Middelkerke zou dan toch nog betrokken worden in de fusies van gemeenten!

De Vlaamse Regering moedigt de gemeenten aan om vrijwillig te fusioneren.
Dit kadert in het streven naar sterke lokale besturen.
Schaalvergroting door samenvoeging is een manier om dat te realiseren.

Om gemeenten die wensten te fusioneren op 1 januari 2019 maximaal te ondersteunen, werden
o.a. volgende stimuleringsinitiatieven genomen:

• een fusiebonus in de vorm van een schuldovername ten belope van 500 euro per inwoner (max. 20 miljoen
  euro per fusieoperatie);
• een kaderdecreet fusies dat rechtszekerheid biedt aan fuserende gemeenten;
• een generieke ondersteuning via het draaiboek fusies, dat handvaten aanreikt aan fuserende besturen
   over de te nemen stappen op alle vlakken van hun werking en dienstverlening;
• een specifieke inhoudelijke ondersteuning van de individuele fusietrajecten, onder meer via de generieke
  mailbox fusies@vlaanderen.be en de mogelijkheid tot organisatie van een fusiebegeleidingsteam.
  
  Ondertussen zijn 15 besturen in een traject van vrijwillige fusie gestapt, maar daarmee is het niet
  afgelopen. Volgens een recent document ‘Fusieplannen 2020-2025’ van de Vlaamse Gemeenschap,
  wil men het aantal gemeenten in Vlaanderen nog verminderen.
  Na bovenstaande fusies blijven er nog 300 over en de Vlaamse regering wil naar 152 gaan.
  In West-Vlaanderen zouden er nog 27 overblijven van de 64.
  Een gemeente met minder dan 15.000 inwoners zou moeten fuseren/ fusioneren.
  Nieuwpoort met zijn 11.566 inwoners (aantal 2018) wordt dus geviseerd.

Al mag dat niet de enige reden zijn voor een fusie, toch speelt de geografische ligging van de diverse
deelgemeenten een belangrijke rol. Het lijkt dan logisch dat men denkt aan de volgende fusie, zoals die in het
voornoemd document vermeld staat.
(tussen haakjes de afstand van centrum deelgemeente tot centrum nieuwe gemeente).

Westende (4 km), Lombardsijde (2,5 km), Schore (10 km), Sint-Pieterskapelle (10 km) en Mannekensvere (5,5 km)
bij Nieuwpoort
Middelkerke (11 km), Wilskerke (10 km), Slijpe (12 km) en Leffinge (9 km) bij Oostende.
De gemeente Middelkerke zou dus helaas ophouden te bestaan.

Dat zou resulteren in volgende inwonersaantallen: cijfers 2016 en 2018

Nieuwpoort: 11.566 + 6828 (Westende en Lombardsijde) + 219 (Schore) + 271 (Mannekensvere) en 230 (Sint-Pieterskapelle) =  19.113 inwoners
Oostende zou zijn inwonersaantal zien groeien met 7.518 (Middelkerke) + 2.460 (Leffinge) + 989 (Slijpe) + 827 (Wilskerke) =  11.794 inwoners.

Welke zijn de voor- en nadelen van een fusie?

Voordelen
1. De hogere overheid kan beter een kleiner aantal gemeenten beheren. Er kunnen meer bevoegdheden van
    Vlaanderen naar de gemeenten overgeheveld worden. De provincies zouden kunnen afgeschaft worden.
2. Er zijn minder intergemeentelijke samenwerkingsregelingen nodig.
3. De spreiding van de kosten van diensten of processen over meer burgers, doet de kosten per eenheid dalen.
4. Meer budget betekent meer ruimte voor bestuurlijke ambities.  Het wegennet, ook in de schaars bevolkte landelijke
    gemeenten, kan verbeterd worden.
5. Grotere lokale overheden kunnen meer gewicht in de schaal leggen. De kans dat je als grote stad wordt gehoord
    in ‘politiek Brussel’ is groter.
6. Het totaal aantal bestuurders neemt af wat de bestuurslasten doet dalen. 
7. Het aantal ambtenaren op een afdeling stijgt waardoor ook een betere arbeidsverdeling mogelijk wordt.
    Vervanging bij afwezigheid bij verlof en ziekte is soepeler. De diensten blijven continu verzekerd.
8. De vorming van het personeel kan verbeterd worden. Specialisatie wordt mogelijk.
    De capaciteit en de competentie zullen stijgen.
    Daardoor kan een betere en efficiëntere dienstverlening aangeboden worden.
9. Nieuwe of complexere opdrachten en uitdagingen, die tijdens de afgelopen jaren ontstonden, kunnen
    doeltreffender vervuld worden.   Denk bijvoorbeeld aan de organisatie van kinderopvang, cultuur, jeugd, sport,
     mobiliteit, erfgoed, duurzaamheid, ontwikkelingssamenwerking, vergrijzing, enzovoort.
10. Alle ex-inwoners van Middelkerke worden stedelingen

Nadelen
1. Deelgemeenten zijn na de fusie minder of zelfs niet vertegenwoordigd  in de gemeenteraad
2. Aangehechte gemeenten verliezen aan belang en uitstraling.
3. Een groot stuk van de fierheid die de inwoners vroeger koesterden voor hun gemeente valt weg.
4. Door Intergemeentelijke samenwerking, bijvoorbeeld voor brandweer, huisvuilverwerking en politie,  kan
    hetzelfde bereikt worden als bij een fusie.
5. Fusies doen de bestuurlijke ambities alleen maar stijgen. Stijgende ambities kunnen na fusie uitlopen op
    bestuurlijke grootheidswaan. Het maatgevoel daalt.   
6. Fusies zijn niet kostenbesparend, in het beste geval verbetert enkel de kwaliteit.
7. Een financieel gezonde gemeente heeft geen fusie nodig om zich te verbeteren.
8. Fusie leidt niet tot belastingverlaging voor burgers of dalende ambtelijke kosten. Er wordt niemand ontslagen.
9. Schaalvergroting brengt een zeker democratisch probleem met zich mee.
      De afstand burger – bestuur neemt toe en velen vrezen dat hun stem niet meer gehoord zal worden.
      De inwoners voelen zich in een grote gemeente minder betrokken. Het vertrouwen in het gemeentebestuur daalt.
      Er bestaan minder contacten omdat men elkaar niet kent.

Wat moeten wij daaruit besluiten?
Natuurlijk zijn maar weinig mensen warm te maken voor een nieuwe fusie. Dat is vanzelfsprekend ook het geval
voor het recent in dienst getreden gemeentebestuur.
Zelf ben ik daar ook geen voorstander ben omdat ik vind dat Westende weinig gewonnen heeft bij de fusies van 1971 (met Lombardsijde) en 1977 (met Middelkerke).
Spijtig genoeg schijnt het deze keer onherroepelijk te zijn.
Een magere troost: de coalitie LDD – CD&V zal nog wel het einde van de legislatuur halen in 2024.

Nieuwpoort zou er dus a (Lombardsijde), b (Westende), d (Mannekensvere), e (Schore) en Sint-Pieterskapelle
bijkrijgen.

Mijn vorige artikels over het onderwerp
“Koude oorlog tussen Westende en Lombardsijde gevolgd door fusie in 1971” 14.3.2010
“Waarom mocht Westende in 1976 niet zelfstandig blijven?” 24.7.2010
“Kunnen we na 33 jaar spreken van een gelukkig huwelijk tussen Middelkerke en Westende?” 22.8.2010
“Fusioneren? Geen sprake van!”  30.5.2016

Bronnen
“Fusieplannen 2020-2025’ van de Vlaamse Gemeenschap” van 8 maart 2019
Wikipedia

01-04-2019, 11:44 Geschreven door stammer
Reageren (0)

In een nieuwe studie van het Vlaams Instituut voor Economie en Samenleving aan de KU Leuven (Vives) wordt een voorstel naar voren geschoven om het aantal Vlaamse gemeenten te verminderen van 308 tot 152. In West-Vlaanderen zouden er nog 27 overblijven van de 64.
Een gemeente met minder dan 15.000 inwoners zou volgens de studie van VIVES moeten fuseren/ fusioneren met een grotere, zeker als er veel mensen uit die kleine gemeente gaan werken naar de grotere buurgemeente. VIVES maakte gebruik van data over het aantal pendelaars om te berekenen hoeveel en welke gemeenten zouden kunnen fuseren.
De gemeenten in onze regio zijn bijna allemaal tegen een fusie. Enkel de burgemeester van Oostende en natuurlijk die van Koksijde met zijn klassieke onmetelijke drang naar expansie, zijn er voorstander van. Deze laatste vindt zelfs dat de studie nog niet ver genoeg gaat. Hij zou ook nog Nieuwpoort willen inpalmen.

Zo zouden de gefusioneerde gemeenten er uitzien.

Groot-Middelkerke
Het ‘kleine’ Nieuwpoort zou dus opgeslorpt, geannexeerd, ingelijfd moeten worden door het ‘grote’ Middelkerke. Toch staan ze ook hier niet te springen voor het idee. "We zijn wel voorstander om nauwer samen te werken met Nieuwpoort, maar we zijn niet overtuigd dat een fusie kostenbesparend zou werken", zegt burgemeester Janna Rommel-Opstaele.
Dat verwondert mij wel een beetje, gezien de tomeloze eerzucht die ze gewoonlijk koestert.
Ziehier hoe de nieuwe gemeente er zou uitzien.

Ziehier een voorsmaakje: mijn voorstel voor een logo van de fusiestad. Misschien wordt dat wel de ‘torenstad’!

Wat wil de Vlaamse regering eigenlijk juist?
De Vlaamse Regering streeft naar sterke lokale besturen. Schaalvergroting van gemeenten is een manier om dat te realiseren. Lokale gemeenten die vrijwillig willen fuseren worden gestimuleerd en ondersteund. De krijtlijnen voor dit beleid werden vastgelegd in een conceptnota die goedgekeurd werd op 17 juli 2015.
Die krijtlijnen werden nu verankerd in een voorontwerp van decreet (eerste principiële goedkeuring) waarin volgende stimuleringsmaatregelen worden uitgewerkt:
• een fusiebonus onder de vorm van een schuldovername ten belope van 500
  euro schuld per inwoner voor gemeenten die fuseren op 1 januari 2019 met een
  maximum van 20.000.000 euro
• een uitbreiding van de waarborgregeling van het Gemeentefonds zodat de nieuwe
  gemeente niet minder zal ontvangen dan de som van de aandelen van de samen te
  voegen gemeenten;
• de mogelijkheid om tijdelijk een groter aantal schepenen te voorzien voor de
  fusiegemeente.

In juli 2016 moeten er reeds politieke beslissingen vallen over concrete fusies. In september van datzelfde jaar starten de lokale voorbereidingstrajecten. In oktober 2018 zijn er de gemeentelijke verkiezingen en in januari 2019 starten de eerste fusiegemeenten.
Wensen jullie daar meer over te lezen?
     Conceptnota van 17 juli 2015
     Voorontwerp van decreet houdende de regels voor de vrijwillige samenvoeging van gemeenten (eerste
         principiële goedkeuring door de Vlaamse Regering op 18 december 2015)
    Memorie van toelichting bij het decreet houdende de regels voor de vrijwillige samenvoeging van
         gemeenten
    Toelichtende nota
    Bestuurskrachtmonitor en ondersteuningsaanbod

Hebben hun pogingen enig resultaat opgeleverd?
Van het dertigtal gemeenten dat geïnteresseerd was in een zelfevaluatie, kregen er negentien een brief in de bus. 
Zij kregen groen licht om deels op kosten van de Vlaamse regering de komende weken en maanden grondig geëvalueerd te worden. Die evaluatie moet de voordelen aantonen van een verregaande samenwerking of eventuele fusie met de buurtgemeenten. Het is met andere woorden de eerste concrete aanzet naar een mogelijke vrijwillige gemeentefusie in de toekomst.
Deze 19 gemeentes zijn Schilde, Sint-Katelijne-Waver, Essen, Heist-op-den-Berg, Wijnegem, Borsbeek, Puurs, Ranst, Hemiksem (Antwerpen), Zutendaal, Meeuwen-Gruitrode (met Opglabbeek), Neerpelt (Limburg), Kaprijke, Eeklo, Knesselare, Wachtebeke (Oost-Vlaanderen), Tienen. Londerzeel (Vlaams-Brabant), Diksmuide
Diksmuide is dus de enige West-Vlaamse.

Resultaten in het ‘Gemeenterapport’ over fusies na bevraging van Middelkerkenaars en Nieuwpoortenaars (in %)

Als je de cijfers op een gele achtergrond bekijkt, zou je haast denken dat men in Middelkerke wel een fusie wenst!

Wat stellen wij vast na 39 jaar fusie tussen Middelkerke en Westende?
De fusie Middelkerke - Westende heeft duidelijk gemaakt wat er na een fusie zo allemaal gebeurt.
Alle gemeentediensten zijn gecentraliseerd in Middelkerke. Dat geldt niet enkel voor het gemeentehuis, maar ook voor de politie, het OCMW met rusthuis ‘De Ril’, het gemeentepark, de brandweer, de technische diensten en het containerpark.
Men kan rustig stellen dat de centralisatie algemeen is. Neem nu de sport: de sportinstallaties (zwembad, sportpark ‘De Krokodiel’, zaal ‘De Branding’), sportploegen (zoals jeugdvoetbal, volleybal, enz, sportmanifestaties (zoals Noordzeecross, proloog en start Driedaagse)

Ook de cultuuractiviteit speelt zich vooral in de kerngemeente af: de bibliotheek (luxegebouw in Middelkerke tegenover kleine aanhangsels in de deelgemeenten) en de culturele centra (toneel, zangkoor, muziekschool, stripfestival, feestzaal, …).

Ook de private dienstverlening situeert zich in de kern: de markten (donderdagmarkt en boerenmarkt op zaterdag), kind en gezin, de postdiensten (enkel nog een kantoor in de kerngemeente), de shoppingzone en -centra uitgezonderd een Okay en een Delhaize), grote firma’s, ….

Op Janna na (Leffinge) zijn de opeenvolgende burgemeesters (Inghelram, Desseyn, Verlinde, Landuyt) steeds van Middelkerkse oorsprong geweest. De politici van de deelgemeenten, veel minder in aantal, kunnen niet optornen tegen de overmacht van de talrijke Middelkerkenaars (bovendien ook nog een familieclan!) en wensen/ durven dat vaak ook niet.
Het is moeilijk om daar verandering in te brengen … als de politici van deelgemeenten geen gunstiger plaats krijgen op de lijst!

Er bleef dus na de fusie niets over in de deelgemeenten! Zo gaat het meestal!

Welke zijn de voor- en nadelen van een fusie? (verzamelde meningen van internet gehaald, die niet reeds of onvolledig aangehaald werden in gemeenterapport
Voordelen
1. De hogere overheid kan beter een kleiner aantal gemeenten beheren. Er kunnen meer
    bevoegdheden van Vlaanderen naar de gemeenten overgeheveld worden.
    De provincies zouden kunnen afgeschaft worden.
2. Er zijn minder intergemeentelijke samenwerkingsregelingen nodig.
3. De spreiding van de kosten van diensten of processen over meer burgers, doet de
    kosten per eenheid dalen.
4. Meer budget betekent meer ruimte voor bestuurlijke ambities. Het wegennet, ook in
    de schaars bevolkte landelijke gemeenten, kan verbeterd worden.
5. De bestuurlijke drukte in een regio neemt af doordat minder gemeenten aan tafel
    zitten.
6. Grotere lokale overheden kunnen meer gewicht in de schaal leggen. De kans dat je als
    grote stad wordt gehoord in ‘politiek Brussel’ is groter.
7. Het totaal aantal bestuurders neemt af wat de bestuurslasten doet dalen.
8. Het aantal ambtenaren op een afdeling stijgt waardoor ook een betere
    arbeidsverdeling mogelijk wordt. Vervanging bij afwezigheid bij verlof en ziekte is
    soepeler. De diensten blijven continu verzekerd.
9. De vorming van het personeel kan verbeterd worden. Specialisatie wordt mogelijk.
    De capaciteit en de competentie zullen stijgen. Daardoor kan een betere en
    efficiëntere dienstverlening aangeboden worden.
9. Nieuwe of complexere opdrachten en uitdagingen, die tijdens de afgelopen jaren
    ontstonden, kunnen doeltreffender vervuld worden. Denk bijvoorbeeld aan de
    organisatie van kinderopvang, cultuur, jeugd, sport, mobiliteit, erfgoed,
    duurzaamheid, ontwikkelingssamenwerking, vergrijzing, enzovoort.

Nadelen
1. Een gemeentebestuur kan beter een kleiner aantal deelgemeenten beheren.
2. Deelgemeenten zijn na de fusie minder of zelfs niet vertegenwoordigd in de gemeenteraad
3. Aangehechte gemeenten verliezen aan belang en uitstraling.
4. Een groot stuk van de fierheid die de inwoners vroeger koesterden voor hun gemeente valt
    weg.
5. Intergemeentelijke samenwerking, bijvoorbeeld voor brandweer, huisvuilverwerking en
    politie, zodat op die vlakken hetzelfde kon bereikt worden als bij een fusie.
6. Fusies doen de bestuurlijke ambities alleen maar stijgen.
    Stijgende ambities kunnen na fusie uitlopen op bestuurlijke grootheidswaan. Het maatgevoel
    daalt. Fusies leiden vaak direct tot de roep om een nieuw, meestal duur gemeentehuis.
7. Fusies zijn niet kostenbesparend, in het beste geval verbetert enkel de kwaliteit
8. Een financieel gezonde gemeente heeft geen fusie nodig om zich te verbeteren.
9. Fusie leidt niet tot belastingverlaging voor burgers of dalende ambtelijke kosten. Er wordt
    niemand ontslagen.
10. Schaalvergroting brengt een zeker democratisch probleem met zich mee. De afstand burger
      –  bestuur neemt toe en velen vrezen dat hun stem niet meer gehoord zal worden.
      De inwoners voelen  zich in een grote gemeente minder betrokken. Het vertrouwen in het
      gemeentebestuur daalt.  Er bestaan minder contacten omdat men elkaar niet kent.
11. Het is een bekend gegeven dat voorbij 30.000 inwoners de politieke participatie van burgers
      daalt
12. Fusies leidt tot een rupsje-nooit-genoeg syndroom: gemeenten blijven na fusie ook weer te
      klein  voor bepaalde kwesties (en te groot voor een ander). De ene goede schaal bestaat
      namelijk niet.  Fusie is per definitie een ‘Unvollendete’. Na fusie zullen nieuwe pleidooien
      voor fusie volgen.

Nog enkele persoonlijke reflexies
Er wordt gezegd dat er best een goede basis voor een fusie bestaat tussen twee kandidaat-gemeenten en dat beide best nu reeds verbonden zijn door een druk werkverkeer.
Dat is zeker niet het geval tussen Middelkerke en Nieuwpoort. Men zou zelfs kunnen zeggen dat het elkaars tegenpolen zijn, op veel gebieden: geschiedenis, mentaliteit, politieke voorkeuren, erfgoed, …

Stel u voor ‘u woont in de Simili in Nieuwpoort-bad en u moet naar het gemeentehuis in Middelkerke!!!!!' Een klein reisje!

Kunnen jullie zich de markt in Nieuwpoort voorstellen zonder stadhuis?

Werd er rekening gehouden met het feit dat de bevolkingsaantallen van Middelkerke en Nieuwpoort in de zomer en steeds meer ook tijdens de schoolverloven en de weekends vermenigvuldigd worden?

Wordt Middelkerke dan ook een stad als er een fusie komt met de stad Nieuwpoort?

Ik hernieuw mijn voorstellen voor een volgende fusie
Westende, Lombardsijde, Mannekensvere, Sint-Pieterskapelle en Schore zouden bij Nieuwpoort kunnen aansluiten terwijl Middelkerke , Wilskerke, Slijpe en Leffinge bij Oostende kunnen gevoegd worden.
Dat is een fusie die rekening houdt met de intenties van de Vlaamse regering maar ook met de fouten van de vorige fusie en die meer inspeelt op factoren zoals affiniteit tussen inwoners, afstand naar kern.
Waarom Groot-Middelkerke en NIET Groot-Nieuwpoort? Of anders de naam veranderen in Middelpoort of Nieuwkerke-aan-zee? Het centraal gelegen Westende zou toch minstens in de naam moeten opgenomen worden. Wat denken jullie van Westmiddelpoort?

Besluit
Ik heb het onderwerp bewust wat luchtig opgevat. Het zal jullie wel duidelijk zijn dat ik een hevig tegenstander zou zijn van een gebeurlijke fusie Middelkerke - Nieuwpoort.

Mijn vorige artikels over het onderwerp
14.3.2010 “Koude oorlog tussen Westende en Lombardsijde, gevolgd door fusie in 1971”
24.7.2010 ‘Waarom mocht Westende in 1976 niet zelfstandig blijven?’
22.8.2010 ‘Kunnen we na 33 jaar spreken van een gelukkig huwelijk tussen Middelkerke en Westende?

Bronnen
Artikel van LEEN BELPAEME, TIMMY VAN ASSCHE: ‘FUSIONEREN? GEEN SPRAKE VAN” http://www.arnokorsten.nl/PDF/Bestuurskracht,%20Gemeente/Voordelen%20en%20nadelen%20van%20fusie.pdf
http://feb.kuleuven.be/VIVES/publicaties/briefings/BRIEFINGS/briefing-10072014.pdf

30-05-2016, 00:00 Geschreven door stammer
Reageren (0)

Een eerste overweging na de fusie is ontegensprekelijk dat Westende heel wat aan belang en aan uitstraling ingeboet heeft.
De ‘Parel van de Kust’ heeft veel van zijn glans verloren, vooral dan de dorpen Westende en Lombardsijde die nog slechts een schim zijn van vroeger.
Men spreekt nu plots van de kerngemeente en van de deelgemeenten. Dat betekent dus dat men Middelkerke gaat beschouwen als de kern ( = de zon!) waarrond de deelgemeenten (= de planeten) draaien. Op een vergadering in de Calidris, bij de bespreking van een structuurplan, noemde burgemeester Landuyt Westende trouwens eens een aanhangsel van Middelkerke, wat heel wat kwaad bloed zette.
Misschien zijn er onder jullie die dat logisch vinden? Bedenkt dan toch maar eens dat Westende bij de samensmelting meer dan 5.000 inwoners telde.

Alle gemeentediensten zijn gecentraliseerd in Middelkerke. Dat geldt niet enkel voor het gemeentehuis, maar ook voor de politie, het OCMW met rusthuis ‘De Ril’, het gemeentepark, de brandweer, de technische diensten en het containerpark.
Men kan rustig stellen dat de centralisatie algemeen is. Neem nu de sport: de sportinstallaties (zwembad, sportpark ‘De Krokodiel’, zaal ‘De Branding’) en sportploegen (zoals jeugdvoetbal, volleybal, enz….)
Ook de cultuuractiviteit speelt zich vooral in de kerngemeente af: de bibliotheek (luxegebouw in Middelkerke tegenover kleine aanhangsels in de deelgemeenten) en de culturele centra (toneel, zangkoor, muziekschool, stripfestival, feestzaal, …).
Ook de private dienstverlening situeert zich in de kern: de markten (donderdagmarkt en boerenmarkt op zaterdag), kind en gezin, de postdiensten (enkel nog een kantoor in de kerngemeente), de shoppingzone en -centra uitgezonderd een kleine Okay en een Delhaize), grote firma’s, …
De burgemeester houdt trouwens niet op met het strooien van zout in de wonden van Westende. Hij zwijgt niet over wat hij ‘zijn mooiste prestatie’ noemt: de Leopoldlaan (lees hierover mijn artikel) en het Epernayplein. Hij gebruikt het Casino-Kursaal steeds weer om de ‘glans’ te beklemtonen die Middelkerke-kern uitstraalt.
Natuurlijk zijn er ook enkele niet te versmaden organisaties in Westende: sportzaal in Lombardsijde, de ‘Calidris’ en (vooral voor de toeristen) een golfterrein, tennisvelden, een surfclub. Die kunnen echter geenszins mijn bewering ontwrichten dat Westende benadeeld wordt tegenover Middelkerke.
Och ja, dat vergat ik bijna …. Westende kreeg ooit zijn asielcentrum, dat Landuyt een ‘toeristische voltreffer’ noemde.
Er werden nog wel een paar kleine antennes in Westende behouden: vroeger op administratief gebied en nu nog op technisch gebied en op het gebied van de politie. Men kan nochtans zeggen dat die antennes van een verwaarloosbaar belang waren of zijn.

Kon het dan anders?
Ik wil zelfs mild oordelen en toegeven dat Middelkerke meer een aaneengebouwd geheel vormt dan Westende en daardoor meer een stedelijke indruk geeft. Dat is nochtans grotendeels te verklaren door het concentreren van de gemeentelijke organisaties in de kerngemeente. In Westende zijn ‘bad’ en ‘dorp’ ook meer van elkaar gescheiden.
Westende had inderdaad een minder geschikt gemeentehuis, maar de huidige comfortabele huisvesting van de gemeentediensten (administratie, technische dienst, politie en brandweer) is er in Middelkerke ook maar gekomen nadat belangrijke infrastructuurwerken uitgevoerd werden. In Westende had hetzelfde kunnen gebeuren.
Minimaal zou men kunnen zeggen dat de brandweerkazerne en het containerpark evengoed in Westende hadden kunnen gelokaliseerd worden. Waar ligt trouwens het geografisch middelpunt van de gemeente? Niet in Middelkerke!

Door de fusies is ook een groot stuk van de fierheid weggevallen die de inwoners vroeger koesterden voor hun gemeente.
Zo zijn de opeenvolgende burgemeesters (Inghelram, Desseyn, Verlinde en nu Landuyt) steeds van Middelkerkse oorsprong geweest. De politici van de deelgemeenten, veel minder in aantal, kunnen niet optornen tegen de overmacht van de talrijke Middelkerkenaars (bovendien ook nog een familieclan!) en wensen/ durven dat vaak ook niet.
Nochtans beweerde Michel Landuyt bij zijn indiensttreding in 2000 dat de twee badcentra en de landelijke centra op gelijke voet aan bod zouden komen (zie o.a. Burgerkrant Nr 1 - 2007).
We kunnen deze verklaring/ belofte dus rangschikken bij het hoofdstuk ‘Wie gelooft die mensen nog?.

Men kan zich ook afvragen wat er terechtkwam van de doelstellingen van de fusies: ‘grotere slagkracht’, ‘financieel gezonder’, beter gevormd en minder personeel’, ‘beter gewapend tegen vergrijzing, milieu- en huisvuilverwerking, nood aan culturele centra, sportinstallaties,…’.
Het lijdt geen twijfel dat de hogere overheid beter een kleiner aantal gemeenten kan beheren.
Dat argument geldt echter ook voor een gemeentebestuur met een kleiner aantal deelgemeenten.
De schaars bevolkte landelijke gemeenten, waren zeker gebaat bij een fusie, vooral op financieel gebied. Denk maar aan het onderhoud van hun wegennet.
Maar Westende was financieel gezond en kon in de meeste domeinen zelfstandig best zijn streng trekken.

Tegenstanders van fusies zijn eerder te vinden voor intergemeentelijke samenwerking, bijvoorbeeld voor brandweer, huisvuilverwerking en politie, zodat op die vlakken hetzelfde kon bereikt worden als bij een fusie.
Er zullen nog wel enkele (kleinere) voordelen zijn aan een fusie, maar wat ik een groot nadeel vind is de vergrote afstand tussen overheid en bevolking, de geringere betrokkenheid van de inwoners bij een grotere gemeente, waar minder contacten bestaan …. omdat men elkaar niet kent. Het is niet bij de offerande van begrafenissen, op aperitiefconcerten of op andere feesten dat een bestuur de noden van de grote massa van de bevolking leert kennen

Jullie hebben het dus al gehoord: ik vind de fusie tussen Middelkerke en Westende niet geslaagd en mocht die ooit weer ongedaan gemaakt worden, dan zou mij dat zeer verheugen. Ik zal echter maar niet te fel hopen op een ‘Copernicaanse omwenteling’, zelfs niet op een gewone omwenteling.

Weten jullie dat er alweer over nieuwe fusies gesproken wordt? Voorlopig vrijwillige, dan.
De argumenten van de initiatiefnemers zijn dezelfde als in 1976.
Gemeenten die met elkaar willen fuseren, moeten dat ten laatste in het voorjaar van 2011 kenbaar maken aan de Vlaamse regering. De nieuwe gemeente krijgt daarvoor, gespreid over zes jaar, een belachelijk lage financiële bonus tussen 500.000 en 1,5 miljoen euro, volgens de omvang van de fusie. Is het antwoord van Middelkerke al bekend? Men zal zeker zelfstandig willen blijven?
Anders wil ik wel een voorstel doen. Westende, Lombardsijde, Mannekensvere, Sint-Pieterskapelle en Schore zouden bij Nieuwpoort kunnen aansluiten terwijl Middelkerke , Wilskerke, Slijpe en Leffinge bij Oostende kunnen gevoegd worden. Zijn er nog die er zo over denken?

22-08-2010, 00:00 Geschreven door stammer
Reageren (1)

In 1831 waren er 2.498 gemeenten in België, in 1971 nog 2379 en ingevolge de fusie in 1976 (en die van de Antwerpse gemeenten in 1983) werd het aantal tot 589 (waarvan 309 Vlaamse) teruggebracht.
Niet te verwonderen dus dat 1976 altijd als een mijlpaal zal beschouwd worden in de geschiedenis van de structuurhervormingen van ons land.

Vragen die logischerwijze steeds weer gesteld worden, zijn “Waarom fusies? Welke zijn er de voor- en nadelen van?”
De beantwoording verschilt nogal in functie van de positie die de bevraagde bekleedt.
De overheid vond dat ze komaf moest maken met de versnippering in kleine gemeenten en dat de samensmelting de nieuwe gemeente meer slagkracht zou geven waardoor ze financieel gezonder zou worden. Grotere gemeenten zouden ook beter gevormd personeel kunnen aantrekken. Er zouden ook minder personeelsleden nodig zijn.
Gefusioneerde gemeenten zouden beter de uitdagingen van de toekomst aankunnen: de vergrijzing, de jeugd, de mobiliteit, het erfgoed, de milieuvervuiling en huisvuilverwerking, de nood aan culturele centra, sportinstallaties, ontwikkelingssamenwerking enz…
Bovendien zou de samensmelting van de gemeenten absoluut nodig zijn om het geheel van onze instellingen op een harmonieuze manier te reorganiseren.

Maar … de ‘slachtoffers’, de ongeveer 12.000 burgemeesters, schepenen en raadsleden, secretarissen, gemeenteontvangers, commissarissen en andere ambtenaren, hielden er natuurlijk een andere mening op na. Zij vonden allemaal dat hun gemeente financieel gezond was en dat het creëren van grotere gemeenten de administratie log zou maken en dat de afstand tussen het bestuur en de burger te groot zou worden.
Als de slagkracht in alle gemeenten dan al zoek zou geraakt zijn, dan zou dit enkel te wijten zijn aan de bemoeizucht van de overheid. Intergemeentelijke samenwerking was volgens hen een betere remedie dan een fusie.
Er was dus veel weerstand. Er werden zelfs betogingen georganiseerd tegen de beslissing.

Hoe werd die fusie eigenlijk voorbereid en hoe verliep ze?
Sinds 1972 had de regering-Eyskens een officieuze consultatieronde opgezet om de meningen van de gemeenten in te winnen. Het zogenaamde plan-Costard, dat vroegtijdig uitlekte in de pers, was gebaseerd op sociaaleconomische en demografische criteria. Het plan diende als basis voor de onderhandelingen en discussies die nog drie jaar zouden aanslepen. Voor wat Westende betreft, voorzag het een fusie met Nieuwpoort en Oostduinkerke binnen het arrondissement Veurne.( 17.635 inwoners en oppervlakte 7.027 hectaren). Middelkerke, Leffinge, Spermalie en Wilskerke zouden samen een nieuwe gemeente vormen (9.257 inwoners en 6.975 hectaren)

Hoe werd daarop gereageerd in de gemeenteraad van Westende?
Met dertien stemmen bij één onthouding, besliste de raad op 1 september 1972 een motie te stemmen voor behoud van zelfstandigheid van de gemeente. Op twee leden na besliste de raad in de motie te vermelden dat het gedeelte van Westende-bad genoemd ‘Middelkerke-uitbreiding’ (tussen het Rauschenbergplein en ‘La Rotonde’) bij de gemeente Westende zou moeten gevoegd worden, zoals reeds bij herhaling gevraagd (in 1966, 1967 en 1969)
Dat laatste besluit berustte op een vroeger uitgevoerde volksraadpleging bij de inwoners van de betroffen wijk. Op een totaal van 561 geraadpleegde gezinnen antwoordden 369 of 65,7% dat zij voor 100% opteerden voor samenvoeging bij Westende. Waarom? Zij waren volledig op Westende-bad aangewezen, zowel voor de seizoenbedrijvigheden, de postbediening, het winkelcentrum, het bankwezen en heel het economisch, godsdienstig en sociaal leven.
De afstand tot de kern van Westende en Middelkerke bedraagt respectievelijk 1 km en 3 à 4 kilometer terwijl er geen enkel contact bestaat tussen deze bij Westende aanleunende wijk en Middelkerke door het feit dat zij gescheiden zijn door een strook grond, die onbebouwd moet blijven.

Op 20 juni 1973 had, “ingevolge geruchten die de ronde deden” in het gemeentehuis van Westende een gedachtenwisseling plaats tussen afgevaardigden uit Middelkerke, Leffinge, Spermalie, Wilskerke en Westende. Leffinge en Spermalie vonden dat een onderscheid moest gemaakt worden tussen de zuiver agrarische gemeenten en de andere en zij hadden reeds bij de bevoegde minister een aanvraag ingediend voor fusie tussen beide gemeenten. Middelkerke drong aan op een fusie van de vijf gemeenten omdat zij vreesden dat Oostende en Nieuwpoort anders wel eens zouden kunnen profiteren van het gebrek aan eensgezindheid. Middelkerke en Wilskerke zouden voorstellen een fusie met Westende aan te vragen. Westende zou die aanvraag ontvangen om ze dan aan hun gemeenteraad te kunnen voorleggen. Op 20 juli 1973 bleef Westende echter bij zijn besluit om te vragen een zelfstandige gemeente te mogen blijven.

Op een informatievergadering te Oostende op 9 november 1973 wordt een werkdocument verspreid, waarin voor Westende drie mogelijkheden vermeld staan: aanhechting van de ganse gemeente bij Nieuwpoort of de ganse gemeente bij Middelkerke of Lombardsijde bij Nieuwpoort en gans Westende bij Middelkerke. De gemeenteraad van 23 november 1973 besluit daarop ‘met de meeste beslistheid’ te opteren voor een zelfstandig voorbestaan en dat op basis van zijn nog steeds stijgende bevolking van meer dan 5000 inwoners, de aanwezigheid van een kazerne met circa 2.000 militairen, waarmee een nauw contact noodzakelijk is, gezonde financiën, voldoende gekwalificeerd personeel (inclusief reddingsdienst), potentieel aan expansiemogelijkheden en nutsvoorzieningen, beschikbare verkeers- , toeristische en commerciële structuren, goede medische, socio-culturele en onderwijsmogelijkheden en steeds stijgende overnachtingscijfers.

In december 1974 kondigde Joseph Michel, de nieuwe Minister van Binnenlandse Zaken, een procedure aan die twee jaar later zou leiden tot een diepgaande herstructurering van de lokale instellingen. De hervorming zou afgerond worden met de gemeenteraadsverkiezingen van 1976 en de aanstelling van de gemeenteraadsleden op 10 oktober van hetzelfde jaar.

Niet verwonderlijk dus dat de fusiebeweging van 1976 een sterk politiek gekleurd proces was.
Vier partijen stelden zich aan de kiezer voor met het oog op de vorming van de eerste gemeenteraad van Groot-Middelkerke (23 te begeven plaatsen): de CVP (‘katholieken’), de BSP (socialisten), SVHV ( Stem van het Volk of Volksunie) en de Gemeentebelangen (liberalen). De verkiezingstrijd verliep bitsig: Julien Soetaert, lijsttrekker van de CVP, stond oog in oog met Andreas Inghelram , uittredend burgemeester van Middelkerke en met zijn liberale ‘vijanden’ uit de Westendse gemeenteraad Raoul Bouve, Deswaef, Maertens, Germonpré en Vanden Bosschelle. De ervaren socialist Gaspard Ryckewaert was ook niet de beste vriend van Inghelram, waarschijnlijk omdat hij steeds een uitstekende dossierkennis had en soms ‘lastig’ deed.
De eerste lijst werd de ‘Lijst van de burgemeesters’ genoemd want ze omvatte niet minder dan drie uittredende burgemeesters: Soetaert van Westende, Vermander van Spermalie en Pittery van Wilskerke.

De CVP behaalde 8 zetels, de Stem van het Volk 7, de liberalen 5 en de BSP 3.
Inghelram had al verschillende keren tijdens de verkiezingstijd laten horen dat Wilfried Martens, voorzitter van de CVP, opdracht zou gegeven hebben aan zijn verkozenen om niet te onderhandelen met de SVHV, “Stem van het Verleden” genoemd door de CVP.
Van de 23 verkozenen waren er 9 uit Middelkerke, 6 uit Westende, 4 uit Leffinge, 3 uit Spermalie en 1 uit Wilskerke. De CVP werd uit de meerderheid gehouden door een coalitie tussen de Volksunie en de liberalen, met Inghelram als burgemeester en Bouve als eerste schepen.
Westende werd als kerngemeente aangeduid en dus, als gevolg daarvan, als plaats van de eerste raadbijeenkomst op 1 januari 1977. Op deze vergadering moest, na de installatie van de gemeenteraad, in eerste instantie beslist worden over de nieuwe naam en de zetel van de gemeente, alsook over de nieuwe gemeentesecretaris en de nieuwe politiecommissaris. Het werd Middelkerke over bijna heel de lijn, behalve de politiecommissaris.
En zo kwamen we bijna terug naar de toestand van het Ancien Regime (tot 21 januari 1795) toen Middelkerke, samen met Mannekensvere, Slype, Snaaskerke, Stene, Wilskerke, een gedeelte van Mariakerke, en Westende (dus niet Lombardsijde, dat behoorde tot Veurne-Ambacht) het Camerlincx Ambacht vormde.

Was deze fusie een goede zaak voor Westende? Dat is een vraag die ik zal proberen te beantwoorden in één van mijn volgende artikels.

24-07-2010, 00:00 Geschreven door stammer
Reageren (0)

Als Westende en Lombardsijde samen vermeld werden, dan heeft dat nooit goed geklonken. Zijn het altijd gewoon twee ruziënde buren geweest of zat daar veel meer achter?
Mijn vader zaliger vertelde mij ooit dat de jongens uit Westende niet welkom waren op een bal in Lombardsijde want ze moesten ‘hun’ meisjes gerust laten.
Maar er zat inderdaad nog meer achter. Weten jullie dat er ooit sprake was van een ‘koude oorlog’ tussen beide gemeenten? De aanleiding daartoe was een grensgeschil, dat zijn hoogtepunt bereikte in 1959 en 1960.
Landmeter Huyghebaert kreeg einde 1957 van de gemeente Westende de opdracht om de grenslijn tussen Westende en Lombardsijde vast te leggen en daar een plan van op te stellen. De scheidingslijn werd gematerialiseerd met behulp van grenspalen, te bekostigen door beide gemeenten samen. Lombardsijde weigerde echter te betalen omdat de paaltjes niet de grens volgden, vastgelegd door de landmeter en beschuldigde Westende ervan stiekem grondgebied van de buren te willen inpalmen.
De overheid bemoeide zich ermee, in de respectieve gemeenteraden werd hevig gediscussieerd en de pers begon de ruzie interessant te vinden. Krantenkoppen als ‘Le litige frontalier entre W et L’ of de ‘Strijd tussen W en L’ werden haast dagelijkse kost.
Lombardsijde had een kazerne op zijn grondgebied. Men wist daar dus goed dat de aanval de beste verdediging is. Ze zonden een ‘geheim rapport’ naar de regering waarin ze op hun beurt grondgebied eisten van Westende. Sommige kranten noemden dat de “Grootscheepse expansiepolitiek van Lombardsijde”.

De argumenten van Lombardsijde luidden als volgt.
“Wij worden langs drie zijden ingesloten door Westende en door een hoek van Nieuwpoort.
Daardoor en wegens de aanwezigheid van de kazerne, gedeeltelijk in duinengebied en langs het strand, hebben wij, zonder gebiedsuitbreiding, geen toekomst meer als badplaats. Daardoor zijn wij in onoverkomelijke financiële moeilijkheden geraakt.
Ons bestuur is verplicht een badendienst in te richten op ons strand en dat bijna uitsluitend voor badgasten die logeren in Westendse hotels en appartementen.
De meeste inwoners van het betwist gebied vragen niet beter dan bij ons ingelijfd te worden, want ze gaan er naar de kerk, ze doen er hun inkopen en hun kinderen lopen er school.”

In november 1959 besloot het Westends gemeentebestuur om over dat laatste punt een volksraadpleging te houden. 168 gezinnen met 538 gezinsleden werden aan huis bezocht.
Slechts vijf daarvan, met samen 10 leden, wensten bij Lombardsijde te worden gevoegd!!!

De andere punten werden als volgt weerlegd.
"Als sommige van onze leerlingen de gemeenteschool van L bezoeken, dan is dat te wijten aan een vinnige schoolstrijd die sedert onheuglijke tijden heerst’ waarbij uw leerkrachten de Westendse bevolking bewerken om hun kinderen toch maar naar L te sturen om zo hun aantal leerlingen op te drijven. Wij betalen trouwens een aanzienlijk bedrag voor die schoolgaande kinderen.
U kunt onmogelijk beweren dat onze inwoners, die in uw winkels hun inkopen doen of naar uw kerk gaan, uw gemeentelijke financiën zouden bezwaren, integendeel…
Er zijn nog slechts heel weinig van onze inwoners of onze zomergasten die naar uw strand gaan.
Het zijn juist uw inwoners en honderden badgasten die in uw appartementen en op kampeerterreinen verblijven, die ’s zomers dagelijks het Sint-Laurentiusstrand bezoeken, er aan alle strandspelen deelnemen en er baden. De reden daarvan zou te vinden zijn in het feit dat er op ons strand een degelijke reddingsdienst ingericht is, met twee ervaren baders-redders, reddingsboot, verbandkast en reanimatietoestel. Iedere zomer worden op uw vlakbijliggend en minder bewaakt strand personen gered door onze redders. Ook op het strand voor de camping Cosmopolite, 500 meter meer naar het westen, werden onze de redders reeds herhaaldelijk ter hulp geroepen.
In uw brief van 21 oktober 1959 erkent u dat trouwens met volgende tekst ‘Ons bestuur houdt eraan uw redders te loven, die meerdere malen tussenbeide kwamen om baders uit hun hachelijke toestand te redden.’
Wat de aanwezigheid van de kazerne betreft: uw bestuur heeft zelf alle mogelijke stappen aangewend om deze op uw grondgebied te krijgen, omdat militairen steeds nering meebrengen. Dat dit de seizoenbedrijvigheid zou schaden, had u maar vroeger moeten inzien.
Er staan wel overal duidelijk zichtbare aanwijsborden bij de niet-bewaakte zones op uw strand, maar niemand kijkt er naar om omdat de veldwachter, enig lid van uw politie, niet in staat is om er het baden te verbieden. Westende beschikt wel over politie maar u hebt die verboden om tussen te komen op uw grondgebied zodat onze redders die niet ter hulp kunnen roepen als ze last hebben van onwillige baders. Tussen haakjes, wij stellen ook vast dat uw verbod nadelige gevolgen heeft voor de ‘zedelijkheid’ in de aanpalende duinen.
Tenslotte, als uw bestuur geen middel meer ziet om uit de hachelijke financiële toestand te geraken, dan ligt de oplossing voor de hand: samensmelten met Westende.
Wij merken trouwens op dat nu reeds een gedeeltelijke fusie heeft plaatsgehad. Voor de twee gemeenten is er nog slechts één Rode-Kruisafdeling, één bond van Kroostrijke Gezinnen, één afdeling van het Davidsfonds, één bond van Vuurkruisers, één christelijke en één socialistische mutualiteit, één christelijk en één socialistisch syndikaat, één Raiffaisenkas, één voetbalclub, één turnvereniging en één duivenmaatschappij. “

Het “Wekelijks Nieuws” schrijft op 12 februari 1960 dat er een Salomonsoordeel gevraagd wordt over deze ongelukkige grensafbakening. Ze schrijven talrijke moeilijkheden toe aan deze ‘onzinnige toestand’.
Maar “Het Laatste Nieuws” brengt veertien dagen later nieuwe hoop met het bericht dat weldra een ontwerp over samensmelting van gemeenten zal verschijnen.

Op 23 september 1966 verklaart de gemeenteraad van Lombardsijde zich ‘in principe’ akkoord met de fusie van beide gemeenten die samen een oppervlakte van 1151 ha zouden beslaan met 4.386 inwoners en met een kader van 19 vaste en 18 zomerpersoneelsleden. De kazerne zou deel blijven uitmaken van de nieuwe gemeente.
De Westendse gemeenteraad neemt op 14 september 1966 volgend standpunt in. De nieuwe gemeente zou ‘Westzijde’ heten en zou het wapen van Lombardsijde overnemen. De huidige zetel van het gemeentebestuur Westende is centraal gelegen en zou ook de nieuwe zetel worden van de samengevoegde gemeenten.

           

Twee partijen stelden zich aan de kiezers voor. De ‘Gemeentebelangen’ onder de leiding van Julien Soetaert met alle uittredende raadsleden van Westende (Soetaert zelf, Georges Morel, Frans Tack, Gabriël Vannecke, Raymond Servais, Edmond Deswaef, Hector Bouckenaere, William Ossaer, Albert Vandenkerckhove) tegenover de ‘Fusiebelangen’ aangevoerd door Raoul Bouve en met uittredende raadsleden van Lombardsijde (Valère Germonpré, Gilbert Maertens, Henri Broucke) maar toch ook enkele Westendenaars. De Gemeentebelangen haalden 11 zetels tegenover 4 voor de Fusiebelangen.

Het was de start van een bitsige strijd tussen Soetaert en Bouve. Deze laatste gaf toen een informatieblad uit ‘De Belleman van Westende’ waarin over elke gemeenteraadszitting verslag uitgebracht wordt op een zeer kritische manier. Ik heb ze allemaal bewaard en zal er later eens meer aandacht aan besteden.

De ‘koude oorlog’ was wel voorbij, de vijandelijkheden waren gestaakt, maar er is toch steeds een vleugje vijandigheid overgebleven.

Bronnen
Uittreksels gemeenteraadszittingen in gemeentelijk archief.
Krantenknipsels uit die tijd

14-03-2010, 00:00 Geschreven door stammer
Reageren (1)