Karmijn de Sonnaville

Vijfentwintig jaar terug proefden we in de Veltwerkgroep fruit vele rassen en gaven we enten door.

Karmijn de Sonnaville werd door iedereen als een topras ervaren. Het is een kruising tussen Cox’s Orange Pippin en Jonathan of Schone van Boskoop. De beroepsmatige teelt startte in 1971. Piet de Sonnaville, verbonden aan het IVT van Wageningen had de kruising al gemaakt in 1949. De appel heeft een intense smaak, met een heerlijk aroma, een wonderlijke versmelting van zoet en zuur. Zijn uiterlijk is wat ruw, gedeeltelijk bruinkleurig (russet in het Engels). Soms ontstaan er groefjes aan de neus, wat de handel niet graag ziet. Daarbij is het een triploïd en is veeleisend wat bestuiving betreft. Het eigen stuifmeel is weinig zaaks. In de beroepsteelt is dit ras nu verlaten.

Een interessant ras voor de liefhebber, maar je moet het kunnen kweken.

Van dit ras kweekte ik 3 bomen. Op de grootste heb ik nooit vruchten gezien. Twee jaar terug werd deze boom gerooid om plaats te maken voor een boom die moest wijken voor het aardgastraché. Een tweede boom had zeldzaam vruchten. Misschien kan daar in de toekomst verandering in komen, want een dichtbij staande boom is omgeënt met een viertal rassen. Wellicht verbetert de bestuiving. Boom nr. 3 in de kippenren werd vorig jaar omgeënt. Deze boom heeft 2 gesteltakken, een schuin opgaande en een dikke hoofdtak. Deze tak heb ik doorgezaagd en er vier enten (zelfde ras) op geplaatst (kroonenting), die alle vier voorbeeldig groeien. Door bijknippen zorg ik ervoor dat ze ongeveer even sterk ontwikkelen en in de toekomst de nieuwe gesteltakken gaan vormen. (Vervolgt)

Generatieboom weer compleet

Vorig jaar is een tak helemaal onderaan in de boom afgestorven. Aldus verdween het ras Melba, een van de zachtste appels en toch een niet onaardige smaak, een appel voor tandeloze senioren! Deze tak was in de loop der jaren helemaal in de verdrukking gekomen.

De top van de vondeling in de Oude Landen (Luchtbal) heb ik afgezaagd. De vondeling op het vroegere oefenterrein is volgens Piet Neelen, van wie ik de ent kreeg, een kruising met Sterappel. Ik heb er als nr 17 Jan Steen opgeënt, ook een kruising met sterappel; nu met Cox’s Orange pippin, verwezenlijkt rond 1950 door het IVT te Wageningen (Ned.).

Meer over onze generatieboom kunt u vinden in de blogs van 8/6/2006 en 13/04/2005

Vandaag kwam er een reactie. Zie onder (klikken op reactie) ‘Wormpjes in Aardbeien’

Nu zijn het wormpjes in peterselie. Ook nog nooit gezien.

De wortels en onderstengel van peterselie kunnen wel ten prooi vallen aan dezelfde maden van de wortelvlieg, die gangetjes eten in wortelen en een onwelriekende pulp achterlaten in de gangen, zodat de wortel oneetbaar wordt. 

In het vroege voorjaar heb ik eveneens het aanbod van boompjes in pot bij Aveve gezien, als ik me niet bedrieg €19; luxe boompjes als je ’t mij vraagt. Bij een goede boomkweker koop je veel betere kwaliteit en van een goed ras voor minder geld. Misschien goed voor mensen die enkel een terras ter beschikking hebben. Er stonden een hele boel boompjes van diverse soorten en rassen, die blijkbaar als zoete broodjes verkocht werden. Ik heb geen restanten gezien.

Het zou kunnen dat het ras dat u kocht gevoelig is voor meeldauw, witziekte. Dit is een schimmelaantasting die begint aan de uiteinden (Zie foto). Deze schimmel houdt van warm weer en liet zich dit jaar opmerken. De beste maatregel die men kan nemen is de aangetaste top afbreken en verbranden.

Ik veronderstel dat u de bomen uitgeplant hebt.

Vroeger plantte ik bomen in compost in het plantgat. Maar dat is een verkeerde tactiek. De wortels moeten niet op zoek gaan naar voedsel. Meerdere korte wortels volstaan. Nu vul ik het plantgat met aarde, gemengd met een beetje compost. Bovenop komt als afdekking wel een dikke laag compost en die moet nog niet eens helemaal rijp zijn. Het plantgat behoudt aldus veel beter zijn vochtigheid en gieten is na het planten enkel een keer nodig in een lange, droge voorjaarsperiode.

Een gezonde grond voorkomt een hoop narigheden.  

Wormpjes in Aardbeien

Weet iemand wel raad voor volgend probleem?

Nu kweken wij al meerdere jaren aardbeien. Verleden jaar en nu dit jaar weer zitten er kleine witte of doorschijnende wormpjes in de bessen. Mijn man durft wel eens bemesten met vers koe of paardenmest, vroeger gebruikte ik gedroogd stalmest als bemesting alleen bij het planten na de winter niet meer. Zou die bemesting de oorzaak kunnen zijn ? En hoe maak je die grond terug zuiver? Op deze manier aardbeien kweken is niet meer prettig.

Dit probleem is mij totaal onbekend. In de mij ter beschikking staande lectuur heb ik hierover niets gevonden. Misschien weet iemand van de lezers hier meer over?

Het is niet uitgesloten dat de besmetting via de mest komt.

In mijn kindertijd heb ik ooit wel verse paardendrollen op de straat geraapt en deze tussen de enkele aardbeiplantjes gelegd die we van juffrouw Alice Devolder, mijn strenge onderwijzeres van het derde en vierde leerjaar op het wijkschooltje op de Reiger te Ichtegem gekregen hadden. Zij verblijft nu als kranige 95 jarige (in aug. 96) in residentie Rozenhof te Brugge. Elk jaar ontvangt zij nog tientallen oudleerlingen. Het is telkens een groot genoegen gezamelijke herinneringen op te halen. 

In 1943 (ik was 8) moest mijn vader het nog doen met de  zeer beperkte trekkracht van koeien. Pas in '44 , na de oorlog kwam er een paard.  Koeienvlaaien heb ik niet gebruikt tussen de aardbeien.

Maar terug naar het probleem. Het gebruik van verse koemest komt mij wel vreemder voor. Hierin kan men maden aantreffen. Een overkruipen naar de aardbeien lijkt mij niet onmogelijk?

Ik zou de volgende aardbeiplanten op een nieuw perceel planten. Iets wat trouwens altijd moet en enkel nog rijpe compost met wat organische, samengestelde mest of gedroogde koemest gebruiken.

Overwoekering

Een klein hoekje van de vroegere kleinfruitkooi viel net buiten het voorbehouden traché van de aardgasleiding.

Na 2 jaar- de werken zijn met een jaar verlaat- is de grond helemaal overwoekerd door allerlei onkruiden, ook dit hoekje dat aan mijn aandacht ontsnapt was.

Aan de buitenkant staan nog een rijtje blauwe bessen. Gelukkig ligt aan de buitenkant een strook antiworteldoek.

Na 2 jaar vertoont ook dit doek wat overgroeiing.

Voor de blauwe bessen werden nog 2 struiken rode bes en een kruisbes behouden. Deze laatste stelt het nog relatief goed, maar het was triestig om zien hoe de twee rode bessen al hun vitaliteit verliezen te midden van het hoog opschietende onkruid van grassen, netels en zaadstengels van paardenzuring. De rassen Cassa en vooral Roodneus zijn rassen die ook in de beroepsteelt benut worden. Dat de laatste een felle groeier is, is totaal niet te vermoeden, zo afgetakeld is de plant door de overwoekering.

Na het weghakken van het onkruid krijgen ze een extra kruiwagen compost.

Ik ben benieuwd naar hun al of niet herstel.

Schurft

Vandaag heb ik een schurftplekje gezien op Pinova.

Op het blad was een eerste licht donker kleurend plekje te zien. In een ver gevorderd stadium verkleurt het blad bruin en zwart en valt af.

Bij mij is Pinova een van de appelen die het ergst onder schurft te lijden heeft. Op nogal wat plaatsen is te lezen dat dit ras behoort tot de resistente rassen. Ik heb Pinova nu een 4 tal jaar en telkenjare bleek de sterke schurftgevoeligheid. De resistentie was dus al vroeger doorbroken.

Daar ik niet behandel, heb ik minder mooie appelen, doch de smaak blijft behouden, tenminste als de vruchten voldoende kunnen uitgroeien; wat inhoudt dat niet te veel bladmassa aan schurft verloren gaat.

Dank zij het mooie voorjaar begint de schurftinfectie pas laat, nu  als gevolg van het lang nat blijven van het blad.

Dunnen van Pruimen

Herman vroeg iets te schrijven over het dunnen van pruimen.

De laatste jaren was dat bij mij haast niet nodig. Vorig jaar heb ik bij schoondochter Marie wel de Queen Victoria gedund. De pruimen hebben hen gesmaakt. Dit is een van de rassen die niet te dik mogen hangen, zoniet hebben de pruimen geen smaak.

Een ras dat nog goed smaakt, niettegenstaande te grote dracht is de Opal.

Een ras dat ik dit jaar zeker zal dunnen is Jubileum. In het verleden is het gebeurd dat er veel pruimen waren, alhoewel in mijn ogen toen niet te veel (nu weet ik wel beter!). Jubileum is een zeer grote, donkerblauwe pruim, met een uitstekende smaak. Vorig jaar was dat het geval met 30-40 vruchten. Dit ras begint praktisch onmiddellijk te dragen. In dat jaar met de vele vruchten werden het nog behoorlijke vruchten, die er zogezegd goed uitzagen, maar erg flets van smaak waren. Dan leer je wel dat dunnen noodzakelijk is!

Eenmaal in de meer dan veertig jaar ervaring met de wortelechte pruim die ik hier aantrof en die ik achteraf bedacht met de naam Kempische pruim, droeg deze fenomenaal. De overdaad aan vruchtjes, de een tegen de andere slaagden er zelfs niet in te rijpen en bleven blauwgroen! Totaal niet te genieten. Bij een matige dracht zijn het best lekkere, blauwe pruimen.

Ik heb vele tientallen uitschieters uitgedeeld. Dit jaar is er eindelijk weer een behoorlijke zetting, gelukkig niet overdreven. Dunnen is niet bepaald nodig. De topsmaak bekom je echter ook hier met wat dunnen.

De theorie zegt dat er een goede 20 bladeren nodig zijn per vrucht en dat er per 7 – 8 cm 1 vrucht blijft staan. In de praktijk laat ik soms van een cluster er wel 2 hangen.

Vruchtdunning past men toe om de vruchten tot volledige ontwikkeling te laten komen. Dan is de smaak optimaal met een optimum aan suikers.

Bij pruimen is vruchtdunning ook nodig  om schimmelaantasting zoveel mogelijk te vermijden. Pruimen in clusters vallen nogal gemakkelijk ten prooi aan monniliarot.

Overdreven vruchtzetting put de boom te veel uit met als gevolg een beurtjaar met heel weinig vruchten.

Bij overdreven dracht is er gemakkelijk takbreuk. Ik heb zelfs eens gezien dat een grote hoogstamboom uiteen gespleten was.

Als alle energie naar de vruchten gaat blijft de groei achterwege, zeker bij een boom die weinig voeding krijgt. Een pruim vraagt een goede bemesting. Let op de lengte van de nieuwe scheuten. 30 cm en meer wijst op de nodige levenskracht.

Na 30 jaar geraakt een pruimenboom stilaan versleten en kan er uitgekeken worden naar een jong exemplaar dat bij voorkeur op een andere plaats gezet wordt. Bij vervanging zet je op de oude groeiplaats beter een pitvrucht( appel-peer ), dan opnieuw een steenvrucht.

Op dit ogenblik is de spontane rui zo goed als voltooid en moet het dunnen niet meer uitgesteld worden.

Bij het dunnen blijft het steeltje staan. De vruchten kan je afpitsen. Met een snoeischaar gaat het een stuk gemakkelijker en vlugger. Bij wegrukken van het steeltje bij pruimen in clusters beschadig je de inplanting en gaan daarna ook de andere vruchten verloren.

Nu is het ook een goed moment om de rugscheuten uit te breken. De wonde geneest als vanzelf. Wanneer men wacht tot de wintersnoei zijn dit zware takken en bovendien blijven aan de basis een hoop adventiefknoppen zitten, die weer waterscheuten vormen.

Rode Bes met gaten

Al naar de trosjes van de rode bes gekeken? Nogal wat trosjes zijn weinig gevuld. Dat zal een probleem zijn bij de presentatie bij de beroepstelers. Zij moeten het hebben van lange, volledig gevulde trossen.

Tatran, bv, een Tjechisch ras, heeft zeer lange trossen.

Bij mij alvast vertonen die teveel gaten.

Een laat ras met lange trossen dat nog goed presenteert is bv.

Redwing, een Engels ras. Red Poll, eveneens Engels,

vertoont veel onvolledige trossen.

Hoe zit het bij Rovada, momenteel het standaardras? Ik heb

die voorlopig niet teruggevonden in het opkuilperceel.

Op de foto zie je Rondom, het ras van 30-40 jaar terug.

De verklaring zou te zoeken zijn in de te warme winter.

Rode bessen moeten een voldoende aantal dagen

winterkoude gehad hebben om goed te zetten.

In Engeland is men al aan het uitkijken naar Nieuw Zeelandse

Rassen die minder koudebehoeftig zijn.