De kerk van Westende-dorp heet de Sint-Laurentiuskerk omdat Laurentius de patroonheilige van de parochie is.
Ik wilde daar wat meer over weten. Ziehier het resultaat van mijn opzoekingen.

Ik maakte me weinig illusies omdat ik besef dat er slechts weinig getuigenissen bestaan over de eerste eeuwen van onze tijdrekening. Ik heb ook gelezen dat heiligen vaak beter voorgesteld werden dan ze in werkelijkheid waren.
Op elke ernstige website die je raadpleegt, wordt ervoor gewaarschuwd dat geschiedschrijvers het vaak niet al te nauw nemen met de geschiedkundige waarheid en dat datums wel eens bij het haar gegrepen zijn, dat namen van keizers en pausen wel eens verwisseld worden en dat legenden over bepaalde personen wel eens toegepast worden op andere personen of in een verkeerde tijdsperiode geplaatst worden.
De legende probeert soms een aantal zaken te combineren die historisch gesproken niet gecombineerd kunnen worden.
Je kunt dus bijna zeggen dat niets uit dat verre verleden (200-300) met absolute zekerheid kan/mag beweerd worden.

De ‘Legenda Aurea’ is een bundeling van allerlei verhalen, legenden en wetenswaardigheden rond heiligen en kerkelijke feesten die in de middeleeuwen de ronde deden.
De samensteller, de dominicaan Jacobus de Voragine, bisschop van Genua († 1298), steunde daarbij op tientallen verschillende bronnen.
Als goede middeleeuwer zocht Jacobus overal een religieuze betekenis achter; soms plaatste hij een kritische aantekening.
Zijn werk heeft een zeer grote invloed gekregen op de vroomheid en op de kerkelijke beeldende kunst van de late middeleeuwen.
Wie dus wil schrijven over een heilige zoals Sint-Laurentius, kan best zo dicht mogelijk aanleunen bij Voragine.

Hoe lang bestaat de parochie Westende reeds?
Vermits er reeds sprake is van de “prochie van Westhende” in een oorkonde van 1196, mag redelijkerwijs aangenomen worden dat de kerk reeds bestond in dat jaar.
Volgens oude schrijvers (aldus R. de Beaucourt, blad 58) zou zij nog vóór Robrecht de Fries gesticht geweest zijn, vermoedelijk in of rond 1070, dus onder het bewind van Arnold, graaf van Vlaanderen van 1070 tot 1072 of van zijn voorganger Boudewijn van Bergen, graaf van Vlaanderen van 1067 tot 1070.
Het ‘patronaat’ ervan was namelijk aan de graven voorbehouden. Dit blijkt uit het feit dat hun nazaten nog op het einde van de 15^de eeuw de pastoors van de parochie aanstelden of minstens hun benoeming voorstelden. Dit oeroud recht was gewoonlijk gebonden aan het ‘patronaat’ dat aan de stichters en hun nakomelingen voorbehouden bleef.

In de oude oorkonden wordt spijtig genoeg de parochietitel niet vermeld. Het is dus niet bekend sinds wanneer Sint-Laurentius de patroon is van de parochie. Het lijkt onwaarschijnlijk dat onze kerk reeds in de 13^de of zelfs in het begin van de 14^de eeuw gewijd was aan deze heilige. Er bestond immers reeds een gelijknamige kerk op korte afstand, namelijk waar nu nog de ruines van de Duivelstoren in Nieuwpoort te zien zijn.
Deze kerk werd herbouwd in 1281 maar tijdens de belegering van Nieuwpoort door de Engelsen in 1383 zodanig geschonden dat zij niet verder gebruikt kon worden (zie ‘Geschiedenis van Nieuwpoort’ door K. Loppens)
Ze werd in 1387 door Philips de Stoute als versterkt kasteel ingericht. Het is mogelijk dat na de vernieling de relikwieën van de kerk overgebracht werden naar het naburige Westende en dat onze kerk vanaf dat ogenblik gewijd werd aan de H. Laurentius.

Wie was nu die heilige Laurentius?
Laurentius werd geboren in Spanje omstreeks 225. Zijn naam betekent zo veel als ‘lauream tenens’: degene die de lauwerkrans in handen heeft.
Het was paus (toen zei men nog ‘bisschop van Rome’) Sixtus II die hem naar Rome overbracht. Er wordt verteld dat Sixtus eens door Spanje reisde en langs de kant van de weg twee jongemannen zag: Laurentius en diens familielid Vincentius. Ze waren ‘goed opgevoed en hielden er een keurige levenswandel op na’. Ze wilden wel priester worden en daarom nam Sixtus ze mee naar Rome.
Laurentius ontwikkelde zich tot een kerkman met veel eerbied voor de armen, en gaandeweg schopte hij het tot penningmeester van de kerk.
In die tijd had Rome al een aardige kerkelijke structuur. Naast priesters waren er 7 diakens, voor elk van de zeven stadswijken (de zeven heuvelen!) één. De Kerk had toen al een goed georganiseerde bijstandsregeling, de diaconie.
Laurentius werd aartsdiaken, dat is de eerste in rang van de diakens. Hij had naast kerkelijk administratieve taken ook het beheer over de giften die binnenkwamen voor de armen, zijnde weduwen en wezen, vondelingen en vreemdelingen.

Van 253 tot 260 was Valerianus I Romeins keizer.
Hij vond dat het maar eens uit moest zijn met dat ketterse christelijke gedoe. Daarom zon hij op een methode om de kerkelijke bezittingen verbeurd te verklaren en de kerkelijke leiders te vermoorden.
In het jaar 257 ontnam hij de christenen niet alleen het recht van vergadering, maar sloot hij hun godshuizen en verbood ze de eigen begraafplaatsen te gebruiken. In 258 droeg paus Sixtus II toch het misoffer op in de catacomben, hetgeen dus tegen de wet van de keizer inging. Sixtus werd verraden en op 6 augustus samen met vier van de zeven diakens ter dood gebracht.
Laurentius werd wel gevangengenomen, maar niet meteen gedood. Hij weende omdat hij niet samen met de heilige vader mocht sterven. De paus troostte hem met de woorden 'Ween niet, mijn zoon, na drie dagen zult gij mij volgen.' En zo gebeurde het ook. De stadsprefect van Rome wist, dat de kerk gouden en zilveren vaten en sieraden bezat en gelden tot ondersteuning der armen; hij eiste, dat Laurentius hem die schatten zou overleveren, samen met de heilige boeken. De keizer had namelijk veel geld nodig om het grote rijk te verdedigen tegen aanvallen van Germanen en andere vreemde volkeren, en ook de keizerlijke eredienst kostte veel geld. De aartsdiaken beloofde, dat hij hem na drie dagen de rijkdommen van de kerk zou voorstellen. De kerkschatten die hij moest inleveren, verkocht hij echter ten bate van de armen.
Hieronder zien jullie, links hoe paus Sixtus II de schatten van de kerk overhandigt aan Laurentius en, rechts, hoe deze de armen van het nodige voorziet.

                       1448/50. Fresco door Fra Angelico. Rome, Museum van het Vatikaan, Capella Niccolina.

Hij vergaderde dan de armen, blinden, lammen en ongelukkige, en ze aan de prefect tonend zei hij : 'Het goud, dat gij zoekt, heeft geen waarde vergeleken bij deze schatten. Doe hun goed, en gij zult de keizer en de staat meer bevoordelen dan door alle schatten en kostbaarheden'. De rechter was woedend. Hij liet Laurentius naakt vastbinden op een rooster waaronder een langzaam vuur brandde.
Met vreugde aanhoorde Laurentius het vonnis. Te midden van de hevige foltering, die een uur duurde, schitterde zijn gelaat van hemelse blijdschap. 'Laat mij omkeren', riep hij uit, 'aan ene zijde ben ik genoeg gebraden. Gij kunt van mij eten.'

Verering en Cultuur
Er zijn geleerden die menen dat het niet Laurentius was die op een rooster de marteldood stierf, maar zijn Spaanse landgenoot Vincentius, eveneens diaken. Laurentius zou dan met het zwaard om het leven zijn gebracht. Wat er ook van zij, Laurentius is de geschiedenis ingegaan als de heilige met het rooster. Zo vinden we hem door de eeuwen heen afgebeeld in vele kerken over de hele wereld.
Hij wordt vereerd als patroon van de armen; van diakens en bedienend personeel (een diaken was immers een kerkelijke bediende van de bisschop!), dus ook van wasvrouwen, strijksters en daardoor ook weer van textielarbeiders, alsmede van traiteurs, herbergiers en hotelhouders; van bibliothecarissen en archivarissen (omdat hij als diaken de heilige boeken in bewaring diende te houden); van andere beroepen die met boeken te maken hebben, zoals scholieren, studenten en informatici (ook vanwege zijn rooster?), advocaten, rechtsgeleerden, schrijvers, klerken, administrateurs en boekhouders; van bierbrouwers en kroegbazen (vanwege zijn jolige humor?); van beroepen waar vuur een rol bij speelt, zoals brandweerlieden, glazeniers en glasblazers, kolenbranders, koks en koekenbakkers.
Hij wordt aangeroepen tegen appendicitis, brandwonden, huiduitslag, huidziekten, ischias, jeuk, kiespijn, koorts, pest, puisten, rugpijn, spit. Zijn voorspraak wordt ook gevraagd voor de zielen in het vagevuur (omdat hij weet wat branden is!); tegen aardappelziekten, en voor een goede groei van de wijnoogst...

Hij wordt afgebeeld met een braadrooster, met een vuur en een martelaarspalm.

Weerspreuken
Een weerspreuk is uiteraard een gezegde of een spreekwoord dat betrekking heeft op het weer. Vroeger observeerden de mensen het weer goed. Na jaren werden vele van deze observaties omgezet in weerspreuken. Men mag dus wel zeggen dat veel daarvan volkswijsheid of volksgeloof zijn en niet wetenschappelijk bewezen. In deze over het weer op de korte termijn en deze over het weer in een vaste periode van het jaar zit echter dikwijls een kern van waarheid, terwijl voorspellingen voor de lange termijn doorgaans onjuist zijn.

Naar Laurentius genoemd in Westende
Het strand van Westende-dorp heet het Sint-Laureinsstrand. Op enkele tientallen meters daar vandaan, staat het hotel ‘Sint-Laureins’.
De zijstraat van de Duinenlaan achter de kerk heet de Sint-Laureinsstraat.

Bronnen
http://www.heiligen.net/heiligen/08/10/08-10-0258-laurentius.php
Fonds Emile De Riddere

14-05-2012, 10:19 Geschreven door stammer
Reageren (0)