strand. Die tekeningen moeten de natuur, water en wind trotseren. Ofwel kunnen ze zich handhaven ofwel verdwijnen ze na een paar uren, dagen, weken of maanden. Op die manier maak je een hoogstpersoonlijk kunstwerk in een prachtige uitvoering en omgeving.”
De strandtekeningen worden gemaakt uit natuurlijke materialen zoals hout, keien, biologisch afbreekbare kalk, schelpen, … en zullen in de loop van Beaufort Buiten de Grenzen her en der langs de kustlijn verschijnen. Een vast team van vrijwilligers zorgt samen met toevallige passanten of vooraf gecontacteerde groepen voor de uitvoering van de feeërieke ontwerpen, waar eenhoorns (unicorns) de hoofdrol zullen in spelen. ‘Op deze manier wordt drie maanden lang een participatief beeldend verhaal verteld op een canvas van 67 kilometer strand.
Eerbetoon aan ‘Moondog’ door Roland & Co De samenwerking tussen Beaufort en ‘A Dog Republic’ gebeurt ook op muzikaal vlak. Er komt tijdens het weekend van Leffingeleuren een project rond het werk van de New Yorkse dichter, componist en muzikant Moondog, wiens werk door diverse artiesten zal geïnterpreteerd worden. Onder andere Roland Van Campenhout, Mirko Banovic en Serge Feys werken momenteel aan een selectie uit het repertoire van Moondog dat op zondag 20 september éénmalig zal uitgevoerd worden.
Moondog werd blind in zijn jeugd maar slaagde er niettemin in diverse instrumenten uit te vinden. Hij was geboren in 1916 en leefde van eind jaren ’40 tot 1972 in New York waar hij zich vaak op de hoek van 53rd and 6th Av. posteerde, uitgedost in viking-tenue.
Van 1974 tot zijn dood in 1999 leefde hij in Münster, Duitsland. In de jaren 1940 werd zijn muziek uitgevoerd door het New York Philharmonic. Zijn werk was sterk beïnvloed door bvb. geluiden uit de straat zoals de metro. Zijn invloed reikte van Steve Reich en Philippe Glass tot Marc Bolan, Anthony and The Johnsons en Mr Scruff.
Slideshows 2015 Op verschillende kusttrams worden slideshows van A Dog Republic getoond. Daarin worden discussies aangegaan over het doel van hedendaagse architectuur en musea en wat de rol van ‘Metropool Europa’ hierin is, maar worden ook sprookjesachtige en historische verhalen verteld en aanbevelingen gegeven aan hond en mens. De tekst is leesbaar aan de buitenkant van de tram, zodat wachtende reizigers en voorbijgangers letterlijk een verhaal aan hen zien voorbij gaan. De tramgebruikers in de tram kunnen door te tekeningen heen naar buiten staren, 'waardoor het landschap een nieuwe identiteit krijgt en ze samen met A Dog Republic nieuwe dagdromen vorm kan geven'.
De kunstenaar Pieter-Jan Ginckels www.pieterjanginckels.be "Pieter-Jan Ginckels is een veelzijdig kunstenaar die zich niet in een hokje laat duwen. Met zijn achtergrond als architect bouwt hij zijn werken en projecten op vanuit een bewondering voor het alledaagse leven. Zijn werken zijn een bonte kruisbestuiving van grafische beeldvorming, multimediale installaties, artistieke constructies etc. Actief in binnen- en buitenland is Pieter-Jan Ginckels bij uitstek een kunstenaar die buiten zijn grenzen treedt en dus past zijn werk uitstekend binnen de filosofie van Beaufort 2015."
Samengevat
Datum
Plaats
Kunstwerk
21.6 - 21.9.2015
Kerk Leffinge
Glasramen
Juli + Aug Dagelijks 10-18 uur
Strandbioscoop
Ter hoogte Smet de Naeyerlaan
Kortfilms over strand
21.6 – 21.9.2015
Strand ter hoogte van het provinciaal domein ‘Raversyde’
Museum van de Zee of Iconostase = 700 metalen ringen rond golfbreker
30.6.2015 Voormiddag
Middelkerke - strand, ter hoogte van De Greefplein
Graafwerken ‘ A - Shovelin south’
1.7.2015 Voormiddag
Westende - strand, ter hoogte van ‘Grand Hotel Belle-Vue’
Graafwerken ‘A - Shovelin south’
11.8.2015
Strand
Unicorn Beach Drawings
19 – 21.9.2015
Leffinge - Leuren
Muzikaal eerbetoon aan de iconische New-Yorkse kunstenaar Moondog.
En … wat denken de kustburgemeesters ervan? Burgemeester Janna Rommel-Opstaele (Open Vld) is niet gelukkig met de toebedeling van de werken. "Het gaat vooral om kleine projectjes, zoals in de kerk van Leffinge. Het bedrag dat we moeten betalen om deel te nemen als gemeente is lager dan vroeger, maar wij hadden liever grotere kunstwerken gezien waarvoor de mensen de kustlijn zouden aflopen. Het kunstwerk op de laatste golfbreker van Middelkerke, richting Oostende (Iconostase van kunstenaar Yona Friedman, red.) vind ik wel origineel, maar ik vraag me af wat het publiek ervan zal vinden.”
De Bredense burgemeester Steve Vandenberghe (sp.a) windt er geen doekjes om. "Wij betalen 26.000 euro voor twee jaar. Maar de organisatie communiceert heel slecht. Op 21 juni zouden er twee kunstwerken geplaatst worden, maar de werken zijn nog niet eens gestart op Grasduinen en op het strand. We weten niet wat er komt, dus we weten ook niet of het kwalitatief in orde zal zijn. Bredene is nog ontgoocheld dat de communicatie van Beaufort gericht is op de provinciedomeinen. Veel inwoners zijn niet op de hoogte van wat Beaufort zal doen in de kustgemeenten. Ik zou dan ook voorstellen om niet meer mee te doen aan het kunstevenement".
In Nieuwpoort wordt iets voorzichtiger gereageerd. Schepen Geert Vanden Broucke (CD&V): "Wij zijn nog in blijde verwachting van de kunstwerken. Beaufort heeft beloftes gedaan, maar er is nog maar weinig concreet. Wij hebben ook al diverse commentaren gehoord en ik vrees dat deze editie van Beaufort er een zal zijn die enkel gesmaakt zal worden door de echte kunstkenners.”
Burgemeester Ann Vanheste (DAS) van De Panne:"De ommezwaai komt uiteraard door een kleiner budget. De kunstwerken die er staan zijn niet mijn persoonlijke smaak, maar ik kan ze wel appreciëren. Beaufort biedt de kans om andere kunst te leren kennen. Ik geloof zeker in deze editie. Te meer dat onze gemeente één van de drie domeinen (De Nachtegaal, red.) heeft waar er werken staan."
Burgemeester Marc Vanden Bussche (LB) van Koksijde: "We zijn best tevreden. Het budget voor Beaufort is zodanig verminderd dat je geen editie kan maken waarbij elke kustgemeente zijn monumentaal werk heeft. Ik vind dat de organisatie met de beperkte middelen die het had er toch iets moois van gemaakt heeft"
Oostende heeft nog geen klachten opgevangen.
De provincie West-Vlaanderen, die Beaufort organiseert en er 1,5 miljoen euro aan besteedt, vindt de kritiek voorbarig. Gedeputeerde voor cultuur Myriam Vanlerberghe (sp.a)."Beaufort is niet alleen wat nu te zien is. Er zijn ook tijdelijke zaken. Kunst is ook een individuele zaak. Bovendien hebben we meermaals alles overlopen met hen. Daarnaast hebben de gemeenten nog nooit zo weinig moeten meebetalen. Ik zou liever zien dat ze wat geduld hebben. Maar we zullen met hen samen zitten en dit verder bespreken. Het zou jammer zijn als ze niet meer meedoen. Want over de media-aandacht, ook internationaal, kunnen de kustgemeenten echt niet ontevreden zijn."
Besluit Beaufort heeft dus een heel andere gedaante aangenomen. Volgens mij de zwakste van de vijf edities. Ik ben meer te vinden voor kunstwerken zoals diegene die in 2012 tentoongesteld werden. Te weinig geld? Komaan, zeg! Misschien het aantal werken verminderen? Ik vind het in 2015 allemaal wat gek en bij het haar gegrepen. Of ben ik nu geen ‘echte kunstkenner’? Ik denk dat het een wijze beslissing zou zijn om er mee op te houden.
PS Aangezien bepaalde activiteiten pas later plaatsgrijpen (Unicorn, Moondog) zal ik er op het gepaste ogenblik aandacht aan besteden. Ondertussen zal ik ook een bezoek gebracht hebben aan de strandbioscoop en zal er misschien ook een tram met slideshows aan mij voorbij gereden zijn.
Middelkerke en Westende: kunst steunen of verspilling?
Bloembakken op het marktplein?
ĀGedrochtenĀ, ĀafschuwelijkĀ, Āveel te grootĀ, Āverschrikkelijk duurĀ geven zowat de omschrijvingen in de volksmond weer van de 25 bloembakken die op het luxe marktplein van Middelkerke geplaatst werden. Ik heb in een vorig artikel een getrukeerde boom in één van de bakken geplaatst en daarmee een schrikbeeld opgeroepen van wat de omwonenden nog meer te wachten stond naarmate de bomen groter zouden worden. De gemeente heeft het dan anders opgelost: er werden bloemen in de bloembakken geplaatst zodat deze nu echt hun naam eer aandeden. Het waren Afrikaanse lelies (geleerde naam: Agapanthus). Zo zag het er dan uit:
Er zijn ook bakken met een fonteintje. Heeft zoĀn klein fonteintje echt zoĀn grote bak nodig? Op 12 juli 2012 las ik op http://www.focus-wtv.be/middelkerke/city-1184688917007.htm dat er in het najaar tamariskenboompjes in de bakken zouden geplant worden. Wat er ook van is, de bloembakken blijven omstreden. Het is niet omdat enkele mensen op de facebookpagina ĀBruisend MiddelkerkeĀ beweren dat het mooi is, dat Janna Opstaele mag verklaren dat Āde positieve reacties op gang zijn gekomen.Ā Ze zegt ook dat men het eindresultaat moet afwachten. Ze heeft dus nog altijd niet begrepen, of ze wil niet begrijpen, dat het niet enkel gaat om de schoonheid van de bakken als ze met de juiste boompjes of bloemen beplant zijn, maar ook over de grootte, de hoeveelheid en de kostprijs van de bakken. Dat fietsende kinderen op het voetpad mogen rijden en dat daarvoor te weinig plaats is en dat enkele exemplaren misschien beter op een andere plaats in de gemeente zouden kunnen opgesteld worden, daar heeft ze ook geen oren naar. Ze blijft erbij dat haar ĀpronkstukkenĀ à 3.336 euro per stuk, er voorlopig zullen blijven staan, maar toch beweert ze bereid te zijn Āom alles naar de toekomst toe te evaluerenĀ. Als ze voor elk probleem zoveel tijd nodig heeft om in te zien wat er niet klopt en om de nodige maatregelen te nemen zoals voor dit ĀonnozelĀ probleem, dan is de toekomst van Middelkerke weer verzekerd voor enkele jaren. Maar ja, Ā Āt is moeilijk bescheiden te blijven voor meiden met zoveel ĀĀ ĀĀ De laatste ĀoplossingĀ, Āhet eindresultaatĀ, de evaluatie naar de toekomst heeft nu het resultaat hieronder opgeleverd. Daar kan mijn ĀschrikbeeldĀ dat ik opriep nog niet aan tippen! Ik ben verbaasd dat er nog geen enkele bewoner van de Populierenlaan het in zijn hoofd gehaald heeft om zijn zaag boven te halen. Ik weet dat het afgezaagd klinkt, maar dit loopt de spuigaten uit. Wat vinden jullie?
FotoĀs Alain Calcoen
De struiken zijn van het type ĀOsmanthus of SchijnhulstĀ. Het is een groenblijvende heester met talloze kleine, zeer sterk geurende kleine melkwitte bloemen, die aan het eind van de lente verschijnen. Deze struik is makkelijk te snoeien, ongemoeid kan hij uitgroeien tot 2 meter hoogte. De donkergroene bladeren zijn 2-4 cm lang, eirond tot elliptisch en enigszins gezaagd en leerachtig. Aan de bovenzijde zijn ze glanzend donkergroen terwijl de onderzijde meer lichtgroen gekleurd is.
Beaufort evolutie
Beaufort, de driejaarlijkse tentoonstelling van moderne kunst, is één van mijn geliefkoosde onderwerpen. Vaak heb ik al één of meer van de tentoongestelde kunstwerken bewonderd en bewierookt, maar ik spaar soms ook mijn kritiek niet. Eén van de minder rooskleurige aspecten van het project, er zijn er nog andere, vind ik de totale kostprijs en de zeer hoge bijdrage die de gemeente daarvoor levert. Inderdaad! Alleen al voor Beaufort 04 liep die op tot 85.737,44 euro. Het schepencollege besliste op 21 december 2011 dat het bedrag als volgt zou ingedeeld worden: een eerste schijf van Ā 23.815,96 in de begroting van 2010, een tweede schijf van Ā 26.198 in die van 2011 en tenslotte een derde schijf van Ā 35.723,48 in die van 2012. Als investering in het kunstpatrimonium van de gemeente, wordt verder driejaarlijks (behalve in 2006) één van de in Westende tentoongestelde werken, door de gemeente aangekocht. Voor de eerste editie in 2003 was dat ĀCaterpillar 5bisĀ van Wim Delvoye, mooi van constructie maar zo roestig dat meteen ook de zeedijk meters in de omtrek roodgekleurd is. De prijs ken ik niet, maar dat zal niet goedkoop geweest zijn. Gelukkig kon daarvoor gerekend worden op de Vlaamse overheid die betaalde met hetzelfde geld als de gemeente, namelijk het onze. Het werk is opgesteld op de dijk tussen de Rotonde en de Krokodil als symbool voor de zeewering. In 2012 was het ĀI can hear itĀ van Ivars Drulle, twee hoornen die staan op het strand rechtover de ĀRotondeĀ. Het heeft 85.000 euro gekost. Waar ik het echter speciaal in het huidig artikel over wou hebben, is het kunstwerk dat Middelkerke verwierf in 2009.
Lichtinstallatie ĀSalaciaĀ Het gaat om een lichtinstallatie die geplaatst werd in de belvedère van de watertoren aan de wijk 'Krokodil'. Het is een werk van de Nederlandse kunstenares Tamar Frank. De beschrijving ervan die verspreid werd, is de volgende:
ĀHet is niet zomaar een verlichting. Het moet een artistieke meerwaarde geven aan de toren, waarvan de kroon om de zeven minuten een andere kleur krijgt en omgetoverd wordt van watertoren naar vuurtoren. Het ruisen van de zee en het suizen van de wind worden vertaald in een subtiele beweging en langzame kleurschakering van de lichtstralen. Frank gebruikt daarbij ragfijne nylondraad, gespannen om de twee centimeter. De gekleurde draden worden overdag beschenen door de zon en Ās nachts uitgelicht. Dat spel moet een magische sfeer creëren.Ā
Over kleuren en smaken wordt niet geredetwist, wordt beweerd. In 2009 kocht de gemeente het werk voor het bedrag van Ā 38.000. Ik heb niet teruggevonden of de gemeenteraad daar zeggenschap over gekregen heeft, maar ik vrees dat dit niet het geval was. Schepen voor cultuur Carine Dejonghe beweert nochtans dat alles Āeerlijk verlopen isĀ. We zullen haar maar geloven, zeker? Dejonghe: 'De bewoners van de wijk waren al langer vragende partij om iets te doen met hun toren en dit is een prachtige gelegenheid hiertoeĀ.
Defecte installatie Op 9 februari 2011 meldde de cultuurdienst dat de lichtinstallatie defect was. Op 16 maart 2012 werd een nieuwe panne vastgesteld. Bij nazicht bleek dat 7 defecte armaturen moesten vervangen worden. De LED lichten konden niet afzonderlijk vervangen worden, omdat ze verwerkt zitten in de printplaat verbonden met de armatuur. Met een nieuwe editie van Beaufort van 31 maart tot 30 september 2012 in het vooruitzicht, moest daarop zeker gereageerd worden. En dan nog hoogdringend! Maar Ā er was daarvoor geen budget voorzien! Wat nu? Gelukkig (?) is daar artikel 157 van het gemeentedecreet, dat zegt: Ā De gemeenteraad kan zonder voorafgaande budgetwijziging voorzien in uitgaven die door dwingende en onvoorziene omstandigheden worden vereist, op voorwaarde dat hij daartoe een met redenen omkleed besluit neemt. In dezelfde omstandigheden en als het geringste uitstel onbetwistbare schade zou veroorzaken, kan het college van burgemeester en schepenen op eigen verantwoordelijkheid in de uitgave voorzien.Ā Het hangt er maar van af wat je ĀonvoorzienĀ en ĀdwingendĀ noemt. Om de werking van de gehele installatie te waarborgen moesten de armaturen zo dicht mogelijk de oorspronkelijke benaderen. In 2009 werden die geleverd door de firma Ledpro &, Exposé, Nederland, en deze firma gaf aan dat hun aanbieding voor 90% identiek was aan de armaturen van de vorige levering. Hun offerte was bovendien de goedkoopste en dat voor een bedrag van Ā 4.479,73 (BTW incl). Dus, bestellen maar! Maar Ā de Tussengemeentelijke Maatschappij der Vlaanderen voor Watervoorziening (TMVW) wil nu toch wel in 2014 die watertoren afbreken, zeker! Die zou vervangen worden door een pompsysteem. Maar niet getreurd, die RGB gestuurde* armaturen kunnen later nog wel ergens van pas komen als belichtingsmateriaal voor de centra De Branding en De Zwerver of als sfeerverlichting voor het zwembad en bij evenementen. Ze hebben tenslotte maar 38.000 + 4.479,73 = 42.479,73 euro gekost en we hebben er, op de periodes waarin ze defect waren na, toch bijna drie jaar deugd van gehad, of hoe je het ook wil noemen. De moraal van het verhaal? Zet geen kunstwerken op andermans eigendom en ga spaarzaam om met centen Ā ook als het de uwe niet zijn!
*Een manier om kleuren uit te drukken door een combinatie van de drie primaire kleuren Rood, Groen en Blauw.
Kunst voor een breed publiek tijdens Beaufort 04 in Westende, cultuur- deelgemeente van Middelkerke.
Met Beaufort04 is de ĀTriĆ«nnale voor Hedendaagse Kunst aan ZeeĀ, van 31 maart tot 30 september 2012, aan haar vierde editie toe. Knokke-Heist neemt evenwel deze keer niet deel omdat ze geen inspraak kregen over de kunstwerken die in hun gemeente zouden opgesteld worden. Alle andere kustgemeenten nemen wel deel, met andere woorden ze ondersteunen het fors/gul op financieel gebied. Het is een initiatief van vzw Ku(n)st en haar partners onder de hoge bescherming van Herman Van Rompuy, Voorzitter van de Europese Raad. Tot de doelstellingen behoren het versterken van de onderlinge contacten en het samen organiseren van tentoonstellingen, om een breedpubliek op een bijzondere manier kennis te laten maken met kunst. Op de website van Beaufort04 wordt de gebeurtenis (met nogal hoogdravende woorden, vind ik) als volgt aangekondigd. ĀDe Vlaamse kust en de hedendaagse kunst vinden elkaar opnieuw via monumentale installaties en intrigerende werken, ingebed in de unieke biotoop van de dynamische kustgemeenten. Ongetwijfeld zal dat opnieuw zorgen voor zomerse beroering en kunstzinnige reflecties langs de Vlaamse kust. Beaufort04 schotelt opnieuw een staalkaart (= bonte mengeling) van Europese hedendaagse kunst voor.Ā
De kunstenaars Voor Beaufort04 maakte een artistieke commissie onder de leiding van curator Phillip Van den Bossche en intendant Jan Moeyaert een selectie van hedendaagse Europese kunstenaars. Ik laat de organisatoren best zelf aan het woord met een nogal verwarde zinsbouw. ĀDe kunstenaars in de groep hebben reeds allemaal hun sporen verdiend door regelmatig afzonderlijke tentoonstellingen te doen en te demonstreren. Toch zien wij nieuwe mogelijkheden. Ook het opkomen voor de belangen van de kunstenaars en gezamenlijk kun je die belangen beter onder de aandacht brengen. De kunstenaarsgroep bestaat uit beeldhouwers, schilders, keramisten, glaskunst, edelsmid, juwelen, pyrogravure, fotografie, grafisch design, sculpturen, tekenaars, stoelvlechters, weven, spinnen, houtdraaien, dichters, schrijvers, acteren teveel om op te noemenĀ Ā Het zijn, voor wat Middelkerke betreft, drie kunstenaars uit het voormalig Oostblok. Dat zou de indruk kunnen wekken dat Vlaanderen geen kunstenaars van formaat heeft. Dat klopt natuurlijk niet! Er zijn er trouwens al heel wat die een kunstwerk leverden/ leveren voor een vroegere of voor de huidige editie. Hier volgen hun namen.
Aan Beaufort 01: Wim Delvoye, Jan Fabre, Maria Roosen, William Sweetlove, Johan Muyle, Panamarenko, Koen Van Mechelen, Berlinde De Bruyckere, Dirk Braeckman, Johan Tahon
Aan Beaufort 02: Marie-Jo Lafontaine, Luk Van Soom, Bart De Zutter , Jan Van Imschoot, Luc Zeebroek, Jan Fabre, Koen Van den Broek, Jean Belquin.
**aangekocht door MDK Afdeling Kust van de Vlaamse Overheid en aan Middelkerke toegewezen
Beaufort 02: van links naar rechts: ĀJobĀ van Luc Zeebroek (Kamagurka), ĀChill Out RoomĀ van Marie-Jo Lafontaine, ĀBabiesĀ van David Cerny ** ** nadien aangekocht door de gemeente Blankenberge
Beaufort 03: van links naar rechts: ĀNo more boring artĀ van John Baldessari, ĀSalaciaĀ van Tamar Frank *, ĀUntitledĀ van Aneas Wilder. *gekocht door de gemeente Middelkerke voor de prijs van 36.300 Ā, inclusief BTW.
Bedankt, Michel, dat je dat fijne onderscheid tussen Westende en Middelkerke nogmaals benadrukt! Elk zijn deel, dat is goed! Middelkerke zijn bierfeesten en wielerwedstrijden, Westende zijn kunst en cultuur!
Ivars Drulle: ĀI can hear itĀ (aan ĀLa RotondeĀ)
Zijn kunstwerk ĀI can hear itĀ In september 2011 vermeldt de kunstenaar op zijn website http://www.ivarsdrulle.com/index.php/news dat hij uitgenodigd werd om een publiek kunstwerk te creĆ«ren dat in BelgiĆ« zal tentoongesteld worden in het kader van"Triennal for Contemporary Art by the Sea". Op 6 februari 2012 gaf de kunstenaar mij, op mijn vraag, wat meer uitleg over zijn werk. ĀDe idee voor de hoornen kwam bij me op toen ik wat opzoekingen deed in archieven voor industriĆ«le en militaire machines. Ik vond het interessant dat de legers destijds, toen het radarapparaat nog niet uitgevonden was, speciale luisterapparaten gebruikten om vijandelijke vliegtuigen te detecteren. Hieronder enkele voorbeelden daarvan. (nota stammer: Ik heb er zelf de jaartallen aan toegevoegd)
Ik vroeg me natuurlijk af wat die figuren in empire-kledij daarbij kwamen doen. Die werd namelijk gedragen in de jaren 1790 Ā 1820. Terwijl Ā Op 17 december 1903 voerden de uitvinders - gebroeders Wright hun eerste vlucht uit met een vliegtuig. De radar werd uitgevonden in 1904 maar was slechts bruikbaar in oorlogsomstandigheden vanaf 1934-35. Hoornen werden ten vroegste gebruikt om traag vliegende vliegtuigen te detecteren vanaf 1920. Pas sinds 1911 vind je in hotel ĀDe RotondeĀ de sfeer van de Belle Epoque. Het is mij geenszins duidelijk waar men die Āknipoog naar de grandeur van het ĀGrand Hotel Belle VueĀ vandaan haalt. Wilde iemand zich misschien interessant maken voor de toeristen?
De kunstenares Magdalena Abakanowicz werd geboren in 1930 in Polen uit aristocratische Pools-Russische ouders waarvan het fortuin erg te lijden had onder de repressieve Russische bezettingsperiode en onder de moeilijke oorlogsjaren. Zij studeerde af aan het Kunstcollege in Warschau in 1954. Ze vond er alles Āstijf en conservatiefĀ Ā tijdens een periode waarin het enig aanvaardbaar kunsttype het sociaal realisme was. Zij werd er gedwongen les te volgen in textiel Ā ontwerpen, hetgeen haar verder werk geweldig beĆÆnvloedde.
Haar kunstwerk: ĀTwo Corten ArmoursĀ De titel van het kunstwerk slaat onder andere op het materiaal waarin het gemaakt is. Dat gebeurde in 1998-1999. Cortenstaal, ook bekend als weervast staal is een metaallegering, bestaande uit ijzer waaraan koper, fosfor, silicium, nikkel en chroom zijn toegevoegd. De sterkte is vergelijkbaar met die van andere gelegeerde staalsoorten zoals roestvrij staal. De bruine roestkleur is het uiterlijk meest typische kenmerk. dat wel want we
Wat stelt het werk voor? Dat is niet eenvoudig uit te leggen! Ook hier ben ik weer verbaasd dat de organisatoren een andere interpretatie weergeven dan diegene die ik op het net gevonden heb. Volgens de website http://www.nytimes.com/1999/07/01/arts/arts-abroad-a-jolt-from-sculpture-in-a-genteel-garden.html?pagewanted=all zouden het twee geometrische regelmatige en vereenvoudigde vormen zijn die gelijken op koppen van dinosauriĆ«rs. Abakanowicz doet zoiets wel meer: een groep samenstellen met herhaling van vormen, vaak gebaseerd op het menselijk lichaam, (door een criticus ooit beschreven als Āheadless human husksĀ) of zoals hier van dieren. Deze vormen zien er schijnbaar hetzelfde uit, maar elk ervan heeft zijn eigen identiteit.
De organisatoren beschrijven het werk als volgt: ĀTwee monumentale stalen schedels liggen op het strand, restanten van twee enormezeemeeuwen. Sculpturen als dragers van instincten en gevoelens die het intellect overmeesteren.Ā Ik begrijp best dat ze graag een link zouden zien met de zee, maar zeggen jullie nu zelf: waar gelijken die koppen nu het best op, op die van een dino of op die van een zeemeeuw? Past het adjectief ĀenormĀ ook niet beter bij een dinosauriĆ«r?
Abakanowicz schept vaak dubbelzinnige beelden die verschillend geĆÆnterpreteerd kunnen worden. De kunstliefhebber kan er dan in zien wat hij of zij wenst: ĀVan tevoren uitleggen wat het beeld voorstelt zou overeenkomen met het ĀverradenĀ van de ontknoping van een film.Ā Hebben de organisatoren van Beaufort04 dankbaar gebruik gemaakt van deze uitleg?
Adrian Ghenie, 'Self-portrait as Charles Darwin IIĀ
Het kunstwerk Dit is een merkwaardig verhaal. Hoe een aangekondigd Āwerk op grote schaal, Āinterieur vullendĀ of ĀenormĀ schilderwerk ĀSelf-portrait as Charles Darwin IĀ, geschilderd in 2011, plots een eerder klein kladschilderij ĀSelf-portrait as Charles Darwin IIĀ werd, geschilderd in 2012. Ik begon weken geleden aan het huidig artikel. Op alle mogelijke websites kon ik lezen en zien dat voor de Sint-Theresia kapel in Westende-bad het schilderij ĀSelf-portrait as Charles Darwin (1911)Ā voorzien was. Ziehier dat kunstwerk.
Ik keek dus vol verwachting uit naar de dag waarop het werk in de kapel zou opgesteld worden. En toen was het zo ver! Groot was mijn verbazing toen ik in de middengang volgend werk zag hangen. Was dat wel Charles Darwin? Schijnbaar wel als ik vergelijk met zijn foto, hoewel minder herkenbaar dan op het groot schilderij.
Werd het wel door Ghenie geschilderd? Ik zag daarin wel zijn stijl: dikke, wilde penseeltrekken en verfklodders op een collage. Maar ik mocht niet meer twijfelen toen ik zag dat zijn naam op de achterzijde met krijt aangebracht was. Ik neem aan dat men er van uitgegaan is dat gelovigen in een kapel niet achterom kijken, want anders krijgen ze dit te zien. Hoe is zoiets toch mogelijk?
Ik las in een tekst van de organisatoren dat Adrian Ghenie 396 werken op zijn orderboek staan heeft, maar bereid was om voor Beaufort04 plaats te maken in zijn agenda. Ik kan dat goed geloven al denk ik dat dit schilderij, bij manier van spreken, Ātussen de soep en de patattenĀ moet geschilderd zijn. Het is gewoon niet te vergelijken met het aangekondigd werk. Ik vind trouwens dat de gemeente, die zoveel geld besteedt aan Beaufort, daarvoor klacht moet indienen.
Maar het verhaal is nog niet af. Op 28.03.2012 zag ik dat bij elk kunstwerk een drieluik geplaatst was: een soort affiche met de duur van de tentoonstelling, een plannetje waar de Westendse kunstwerken juist opgesteld staan en tenslotte, specifiek voor elke opstelplaats, een afbeelding van het tentoongesteld werk. Ziehier wat aan de kapel staat.
Volgens het onderschrift zou dit eveneens ĀSelfportrait as Charles Darwin 2012Ā heten. Ook op de website http://www.beaufort04.be/nl/pagina/222/artistiek-parcours.html staat dat dit werk in de kapel te vinden is. Verrassing dus voor wie naar binnen gaat! Ik haastte mij dus om hierover uitleg te vragen aan de organisatoren van Beaufort : Waarom hangt in de kapel een ander werk dan wat aangekondigd werd? Ik kreeg volgend antwoord: ĀHet werk dat er hangt is wel degelijk Selfportrait as Charles Darwin II, van Adrian Ghenie. De foto die op onze website staat is een vergelijkbaar werk, dat wij vooraf mochten publiceren van hem.Ā Ongehoord!Wie heeft die uitleg verzonnen? Waarom heeft Ghenie nog rap een tweede Darwin moeten plakken en beschilderen voor Beaufort 04?
Is de toekomst van het kunstproject Beaufort in gevaar? Gunter Pertry, gedeputeerde en voorzitter van de organiserende vzw Ku(n)st: 'We kregen een negatief artistiek advies van de Commissie Beeldende Kunst'. Deze adviseert de bevoegde minister Joke Schauvliege bij het toekennen van de subsidies. ĀAls zij dat advies volgt, kunnen wij onze toelage vanuit Vlaanderen, 190.000 euro per jaar, verliezen en dat zou zonder meer rampzalig zijn voor het verder voortbestaan van Beaufort.Ā De leden van de commissie vinden Beaufortte veel toeristisch en te weinig cultuur. Pertry: ĀWe hebben de voorbije jaren bespaard op zaken als personeel, administratie en communicatie, maar nooit op het artistieke. Want dan snijd je in de ziel van Beaufort en zonder de Vlaamse centen zou zoiets zeker het geval zijn. Dit wordt dus de editie van de waarheid en het zou wel eens de laatste kunnen zijn. We kunnen echt niet aan de partners, zoals de kustgemeenten, nog meer financiĆ«le steun vragen.Ā
Inderdaad! Jullie moeten namelijk weten dat Middelkerke, alleen al voor Beaufort 04 de som van 85.737,44 euro bijdraagt. Die beslissing werd genomen door het schepencollege d.d. 21/12/2011 - punt 103. Dat bedrag werd als volgt ingedeeld: een eerste schijf van Ā 23.815,96 in de begroting van 2010, een tweede schijf van Ā 26.198 in de begroting van 2011 en een derde schijf van Ā 35.723,48 in de begroting van 2012. Samen met de driejaarlijkse aankoop van een kunstwerk (behalve in 2006 maar als de Vlaamse overheid betaalt, dan is dat ook met ons geld) is dat dus een enorme financiĆ«le bijdrage voor een project dat in zijn geheel eigenlijk niet zo hoog scoort. Laat mij vooreerst duidelijk zijn: de twee beeldhouwwerken die dit jaar in Westende tentoongesteld worden zijn van een zeer goede kwaliteit. Als men echter de vier edities overloopt, dan zitten daar verschillende werken bij van lage tot zeer lage kwaliteit, zeer vaak Ābij het haar getrokkenĀ.
Is Beaufort te toeristisch? Ik heb hierboven al aangeklaagd dat twee werken geĆÆnterpreteerd worden in functie van de lokale toestand, Ā dus toeristisch, wat volgens mij ongepast is. Als men bovendien in de gemeenten andere kunstwerken begint op te stellen dan de aangekondigde, dan moet men niet verwonderd zijn dat sommige wenkbrauwen gefronst worden.
Men kan zich eveneens afvragen of de kustgemeenten misschien niet voor te veel kunstprojecten uitgenodigd worden. Knokke-Heist werkt nog samen met de commissie ĀBeelden in de stad' en Koksijde neemt ook deel aan het project ĀGetij-DingenĀ. In 2009 opende het Kunstmuseum aan Zee, of kortweg Mu.ZEE, zijn deuren. Dit jonge museum is een samensmelting van het Provinciaal Museum voor Moderne Kunst (PMMK) en het Stedelijk Museum voor Schone Kunsten, zij het dan dat daar ook talrijke andere exposities gehouden worden.
Tenslotte wil ik nogmaals benadrukken dat de Vlaamse subsidies steeds minder naar Vlaamse kunstenaars gaan.
Is het gemeentebestuur van Middelkerke soms niet geĆÆnteresseerd in ĀvreemdeĀ beeldende kunsten?
Op 19 april 2011 kreeg ik onderstaande uitnodiging in mijn mailbox. Mooi weer om op mijn terras te zitten was het niet, ik had die dag nog mijn dagelijkse fietstocht niet gemaakt en bovendien ben ik wel geĆÆnteresseerd in kunst. Dus waarom niet eens gevolg geven aan die uitnodiging?
Toen ik het casino betrad kwam het geroezemoes op de eerste verdieping mij reeds tegemoet. Dat wees er dus op dat er wel wat volk aanwezig was. Er was zelfs weinig ruimte om de tentoongestelde werken rustig te bekijken, maar goed; het was ĀmaarĀ een vernissage met een drankje en een hapje en tenslotte is de tentoonstelling nog geopend tot en met 29 mei 2011. Een zeer groot kenner ben ik nu wel niet maar natuurlijk had ik ondertussen al gezien dat het hier ging om kunstwerken met enig niveau.
En toen kwamen mijn vragen Wie zou het openingswoordje uitspreken? Toen ik het om 16u25 voor bekeken hield, was dat nog niet gebeurd. Iemand zei me dat de burgemeester van Bredene wel aanwezig was en dat die gemeente, in tegenstelling met Oostende en Middelkerke wel belangstelling heeft voor kunsttentoonstellingen. Gaat er niet wat te veel aandacht naar wielerkoersen en te weinig naar kunst? Of tenzij het stripalbums zijn of beelden van stripfiguren? Of worden enkel de kunstwerken van Middelkerkenaars gewaardeerd? En, hoe ver gaat die waardering? Hoelang is het geleden dat er nog eens een tentoonstelling was van Middelkerkse kunstschilders? Het ging hier inderdaad ĀmaarĀ over vier kunstenaars uit Bredene, Oostende (2) en Sint-Michiels-Brugge. Maar dat zijn niet de eerste de beste!
Ik stel vast dat er hoegenaamd geen reclame gemaakt werd, NIET in de agenda in ĀDe SireneĀ, NIET op de evenementenkalender van de gemeentelijke website, kortom daaraan werd 0,0 aandacht aan besteed. Is dat niet aantrekkelijk voor de toerist? Brengt dat misschien niets op voor het casino, noch financieel noch commercieel? Moet het gemeentebestuur de activiteiten in het casino niet aanmoedigen en ondersteunen?
Misschien voert ons bestuur aan dat ze het nu al druk genoeg hebben. Waarom waren dan zo veel mandatarissen aanwezig op de receptie naar aanleiding van het honderdjarig bestaan van de ĀBelle VueĀ? Misschien kan het werk een beetje verdeeld worden onder de leden van het college? Of misschien kan men zich voor elke receptie/ activiteit beperken tot de schepen met de betroffen bevoegdheid. Zowel voor de ĀBelle VueĀ als voor de vernissage had de aanwezigheid van Carine De Jonghe, respectievelijk schepen van erfgoed en van cultuur, wel volstaan. Of moet iedereen zich overal tonen, om de kandidaat-kiezers die uitnodigen, niet te schofferen? Mij goed, maar dan moeten ze niet komen klagen dat het te veel wordt en hebben ze ook geen excuus als ze ontbreken op activiteiten die hun bevoegdheid aanbelangen.
Maar nu iets meer over de tentoonstelling en de betroffen kunstenaars.
Rosette Deleu Omdat emoties, expressie, situaties en kwetsbaarheid bij haar steeds weerkerende begrippen zijn, drukt ze die gevoelens uit met een verscheidenheid aan materies en werkt ze met getemperde kleuren. Dat werkt bij haar als een ontlading. Ā«Het gaat niet om de werkelijkheid zelf, maar om wat er achter zit. Het draagt iets van de nieuwsgierigheid van het leven in zich mee.Ā»
Etienne Dierendonck Hij leerde het kunstsmeden van zijn vader en groeide uit tot een gedreven, imponerend en technisch hoogstaand koperslager. Dierendonck is een talentvolle kunstenaar die zijn werken verwezenlijkt in muziekvorm met de steeds terugkerende vormen van de viool en die in binnen- en buitenland hoge waardering geniet.
Viviane Devriese Ze geeft les aan de kunstacademie en brengt er haar cursisten verschillende technieken bij zoals tekenen, schilderen, experimenteel werken, gemengde technieken, werken naar levend model en portret. ĀAls kind van de zee hou ik van water en zand. Ik gebruik dikwijls zand in mijn werken omdat het zorgt voor een mooie, natuurlijke structuur. Ook allerlei materialen zoals een vod, spons, een kam, krantenpapier, zijdepapier, het paletmes komen soms aan bod. Meestal gebruik ik in plaats van penselen mijn handen om te schilderen. Door het voelen en ruiken van de verf voel ik me er totaal mee verbonden. Schilderen is voor mij de meest persoonlijke weergave van wat ik ben en wat ik voel. Het is voor mij een moment waarbij ik los kan laten. Ik heb het ervaren als een bevrijding van mijn emotie. Het geeft me de gelegenheid allerlei materialen te gebruiken: expressief, vrij, ongebonden en spontaanĀ.
Besluit Volgens mij is dat een tentoonstelling die een bezoekje waard is. Dus Ā !!
Van 28 maart tot en met 4 oktober 2009 heeft Beaufort 03 plaats. Het is een organisatie van vzw Ku(n)st in samenwerking met het PMMK, Provinciaal Museum voor Moderne Kunst te Oostende. Vzw Ku(n)st moet culturele activiteiten aan de kust bevorderen en organiseren. Ik bespaar jullie de geschiedenis van beaufort ĀoutsideĀ en ĀinsideĀ en beperk mij tot het eerste. Bij Beaufort outside worden kunstwerken op buitenlocaties in elke Belgisch kustgemeente geplaatst zodat ze gratis kunnen bezocht worden. Een deel van de werken worden na het project weer weggehaald, andere worden door de gemeenten aangekocht en blijven dus staan.
Nu is dus de derde editie aan de gang. Deze Āblikt nostalgisch terugĀ en voert u mee naar de periode tussen 1830 en 1958. Hoe dat weergegeven wordt in de volgende kunstwerken, kan ik u helaas niet verklaren omdat het mij voorlopig ook een raadsel is. Voor Middelkerke zijn drie werken voorzien. Het eerste is ĀUntitled nr 143Ā van Andreas Wilder. Het is een elegante constructie in houten latjes, waar het licht doorspeelt. Met veel verbeelding, waan je je in een tempel. De werken van de Brit Andreas zijn perfect van vorm en ook vergankelijk want, naar het schijnt, richt de kunstenaar steeds zijn werk zelf ten gronde.
Het tweede, ĀSalaciaĀ, een kunstwerk van de Nederlandse kunstenares Tamar Frank, blijft ook na de kusttentoonstelling waarschijnlijk in de badplaats. Het gaat om een lichtinstallatie die geplaatst werd in de belvedĆØre van de watertoren aan de wijk 'Krokodil'. 'De bewoners van de wijk waren al langer vragende partij om iets te doen met hun toren,' legt schepen voor Cultuur Carine Dejonghe (Open VLD) uit, 'en dit is een prachtige gelegenheid hiertoeĀ. Dit werk gaat om veel meer dan zomaar een verlichting. Het geeft ontegensprekelijk een artistieke meerwaarde aan de toren, waarvan de kroon om de zeven minuten een andere kleur krijgt en omgetoverd wordt van watertoren naar vuurtoren. Het ruisen van de zee en het suizen van de wind worden vertaald in een subtiele beweging en langzame kleurschakering van de lichtstralen. Frank gebruikt daarbij ragfijne nylondraad, gespannen om de twee centimeter. De gekleurde draden worden overdag beschenen door de zon en Ās nachts uitgelicht. Dat spel moet een magische sfeer creĆ«ren. De kostprijs bedraagt al naar gelang de bron 30.000 euro. (vln) of 79.000 euro (efo). Zoals dat heet Āmaakt de gemeente daarvoor geld vrijĀ. Is het geld voorzien in de begroting? Ik heb het voorlopig nog niet teruggevonden.
De derde kunstenaar die dit jaar tentoonstelt is John Baldessari, een Amerikaanse fotograaf. Aangezien ik nog de tijd niet had om zijn werk in het casino te bekijken, mag u mijn oordeel daarover te goed houden voor volgende week.
Middelkerke gaf het (goede of slechte?) voorbeeld !
TsjechiĆ« neemt sinds 1 januari 2009 het voorzitterschap waar van de Europese unie. Het is de gewoonte dat een voorzittend land, bij het begin van de ambtsperiode een kunstwerk ophangt in het Justus Lipsiusgebouw in Brussel. De Tsjechische beeldende kunstenaar David Cerny werd met een opdracht belast. Het resultaat weegt acht ton, meet 16 x 16 m, kost 50.000 euro en heet ĀEntropaĀ (samenvoeging van ĀentropieĀ of ĀwanordeĀ en ĀEuropaĀ) Het beeldt enkele ĀvooroordelenĀ over de Europese lidstaten uit. Nederland zou vol staan met minaretten, RoemeniĆ« was een Draculastaat, voor ItaliĆ« bevredigen mannen zich met een voetbal, Frankrijk is een land waar altijd gestaakt wordt, Duitsland een netwerk van autostrades met daarin een hakenkruis, Poolse priesters hijsen een homovlag, voor Zweden staat een Ikea- pakket. BelgiĆ« is afgebeeld als een doosje pralines en komt er dus nog goedkoop van af. Andere landen maar vooral Bulgarije, afgebeeld als een Turks toilet. kunnen er niet om lachen en wensen dat het werk verwijderd wordt. Of dat zal gebeuren, is een andere zaak. Sommigen fronsten al de wenkbrauwen toen Cerny aangezocht werd. De artiest zit namelijk niet om een stunt verlegen. Begin jaren 1990 werd hij korte tijd aangehouden nadat hij een tank uit de tijd van de Russische invasie roze geschilderd had.
Op het stuk zeedijk tussen het Hotel Grand Bellevue en de Logierlaan, werd op 23 maart 2004 een kunstwerk van Wim Delvoye geplaatst.
Het is een bijna exacte kopie van de CATERPILLAR #5 die op Āground zeroĀ stond in New York (VS). Die diende op zijn beurt als voorbeeld voor het kleinere kunstwerk dat tijdens 2003BEAUFORT op de zeedijk van Middelkerke stond. Het werk combineert een rupsbandtractor met een gotische kerk, een verrassende combinatie. Volgens Delvoye is het Āeen evenwichtsoefening tussen de realiteit van het moment en de verheerlijking van het verleden.Ā
Het werk is 9,3 meter lang, 3,2 meter breed, 4,3 meter hoog en het kunstwerk weegt 4,5 ton. Het isuitgevoerd in cortenstaal. Dat is een metaallegering, bestaande uit ijzer waaraan koper, fosfor, silicium, nikkel en chroom toegevoegd zijn. De roestkleurige oxidehuid schermt het dieperliggende materiaal af van zuurstof, waardoor de oxidatie sterk vertraagt, hoewel in holten die vol staan met water de corrosie zich voortzet.
De roest druipt wel van de kraan en de dijktegels er rond hebben zich ondertussen ook roestgekleurd.
Wie is de kunstenaar?
Delvoye is een West-Vlaming uit Wervik diegeboren werd in 1965. Hij ontwerpt de werken maar maakt ze niet zelf. Hij besteedt ze uit aan ambachtslui.
Hij exposeerde op Documenta IX (1992) in Kassel. Hij beschouwt zichzelf als een Āartistiek ingenieur manager, bedenker en ontwikkelaar van conceptenĀ. Sommigen noemen hem een Ākunstenaar van het immoreleĀ. Wim Delvoye werd wereldberoemd met zijn ĀCloacaĀ of ĀstrontmachineĀ, maar ook zijn betonmolens in hout, getatoeĆ«erde varkens, Cement Truck, strontvloeren (Mosaics), vleesvloeren (Marble Floors), fotoĀs met bergen (Mountains) en radiografische fotoĀs (X-Rays) veroverden de aandacht van een heel fanatiek publiek.
Velen onder u zullen zich afvragen wat een grijpkraan staat te doen op de zeedijk? Daarom moet u weten dat het kunstwerk bedoeld werd als hommage aan de bouwers van de zeewering.
Het werk is eigendom van het Vlaams Gewest en wordt beheerd door het ĀAgentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust van het Vlaams ministerie van Mobiliteit en Openbare Werken (domein MOW).Ā En juist die dienst heeft de beveiliging van de kust tegen de zee, de stormvloeden en de overstromingen onder zijn bevoegdheid.
Het werd na afloop van de kust- en kunstmanifestatie 2003BEAUFORT aangekocht.
Op 18 juni 2007 werd het stalen kunstwerk Caterpillar 5bis. in bruikleen gegeven aan de organisatoren van de internationale kunstmanifestatie INTERSEZIONE III (van 1 juli tot 30 september 2007),in het uiterste zuiden van Italiƫ.
In de deelgemeente Lombardsijde staat nog een tweede roestdruipend kunstwerk. Het is een levensgrote ezel ĀBeberĀ, symbool van het dorp en van de lokale carnavalsgemeenschap, opgebouwd uit allerlei stukken materiaal. ĀHet is een lijkend beeld en de finesse zit hem in het kiezen van de juiste stukken op de juiste plaats, met inbegrip van het volume van die afzonderlijke stukken om de indruk van lichaam te versterken.Ā
In 1999 gaf de gemeente aan Patrick Steen (Ā°1961) wonende in Diksmuide (Keiem) de opdracht. Steen studeerde in het Sint-Lucasinstituut in Gent en behaalde er het diploma van meester in de beeldende kunst, optie vrije kunsten, richting beeldhouwkunst. Hij is een assemblagekunstenaar. De verschillende onderdelen zijn meestal oude werktuigen of stukken daarvan, hij haalt ze uit hun context en creĆ«ert er een nieuwe vorm mee.
Ik wil niets afdoen van de waarde van de kunstwerken. Ik vind ze beide niet onaardig, maar Middelkerke zal toch niet de gemeente van de Āgeroeste kunstwerkenĀ worden, zeker?
*
> <ALIGN="CENTER">
> <ALIGN="CENTER">
>
**aangekocht door MDK Afdeling Kust van de Vlaamse Overheid en aan Middelkerke toegewezen
Ik was dus wel wat verrast toen ik de beschrijving van het kunstwerk vanwege de organisatoren las.
Werd het wel door Ghenie geschilderd? Ik zag daarin wel zijn stijl: dikke, wilde penseeltrekken en verfklodders op een collage. Maar ik mocht niet meer twijfelen toen ik zag dat zijn naam op de achterzijde met krijt aangebracht was. 
