o primavera
heerlijke bloemennaam,
betekent ook begin
Over mijzelf
Ik ben Van Overstraeten Nicole, en gebruik soms ook wel de schuilnaam yasmin.
Ik ben een vrouw en woon in Halle 1500 (België) en mijn beroep is gepensioneerde leerkracht Nederlands.
Ik ben geboren op 30/06/1946 en ben nu dus 78 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: poëzie, theater, oosterse cultuur, muziek en koken.
Ik publiceerde 4 dichtbundels (De dagen van de winter, Jagen, Sapkracht en De tuinen van Thevenet). In 2006 acteerde ik in 'De koffers zijn gepakt', een theaterproductie van het Masereelfonds, als eerbetoon aan Bertold Brecht.
een lief okerkleurig scharminkel
literatuur, cultuur, small talk
19-12-2009
hybris
1.
het jaar 2009 is bijna ten einde. ondanks het verrukkelijke sneeuwtapijt (eindelijk een witte kerst?), de glitterlichtjes in mijn huiskamer, mijn ronkend oeroud godin-kacheltje (dat ik net nog een beetje opgepookt heb, lekker ouderwets) en de pittige kou buiten voel ik me vreemd te moede: een nieuw woord gonst door mijn hoofdje, het woord hybride, ik sta ermee op en ga ermee slapen.
ik las een paar dagen geleden dat we nog nooit zo'n hybride tijd hadden meegemaakt als nu. door de globalisering ligt werkeljk bijna alles (?) binnen ons bereik. maar wat betekent hybride? als je op google dit woord intikt, kom je bij sites terecht waarbij men het heeft over hybride wagens, auto's dus, of ook wel bij tuinsites waarbij prachtige hybride bloemen- en plantensoorten (als aarbeien, tomaten, hamamelis, belladonna..) worden voorgesteld en geloofd om hun veranderende eigenschappen, bekomen door kruising van soorten.
hybride komt van het oudgrieks en betekent eigenlijk nauwe vermenging van ongelijksoortige zaken. hybride betekent dus gemixt. er bestaan hybride aandrijfsystemen, hybride hypotheken, hybride fokvarkens enz. enz. hybride is dus een fusie van systemen en eigenschappen, om te komen tot iets nieuws en beters... ik denk ook aan de term fusion, in de keuken, waarbij gerechten en ingedriënten uit de hele wereld worden samengesmolten tot een schitterend nieuw geheel. mmmmm...
maar het gevoel dat ik al een hele tijd meedraag en mijn eigen particuliere doelstelling van de laatste maanden (jaren?) is juist die extreme mix proberen uit te schakelen en te streven naar soberheid. omdat ik in mijn leven te veel mix heb en te weinig eenvoud. ik vond en vind mijn leven tot nu toe
ontzettend veelzijdig, te veelzijdig. ben dit jaar dus ook enorm bezig
geweest met loslaten, omdat ik heel naïef (en misschien zelfs
romantisch) naar een vorm van eenheid en harmonie streef.
2.
maar toch: is mijn streven naar zgn. zuiverheid en authenticiteit niet een beetje belachelijk? is mijn hybride levens- en denkwijze nu echt een reden tot paniek? ach, zelfs politiek vind ik mezelf niet helemaal zuiver: alhoewel ik van mezelf denk dat ik een groenlinkse instelling heb, betrap ik mezelf op hopen kritische bedenkingen op dit soort uitgangspunt en vind ik vertegenwoordigers van andere partijen soms schatjes. de nauwe vermenging van ongelijksoortige zaken (ideeën) is een politiek feit. het resultaat van de top in kopenhagen zegt genoeg. dit overmoedig megagebeuren (dat ongetwijfeld tonnen euro's gekost heeft) eindigt zoals ik het had vermoed: met een hybride opstellling van de grootmachten als amerika en china en zonder zuivere concrete doelstellingen.
ik schreef onlangs nog naar anne, mijn groene vriendin, toen we het hadden over de non-believers: de waarheid ligt altijd een beetje in het midden en de natuur is vrij, wie zijn wij om de natuur te willen bedwingen? trouwens, de groene revolutie zal er een van de basis zijn of zal niet zijn; de grootmachten kunnen beslissen wat ze willen, het zijn de kleine mensen die het leven groen zullen maken of niet. sober leven doe je zelf, niet in opdracht. zuinigheid is een basisgegeven en overdaad schaadt.
ach, ik moet eerlijk bekennen dat ik het niet weet: is het zo dat wij allen op straat moeten komen, megarellen moeten veroorzaken om de groten ervan te overtuigen een andere taal te spreken? moeten we de chinezen, het topgroeiland dat duidelijk niet in het verhaal meewil, muilkorven???? mooie woorden allemaal, maar hoe gaan jij en ik daarbij te werk? dat is mij een volkomen raadsel. ik heb trouwens al een hele tijd geleden voor mezelf beslist, dat ik liever een gedichtenbundel lees dan mee te stappen in een betoging. het gevoel van machtige samenhorigheid dat je krijgt als je meeloopt in zo'n massa heb ik niet nodig: wil me eigenlijk niet meer binden. nu ik eindeljk een beetje vrijheid en rust heb, zou ik wel knettergek zijn om me weer te engageren in een 'massamovement'. en natuurlijk ben ik ook wat te oud geworden voor dat soort verhalen....
3.
het woord hybride is wonderlijk genoeg ook verwant met het begrip hybris, overmoed. in het oudgriekse klassieke oertoneel een van de basisthema's. ik surfte op het woord hybris en oeps! ik kwam per ongeluk bij de romeinse dichter catullus* terecht, die in zijn beroemde imitatie van een gedicht van sappho* het begrip 'gelijk aan god' nuanceert (zie vers 2) , want hij was zich sterk bewust dat zich gelijkstellen aan de goden gevaarlijk was. ik plak hieronder de twee schitterende liefdesgedichten: catullus neemt bijna letterlijk de versie van sappho over (naar het schijnt was hij echt verliefd op de beroemde lesbische dichteres) maar voegt er een veelbesproken strofe aan toe, die me toch weer aan het denken zet: ijdelheid en nietsdoen zouden de oorzaak van alle kwaad zijn...
Sappho
Fragment 31
He seems to me the peer of gods, that man who sits and faces you, close by you hearing your sweet voice speaking,
and your sexy laugh, which just this moment makes the heart quake in my breast: for every time I briefly glance towards you, then I lose all power of further speech.
My tongue is smashed; at once a film of fire runs underneath my skin; no image shapes before my eyes; my ears are whining like a whirling top;
cold sweat pours down me, and in every part shuddering grips me; I am paler than summer grass, and seem to myself to need little to make me die.
Gaius Valerius Catullus
Carmen 51
This man seems to be an equal of the gods.
This man, if it is right, appears to surpass the gods:
He who, sitting opposite you,
gazes at you and listens to your
sweet laughter again and again. Those things
from my misery snatch my senses: indeed,
the instant I look at you, Lesbia,
nothing of my voice is left in my mouth.
My tongue is tied, a thin flame of love
flows down through my limbs,
my ears ring with their own sound and
my eyes are covered with the twin night.
Catullus, leisure for you is troublesome:
In leisure do you rejoice and delight too much:
Leisure has, in the past, ruined kings and beautiful cities.
4.
besluit: laten we het leven gewoon liefhebben zoals het zich aandient. niet overmoedig denken en willen dat veel ineens zal en kan veranderen.
en genieten van kleine verrukkelijke momenten: een heerlijke kop zwarte thee drinken met een kruidenmix van kaneel, cacao en caramel en daarna in de gouden ketting op de grote markt in halle snoepen van een bord italiaanse ham met rucola, gedroogde tomaatjes en mozarella. tegelijk nippen van een heerlijk glaasje witte wijn, even een oester meepikken van ahids bord. 's avonds lekker in bed verbouwereerd een verrukkelijk historisch boekje lezen met als titel: mémoires d'un eunuque dans la cité interdite van de chinese historicus dan shi, specialist van de qing-dynastie, de keizerlijke familie die aan de macht was net voor de revolutie van 1912..
en vanmorgen, terwijl het buiten weer zachtjes is beginnen sneeuwen, dit stukje schrijven en deze momenten uit mijn superhybride (westers, oosters, grieks, italiaans, oesterlijks, groen, hals enz) leventje proberen te bewaren voor altijd...
* Published in Love Shook My Senses. Lesbian Love Poems, ed.
Gillian Spraggs, London, The Womens Press, 1998. A slightly different version
was published previously in What Lesbians Do In Books ed. Elaine Hobby
and Chris White, London, the Women's Press, 1991
* DAN SHI, MEMOIRES D'UN EUNUQUE DANS LA CITE INTERDITE, Editions Philippe Picquier, 1995, MAS DE VERT, 13200 Arles
woeps! eindelijk een beetje slaapcomfort! het wegdek van
de auguste de maeghtlaan,
mijn straat, is nu volledig gerenoveerd. twee weken lang, van 21 uur 's avonds
tot 5 uur in de ochtend, werden wij uit onze slaap gehouden door het enerverend
geluid van motoren, drilboren, het gutsen en storten van asfalt op de baan, het
geroep en getier van de werklui... met alle respect voor die stoere kikkers (je
moet het maar doen, 's nachts, in weer en wind, met de voortdurende stank van
het warme asfalt in je neus, banen herstellen en witte strepen trekken), maar
zelf heb ik de indruk uit een draaiende mallemolen ontsnapt te zijn.
ben dus mijn getergde zenuwen weer de baas. ik zal geen reuzeplasticbox met berlijnse bollen of berlinerbollen zoals ze genoemd worden
in de reclamefolder van carrefour (3.75 euro per 6 stuks, 4 +2 gratis) meer
ondersteboven op de grond laten vallen tijdens mijn boodschappensessie in de
GB. ik heb geen vreemde droombeelden meer, midden op de dag (mijn lieve moeder die me drie heel jonge oranje
poesjes schenkt en/ of een ongelooflijk wederintreden van mezelf in de halse
politiek, waarbij ik plots naast yves leterme in de zetel zit)....
mijn hoofd is niet
langer een vreemd aquarium met springvissen en luchtbellen en plastic zeewier
en nepkoraal, maar mijn eigen hoofd zoals het altijd is geweest: vol woorden en
zinnen en gedachten en flitsende emotionele esbattementen.
2.
daarnet een mail gekregen van rose vandewalle, over de uitgave van een nieuwe
dichtbundel:
Langs beide oevers van de Maas, een bundel die
verscheen in het kader van De scheiding der Limburgen, 175 jaar geleden.
Vlaamse en Nederlandse dichters (zoals Emma Crebolder, Frits Criens, Richard
Steegmans, Quirien van Haelen, Fred Papenhove, Joris Iven, Leo Vroman, Henk van
Zuiden) laten hun poëtisch licht schijnen over de provincie(s). Samenstelling:
Hannie Rouweler
bij een uitgeverij met de toffe naam 'kleinnood & grootzeer'*
rose vandewalle is al jarenlang,
samen met françois vermeulen,
de gedegen redactrice van het internettijdschrift voor poëzie genaamd stroom, dat jammer genoeg met het
decembernummer 35 aan zijn laatste uitgave toe is. rose vandewalle behoort ook
tot een vriendinnengroepje van talentvolle schrijfsters uit het antwerpse
milieu, vrouwen die mekaar door dik en dun steunen en solidair en geduldig
elkaars pennenvruchten lezen en waarderen. af en toe heb ik het geluk met deze
dames te kunnen afspreken: ik ontmoet ze op een boekvoorstelling, een
vernissage, een poëzieavond, een etentje....
wij hebben het
dikwijls over het door mannen overheerste literaire wereldje, waar je (net
zoals in andere sectoren van de samenleving) als vrouw heel hard moet vechten
om aan je trekken te komen... haha, ondertussen hebben wij onze feministische
militante stellingname bijgesteld, want ach ja, achter elke man schuilt een sterke,
liefhebbende vrouw, maar mannen zijn soms toch ook wel erg lief...
3.
in het laatste nummer van stroom
lees ik met genoegen een behoorlijk gestoffeerde bijdrage* van rose over de in
juli 2009 overleden antwerpse dichter marcel
van maele. waarom krijg ik, altijd als ik deze woorden
en zinnen lees en herlees, het beeld van een penseeltrek, breed geborsteld
bij de aanvang en licht uitlopend naar het einde toe, of van een
inktvlek die op een zachte ondergrond (een tissue, een tafelkleedje) openvloeit tot een onwaarschijnlijk mooi motief????
vroeger zou ik hebben gezegd: dit komt omdat deze tekst op gracieuze wijze door een vrouw
geschreven is. nu kijk ik naar de structuur, de opbouw van items, de
argumenten en punten en ja: rose begint haar ding op een originele
manier, ze valt pardoes met de deur (of misschien, om in vrouwelijke
termen te spreken: met de fraaie
draperie, de schitterende vitrage, de stijlvolle ornamentiek) in
huis en refereert reeds in de titel naar een cyclus gedichten van mvm, verschenen
in de poëziekrant eind
2008. daarna, over enige waarderende paragrafen betreffende de
mooie uitvaart van mvm heen en na een citaat komende uit de prachtige
begrafenisrede door roger m.j. de
neef, komt rose vandewalle tot haar punt: het mooie gedicht 'zon van de nacht', dat marcel schreef
voor zijn vrouw carine en dat
eindigt met de versregels 'als ik verzink
in uw gedachten/ hou me dan vast/ vanbinnen' .
carine lampens
ontmoette mvm toen zij 30 was. een jonge vrouw die verliefd wordt op een man,
meer dan twintig jaar ouder. een vertrouwd beeld, de soort relatie die
maatschappelijk volledig wordt aanvaard. vooral: marcel is een
succesvol dichter en beeldend kunstenaar uit de antwerpse artistieke scène - en
misschien wel, in zijn persoonlijke entourage, een charmante man. maar
ik wil hier geen cynisch esbattement opstarten over liefdesgeschiedenissen,
amourettes en andere affaires (voorgaande benamingen over de liefde zijn al
oneerbiedig genoeg, ik heb mij trouwens het recht ontzegd om ook nog maar 1
opmerking te maken over het privé-leven van anderen, ondertussen zijn wij
vreedzaam geworden, gelijkmoedig, zacht en sereen...) want die piste is te
dwaas om ook maar woorden aan te verspillen.
marcel was al
slechtziend toen hij carine ontmoette, op het einde van ziin leven was hij
volledig blind. carine stond hem al die jaren bij (daarvoor verdient zij niet
alleen mooie liefdesgedichten, maar een standbeeld!) en vertelt in een
vertederend betoog aan rose hoe marcel, ondanks zijn zware handicap, koppig
zichzelf bleef en verder werkte aan zijn artistiek project. zijn beperking
loste hij op door beroep te doen op andere mechanismen, zoals het inspreken van
zijn teksten op bandrecorder. ik heb ze beiden eens bezig gezien, tijdens een
optreden in de zaal KAVA en schreef hierover een badinerend stukje:
In het zaaltje was het om vijftien uur poëzievoordracht met onder andere
Marcel van Maele en Joke van Leeuwen. Marcel van Maele, daar heb ik in zijn (en
mijn) jonge jaren nog mee bovenop een Leuvense kachel (die natuurlijk niet aan
was) gezeten, in een of andere artiestenkroeg. Hij vertelde me toen over de
oorlog in Korea, waar hij aan deelgenomen had. Nu was Marcel van
Maele ondertussen blind geworden, maar hij was nog steeds artistiek bezig. Ook
gedichten schrijven deed hij, hij las ze voor met een cassette en oordopjes. Ik
denk dat hij zijn gedichten bij voorbaat op cassette zet en ze dan afspeelt
tijdens de voordracht en ze tegelijk luidop zegt. Een ingewikkelde manier van
doen, maar toch heb ik bewondering voor Marcel, dat hij blind zijnde nog zoveel
energie wil steken in kunst. Zijn gedichten gingen over de plicht die de jicht
zou zijn van het geweten, over waarden en waardinnen en over de duivel die op het
raam zou roffelen en ook heeft hij gedichten over heksen. Originele gedichten,
zeg ik, ze deden me een beetje aan sprookjes denken. Maar ik vind dat Marcel
iets zou moeten doen aan de vreemde fluistertoon waarop hij spreekt, dat
fluisteren van hem maakt van zijn gedichten fluitstergedichten en dat is jammer
voor zon groot dichter, dat hij zo fluistert.
oorspronkelijk
had ik fluiten geschreven i.p.v. fluisteren,
nu vind ik de toon van mijn zin een beetje oneerbiedig (alhoewel marcel
werkelijk een beetje fluitend voordroeg) en ach, ik wil niet verder afdwalen.
terug naar rose en haar (t)issue. ik kan rose volledig bijtreden in haar keuze van
citaten over mvm, waarbij ze werkelijk to
the point een verfijnde (karakter)schets maakt van marcel, als
kunstenaar en als mens. hoe hij burgerlijke gehoorzaamheid hekelt, zgn.
logische verbanden minacht en hoe zijn verbeelding hem over de verbittering en
het zelfgenoegzaam fatalisme heen helpt - al bij al heel lovenswaardig - en ik
heb het hier ook over rose, die deze attitude schitterend belicht. zelf ben ik in de
wolken over de in deze bijdrage opgenomen poëtische pastiche van guido gezelle,bevlogen en bevangen, waarin marcel de
zoetgevooisde poëzie van gezelle op charmante wijze parodieert. als toetje
refereert rose dan nog naar een gedicht over james ensor en zijn uitbeelding van de menselijke
maskarade en dat ragfijn eindigt op deze versregels:
Onder een grijze lucht die grauwer wordt
een schijn van licht dat langzaam donkert
en de vreugde onder een vlies van blauw
verdriet en lauwe dauw
rose weet blijkbaar als geen ander dat een commentaar over een dichter als
mvm op deze wijze afronden veelzeggender is dan om het even welke schitterende
retorische eindzin. zij beëindigt haar tekst met een elegante penseeltrek, die
uitloopt op een heel fijne, bijna transparante, ogenschijnlijk op niets
uitlopende punt.
wat dan volgt is de zachte witruimte.
subliem.
* http://www.kleinood-en-grootzeer.com/
* http://users.telenet.be/francois.vermeulen1/Stroom.htm
* 'Dat
men met volle handen geen vlinders vangen kan'
woeps! heb
een tijdje op de homepage van karen
maitland* vertoefd. toffe dame, die karen. zij heeft een eigen
website, waarop zij haar boeken presenteert ( o.a. de splinternieuwe The Mandrake's Taleen The Falcons of Ice and Fire).en ook vertelt over haar grote
passie voor middeleeuwse mythen en legenden. zij werkt aan een index met uitleg
over middeleeuwse begrippen, woorden, uitdrukkingen, omschrijvingen en daar
horen ook recepten bij!
waw!
eigenlijk een fantastisch concept: bij elk boek een recept... onlangs las ik
dat iemand een literaire wijnbar had geopend,. bij elke exclusieve wijnsoort
zocht de barkeeper een boek uit (in de aanwezige rijk gevulde boekenvoorraad in
het café) voor zijn klanten....a. zegt dat met zo'n concept geen geld te
verdienen valt en zeker niet in halle. natuurlijk, natuurlijk.... maar toch
vind ik het een knalidee: een gerecht uitzoeken dat past bij mijn hoofdkussenboek (= het boek dat ik
net bezig ben met lezen) en het dan ook klaarmaken. zo wordt het plezier
totaaaaal...deze week plaatste karen een recept dat zij comfort food for cold days - and every daynoemten dat volgens mij perfect past bij het gezelschap van leugenaars....zie
vorig bericht....
de titel van het recept is in oud engels en voor ons onverstaanbaar, maar
het is gewoon een eenvoudig receptje voor hutsepot. ik geef hier de
oorspronkelijk engelse versie en daarna de eigen vertaling:
Lange wortys de chare
- A form of pottage. Pottage was the main meal eaten
in the Middle Ages by wealthy and poor alike. There were lots of variations
depending on whether it was a flesh (meat-day) or Lenten and fish day.
* 1lb shin beef
* 2 leeks
* 2 onions
* 2 stick celery
* Quarter of firm cabbage
* Salt & pepper
* Beef or vegetable stock
* 4 oz
stale white breadcrumbs
* Few strands of saffron
Cut meat into small pieces. Add the meat to 2 pints
of stock, bring to the boil, cover and stew until tender.
Meanwhile chop vegetables into large pieces and boil in separate pan for ten
minutes. When beef is ready add the vegetables together with a little of the
water they were cooked in. Continue simmer until vegetables are soft. Add breadcrumbs, saffron and seasonings, bring back to the boil and cook for 2
- 3 minutes before serving.
Lange wortys
de chare
- Een soort stoofschotel of hutsepot. Hutsepot was de
voornaamste maaltijd in de middeleeuwen, zowel bij de armen als de rijken. Er
waren vele varianten, naargelang het een vleesdag was, een vastendag of een
visdag.
* 1 pond
(= 453
g) rundsvlees (schenkel)
* 2 preistengels
* 2 uien
* 2 selderijstelen
* Een kwart stevige kool
* Zout en peper
* Vlees- of groentebouillon
* 4
ounces (1
ounce = 28,35
g) oudbakken brood
* Enkele lijntjes saffraan
Snijdt het vlees in kleine brokken. Giet er twee pinten (1
pint = 0,568 l)
boullion over, breng tot het kookpunt, bedek en stoof het vlees tot het zacht
wordt.
Ondertussen de groenten hakken in grote stukken en
gedurende 10 minuten koken in een afzonderlijke pot. Als het vlees gaar is, de
groenten bijvoegen met een beetje kookvocht, verder laten stoven op een klein
vuurtje tot de groenten gaar zijn. Broodkruimels, saffraan en kruiden toevoegen, opnieuw
tot het kookpunt brengen (2 tot 3 minuten). Opdienen.
argh! het gaat slecht met mijn slaaptijd. sinds enkele dagen sta ik om 4 uur in de ochtend op, voel me dan fris als een kippetje. na een total breakfast in pyjama ben ik dan klaar om de dag te beginnen.... maar om wat te doen? daarstraks heb ik reeds een hoofdstuk uit een semi-trashie historische roman gelezen: het gezelschap van leugenaars, van karen maitland. een mysterieuze pageturnerthriller over de pest in engeland in 1348. daarna heb ik heb een deur afgewassen, mijn nieuwe kleren van bij cora kemperman nog eens gepast (de zwarte tulen rok kan op 3 hoogten gedragen worden, de sweater op drie manieren gedrapeerd. I adore this.. ). haha, heb het dus erg druk vanaf wolftijd, maar straks, zo rond de middag, zal ik een onwaarschijnlijke drang voelen om terug in bed te kruipen...
2.
ondertussen werk ik verder aan een klein project: wil mijn drie vorige dichtbundels in deze blog opslaan, zo heb ik ze altijd bij de hand. wel een vreemde ervaring, dat overtypen van meer dan 30 jaar oude teksten. soms denk ik: ik rond hiermee mijn 'carriere' van dichteres af, want ik word oud. maar neen: ondertussen heb ik nog twee bundels en een manuscript in de maak, en ook nog minstens drie verhalen in embryonale vorm. maar ik laat ze wijselijk rijpen tot ik het goede moment aankomt om ermee naar buiten te treden. soms twijfel ik of het in deze tijden nog verantwoord is een boekje uit te geven, want is het niet beter, met de uitvinding van e-books, niet alle literatuur op internet uit te geven??? maar ach, van uitgeverij meulenhoff net deze mail gekregen, over een recente literaire (papieren) uitgave, waarbij jonge schrijvers het idee dat boeken verouderd zijn volledig ontkrachten:
print is dead 'De wereld staat op zijn kop. In de vier
windstreken woedt er een zelden geziene crisis. Her en der wordt het
einde der tijden afgekondigd, het einde van de welvaartsstaat, vaarwel
luxe, calme et volupté. Kranten verdwijnen, weekbladen krimpen, de
rokken worden weer langer en ook de literatuur komt er, zo lijkt het,
bekaaid af. Want wordt er nog wel geschreven? En is zon papieren boek
niet hopeloos verouderd? In Print is dead komen 21 jonge schrijvers en schrijfsters aan het woord die de onheilsprofeten de mond snoeren. Het plezier van het schrijven staat voorop. Ja, literatuur heeft nog
wat te zeggen. En nee, het boek is nog niet dood. Om dit alles kracht
bij te zetten wordt het omslag van Print is dead gezeefdrukt en met de hand van stempels voorzien. Elk exemplaar van deze unieke bloemlezing is uniek..
3.
toch ook nog even een paar woorden over een film die ik net heb gezien: de helaasheid der dingen, dé film van felix van groeningen op basis van de roman van dimitri verhulst. reeds meer dan een half miljoen mensen hebben deze film gezien, maar hebben deze meer dan een half miljoen mensen zich wel eens afgevraagd: tja wat is nu het punt???
een soort lompe verheerlijking van mannelijke viriliteit? de vrouwelijke personages in deze film zijn maar sukkels! de schrijver maakt zijn vriendin zwanger en laat ze daarna stikken - niet bepaald een vrouwvriendeljk thema, zou ik zo zeggen. ach wat, zal het boek van dimitri dus zeker niet nalezen....
* Karen Maitland, Het gezelschap van leugenaars, Uitg. De Vliegende Hollander, mei 2009 * Print is dead, verschijningsdatum:
12/11/2009, uitgegeven door: Meulenhoff /Manteau
bezig zijn met taal is een bastion
tegen verveling en een middel om gelukkig te zijn met mezelf, zonder
bijkomende stimuli. louter geestelijk en emotioneel genot, dat dan nog
intenser wordt als ik dan per toeval iemand ontmoet die ook bezorgd is
om bijvoorbeeld.... de puntkomma. ik ga danprompt op zoek naar alle aspecten van dit fenomeen, lees teksten na louter en
alleen, haha, om mij af te vragen waarom de puntkomma daar staat en wat
de gevolgen daarvan zijn betreffende tekstbegrip en -interpretatie...
nog beter: ik ben er elke dag meer van overetuigd een juist
gebruik van leestekens een tekst levendiger maakt en waarachtiger overkomt.
een
komma, een punt, een dubbele punt: iedereen weet waar en wanneeer zo'n
leesteken kan worden gebruikt. een komma gebruik je om
even te pauseren, een punt gebruik je aan het einde van een zin. een
dubbele punt kondigt aan dat je uitleg gaat geven of een opsomming
maakt. maar een puntkomma? is een puntkomma een mengvorm van een punt
en een komma, of is een puntkomma een dubbele punt afgezwakt door een
komma, of nog wat anders????
na een mini-zoektocht op internet
kwam ik tot het besluit, dat het weer allemaal niet zo helder en
duidelijk is en dat een kommapunt soms gewoon door een komma, een punt,
een dubbele punt of een gedachtenstreepje kan vervangen worden...
yeah, daar gaan we weer....
hieronder in vogelvlucht mijn notities, met voorbeelden...
* Een kommapunt is een combi van een (dubbele) punt met een komma. Gebruik
je dus om even adem te halen, want wat daarna komt is een hele rits woorden,
opsommingen, uitleg, bedenkingen..
* Een kommapunt gebruik je tussen samengekoppelde zinnen, ze geeft dan een
langere pauze aan dan de komma. in dit geval kan er meestal evengoed een punt
staan.
Over de tuin hangt een late, vale
klaarte; het licht schijnt uit de dingen zelf te stralen.
*Een kommapunt gebruik je tussen gelijkwaardige bijzinnen:
We vermoeden dat die avond de
botsing komen zou; dat geen macht op aarde de twee broeders nog beletten kon,
elkaar te vernietigen; dat we allen laf zouden zijn.
* Er is veel onzekerheid bij het
gebruik van de kommapunt. dikwijls zijn samengekoppelde zinnen slechts door een
komma gescheiden
Kom mee naar de kermis, het is
daar prettig.
* Gebruik echter een kommapunt,
als er reeds komma's staan in de samengekoppelde zinnen:
Wat hij ook doet, alles slaat hem
tegen; hij is een echte ongeluksvogel.
* Een puntkomma gebruikt worden om zowel enige scheiding aan te geven als de
delen enigszins bij elkaar te betrekken. Het nadeel van veelvuldig gebruik van
de puntkomma is dat een tekst erg drammerig over kan komen en een voordeel is
dat door gematigd gebruik ervan een tekst wat meer gaat leven en eventueel
kilheid verliest.
Iedereen is welkom op mijn
verjaardag; ik hoop echter dat mijn neef Piet wegblijft.
* De
puntkomma wordt ook gebruikt in puntsgewijze opsommingen.
mijn finaal besluit: ik denk dat een kommapunt een uiteindelijkheid, een soort eindpunt bij een opsomming of een uitleg accentueert.
en nu genoeg theorie (heel even waande ik me weer een slimme docente!). ik wil dit bericht eindigen met een voorbeeld uit de wereld van de poëzie; een fragment uit een gedicht van elma van haren, uit haar nieuwe bundel flitsleemte*. de aandachtige lezer zal de puntkomma wel hebben opgemerkt. deze puntkomma geeft overduidelijk een scheiding aan, evenals een link naar... en een uiteindelijkheid...
de dichteres maneuvreert ons handig van een fait-divers (de brand) naar een indiansummerdroombeeld (de late vlinder op de tafelrand). en uiteindelijk, in het laatste vers, flitst zij ons de ruimte in (nog nooit lag het leven zo opgelegd) na een ingenieuze opsomming van (ik heb het nageteld) minstens 10 items.
de puntkomma vervangt hier een zee van woorden en verdicht de tekst tot een spannende scène, mooi...
het zijn okerdonkere dagen met diepblauwe luchten, de was in één middag droog, de verwarming kan uit. het zijn de hoogtijdagen vol hoop en genade, euforisch kloppend in een uitwaaierend najaar. terwijl in een belendend pand de rookwolken uitslaan en de vlammende brand wordt geblust door een uitzinnige brandweer, wordt deze kop op de razende voet gevolgd via moderne communicatie; arcadisch verbeeld door een vlinder hier op de rand van de tafel, waaraan wij koffiedrinken midden op een te warme dag eind november. nog nooit lag het leven zo opengelegd.
* elma van haren, flitsleemte, uitg. de harmonie, 2009
beleef ik vlagen van zinsverbijstering? is het echt waar dat ik mij weer bezighou met onbenulligheden (daarnet stuurde ik naar 12 vrienden en vriendinnen een e-mail: lakshmi for good fortune... lakshimi is een hindu-godin die gelinkt is aan voorspoed, als je haar eert komt het geld naar je toegerold...) wablief, wablief???
en de laatse tijd peins ik me een ongeluk over...(en ik geloof dat iedereen dit nu wel weet, want ik praat er zelfs luidop over tewijl ik dingen doe, koken enzo...) leestekens. wat ze doen in een tekst. ik weet: er bestaat een manier van schrijven, zonder punten of komma's die monologue intérieur,stream of conscousness, of gewoongedachtenstroomtechniek wordt genoemd, waarbij je je gedachten de vrije loop geeft en zomaar zinnen en woorden na mekaar opschrijft zonder aan de syntaxis te denken. heel aanlokkelijk, het effect is grandioos.
maar toch: leestekens doen een tekst ademen, pulseren, bewegen, ordenen, stilworden en openstellen voor wat (daarna) komt..
argh! wat een omweg maak ik weer (leuter, leuter,leuter....) om te komen tot het onderwerp van dit bericht, een zeer bijzonder leesteken: namelijk de puntkomma.
toch ga ik niets schrappen. hier volgt mijn uiteenzetting, verspreid over 2 berichten (dus, geachte dames en heren, deze in omgekeerde volgorde lezen...) zoals ik ze een paar dagen geleden was begonnen en gisteren wou afmaken. maar ik moest plots afhaken ....door het onverwachte bezoek van mijn chinese vrienden, een echtpaar dat en paar jaar geleden een takeawayrestootje had vlak aan de overkant van mijn straat....
de puntkomma, haha
in het gewone leven - en ik bedoel hiermee de interactie tussen gewone mensen, zij die niet zo intens met taal bezig zijn als schrijffanaten (auteurs, journalisten, vertalers, copywriters, leerkrachten enz...) maakt niemand zich zorgen om leestekens en zeker niet om een puntkomma. in de gesproken taal bestaan geen leestekens (stel je voor dat iedereen tijdens het spreken komma's en punten en dubbele punten en haakjes en gedachtenstreepjes en puntkomma's in de lucht tekent...) en deze taal wordt hoe dan ook door het merendeel van de mensen als enige taalvorm gebezigd.
zij die lezen, beroepsmatig of voor hun plezier (kranten, tijdschriften, brochures, verslagen, e-mails..) zijn dan nog dikwijls weinig opmerkzaam omtrent het wel of niet correct gebruiken van leestekens en als deze bleekbeige raven (want de witte, dat zijn zij die literatuur verorberen, haha!) de pen ter hand nemen of op de pc beginnen tokkelen, zijn zij zich niet echt bewust van dit taalmiddel en schrijven of foutief hortende zinnen of onvolledige zinnen of ellenlange zinnen zonder komma's, gedachtenstreepjes of ... puntkomma's.
want belangrijk is wat ze willen meedelen, de vorm is totaal ondergeschikt aan de inhoud.
bovenstaande stelling, die ik hier om 4u44 's nachts (mijn geest denkt dat het het kwart voor zes is, nog geen wintertijd) uit de mouwen van mijn seringenkleurige pyjama schudt, is natuurlijk met een korreltje zout te nemen, want hoogstwaarschijnlijk zijn er meer mensen die zorgvuldig met taal omgaan dan ik vooropstel. maar blijkbaar leef ik, mede door mijn statuut van zestiger, in een omgeving waar bekommernissen om taal niet (meer) aan de orde van de dag zijn, want tja, waar praat je over met leeftijds- en lotsgenoten? over bobokes (ik bedoel daarmee lichamelijke ongemakken en ziektes), over tv-programma's, over witse, over kleinkinderen, over busreizen naar spanje, over eenzaamheid, over stuklopende vriendschapsrelaties... small talk dus.
in het beste geval spreken mijn vrienden en vriendinnen over een goed concert of een tentoonstelling die ze hebben bijgewoond, of over een fantastisch toneelstuk zoals the broken circle breakdown featurig the cover-ups of alabama van compagnie cecilia (zag ik eergisteren in de kvs) of over een nieuwe dans, de apollo swing*, een dansstijl overgenomen uit de jaren twintig en nu weer in de mode.
zelf ben ik, na al die jaren, (gelukkig, of jammer genoeg?) nog elke dag met taal bezig. ik luister altijd heel intens naar wat mensen zeggen, lees wat ze schrijven en observeer daarbij intonatie, stiltes, ritme, toon, stijl, klankzuiverheid... jaja, beroepsmisvorming, zegt u, ok, ok, ok... maar toch heel boeiend, want inherent aan de meest menselijke expressievorm die taal nu eenmaal is en voor mij dus een stimulans om te denken, te voelen, te bewegen, aandacht te schenken....
* Lakshmi (Sanskrit: लक्ष्मीlakṣmī, Hindi pronunciation: [ˈləkʂ.miː]) is the Hindugoddess of wealth, prosperity, light, wisdom, fortune, fertility, generosity and courage; and the embodiment of beauty, grace and charm.
heb daarnet nog enige pagina's herlezen uit goed oud van diana athill, op dit moment zeker mijn lievelingsboek. met haar wijze en waardige uitspraken reikt diana mij ultieme referentiepunten aan die helpen een positieve kijk op de wereld te behouden. vooral nu het herfst wordt (maar eigenljk, eigenlijk... ben ik dol op dit seizoen!) en mensen rondom mij het blijkbaar moeilijk krijgen en slechtgeluimd hun negatieve vibes ventileren...
ok, het wordt kouder, we hokken weer bij mekaar in superverwarmde huiskamers, cafés, cinema's en theaterzalen, we werken door onze tics en chagrijnige ego-avonturen mekaar een beetje op de zenuwen. we worden oud, hebben pijnlijke spierkrampen, rugklachten en snotverkoudheden en we verwensen alles en nog wat... en iedereen gaat weer eens voor de zoveelste keer dood...
maar oud worden en doodgaan behoort tot de levenscyclus, zegt diana athill terecht. zij put daarbij heel veel kracht uit haar omgang met jonge mensen:
het is wellicht niet verrassend dat we makkelijk in een algemeen gevoel van pessimisme glijden, maar het is erg saai en het maakt die akelige laatste jaren nog akeliger. terwijl er mensen zijn die binnen en buiten ons bewustzijn voorbijschieten, die nog aan het begin staan en voor wie de jaren voor hen nog lang en vol zijn van weet ik wat. dat herinnert ons eraan - sterker nog, stelt ons in staat weer te voelen - dat we niet alleen stippels zijn aan het eind van dunne zwarte lijnen die zich richting het niets verplaatsen, maar onderdeel zijn van een brede, veelkleurige rivier die wemelt van ontstaan, ontwikkeling, verval, een nieuw begin - dat we daar nog steeds deel van uitmaken en dat onze dood er deel van uitmaakt, net zoals de jeugd.... ; dus zolang we nog steeds toegerust zijn om dit te zien moeten we onze tijd niet verspillen met mopperen.
omgaan met jonge mensen helpen ons deze notie vast te houden, zegt diana, zij fungeren als een spiegel en verschaffen ons door hun dolle capriolen een nuttig tegenwicht tegen de minder aangename elementen van het ouder worden.
als je oud bent en een lief kind je aankijkt alsof hij of zij denkt (zelfs al is dat ten onrechte) dat je wijs en slim bent: wees gezegend! het is niet zo dat een vluchtige glimp van jezelf je op wat voor blijvende manier dan ook in een wijs en aardig iemand omtovert; het is meer als een goede sessie reflexologie waarbij je je, hoewel het niks geneest, terwijl het gaande is en ook nog de uren daarna een beter mens voelt, en alleen al dat gevoel is absoluut de moeite waard...
haha, zelf heb ik door mijn fantastische job het immense geluk gehad heel veel om te gaan met jongelui. ik denk dat mijn veerkracht zelfs steunt op mijn herinneringen daaraan. het is zelfs zo dat ik, ahum, af en toe nog de gedaante van een puber aanneem... gisteren bijvoorbeeld knipte ik uit het tijdschrift elle een foto van het engelse model agyness deyn, want ik wou naar de kapper en dit keer moest en zou ik een kapsel krijgen à la agyness, zo een beetje naar de hoogte gewaxt.
en waarempel, het lukte nog ook, ben dit keer grenzeloos tevreden en het kapstertje verkocht mij prompt een doosje heerlijk geurende wax, waar ik de volgende dagen gretig gebruik van ga maken...
naschrift: haha! het schrijfbeest loopt als gesmeerd, zou ik zeggen. sta al opnieuw op de zevende plaats in de rangschikkig van de literatuurblogs op seniorennet. mijn volgend bericht zal gaan over.... de puntkomma, want op dit leesteken maakte mij onlangs een schrijfvriendje attent. ik speur nu in alle teksten obsessioneel naar puntkomma's en vraag mij telkens af waarom ze daar worden gebruikt... hierboven staan ook puntkomma's, waar? waar? waar? rara..
zaterdag in leuven een afspraak met een groepje oudleerlingen van een
brusselse school waar ik bijna een jaar lang (van 10-10-69 tot 30-06-70, ik was
toen 23, zalige leeftijd)...heb lesgegeven: het
koninklijk atheneum van sint-pieters-woluwe. de eerste
oudleerlingen die ik in de tiense straat ontmoette waren twee schattige
tweelingzussen, de zusjes van keymeulen.
pittige verzorgde dametjes van midden in de vijftig, alletwee met hetzelfde
kapsel en nog altijd dezelfde leuke manier van lachen en bewegen. terwijl we stonden te wachten op de anderen, kwamen de tongen los en de eerste verhalen
wasemden door de lucht: wie van de school ze nog kenden, waar ze woonden, wat
ze deden, of ze getrouwd waren of werkten of niet werkten en of ze allang dood
waren... oef! zoveel oudleerlingen en collega's waren al echt
dood, ik vond dit wel een beetje schokkend, heel eng. er was zelfs een verhaal
over de moord op jacqueline, hun klasgenote die nota bene door haar eigen echtgenoot om het leven was
gebracht en ook het verhaal over ines,
die clocharde was geworden trof mij recht in het hart!
maar toen we allen (we waren met zevenen!) aan tafel zaten en genoten van ons koninckske werden nog meer namen
genoemd en ach, ook succesverhalen werden uit de mouw geschud. zoals het
verhaal van de schitterende claude
perignon*, die de grote baas was geworden van thomas cook reizen en nu overgestapt was naar tui.
geert was een keurige landmeter geworden en de vriendelijke en warmhartige ludo, was nu docent aan een hogeschool voor
journalistiek in hasselt. hij had trouwens in de krant gestaan omdat hij nog
elke dag naar zijn werk fietste...
en ach, in die tijden waren het nog echte winters, met heel veel sneeuw.
getuige daarven de anekdotes van de guitige huguette
van dormael, die van wal stak met een hilarisch verhaal van toen zij en nog enkele andere sloebers voor de grap een sneeuwman midden in de
klas hadden gemaakt. ook was er het verhaal over de leerkracht, die net met een
pak examens onder de arm van achter de hoek kwam aangedrenteld en die ze per
abuis met sneeuwballen hadden bekogeld en alhoewel er sneeuw achter zijn bril
zat was die niet afgevallen! huguette had trouwens iets met sneeuw, vond ik,
want was haar zoon ivan niet
naar de noordpool getrokken, heel stoer en avontuurlijk en op zijn eentje????
haha, de stemming zat er goed in, mijn oudleerlingen (die eigenlijk maar enkele
jaren jonger waren dan ikzelf, ik gaf toen nederlands in laatste jaar
middelbaar!) haalden herinneringen op en ik had het gevoel dat er iets moois
aan het groeien was daar in dat cafeetje in leuven... ik moest jammer genoeg
reeds om zeven uur weg, de dames en heren bestelden juist een lekkere steak en
alhoewel ik zin had om mee te eten heb ik het maar niet gedaan: had al met n. die
middag frietjes met stoofvlees gegeten. deze winter wil ik het absoluut sober
houden, gedaan met het bourgondische slempen, ik wil ayurvedische thee
drinken en mijn yogaoefeningen doen....!
ik wil hier besluiten en met een leuke opmerking van de zusjes van keymeulen én
met een gedicht dat ik in die jaren geschreven heb*, ik weet niet meer of het
omtrent dIe school in sint- pieters-woluwe ging of omtrent het atheneum van etterbeek, maar ik vind het toepasselijk voor hoe ik me toen voelde..
1. opmerking: naar het schijnt was ik toen te mager, ik droeg mini-rokjes en laarzen en gebreide mutsjes en vlechten, ik was de hippie-juf, waw....
2. gedicht
10 maart
ik heb vandaag
goede lessen gegeven
mijn kamer opgeruimd
afgestoft (de boekenrekken, het tuintafeltje, de plinten ..
gestofzuigerd (de matten)
een groene appel gegeten
gedichten gelezen van Henry Wadswordth Longfellow
(My last Youth: refrein: and the thoughts of youth are long, long thoughts...)
en van Ernest Dowson (1867-1900)
(Non sum qualis eram bonae regno cyranae...)
onbeschrijfelijke zevertitel.
strofe I.
then falls thy shadow, cyrana!
the night is thine: and I am sick and desolate of an old
passion, yea hungry for the lips of my desire:
I have been faithful to thee, cyrana! In my fashion.
wat aan mijn lessen geknoeid
wat in de brief van Jaak gelezen (ik zoek nu reeds
fragmenten voor ons boek)
een gedicht van Jan Emiel Daele ontdekt in Vlaanderen Vandaag.
een gedicht van Raymond Hereman ontdekt in het Declamatorium van de Nederlandse poëzie.
de naam Ebenezer Z. ontdekt in dezelfde dichbundel als hierboven, Oxford University Press.
met mijn zus de rosse buurt ontdekt in Etterbeek.
(we zochten een eethuisje, vonden het niet, probeerden een paar straten, een vrouw met wind in de haren toonde ons de weg, eindelijk vonden we de kazernen, sloegen linksaf, en eensklaps waren daar de rode en paarse lichten van de dancings, de eethuisjes en de kaberdoezen van de kazernebuurt, een klein soho voor eenzame soldaten, landdienaars of hoe je ze ook noemen wil. ook zagen we hoekige, verlegen diensters, anders de vriendelijkse meisjes ter wereld).
* Krantenbericht van 15 JANUARI
2009, Het Nieuwsblad: Claude Pérignon van Thomas Cook naar TUI
BRUSSEL - Claude Pérignon, kwaliteitsdirecteur en
woordvoerder van Thomas Cook België, verlaat de touroperator. Hij maakt de
overstap naar TUI Plc. Pérignon verlaat Thomas Cook Belgium per eind februari. Daarna
start hij als director European Affairs bij TUI Plc, de internationale groep,
zo bevestigt hij berichtgeving hierover van Info travel. Hij zal er instaan
voor gesprekken met de Europese autoriteiten over toerismedossiers.
* nicole van overstraeten, de dagen van de winter, uitgeverij dilbeekse cahiers, 1989, p.37
zo opwindend vond ik het gisteravond, naar boven te klimmen (ik slaap op de eerste verdieping) met waanzinnig leuke boeken in een papieren tas waarop de wolkjes van magritte geschilderd. ik had deze tas gekregen in de artshop van het magritte-museum, nu gehuisvest in de kmsk op de koninklijke plaats in brussel. de tas diende als verpakking voor een minuscuul boekje bertreffende magritte: mots et images*, van een zekere jacito lageira. ik schafte me dit boekje verleden zaterdag aan, omdat ik tijdens het bezoek aan de tentoonstelling besloten had dat de teksto's van margritte me eigenlijk meer interesseerden dan zijn schilderijen zelf: die zegden mij eigenljk niets, haha!
ik heb het boekje op het stapeltje naast mijn bed gelegd. daar ik de gewoonte heb verschillende boeken tegelijk te lezen, zal ik misschien een dezer dagen (of nachten, want de laatste tijd slaap ik weer barslecht!) dit schattige boekje (met uitplooibare prenten) pagina per pagina verorberen.
maar op dit ogenblik lees ik nog altijd (zie vorig bericht) goed oud van diana athill (een heerlijk, troostend, waanzinnig beschaafd boek, dat ik voor altijd koester in mijn hart) en ook moordliederen*, een bundel ijslandse poëzie, verleden week besteld en eindelijk gedropt in mijn postbus. samen met - stel je voor - het honderdste nummer van portulaan*, een brussels cultureel tijdschrift waarin ik af en toe een verhaal of een dagboekfragment publiceer, plus een cadeautje van de uitgever van dit tijdschrift: de hallucinante novelle leprechaun, een verhaal om kippenvel van te krijgen...
toen a. me mijn post bracht, buitelden mijn ingewanden over elkaar: ik kon bijna niet wachten met lezen, maar ach, ik moest wel, want ik moest broccolistoemp maken, de frituurketel schoonmaken, later in de namiddag kleine lisa vertroetelen, want ze had felle koorts en de snottebellen dropen op haar lipje...
maar le moment suprême arriveerde: ik doorbladerde eerst moordliederen en zowaar: ik herkende me helemaal in de poëzie van de ijslandse dichteressen*. hun foto's stonden in ouderwets zwart-wit afgedrukt in het boekje. wat een look heeft vigis grímsdóttir, met haar zwartomlijnde khologen, hoe netjes ziet ingiborg haraldsdottir eruit, wat een gevoelige gelaatstrekken heeft steinunn sigurðardottir... ik dacht eerst aanknopingspunten te vinden bij de poëzie van ingiborg, maar ook (weliswaar maar na een eerste kennismaking) lees en herlees ik de gedichten van steinunn..
toch wil ik hier ter illustratie een gedicht intikken van de pittige sigurbjörg prastardóttir. aan dit gedicht is hoogstwaarschijnlijk de titel van de bundel ontleend. de toon doet me denken aan het videofilmpje van pipilotti rist, ever is over all*, waarin met eenzelfde sluipende gretigheid de illusie van liefelijkheid wordt doorprikt. de jonge vrouw in het filmpje gaat met een reuzenmeeldraad auto's te lijf en slaat in een mum van tijd de ramen aan diggelen. de jonge dichteres in onderstaand gedicht wil iemand doen stikken door hem (of haar?) een berkenblad in de keel te stoppen...
Moordlied
de herfst bedacht zich
kwam terug met kerst
ik zette mijn schoen bij het raam
en kreeg een piano
maar ook dit berkenblad
legde het in een dik boek
dat ik nooit gelezen had
zie nu pas hoe bekend het blad me voorkomt
het heeft dezelfde vorm
als je keel
wat ik zou kunnen doen
is het voorzichtig in je keel stoppen
zodat je kon ophouden met ademen
zonder enige inspanning
een oerijslands loofblad
flnterdun
is de mooiste dood
vind je niet
* JACINTO LAGEIRA, MAGRITTE, MOTS ET IMAGES, HORS SERIE DECOUVERTES GALLIMARD, 2003
Heb ik nu een
writer's block of heb ik het niet? De afgelopen weken al eens 's morgens
opgestaan met in mijn hoofd een aanzet tot een verhaal, een gedicht of gewoon
zin in bloggen. En toch niet in staat tot tokkelen, dit om allerlei redenen. Ik
stel me altijd dezelfde vragen: is dit bloggedoe geen tijdverlies, zit ik wel
goed bij seniorennet, beperk ik mij niet beter tot het echte werk???? Of ga ik
nu eindelijk eens een echte website ontwikkelen, met al mijn publicaties
online?
Feit is dat
ik hier nu, op deze blog, aarzelend weliswaar, ben herbegonnen. Misschien omdat
ik op dit ogenblik een aardig, of liever, subliem boek lees, Goed Oud van Diana Athill*. Deze 92-jarige oud-redactrice van de Londense uitgeverij Andre
Deutch (en in die hoedanigheid nauw samenwerkte met literaire
kanonnen als Philip Roth, Norman Mailer,
John Updike, Simone de Beauvoir, Jean Reys en V.S. Naipul)schrijft op frisse, eerlijke wijze haar mémoires, met de focus op de gevoeligheden van het oud worden.
En alhoewel
ik nog niet eens in de helft ben, moet ik al besluiten: dit boek is tegelijk
een troostend luchtig chocoladeschuimpje en een smeuïge vette dame blanche met
kruidige chocoladesaus. Voor mij en bijna al mijn vriendinnen, die zoals ik een
drukke loopbaan achter de rug hebben, minnaars en echtgenoten hebben gehad,
vrolijk hun interesses en persoonlijkheid hebben ontwikkeld, houden van kunst
en cultuur, van topmuziek (Diana houdt van J.
S. Bach) en van topliteratuur (zie hierboven). Nog beter: ook voor
dames die in hun leven een fantastische relatie hebben durven aangaan met een
man van een andere huidskleur en een andere cultuur (in Diana's geval de
Jamaïcaanse theaterschrijver Barry
Record) is dit boek een aanrader.
Zonder
schroom vertelt Diana Athill, zelf afkomstig uit de hogere Londense
burgerkringen, over haar liefde voor een zwarte man, die niet, zoals men zou
denken, alleen maar een soort assertief exotisme uitstraalde, maar integendeel
overbeschaafd was en verfijnd tot in de toppen van zijn zwarte tenen....
* ATHILL, DIANA, GOED OUD, UITG. NIJGH & VAN DITMAR, juni 2009
het zit me erg hoog: onder het mom van democratisering, cultuur voor en door het volk, blijven een categorie mensen (waartoe ik behoor, ik besef dat nu ten volle!) compleet in de kou staan. mensen die willen genieten van bepaalde vormen van literatuur en theater, waar volgens de inrichtende macht 'toch niemand op afkomt'. william shakespeare in halle: dat moet ik nog eens zien gebeuren!
ook voor het komende seizoen komen wij niet aan onze trekken: maar amper twee echte theatervoorstellingen zijn gepland, foei! wel veel muziek (ook my tribute to the diva, over, van en met leah thys is een muziekoptreden) en comedy. toch laten praktisch alle programmatitels me ijskoud...
moeten we weer eens besluiten dat 'het altijd zo is geweest' en 'altijd zo zal zijn'? zaak is: een paar dagen geleden stuitte ik op enkele dagboekaantekeningen (onder de verzameltitel: 'halse kroniekjes') van twee jaar geleden.in de eerste zeg ik ongeveer hetzelfde als hierboven (verval ik in herhaling?), de tweede is een toemaatje...
Vrijdag 10 augustus 2007
Het nieuwe programmaboekje van het CC t Vondel voor het seizoen 2007-2008 oogt prettig - maar owee wie van theater en/of literatuur houdt: dit keer komen zij beslist niet aan hun trekken!
In het voorwoord worden ons verrassingen, warme en ontroerende momenten, sfeer, gezelligheid en feest beloofd, maar is dat niet een beetje een sullig vooruitzicht? Moet cultuur worden herleid tot ontspanning, tot louter hoempapa-toestanden en billengeklets?
Of zouden beleidsmakers ook moeten proberen het Halse publiek andere waarden bij te brengen, bijvoorbeeld het besef van de schoonheid en de kracht van het woord? De existentiële dimensie van de taal, uitgedrukt in de ontroerende, onthutsende en ontluisterende vormen die theater en literatuur kunnen aanreiken?
Maar 5 theatervoorstellingen zijn geprogrammeerd, tegenover meer dan dertig muziekprojecten!Ook geen spoor van literatuur! Ach, het argument zal weer zijn: wij willen wel goede literaire voorstellingen plannen, maar er komt geen volk op af!En nog gelijk hebben ze ook: de twee schitterende literaire projecten (Tom Lanoye en Antje Krog, en Koningsblauw) verleden jaar kregen maar weinig respons.
Maar geen nood: wij hebben hier thuis reeds een lidkaart gekocht voor het nieuwe seizoen van de KVS en ook plannen we filmvoorstellingen en concerten in Brussel.
En deze winter lezen wij ons te pletter!
Zaterdag 11 augustus 2007
In Brazilie kunnen homokoppels mekaars pensioen erven als een van beiden sterft.
Hier in Belgie, dit benepen, doch welvarende Belgie, kunnen dames meestal het pensioentje van hun overleden echtgenoot erven, maar andersom is niet altijd mogelijk.
Men zegt altijd dat ondanks de emancipatie vrouwen nog altijd achtergesteld zijn, maar het omgekeerde is dikwijls waar!
ach, als het cultuuraanbod pover is, de winter saai en koud, kunnen wij natuurljk gaan schrijven en schilderen. zoals ijslanders doen, weet ik uit goede bron. halle een ijsland...
al weer meer dan een weekje geleden, het
theaterfestival TAZ* in oostende. sinds enige jaren pikken we vlug of toevallig een of andere voorstelling mee, tijdens een
daguitstpje aan zee bijvoorbeeld. maar dit keer hadden we het beter
georganiseerd: met een flair-bon een paar nachtjes gereserveerd in het
ramada-hotel, aan het marie-joséplein, krek in het centrum van
oostende.
het weer was schitterend: donderdag 6 augustus
was de kleur van de zee van uitzonderljk diepblauwe kwaliteit, zelfs
identiek aan de kleur van de lucht. als je op het strand stond kreeg je
de indruk in een azuurblauw lucht- of onderwatervideofilmpje van, laat
ons zeggen, pipilotti rist (haha!) mee te spelen...
blijkbaar heeft pipilotti een enorme indruk op
me gemaakt: ik zie overal sporen van haar, in commercials
bijvoorbeeld... de ranke blonde dame (in een reclamespot voor
coca-cola), die haar gezicht tegen een glazen wand platdrukt en zo een
knotsgekke snuit trekt is een vrolijke versie van een take uit de
onthutsende video be nice to me, de onderwaterzwevende dames van vt4 zijn ontsnapt uit sip my ocean en zelfs de onderwaterfighters van spa barissart rood spuiten zó uit pipilotti's leefwereld... om van de song wicked game maar te zwijgen: op onbewaakte momenten, bij het opstaan, slapen gaan, bij het bereiden gisteren van het tapagerecht salmorejo neuriede ik vrolijk mee met de flarden muziek die door mijn hoofdje speelden.
ondertussen toch ook de herinneringen aan vier
toneelstukken en 1 film (Pubic Enemy), met Johnny Depp, in my mind
opgeslagen. alhoewel wij Jan Decortes 'Wintervögelchen' de beste voorstelling vonden - Jan Decorte is een genie - konden wij toch ook de monoloog van Annelore Crollet NINA ZARETSNAJA, naar De meeuw van Tsjechov en de performance Vieuwmaster (een hedendaagse versie van de 19e eeuwse Pepper's
ghost illusion') van de groep Rebecca September (met een
melancholische cover van Come as you are' van Nirvana als bijna-hoogtepunt) heel erg appreciëren.
n. was voorts in de wolken met de filmvoorstelling Public Enemies, omtrent de gangster John Dillinger, die in de periode 1931-1935 de banken in Chicago overviel, maar die toch heel menselijk in de film wordt geportretteerd. knap acteerwerk van Johnny Depp trouwens, moet ik eerlijk bekennen...
mijn 'vakantiejob' als suppoost bij de tentoonstelling in de oude post in halle is me een supergenoegen. telkens weer, bij iedere shift, dompel ik me onder in de sublieme videopresentatie'Grossmut begatte mich'
[Edelmoedigheid verenigt zich met mij], de droomonderwaterwereld van pipilotti. de song van chris isaak,wicked game, jengelt uren daarna nog door mijn hoofdje. een week lang, 's morgens bij het opstaan, in de badkamer, bij het ontbijt, is het dit liedje waar ik de dag mee begin, haha...
ik heb de uitgever van Apricots Along The Street, een prachitg kunstboek met foto's en beelden van pipilottis werk, een mail gestuurd met de vraag of ik uit dit boek mocht sampelen voor op mijn blog, maar kreeg gewoon geen antwoord. mijn vorig bericht omtrent pipilotti, voor even opnieuw als kladversie opgeslagen, heb ik dan maar weer tevoorschijn gehaald en toegevoegd aan mijn blog, tant pis... in mijn moleskine notaboekje staan tientallen gedichten van pipilotti, ijverig overgepend tijdens mijn shift. want zij is dus ook .... dichteres!
hieronder wil ik een gedicht, dat ik zelf de titel you are heb gegeven, publiceren als citaat... pipilotti charmeert, verleidt, heeft lief op een door en door vrouwelijke wijze. haar videoinstallaties zijn daar een schitterend voorbeeld van, maar vermits ik me ook (en vooral) toespits op tekstmateriaal, poëzie dus, wil ik hier een poëtische structuur duiden, waar pipilloti gretig gebruik van maakt in haar gedichten: namelijk de vergelijking, een syntactisch (= structureel) en semantisch (= inhoudelijk, betekenisdragend) eenvoudig en loepzuiver taalmiddel, met een cascade aan effecten.
in het gedicht hieronder vergelijkt pipiloti haar geliefde vrolijk en een beetje brutaal met originele objecten en
begrippen, zonder eigenlijk van het verbindingswoordje als of zoals
gebruik te maken. het resultaat is een tegelijk kinderlijke en sublieme liefdesboodschap, waarbij zij uiteindelijk (zoals in de goeie ouwe klassieke tijd) droomt van eenwording met haar geliefde...
you are a butterflower you are a mammal (een zoogdier!) you are a molecule you are woman mouse (minnie mouse?) you are a mouse you are different from me you are nothing you are the king you are pollen (stuifmeel, plantensperma???) you are full of pain (auw!) you are the cerebrum cerebellum (grote en kleine hersenen, mmmm) you are with toes at he end (haha...) you are a good friend
I will become like you
zij zegt : jij bent een boterbloem, of: jij bent een molecule, of : jij bent de kleine hersenen....
als iemand dit laatste tegen mij zou zeggen, zou ik me FANTASTISCH voelen: de kleine hersenen, daarmee worden beweging, houdig en evenwicht geassocieerd...
waw! ben dus een danseres!
een boterbloem zijn, zo geel en fragiel en mooi: twee keer waw!
of een molecule, zo schattig klein en helemaal zelfstandig, zo lief...
* 2001 - Apricots Along The Street. Scalo: Zurich/Berlin/New York, ISBN 3-908247-50-0 * http://e-klas.net/ns/nlvade1.htm * Een molecule is de kleinste eenheid van een autonoom geheel dat al zijn chemische eigenschappen behoudt.
van mijn
beste schrijfvriend ward (schuilnaam: chocolat) een prachtige reeks foto's
doorgekregen van ijsland. een droomreis, jaren gepland, eindelijk ten uitvoer
gebracht. gosh! waarom gaat iemand naar ijsland? waarom de zuinig gespaarde
centjes verkwanselen aan een land waar niets te zien is? geen schitterende
steden, chique hotels of resorts met alles erop en eraan en een bar vol mojito's
en singapore slings en cosmpolitans en bloody mary's, maar bescheiden houten
gastverblijven met kamers waarin alleen een paar bedden, bouwels
van golfplaat waarin ijslanders hun mysterieuze donkere winters doorbrengen (om
wat te doen?) een land met niks dan water, wolken, stenen en geisers??
wat zei je, in ijsland niets te zien? wel, wel, op de foto's zie ik toch:
schitterend spuitende warmwaterfonteinen, watervallen, blauwe ijslandschappen,
een haven vol sierlijke boten, schattig grazende pony's... en dit zijn maar
vijf foto's uit de reeks! blijkbaar is er toch beweging in dat naakte land,
activiteit, dynamiek... en zelfs al ligt ijslands economie te zieltogen door
het faillissement van hun belangrijkste bank, toch heb ik ondertussen ontdekt
dat ijsland een land is van ... dichters! nog beter: dichteressen! enkele
namen: Vigdís Grímsdóttir (1953), Ingibjörg Haraldsdóttir
(1942), Gerður Kristný (1970), Steinunn Sigurðardóttir (1950) en Sigurbjörg
Þrastardóttir (1973).van deze vijf dichteressen
die het oude en het nieuwe ijsland vertegenwoordigen, is een verzamelbundel
gemaakt die ik ab-so-luut wil in handen krijgen. de titel luidt:
moordliederen*.
met zo'n titel is, geloof ik, alles gezegd....
als toetje citeer ik hier een uit het ijslands vertaald gedicht van ingibjörg
haraldsdóttir, gevonden op een groningse literaire website*
zij is de oudste. mijn generatie dus.
en wat een mooi gedicht, met een weids einde.
eindeloos wijd en weids.
zoals ijsland zelf,
veronderstel ik.
NOVEMBERZANG
Ging op een
afstandje zitten. Wachtte
ik tot de sneeuwstorm bedaarde.
Meende ik.
Toen klonk in
mijn oren
een zucht
vanuit het Oktoberbos:
Naakt en zwart
stonden de bomen,
ijskoud alle zangvogels
en ijzig kil de stilte
hieronder een tweede reeks huishoudgedichten. een stream of consciousnessà la james joyce. maar dit keer polijste ik mijn gedichten tot richels, zoompjes en plooitjes...
richels
richels
poets je zo
je maakt met je wijsvinger
een
leuk teutje in een poetsdoek
je wrijft
dan zorgvuldig met zachte rukjes
het
vuil weg. heel nauwkeurig aandringen
eens
voelen. dan verrukt kijken naar het resultaat
een
blinkende crèmekleurige richel op zijn mooist
lichtjes
glanzend, mooi afgelijnd en perfect schoon
een
huis met propere richels is de max. het toppunt
vandaag
poets ik dus
voorzichtig
en zonder enige vorm
van
schroom de richels aan de raampjes
van
de sjieke negentiende-eeuwse spiegeldeuren
in
het salon, de richels aan de plinten, de richels
aan
de houten lijstjes rond mijn devedeleer-schilderijen
ook
de bovenrand van de kastjes wil ik nog eens overdoen
want
stof, zegt de sjamaan
brengt
het kwaad in huis en de slechte geesten
als
je de toiletklep per toeval laat openstaan, dringen
kwade
geesten je huis binnen, langs alle gaatjes in de huiskamer
langs afvoeropeningen in de keuken, gaatjes waarlangs broodnodige
warmte
onder de grond verdwijnt enzovoorts enzovoorts
gaatjes, zij zijn voorwaar de
valkuilen van dit bestaan
zoompje
je jeans hangt reeds drie dagen
over de leuning
van de keukenstoel het is een
chocoladebruine honderd procent
zachtkatoenen lee cooper work
master LC10 ZP W 32''L34'' niet zo nieuw
hier en daar wat slijtageplekjes
maar toch nog de moeite waard
bij het wassen zag ik dat het
zoompje aan de rechterbroekspijp loshing
moest ik dus repareren eerst het
zwart lintje prutsend verwijderen
sommige draadjes zaten nog
stevig vast andere niet
het was vingerwerk met behulp
van een klein antiek schaartje
zo vind je er geen meer kon ik
dan toch alle draadjes
wegpulken en het zoompje
openstrijken
foei in het zoomplooitje plakte
nog wat stof zelfs het zeepsop
in de wasmachine was hier
klaarblijkelijk niet tegen opgewassen
stof bevindt zich overal in de
hemel op de aarde en op alle plaatsen
stel je voor wij lopen allemaal
rond met vieze stofrandjes
in de zoompjes van onze dure
calvin kleins armani's
en lacroix's wegen dat zoiets
doet niet te doen
tja toen moest ik het zoompje
opnieuw omplooien en vastmaken
maar owee de rand was schiftig
ik bedoel er hingen overal ongelijke draadjes
zo kon ik niet naaien eerst wat
bijknippen de stof was taai terwijl ik knipte beet ik
tot bloedens toe op mijn
lippen surfileren maar gek woord eigenlijk
je moet met
schuine steekjes in aangepaste kleur van draad zijde
als het kan regelmatig om het randje naaien zodat de draadjes
worden
tegengehouden als de twee surfileertoertjes
zijn afgelopen met een gekruiste steek
het zoompje opnieuw vastmaken
het duurde een uurtje
of zo
oef nu nog strijken
doeken
ben gisteren
met doeken bezig geweest
heb ze geplooid, heb ze gevouwen
de zomen langs de binnenkant gedraaid
voor ik met plooien
begon, voor ik het rechterhoekje
tegen het linkerhoekje
aan de bovenkant van de doek hield
beide hoeken
tussen duim, wijsvinger en middenvinger
een tussendoortje: gesteund door het feminisme van pipilotti rist en haar gebruik van objecten uit de dagelijkse omgeving (huiskamers, winkels, straten..) durf ik hier enkele teksten publiceren, uit een reeks die ik tot voor kort mijn 'huisvrouwgedichten' noemde. ik voel heel veel verwantschap met pipilotti, alhoewel ik alleen maar woorden gebruik, geen beelden. maar mijn woordenstroom roept beelden op, die beelden vloeien wel in elkaar over net als in de video's van pipilotti..
1. dozen
dozen rechthoekige & vierkante: koekjesdozen ijsdozen ronde toffe toffeedozen libanese gebakjesdozen kaasdozen van philadelphia met hardblauw deksel doe ik ook met woorden wat ik met deze dozen doe ze afstoffen schoonmaken sorteren stapelen ze op of naast of in elkaar passen ze hoog op de keukenkasten plaatsen of in het vakje boven de frigo per soort rood blauw of goud de prentjes van beertje petzi met zijn kompanen zeerob pinguin pelikaan schildpad mooi naar voren gedraaid met het chinees tempeltje goed zichtbaar volgende week draai ik de koekjesdozen om dan nogmaals draaien zodat tenslotte ook egypte en de eskimos aan de beurt zijn chocolat chip cookies macintoschs chocolates en toffees viking danish buttercookies patisserie ghazi al hallat & sons fondée en 1881 beyrouth- raouche- rue choura rode lettertjes groene gele blauwe en het omvangrijke glazen botervlootje waarnaar ik jaren heb gezocht toen vond ik er 1 met 1 koe op het doorzichtige deksel
2. tokuyin yoshioda
bestel ik nu de stoomreiniger van happydays om overal te gebruiken voor reiniging & ontsmetting snelle opwarmtijd 5 minuten veel accessoires, stoompijp, maatbekers, trechter, slang, kierenborstel, draaggordel en ramenwisser 900w ? ook wil ik een huispak lichtblauw of crèmekleurig vande wibra maat xltokuyin yoshioda ontwierp gedeukte krukjes van polyethyleen ze komen echt tot hun recht als je erop zit het lijkt dan of ze bezwijken onder je gewicht ze zijn bestand tegen weer en wind en kunnen zowel binnen als buiten geplaatst worden maar o jee stikduur zo wil ik ook met deze woorden overal wil ik ze gebruiken in huis buitenshuis op de grond & aan de muur voor zakelijke of literaire bedoeningen zo wil ik mijn & jouw woorden met helder stomend water van alle goedkope smet ontdoen na een opwarmtijd van een kwartier (ondertussen drink ik een kopje koffie met kardamon eet een lekkere boterham met dikke krokante korstjes wat zeg je ja ontbijt) daarna ga ik reinigen mijn woordenvloed matigen ergens nog woorden proberen tussen te trechteren als een slang met woorden sissen tussen de kieren van jouw vel wil ik woorden stomen zelf draag ik mijn overkokende woede om mijn gordel lap jouw ramen doorzichtig in mijn crèmekleurig sponsen pakje wil ik nu alleen maar zijn: de vrouw die droomde van gedeukte krukjes
3. prei
prei bussels gisteren op de markt gekocht selder wortelen uien walnoten een savoojekool & een krop sla maak ik nu een heerlijke groentesoep of ga ik watergroene keukendeurtjes afwassen met cif oxy-gel forest with active oxygen diep reinigend en langdurig zuustoffris eerst soep dan poetsen goed zo agenda ok als er nog even tijd overblijft commentaren schrijven bij tjennes wolvengedichten ben tot het besluit gekomen dat mannen schrijven over onbelangrijke zaken wat hebben wolven nu te maken met het dagelijks leven? we zitten hier toch niet in canada? belangrijk is goei soep en walnoten eten om de nodige portie linol en alpha-linolzuur dagelijks binnen te krijgen vijf noten uit de dordogne zijn hiervoor genoeg ze leveren ook magnesium ijzer calcium en de vitamines b1 b6 e en a ik snij dus gezwind met het keukenmes alle woorden in stukjes laat ze even aanbakken in bakboter vermengd met een scheutje olijfolie voeg er veel water bij kruiden oeps de lauwerenkrans niet vergeten dan wrijf ik over alle deurtjes die vanaf nu mijn woorden zullen bedekken gelukkig maar ik wrijf tot ze blinken en lekker ruiken naar de wouden van canada achter zon lekker ruikend blinkend deurtje wil ik deze woorden voor altijd verbergen in een diepvriesbox of laat ik ze in het pannetje staan eeuwig tot aan mijn dood blijf ik walnoten knabbelen in mijn keukentje en tel ik de vitamines
ben volkomen in de wolken over de huidige videotentoonstelling
in het cultuurcentrum 't vondel! op dit ogenblik zoek ik naarstig naar
referenties over deze zwitserse dame op internet. hieronder reeds een
aankondiging, die ik van de webpagina van het BAM* heb overgeplukt, enkele videobeelden en last but not least een reeks
sublieme gedichten van haar (gevonden in de referentiewerken aanwezig op de
tentoonstelling). ik laat voorlopig punten en komma's weg, want ik heb ze in de vlugte genoteerd en weet niet meer of ik de interpuctie accuraat heb overgepend...
ik brei ook nog een vervolg aan mijn berichten over pippiloti rist, een schitterende kunstenares,
helemaal mijn ding!
HALLE - CC 'T VONDEL - VISITE - PIPILOTTI RIST Opening vrijdag 3 juli 2009 om 19u00
Gedurende
een aantal maanden verwelkomen een veertigtal cultuurcentra, waaronder
ook CC 't Vondel in Halle, één of meerdere kunstwerken uit de collectie
van het MuHKA. CC 't Vondel ontvangt 'Grossmut begatte mich'
[Edelmoedigheid verenigt zich met mij] een videowerk van de Zwitserse
kunstenares Pipilotti Rist. De beelden in 'Grossmut begatte mich' tonen
een feeërieke onderwaterwereld. Op het door de kunstenares zelf
ingezongen deuntje van Chris Isaaks 'Wicked Game' wisselen
paradijselijke en zeemzoeterige beelden elkaar af. Omringd door
reusachtige videoprojecties verdrinkt de toeschouwer haast mee in de
onderwaterwereld. Pipilotti Rist lijkt ons aan te moedigen om mee te
wiegen op het liefdesliedje.
Dit tijdelijk project wil de aandacht voor hedendaagse beeldende kunst in de cultuurcentra stimuleren. VISITE reveleert samenwerkingsmogelijkheden tussen cultuurcentra en het MuHKA en de grote Vlaamse instellingen.
Info: Van 3 juli tot en met 16 augustus 2009 CC 't Vondel, De Oude Post (achter de basiliek), Cardinaal Kardijnstraat 9, 1500 Halle
. gisterennamiddag met twee toffe dames op stap geweest. we waren met drieën: dorothée, een voluptueuze jonge oude dame in roodfluwelen jasje, toevallig ontmoet in de oude post (waar het eerste optreden van de halse stadsdichter plaatsgreep), de kleine, spitse godelieve (met de verstandige ogen en de mooie elegant klingelende oorbellen van bij isis) en ondergetekende, de dame met de vele namen.
wat de poëtische prestatie van de halse stadsdichter betreft: in drie kwartier tijd hoorden we o.a. een mini-gedicht over madonna, niet de echte maar de halse, waarin het vrome dorpse karakter van het vrome dorpje halle werd geloofd. het zaaltje bleef onheilspellend stil. wij, dorothée, godelieve en nicole maria julia zijn dan maar hard beginnen applaudisseren, ambiance please. dan kwam een gedicht over een vriendin met kanker (vonden wij ok!), dan een vrouwonvriendelijk gedicht waarvan wij alleen hebben onthouden dat het over knopjes indrukken ging en daarna een onhoorbaar gedicht, dat werd verpletterd door het luide muzikale accompagnement. een lichtpuntje: de stadsdichter las een citaat voor van tom lanoye, een referentie om u tegen te zeggen.
haha, de rest was geklets. op het ogenblik dat we te weten kwamen wat het troetelnaampje was van de respectievelijke geliefden van lieve v., de tintelende secretaresse van de dienst vrije tijd en van de burgemeester himself (pieke, patatje, titi en tata en trallala), besloten we op te stappen, want we hadden zin in een frisse pint.
. toch geef ik de stadsdichter het voordeel van de twijfel en zijn ietwat onhandige optreden weze hem gul vergeven... het is toch nog maar het begin van zijn poëtische carrière!. ik moet zeggen: op zijn leeftijd koesterde ik mijn kleine meisje en lachte ik elke dag om de fratsen van mjin knappe superleerlingen, en was ik zeker geen stadsdichteres.
maar: daar ik het gewoon ben overal vrolijk onthaald te worden vroeg ik hem vooraf een zoen (wat hij mij stug en stuntelend toestond, tja, de stadsdichter was een beetje zenuwachtig!) en als hij het was die geen stoelen voorzien had, (jong en oud moesten aan hoge ronde tafels hangen, waarover nonchalant een wit papierachtig doek hing en waarop we met moeite met de ellebogen konden leunen), dan pas heb ik reden tot ergernis en kan ik hem een oen vinden. ach, hoffelijkheid en warmte schijnen niet op het programma te staan van het halse stadsdichterschap....
. beste stadsdichter...als je nu eens de schikgodinnen*, of beter: de drie gratiën* (bijvoorbeeld dorothée, godelieve, nicole maria jula, het mogen natuurlijk ook andere namen zijn!) om wijze raad had gevraagd, dan hadden zij gezorgd voor bloemen op de tafels, romantische gouden (of eventueel roze) strikken rond het tafelkleed, comfortabele zitjes, kaarsen, hapjes, een glaasje wijn... zij zijn niet voor niets geboortefeeën en het is je geraden rekening met hen te houden, zij bepalen namelijk de levensloop van zowel stervelingen als goden...
de oude schikgodin urd had misschien gezegd dat je vooraf best eens behoorlijk had gerepeteerd, zodat de timing ok was en het geluid je voordracht niet kon overstemmen, de godin verdandi had je geleerd je gedichten gevoeliger en rustiger voor te dragen, de stiltes te respecteren en wat afwisseling in het programma te brengen door bijvoorbeeld de genomineerden voor het halse stadsdichterschap of enkele illustere onbekenden uit te nodigen een gedicht recht uit het hart voor te dragen. tenslotte had skuld je dan kunnen voorspellen dat de poëzienamiddag op 11 juli in de oude post te halle een moment zou geweest zijn vol emotie en buikgevoel, een stemmig feest vol schoonheid, dromen...en poëzie!
de trotse nederlandse stad rotterdam werd tijdens de tweede
wereldoorlog platgebombardeerd. de verrijzenis daarna was indrukwekkend. rotterdam werd een van
de weinige nederlandse steden met een hoge skyline
en de talloze wolkenkrabbers geven de stad een hypermodern,
internationaal allure.
elk jaar vindt in rotterdam ook een groots poëziefestival plaats, poetry international. wij waren
uitgenodigd op een boekpresentatie.
ik kopieer en plak eerst de aankondiging:
Schilders en dichters gaan voor Gaza
Onder
leiding van een professionele veilingmeester gaan bekende Rotterdammers
als Straatkrant redacteur Sander de Kramer, oud-CBK directeur Hans
Abelman, deelraadsvoorzitter Carlos Gonçalves, D66 gemeenteraadslid
Salima Belhaj en Adriaan Zeijlans bij de speciale kunst en
cultuurveiling proberen 10.000,- extra binnen te halen voor de
medische campagne van de Stichting Palestina. Dit doen zij door onder
andere een gedicht van Jules Deelder, een bronzen kat van Albert Kramer
en een aquarel van dichter-schilder Rien Vroegindeweij te veilen. De
veiling vindt plaats op zaterdag 13 juni van 13.00 tot 18.00 uur in het
Centrum Beeldende Kunst aan de Nieuwe Binnenweg 75 te Rotterdam.
Tijdens de veiling presenteert uitgeverij De Brouwerij de Nederlandse vertaling van Mahmoud Darwish bundel Waarom heb je het paard alleen gelaten.
Darwish, die vorig jaar overleed, was een graag geziene gast op Poetry
International. In samenwerking met Poetry International zullen
internationale dichters, onder wie Mourid Barghouti (Palestina), Dunya
Mikhail (Irak/VS), Matthew Sweeney (Ierland), Luke Davies (Australië)
en Nederlandse dichters als Jana Beranová, Rien Vroegindeweij en Salah
Hassan werk van Darwish en van henzelf voordragen.
gosh! niet alleen zou ik naar gedichten van mijn geliefde mahmoud darwich
kunnen luisteren (wiens bundel trouwens uitstekend vertaald werd door Kees Nijland en Asad Jaber), ook van de gedichten van jana beranova, stadsdichteres van
rotterdam, matthew sweeney enluke davies(wiens werk ik reeds kende) zou ik
kunnen snoepen.
ik vind een namiddag of avondje poëzievoordracht heerlijk, dus hadden wij (a.
en ik) gezwind treintickets richting rotterdam gekocht. maar owee! deze reis
zal voor altijd in ons geheugen gegrift blijven! we vertrokken thuis om acht
uur en kwamen maar om halftwee in rotterdam centraal aan.....met een halve dag
vertraging.
reden? in antwerpen was een bovenkabel gebroken en de ganse flow reizigers werd geëvacueerd naar
een treintje richting kapellen.
dan 20 kilometer
met bussen naar essen, dan op
een treintje naar roosendaal, dan
weer op de trein naar rotterdam.
tussendoor wachten, wachten, wachten...onder
begeleiding van het rode kruis en de politie.
ik had 's morgens al een vreemd voorgevoel: toen ik poesje pipo van zijn portie poezenkorrels perfect fit für
verspielte energiebündel pour les petites boules d'énergie voor speelse
deugnietenvoorzag, glipte het zakje pardoes uit mijn handen en daar rolde
een zee van korrels over de keukenvloer... daarna morste ik een grote plas
koffie op tafel en ik wist het: vandaag zou een onvergetelijk gekke dag worden,
met stommiteiten en miserie, vandaag zou alles vierkant draaien haha!
argh! toen we in het kunstencentrum arriveerden, was het eerste deel van het
programma reeds afgelopen. toch kon ik nog naar de schitterende barghouti luisteren (die niet van
retoriek houdt, naar hij zelf zegt, opmerkelijk, voor een arabier!) en de
voordracht van luke davies en
matthew sweeney vond ik
helemaal ok.
sweeney, een ierse dichter, was vooral heel erg iers, dat wil zeggen: helemaal
dronken (van poëzie!), hij droeg zijn gedichten met de nodige zwier voor, maar
vooral luke vond ik heel pittig. een laatste vers van zijn gedicht blijft door
mijn hoofdje spoken:
and I loved him for his pretending.
hij had het over zijn vader, dat hij hield van zijn vaders doen alsof, oooooh..
Yes, I' m a great pretender...
het liedje van The Platters startte
onmiddellijk op en ik bleef het de hele tijd binnensmonds zingen, tot laat in
de namiddag zelfs, op een zonnig rotterdams terrasje, bij het verorberen van
een vegetarische koekoe...
ik hou van mensen die kunnen doen alsof. doen alsof ze dromen, doen alsof
ze iemand zijn, doen alsof ze liefhebben, doen alsof ze gelukkig zijn, of
treurig, of plezant. doen alsof houdt ons in leven, we moeten zowel de
droefheid als het geluk op een staander kunnen zetten, er afstand van nemen, er
naar kijken en luisteren, als was het iets buiten onszelf.
ik heb een geliefkoosd pintenplekje in halle: een neventerrasje van het café de
sleutel op het possozplein, onder de platanen. daar spreek ik dikwijls af
met vrienden om een pint te pakken. het bier is er lekker en goedkoop, je zit
wat afgezonderd van het café- en grotemarktgewoel en je kunt er ook een balleke verorberen met een kuipje
mosterd, een lekkernij die heerlijk smaakt bij een frisse orval, mijn favoriet ardens bier dat
naar mijn mening nergens anders in halle op zon puike wijze wordt geserveerd.
verleden zaterdag had ik weer prijs. het was wel een beetje kil buiten maar op
een of andere manier belandden we toch onder de platanen. ik vertelde aan mijn
schrijfmaatje over mijn aardbeienconfituuravontuur. dit keer was het experiment grandioos gelukt: dikke, smeuïge brokken aardbei in een schitterend karmozijnrode
jam met tegelijk stevige en zachte textuur.
(van mijn afghaanse buurman had ik een grote hoeveelheid
rijpe bioaardbeien cadeau gekregen, als dank voor mijn hulp bij het schrijven
van een brief. ik was al om zes uur 's ochtends begonnen met het sorteren van
de vruchten, ik wou de te rijpe exemplaren eruit en hield uiteindelijk
nog een enorme hoeveelheid flink gewassen vruchten over, die ik dan gezwind tot
heerlijke confituur verwerkte).
ik
zeg altijd bij mezelf: ik wil bij literaire gesprekken niet afdwalen, niet
beginnen kletsen en roddelen, maar ondanks mijn goede voornemens lukt dit
nooit. nadat ik een kersvers (ik wou
bijna zeggen: aardbeienvers) verhaal van mijn maatje w. (nee, niet een supersized maatje in een
kledingwinkel voor dames met een grote maat, maar de schitterende initiaal van
mijn schijfvriend, in het engels klinkend als debbeljoe) onder de
loepe had genomen, nadat ik mijn gedicht noet
uit mijn tas had opgediept, mijn vorderingen in het sublieme dans, dans, dans van haruki murakami van commentaren had
voorzien, nadat ik 's nachts komen de
vossen van cees nooteboom
en een sublieme dichtbundel van william cliff
aan mijn maatje had uitgeleend, kwamen de tongen los en begon het
leukste deel van dit literair bedoelde gesprek: een sessietje small talk.
ik vertelde w. (bij het verorberen van het balleke) hoe ik per ongeluk in mijn
tuintje vliegen had ingeslikt en mijn haar had verbrand bij het aansteken van
een flinterdunne havannasigaar (verbrand haar stinkt trouwens verschrikkelijk!). debbeljoe
vertelde me over zijn voornemen om de reuzengrote opgeblazen badeend te gaan
bekijken die in de hasseltse kanaalkom ronddobbert (hilarisch!) en natuurlijk had hij het
ook over de verkiezingen...
2.
ach, de verkiezingen... eigenlijk wil ik niet teveel tijd besteden aan een item
dat ik heb losgelaten (literatuur is al overrompelend genoeg), maar toch las ik
de ochtend van de resultaten dat tim vanhamel, rockmuzikant, er ernstig over dacht naar wallonië te verhuizen en op het vrt-nieuws zeiden ze dat weer 450 banen worden geschrapt bij dhl..
daarom knip en plak ik hieronder mijn recent mailverkeer met mijn maatje, de lezer moet maar zijn conmclusies trekken...
Subject: RE: la belle
From: Ward Mertensmsn.com
Date: 8/06/2009 20:51
To: Nicole Van Overstraeten@telenet.be
Lieve Aardbeiendame,
Ik kan jouw analyse alleen maar bijtreden.
Gisterenavond gelezen in William Cliff. Leest zeer vlot, zit vol spitse humor
en literaire vondsten. Heerlijk!
Groeten,
Ward Mertens @ chocolat
Date: Mon, 8 Jun 2009 06:42:20 +0200
From: nicole.van.overstraeten@telenet.be
To: wardmertens@msn.com
Subject: Re: la belle
vanmorgen zoemde al een blogericht door mijn hoofd
betreffende de verkiezingen, misschien schrijf ik het wel op. wallonië stemt
prachtig links, maar ik heb ook een vaag vermoeden dat de ps en de cd&v
voor beide bevolkingsgroepen eenzelfde emo-waarde hebben. wat hun regeringen er
in de praktijk zullen van terechtbrengen: wel, ik ken het klimaat in halle en
ik ben me er meer en meer van bewust dat ik eigenlijk een grootstedelijke
(brusselse) mentaliteit heb. ik bracht ook bijna 40 jaar van mijn leven door in
grootsteden. maar wat weet ik van la flandre profonde? niets. ben altijd
verbaasd dat vlamingen zo vlaams willen zijn, heb de indruk dat zij steeds
bezig zijn met het construeren en reconstrueren van een ego, een platstrijken
van een gedeukt gevoel van eigenwaarde. terwijl ik vind dat een gevoel van
eigenwaarde niets te maken heeft met pathologie...
wanneer zullen politici zich eens gaan bezig houden met echt grote thema's: het
sociaal en ecologisch klimaat, de natuur, werkgelegenheid, menswaardigheid,
vriendelijkheid???
dit klinkt erg soft, maar ach, ik vind vriendelijkheid en hoffelijkheid
belangrijk...
mvg
nicole
ward mertens wrote:
Hey Nicole,
Het was gezellig onder de platanen (met Orval en balleke) en ik ben benieuwd
naar mijn ontdekkingen in de poëziebundels.
Ik ben vandaag voor het eerst elektronisch gaan stemmen en ben de uitslagen aan
het volgen via de vrtnieuwssite. Ik weet dat ik niet verbaasd zou mogen zijn,
maar dit was niet de uitslag die ik verwachtte. 'k Ben wel blij dat Ecolo
het goed doet, maar verdorie toch, de vlamingen stemmen niet (meer?) op Groen. Qua
zetels lijken ze wel status quo te blijven. Wel goe dat ze in Halle
een procent vooruit gaan. Over Leuven is er nog niets bekend. Tijdens het
stemmen zag ik dat Erwin op de lijst stond. Ik heb hem een stem uit sympathie
gegeven.
Genoeg verkiezingen gezien en erover nagedacht. Ik zwier mijn computer over 5
minuten uit.
Morgen nieuwe week, hopelijk een nieuw hoofd, veel schrijven en graag zien. Daarvoor heb ik Groen! niet nodig
Groeten,
Ward Mertens @ chocolat
3.
Bien, bien, na alle esbattementen en turbulentie, ben ik toch echt van plan om vanaf deze
zomer de mooie steden en dorpjes in wallonië te gaan ontdekken