Het Boerenzwaluw Journaal 2024 Friesland is klaar.
Hierbij (zie Bijlage onderaan) het Boerenzwaluw Journaal 14, 2024 met veel informatie over mijn onderzoek naar de boerenzwaluw in Friesland. Het verslag telt maar liefst 109 bladzijden met informatie over aankomst, broeden, ringresultaten, overwintergebieden en allerlei wetenswaardigheden. Er is erg veel tijd in gaan zitten om alles zo goed mogelijk op papier te krijgen, daarbij is gekozen voor een alfabetische weergave van plaatsen waar geringd en waargenomen is. Er is veel materiaal wat via allerlei kanalen bij me binnenkwam opgenomen. Helaas niet alles, dus ik heb me daarin moeten beperken.
Het is de bedoeling dat het boerenzwaluw onderzoek ook in Friesland door blijft gaan. Gezien mijn leeftijd (74) is dat altijd afhankelijk van wat de tijd ons brengt aan gezondheid. We gaan in ieder geval er met goede moed tegenaan in 2025. Het jaar 2025 wordt in ieder geval een bijzonder jaar als ringer en onderzoeker. Mede namens mijn vrouw wensen we jullie allen in goede gezondheid een zeer goede Kerst en jaarwisseling toe en een goede start in 2025!
Joure, 9 december 2024. Jan de Jong (74) Boerenzwaluwproject Friesland.
Nieuwsbrief 76. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de 2e helft van november 2024.
15-11. Bij Zwarte Haan 200 kluut (Nadja Janssen). Op de Workumerwaard 1100 wulp (Tjerk Kunst). In de Blijabuitendijkspolder 1 vrouw ruigpootbuizerd (Andries Zijlstra en Rudy Fopma). In Witmarsum 1 houtsnip gezien (Eelco W.F. Brandenburg). Op Camping Seedune op Schiermonnikoog groepje van 22 staartmees (Andre Willem Faber).
16-11. Hier in Dronrijp vliegt al een ekster met een tak in de bek (Simen de Boer). In de Peazemerlannen groep van 250 frater en 50 rotgans (Jorn Brummel en Tijmen Majoor en anderen). In de binnenstad van Sneek 1 grote gele kwikstaart (Victor Eggenhuizen). In de Feanwâlden 1 houtsnip overvliegend (Erwin Walstra). Groep van 33 grote canadese gans bij Buitenpost (Piet Boersma Bij de Hon op Ameland 4200 scholekster en 492 rotgans (Peter Brouwer).
16-11-2024. Rotganzen worden vooral aan de Friese kust en op de Waddeneilanden gezien.
17-11. Twee ijsvogel in Nijtsjerksterpolder bij Marrum (Henk Hiemstra). Op het Strand ten noorden van Nes op Ameland 1 ijsgors (Frank Haven e.a.). Bij Lioesens 2 witte kwikstaart (Kees Bode). In De Deelen groepje van 6 goudhaan (Job Reitsma). Te Kornwerderzand aan de IJsselmeerzijde 1 bladkoning en 1 bruine boszanger (S. Bernardus, Joure e.a.). Groep van 50 kauw te Heerenveen (Martine Huisman). Bij de Aanwas op Schiermonnikoog 46 kleinezilverreiger (Peter en Mees van Horssen). Groep van 400 holenduif bij De Kampen te Bantega (Koos Jager). Op het Wad bij Westhoek groep van 5000 bergeend (Robert Ketelaar). In Feanwâlden groepje van 6 holenduif (Wiebe Sjoerd van der Veen). In de Polder van Ternaard 1 bahamapijlstaart (Ria Pekelsma).
18-11. Vanmiddag blauwe kiekendief bij Kollumerpomp (Sies Krap, Kollum). Er vloog hier (tussen Gorredijk en Jonkerslân) vanmiddag een blauwe kiekendief man over. (Keimpe Strikwerda, Gorredijk). Groep van 40 sijs in Lendevallei in Botkereservaat (Koos Jager). Te Drachten bij Azeven Noord 4 appelvink en 1 overvliegende grote gele kwikstaart (Bouke Roosma). Op Terschelling in de Terschellingerpolder 1 zwarte roodstaart (Evert Jan de Jonge). Acht vuurgoudhaan in De Westereen/Zwaagwesteinde (Wybe Visser). Een middelste zaagbek (man) op het IJsselmeer bij Laaksum (Tjerk Kunst) In het Oosterschar bij Sintjohannesga nog een purperreiger (Yge de Haan).
19-11. Vandaag tussen de grauwe ganzen in het Lauwersmeer bij de Kwelderweg een indische gans tussen de grauwe ganzen. Een opvallende gans tussen al die grijs gekleurde ganzen (Sies Krap, Kollum). In Grou 1 grote gele kwikstaart (Jos Welbedacht). In Duinkersoord op Vlieland 1 vrouw zwarte roodstaart (Diet Groothuis). Te Oosterend op Terschelling 1 man zwartkop (Hans van Stijn). In Appelscha 1 bosuil roepend (Dirk Hiemstra). In de Blaugerzen bij Akmarijp 1 havik (Wouter M.G. Vansteelant). In het Swin bij Elahuizen groep van 2100 kievit en 50 goudplevier (Fer- Jan de Vries).
20-11.Vanmorgen een houtsnip met een klap tegen de vensterruiten gevlogen hier in Kollum. Hij lag eerst even in het gras en kwam toen overeind en scharrelde naar het struikgewas toe. Vogel heeft een hele tijd in het struikgewas gezeten, op 21 november was de vogel weer verdwenen. (Johannes Samplonius, Kollum). Bij De Wiken te Drachten 50 grote canadese gans (Koert Scholten). Bij het Buma gemaal te Lemmer aan de IJsselmeerkant 20 grotezaagbek (Romer Cazemier). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 velduil (Marcel Stienstra). Bij Oude Huizenlid op Vlieland 1 smelleken (Carl Zuhorn).
21-11. Wat een mooi gezicht hier in Pietersbierum: de sloot wordt gehekkeld en 2 blauwe reiger en 7 grote zilverreiger genieten (Beitske Bijl, Pietersbierum). Groep van 25 ringmus bij Anjum en Lioenssenserpolder (Theo Bakker). In Heerenveen op Stationsplein 1 houtsnip tegen de ruiten gevlogen en op slag dood (Yfke de Hoog, Joure). Op Ameland bij Westermieden 1 roodhalsgans (Jochum van der Kamp). Bij het Geele strand te Workum 101 wulp (Niels van O).
21-11-2024. De aantallen van de wulp in Zuidwest Friesland bij het IJsselmeer kunnen in november oplopend tot vele honderden tot een duizendtal. De meesten echter worden langs de kust en op de Waddeneilanden gezien in die periode.
22-11. Bij de Wide Mar in Stiens 1 witte kwikstaart (Albertus de Jong). Bij Hollum op Ameland 1 zwarte roodstaart (Jochum van der Kamp). In de Banckspolder op Schiermonnikoog 201 watersnip (Daan van der Elsken). Op Sneekermeer bij de Griene Dyk 20 pijlstaart en 400 smient (Abe Bakker). Bij Hollum op Ameland groep van 350 rotgans, hierbij slechts 1 juveniel (Bertus de Lange). In de Veenpolder te Delfstrahuizen 4 wilde zwaan (Ellen Buurstra).
23-11. Groep van 50 keep bij Oude Willem in Drents-Friese-Wold (Sandra Teer). In Franeker 1 houtsnip gezien (Kor van der Woude). In Katlijk een grote gele kwikstaart (Anneke van Santen). Bij Ophûs te Surhuizum 30 kramsvogel (Wieger Poelstra). In de Anjumer en Lioessenserpolder 75 veldleeuwerik (Kees Bode). In Goëngamieden 1 groene specht (Elbert-Jaap). In Drachtster Compagnie 1 ijsvogel (Wichard Zuidersma). Op het Noordzeestrand op Vlieland 1 dode kleine alk (Carl Zuhorn). Op Workumerveld groep van 100 stormmeeuw (Gerrit J. Gerritsen). In de Lekmar 12 kemphaan en 7 kemphaan in de Akmarijpsterpolder (Wouter M.G. Vansteelant). Bij Van Hall Larenstein in Leeuwarden 1 dode houtsnip als vensterslachtoffer gevonden. Daarnaast ook 1 houtsnip opvliegend gezien aldaar (Baatje). Bij een Plasdras te Oudega W 500 wulp en een 5000 smient waargenomen (Gerrit J. Gerritsen). In het Oosterschar bij Sintjohannesga groepje van 5 nonnetje (Bauke Sienema). Groep van zeker 700 wintertaling in Duinmeer bij Lange Duinen op Ameland (Bertus de Lange). 300 bontestrandloper bij de uitkijkbult Workumerwaard (Tjerk Kunst). Vandaag een groene specht en een ijsvogel in Goënga (Gatske de Jong). Vanmorgen waren op de volkstuin te Sexbierum 2 exemplaren van de grote gele kwikstaart aanwezig (Arend Kuiper).
24-11. Vandaag 1 houtsnip bij ons in de tuin rondscharrelend in Sint Annaparochie (Bauke Tuinhof). Bij Wijckel in Coehoornpolder groepje van 30 putter (Jorrit Zondervan). Bij de Slotplaats te Bakkeveen 60 keep (Gerben Mensink). Twee roodborsttapuit in Tachtig Bunder te Fochteloo (Guus van Duin). In de Anjumer en Lioenssenserpolder nu een 250 veldleeuwerik aan het voedsel zoeken (Kees Bode). In Joure 1 houtsnip gezien (Wiebe Poppe). Bij de Veerhaven op Schiermonnikoog groep van 300 pijlstaart (Tom van Eck). Op de Workumerwaard 65 kleine zwaan (Tjerk Kunst). Groepje van 7 nonnetje in het Oosterschar te Sintjohannesga (Johannes en Gea Koster).
25-11. Een groep van 70 kleine zwaan Workumerbinnenwaard (Tjerk Kunst). Vanmorgen stapt hier in en bij de vijvers aan de Flevo (wijk De Drait) in Drachten een grote zilverreiger rond. Blijkbaar voelt dit exemplaar zich ook al thuis in een meer stadse omgeving (Eddy Dijkstra). Groepje van 10 keep bij Vleijen op Ameland (Tim Duchatteau). T Beetsterzwaag 1 grote gelekwikstaart en 1 ijsvogel (Willem Bosma). Op Vlieland 1 zwarte roodstaart in Bokkendal (Carl Zuhorn). Groep van 18 staartmees in Wikelslân in Alde Feanen (AAK Bijl). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 vrouw havik (Bauke Sienema). In Polder Kimswerd 300 kievit (Inge Gommerts). Op Terschelling in Noordsvaarder 2 bokje gezien (Wim de Jong). Groep van 1100 grauwe gans bij De Oosterhemmen (Alexander Vesters). Groepje van 17 nonnetje in Reid omé Krite in Alde Feanen (AAK Bijl). In Polder Geele Strand te Workum 56 kleine zwaan (Hubert Kivit).
26-11. In het Ottema Wiersma reservaat groepje van 40 sijs (Wiebe Sjoerd van der Veen). In Beetsterzwaag 10 appelvink (Willem Bosma). In Polder Lytse Geast 1 grote gele kwikstaart (Pieter van der Veen). In Siegerswoude 75 koperwiek (Lysanne Valk). In de Akmarijpsterpolder 1 volwassen slechtvalk (Wouter M.G. Vansteelant). In Franeker 1 groene specht roepend (Dirk Kooistra). Twee ijsvogel in Hogebeintum (Daniëlle Keuning). Tussen het Posthuis en dorp Oost-Vlieland 20-tal opvliegende houtsnip geteld (Carl Zuhorn). Groep van 20 grote zaagbek in De Deelen (Frank van Gessele). In West Terschelling op Terschelling 1 man beflijster (Daan van der Elsken).
28-11. Vanmiddag trof ik bij ons in Heerenveen aan Dopheide achter ons huis tussen het riet een roerdomp aan (Ben Klaassen). Op Landgoed Oranjewoud 10 appelvink (T. Geertsma). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 grote gele kwikstaart overvliegend (Mees van Horssen). In Appelscha bij Terwisscha 1 kuifmees gezien (R. Riemersma). Bij Piaam bij Piamergeul 1 slechtvalk gezien (Vincent de Boer). Bij de Natuurplas & Merriedobbe bij Leeuwarden 1 roerdomp (Martijn Hartman). Bij het Hoornerbosk op Terschelling 5 houtsnip (Geert Renting). Op de Goingarijpster Puollen 1750 smient (Wouter M.G. Vansteelant). In de Soestpolder groep van 75 grote canadese gans (Wiebe Sjoerd van der Veen).
29-11. Vanmorgen een wilde zwaan gezien bij de Wiel nabij Bakhuizen (Cornelis Jellesma, Bakhuizen). Een dodaars zwom achter huis in de vaart (met Pfas) van Jelsum. Vraag me af of dat ook invloed op de gezondheid van de vogel heeft (Koos Klijnsma). Aan de Zuid Oost zijde van Bolsward 14 sijs (Ate Bakker). In Pettebosk bij Earnewâld 28 staartmees (Taeke de Haan). Bij de Lippenhuisterheide te Lippenhuizen 1 man en 1 vrouw blauwe kiekendief (Willem Bosma). Bij De Plaat op Terschelling 1 kuifaalscholver (Herman Wisselink). Bij de Griene Dyk aan Sneekermeer groep van 800 kievit en bij de Houkepoort te Sneek 1 dodaars (Dick Pruiksma).
30-11. Er lag hier zomaar een prachtige houtsnip dood op het erf in Sint Anna Parochie (Dirk Dankert/ melding via Jeppe Bronger van de vogelwacht). Vanmorgen een houtsnip gespot in de achtertuin van onze zoon aan de Geelgorsstraat in Drachten. Een prachtige vogel. We hadden deze nog niet eerder gezien. (Gerke en Riemke de Vries, Wijnjewoude). Bij De Balg op Schiermonnikoog 110 sneeuwgors (Marco Glastra). Bij de Peazemerlannen 250 frater (Maurice ten Hoope e.a.). In Oldeholtpade groepje van 6 witte kwikstaart (Stefan de Vries /Job Reitsma). Bij de Fonejacht te Drachten 1 grote gele kwikstaart (Marjan Vellema). Te Feanwâlden 1 bladkoning (Jordi Roosma). Op Noorderleech groep van 400 kievit (Mariëlle Zwaga).
Dat was de lijst in de tweede helft van november 2024. Dank voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen. Ik stel dat bijzonder op prijs! De maand december staat in het teken van de tuin. We zijn benieuwd wat er allemaal in de decembermaand te zien is in tuin en park. Het valt op dat we maar weinig meldingen meer krijgen uit Friesland van roest/slaapplaatsen van ransuilen. Zijn er al vele verdwenen? Vermeld duidelijk U naam /adres/ en waarnemingsdata bij U email meldingen.
Alle nieuwsbrieven zijn ook te volgen op mijn Blog; https://blog.seniorennet.be/frieslandnatuurnieuws/
2 december 2024.
Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure. Email; j.d.jonglc@home.nl Tel; 0513-414788 Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977). Ringer 403 (Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer).
Nieuwsbrief 75. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de 1e helft van november 2024.
01-11. Groep van 30 sijs in Ketlikerskar (Rudi Huiting). Een goudhaan als raamslachtoffer in Almere (melding Sido Martens, Leeuwarden). Harlingen vloog een houtsnip zich dood tegen de vensterruiten (Fleur Laden). In het Leeuwarderbos bij Leeuwarden 1 ijsvogel gezien (Patrick Agterberg). Een pallas boszanger bij Kwekerijbos op Ameland (Thijs Glastra e.a.). Een Groep van 60 frater bij Lange Duinen op Ameland (Rob van Bemmelen). Bij de Fallom 1 oehoe in boom, waarschijnlijk een ontsnapt eksemplaar (Hendrik Vonk). Houtsnip sneuveld tegen de vensterruiten in Joure (Wiebe en Jantien Zijlstra).
02-11. Zag vanmiddag een groep knobbelzwanen achter Nijemirdum. Daar zaten 9 zwartezwanen tussen (Marten van der Heide, Tjerkgaast). In Berlikum om 11:44 uur 1 houtsnip tegen de ruiten gevlogen. Vogel is na de schrik & rust weer vertrokken (Fam. U. Sijens). In de Nesserduinen op Ameland een dwerggors (Robert Middelveld e.a.). In Sneek aan de Boegspriet vloog een houtsnip zich dood tegen de vensterruiten (Dhr. Wiersma). Drie grote gele kwikstaart te Tjerkwerd (Abe Bakker). Vandaag om 7:30 uur vloog er een houtsnip tegen ons slaapkamerraam aan de Pastorijsingel te Wirdum. Later zat hij tussen de bruin geworden varens. Ik had het niet opgemerkt. Ik was al 1,5 uur bezig in de tuin en hij vloog pas op toen ik langsliep (Gijsbert Wassenaar). Bij De Brelen te Mirns 1 bruine boszanger (Sietse Bernardus, Joure). Bij de Mokkebank te Laaxum 1 zwarte ibis (Hessel van der Iest). In Oranjewoud in Oranjestein een zwarte specht (Merel Zweemer). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg een groep van 150 watersnip (Bert Wilbrink). Vandaag bij ons in Folsgare aan de Folsgearsterleane ook 1 houtsnip tegen het raam gevlogen met een enorme klap, gelijk dood (Joyce Tuinstra). Vandaag vloog een houtsnip tegen ons raam aan de oostzijde van ons huis, aan de oostkant van Zutphen op slag dood. We laten hem prepareren (Imelda Hanselman). In de Peazemerlannen bij Moddergat 3 oeverpieper (Pied Flycatcher).
03-11. Vanmorgen is er bij ons in Harlingen aan de Klipperstraat een houtsnip tegen het achterraam aan de oostkant gevlogen. Het dier heeft het niet overleefd. We wonen in een woonwijk (J. Hamstra). Groep van 160 kramsvogel te Oldeholtpade (J.de Groot). In Surhuisterveen 1 mannetje zwartkop (Wieger Poelstra). Helaas hadden wij ook een houtsnip als raamslachtoffer aan de Grettingalaan in Harlingen vandaag. Een flinke klap best wel. We hebben geprobeerd en gekeken of er nog iets aan te redden viel, maar helaas konden we er niets meer aan doen (Jaap en Feikje, Godthelp). In Stavoren een bladkoning (Marcel Stienstra). Vanmiddag vloog zich een houtsnip dood tegen de ruiten aan de Fonteinstraat in Leeuwarden (Mevr. Luck). Een zanglijster vloog bij ons tegen het keukenraam in Flevo te Drachten en was op slag dood (Eddy Dijkstra). Groep van 50 slobeend in Wikelslân in Alde Feanen (Johan Prins). Groep van 106 knobbelzwaan in Polder Exmorra (Eelco W.F. Brandenburg). Een houtsnip rond 10:00 uur tegen het raam van onze schuifpui aan de tuinzijde in Sneek gevlogen Onze woning is gelegen aan de Rietschar in Sneek. Ik heb de vogel op de heg gezet, deze was behoorlijk suf. Na een uur heb ik de vogel op afstand benaderd, de houtsnip schrikt op en is weggevlogen (Marten Siderius). Groep van 80 veldleeuwerik in buitengebied bij Sint Anna Parochie (Durk Lautenbag). Vandaag zat er een houtsnip 's middags rond 14 uur bij ons in Makkum aan De Jister op het balkon aan de zuidzijde (Jan en Afke Volbeda). Aan de oostkant van de Lange Duinen bij Groene strand op Ameland een groep van 40 strandleeuwerik (Tim Schipper).
04-11. Vandaag bij Rottige Meenthe een roerdomp gezien (Ytsje Dijkstra, Lemmer). Vanmiddag vloog mij in Damwoude op de Dammeloane t. h. v. de Prikkebosk boerderij een ijsvogel ca. 50 cm voor mijn racefietswiel langs (Tjip Oberman, Dokkum). Vandaag een houtsnip in de voortuin te Oosterwierum, spatte ineens weg, zo tegen een zijraam van de buren, ik erheen, en aan mijn andere buurman laten zien, die is van de vogelwacht, maar vogel was op slag dood helaas, zonder bloed. Zonde pracht beestje (Robert Terra). In Leeuwarden in wijk Nijlân 1 houtsnip dood gevonden (Edwin den Drijver). Twee witte kwikstaart te Siegerswoude (Koert Scholten). In Aldlân oost in Leeuwarden 1 grote alexanderparkiet (Geert Dijkstra). Groep van 30 kleine zwaan op het IJsselmeer /N2000 bij Ferwoude (Hubert Kivit). In de Vosseparkwijk in Leeuwarden 1 grote gele kwikstaart (Donald Wolters). In de Feanwâlden 1 roodhalsgans gezien (waarnemer bekend). Bij de vogelkijkhut bij de Sondeler Leijen een groep van 90 knobbelzwaan (Heleen Bierman). Op Ameland bij Nes een Humes bladkoning (Thijs Glastra/ Hugo Wieleman e.a.). Te Haskerhorne 1 raaf (Henk Bulsing). In het Himsterhout te Drachten 2 ringtaling. Waarschijnlijk ontsnapte vogels (Jaap van der Leest).
05-11. Vorige week er bij ons op de Slachtedyk te Stiens een houtsnip met een klap tegen het raam gevlogen. Gelukkig heeft het beestje de klap overleeft en is weer weggevlogen (Astrid Hiemstra). Bij de Slotplaats te Bakkeveen 18 kruisbek (Christiaan de Vries). Bij een rondje door de tuin vanmiddag bij ons aan de Pieter Sjoerds Gerbrandystraat in Harlingen zag ik een dode houtsnip liggen. Jammer het is een prachtige vogel. (Marijke Hoogstra). Een buizerd bij onze woning in de atlas ceder in Oudwoude (Willem Jonkman). Te Beetsterzwaag 1 grote gelekwikstaart en 1 groepje van 15 staartmees (Willem Bosma). In Wommels vloog een houtsnip tegen de ruiten, leefde eerst nog. De vogel heeft het helaas niet overleefd (Reinder Posthuma). Al enkele dagen is er een “bonte” merel bij ons in de Tijnje. De vogel eet de besjes van de callicarpa struik (Mevr. Wiebenga). In de Kollumerwaard in Lauwersmeer nog 1 boerenzwaluw (Kees Bode). In Leeuwarden aan de Pelikaanstraat vloog rond 09:00 uur een houtsnip tegen de ramen. Gelukkig heeft ie de klap overleefd (Henk Wesseling). Bij het bungalowpark te Ballum op Ameland 1 hop (H. Velzen).
06-11. Op 24 oktober vloog er een houtsnip bij ons in de wijk Nijlân in Leeuwarden tegen het raam. Nadat hij is geschrokken toen we dichterbij kwamen is hij weggevlogen. Hopelijk heeft ie het gered (Jikke Spoelstra). In het Morrapark in Drachten 1 witte kwikstaart (Willem Bosma). Een koperwiek vloog bij ons in Sintjohannesga tegen het raam en was op slag dood (Jan de Jong). In Olterterp groepje van 10 staartmees (Frank Geerlings). Vandaag een dode houtsnip in de Rozenstraat in Sneek bij een woonhuis op de stoep gevonden. Afgelopen maandag op 4 november op de overweg in Sneek (zelfde buurt) vloog een houtsnip voor mij uit, het zat waarschijnlijk in een bult bladeren onder een klimop want ook ik schrok toen de bladeren bewogen (Petra Heijnis). Aan de IJsselmeerzijde bij Kornwerderzand groep van 66 grotemantelmeeuw en 1 visdief gezien (Nico Godfriedt). In Oldeholtpade 1 bokje gezien (Ruurd Jelle van der Leij). Vandaag een opvliegende houtsnip in de tuin te Workum (Tjerk Kunst). In Gaast een ijsvogel gezien (Mark van Leeuwen). Bij het Sneekermeer 1 grote gele kwikstaart (Dick Pruiksma). Mijn dochter vond op zaterdag 5 oktober om 9.30 uur aan de Gaelekamp te Hardegarijp 1 dode houtsnip bij haar onder het raam, had zich doodgevlogen tegen het raam (melding Ger de Vries). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 4 witgatje (Bauke Sienema). In gebied de Froskepolle 5 opvliegende houtsnip (Harm Dijkstra). Bij de Peazemerlannen groep van 3000 scholekster, hiertussen een vrijwel witte vogel (Paul Mentink).
07-11. Vandaag een houtsnip bij de Sauna de Woudfennen opgehaald. We hebben en naar de Fûgelhelling in Ureterp gebracht. Dit was ook een raamslachtoffer (Jackie Riezebos, vrijwilliger bij de dierenambulance). Bij De Putten in Eastermar 1 roerdomp (Jeffrey Andes). Afgelopen weekend is er bij ons een houtsnip tegen het raam gevlogen. Deze heeft het helaas niet overleefd. Wij wonen aan de Greate Pierwei in Kimswerd (Angelique Fial). Te Harlingen 1 houtsnip dood op de weg gevonden in de omgeving van Leger Des Heils, mogelijk een katslachtoffer uit de buurt (Daisy de Jong). In de Letspolder bij Feinsum groep van 43 nijlgans (Henk Hiemstra). Groep van 50 grote canadese gans en 2 waterpieper bij de Zwagermieden (Wiebe Sjoerd van der Veen). In Leeuwarden bij De Harmonie 1 houtsnip dood gevonden (Geertje Rijpkema). Vandaag hoorde ik tegen een uur of vier s middags een knal tegen onze schuifpui in Burgum. Er was een houtsnip tegen het raam gevlogen. Na een kwartiertje vloog de vogel weer weg en leek het goed te maken na de bekomst van de klap (Rienk Ytsma, Burgum).
08-11. Vanmorgen bij Schalsum een roerdomp in paalhouding in de berm van de A31 (Klaas Plat, Franeker). Twee grote gele kwikstaart bij Hemrikkerveld te Beetsterzwaag overvliegend (Rommert Cazemier). Vanmorgen een dode houtsnip bij ons in Grouw, de vogel is tegen de vensterruiten gevlogen (Bote F. Yntema). Vandaag kwam helaas uit wat u in uw artikel in de Leeuwarder Courant over de houtsnip schreef. In de Oosterparkwijk Harlingen vloog een houtsnip tegen de pui. Hij liep wel verdwaasd weer weg en is hopelijk niet ten prooi gevallen aan een kat of inwendig letsel. Ik heb de vogel niet meer aangetroffen (Jacques van den Oever). Groep van 40 strandleeuwerik bij Peazemerlannen (Siep Luinenburg). De afgelopen weken zijn talloze knobbelzwanen overleden lands de IJsselmeerkust. Ik schat ongeveer een 30-tal. Voornamelijk bij Makkum en Mirnserklif. Er zijn zwanen opgestuurd voor onderzoek en tot nu blijkt het een parasiet te zijn die door de huid kruipt. Zie onderstaand stukje (Jackie Riezebos, vrijwilliger Dierenambulance).
*Zwanensterfte* Even een tussenberichtje n.a.v. de eerste bevindingen. Uit onderzoek van kadavers van zwanen is gebleken dat deze een bepaalde soort platworm in de bloedvaten hadden. Ook eenden kunnen daar last van hebben. De parasieten dringen door de huid de vogel binnen en veroorzaken ontstekingen in de bloedvaten van organen als darmen en hersenen. Ze kunnen ook in het oog terecht komen, dan wordt de vogel slechtziend of blind. Als het zenuwstelsel aangetast wordt, vertonen ze abnormaal gedrag. Mensen kunnen 'besmet' raken bij verhoogde concentraties in het zwemwater, maar de parasiet kan niet door onze huid dringen. Het leidt in sommige gevallen tot een allergische reactie: zwemmersjeuk.
Op een slaapplaats bij de Houtwiel bij De Fallom 5 waterpieper (Wiebe Sjoerd van der Veen). Aan de IJsselmeer kant bij Kornwerderzand 1 bladkoning (Peter Boltje e.a.) Groep van 80 holenduif te Fochteloo (Koert Scholten). Bij het Geele strand te Workum 400 wulp en 1 houtsnip gezien (Dick Pruiksma). Vandaag kreeg ik de melding binnen van Afra v/d Vorm dat zij bij haar huis in Liauckemastate te Franeker een groene specht in haar tuin heeft gezien. De groene specht wordt de laatste jaren regelmatig gespot in Franeker (Melding Arend Kuiper, Franeker). Bij Monniketille tussen Twijzel en Augustinusga twee vuurgoudhaan (Marco van der Velde).
09-11. Aan de Koarte Ekers te Joure 1 grote gele kwikstaart (Tony de Jong). Mijn dochter vond op zaterdag 5 oktober om 9.30 uur aan de Gaelekamp in Hardegarijp bij haar onder het raam een dode houtsnip die zich had doodgevlogen (Ger de Vries). Groep van 30 putter te Kollum (Joost de Bruin). In Oranjewoud 1 vuurgoudhaan (Stefan de Vries). Afgelopen zaterdag 26 oktober trof onze dochter Eva van der Zee een houtsnip als raamslachtoffer aan bij Sportstad Heerenveen, helaas niet meer in leven, Vandaag zagen we gelukkig nog een overvliegende houtsnip hier in Heerenveen (E. van der Zee). In Lemmer 1 zwarte roodstaart gezien (Jorrit Zondervan). In de Peazemerlannen groep van 75 frater en 18 ijsgors overvliegend (Merel Zweemer). In Wolvega 2 mannetjes van de mandarijneend (Kikkervorst). In de Kaappolder bij Nijhuizum 1 indische gans (Eelco W.E. Brandenburg). Groep van 22 grotecanadese gans bij Kollumerzwaag (Trijntje de Groot). In de Helomapoolder bij Lindevallei 1 ijsvogel (Daniëlle Keuning).
10-11. Een houtsnip opvliegend in Pietersbierum (Meindert van Dijk). Afgelopen week vloog een houtsnip bij ons in Oudehaske tegen de pui. De vogel is blijven leven. Een dag en nacht heb ik haar geobserveerd. Ze had dekking gezocht in onze tuin. Zat keurig op haar pootjes. De volgende dag keek ik weer en vloog ze weg. Gelukkig overleefd. Geen bloed bij de snavel gezien (Wybe Jissink, Oudehaske). Bin Westerstrand op Schiermonnikoog 40 sneeuwgors (Marcel Kok/Eddie Specht). In de Sippefennen bij Feanwâlden 30 sijs (Gerben Mensink). In Drachten bij Centrum Oost 1 grote gele kwikstaart (Bouke Roosma). Bij Maartenswoude te Drachten 4 vuurgoudhaan (Rommert Cazemier). In de Brandemeer groepje van 20 baardman (Koos Jager). Bij Ferwert Buitendijks 500 wintertaling (Durk Lautenbag). Groepje van 14 kleinezwaan bij Bocht van Molkwar (Libbe Zijlstra).
11-11. Bij het Ophûs te Surhuizum 50 vink (Wieger Poelstra). In de Bremer Wildernis 1 houtsnip opvliegend (Harmen van Dijk).
12-11. In Snikzwaag in de vaart naast huis 1 dodaars gezien (Pieter Schaap). Vandaag 2 zeearend gezien boven de golfbaan bij Oudemirdum. Imposant en mooi gezicht (Marten vd Heide, Tjerkgaast). In Fogelsanghstate te Veenklooster 3 vuurgoudhaan (Kees Bode). Bij Harlingen nog een late boerenzwaluw gezien (Gertjan van Noord). In de Anjumer en Lioessenserpolder groep van 100 veldleeuwerik (Theo Bakker).
13-11. Aan de oostkant van Lange Duinen op Groene strand van Ameland groep van 70 sneeuwgors (Nico de Vries). Bij Laaxum 20 keep, 125 vink en 2 overvliegende grote gelekwikstaart (Hessel van der Iest). Aan de IJsselmeerkust te Kornwerderzand 1 vrouw zwartkop (Harry de Vries). Aan het Sneekermeer 6 kemphaan en bij de Griene Dyk een 14-tal watersnip en 2 dodaars (Dick Pruiksma). Op Ameland bij de Ballumerduinen groep van 1120 kievit (Nico de Vries). Bij Het rif op Schiermonnikoog 50 strandleeuwerik (Niek Otter). Op de Kooiwaard bij Gaast 1 siberische tjiftjaf (Harry de Vries).
14-11. Vandaag zag ik 58 holenduif en 3 zwarte zwaan in Gaast/ Boerenstreek Kooipolder (Kor Nijboer, Leeuwarden). Op Vlieland bij Kooisplek en Kooispleklid 1 ruigpootbuizerd (Carl Zuhorn). In Giekerk een grote gele kwikstaart (Gerben Mensink). In de Weperpolder 1 zwarteroodstaart (Lysanne Valk). Bij Zurich /Afsluitdijk 1 boerenzwaluw (Abe Bakker). Bij Ezumazijl in het Lauwersmeergroep van 1500 kievit (Kees Bode).
15-11. In de Terschellinger polder 1 man zwartkop (Leo Bot). Groepje van 10 staartmees bij Vleijen op Ameland (Koert Scholten). Bij Oosterbierum aan de kust 2 boerenzwaluw (Joop van Eerbeek). Op landgoed Oranjewoud 1 bosuil (Jan Dreteler). Bij de Potskar Noord aan Sneekermeer 1100 kievit en een 40-tal watersnip (Dick Pruiksma). In Leeuwarden 1 houtsnip dood als vensterslachtoffer (Joop Ouburg). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg zeker 10.000 kievit (Reinier Hendriksen). In It Swin bij Elahuizen 700 slobeend (Fer-Jan de Vries). Bij Wilhelminaoord te Sint Nicolaasga een groep van 500 holenduif (Ida Bek).
Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van november 2024. Alle medewerkers enorm bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen. Helaas kunnen we niet alle meldingen incl. fotos plaatsen. Deze maand enorm veel meldingen uit de provincie Friesland van houtsnippen die slachtoffer worden. Vaak tegen vensterruiten en helaas op slag dood. Vermeld U naam /adres/ en waarnemingsdata graag bij U email melding.
16 november 2024. Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure. Email; j.d.jonglc@home.nl
Nieuwsbrief 74. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant.
door Jan de Jong
Natuurnieuws uit Friesland in de 2e helft van oktober 2024.
15-10. In de vijver achter ons huis in Drachten aan de Flevo nog 1 paar (stads)eenden aan het paren (Eddy Dijkstra). Vijf grote lijster te Oldeholtpade (Ruurd Jelle van der Leij). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 2 groenpootruiter en 1 zwarte roodstaart (Bauke Sienema, Heerenveen). In de Lindevallei 1 ijsvogel (J. de Groot). Aan de noordoever van het Tjeukemeer bij Rohel onder anderen 50 koperwiek en 1 volwassen man havik gevangen en geringd (Gerard en Jacob Westerhuis/VRS Rohel Tjeukemeer). Een groep van 115 grote canadese gans bij Nieuwe Wielen te Leeuwarden (Levin Niehaas). Een siberische tjiftjaf gevangen en geringd te Leeuwarden (Jeroen Breidenbach/ VRS Potmarge).
15-10-2024. De siberische tjiftjaf wordt als een ondersoort van de Tjiftjaf beschouwd en broedt ten oosten van de Russische Petsjora rivier en overwintert van Irak tot India.
16-10. In de Slotmolenpolder bij Sint Nicolaasga 1 ijsvogel gezien en 1 kruisbek overvliegend (J. Dolstra). Bij de Waddendijk op Schiermonnikoog 1 roodhalsgans (Carel van der Sanden) In Kollum 1 grote gele kwikstaart (Kees Bode). Te Sumarreheide 1 bladkoning gevangen en geringd (Bareld Storm). Bij het Poterslid op Vlieland 1 zwarte roodstaart (Jac Hammers). In Beetsterzwaag 1 zwartkop man (Willem Bosma). Aan het Tjeukemeer bij de A6 nog 1 boerenzwaluw (Gert Draaisma). Bij Griltjeplak op Terschelling 1 klapekster (Eric Tanis). In de Kroonspolders op Vlieland 1 bokje opvliegend (Jac Hammers). Bij de Veerhaven op Schiermonnikoog 56 kluut (Carel van der Sanden). Op Vlieland bij Kroonspolders 2 beflijster gevangen en geringd (Holmer Vonk e.a. VRS Vlieland). Vandaag 1 houtsnip in onze tuin en later 2 in het park in Workum gezien (Tjerk Kunst). In Schatsenburg te Dronrijp 1 visarend (Arend Kuiper, Sexbierum).
17-10. In de Monnikebiltpolder bij Oude Bildtzijl 1 grijze wouw (Gerit Krottje). In De Feanwâlden bij Oer de Wiel 1 purperreiger (Sibbele de Jong). Groep van 80 watersnip bij de kijkhut van Piaam (Janneke V.). Honderden koperwieken hoog overvliegend tijden het vogels ringen te Eastermar (Arend Timmerman en Gerben de Vries).
18-10. Bij de Houkepoort te Sneek 8 kramsvogel overvliegend (Dick Pruiksma). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl nog 1 late kleine karekiet (Kees Bode). In Oosterwolde 1 raaf gezien (Jan Kalsbeek). Bij de Wide Mar te Stiens 1 roerdomp (Lisanne Valk). Bij de Groene Dijk aan het Sneekermeer groep van 950 kievit (Dick Pruiksma). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl nog 2 boerenzwaluw (Fons de Meijer). Op Terschelling bij Hoornse Bos 1 blauwstaart (Bram Ubbels en Minne Feenstra). Te Ferwerd buitendijks een 1 vrouw ruigpootbuizerd (Dirk Haaijema). Vandaag zijn de winter merels in de tuin gekomen in Berltsum. Ik zie in elk geval 5 gezonde merels (Ita Spoelman). Te Oudebildtzijl in Monnikebiltpolder 1 grijze wouw jagend (Jolanda Wannet).
19-10. Te Sumarreheide 1 late tuinfluiter gevangen en geringd (Bareld Storm). In het Fochteloerveen bij Bufferzone 1 velduil (Peter Geene). In Stavoren 1 grote gele kwikstaart overvliegend (Libbe Zijlstra). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 boerenzwaluw (Gerrit Rozeboom e.a.). Een kleine bonte specht bij Blitseard in Leeuwarden (Sonja Reus). Bij de Kobbeduinen op Schiermonnikoog 4 houtsnip (Wouter van der Ham). Bij Stavoren 1 morinelplevier roepend overvliegend (Libbe Zijlstra). Te Kornwerderzand aan de IJsselmeerzijde 1 velduil overvliegend (Sietse Bernardus, Joure). Twee raaf in Hoarnestreek Pietersbierum (Arend Kuiper, Sexbierum).
20-10. In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 3 eerste jaars boerenzwaluwen rondvliegend (Cora Boesenach). In het Ketlikerskar 1 middelste bonte specht (Ben Staal). Op de Workumerwaard groepje van 60 kemphaan (Libbe Zijlstra). Bij Kornwerderzand nog een late oeverzwaluw rondvliegend aan de IJsselmeerzijde (Jorrit Zondervan). Verspreidt in het Rijsterbos totaal zeker 25 vuurgoudhaan (Sietse Bernardus, Joure). Vandaag een paartje casarca in Easterskar te Sintjohannesga. Ben een aantal keren in Nepal geweest en daar zag je ze in grote aantallen bij de rivieren overwinteren. (Henk Nipperus, Joure). Te Martenastate in Koarnjum 1 eerste jaars kwak (Wannes Lely).
21-10. Groepje van 25 sijs in Fogelsanghstate in Veenklooster (Kees Bode). Op de Vrijheidsplaat op Ameland 1 woestijntapuit (H. Velzen). Acht baardman op de Strandvlakte op Schiermonnikoog (Jos Koopman). In Heerenveen op de Akkers 1 groene specht (Jorrit Zondervan). Op Schiermonnikoog in Oosterduinen nog een 1 gierzwaluw gezien (Wouter van der Ham). Groepje van 30 slobeend in de Kraanlanden bij de Veenhoop (Rowena Bos).
21-10-2024. De slobeend is een fraaie weidevogel die op veel plaatsen in Friesland nog te zien is.
22-10. Groepje van 17 staartmees in N2000 gebied in duinen op Schiermonnikoog (Lauren Van Nimmen). Groepje van 1000 kluut bij Ferwert Buitendijks (Wietze de Vries). Bij de Vogelpolle op Ameland 1 boerenzwaluw (Rudy Fopma). Groep van 300 slobeend in Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Diederick Meinen). Op Vlieland een IJslandse koperwiek gevangen en geringd bij de Kroonspolders. Vleugel 128 mm en Staart 92 mm. (Jeroen Breidenbach e.a.).
In Gorredijk 1 groene specht in de tuin pikkend naar mieren in rotstuintje (Trienke Dolstra). In Wergea 1 zwarte roodstaart gezien (Jelmer Boermans). Bij de Lange sloot op Ameland een eerste jaar vrouw woestijntapuit (Marcel Stienstra).
Groepje van 15 kruisbek bij Slotplaats te Bakkeveen (Christiaan de Vries). In het Lauwersmeer bij de profboerderij 150 graspieper, 40 waterpieper en 15 witte kwikstaart (Theo Bakker). In de Peazemerlannen 1 Groenlandse tapuit (Rikus van Veldhuizen). Te Westerzand op Schiermonnikoog 29 strandleeuwerik (Floris van der Togt e. a.)
23-10. Op de golfbaan te Beetsterzwaag 25 kruisbek (Hoite Schaap). In de Kobbeduinen op Schiermonnikoog 1 Raddes boszanger (Richard Ubels en Marco van der Velde).
24-10. Groepje van 15 staartmees te Beetsterzwaag (Willem Bosma). Op Ameland in de Ballumerduinen 1 siberische tjiftjaf gezien (Rik Wever). In Oldeholtpade 1 groep van 120 toendrarietgans (Ruurd Jelle van der Leij). Op Vlieland in de 3de Kroonspolder 1 eerste jaars sperwergrasmus gevangen en geringd (Jeroen Breidenbach e.a.). Vandaag een groepje van 8 staartmees gezien in Oudwoude en er zijn noch dagvlinders dagpauwoog, koolwitje en citroenvlinder actief (Willem Jonkman). Groepje van 7 dodaars in Bocht van Molkwar en 1 blauwe kiekendief vrouw overvliegend in Jouke Sjoerdspolder (Tjerk Kunst).
25-10. In Aldlân West te Leeuwarden 1 houtsnip dood als vensterslachtoffer (Geert Dijkstra). In Sumarreheide 1 siberische tjiftjaf geringd (Bareld Storm). Bij het Koningsdiep te Hemrik 11 kruisbek en een 800 veldleeuwerik overvliegend (Rommert Cazemier) In Heerenveen 1 houtsnip dood gevonden (Edo Chantani). Te Laaxum 1 siberische tjiftjaf geringd (Ype en Tryntsje Albada).
26-10. Een ijsvogel in Workum (Tjerk Kunst). Op Vlieland nog een fitis geringd (VRS Vlieland). In Lemmer een ijsvogel (Sjoerd Bresser). Te Sumarreheide 1 late tuinfluiter geringd (Bareld Storm). Groep van 50 staartmees aan de Pr. Bernhardlaan op Schiermonnikoog (Vivian Jacobs). In Oldeouwer 1 ijsvogel gezien (Bauke Sienema). Groep van 40 keep bij Grieënglop op Schiermonnikoog (Thijs Glastra). Op Schiermonnikoog in bos Zuid 1 bosgors gezien (Hugo Wieleman). In Koudum 1 houtsnip (Jos Hooijmeijer).
27-10. Vandaag een mannetje en drie vrouwtjes grote alexanderparkiet gezien op het sportveld bij Hempens (Astrid Schoenmaker). In de tuin in Workum een houtsnip opvliegend (Tjerk Kunst). Op Schiermonnikoog vanmorgen 61 waterral geringd (André van Loon en Jos van Staaij van de VRS Schiermonnikoog). In Oudemirdum bij Elfbergen 30 kruisbek (Sipke Booi). Bij de jachthaven in Workum 1 siberische tjiftjaf (Sietse Bernardus). In Tytsjerk 1 man beflijster (Marnix Oudega). In Gorredijk 1 grote gele kwikstaart (Bouke Roosma).
28-10. In het Roekebosk bij Beetsterzwaag 1 glanskop (Willem Bosma). In de Zwagermieden groepje van 9 watersnip (Edwin Beijerman). In Oranjewoud 1 houtsnip dood als vensterslachtoffer (E.J. Rodenhuis). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 2 ijsvogel (Bauke Sienema). Groepje van 10 staartmees te Olterterp (Willem Bosma).
29-10. Vandaag voor het eerst in onze tuin in Marum een groene specht gezien. We hoorden hem en zagen hem ook even roffelen. Prachtig! Ook de eerste roodborstjes zijn weer gearriveerd en oh wat fijn, we hebben weer 2x een merel gezien (Nienke Jansen). Bij Velden Nieuwe Kooi op Vlieland groepje van 27 sijs (Sander Lageveld). In de Anjumer en Lioessenserpolder groepje van 30 ringmus (Kees Bode). Op Terschelling in de Terschellingerpolder 1 IJslandse koperwiek (Leo Bot). Op Ameland in de Kooiduinen nog 1 boerenzwaluw (Andre de Baerdemaeker). Bij Formerum aan Zee op Terschelling 1 kleineklapekster (Carlo de Rond e.a.). Groep van 60 waterpieper in Klyndobbe bij Feanwâlden op slaapplek in zwarte els en vlierboom (Wiebe Sjoerd van der Veen). In Oldelamer nog 1 purperreiger (Andries Blom).
30-10. Vanmorgen zagen we de roodborst weer terug in de vlinderstruik voor ons huis in Bolsward. En later tijdens het koffiedrinken scharrelde het bijzondere vogeltje rond in de achtertuin. Hij is er gewoon weer de komende maanden. Zoals al jaren achtereen (Hendrie van der Werf). Een visdief bij Kornwerderzand (Joop van Eerbeek). Bij het Noorderduin op Schiermonnikoog 40 staartmees (Ezra Mandemaker). Bij de Stuifdijk op Schiermonnikoog nog een boerenzwaluw overvliegend (Joep Duijvenstein). In de Duinen ter hoogte van paal 12 op Terschelling 1 klapekster en een kleine klapekster (Minne Feenstra e.a.).
31-10. Tijden een trektelling tussen 07:30 - 12:00 uur passeerden bij de See Hanne bij Mirnserklif in totaal 7085 (!) koperwiek en 445 kramsvogel (Aard en Henny Vink). In Kollum 1 ijsvogel (Joost de Bruijn). In Woudsend 1 bokje opvliegend (Jorrit Zondervan). In de Westereen 1 oehoe gezien (Margriet Nauta).
Tot zover de waarnemingen en vondsten in de laatste helft van oktober 2024. Bedankt voor de grote hoeveelheid reacties die ik in deze weken mocht ontvangen. Heeft U naar aanleiding van deze Nieuwsbrief nog vragen of bijzondere meldingen of aanvullingen dan hoor ik dit graag. Niet alle binnen gekomen meldingen zijn ook opgenomen.
2 november 2024. Jan de Jong, E. A. Borgerstraat 66 8501 NG Joure. Email; j.d.jonglc@home.nl Vogelkundig medewerker Leeuwarder Courant. (Sinds oktober 1977). Ringer 403 (Ringstation Rohel 1985-heden) van het Vogeltrekstation Wageningen. Tel; 0513-414788.
Nieuwsbrief 73. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de 1e helft van oktober 2024.
01-10. Zojuist in Oudwoude de ijsvogel gespot bij onze vijver vlak voor het raam. Schitterend al was het maar even (Willem Jonkman). Gisteren is het laatste jong van de boerenzwaluw bij mij vertrokken in Molkwar (Mineke Bekkema). Vanmorgen om 9 uur bij ons in Menaldum het eerste roodborstje in de tuin gezien, alle jaren in oktober is hij weer present maar vandaag op onze 60ste trouwdag. Dat is dit een mooi cadeautje! (Oane Baarda). Gisteren zagen we vanaf Leeuwarden richting Bolsward een zevental wilde zwanen. De sperwer is nog steeds in de buurt bij ons in Pietersbierum, af en toe vliegt hij boven de heg. Daar zitten vaak huismussen, vlakbij het vogelvoerhuisje. We zien op het moment helaas geen merels meer. De spreeuwen zijn ook alweer in de buurt (Klaske Smidts). Vanavond nog 1 boerenzwaluw in de stal bij ons in Terband en een ooievaar op de lichtmast van de paardenbak (Henk en Trienke Tjepkema). Vandaag wat grotere zwermen spreeuwen in Joure, ze zijn op zoek naar bessen en avonds een slaapplek. In de ochtenduren zitten ze in groepen te zingen in de boomtoppen (Durk Visser). Deze spreeuw zat bij de pindakaas pot bij ons in Oranjewoud. Ze waren met hun tweeën, af en toe gingen ze elkaar te lijf (Ekie van Dijk).
01-10-2024. De spreeuw komt in najaar en winter meer in de tuin en is op zoek naar eiwitrijk voedsel zoals bessen en zaden doch is ook verzot op de pindakaaspot!
02-10. Hier op de dijk bij Minnertsga zijn veel boerenzwaluwen aan het verzamelen voor de wegtrek naar het zuiden (Pieter Aartsma). De laatste boerenzwaluw is vandaag vertrokken bij ons in Oldekerk. Gisteren zat hij nog zingende in de stal met 4 andere zwaluwen (Maartje en Roel Veenstra, Gaarkeuken/ Oldekerk). In Goingarijp 45 sijs gezien (M.G. Vansteelant). Op Vlieland bij Oud Huizenlid 20 keep overvliegend (Ernst Jansen). In Drachten 1 zwarte roodstaart bij jachthaven De Drait (Rommert Cazemier). Groep van 30 boerenzwaluw bij de Wide Mar te Stiens (J.de Groot). Op Ameland 1 klapekster bij de Golfbaan (Justin Jansen en Robert Pater). Te Heeg- Lytshuzen 2 ijsvogel gezien (Edzard Osinga).
03-10. Vandaag zijn bij ons in Gersloot de laatste jongen van de boerenzwaluwen vertrokken (Dennis Jetten). In de bossen Cornelia Stichting te Beetsterzwaag 10 sijs (Willem Bosma). Op de Bosplaat te Terschelling 4 paapje (Agnes van Swaay en Herman Meekes). In Sneek bij It Ges 1 zwarte roodstaart (Bert Zijlstra). Te Beetsterzwaag 1 overvliegende kramsvogel (Willem Bosma). Ten westen van dorp op Terschelling 1 beflijster (Daan van der Elsken). Bij Meeuwenduinslid op Vlieland 60 koperwiek en 300 zanglijster (Luc Hoogenstein). Bij de Peazemerlannen 2 ijsvogel (Ruud Hendriksen). Bij de Oude eendenkooi op Vlieland 1 siberische tjiftjaf (Jeroen de Bruijn). In de Rottige Meenthe 1 ijsvogel (Bram Kroeze).
03-10-2024. De ijsvogel laat zich in de oktober maand steeds meer zien.
04-10. In Polder Arkum 1 ijsvogel gezien en nog een late argusvlinder in Greonterp foeragerend op Vertakte leeuwentand (Tjerk Kunst, Workum). Drie sneeuwgors op Ameland aan de Schorumweg (Henk Heijligers e.a.). Vanmorgen het roodborstje weer terug bij ons in de tuin te Joure (Jetze Valkema). Bij Prikkebosk op Schiermonnikoog 60 goudhaan (Hein Prinsen). In de Groene Ster bij Leeuwarden 1 visarend ((Harm Dijkstra). Bin Ezumakeeg Noord in Lauwersmeer 25 baardman (Willem Steenge). Groepje van 10 boerenzwaluw bij de Groene Glop op Schiermonnikoog (Peter Zwaan). Vandaag 1 mannetje goudhaan aan de Achterdelft in Stavoren tegen de vensterruiten gesneuveld bij de buren, het eksemplaar was op slag dood (Ad Jacobs). Bij De Hon op Ameland groepje van 40 strandleeuwerik (Gerard Brouwers e.a.). De boerenzwaluwen vliegen momenteel bij ons nog steeds rondom de flat in Heerenveen, dus zijn nog niet vertrokken (Nico Visser). Bij de Vogelpolle op Ameland 15.000 scholekster (Kees Borstlap).
05-10. In Workum en bij de Bocht van Molkwar 1 ijsvogel gezien (Tjerk Kunst, Workum). Bij ons aan de E.A. Borgerstraat in Joure nog 1 citroenvlinder in de tuin (Jan de Jong). In Drachten Noord oost 6 kruisbek (Jarig Roosma). Bij de Zwanewaterduinen op Ameland 1 ruigpootbuizerd (Joop Eerdmans). In de vallei van Malgum op Vlieland groep van zeker 101 keep overvliegend (Vincent Douwes). In Earnewâld 1 zwarte roodstaart (Stef de Martines). Op de Vliehors op Vlieland 10 grote gele kwikstaart (Diederik Kik). Bij t’ War te Franeker 14 koperwiek overvliegend (Eric Elzinga). Vijf bokje op Ameland bij de Kooiduinen (Justin Jansen). Te Boelenslaan 2 vuurgoudhaan (Sipke Booi). Op de Delleboersterheide 1 klapekster (Koos Jager). Op ringstation Rohel aan het Tjeukemeer onder anderen 1 ijsvogel, 5 boerenzwaluw, 4 koperwiek, 10 watersnip en 2 bokje geringd voor onderzoek (Gerard Westerhuis/Jacob Westerhuis).
05-10-2024. In oktober komen de bokjes vooral samen met watersnippen op wat drassige plekken voor. Ze zoeken vaak nachts naar voedsel en komen in de ochtend naar de slaapplek om daar de dag door te brengen.
06-10. Een overvliegende rode wouw in Polder Groene strand bij Workum (Tjerk Kunst, Workum). Vanmorgen vloog er aan de Appelhoflaan in Joure een vrouw goudhaan tegen de ruiten. De vogel heeft de klap gelukkig overleefd (Gerrit Suierveld). Groepje van 7 kruisbek in de Duinen bij de Westerplas op Ameland (Ran Schols en Henk Allards). Drie gaai in De Ontginning te Nijeholtwolde (Peter Vries). Groepje van 12 grote gele kwikstaart overvliegend te Laaksum (Hessel van der Iest). Bij de vrijheidsplaat op Ameland 40 frater (Reinier Krom). Drie grote gele kwikstaart in het Leeuwarderbos (Ida Bek). Nog 1 gierzwaluw bij het Vuurboetsduin op Vlieland (Carl Zuhorn). Drie wilde zwaan op akkers in Veenpolder te Delfstrahuizen (Stef de Martines). In het Oosterschar te Sintjohannesga 1 ijsvogel (Johannes en Gea Koster). Twee boerenzwaluw te Burgum (Jeffrey Huizenga). Groep van 420 kievit in de Westerpolder onder Scharsterbrug (Jelle Aalders). Te Oldeholtpade 1 kleine bonte specht (Ruurd Jelle van der Leij). Op Vlieland in de 3de Kroonspolder een eerste jaars pallas boszanger gevangen en geringd (Henri Bouwmeester).
06-10-2024. De pallas boszanger broedt in uitgestrekte gebieden van Centraal-Siberië tot aan de Zee van Okhotsk, noordelijk van Japan, en overwintert meestal in Zuidoost-Azië. Bij ons is het een zeldzame gast.
07-10. Vanmiddag een rondje gevaren richting Alde Feanen en terug naar Burgum. Op de terugreis naar Burgum spotte ik ter hoogte van het Aquaduct een visarend die in de lucht stond te bidden om een prooi te verschalken (Doeke Visser, Burgum). Nog 8 boerenzwaluw bij de Mjumer te Bakkeveen (Koert Scholten). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 smelleken (J. van der Kamp). Vier koperwiek bij De Potten aan Sneekermeer (Dick Pruiksma). In Appelscha 1 man zwarteroodstaart (Fiona). Bij De Leien bij de Tike 1 ijsvogel (Wiebe Sjoerd van der Veen). Groep van 1600 wulp in Zuidergrie op Ameland (Rob Koeman e. a.). In omgeving van Lendebos te Oldeberkoop 1 rode wouw (Lysanne Valk). Op Terschelling bij Aestermiede 1 tapuit (Saskia).
07-10-2024. In de oktobermaand wordt de tapuit vooral op de doortrek aan de kuststrook en op de Waddeneilanden waargenomen. De Nederlandse broedpopulatie neemt helaas nog steeds af.
08-10. In Beetsterzwaag 7 appelvink (Willem Bosma). Groep van 40 graspieper aan de Burdaarderstraatweg /Wâldfeart bij Dokkum (Meino Zondervan). In de Zoolpolder bij Hemelum 15 witte kwikstaart en 2 koperwiek. Acht goudhaan te Bakhuizen (Theo de Vries). In Workum bij It Soal bij jachthaven 2 bladkoning (Jelmer Luyckx). In het Ottema Wiersma reservaat 10 koperwiek (Wiebe Sjoerd van der Veen). Bij Slotplaats Bakkeveen Fine poel/Schanspoel 16 kruisbek (Christiaan de Vries). Bij Zwarte Haan groep van 5000 bonte strandloper en 800 kluut (Luc Deblauwe).
09-10. In Surhuisterveen 10 putter (Wieger Poelstra). In de Rottige Meente 1 klapekster (Theo Meijer). Bij Rijs op de Witte Akkers 20 witte kwikstaart (Theo de Vries). Bij Koudenburg te Haule 350 toendrarietgans (Sjouke Scholten). In het Wallebosch te Beetsterzwaag 1 zwarte specht (Willem Bosma). In Sint Annaparochie een eerste jaars slechtvalk (Ton Huijsen). In Galgelân bij Sneek een man roodborsttapuit (Dick Pruiksma). In Zwaagwesteinde is een oehoe afgekomen op een in gevangenschap gehouden koppel roepende siberische oehoes (Ad Jacobs, Stavoren).
10-10. Op de Blesdijkerheide 1 grote lijster (Johan op den Dries). Te Koudum 1 roepende bladkoning (Jos Hooijmeijer). In het Lauwersmeer op Zoutkamperplaat 10 staartmees en 6 gaai (Kees Lokker). In het Buitengebied te Bolsward 1 ijsvogel (Abe Bakker).
11-10. Ik zat vanmiddag even op het bankje voor de boerderij bij mij in Tjerkgaast en zag een 'biddende' ijsvogel boven m'n vijver. En dan (tot 4x aan toe) met een plons te water. Voor mij een primeur (Marten van der Heide). In de Natuurplas& Merriedobbe bij Leeuwarden 65 grote canadesegans, hierbij 1 eksemplaar afwijkend (Donald Wolters).
11-10-2024. Tussen de grote groep grot canadese gansen een met een afwijkende koptekening.
Te Surhuisterveen groepje van 10 sijs overvliegend (Wieger Poelstra). Op Terschelling bij de Torduinen 5 beflijster (Jacob Lotz). Op Vlieland groep van 500 koperwiek overvliegend (Carl Zuhorn). Te Burgum 1 bladkoning en 8 staartmees (Jeffrey Huizenga). In de Nesserduinen op Ameland 1 rose spreeuw (Jaap Eerdmans). In het Leeuwarderbos bij Leeuwarden groepje van 10 kramsvogel en 40 koperwiek (Patrick Agterberg). In Hogebeintum 1 ijsvogel (Henk Hiemstra). Bij Appelscha/ Willemstad groep van 450 kievit voedsel zoekend (Koert Scholten).
12-10. In Drachten tussen het verzorgingstehuis De Warrenhove en de John F. Kennedylaan staan enkele appelfruitboompjes op een grasveldje. Eén van deze fruitboompjes, die al in de herfstsferen was, nl. zo goed als geen blad meer, is weer uitgelopen. Enkele nieuwe blaadjes, maar ook nieuwe bloemen/bloemknoppen. Dit laatste vind ik wel heel bijzonder voor halverwege oktober (Sjoerd Koopman, Rotsterhaule).
12-10-2024. Appelboom voor de 2e keer in bloei in Drachten.
Opmerking Jan de Jong; Door het zachte weer en klimaatverandering is de natuur wat in de war. Je verwacht rond deze tijd geen bloeiende appelboom meer. Zelf hadden we bij ons in de achtertuin in Joure tot in half oktober nog regelmatig aardbeien uit de eigen tuin. Ook dat is bij ons nog nooit eerder zo laat geweest als dit najaar.
Vandaag om 11.02 uur zat er weer een roodborst in onze tuin te Feinsum. Ook de ijsvogels die een nestje (hol) hebben bij onze buren in de onder wal zijn er nog steeds (Hielke de Groot). Bij de 1e Kroonspolder op Vlieland 30 barmsijs overvliegend (Colin Aalbers). In Siegerswoude 1 roepende keep gezien (J. Dolstra). Op de Kooiwaard bij Piaam een siberische tjiftjaf (Sietse Bernardus, Joure). In de Kop Blokslootpolder & Vrije Grazen (ten w. van Joure) 4 tapuit, 1 roodborsttapuit en 50 grote canadese gans gezien (M. Smit). Op Ameland bij Hollum 1 zwarte roodstaart (Arian van der Meulen). Bij Hoorn op Terschelling 4 beflijster overvliegend (Pieter Baalbergen e.a.). Aan de Afsluitdijk bij Kornwerderzand aan de IJsselmeerzijde 1 bladkoning (Marcel Stienstra en Rudy Fopma). Te Ried 1 ijsvogel dood gevonden, dreef in het water (M. Houtsma). In Heeg 1 alk gezien (M. van Ark). Bij Stortemelk op Vlieland 120 houtduif overvliegend (Merijn Salverda). Op de Workumerwaard 1 rosse franjepoot (Sietse Bernardus, Joure).
12-10-2024. De rosse franjepootis afkomstig uit noordelijke gebieden van Groenland tot in Spitsbergen. De soort is spaarzaam in ons land te zien tussen september en februari. Ze zijn erg kust gebonden en komen weinig in het binnenland voor.
13-10. Bij de Slotplaats in Bakkeveen 15 keep en groepje van 10 staartmees (Ina Durenkamp). In de Alde Feanen in Jan Durkspolder 1 bladkoning (Sipke Booi). Bij de Bocht van Molkwar 1 steenloper (Libbe Zijlstra). Op Ameland bij Westgat 1 grote jager (Arian van der Meulen).
14-10. Op de Sondeler Leijen 50 canadese gans (Margje Abma). Vanavond zag ik nog 2 jonge boerenzwaluwen over onze achtertuin in Scharnegoutum vliegen in noordelijke richting. Met het komende voorspelde warme weer kunnen ze wellicht nog wat opvetten (Pascal Osinga). Te Surhuizum 50 koperwiek overvliegend (Wieger Poelstra). Vandaag bij De Ral in Piaam 2250 kievit en 1 waterral. In de Goëngamieden groep van 400 kievit (Dick Pruiksma). Aan de Slinkeweg bij Workumerwaard 2 grauwe franjepoot (Andries Blom, Workum). In het Oosterschar te Sintjohannesga 250 grote canadese gans (Johannes en Gea Koster). Tijden een telling tussen 08:00 – 10:45 uur passeerden er bij Bokkedal op Vlieland 1052 koperwiek (Otto de Vries). Op de A7 bij Heerenveen 1 kerkuil dood gevonden (Sjouke Scholten).
Opmerking Jan de Jong; Als op 27 oktober de klok nachts om 03:00 uur een uur achteruitgaat dan zullen er ook wel daarna vele verkeerslachtoffers onder de kerkuilen sneuvelen. Vooral tijdens de wisseling van winter naar zomertijd is het soms bar en boos op de Friese rijkswegen!
15-10. Te Oldeholtpade nog 1 late boerenzwaluw, 2 kruisbek, 20 keep en grote groepen (1010 + 200) koperwiek langstrekkend (Ruurd Jelle van der Leij). In Balk 1 ijsvogel (Marten Wesselius). In de Zuidwesterpolder te Nijbeets 1 steenuil roepend (T. Fabio). Bij Leeuwarderbos te Leeuwarden 6 kleine zwaan (Abe Bakker). Op Vlieland bij de kazerne enorme trek van vele duizenden koperwieken, ook 2 beflijster gezien (Lars Buckx). In de Kollumerwaard in Lauwersmeer 6 staartmees (Kees Bode).
15-10-2024. De staartmees laat zich vaak in het najaar in groepjes zien, soms zijn ze dicht te benaderen en zijn ze in gezelschap van andere mezen.
Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van oktober 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen.Deweg en doortrek van veel noordelijke vogels, komt in de oktober maand goed op gang. Helaas ook alweer de eerste vensterslachtoffers binnen. Elk jaar sneuvelen er in onze provincie vele tegen de vensterruiten en/of raken gewond, van klein (goudhaan /roodborst) naar groot (merel/houtsnip/sperwer). Vermeld U naam /adres / bij U email melding.
Nieuwsbrief 72. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de 2e helft van september 2024.
15-09. Toen we vandaag terugkwamen in Lippenhuizen van vakantie waren de boerenzwaluwen al vertrokken. Dit vond ik opmerkelijk want in Denemarken, waar we op vakantie waren, waren de boerenzwaluwen daar duidelijk nog wel. Dit jaar waren er naar mijn idee ook minder boerenzwaluwen bij ons in de stal (Lute Jager, Lippenhuizen). Zeearend belaagd door twee buizerd te Rotsterhaule (Geert van der Meer). Te Fochteloo een groep van 54 grote canadese gans en 1 paar wilde zwaan met 4 grote jongen (Lieneke van Tilburg).
15-09-2024. De wilde zwaan broedt sinds kort ook in ons land.
16-09. In week 37 (op 10 september) twee rupsen van de koninginnenpage in Drachten in mijn groentetuin op de venkel en het wortelloof (Ina Durenkamp uit Drachten). Onze laatste 2 jonge boerenzwaluwen hier op Ballum/Ameland zijn nu weg, vorige week hebben ze nog wel een nachtje bij ons geslapen (Petra Visser). Hier bij ons in Wijnjewoude momenteel nog 3 boerenzwaluwen die hier overnachten (Frans Pool). Helaas zijn bij ons in Metslawier de boerenzwaluw ouders vertrokken en hebben we 4 dode boerenzwaluwen uit het nest gehaald. Gisteren nog een klein aantal boerenzwaluwen hierbuiten. Maar vandaag is het stil in zowel de schuur als in de loods. De laatsten zullen deze week wel vertrekken (Tjitske Veenstra). Ik vond in Franeker thuis een halfdode ligusterpijlstaart vlinder, ik heb hem getracht te redden door hem op een veilig plekje te zetten maar helaas is het beestje doodgegaan (Betty van Dijk). Tot op heden nog wel dagelijks groepjes van 6-10 boerenzwaluwen bij Folgeren in Drachten in de lucht aan het foerageren (Thomas Dijkstra). Vandaag is de laatste boerenzwaluw bij ons in Oldeberkoop vertrokken. Bijzonder dat ze zo lang zijn gebleven. Ik zag in m'n agenda van vorig jaar dat we al na 20 augustus geen boerenzwaluwen meer hadden. Nu kunnen we dan toch gaan schoonmaken (Ieke Schreuder). Bij de Mardyk aan het Sneekermeer 1 koekoek (Jelmer Luyckx). In Bakhuizen 1 koperwiek (Peter van de Beek).
17-09. In het Hoornse Bos op Terschelling 1 bladkoning tussen een groepje tjiftjaf en een vuurgoudhaantje (Arie Ouwerkerk). De boerenzwaluwen zijn vandaag bij ons in Hommerts uit de stal vertrokken. Op 10 september zaten er nog 3 jongen in een nest. Deze jongen zijn inmiddels ook uitgevlogen en vertrokken (Elske en Andre Zonderland). Gisteren de schuur bij ons in Kollumerpomp schoon gemaakt en oude (dit jaar niet meer in gebruik zijnde) boerenzwaluw nesten verwijderd. Bleek in het nest waarvan ik dacht, dat er nog jongen in zaten, twee dode jongen zaten. Gisteravond zat er nog 1 boerenzwaluw in de schuur. Zonet niets meer, dus ik denk dat ze per vandaag vertrokken zijn (Menne Osinga). Vanavond weer een telling op de slaapplek bij de Wide Mar te Stiens. Het zijn minimale tellingen want de vogels verdwijnen achter het riet, kon alleen tellen wat er inviel. Geteld; 1 blauwereiger, 6 ooievaar en 131 grote zilverreiger. Verder het gewone eenden goed; smient, krakeend, slobeend, wintertaling, 16 knobbelzwaan, 1 canadese gans en veel grauwe gans (Gerard Mast, Stiens). Op 12 september rond 17.00 uur bij me in Kollum heel veel huiszwaluwen in de lucht, ze gingen de nesten controleren en daarna vlogen ze weg. De trek van de huiszwaluwen was hier al heel vroeg begonnen (Corry Berends, Kollum). Vandaag een ijsvogel in het Hemmemapark Berlikum en een kolibrievlinder in de tuin (Ita Spoelman, Berlikum). En dan is vanaf vandaag onze stal in Bovensmilde leeg. Ook buiten laat de groep van 15 a 20 boerenzwaluwen zich niet meer zien Het is stil, ze zijn vertrokken hier (Rita Delger). Groep van 50 kleine zilverreiger op slaapplaats bij Westerplas op Schiermonnikoog (Bram Ubbels).
17-09-2024. Kleine zilverreiger komt steeds vaker in grote aantallen in Friesland voor.
18-09. Bij de Horrekooi op Terschelling groep van 55 putter (Jitty Hakkert). Op de strandvlakte te Schiermonnikoog groep van 400 groenpootruiter (Jasper Jansen). Bij Laaksum een groep van 508 graspieper overvliegend (Hessel van der Iest). De jonge boerenzwaluwen zijn vandaag bij ons in Oudega SWF uit het schapenhok vertrokken. Volgens ons waren dezen de week ervoor ook al een dag of 2 weg geweest (Wiepkje Hoekstra). Vandaag toch nog een boerenzwaluw bij de stal in Tijnje gehoord (Annemarie van Garderen). Bij Zwarte Haan 1 eerste jaars rose spreeuw (Durk Lautenbag). Bij de Grote Wielen te Leeuwarden 1 eerste jaars roodpootvalk jagend (Jeroen Breidenbach). Op Ameland bij de Pier 1 overvliegende hop (Marcus Weber). Bij de Peazemerlannen zes groenpootruiter (Klaas Schepers).
18-09-2024. De groenpootruiter broedt in Noord-Europa en Rusland en komt in ons land vooral tussen eind maart en half november steeds vaker voor.
Drie bokje in 3e Kroonspolder op Vlieland (Carl Zuhorn). Groep van 30 scholekster op de Steile Bank te Laaxum (Nico de Vries). Een mannetje witoogeend in Groote Noordwolderpolder (Rommert Cazemier).
18-09-2024.De Witoogeend is een onregelmatige en zeldzame broedvogel van vooral veenplassen. Een deel van de waarnemingen betreft uit gevangenschap ontsnapte vogels. Ook vogels uit een herintroductieproject in Duitsland kunnen in Nederland aangetroffen worden. Let daarom op de aanwezigheid van kleurringen.
19-09. Bij de Wide Mar te Stiens 30 watersnip (J.de Groot). Bij de Nieuwe Wielen bij Leeuwarden 4 ijsvogel (Arjette Schouten). Nog nooit eerder meegemaakt met boerenzwaluwen bij ons in Bears. Op 29 augustus was de schuur en stal leeg en op 1 september waren ze weer terug, op 3 september weer weg en op 5 september weer 2 terug, zo ging dat een paar dagen, 1 dag weg andere dag weer terug. Maar op 15 september kwam er maar 1 terug op het oude nest, op 16 september weg en vanaf 17 september weer terug. Opmerkelijk. Ik meld me wanneer de laatste voorgoed vertrokken is! (Jochum Rypma, Bears). De laatste boerenzwaluw zijn gisteren vertrokken uit Utanede Bispgården Jämtland Zweden. Nog nooit eerder meegemaakt dat ze zo laat weg vliegen. In tegenstelling tot andere jaren dat ik hier woon (14 jaar) meestal tussen 10 en 15 augustus. Heel bijzonder ook de kraanvogels vlogen vanmorgen nog over voor de overtocht (Lenie Terluin, Zweden). Op Vlieland bij Lange Paal 1 gierzwaluw (Inge van den Heuvel e.a.). De boerenzwaluwen zijn van de een op andere dag vandaag allemaal bij ons in Langezwaag vertrokken, ook de huiszwaluwen (Sietse van der Wal).
20-09. Vandaag een jagende visarend bij de Terkaplester Poelen (Bertus Rijpkema, Joure). Te Woudsend 1 rode wouw overvliegend (Jorrit Zondervan). De boerenzwaluwen zijn weer vertrokken bij ons in Aldtsjerk. 6 april kwamen de eerste binnen. Van het eerste legsel heb ik weinig jongen gezien en gehoord. Tweede legsel meer nesten met jongen. Dit jaar minder boerenzwaluwen in de schuur (Klaske Adema, Aldtsjerk). Vandaag zag ik in de avond nog een boomvalk laag over de huizen scheren in Scharnegoutum Pascal Osinga). Op Vlieland bij de Ruige Plek 1 kleinevliegenvanger (Marcel Stienstra). Op Schiermonnikoog bij Westerplas 117 kleine zilverreiger op de slaapplaats (Peter van Horssen e.a.). Bij Westerse Veld op Vlieland 1 man kokardezaagbek (Marcel Stienstra e.a.).
18-09-2024. De kokardezaagbek komt voor van Alaska tot de noordwestelijke Verenigde Staten en van zuidoostelijk Canada tot de zuidoostelijk Verenigde Staten en dan met name in moerasgebieden en bosgebieden met meren. Het is een trekvogel en hij overwintert in het zuiden van de Verenigde Staten. Waarnemingen in ons land moeten beschouwd worden als uit gevangenschap ontsnapte vogels.
21-09. In het Westerschar bij Sint Johannesga 1 paapje (Jitze). In de Groene Glop op Schiermonnikoog 1 eerste jaars kleine vliegenvanger gevangen en geringd ((VRS Schiermonnikoog). Het verrast mij om de tjiftjaf nog steeds te horen en hoe hij zijn hoogste liedje zingt in Oudwoude. Begin van de week (16 september) zijn de laatste boerenzwaluwen vertrokken. Ook nog de groene specht bij ons in de tuin gehad. Geregeld komt de vos hier die zijn "grote boodschap" achterlaat. Zien doen we hem niet. Ook veel vlinders die rondfladderen. Atalanta's, koolwitjes, bruin zandoogje, dagpauwoog en buxusmot. Die laatste is mooi voor de koolmezen deze hadden een maaltijd aan de rupsen. In de lucht wordt het stiller maar het roodborstje doet morgens zijn best (Willem Jonkman). Bij het Eeltsjemar 1 roodborsttapuit (Piet Boersma). Vandaag het laatste nestje boerenzwaluwen bij ons in Wanneperveen (Drenthe) voor het eerst aan het vliegen buiten de paardenschuurtjes. Alle jaren dat we hier wonen, nu achttien jaar, nog nooit zo laat meegemaakt. Waren altijd vertrokken zo rond 10 september. Maar het is inderdaad een vreemd jaar. Heb het wel eens meegemaakt bij een laat nestje dat de ouders vertrokken en de jonge zwaluwen verhongerden in een paar dagen. Maar nu worden ze nog steeds gevoerd. Ook nog alle dagen bezoek van andere boerenzwaluwen. Vanmorgen nog een tiental in en uitvliegend. Vier nestjes zijn uitgekomen bij het eerste legsel. Bij het tweede legsel, twee uitgekomen en 1 verlaten. De eitjes liggen er nog in. Dit is het laatste nestje. Zijn heel laat begonnen, ik dacht dit wordt niets meer. Heb een kunstmatig drinkplaatsje waar de boerenzwaluwen en ook de 4 fjordjes (paarden) kunnen drinken (Jan van der Zee). Bij It Sud te Drachten 1 zwarte roodstaart (Willem Bosma). Op Vlieland 10 zanglijster overvliegen bij Bomenland (Carl Zuhorn).
22-09. Vandaag het roodborstje weer in de tuin gesignaleerd hier in Dokkum. Vorig jaar was hij er 5 oktober. Ik neem aan dat het dezelfde is maar dat weet ik natuurlijk niet zeker (Tjip Oberman). Bij de ijsbaan op Vlieland 1 hop (Merel Zweemer e.a.). We hebben hier in Heerenveen een sperwer die regelmatig in ons tuin zit (Jan en Hilda Haanstra). Vandaag zag ik voor het eerst dit jaar een groepje van 4 sijzen over Scharnegoutum vliegen op najaarstrek; ik hoorde ze al op afstand roepen (Pascal Osinga). De meeste boerenzwaluwen, zo’n 70, zijn 3 september vertrokken uit de stal hier in Jelsum. De laatste is vandaag vertrokken (Marie-christien van Deursen, Jelsum). In de Venebuurt te Terwispel een bladkoning gevangen en geringd weer los (Ringgroep Menork). Vandaag de eerste roodborst hier in Slappeterp in de tuin gezien (Geertje de Vries). Op Ringstation VRS Rohel Tjeukemeer aan de noordoever van het Tjeukemeer vanmorgen o.a. 1 paapje, 1 roodborsttapuit en 1 tapuit geringd (Gerard en Jacob Westerhuis). In de Noordoosthoek op Vlieland 1 bladkoning (Jorrit Vlot).
22-09-2024. De bladkoning wordt elk jaar in flinke aantallen waargenomen in ons land. Veel worden er dan ook aan de Nederlandse kuststrook en op de Waddeneilanden geringd voor onderzoek. Echter vrijwel geen meldingen over de herkomst van de soort.
23-09. Vandaag is de laatste boerenzwaluw vertrokken uit de schuur hier in Makkum. Donderdag 19 september kwamen er zo 20 boerenzwaluwen rond de boerderij vliegen en de ouders van het laatste nest zijn met die groep vertrokken. De drie jongen die nog gevoerd werden bleven achter. Twee vertrokken de dag erop en de laatste dus vandaag. Wat een goed jaar was het hier voor de boerenzwaluwen. Er was hier voldoende eten het hele jaar door. Waarschijnlijk door de ligging zo vlak bij zee. De eerste lichting was een 25 stuks en de tweede keer telde ik 40 stuks. Ze zaten zo mooi op het hekwerk langs de paardenwei. De laatste keer waren er nog ongeveer 10 stuks waarvan de laatste nu dus is vertrokken. Nu kunnen we de vloer weer schoonmaken en de goederen poepvrij maken in afwachting van de lente (Wietske Visser, Makkum). Vandaag trof ik voor het eerst weer een roodborstje in onze tuin aan in Heerenveen (Ben Klaassen). Vandaag zag ik in onze tuin in Heerenveen voor het eerst weer een roodborstje (Louwina van Noord, Heerenveen). Op Vlieland in de 3e Kroonspolder 1 sperwergrasmus geringd (VRS Vlieland).
24-09. Groepje van 7 sijs overvliegend te Bakkeveen (Koert Scholten). Op Terschelling bij Doodmanskisten 6 koperwiek overvliegend (Daan van der Elsken). Op Vlieland 1 koekoek overvliegend in de Oostervallei (Sylvain). In de Jouke Sjoerdspolder bij Workum 1 roerdomp (Tjerk Kunst). In het Lauwersmeer in de Bantpolder 1 vrouw juveniel steppenkiekendief (Kees Bode). Bij de Alde Feanen 2 eerste jaars visarend, hiervan 1 met gele kleurring (Roel Bos).
Opmerking; De vogel bleek als nestjong geringd te zijn op 10 juli 2024 in Alavus Etela-Pohjanmaa – Vaasa in Finland. Afstand 1493 km. Tijd 75 dagen. (Bron via; Bareld Storm).
24-09-2024. Van de visarend zijn ringmeldingen in Friesland bekend uit; Duitsland, Engeland, Noorwegen en Finland.
25-09. Twee tapuit in Goëngamieden bij Sneek (Dick Pruiksma). In het Wallebosch bij Beetsterzwaag 9 appelvink (6+ 3) en 21 sijs (15+ 6) gezien (Willem Bosma). Vandaag zijn de heggemus en de roodborst terug in de tuin bij ons in Berlikum. Bij de Kleine Wielen te Leeuwarden vliegen 2 ijsvogels achter elkaar aan, komend van de kant van Camminghaburen. De een vliegt terug en de ander blijft bij een groter meer (Ita Spoelman, Berlikum). Deze week ben ik in Bretagne (Frankrijk) en er is een flinke trek van de roodborsten te zien. In alle struiken langs de kust zitten er flinke aantallen, de trek is hier echt wel bezig. Ook twee grutto's bij een zoetwaterplasje vlak bij het strand was wel opvallend. Verder de "gewone" soorten die je hier kunt verwachten. Leuk is altijd de alpenkraai hier (Frankrijk) te zien, er schijnt hier echt een plek voor die vogel te zijn (Sies Krap, Kollum). Sinds vandaag hebben we weer een roodborst die rondscharrelt in de tuin bij ons in Stiens (Grytsje Schaaf). In het Lauwersmeer in Bantpolder 1 roodborsttapuit (Kees Bode).
24-09-2024. De roodborsttapuit laat zich steeds vaker zien in het groene Friesland.
26-09. Drie bladkoning geringd op Vlieland in de Kroonspolders door VRS Vlieland (G. Bochem en Carl Zuhorn). De groene specht liet zich horen in Westermar bij de Brede school te Joure, al de hele zomer hoorde ik de groene specht bij de sportvelden in Joure (Durk Visser). Op de Vogelpôlle op Ameland 6 tapuit (Justin Jansen). In de binnenstad van Leeuwarden 1 zwarte roodstaart (Donald Wolters). Bij de Buurdergrie 150 watersnip (Justin Jansen). Bij het War te Franeker 1 koperwiek overvliegend (Marnix Oudega).
27-09. Tot mijn grote schrik kwam er vanmorgen nog een natgeregende boerenzwaluw in de schuur bij ons in Westhoek. Volgens mij is het een jonge boerenzwaluw en die weer even terugkwam om te schuilen voor het slechte weer. Ik weet niet waar het vogeltje de afgelopen week heeft gezeten. Er zijn ook vaak zwaluwen bij de zeedijk, een paar honderd meter hier vandaan (Anne de Vries, Westhoek). Bij de Bargebek te Balk 1 grote gele kwikstaart (Johan Deinum). Op Vlieland bij de Nieuwe eendenkooi 10 koperwiek en in Bomenland op Vlieland 20 zanglijster en 10 koperwiek (Lars Buckx). In de Knipe 1 ijsvogel (Michiel van Ettinger). Bij de Groote en Kleine Potten op Sneekermeer 2 reuzenstern (Dick Pruiksma). Op Schiermonnikoog aan de Prins Bernhardlaan 1 gierzwaluw overvliegend (Hugo Wieleman).
28-09. Op Vlieland 1 koperwiek geringd in de Kroonspolders (G. Bochem en Carl Zuhorn). Op Schiermonnikoog aan de Hazewei 45 sijs (Joey Braat). Bij het sportpark van Drachtster Boys te Drachten groep van 24 witte kwikstaart (Rommert Cazemier). Op Ameland bij Oostbos 1 kramsvogel (Frank van der Velde). In Lemmer een bladkoning (Sietse Bernardus, Joure). In het Easterskar bij Sint Johannesga 2 casarca (Bauke Sienema). Bij de Peazemerlannen 501 boerenzwaluw (Wil Leurs). In Beetsterzwaag groepje van 15 sijs (Willem Bosma).
29-09. Op de Kooiwaard te Makkum 1 bladkoning (Andries Zijlstra e.a.). Bij de Wide Mar te Stiens 40 boerenzwaluw (Gertjan Hijstek). Bij de Hon op Ameland 1 strandleeuwerik (Justin Jansen). Aan het Sneekermeer op de Griene Dyk 30 holenduif (Dick Pruiksma). Op Vlieland in de 3de Kroonspolders 1 siberische sprinkhaanzanger gevangen en geringd door VRS Vlieland (Carl Zuhorn).
29-09-2024. Dit is m.i. de eerste vangst van een siberische sprinkhaanzanger in Friesland.! Deze soort broedt in;China; Kazachstan; Kirgizië; Mongolië; Russische Federatie (Centraal-Aziatisch Rusland, en Oost-Aziatisch Rusland).
30-09. Te Beetsterzwaag 1 middelste bonte specht (Willem Bosma). Vijf roodborsttapuit bij Lange Bisteen op Terschelling (Marijke Ammerlaan). Bij Bouwepet (bij Giekerk) groepje van 25 boerenzwaluw (Gerben Mensink). Bij het Jacobs pad op Schiermonnikoog 60 grote stern (Marco Zomer). Groep van 171 holenduif te Ferwerd Buitendijks (Joost Bouwmeester). Groep van 450 kievit bij Mandeveld te Bakkeveen (Koert Scholten).
Tot zover de waarnemingen lijst in de tweede helft van september 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingenDewegtrek van veel noordelijke vogels, waaronder diverse dwaalgasten, komt in de oktober maand goed op gang. Kijk naar ze uit en meld U eerste wintergasten. Zend U meldingen in voor 15 oktober! Vermeld U naam/adres/ bij email melding(en).
Nieuwsbrief 71. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de 1e helft van september 2024.
01-09. Sinds gisteravond geen boerenzwaluw meer in de paardenstal bij ons in Terband. (Henk en Trienke Tjepkema, Terband). Rondom de Martini kerktoren spits in Franeker verzamelen de nodige boerenzwaluwen zich voor de trek straks begint (Claas Frankena, Wommels). In de Kobbeduinen op Schiermonnikoog 1 ortolaan (Bas van den Meulegraaf).
01-09-2024. De ortolaan wordt maar zelden meer gezien in Friesland.
Bij de Tjonger te Oldelamer 1 zwarte ooievaar (Otte Boersma). Vijf tapuit op Makkumer Zuidwaard (Ruben Drost). Acht paapje in Huitebuurtsterpolder bij Nijemirdum (Rommert Cazemier). Acht bruine kiekendief bij Workumerwaard (Libbe Zijlstra). In Bakkeveen /Duinen 1 zwarte ooievaar (Willem Steenge). Langs de Friese IJsselmeerkust 7 (!) roodpootvalk gezien. Te Oudemirdum 1, Mokkebank 1, Laaksum 2, Stavoren 2 en Workumerwaard 1 (Sietse Bernardus, Joure. e.a.).
01-09-2024. Een roodpootvalk man in vlucht in de polder Wainserwar 1 aan de IJsselmeerkust van Friesland.
02-09. De laatste eenden korven binnengehaald bij Lyts Tolsum en Tzum. Er zaten nog steeds holenduiven in te broeden (Simen de Boer, Dronrijp). Twee gierzwaluw in Banckspolder op Schiermonnikoog (Wouter van der Ham). 35 lepelaar bij It Eilan bij Goëngahuizen (Karel Jan Alsem en Joost Foppes). Bij de Westerplas op Schiermonnikoog 40 kleine zilverreiger rustend (Koert Scholten en Siep Luinenburg). Te Oudehaske 1 ijsvogel man gesneuveld tegen ruiten (Helena). In het Fochteloerveen groep van 501 boerenzwaluw, 12 staartmees en 5 roodborsttapuit (Jolanda Wannet). Aan het Sneekermeer bij de Grote en Kleine Potten 2 paapje (Dick Pruiksma). Bij de Twijzelermieden 1 zwarte ooievaar (Robin van der Land). Groepje van 40 graspieper in Ferwerder Buitendijkspolder (J. de Groot).
03-09. Bij ons in Ruigahuizen zijn van de vijf nesten boerenzwaluw de meesten weer vertrokken. Er zijn nog een paar jonge vlieg vlugge jongen in de stal (Melle van der Goot). Vorige week zag ik een jonge merel in de berm vlakbij aan de Telle in Ureterp, ik vond het erg vreemd dat het beestje zo suf was. Onderweg zie ik ook nergens merels: Beetsterzwaag, Oude Bosch etc. (Ydwine van der Molen, Ureterp). Ik zag vorige week woensdag een zieke merel in mijn tuin in Broek bij Joure. Hij zat erg lang stil en vanmorgen had ik een op het terras. Hij zag er verfomfaaid uit (Pietie van Keimpema, Broek bij Joure). Bij Posthuis op Vlieland 1 gierzwaluw (Danny Katerbarg). Bij De Potskar aan Sneekermeer 1 vrouw juveniel koekoek (Dick Pruiksma). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 gestreepte strandloper (Klees Bode). Op Vlieland bij 2de Kroonspolder 200 lepelaar (René Alkema). Bij de Catspoolder in Lindevallei 1 visarend (Koos Jager). In het Wallebos te Beetsterzwaag 12 staartmees en 1 roodpootvalk overvliegend (Willem Bosma). Groep van 200 boerenzwaluw bij de Bildtpollen buitendijks (Durk Lautenbag). Op Ameland in de Hon 1 eerste jaars morinelplevier (Wietse Smit).
03-09-2024. Doortrek van morinelplevier begint en piekt vaak van eind augustus/ begin september. De morinelplevier kan tot in oktober nog doortrekken, vooral op de Waddeneilanden, in Lauwersmeer, en aan de Friese kust. Binnenland meldingen in Friesland komen schaars voor.
04-09. De boerenzwaluwen in de garage bij ons in Oldeberkoop zijn nog wel druk. Ik vond gisteren nog verse eierdopjes. Wel laat hoor! En er wordt nog minstens een nest gevoerd. We genieten wel van al die vogels om huis. Prachtig om het zo te kunnen volgen (Ieke Schreuder en Herman Postma, Oldeberkoop). Groep van 50 witte kwikstaart bij de vogelkijkhut te Berlikum (Durk Lautenbag). In de Blaugerzen bij Akmarijp 1 ijsvogel en minstens 15 tapuit samen met 3 paapje (Wouter M.G. van Steelant). In het Easterskar bij Sint Johannesga 1 man en 2 juveniele grauwe klauwier (Wiebe Poppe, Joure). Op de Workumerwaard 195 reuzenstern (Libbe Zijlstra). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 100 watersnip (Johan Prins). Bij de Vogelpôlle op Ameland 2000 scholekster (Jelle Daems). Op Vlieland bij de Oude Eendenkooi 1 gierzwaluw (Peter van den Akker).
05-09. Vanaf 4 september zijn de meeste boerenzwaluwen uit onze loods in Metslawier vertrokken. In de schuur zit nog een nest, de 6 jongen hiervan vliegen hier alleen nog rond vandaag. Dit jaar ietsje minder nesten in de schuur, maar in de loods zaten vrijwel hetzelfde aantal als de andere jaren (Tjitske Veenstra, Metslawier). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 visarend (Albertje Alkema ten Hoeve). Twee appelvink in de Sondeler Leijen (Marchel Stienstra). In Sneek bij Schuttersveld 1 ijsvogel (Hinko Talsma). Te Oosterwolde op N381 1 ransuil dood als verkeersslachtoffer (Christiaan de Vries). Bij paal 6 op Terschelling/Strand/Duinen groep van 600 kleine mantelmeeuwen (Gerrit Gerritsen). Groep van 250 kievit bij de Lytsemar bij Alde Feanen (Frank van G.). Bij Mirns /De Brelen 1 gierzwaluw (Marcel Stienstra). Bij De Tike een visarend met vis gefotografeerd (Jan van der Heide).
05-09-2024. Visarend met een deels afgekloven vis overvliegend bij de Tike.
06-09. De laatste jonge boerenzwaluwen zijn hier in Ruigahuizen uit de stal verdwenen (Melle van der Goot). Hoewel ik het idee heb dat er in Joure dit jaar minder gierzwaluwen rondvliegen zijn bij mij van de 9 opgehangen gierzwaluwkasten er 6 bewoond. De laatste verlate gierzwaluwen zijn 26 augustus uitgevlogen terwijl er al lang geen gierzwaluw meer te bekennen was. De ouders vlogen tegen de avond op 26 augustus nog binnen om de jongen te voeren (Bouke Agricola, Joure). De boerenzwaluwen hier zijn hier in de Tijnje in de paardenstal nog niet weg. Gisteravond een groep foeragerend boven het erf, vanmorgen vloog er nog weer één de stal in, direct achter mij aan, ging even zitten zingen in het nestje en vertrok weer toen ik om de hoek keek (Annemarie van Garderen). Bij Laaxum een groep van 430 gele kwikstaart over vliegend (Hessel van der Iest). In Heeg 1 zwarteroodstaart (Bert Zijlstra). Bij Hollum op Ameland 1 gierzwaluw (Gijs Bouwmeester). Bij de Stroomleidam op Ameland 402 bergeend (Frank Meeuwissen).
07-09. Bij de vogelkijkhut te Piaam 1 visarend (Gerke Visser). In polder de Zwettepoel bij Snikzwaag 1 grote gele kwikstaart en bij Goingarijp een 20-tal gele kwikstaart (Wouter M.G. Vansteelant). Op de Vliehors te Vlieland 42 tapuit (Pieter Doornbos). Bij Het Rif op Schiermonnikoog 50 tapuit (Martijn Bunskoeke). Op Ameland bij de Kooiduinen 20 tapuit (Tim Langerak). Bij Tjeppenboer onder Welsryp nog een muskus eend met 8 jongen (Klaas Plat).
07-09-2024. Muskus eenden kunnen tot laat in het seizoen nog jongen hebben.
In De Deelen 30 staartmees (Martine Huisman). Groep van 200 boerenzwaluw in Fochteloerveen Zuidoost (Fons de Meijer). Te Feanwâlden 1 oehoe (Margriet Nauta). In de Merskenheide 45 grote canadese gans (Koert Scholten). Aan het Sneekermeer bij De Potskar Zuid 75 gele kwikstaart op slaapplaats. De vogels werden regelmatig verstoord door drones! (Wouter M.G. Vansteelant). In Oldeberkoop 1 windepijlstaart vlinder in de tuin (Peter van der Honing).
07-09-2024. De windepijlstaart vlinder wordt regelmatig in Friesland gezien. In de eerste 7 dagen in september o.a. te Leeuwarden, Heerenveen, Harlingen, Piaam, Beetsterzwaag, Nieuwehorne (Kiekenberg), Vlieland, Schiermonnikoog, Terschelling en Delleboersterheide.
08-09. Twee prachtige ijsvogels bij ons in de achtertuin op de Steven in Joure Ze bleven wel een half uur turend naar het water (Jan Willem Blauwboer). Vandaag zag ik 4 reuzenstern op de Zuidwaard te Makkum (Gerard Mast, Stiens).
09-09. In De Putten te Eastermar 2 paapje en 1 ijsvogel gezien (R. Riemersma). In Leeuwarden 1 kramsvogel (Harm Dijkstra). In het Fochteloerveen in Compagnonsveld 60 boerenzwaluw voedsel zoekend (Koert Scholten). Groep van 29 watersnip in de Wide Mar te Stiens (J.de Groot). Vanmorgen een knobbelzwaan met gele halsband (P74K) bij Joure in De Twigen gezien (Tonny de Jong, Joure).
Opmerking; Deze was geringd en van een halsband voorzien op 8 augustus 2021 te Groot Wetsinge- noord in Groningen door de Zwanenwerkgroep.
10-09.,In onze tuin te Niawier (Noordoost Friesland) vonden we vorige week 5 dode merel in de tuin en de andere Merels vertonen raar gedrag, dun nekje en heel mak maar niet oké. Dit naar aanleiding van U informatie in de Leeuwarder Courant (Piet en Merel vanden Esschert). Ook in en om Bakkeveen meerdere meldingen van vooral erg zieke merels. Ik denk dat er ook verscheidend zijn gestorven, want ik zie nauwelijks merels momenteel. Daarnaast hoor en zie ik ook nergens roodborsten in deze omgeving. De merels lopen versuft en kruipend ronden vliegen bij benadering niet meer op Jammer. Hoop dat het virus niet te lang duurt (Koert Scholten). Hier in Rotsterhaule had ik ook twee zieke merel in de tuin. Kon ze bijna met de hand pakken (Geert van der Meer).
10-09-2024. Een verzwakte merel met kenmerken van het usutu virus bij de drinkbak in de tuin.
11-09. Ik zag bij ons in Beetsterzwaag op 26 augustus een suffe merel in de tuin, die af en toe wat in het gras pikte, maar goeddeels niks bewoog. De volgende morgen lag hij dood achter een struikje. Had toen al een sterk vermoeden van het usutu virus, dus ik meld het nog even (A. Brossois. Beetsterzwaag). Ik zag vanmiddag bij Gorredijk deze jonge zwarte ooievaar op zoek naar eten in het slootafval langs sloot (Teun de Vries, Burdaard). Naar aanleiding van het artikel in de Leeuwarder Courant meld ik dat er op 29 augustus bij ons in Gorredijk in de tuin ook een dode merel is gevonden (Harm van der Duim). Afgelopen weken scharrelde bij ons in de tuin aan De Opper in Sneek ook een merel rond die heel “timide “was. Ik weet niet of ie dood is gegaan. Op het ogenblik is er een merel met een heel “schimmelige “kop hier. Verder komt er bij ons hier geregeld een sperwer langs (Hiske van Leeningen). Vandaag las ik in LC over de merels. Wij wonen in Gorredijk. Begin augustus zat er nog een merel nest in de klimop van onze bijkeuken. De ouders vlogen af en aan. In de 2e week van augustus vonden we eerst een ziek mereljong in het gras, vlak bij het nest en maakte vreemde bewegingen met de vleugels, slappe nek. Het dronk nog een beetje maar overleed snel. Twee dagen daarna lag het andere jong dood in het gras een meter verderop. Vrienden attendeerde ons op de merelziekte. Nog weer een paar dagen later lag 50 meter verderop het merelvrouwtje dood in het gras. Ook heel naar. Het zwarte mannetje signaleerde ik nog een keer of twee (Frouk Oostra).
12-09. In Bolsward bij ons bij de achterdeur 1 windepijlstaart vlinder (B. Grijdanus). Op 1 september waren de boerenzwaluwen allemaal weg bij ons in Terband. Niet eentje terug gezien. Vanmorgen verbazing: zitten er 5 boerenzwaluw in de stal. Gisteravond waren ze er niet. Het lijkt mij dat ze bekaf zijn. Zonet rond 21.30 uur nog 2 boerenzwaluw in de paardenstal bij ons in Terband (Henk en Trienke Tjepkema). By de buren in Rotsterhaule zit in de nok van het huis nog een jonge huiszwaluw in het nest (Geert van der Meer). Na 2 jaar zonder, is de ijsvogel weer terug bij ons in Feinsum. We zagen er 2 in de tuin, een daarvan was een vrouwtje. We weten niet of ze hier in de omgeving gebroed hebben (Hielke de Groot). Hier in mijn omgeving in Ureterp zijn vrijwel alle merels verdwenen. 9 september hoorde ik onder de hulstboom in mijn tuin nog 1 zwak roepen, maar ik zag niemand. Geen merels meer die havermout komen snoepen. Dit voorjaar had ik nog een merelnest in de klimop, met drie prachtige jongen, vooral gevoerd met havermout tijdens die ellendige kou. Ze zullen allemaal wel dood zijn (Ydwine van der Molen).
13-09. Groep van 60 kneu in Duinen bij paal 18 op Terschelling Gerrit J. Gerritsen). Bij de Bochtjesplaat in het Lauwersmeer 62 witte kwikstaart (Gerben Mensink). Bij de Bocht van Molkwar 2 witgat (Rudy Fopma en Patrick Agterberg). Bij de Uitkijkbult op Workumerwaard 10 zwarte zwaan (Marten Wesselius). Vangst van een porseleinhoen op Schiermonnikoog door VRS Schiermonnikoog in Groenglop (Jelmer Volkstedt).
13-09-2024. Het porseleinhoen wordt tijdens de najaarstrek tussen begin augustus en half oktober maar zelden gevangen op Schiermonnikoog voor ringonderzoek, dit is voor zover bekend de 5e ooit. Een deel van de porseleinhoenen overwinteren in zuidelijk Europa maar de meeste trekken naar Afrika.
14-09. Dertig gele kwikstaart in Mantgumernieuwland (J.P. Osinga). Groep van 200 boerenzwaluw bij de Pikesyl, ligt bij IJlst Jozef Gorgels). In Bosgebied Appelscha 1 klapekster (J. Dolstra). Te Kollum 1 ijsvogel (Susanne Hoogsteen). Bij Nesserdam op Ameland groep van 25 Janvan Gent en een 20-tal roodkeelduiker overvliegend (Rudy Fopma, Andries Zijlstra en Marchel Stienstra). Bij Sneekermeer/Grienedyk 1 koekoek (Wouter M.G. Vansteelant). Bij de Jachthaven op Schiermonnikoog 1 bokje tussen enkele watersnip overvliegend (Jaap de Jong). Bij het Badstrand op Schiermonnikoog 1 vorkstaartmeeuw overvliegend (Jesse Sinnema e. a.). Geschatte groep van 2500 bergeend op Waddenzee bij Wierumerwad (Andries Dijkstra). In de Alde Feanen bij Reid om é Krite 1 blauwe glazenmaker (Dick Bos).
14-09-2024. Mannetjes blauwe glazenmaker hebben meestal zowel blauwe als groene vlekjes op het achterlijf, hoewel ook exemplaren voorkomen met alleen blauwe vlekjes (Bron; De Vlinderstichting).
15-09. In de Peazemerlannen 1 sneeuwgors (Marieke Wolters). In Rijsterbos 1 boomklever (Harmen van Dijk). Te Bakkeveen een roodpootvalk (Koert Scholten). In Workumer Nieuwland 1 ijsvogel (Jos Hooijmeijer). In Fochteloo 120 holenduif (Lieneke van Tilburg). Bij de Burgumermar 1 kramsvogel (Klaas Vonk). In It Soal bij Workum 3 dodaars (Johan Deinum).
Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van september 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen. Op naar 2e helft september! Zend U meldingen in voor 30 september! Oktober wordt een drukke maand voor mij.
Nieuwsbrief 70. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de 2e helft van augustus 2024.
15-08. Bij Zwarte Haan 25 putter (Henk Hupkes). Te Mirns een wespendief (Koos Jager). Bij de Azeven te Drachten 1 ijsvogel (Bauke Roosma). Op Groene Strand op Ameland 20 graspieper (Johan de Jong). Te Beetsterzwaag bij Walle Bosch 3 roodborsttapuit (Willem Bosma). Bij de Roodkerkerpolder 1 rode wouw overvliegend (Sibbele de Jong). Groep van 500 oeverzwaluw bij Strand en Noordzeekust op Ameland (Joppe Lodewijks).
Nadat de laatste jongen zijn uitgevlogen vertrekken ook de oude vogels uit de kolonie en trekken daarna weg. Veel jonge oeverzwaluwen verkennen eerst nog een tijdje de omgeving in soms flinke groepen.
16-08. Bij De Falom zag ik 9 voedselzoekende ooievaar en tegen de slootkant van datzelfde land een zwarte ooievaar die wat ineengedoken daar stond maar die toen ik wat dichterbij kwam wel als eerste wegvloog en wat verderop weer naar beneden ging (Sytze Elzinga, Burgum). Bij Westhoek/Wad 1 gierzwaluw overvliegend (Maurice ten Hoope). Bij de Ballumerduinen op Ameland 4 paapje (Wouter Eising). Bij Twijzel een zwarte ooievaar (Jacob Hanenburg). Bij de Kijkhut Workumerwaard 46 reuzenstern (Tjerk Kunst). Bij de Veerdam te Holwerd 5000 bonte strandloper (Arjen Brenkman). Bij de Burgumermar 1 visarend (Wiebe Sjoerd van der Veen). Bij Ezumakeeg in het Lauwersmeer 6 koereiger (Anne van der Wal e.a.).
17-08. Op de Lippenhuisterheide 2 grote lijster (Willem Bosma). Op Vlieland in de 3de Kroonspolder 2 waterrietzanger en 1 draaihals gevangen en gerings (Tijmen Majoor). Bij het Barrahuis te Leeuwarden 60 boerenzwaluw (A. Jansma). Bij Brandemeer te Wolvega 1 volwassen ijsvogel (Klaas Vonk). Bij het Drents Friese Wold 2 overvliegende zwarte ooievaar (Sanne Herremans). In de haven Harlingen 180 steenloper en met de Veerdienst Vlieland -Harlingen zeker 6000 kokmeeuw (Robin Drenth). Bij Wierum 1 terekruiter gezien (Martijn van der Meij).
18-08. Bij de sporthal De Stuit te Joure middags voortdurend een scholekster roepend (Jan de Jong).Te Oldeholtpade 12 appelvink (Ruurd Jelle van der Leij). In Bakhuizen 1 vrouw bonte vliegenvanger (Peter van de Beek). In de Ald Beets polder bij Beetsterzwaag 100 boerenzwaluw (Willem Bosma). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 man grauwe klauwier (Joost Vogelzang). Bij de Oude Bildtpollen 1 velduil gezien (Mathieu Bannink). Bij de Wide Mar te Stiens 60 grote zilverreiger (Jorrit Zondervan). Bij Ald Beets te Beetsterzwaag nog 2 scholekster (Willem Bosma). Bij Kornwerderzand 2 gierzwaluw overvliegend (Jurren Koerts). Bij de Jollemabosjes op Terschelling 1 koekoek (Thomas Los). Bij de Afsluitdijk tussen Kornwerderzand/Cornwerd groep van 114 krooneend op IJsselmeer (Alma Leegwater e.a.). Bij Koehool groepje van 10 baardman (Rommert Cazemier).
Jonge baardmannen zwerven na het broedseizoen graag in groepjes rond.
19-08. Vanmorgen een vrouw gekraagde roodstaart in een boompje in onze tuin te Heerenveen (Thea Leickering). In Terschellingerpolder groep van 25 gele kwikstaart voedsel zoekend (Roef Mulder). Te Beetsterzwaag 1 kleine bonte specht (Albert de Jong). In het Lauwersmeer in Kollumerwaard 1 draaihals (Rob en Henny Gorissen). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 4 witgat voedsel zoekend (Bauke Sienema). In It Swin te Elahuizen 30 watersnip (Jorrit Zondervan). Op Schiermonnikoog bij de Stuifdijk 1 bokje (Kas Muijres). Bij Polder de Koning bij de Westhoek 2 gierzwaluw overvliegend (Gerrit Rozeboom).
20-08. Ik had deze week bij ons in Heerenveen aan de Dopheide een zieke (en zojuist dode) merel in de tuin. Is een jong van dit jaar. Eerder deze week vond ik ook een andere (ook een jong van dit jaar) in de tuin. Ook erg vermagerd. Die zieke zag ik overigens gisteren nog wel een worm eten. (Niels Slik, Heerenveen).
Opmerking; Ook op 7 augustus melden Trienke en Henk Tjepkema uit Terband (bij Heerenveen) me dat er plotseling binnen een week drie dode merel in de tuin werden aangetroffen. Waarschijnlijk het Usutu virus wat toch weer de kop op heeft gestoken. Zijn er meer meldingen?
Groepje van 10 staatmees te Jubbega (Gerjanne). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 ijsvogel (J. van Oosten). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 25 watersnip (Bauke Sienema). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 6 grauwe franjepoot (Thijs Koelemeijer). Groep van 8 gierzwaluw op West Terschelling (Daan van der Elsken).
21-08. In Camminghaburen in Leeuwarden 1 rode wouw (Harm Dijkstra). Twintig reuzenstern in de Soestpolder bij Bergum (Sibbele de Jong). Zes grauwe franjepoot in Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Hilda Schuitema). Bij Kornwerderzand aan Wadkant 850 fuut (Gerard de Jong e.a.). Te Ferwert 3 gierzwaluw (Henk Hiemstra). Dertig grutto in Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Fedde Welbedacht). Bij de Catspoele op Delleboersterheide 1 paar grauwe klauwier aanwezig (Koos Jager). In Joure 1 distelvlinder (Wiebe Poppe).
21-08-2024. Dit jaar zag ik bij ons in de tuin wat minder distelvlinders hoe was dat elders?
22-08. Ter hoogte van de tv-toren op Smilde zagen we op een perceel, waarvan graan was geoogst 4 kraanvogel foerageren (Henk Pots, Gorredijk). Te Ravenswoud 65 kramsvogel in polder (melder bekend). Groep van 200 huiszwaluw in Lauwersmeer bij Ezumakeeg Zuid (Kees Bode). Bij de Ballumer Stuifdijk op Ameland 100 oeverzwaluw (Petra Visser). Twee kerkuil dood als verkeersslachtoffer Bij de Marschen en bij de Wijnjeterperstreek bij Wijnjewoude (Jelmer Groen).
23-08. In de vijver van het Stienzer bos zag ik 5 paar krakeend die van de waterplanten aten. De hele zomer geen krakeend daar gezien doch ineens waren ze er. Bij Feinsum zie ik nog geregeld een bruine kiekendief over het veld vliegen (Gerard Mast, Stiens).
24-08. Bij paal 48 1 nachtegaal (Lars Buckx). In de 3de Kroonspolder op Vlieland een Europese kanarie (Jeroen Breidenbach). Twee overvliegende ijsvogel te Workum (Tjerk Kunst). In het Easterskar bij Sintjohannesga 42 lepelaar (Johannes en Gea Koster). In de Blaugerzen bij Akmarijp 1 koekoek (Wouter M.G. Vansteelant). Groep van 3000 kluut buitendijks bij de Bildtpollen (Paul Gnodde). Groep van 85 kneu op de Vliehors op Vlieland (Carl Zuhorn). In het Lauwersmeer bij Bochtjesplaat 2 eerste jaars zwarte ooievaar (Peter Links e.a.). Groep van 95 kneu in Terschellinger polder op Terschelling (Jan Lok). Op zandplaat De Richel op Vlieland 4800 wulp geteld (Bram de Vries e.a.).
25-08. In Lauwersmeer bij Bochtjesplaat groep van 150 witte kwikstaart (Wouter van der Ham). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 mannetje grauwe klauwier (Bauke Sienema). Een 60 grote zilverreiger bij Peazemerlannen (Ted Overmeer). Aan het Sneekermeer bij de Potskar Zuid 80 huiszwaluw (adult en juveniel) voedsel zoekend (Dick Pruiksma). In de Groote Wielen bij Leeuwarden 1 koekoek en 1 gierzwaluw gezien (Vincent Douwes), Bij de Bocht van Molkwar 11 oeverloper (Hessel van der Iest). Bij Wierum een grote groep van 5000 bergeend (Ted Overmeer). Op Vlieland in de 2de Kroonspolder groep van 900 tureluur (Bart Vastenhout). In de Schaopedobbe bij Elsloo 1 bastaardzandloopkever (Robert Bekenkamp).
25-08-2024. In Nederland komt de bastaardzandloopkever meer verspreidt voor op zandgronden, inclusief de kuststrook.
26-08. Aan het Sneekermeer bij de Mardyk 1 draaihals en 1 reuzenstern (Dick Pruiksma). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 8 grauwe franjepoot (Gert Jan van Noord). Groep van 500 goudplevier in Dronrijper Zuiderpolder (Olivier van Kampen). In Joure 3 gierzwaluw (Paul van Eik). Bij de Klyndobbe te Feanwâlden groep van 200 boerenzwaluw (Wiebe Sjoerd van der Veen). Bij Wierumerwad aan Waddenzee 160 bontbekplevier (Andries Dijkstra). Groep van 170 boerenzwaluw in Peazemerlannen (Gerben Mensink). Te Ferwerd Buitendijks 1 gestreeptestrandloper (Sietse Bernardus, Joure).
27-08. Vanmorgen zag ik hier in Tjerkgaast een bruine kiekendief die letterlijk in gevecht was met een haas. De haas boksend op z'n achterpoten en de kiekendief klapwiekend er vlak boven. Dat ging zeker 5 minuten zo door, en het gebeurde even later opnieuw. Dit had ik nog nooit gezien. Helaas was de afstand wat te groot om er een redelijke foto van te maken (Marten vd Heide, Tjerkgaast).
Opmerking; Vaak hebben kiekendieven het voorzien op jonge haasjes. De ouders verdedigen hun kroost door de vogel aan te vallen als ie te laag komt.
Een mooi moment vanavond om half acht hier bij het Heidemeer in Heerenveen. Mijn zoon kwam me waarschuwen dat er acht vogels (die hij niet kende) op een rij op onze steiger zaten. Ik keek: acht oeverloper naast elkaar. Ik wilde er een foto van maken maar toen kwamen buren zwemmend in de buurt en de acht vlogen weg. Erg jammer. We blijven een oogje in het zeil houden. Het lijkt erop dat de twee eerder geziene oeverlopers een familie hebben gesticht? Het was sowieso een bijzondere watervogeldag. Zes knobbelzwanen kwamen koninklijk voorbijzeilen en vanmiddag zat een blauwereiger te vissen ook vanaf onze steiger (Bep van den Berg, Heerenveen). Vanmiddag een groep van plm. 600 wulp op weilanden in de Workumerwaard aan het einde van de Slinkeweg (Andries Blom, Workum). Al enkele weken komt er laat op de avond een boomkruiper over mijn muur tippelen die vervolgens onder de dakgoot zijn slaapplaats opzoekt (Rinus Spijkerman Sint Nicolaasga). Vanavond bij de Wide Mar onder Stiens 5 blauwe reiger en 163 grote zilverreiger geteld (Gerard Mast, Stiens). In het Easterskar te Sintjohannesga 1 paar grauwe klauwier met drie jongen op filmpje gezet (Jacqueline Knijpstra).
28-08-2024. Mannetje grauwe klauwier met twee jongen in het Easterskar bij Sintjohannesga.
Opmerking; Voor de gemeente De Fryske Marren is dit het eerste broedgeval. De grauwe klauwier is voor Friesland een schaarse broedvogel die de laatste jaren steeds meer als broedvogel wordt aangetroffen.
28-08. Ik reed vanmorgen langs het Nannewijd in Oudehaske. Hier zag ik wel 200 knobbelzwanen die op het Wied verbleven. Misschien waren het wel meer (Bertus van Es, Heerenveen). Na een slechte start van dit broedseizoen vliegen er nu bij ons in Jelsum plm. 70 boerenzwaluw rond de boerderij (Marie-christien van Deursen). De eerdere telling (van 27 augustus) op de slaapplek in het Wide Mar bij Stiens nog eens geteld. Helaas wel een verstoring vanavond door een rode ballon (AMO) door het geluid van de branders. De ballon kwam aan de grond op it Stienzer Aldlân. Veel vogels vlogen op doch gingen later weer terug. Geteld op slaapplek; 5 blauwe reiger, 6 ooievaar, 137 grote zilverreiger. Verder o.a. Aanwezig; 1 knobbelzwaan, 10 krakeend, 12 slobeend, 2 lepelaar, 1 bruinekiekendief, 1 grutto, 8 kievit ,1 oeverloper, 5 meerkoet, 2 waterhoen, 15 watersnip en 1 waterral. Meerdere waterral daar te horen. Verder aanwezig talingen, wilde eenden en grauwe ganzen (Gerard Mast Stiens).
Opmerking; Slaapplaatstellingen tegen de avond leveren vaak hoge aantallen vogels op die gezamenlijk de nacht door brengen. De telling van Gerard Mast leverde hoge aantallen grote zilverreiger op afkomstig uit de wijde omgeving daar. We zijn benieuwd of er op meer plaatsen in Friesland hoge aantallen op de slaapplekken zijn gezien.
29-08. Twee noordse kwikstaart in Banckspolder op Schiermonnikoog (Wouter Monster). Bij Kooiduinen op Ameland 5 paapje (Bram Roobol). In de Prikkebosk op Schiermonnikoog 1 fluiter (Gijsbert Twigt). Groep van 200 kauw overvliegend te Vrouwenbuurtstermolen (Pim Wolf). In Bomenland op Vlieland 1 draaihals (Carl Zuhorn). Aan het Sneekermeer bij Potskar Noord 1 roodpootvalk (Jelmer Luyckx en Dick Pruiksma). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 40 watersnip (Bart Henstra). Op Schiermonnikoog bij De Aanwas 1 aziatische goudplevier (Wouter van der Ham).
30-08. Vandaag zag ik op grote hoogte (circa 150-200 m) een boomvalk langzaam over het dorp Scharnegoutum zweven. Plotseling volgde er duikvlucht met enorme snelheid -ik kon hem amper volgen met de camera- en hij verdween achter de huizen. Hij dook weldra weer op boven de daken van de huizen met als prooi een groenling (Pascal Osinga). Groepje van 10 staartmees te Oudemirdum (Jan Haanstra). Groep van 201 boerenzwaluw bij De Kolken te Anjum (Jolanda Wannet). Op Vlieland in de 4de Kroonspolder 1 hop dood gevonden, was al enkele dagen dood (Carl Zuhorn). Te Gersloot 1 zwarte ooievaar overvliegend (Ruurdje). Bij de uitkijkbult op Workumerwaard 145 reuzenstern (Marten Wesselius). In Beetsterzwaag nog 1 scholekster overvliegend (Willem Bosma). Vandaag bij de “Terp fan de Takomst” te Blija geweest. Op de zeedijk vonden we een kapotte rode pootring van een postduif met inscriptie FR 2022 300945 (Andrys en Henny Stienstra, Burgum).
Opmerking: Deze ring is van een Franse postduif. We hebben de gegevens doorgestuurd naar Frankrijk zodat de eigenaar van de duif uiteindelijk bericht ontvangt.
Bij Ferwert in de Ferwerderpolder Noordeinde 240 holenduif (Henk Hiemstra). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 paapje (Jan Dreteler).
30-08-2024. Paapjes trekken eind augustus tot diep in oktober in wat kleinere aantallen weg of door, vaak echter maar 1 a 2 bij elkaar en soms in gezelschap van tapuit. Als broedvogel is de soort schaars in Friesland.
31-08. Op Ameland bij de Zuidergrie 152 gele kwikstaart overvliegend (Frank Meeuwissen). Bij de Bocht van Molkwar 5 paapje (Libbe Zijlstra). Bij het Ketlikerskar 1 raaf overvliegend (Klaas Vonk). Op Schiermonnikoog bij de Oostpunt 1 draaihals gezien (Peter Links). In Lemmer 2 ijsvogel (Jan Haanstra). Op de Strandvlakte op Schiermonnikoog 1 rosse franjepoot (Kees Noijens e.a.). In Oppenhuizen 1 ijsvogel (Jos Welbedacht). Op Ameland 1 wilde zwaan bij Lange Sloot (Frank Meeuwissen). Groep van 200 holenduif op perceel 2 (Land van Ons) te Bakkeveen (Koert Scholten). In het Drents-Friese -Wold bij de Kale Duinen 1 grote keizerlibel (Hans Roelofsen).
31-08-2024. De grote keizerlibel komt algemeen voor in Friesland. Hier afgebeeld een mannetje. Mannetje: achterlijf hemelsblauw met zwarte lengtestreep. Ogen groen met blauwe tint.
Tot zover de waarnemingen lijst in de tweede helft van augustus 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen.
Nieuwsbrief 69. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de 1e helft van augustus 2024.
01-08. Twaalf nesten van de boerenzwaluw in de schuur in Hantum aan de Fetzewei 9 (Douwe Bandsma). In De Deelen vijf vuurlibel (Thymen de Groot). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 man grauwe klauwier voedsel zoekend (Bauke Sienema). In Broeksterwâld /Bomriden 1 ijsvogel (Sam Reitsma). In De Deelen 2 purperreiger (Martine Huisman). Dertig lepelaar bij de kijkhut De Ral te Piaam (Lukas Ruijer). In Gersloot aan de Aengewirderwei bij kapschuur 1 volwassen hazelworm gezien (de Jong).
Opmerking; nieuwe vindplaats voor hazelworm in Friesland! Zijn ze op meer plekken gezien?
Bij de See Hanne te Mirns 1150 aalscholver en 200 knobbelzwaan (Aart Vink). Op de Workumerwaard 38 reuzenstern (Hessel van der Iest). Twee Kempense heidelibel in de Rottige Meenthe (Helmut van Pelt). Te Ferwert Buitendijks 2800 kluut (Michiel van der Weide). Vandaag zijn de gierzwaluwen van het Helmhout in Joure vertrokken, het waren er ongeveer twintig. Bij de Blaugerzen te Akmarijp 1 purperreiger gezien door mevr. Bosma (Bertus Rijpkema). Bij Berltsum (Berlikum) 1 poelruiter (Jan Bijlsma e.a.).
01-08-2024.Broedt in delen van Oost-Europa, zuidelijk Rusland en noordelijk Kazachstan, Mongolië en China. Trekt in de winter naar Afrika ten zuiden van de Sahara, delen van Zuidwest-, Zuid- en Zuidoost-Azië en Australië. In Nederland een doortrekker in uiterst klein aantal. (Bron; Nederlands Soortenregister).
02-08. Groepje van 12 baardman in Lauwersmeer bij Bochtjesplaat (Maurice ten Hoope). In Leeuwarden te Camminghaburen 2 boomvalk roepend (Vincent Douwes). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 purperreiger en 1 wespendief gezien (Gerco Schutten). Bij de Greate Krite te Warga 2 zwarte ooievaar aan de grond (Gerrit Nijboer). Grote groep van 7000 kanoet bij de Vogelpolle op Ameland (Jan Ole Kriegs). Bij Oostmahorn en Esonstad een juveniele koekoek (Noé Terorde). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 grote karekiet (van Wel).
03-08. Twee boomvalk op de Duurswoudsterheide (Martin Manson). Op de Workumerwaard 60 reuzenstern (Lisette van der Krogt). In de 2e Kroonspolders op Vlieland een groep van 2000 tureluur (Sander Lageveld). In de Peazemerlannen 1 eerste jaars Terek ruiter aanwezig (Gijs Riekert e.a.). Groep van 30 watersnip in Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Dennis Jansen e.a.). Op de Makkumer Zuidwaard 1 koekoek (Libbe Zijlstra). Bij de Westhoek op het Wad zo’n 4000 wulp en 4000 kluut (Rutger Wilschut). Aan het Bergumermeer 1 grote karekiet geringd (Ringgroep Eastermar/ Arend Timmerman e.a.).
03-08-2024. De grote karekiet wordt de laatste jaren vaker in Friesland gevangen en geringd. De vraag is of het ook allemaal zwervende oude vogels of jonge vogels zijn die in Friesland zijn geboren.
04-08. Op Ameland 1 indische kievit waargenomen (Andries Zijlstra en Rudy Fopma).
04-08-2024. De wasbeerhond lijkt vaker te voorkomen in Fryslân. Het roofdier komt oorspronkelijk uit Azië en is via Rusland, waar hij werd gefokt voor de bontindustrie, naar Europa gekomen. Ruim twintig jaar geleden werd de wasbeerhond voor het eerst in Fryslân gesignaleerd (bron Omrop Fryslân/Harry Bosma, Google).
05-08. Vandaag zijn de gierzwaluwen vertrokken uit Berltsum/Berlikum (Ita Spoelman). Zeker 100 huiszwaluw en een groep van 25 witte kwikstaart in het Lauwersmeer/Bochtjesplaat (Bert Bamps en Ben van der Weyer). Bij Koehool 3 tapuit gezien (Rob van Ellen). Zeker 50 oeverzwaluw bij kolonie in Zuidbroeksterpolder bij Burgwerd (Fred Hoebe). Te Oldeholtpade 1 vrouwtje boomvalk overvliegend (Ruurd Jelle van der Leij). In het Fochteloerveen 1 wespendief gezien (Ed Veling en Gerard Ouweneel). Bij de proefboerderij Kollumerland in Lauwersmeer 3 zwarte ooievaar (Klaas van der Ploeg en Edwin de Weerd). Groep van 750 scholekster bij Westhoek Wad (Rob ter Ellen). Op de Mokkebank te Laaxum 1 man witoogeend (Hessel van der Iest).
06-08. Groep van 7 grote lijster bij Wijnjeterperschar (Christiaan de Vries). Bij Heaburgen te Nijemirdum 1 boomvalk gezien (Frans Bosch). Bij Feanwâlden/Veenwouden 1 zwarte ooievaar overvliegend naar noord (Erwin Walstra). Groep van 55 reuzenstern op Workumerwaard (Jan Bijlsma). Bij 2e Kroonspolder op Vlieland 2500 tureluur (Sander Lageveld). Bij De Marschen /Wijnjewoude 86 ooievaar en bij Wijnjeterperschar 39 ooievaar (Christiaan de Vries). Bij Fjouwerhuis onder Menaldum 1 jonge zwarte ooievaar voedsel zoekend bij een mestbult (Hette Grijpma, Menaldum).
07-08. Een groene specht vliegt bijna tegen een auto in Beetgumermolen (Ita Spoelman, Berlikum). Te IJlst 1 koekoek dood (als vensterslachtoffer?) Gevonden (Haring Sikkes). Bij de Twijzelermieden 1 nachtzwaluw overvliegend (Jakob Hanenburg).
08-08. Twee appelvink bij Rotstergaasterwallen te Rotstergaast (Naut van der Mei). Te Sondel 1 grote gele kwikstaart bij Beamkamp (Fer-Jan de Vries). In Beetsterzwaag bij Hemrikkerveld 1 wespendief (Joris Mees). Twee zwarte ooievaar in Oosterschar te Sintjohannesga (Bauke Sienema e.a.). In van Oordt’s Merksen /Rome 2 groene specht (Willem Bosma). Bij de Westerplas op Schiermonnikoog 50 kleine zilverreiger (Ronald N.). In Polder de Nieuwe Grasfennen bij Nijemirdum 1300 knobbelzwaan (Fre-Jan de Vries). Te Feanwâlden nog 2 gierzwaluw (Wiebe Sjoerd van der Veen). Op het autodek van de veerboot Monnik, onderhoud veerdienst tussen Lauwersoog en Schiermonnikoog, een 15-tal huiszwaluw nesten. Deze nesten zijn allemaal opengepikt door kauwen die de jongen op aten (Oane Taekema, Paesens).
08-08-2024. Kauwen plunderen de nesten van huiszwaluwen op de veerboot Monnik.
Een boerenzwaluw paar had eind juli een nestje vlak naast een winterkoning nest in de paardenstal bij mij in Tijnje. De winterkoningen hadden jongen (gehoord en gezien). Op 29 juli zag ik dat de boerenzwaluw de jongen van het paar winterkoning voederde, meerdere keren achtereen. Dit op de foto vastgelegd. Op 2-8-2024 zijn de jongen van de winterkoning uitgevlogen, net te laat voor een filmpje van het voederen. Ondertussen worden nu (8 augustus) ook al een aantal dagen de boerenzwaluw jongen gevoerd in het nestje naast de winterkoning (Annemarie van Garderen, Tijnje).
08-08-2024. Mannetje boerenzwaluw voedert nestjongen van de winterkoning in Tijnje.
Vandaag zag bij Rotstergaast zeker 2 zwarte ooievaar en ik dacht een derde te zien (Ytsje Dijkstra, Lemmer). In Snikzwaag hebben we hier een jonge ooievaar die eigenlijk al een dag of vier alleen is en niet weggetrokken is. Op het nest, maar ook hier in de weilanden op zoek naar voedsel. De ouders en andere ooievaars zijn al dagen afwezig hier (Frida en Menno Visser, Snikzwaag). Tegen het eind van de middag zat er bij ons in Warns een jonge koekoek op de spandraad. Lang hebben we ernaar kunnen kijken totdat een sperwer langs kwam en de vogel opvloog. We hadden de koekoek graag in het hijsnet gevangen en geringd weer losgelaten. (Ype en Tryntsje Albada, Warns).
08-08-2024. Jonge koekoeken gaan al snel rondzwerven als ook hun waardvogel (vaak kleine karekiet) ook wegtrekt uit het broedgebied. Koekoeken kunnen zeker tot in eind oktober nog worden gezien in de provincie.
09-08. Bij Olterterp 2 boomvalk jagend (R. Riemersma). In Grote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 man grauwe klauwier (Bauke Sienema, Heerenveen). Groep van 30 ooievaar in Polder Rohel bij Buitenpost (Marco van der Velde). Twee regenwulp al roepend overvliegend te Sneek bij Pasveer (Dick Pruiksma). Twee zwarte ooievaar (eerste jaars) overvliegend bij Duinen op Schiermonnikoog (Wouter Halfwerk). Bij Zwarte Haan 5000 kluut en zeker 500 scholekster (Amerik Schuitemaker). In IJlst bij de Iendracht 1 koekoek als slachtoffer tegen raam (Frans P.).
10-08. Een jonge groene specht zat gisteren op een paaltje bij ons in Sint Anna Parochie in de tuin. Zo'n 2 weken geleden hebben we (waarschijnlijk) dezelfde vogel ook al eens gezien, zat op precies dezelfde plek. We hebben ook de kleine bonte specht hier, maar deze heeft een andere roep. Heb hier in St. Annaparochie nog nooit eerder een groene specht waargenomen. We hebben hier veel bomen om huis, waarvan de meeste al zo'n 45 jaar oud zijn inmiddels. Wat mij dit jaar ook opvalt, is dat de besdragende bomen en struiken werkelijk propvol hangen. Dat zal een feestmaal zijn voor de vogels. Vlinders zijn er dit jaar niet veel, net als voorgaande jaren (Andries Miedema, Sint Annaparochie). Vandaag nog 2 scholekster bij de sporthal De stuit gezien te Joure. Op 10 augustus was er daar ook al een op het grasveldje aan het voedsel zoeken. Wel wat laat voor het binnenland van Friesland, Geen jong(en) gezien (Jan de Jong). Vandaag zag ik mijn eerste tapuit op najaarstrek dit jaar bij Mantgum (Pascal Osinga, Scharnegoutum). Op elke camping zien we boerenzwaluwen en zwaluwnesten nu we op vakantie in Denemarken zijn. Op de deur van een sanitair gebouw van de camping (vlakbij Mons Klint, in het oosten van Denemarken) een waarschuwing met een zwaluwvriendelijke tekst. Hier houden ze dus ook van gevleugelde vrienden (Hans Slot, Heerenveen, maar nu in Denemarken).
10-08-2024. Waarschuwing voor bezoekers in het Deens en Engels op sanitair gebouw voor de aanwezigheid van broedende boerenzwaluwen.
11-08. Tijdens het maaien hier bij Wijtgaard een koereiger gezien, liep door het gemaaide gras naar voedsel te zoeken. Deze vogel hier nog niet eerder gezien (Kees Reitsma, Wijtgaard). ) Vanmiddag even van Moddergat naar Wierum gewandeld, en terug. Dit doen we een paar keer per jaar, is een leuke wandeling, altijd weer anders. Vandaag zagen we zowaar een koninginnenpage vliegen, van bloem naar bloem op de zonzijde van de zeedijk. En bij Wierum, binnen de nieuw aangelegde rijsdammen een lepelaar (Menne Osinga, Kollumerpomp).
11-08-2024. De koninginnenpage neemt weer wat toe in ons land, voor Friesland alleen al in augustus tot nu toe 12 meldingen. Geef U meldingen (liefst met foto) aan ons door.
12-08. Vandaag in Tijnje nog jonge boerenzwaluwen in het nest, dat naast het winterkoning nest zit. De jongen worden door de oude vogels gevoerd (Annemarie van Garderen). Sinds vorige week heeft een meerkoet stel dat bij ons in Boksum in de sloot huist 1 jong. Lijkt me tamelijk laat. In het voorjaar heeft het vrouwtje wekenlang op het nest gezeten, maar dat heeft geen resultaat gehad. Bijzonder dat het uiteindelijk gelukt is (Albert Postma, Boksum). In Terwispel een kerkuil met ring dood gevonden onder boom (Sjoerd Wagenaar, Terwispel).
Opmerking; de vogel bleek op 29-6-2024 geringd te zijn als nestjong (nest met 3 pulli) in Gorredijk door ringer Johannes Ruurd Fokkens uit Sijbrandaburen.
13-08. In het Oosterschar bij Sint Johannesga 1 draaihals gezien (Jacqueline Knijpstra). Op Terschelling bij Hoorn 1 ortolaan gezien (Joost van der Sluijs). Groep van 25 witte kwikstaart in Polder Ald Beets bij Beetsterzwaag (Willem Bosma). Bij de Hoarnestreek te Pietersbierum 7 tapuit (Marcel Stienstra). In Oudeschoot 1 zwarte ooievaar overvliegend (Marc Bleijerveld). Zeker 501 drieteenstrandloper bij Groene Strand op Ameland (Johan de Jong). Drie gierzwaluw te Sneek bij de Loten (J.J.P. Krop). Groep van plm. 100 reuzenstern op Workumerwaard (Marcel Stienstra).
14-08. Nog steeds twee scholekster bij de sporthal de Stuit te Joure rondvliegend. Laat voor het binnenland van Friesland. (Jan de Jong). Groep van 75 boerenzwaluwen insecten zoekend boven Burgumer Mar (Wiebe Sjoerd van der Veen). Bij de Striedyken op Schiermonnikoog 1 volwassen hop voedsel zoekend (Wouter Halfwerk). Op Ameland bij Buurdergrie 1 kerkuil gezien (Bram Roobol e.a.). Groep van 186 lepelaar bij Kooisplek en Kooisplekslid op Vlieland (Carl Zuhorn).
15-08. In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 waterrietzanger (Len van de Zande). Groep van 500 oeverzwaluw op Strand en Noordzeekust op Ameland (Joppe Lodewijks).
Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van augustus 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen.
Nieuwsbrief 68. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de tweede helft van juli 2024.
15-07. Bij Lange sloot op Ameland 1 wilde zwaan (Robert Middelveld). Bij de Slotplaats te Bakkeveen 1 kruisbek (Jeffrey Huizenga). Twee ijsvogel in het Oosterschar te Sint Johannesga (Pieter Jan Stuiver). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 bosruiter (Johan Ee). In het Fochteloerveen 1 boomvalk jagend (Lieneke van Tilburg). Groep van 34 bergeend voedsel zoekend op Engelmansplaat (Vasco van den Boon). In de Akmarijpsterpolder 1 gele kwikstaart (Wim Jager). Vier grauwe vliegenvanger bij het Gerbrandy gemaal aan Sneekermeer (Dick Pruiksma). Dertig grote stern op Vliehors op Vlieland (Michiel Dissel). In de Twijzelermieden 1 ooievaar rondstappend ((John Hoeksma).
15-07-2024. Deze volwassen ooievaar is op zoek naar muizen en kikkers in het Friese landschap.
16-07. Het valt me op dat ik dit jaar de fitis bijna niet heb gehoord/gezien heb hier in Harkema. Zijn er dit jaar minder broedparen dan andere jaren? (Willem Feenstra). De boerenzwaluwen zijn hier in Tirns met tweede leg bezig en we hebben er een nest bij onder de veranda, ook die zijn aan de leg. Verder regelmatig een zingende spotvogel in de tuin en een grauwe vliegenvanger voert hier zijn 4 jongen (Karst Tamminga). In 2022 en 2023 heeft er een boomvalk met succes gebroed op onze golfbaan in De Groene Ster, in Leeuwarden. Dit jaar hebben we begin mei 1 boomvalk gezien en gehoord, de laatste tijd merken we er niets meer van. Onze hoofdgreenkeeper, Erik van der Laan, is vogelringer, en een betrouwbare dagelijkse waarneembron. De vorige jaren was de aanwezigheid van de boomvalken en hun jongen overigens niet te missen (Marten Reitsma GEO commissie LGC De Groene Ster).
17-07. Vandaag hier op het platte dak in Stiens een appelvink, wordt hier niet vaak gezien. Om 17:00 uur nog even bij de Wide Mar onder Stiens gekeken; aanwezig 9 grote zilverreigers, 6 lepelaar en 70 kemphanen (Gerard Mast).
18-07. Wij vonden in ons machinehok in Gaastmeer een torenvalk dood op de zolder Mogelijk een slachtoffer van de lage muizenstand? (Herre Klaas IJkema, Gaastmeer). Wij wonen naast strookje bos (Griekenland en Turkije). Zie hier bij Oudkerk al jaren (min. 10 jaar) een boomvalk vliegen boven het strookje bos tussen Griekenland en Turkije. Soms achtervolgd door groep boerenzwaluwen, huiszwaluwen en gierzwaluwen met veel gekwetter. Verder tussen de huizen door duikend in de hoop zangvogels te verrassen. Zag hem een paar dagen terug met een jonge vogel tussen de poten (melder bekend).
19-07. Twee kruisbek te Oldeholtpade (Ruurd Jelle van der Leij). Vier witte kwikstaart te Rohel (Klaas Pietersma). In het Fochteloerveen/Bufferzone 1 man grauwe klauwier (Rob Wassenberg).
19-07-2024. Grauwe klauwier wordt steeds vaker in Friesland opgemerkt als broedvogel.
Bij Hoorn op Terschelling 1 zwarte ooievaar (Trinus Hek). Bij Kornwerderzand 2000 knobbelzwaan en een zestigtal krooneend ((Koen Kuiper). Op de Delleboersterheide 1 kwartel en 5 grauwe klauwier (Patrick Agterberg en Marcel Stienstra). Te Metslawier 9 holenduif (Justus Fakkeldij). Veertig binnenkomende grote zilverreiger geteld bij de Wide Mar onder Stiens op de slaapplek, mogelijk meer aanwezig achter het hoge riet (Gerard Mast, Stiens). Twee reuzenstern in het Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Kees Bode).
19-07-2024. Reuzensterns worden steeds vaker in Friesland waargenomen.
20-07. Bij de Burgumermar/Eastermar 1 man eerste jaars kleine bonte specht geringd en weer los (Ringroep Burgumermar/Arend Timmerman en Germ de Vries e.a.). In de Anjumer en Lioenssenserpolder 70 ringmus (Pieter van der Giessen/Hans en Elsa van Driel). In het Fochteloerveen een boomvalk jagend (Chris Busscher). In de Broekpolder bij Damwâld 1 zwarte ooievaar (Koen). In het Lauwersmeer 3 reuzenstern (Madeleine Postma). In de Oude Sondeler polder 500 kemphaan (Niek Lubber). Een volwassen grauwe franjepoot in de Bildtpollen Buitendijks -west (Sietse Bernardus, Joure).
20-07-2024. Deze volwassen grauwe franjepoot is al vroeg terug uit de noordelijke broedgebieden die liggen in grote delen van Noorwegen, Finland en noord Rusland. Broedt ook op IJsland. De soort komt er qua meldingen maar wat “bekaaid” af wat meldingen en voorkomen betreft in ons land in de Vogelatlas van Nederland 2018 p.590.(SOVON-inventarisatie 2013-2015).
21-07. Groep van 28 lepelaar in Bocht van Molkwar en bij de Workumer Buitenwaard 3 reuzenstern (Libbe Zijlstra).
22-07. Vanmorgen rond 7 uur aan het dwalen over het Noarderleech, ter hoogte van Nije Syl, en zag enige beweging bij het klein waterplasje in de zomerpolder achter de zeedijk. Dit wekte mijn nieuwsgierigheid, was veraf, het bleek een watersnip en een bosruiter te zijn (Netty Way, Oudebildtzijl).
22-07-2024. De bosruiter is broedvogel in grote delen van Skandinavie en het Noordelijke deel van Rusland. De Europese populatie telt 760.000 – 1.500.000 paar (EBBC Atlas,2020).
23-07. Een zwarte ooievaar te Wearbuorren bij Aldtsjerk(Marcel Stienstra e.a.). In Morrapark te Drachten 1 koekoek (Marten Krans). In de Bocht van Molkwar 1 visarend (Hessel van der Iest).
24-07. Onlangs is bij ons een boomvalk gespot, vorig jaar een paartje en we horen en zien ze regelmatig. (Mirjam Frid wijk, Eastermar). Vandaag is bij ons in Terkaple een jonge koekoek tegen het raam gevlogen. De vogel heeft 2 uren verdwaasd onder het raam gezeten, en is daarna gelukkig weer weggevlogen (Cobi Veldman, Terkaple).
24-07-2024. Jonge koekoek overleeft botsing tegen vensterruiten in Terkaple.
25-07. Ik had al eens eerder een oeverloper in de tuin hier in Heerenveen. Deze komt zo nu en dan terug. Deze keer vloog hij tegen mijn raam. Er kwam na enige tijd een andere oeverloper bij die de versufte vogel op 50 cm afstand toesprak. Daarop besloot deze dan toch zich te vermannen en nam (eerst aarzelend) de vlucht richting het Heidemeer. Een bijzondere paar minuten. (Bep van den Berg. Heidemeer, Heerenveen).
25-07-2024. Oeverloper komt soms dicht bij de bebouwing in Heerenveen aan het Heidemeer.
26-07. Ondertussen zijn de boerenzwaluwen bij mij in de Tijnje verhuisd naar een ander nest in de paardenstal en daarmee buren geworden van de winterkoning (beiden in een al bestaand nestje). In de afgelopen weken was er zo nu en dan een schermutseling, maar over het algemeen lijken ze 'goeie buren'! Als ik het goed heb zijn de boerenzwaluwen inmiddels aan het voeren; winterkoning is vermoedelijk nog aan het broeden Annemarie van Garderen).
26-07-2024. Boerenzwaluw en winterkoning broeden gezellig naast elkaar in de paardenstal in de Tijnje.
27-07. In de Venebuurt bij Terwispel 1 waterrietzanger en 1 volwassen vrouw grauwe klauwier gevangen en geringd weer los (ringroep Menork).
28-07. Groot spektakel bij ons in Hitzum in de schuur. Een ‘vreemde’ boerenzwaluw valt een jonkie aan die op een touw zit, samen met 4 andere kleintjes. Jonkie valt om en bungelt langere tijd ondersteboven aan het touw. Dan valt hij en fladdert onbeholpen rond. De vreemdeling probeert hem weer aan te vallen. Ouders compleet in paniek en verjagen de indringer gelukkig. Nou gebeurt het wel vaker dat er vreemde boerenzwaluwen in de schuur komen. Ze worden er dan altijd snel weer uitgewerkt door 'mijn eigen zwaluwen'. Maar dit gedrag heb ik in al die jaren niet eerder waargenomen. Enig idee waarom zoiets gebeurt?
Opmerking Jan de Jong; Zeer waarschijnlijk is het een mannetje boerenzwaluw geweest die dit doet. Vaak komen ze “buurten” bij de buren en proberen de jonge vogels uit de stal te verjagen. Dit doen ze om de vrouwtjes vrij te krijgen voor nog een vervolglegsel. Vaak gaan vrouwtjes al weg met hun jongen naar de slaapplekken in de omgeving (vaak rietveld bij water) als ze goed kunnen vliegen.
29-07. Mijn vrouw zag vanmorgen een grote roofvogel, met prooi, bij ons in Kollumerpomp de bosjes in vliegen. Toen ze ernaar toe liep, vloog de roofvogel weg en liet de prooi vallen. De prooi bleek een vrouwtje sperwer te zijn, zie bijgaande foto's. Helaas hebben we de grote roofvogel niet kunnen determineren. Neem aan dat dit een havik is geweest (Menne Osinga). Ik heb al duizenden foto's van ooievaars, genomen in Nederland. Maar het exemplaar wat ik nu voor de lens had buiten Friesland is toch echt zeer zeldzaam. Nog nooit eerder zoiets gezien in de afgelopen 50 jaar. Als je hem op het juiste moment fotografeert lijkt hij zelfs voor 100% wit (Haye Folkertsma Boazum).
29-07-2024. Miskleuren bij de ooievaar komen zelden voor, deze vogel heeft gebrek aan melanine, delen van de buitenste groten slagpennen behoren zwart te zijn.
30-07. Wij hebben sinds 6 jaar de huiszwaluw aan ons huis in Baaium. Daarvoor nooit. Het begon met een nestje en het werden er elk jaar meer. Dit jaar zijn het er alweer 7 nesten. Drie op de oostkant, 2 op de westkant en 2 op de noordkant van ons huis. Het is elke avond weer een pracht gezicht hoe ze boven door de lucht zeilen, vooral nu met het mooie weer (Rudi Smink Baaium). Bij mijn dagelijkse therapie rondjes rond en door Heeg, nog steeds geen huiszwaluw, bij hun nestplaatsen, en in de lucht slecht (nu nog) gierzwaluwen in de lucht, dus nog steeds niets veranderd, onze hele populatie is niet teruggekomen (Feyte Terpstra Heeg). Aan ons huis in Franeker hangen 4 huiszwaluw nesten (Tjerk Fokkema, Franeker). Groep van 75 boerenzwaluwen rondvliegend bij Burgumer Mar (Wiebe Sjoerd van der Veen).
31-07. Op de Makkumer Zuidwaard 1 eerste jaars grote karekiet gevangen (Tryntsje en Ype Albada, Jaap Strikwerda). Vier zwarte ooievaar bij Bochtjesplaat in het Lauwersmeer (Mart van Zweeden).
Tot zover de waarnemingen lijst in de tweede helft van juli 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen.
Nieuwsbrief 67. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de eerste helft van juli 2024.
01-07. Vanmorgen in Terwispel met de klas van juf Hillie en juf Sharon een lesje in de praktijk voor de jeugd over het ringen en onderzoek aan de boerenzwaluwen. De jeugd van 7 a 8 jaar oud liep vanmorgen van school naar de paardenstal van juf Hillie aan de Alde Dyk waar ze het ringen van de vogels van nabij mochten meemaken. Van nabij konden ze nu de boerenzwaluwen goed bekijken en natuurlijk mochten ze na instructie de vogels op gepaste wijze weer de vrijheid geven. Na afloop met zijn allen nog even op de foto (Jan de Jong).
01-07-2024. Juf Sharon maakt een groepsfoto van enthousiaste jeugd.
Terwijl de jonge ooievaars hier in Opende bijna vliegvlug zijn, heeft een merel paar nog een nieuw nest gebouwd. Het eerste eitje ligt er net in. (Sipke Lindeboom, Opende). Bij ons in Wijnjewoude zit een grauwe vliegenvanger verscholen in de blauweregen op de hoek van het huis, bij de oprit met vrij uitzicht te broeden. Als ik te dichtbij kom met de camera is hij weg; het is een alert vogeltje. Twee jaar geleden hadden we achter het huis in het nestkastje in de grote linde ook een nestje van de grauwe vliegenvanger. Het mos in het nestje is waarschijnlijk vorige week uit een wat oude schaal met bollen en mos gehaald. Alles lag er ’s morgens naast, en het mos was weg (Marianne Hulsbergen).
02-07. In Drachten 2 boomvalk overvliegend (R. Riemersma). Groepje van 8 lepelaar (3 adult + 5 juveniel) rustend in Groote Sintjohannesgaaster veenpolder (Wiebe Poppe en Bauke Sienema). Twee ijsvogel in Recreatiepark De Heide te Heerenveen (Dennis Tuinstra). Bij Anjum 1 koekoek gezien (Johannes Veenstra).
03-07. Vanuit onze woning in Irnsum heb ik zicht op een daklijst aan de overkant. Al enige tijd zie ik dat huiszwaluwen de jongen voeren. Tot mijn schrik krijgen ze systematisch bezoek van een torenvalk. Hij hangt secondenlang aan een nest tot groot paniek van de huiszwaluwen. Tot nu toe hebben ze de nesten nog niet verlaten. Ik heb die torenvalk al vier keer gezien (Oane Wester, Irnsum).
Opmerking Jan de Jong; Dit doen torenvalken soms om aan voedsel voor hun jongen te komen. Door het toenemend gewicht van de jongen + het gewicht van de torenvalk valt het nest (met jongen) naar beneden en kan de torenvalk zijn prooi pakken.
04-07. Zes kruisbek overvliegend te Feanwâldsterwal (Jo Scheepers). Een man grauwe klauwier in de Grootte Sintjohannesgaaster veenpolder (Koos Jager). Bij de Griene Dyk aan Snitsermar 1 boomvalk (Frans Oud). Zes grote lijster overvliegend op heide te Allardsoog (Wieger Poelstra). Groep van 500 knobbelzwaan Workumerwaard bij Uitkijkplateau (Peter van de Beek). Twee slangenarend in Fochteloerveen bi Informatiecentrum (Christiaan de Vries).
05-07. Bij het Zwin te Elahuizen een groep van 20 lepelaars gezien. Vraagje: waar zijn de vlinders. Voortuin ingezaaid met vlinder- en bijenmengsel maar een enkel koolwitje en verder bijna niks. Ook bij de vlinderstruik en in de achtertuin bijna geen vlinders. (Jan Stobbe Balk.)
Bij het Fermanjebosk in Damwoude sinds tijden ook weer eens een mannetje appelvink druk in de kersen aan het foerageren. Zo te horen ook jonge appelvinken in de nabijheid. Ook de eerste eikenpages (vlinders) vliegen weer aldaar. Vorig jaar heel weinig eikenpages gezien. Nu zo'n 15-30 exemplaren bij zonnige periodes in de boomtoppen van de eiken gezien (Jan Andries Wagenaar).
05-07-2024. In het Fermanjebosk fladderen zo’n 15 a 30 eikenpages rond.
06-07. Vandaag bij Klooster Lidlum aan de Mûntsewei, ongeveer 450 wulpen foerageren (Klaas Plat Franeker).
07-07. Vanavond om 21.15 uur mocht ik een grote bonte specht waarnemen in Harlingen, in de bomen tegenover mijn huis aan de Zoutsloot 45. De grote bonte specht wordt wel op meer plekken in Harlingen gezien, meest in parkachtige omgeving. Hier bij mijn huis, vlak aan zee, had ik deze vogel nog niet eerder gezien (Nico Pellenbarg).
Vandaag zag ik een volwassen lepelaar met een jong in een weiland rustend en foeragerend in een ondiepe tochtsloot bij Lytsewierrum, Het jong was voortdurend aan het bedelen. De volwassen lepelaar was geringd met een metalen ring in combinatie met kleurringen aan beide poten. Ik heb de gegevens doorgestuurd naar Werkgroep lepelaar en de volwassen lepelaar blijkt geringd te zijn op 11 juni 2018 als man nestjong op de Boschplaat op Terschelling (Pascal Osinga, Scharnegoutum).
Aflezingen van de kleurringen van deze lepelaar
* bron; Werkgroep Lepelaar.
30-11-2018 Algarve, Lago, Alagoas Blanca 37,13N -8,45E Portugal 2107 km Manfred Temme
08-12-2019 Santarem, Leiria Sul Vila Franca IRA 38,91N -8,94E Portugal 1951 km Miguel Lorenzo
21-05-2020 Terschelling, Stria verward 53,37N 5,30E The Netherlands 11 km forain Jacob de Vries
21-05-2020 Terschelling, Stria verward 53,37N 5,30E The Netherlands 11 km forain Harry Horn
11-04-2021 Sneekermeer, Griene dijk, De Potten 53,04N 5,72E The Netherlands 46 km forain G. Bijker- Bos
25-08-2021 Harlingen, Hegewiersterfjild 53,15N 5,42E The Netherlands 30 km resting, sleeping Eus de Groot
27-08-2021 Gaast, Not specifiek 53,00N 5,40E The Netherlands 47 km chick guitig Camille Dreef
13-09-2021 Sint Jacobiparochie, Kwelder Westhoek 53,28N 5,55E The Netherlands 17 km Sids Boersma
22-03-2022 Cantabrië, Bay of Santander 43,47N -3,83E Spain 1300 km forain Antonio Sans Caro
11-10-2022 Onderdijk, Vooroever 52,77N 5,12E The Netherlands 76 km resting, sleeping Douwe Greidanus
07-07-2024 Friesland, Lytsewierrum 53,08N 5,66E The Netherlands 40 km chick guitig Pascal
Opmerking Jan de Jong; We zijn benieuwd waar dit jong van de lepelaar uit het ei is gekropen. Ook op de vaste wal van Friesland komt de lepelaar als broedvogel voor, al wordt ie dat niet expliciet gemeld in de Vogelatlas van Nederland (SOVON 2018).
07-07-2024. Een mannetje met kleurringen en een jonge bedelende lepelaar liet zich bij Lytsewierrum zien.
08-07. In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 boomvalk jagend (C. Hoek). Bij de Noorderhoek in Sneek 2 ijsvogel (Bouke Roosma). In het Formerumerbosk op Terschelling 1 nachtzwaluw (Anouk Scholten). In de Lendepoolder bij Wolvega groep van 125 kneu en zo’n 45 witte kwikstaart, de laatsten zaten alle op het fietspad (Donny Dolman).In Balk 1 zwarte roodstaart gezien (Harmen van Dijk). Vandaag een groep van 25000 spreeuw bij De Houtwiel bij de Falom. Eerst zo'n 5000 langs de hoogspanningsmasten en even later grotere groep uit westzuidwest invliegend. Laatste groep wordt aangevallen door inkomende man slechtvalk die er eentje te pakken krijgt en daarmee in een hoogspanningsmast ten zuiden van Houtwiel verdwijnt. De spreeuwen zijn dan ineens allemaal supersnel in het riet verdwenen (Wiebe Sjoerd van der Veen).
08-07-2024. In de eerste helft van juli zijn er al flinke aantallen spreeuwen aanwezig in Midden-Friesland.
09-07. Vandaag ben ik naar Ezumakeeg geweest om vogels te spotten. Op een gegeven moment kreeg ik een zwarte zwaan in het vizier in gezelschap van een knobbelzwaan (Albert Stellingwerf, Menaam). In Olterterp 1 kruisbek (Willem Bosma). Drie gekraagde roodstaart (1 man/1 vrouw/1 jong) in Opeinde (Albrie Beemer). Twee zwarte ooievaar in Heerenveen (Michiel). In Parrega 1 boomvalk jagend (Bert Zijlstra). Twee ijsvogel in Balk gezien (Marten Wesselius).
10-07. Wij helpen hier in Nes (bij Akkrum) de huiszwaluwen met kunststof nesten aan het huis. Dat werkt prima en jaarlijks hebben wij alle 10 nesten wel bezet. Nu doet iets bijzonders voor. Vaak komen in het begin van de avond een paar gierzwaluwen op bezoek bij de nesten. Die hangen kort aan de opening van enkele nesten en het lijkt dat zij de jongen voeren, maar is niet heel duidelijk te zien want dat gebeurt in een snelle actie. De huiszwaluwen reageren niet op die acties en worden niet agressief is vastgesteld. Is dit wel eens vaker gezien? (Tjibbe Zandstra, De Seine 7 Nes (bij Akkrum).
Opmerking Jan de Jong; Mogelijk dat de gierzwaluwen erin willen slapen tegen de avond. Kan ook zijn dat ze het als nest gebruiken willen. Voedering van nestjongen van de huiszwaluw door gierzwaluwen heb ik niet kunnen vinden in de literatuur. Wie heeft ervaring hiermee of komt het bekend voor. Laat het ons even weten.
10-07-2024. Een gierzwaluw bij het nest van de huiszwaluw en de andere komt aanvliegen! De huiszwaluw nesten zijn bezet door de huiszwaluw!
11-07. Bij ons in Damwoude in een bakje aan de muur van het hok een nestje met zeker drie jongen van de grauwe vliegenvanger (Aly Zijlstra). Dit jaar zit er weer een boerenzwaluw te broeden op de varende veerboot tussen Lauwersoog en Schiermonnikoog (Oane Taekema, Paesens).
Opmerking Jan de Jong; Van Oane Taekema uit Paesens kreeg ik een foto (bijgesloten) toegestuurd van een broedende boerenzwaluw op een veerboot. Boerenzwaluw broedpaar broedt op de veerboot die van Lauwersoog naar Schiermonnikoog visa versa vaart. Ook vorig jaar was dit het geval. Boerenzwaluwen broeden soms op uitzonderlijke plekken. Vroeger zaten ze wel eens in het houten hokje van een melkmachine die op het land stond, ook die verplaatste de boer met het weiden van het vee. Ook vond ik ze wel eens in veewagens, kippenhok, woonboten en zelfs 1 x in een huiskamer! Hoor graag of er meer ervaringen zijn met vreemde nestplekken van de boerenzwaluw.
11-07-2024. De broedende boerenzwaluw op de veerboot. Het mannetje vliegt steeds met de boot mee als de veerboot vertrekt.
12-07. In het Walle Bosch te Beetsterzwaag 2 kruisbek (Rommert Cazemier). In Warns 1 broedgeval zwarte roodstaart, 2 jongen op nest (Jan Bijsterbos). Te Molkwerum 1 porceleinhoen overvliegend /roepend (Hessel van der Iest). Te Veenklooster 3 ijsvogel in Fogelsanghstate (Kees Bode).
13-07. Al een tijdje is de grote lijster gespot bij ons in Haskerhorne, maar vandaag met 4 vliegvlugge jongen. Ze worden af en toe door een sperwer belaagd, maar geen goed idee want de ouders zijn dan niet mals, we tellen na ruim een week nog steeds 4 stuks. Onze enige span boerenzwaluwen zijn uitgevlogen (4). Ze broeden inmiddels weer op een nieuw nest (Henk Bulsing).
14-07. Groep van 300 boerenzwaluw voedsel zoekend bij Langehoekspôlle bij de Fluessen te Elahuizen (Bauke Albada). In het Fochteloerveen zes (!) boomvalk jagend (Sybrand de Bruin). Bij de Steile Bank te Oudemirdum 1 reuzenstern (Libbe Zijlstra). Te Hardegarijp 1 wespendief gezien (Marcel Stienstra).
15-07. In Fochteloo 1 man adult en 3 juveniele grauwe klauwier (Lieneke van Tilburg). Bij de 5e Slenk op Terschelling 70 dwergstern (Marcel Huijgens). Bij It Swin te Elahuizen 4200 grauwe gans (Fer-Jan de Vries). Groep van 5000 kanoet bij Vogelpolle op Ameland (Robert Middelveld).
Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van juli 2024. Alle medewerkers bedankt voor het zenden van de waarnemingen, fotos en meldingen.
Toename holenduiven in boerderijen?
De laatste jaren tref ik steeds vaker tijden het ringen van boerenzwaluwen holenduiven aan in boerderijen en schuren in Friesland waar ik kom. Vooral in de omgeving van Hommerts/Jutrijp ringde ik er in 2024 al zes holenduiven.
23-5. 1 geringd bij Ids Groenveld in Jutrijp. Er vlogen 2 rond.
17-6. 1 geringd bij Andre Zonderland in Hommerts. Er vlogen zeker 8 rond.
15-7. 4 (!) geringd bij van der Hoek in Hommerts. Er vlogen meer dan 12 in en rond de boerderij!
Ook op andere plaatsen verbleven dit jaar holenduiven in stallen;
03-7. Jutrijp bij de Jong zeker 6 vogels
13-6. Rotsterhaule bij Venema zeker 8 a 10 vogels.
26-6. Nijemirdum bij Jurjen en Anneke Draaijer 2 vogels.
03-7. Hommerts bij van Os 6 vogels.
05-7. Warga bij K. de Boer 2 vogels.
05-7. Warga bij P. Talsma 4 vogels.
10-7. Hommerts bij van der Velde 2 vogels.
De holenduiven die de boerderij in of uit vliegen knallen soms met volle vaart in het mistnet wat opgesteld is om de boerenzwaluwen te vangen. Met wat geluk en een snelle handeling zijn ze dan te pakken. Het zijn bijzonder krachtige vogels en soms moeilijk in de hand vast te houden. Soms gaat het mis (wanneer het net te strak gespannen is) en knalt ie er door het mistnet heen en een flink gat achter latend of slaat ie met een flinke kracht een gat in het mistnet en weet zo te ontkomen. Het is vaak moeilijk te bepalen hoeveel paren er zijn in de stal omdat de nesten vaak goed verscholen hoog in de stal zitten.
Een telling in maart/april geeft een zuiverder beeld van het aantal aanwezige paren. Rond juni/juli kennen er ook al flink wat jonge vogels rondvliegen. Ik ben dan ook benieuwd of er veel meer plaatsen een toename geconstateerd wordt van deze bijzondere stalbroeders!
Nieuwsbrief 66. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de tweede helft van juni 2024.
15-06. Groepje van 20 kneu in de Banckspolder op Schiermonnikoog (Davy Kastelein). In Drachtster Compagnie 1 zwarte roodstaart (Klaas Pietersma). In de Meeuwenvallei op Vlieland 1 nachtegaal (S. van der Burg). Op de Duurswoudsterheide 1 fluiter zingend (Remko Ivens). Bij de Mjumer te Bakkeveen een ijsvogel (Oene Roelsma). Bij de Westerplas op Schiermonnikoog 1 man blauwe kiekendief (Davy Kastelein). Groep van 25 bontbekplevier bij Groene Strand op Ameland (Bram Roobol en Jeroen van Kruiningen). Grote groep van zeker 100 gierzwaluw bij de Bocht van Molkwar (Libbe Zijlstra).
16-06. Vanmorgen trof ik een nestje met vijf dode jonge boerenzwaluwen bij ons in Jellum in de stal. Ik had al even geen geluid meer gehoord uit het nestje en ben toen in het nest gaan kijken. Het gaat dit jaar sowieso anders dan in andere jaren. De eerste boerenzwaluwen waren wel op de normale tijd, maar het duurde lang voordat de eerste jonge vogels er waren. Nu hebben we wel een stuk of zes nestjes in de stal. Wel minder dan andere jaren. (Marie-Christien van Deursen).
16-06-2024. Een bijna vliegvlug legsel van 5 boerenzwaluwen sneuvelde in paardenstal in Jellum.
Te Oldeholtpade 1 roodborsttapuit (J.de Groot). Aan het Snitsermar bij het Gerbrandygemaal 1 grauwe vliegenvanger en bij de Potskar Noord 1 reuzenstern (Jelmer Luyckx). Op de Lippenhuisterheide 1 fluiter zingend (R. Riemersma). In De Deelen 1 wielewaal gezien (Martine Huisman). Bij Oudega Sm 1 boomvalk jagend (Marten Sikkema). In de Lindevallei bij Wolvega 1 rode wouw gezien (Johan Helmus). Twee witvleugelstern op de Workumerwaard (Sietse Bernardus). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 purperreiger (Dennis Tuinstra).
17-06. Zo lang ik in Reduzum op de plaats woon (74 jaar) en opgegroeid ben kan ik me niet herinneren dat ik ooit het geluid van de roerdomp gehoord heb. Tot vanavond, toen was het net of er iemand verderop met een grote geluidsbox aan het prutsen was. Ik ken het geluid van de t.v., intens zwaar en een korte brom vooraf en een paar keer herhalend. De roerdomp zit in de rietkraag bij de Zwette. Hij is niet te zien, maar als je een paar minuten stil bent en de hond thuislaat dan komt het geluid over het water naar je toe! Het is zo zwaar dat niemand aan een vogel denkt. Echt schitterend mooi. Na zoveel jaren alweer een wonder natuur! (Fetze Tigchelaar, Reduzum). Bij Monniketille in de omgeving van Kootstertille 1 boompieper zingend (Wiebe Sjoerd van der Veen). In Haule 1 nest met 4 jongen van de grauwe vliegenvanger (S. Wenings). In de Ryptsjerksterpolder 1 grote lijster gezien (Sibbele de Jong). In de Wammerterpolder bij Oosterlittens 1 man grauwe klauwier (Rommert Cazemier). Bij de Anjumer Kolken 1 zwarte wouw overvliegend (Geert Jan Prins). Vandaag hoorde ik in Tjerkgaast het onmiskenbare geluid van een kwartel achter de boerderij (Marten van der Heide).
18-06. Er hangt bij ons in Wynjewâld al 15 jaar een kleine krans op de voordeur, aan de buitenkant. We gebruiken die deur zo’n 3 keer heen en dus 3 keer terug per dag. Zo’n zeven jaar geleden heeft een gekraagde roodstaart zijn nestje daarin gebouwd en zijn jongen grootgebracht. Nu is een echtpaar grauwe vliegenvanger er gaan wonen. Op het moment dat we binnen de sleutel omdraaien vertrekt hij. Verder hebben ze alle vertrouwen in onze goede bedoelingen. (Sjaak Uiterdijk, Wynjewâld). Elke avond en heel vroeg in de morgen horen wij in Ried het zeer lage geluid van de roerdomp. Het geluid is zwaar en draagt ver (Albert van der Voorn). In Drachten op de Kamille zit een witte kwikstaart onder de zonnepanelen op het dak te broeden (Auke Ludema, Buitenpost). Op deze nestkast bij de woning waarin dit jaar een witte kwikstaart broedde had vorig jaar een merel een nest gebouwd en dit jaar bouwde een winterkoning dit mooie nest er bovenop (Anneke van Santen, Katlijk).
18-06-2024. De winterkoning zoekt vaak vreemde broedplekken op.
19-06. Dat er minder boerenzwaluwen zijn dan vorig jaar hebben we gezien in onze stallen in Beetgumermolen. Op 17 April kwamen de eerste twee binnen. Inmiddels zijn er ruim 10 boerenzwaluwen. Een nestje met vier jongen is gisteren begonnen aan het rondvliegen. Een tweede nestje is bijna zover. Daar zitten drie bijna vliegvlugge boerenzwaluwtjes in. En er zijn nog drie nestjes die nog te klein zijn om over de rand te kijken. We blijven tellen. En hopen graag dat ze het goed gaat. Tot nog toe zijn er geen dode jonge boerenzwaluwen gevonden. (Stichting Opvang Oude Manegepaarden en -Pony's in Friesland, Ineke de Groot).
De ooievaars die bij ons in het weiland broeden op een paal hebben wederom een slecht jaar. Vorig jaar voor het eerst sinds 25 jaar weer terug in Drogeham. Broedsel in jongen fase mislukt door laat begin en onervaren vogels. Dit jaar 3 jongen maar door de langdurige regen van vorige week maandag allemaal gesneuveld. Zondag zijn ze vertrokken en niet weer terug op het nest gezien. Onze boerenzwaluwen zijn wel geteld 1 dag terug geweest. 12 april daarna koude periode en niet weer gezien. De gekraagde roodstaart van de begraafplaats in Luinjeberd is ook weer present. Voor het eerst in jaren een ander hokje gekozen (Egbert Veenstra, Drogeham). Op Ameland in de Buurderduinen 1 mannetje kneu (Rob Bonnema).
19-06-2024. Deze kneu poseert even voor de camera.
Bij ons in Drachtstercompagnie gaat het gelukkig goed met de boerenzwaluwen. Vorig jaar hadden we één nestje in onze schuur, dit jaar twee en in elk nestje zitten nu 4 jongen op de rand te wachten op lekkere hapjes. Ze verlaten een dezer dagen het nest. De andere vogels in onze tuin doen het goed. We hebben in onze tuin (in het coulissen landschap) diverse soorten aan het broeden of met al jongen: koolmees, pimpelmees, spreeuw, holenduif, gekraagde roodstaart, grauwe vliegenvanger, merel. Dit jaar voor het eerst een boomkruiper (in nestkastje voor huismus onder de dakgoot). De witte kwikstaart heeft 2 nesten. De jongen lopen momenteel over het gras. We zien vaak een roodborst, of hij/zij hier nestelt weet ik niet. Helaas is de ringmus, die vroeger veelvuldig aanwezig was en ook hier nestelde, al een paar jaar niet meer gezien en helaas ook dit jaar niet meer teruggekomen (Jaap en Marjolein de Graaf, Drachtstercompagnie). Wij kunnen hier in Britsum niet zeggen dat er minder boerenzwaluwen zijn dan vorig jaar. Ze waren misschien wel iets later binnen, maar dat is juist goed geweest. Veel nesten zijn inmiddels alweer uitgekomen. Weinig uitval. Soms wel honderd boerenzwaluwen met veel kabaal in de lucht als er een roofvogel over vliegt. (S. Deelstra).
Vandaag voor het eerst dit jaar de spotvogel weer gehoord hier in Ternaard. Ook zit er een bosrietzanger hier in de buurt. De jongen (twee nestjes) van de putter zijn hier inmiddels uitgevlogen. Van de twee nesten grauwe vliegenvanger zijn de jongen van 1 nest uitgevlogen, de andere grauwe vliegenvanger zit nog (Ria Pekelsma). Al een aantal weken horen wij in Bolsward een koekoek in de begroeiing tussen de wijken Eekwerd 2 en Fûgelkrite en de sportvelden (S.de Rijke). Voorhuis bij ons in Rijperkerk in het weiland heeft een blauwe kiekendief geprobeerd om een haasje te pakken. Vorige week waren er zelfs twee blauwe kiekendieven. Het haasje leeft gelukkig nog (Klaas en Klaske Klaasens).
Hier in Joure aan de Vegelinsweg gaat het gelukkig goed met de boerenzwaluw. Er zijn net 12 jongen uitgevlogen. Er komen nog 9 bij en er wordt weer een nieuw nest gebouwd. Al mei al zitten hier twaalf paartjes. Het eind is er dus nog niet. De eerste boerenzwaluw kwam op 6 april en is heel lang alleen geweest. De nestbouw is laat begonnen, bijna tweede helft van mei, doch het gaat tot nog toe super goed (Artina Oppenhuizen).
20-06. Hier in Langweer zit een paartje zwarte roodstaart. Al een paar jaar achter elkaar word ik in het vroege voorjaar ochtends verblijd met het prachtige geluid van de zwarte roodstaart. Vorige week zag ik ze per toeval van dichtbij en zag ik de rode staart. Ze bevinden zich vaak achter in mijn tuin waar het vrij rustig is (Evelien van Dooren, Langweer). Groep van zeker 3000 spreeuw overvliegend bij Hoek van de Bant in Waddenzee (Laurens Dam).
21-06. In Snikzwaag zag ik een oude ooievaar bij nog 1 jong in het nest staan op het erf van Menno en Frida Visser tijdens het ringen van de boerenzwaluwen. Menno vertelde me dat de ooievaars het zwaar hebben gehad dit jaar met het grootbrengen van hun jongen. Veel jongen zijn er gestorven tijden de koude en natte periode (Jan de Jong).
21-06-2024. Nog een rustend jong en een oude vogel op het nest in Snikzwaag. We zijn benieuwd hoe het elders is gegaan met de kwetsbare nestjongen van de ooievaar.
Hierbij een melding van een bijzondere vogelring. Op 27 mei werd er te Ballum op Ameland een visdief met een Afrikaanse pootring gevangen en gecontroleerd weer losgelaten. Er werd een kleurring toegevoegd. De vogel bleek op 30 maart 2008 geringd te zijn bij Somone in Senegal, Afrika. Afstand bijna 4760 km. De vogel heeft de ring al 16 jaar ,1 maand en 27 dagen gedragen. (Jan de Jong, Ballum Ameland).
Opmerking; Vondsten/vangsten van visdieven met Afrikaanse ring zijn zeldzaam in Nederland. In het archief vond ik nog de eerste vondst van een Afrikaanse ring van een visdief in Friesland, tevens de eerste in ons land. Op 20-6-1995 werd bij Zurich /Afsluitdijk (Friesland) een visdief met ring uit Afrika niet vers dood gevonden door Steensma uit Joure. De vogel werd op 11 december 1991 als volgroeide vogel geringd te Esiama in Ghana (5388 km/1287 dagen). Ring hangt hier ingelijst aan de muur. (Bron; Gerrit Speek/Vogeltrekstation Heteren)!
Nederlandse broedvogels trekken via de West-Europese kusten naar de overwinteringsgebieden langs de Afrikaanse westkust. De verst teruggemelde Nederlandse visdief werd in de zuidelijkste punt van Zuid-Afrika op 9840 km van de ringplek dood teruggevonden. (Bron: Vogeltrekstation Wageningen). Visdieven kunnen hoge leeftijden bereiken, in Nederland is een leeftijd van 36 jaar bekend. Oudste Friese vogel werd 24,1 jaar!
22-06. Vandaag weer een groene specht in het gazon hadden bij ons in Oudemirdum, druk op zoek naar mieren. Het was alweer een tijdje geleden dat wij er eentje zagen (Joke en Rinke Koopmans Oudemirdum).
23-06. Vandaag in de Bildtpollen een vrouwtje blauwe kiekendief met prooi. Mannetje blauwe kiekendief vliegt een stuk verderop omhoog uit het veld. Verder aldaar 1 tapuit, 2 kluut en een veldleeuwerik (Ita Spoelman, Berltsum).
24-06. In het Oostbos op Ameland 1 kruisbek (Bjarne Dijk en David van Breugel). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 2 grote lijster en later nog 1 visarend (Jan Dreteler). In Noordwolde Zuid 1 bosuil roepend (Albert Fopma). In de Vegelinbossen bij Sint Nicolaasga 1 wielewaal gehoord (Dennis Keus). Op de Mokkebank bij Laaxum 2 porceleinhoen gehoord (Hessel van der Iest). In de Zwagermieden 57 grote canadese gans. Bij Ezumakeeg in Lauwersmeer 17 grote zilverreiger en 20 zwarte ruiter (Cora Boesenach). In het Fochteloerveen bij het Compagnonsveld 17 casarca overvliegend (Frans Nottrot e.a.).
25-06. Al jaren broeden er boerenzwaluwen in onze paardenstal in Ruigahuizen. Dat ging eigenlijk altijd goed, soms moest ik er een paar redden. De laatste paar jaar gaat het steeds slechter. Ze maken nu nesten op andere plaatsen vlak onder de dakplaten waar het veel te heet wordt. De jonkies verdrogen dan gewoon. De afgelopen weken hadden we een nestje van 6 terwijl het niet warm was maar wel alle vogeltjes dood. Dramatisch dus. (Chita en Tjeerd Bos uit Ruigahuizen).
26-06. Bij de Slotplaats te Bakkeveen 1 fluiter (Christiaan de Vries). Te Boelenslaan 2 rode wouw gezien (Sipke Booi). Groepje van 25 zwarte stern bij De Putten te Eastermar (Thomas van der Es). Bij Lemmer 1 kwartel roepend (Twan Zijlstra). Bij Kornwerderzand meer dan 400 knobbelzwaan (Thomas van der Es). In Nijbeets 1 ijsvogel (Willem Bosma). In de Lindevallei 2 grauwe klauwier gezien (Derk Luchies). In Drachten bij De Bouwen 1 zwarte mees (J. Dolstra). Bij de Plasjes N31 bij Harlingen 1 mannetje siberische taling (Bram Ubels). Wij hebben in Poppenwier een paartje waterhoentjes die in een eendenkorf in de vijver hebben gebroed. De jongen zijn wel een week gevoerd in de korf. Nu zijn ze vertrokken met twee kuikens (Jeltsje Stenekes -Kingma).
27-06. Op de Workumerwaard 1 reuzenstern (Robin van der Made). In Molkwerum 1 kwak (Hessel van der Iest). In de Amvestbossen bij Olterterp 1 ijsvogel (Willem Bosma). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 purperreiger (Bauke Sienema).
28-06. Een oude groene specht met jong scharrelt al de hele week hier in Oudwoude om (Willem Jonkman). Ik was al heel blij met een koppeltje grote bonte spechten die bij ons in de tuin in Franeker gebroed heeft en jongen grootgebracht hebben dit voorjaar, maar helemaal fantastisch werd het toen vandaag een groene specht iedere dag zijn jong bij ons in de tuin kwam voeren. Twee dagen heb ik achter de vitrage gezeten om ze samen op de foto te krijgen. Het was het waard (Laura Hiemstra).
28-06-2024. Groene spechten nemen op steeds meer plekken in Friesland toe als broedvogel. Mogelijk heeft deze vogel in de omgeving van Franeker een nest gehad. Na 2000 nam de broedpopulatie vooral in noord Friesland toe en breide zich steeds meer uit naar het westen.
29-06. Vandaag in het Swin bij Elahuizen 6 lepelaar en 1 snor en er steekt een hermelijn over (Ita Spoelman, Berltsum). Bij ons in Heerenveen bloeit al enige tijd een hele grote vlinderstruik, maar tot op heden geen vlinders in de bloeiende struik, opvallend zo weinig vlinders dit jaar (Bertus v Es, Heerenveen).Opmerking; Klopt, hoe was de ervaring elders?
30-06. Verscholen in de blauweregen bij ons in Wijnjewoude zit een grauwe vliegenvanger te broeden. Dit nestje zit voor op de hoek van het huis, bij de oprit. Wel met vrij uitzicht. (Marianne Hulsbergen). Op de Duurswoudsterheide 1 venwitsnuitlibel (Martin Manson).
30-06-2024. Een mannetje venwitsnuitlibel rustend op dode rietstengel.
Joure, 4 juli 2024.
Tot zover de Nieuwsbrief 66 van de tweede helft van juni 2024. Alle medewerkers heel hartelijk bedankt voor het zenden van waarnemingen, fotos en meldingen.
In de juli en augustus maand is er geen Nieuwsbrief in verband met de vakantieperiode. Het vogelnieuws in de Leeuwarder Courant zal echter wel steeds blijven verschijnen. De volgende Nieuwsbrief 67 zal begin september weer verschijnen.
De beantwoording van de binnenkomende berichten kan de komende maanden dus wat vertraagd zijn of veel langer op zich laten wachten. Mijn excuus alvast daarvoor.
Nieuwsbrief 65. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de eerste helft van juni 2024.
01-06.Ik zie de hele dag hier in Oldeouwer al regelmatig een 12-15 gierzwaluwen boven en in de buurt van ons huis vliegen op zoek naar insectenvoedsel (Fokke Stastra). In Lippenhuizen 1 man gekraagde roodstaart (Edwin den Drijver). In het Leeuwarderbos bij Leeuwarden 1 appelvink en 1 wielewaal (Reinder E. de Boer). Op de Nijemirdum heide 1 grote lijster (Jaap de Jong). Groep van 100 huiszwaluw voedsel zoekend in de Hemmemapolder bij Wier (Durk Lautenbag). Bij de Twijzelermieden drie boomvalk (Sjoerd IJzerman). Groep van 600 drieteenstrandloper bi ’t Sebaal op Terschelling (Jan Zorgdrager). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 boompieper gezien (Ernst Jansen). Drie nachtegaal gehoord bij de Belvedère in Heerenveen (Michiel van Ettingen).
De nachtegaal wordt weer op veel plaatsen zingend gehoord in Friesland.
02-06. Bij de Blaugerzen te Akmarijp 1 overvliegende lepelaar en 1 paartje gele kwikstaart aanwezig (Koos Jager). Op Vlieland in de 1e Kroonspolders 1 grote karekiet (Carl Zuhorn)). In de Rinsma Pôle bij Driezum 1 ijsvogel gezien (Jan Andries Wagenaar). Te Warns 2 kwartel aanwezig (Hessel van der Iest). Negen wilde zwanen te Appelscha (Marie-Jose Verbeek). In Bosgebied Appelscha 1 wespendief (Ben Koens). In De Putten bij Eastermar 1 grote karekiet (Marcel Stienstra). In polder Geele Strand te Workum 1 tapuit (Hessel van der Iest). In Twijzel 1 rode wouw overvliegend (Peter Links). Groep van 750 slobeend bij Ezumakeeg in het Lauwersmeer (Tim Visser).
03-06. Bij de Put van Nederhorst aan Langweerder Wielen 2 nachtegalen gehoord en ook een bij de rioolzuivering bij de Oudeweg te Broek (Wouter Schothorst, Joure). Vandaag zag ik langs de Schoterweg in Rotstergaast een zwarte kraai zeer fanatiek een volwassen spreeuw hoog in de lucht achtervolgen. Daar kreeg hij hem ook te pakken, maar de spreeuw wist al snel weer los te komen en kon ontsnappen. Zulk gedrag zou je eerder van een sperwer of een havik verwachten. Ik heb zwarte kraaien wel vogels zien pakken, maar altijd jonge vogels en altijd van de grond (Bauke Sienema, Heerenveen). In de namiddag zong een nachtegaalbij de Roazebosk te Joure (Durk Visser, Joure). Een draaihals bij Koningsdiep te Hemrik (Christiaan de Vries). Op Terschelling in Duinen 1 griel ten noorden van Longway (Henk Nouws). In Bosgebied Appelscha 1 zomertortel man gezien (Rik Kamps e.a.). Aan het Snitsermar bij Griene Dyk 1 grote gele kwikstaart (Wieger van Keulen). In het Wijnjeterperschar 1 fluiter en een roodpootvalk gezien (Christiaan de Vries). Tijdens de veerdienst Vlieland -Harlingen 112 grote canadese gans naar oost overvliegend (Renee Oosterhuis).
04-06. Nest met 4 ei roerdomp gevonden door Ysbrand Galama tijdens inventarisatie in het Heidenskip bij de Sânmar (Michiel Galama). De eerste boerenzwaluwen hier in Wijnjewoude zijn inmiddels uitgevlogen en in het tweede nestje zitten ook al jongen (Frans Pool). In de Marrumermieden bij Marrum 1 man paapje gezien (Henk Hiemstra). In de Hallumerhoeksterpolder 1 zwarte roodstaart (Wim van Boekel). In de Bossen Cornelia Stichting te Beetsterzwaag 1 vuurgoudhaan zingend (Willem Bosma). Twaalf (!) bijeneters in een boom bij de Leien (oostelijk Binnen Leijen) te Rottevalle gezien (Antoine van der Heijden). Twee smient in het Oosterschar te Sintjohannesga (Michiel van Ettingen).
05-06. Sinds 2 juni jonge boerenzwaluwen in de stal en op het terras bij ons in Twijzel. In de grote schuur wordt nog niet gebroed door boerenzwaluwen. Mooi dat er al jongen zijn van de boerenzwaluw, maar minder dan de helft van de boerenzwaluwen is bij ons teruggekeerd. Het boerenzwaluwnest in het voorportaal werd weer gekraakt door de winterkoning en deze jongen zijn vandaag uitgevlogen. Verder veel jonge vogels in de tuin. Mezen, mussen, merels, spreeuwen en winterkoninkjes. De roodborst broedde in een open nestkast, maar de jongen zijn er uitgehaald door de gaai die ook in de tuin zit. Verder zit hier nog een vink, de zwartkop en de tjiftjaf en iedere dag komen de grote bonte spechten. We hebben een doorzichtig voerhuisje met zonnebloempitten tegen het raam geplakt. Behalve de mezen eet hier ook een groenling uit. Jammer dat we niet meer boerenzwaluwen hebben dit jaar (Joke Smith, Twijzel). Jammer genoeg hebben wij dit jaar bij ons in de Tijnje geen boerenzwaluwen die broeden in de carport, ze worden gemist! Wel hebben we voor 2e jaar op rij de gekraagde roodstaart die in een nestkast broedt aan de schuur en ook daar twee nesten van de huiszwaluw. Denk dat de huiszwaluw onze woning na renovatie van de muur niet meer aantrekkelijk vindt (Koos en Corrie Willemsen). Bij De Stripe te Wijnjewoude 1 zwarte mees (Koert Scholten). Vijftig bergeend Buitendijks bij Ferwerd (Rogier Schinkel). In de Weperpolder 24 ooievaar (Dick Bekker). Op Terschelling bij Duinen paal 18 1 kleine geelpootruiter (Tibor Peters/Lenie de Boer).
05-06-2024. De kleine geelpootruiter komt voor in Noord-Amerika, maar hij dwaalt soms af naar West-Europa. Ze broeden in open plekken in bosgebied of open gebieden nabij meren en op de toendra's van Alaska en centraal Canada.
06-06. De boerenzwaluw bij ons in Tirns zit inmiddels te broeden op 5 eitjes (Karst Tamminga). Bij mij in Terwispel zit in het auto hok een nestje met 6 jongen van de roodborst op een stelling (Sjoerd Wagenaar). Na de eerste op 8 april kwam bij ons in Kollum de 2eboerenzwaluw op 22 april. Nog wat later nummer drie. Er zitten nu twee vrouwtjes te broeden, dus het mannetje heeft twee vrouwtjes. De ene zit op het oude nest en ze hebben er een geheel nieuwnest bij gebouwd (Anny de Jong). Op Terschelling bij paal 18 groep van 94 bontbekplevieren (Tibor Peters). Twee koekoek bij Hemdijk in Sneek (Job Hoven). Te Lemmer 1 grote zaagbek vrouw op dijk (Rommert Cazemier).
07-06. Groep van 350 grutto in Jouke Sjoerdpolder bij Ferwoude (Wim Tijsen). Bij de Buurderduinen op Ameland 1 visarend gezien (Bart Henstra). In de Terschellingerpolder op Terschelling 1 nachtzwaluw (Kees de Pater). Bij de Zwanewaterduinen op Ameland twee zwarte ibis (Robert Pater). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 boomvalk (J.de Jong). In de Sippenfennen (nabij het Ottema Wiersmareservaat) ontdekte ik een paartje van de grauwe klauwier! Het mannetje was fanatiek aan het jagen, waarbij het vrouwtje een aantal malen werd (bij)gevoerd! Vervolgens vloog het vrouwtje geheimzinnig laag over de begroeiing, en daarna de begroeiing in, waarbij het mannetje haar begeleidde en vanuit de topjes de omgeving in de peiling hield. Vervolgens dook het vrouwtje nog dieper de begroeiing in, en verdween uit beeld. Wellicht een broedgeval (Jan Andries Wagenaar).
07-07-2024. De grauwe klauwier duikt steeds vaker in broedseizoen op in Friesland.
08-06. Na een aantal krappe jaren door het Usutu virus heeft de merel zich op en rond ons erf in Friens meer dan hersteld. Oude vogels dagelijks waarneembaar en vanmiddag vier jonge exemplaren in een keer bijeen tussen onze bomen (Sybe van der Meulen). Mijn torenvalk-kast in Kollumerpomp is dit jaar in gebruik door twee paartjes witte kwikstaart (boumantsje wipsturt). In de linkerhoek zit een nestje met vijf jongen, in de rechterhoek een nestje met twee eitjes. We hebben pony's en hun haar wordt veel gebruikt in het nest. (Menne Osinga).
Opmerking: Op 13 juni bleek het nestje bij controle leeg te zijn en de 2 eitjes in het andere nest koud. Mogelijk is het nestje door predatie verloren gegaan zo melde Osinga.
08-06-2024. Een van de 2 nestjes met veel haren van pony’s in de torenvalkkast met 5 jongen met van de witte kwikstaart. Een dergelijke nestplaats is stellig niet zonder risico!
Vandaag tijdens de BFVW jeugdvogelwacht dag in Luinjeberd 1 mannetje gekraagde roodstaart bij de boerderij van Herman de Glee gevangen en geringd (Jan de Jong).
09-06. De slechtvalken in Bolsward hebben 3 jongen voortgebracht op een plateau met grind in de goot van de katholieke kerk. Ze staan op het punt van uitvliegen en zijn eerder dit jaar door de Werkgroep slechtvalk geringd (Henk Rienstra).
03-06-2024. Drie bijna vliegvlugge jongen met een van de ouders in de dakgoot van de katholieke kerk in Bolsward.
10-06. In de Knipe 1 boomvalk gezien (Michiel van Ettingen). In Harlingen 1 draaihals gezien (Roelf Hovinga). Twee witwangstern bij de Westhoek/ Slikken of Voorgronden boven Tzummarum (Andries Zijlstra). Even een update van onze boerenzwaluwen in onze loods te Wijnaldum. In april arriveerden er twee stelletjes die na 4 dagen weer verdwenen. Gelukkig kwamen ze toen het weer verbeterde weer terug, samen met nog 4 paartjes die snel hun oude nesten opzochten (vorig jaar 13 nesten). Van 1 stelletje was het nest zo kapot dat het naar beneden viel deze winter. Achteraf bleek het een grote spijker als steun te hebben en vliegensvlug hebben ze daarop weer een nieuw nestje gemetseld en ondertussen bewoond. Van de zes nestjes, waar druk wordt gebroed, is er nu 1 waarvan de eitjes zijn uitgebroed en die gevoerd worden. Ondanks de kou zien we toch op dit moment 4 bekjes. We hopen er het beste van maar ze hebben het niet gemakkelijk dit voorjaar en zomer (Rinze en Maartje Post).
Opmerking Jan de Jong; Vandaag was het een regendag met kou en weinig insecten voor de boerenzwaluwen. De ouders zoeken hun voedsel dan vaak in stallen bij het vee op de broed lokatie of in de wijde omgeving ervan. De combinatie van hele dag regen en koude kan voor veel kleine (nog kale) nestjongen funest zijn, ze komen dan om door onderkoeling en voedselgebrek.
In de oude stal bij mij in Terwispel heeft een winterkoning een nest boven op een nest van de boerenzwaluw van vorig jaar gemaakt. De vogels komen binnen door een openstaand kantelraam (Sjoerd Wagenaar).
10-06-2024. Winterkoning nest op een oud boerenzwaluwnest in de stal, beschut tegen regen en koude bij Sjoerd Wagenaar.
11-06. In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 rode wouw met prooi (Jan Dreteler). Groep van 26 ooievaar in De Harken bij Makkinga (Jan Kalsbeek). In De Houtwiel bij Feanwâlden een porceleinhoen gehoord (Gijs Bouwmeester). In de Veenpolder bij Delfstrahuizen 1 kwartel gehoord (Sjouke Scholten). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg zeker 1000 gierzwaluwen voedsel zoekend (Kees Bode). Bij Oudega in Westersanning 1 paar roodborsttapuit met 3 jongen aanwezig (Guus Stefess). Bij de Hollumerduinen op Ameland 4 roodhalsfuut en 1 regenwulp gezien (Jaco van Schaik). In De Putten bij Eastermar 11 zwarte stern (Jeffrey Huizinga).
12-06. In de Knipe 1 grauwe vliegenvanger gezien (Johan Medenblik). In Noardburgum 1 boompieper zingend langs de Zwemmer (Margriet Nauta). Een ekster paar, met een nest in de buurt, komt al enkele dagen bij ons in de tuin in Joure aan de E.A. Borgerstraat en plundert onze kersenboom met nog lang niet rijpe kersen. Op het platte dak van het schuurtje worden ze dagelijks geconsumeerd (Jan de Jong). In Oldeholtpade 1 rode wouw gezien (Rutger Diertens). Groep van 40 (!) kleine mantelmeeuw in de Marssumerpolder (Durk Lautenbag). Zes flamingo op Steile Bank bij Oudemirdum (Johan Deinum e.a.). Groep van 28 holenduif voedsel zoekend aan Dongfeart te Garijp (Guus Stefess).
13-06. Vandaag een sperwer vrouwtje bij ons in de tuin in Joure rap achter de huismussen aan. Ze vlogen alle kanten op doch de sperwer had er geen een te pakken. De sperwer broedt hier w.s. niet ver weg (Durk Visser). Vandaag bij ons in het dorp Tzum een nest met jongen ontdekt van de grotebonte specht (Murk en Rinske de Groot). In Harlingen een gevlekte witsnuitlibel man gezien (Bauke Koster). Bij de Steile Bank te Oudemirdum 6 zwarte zwaan (Willem Hartholt). Op de Delleboersterheide bij de Catspoele 2 wespendief (Martin Manson). Te Workum aan het Sylspaed voedert een paar zwarte roodstaarten twee vliegvlugge jongen (Lydia Boonstra). In de Lindevallei onder Oldeholtpade 1 paapje gezien (Bauke Sienema). In het Fochteloerveen /Zuidoost fietspad 1 heideringelrups (Jornt de Vries).
13-06-2024. De heideringelrups (Malacosoma castrensis) is vrij zeldzaam. Komt vooral in heidegebieden in de oostelijke helft van het land voor, en in Friesland op de eilanden Texel en Terschelling en het oosten van de provincie.
Rupsen worden vaak gevonden van mei tot in juni.De vlinder vliegt van begin juli-half augustus in één generatie. De vlinders vliegen ´s nachts en worden gewoonlijk alleen waargenomen op licht.
Wij zijn in Nijega in het bezit van een grote tuin die we door de jaren heen steeds natuurlijker hebben gemaakt. Dit jaar hebben er nog nooit zo veel vogels een nestje gemaakt. Het is nu druk met het voederen van de jongen. Een prachtig gezicht waar wij volop van mogen genieten. Zo zijn er nesten van de zanglijster en de merel. Een nestje van de boomklever, en twee roodborst nestjes. De roodborstjes hebben hun nestje in onze druivenstruik. Deze kruipt langs de muur. Ook de koolmees, vink en de huismus broedt er. Vier eenden paren hebben hun jongen uitgebroed in de korven van onze vijver. Ook een meerkoet paartje heeft de vijver gevonden waar we minder plezier van hebben. Ze jagen ons waterhoen paartje en de eenden weg (Sietie Noordenbos, Theetuin de Tamarisk Nijega).
14-06. In het gemeente plantsoentje in Drachten op 30 meter van onze voordeur broedt een gekraagde roodstaart! Rond 5 uur/ half 6 worden we al gewekt door zijn gezang! (Hans en Erica Bijl). Te Bernsterburen 1 grauwe vliegenvanger alarmerend (Birgitta Unkel). In de Bantpolder in Lauwersmeer 1 struikrietzanger (Gerben Mensink). Zestien zwarte stern bij De Putten te Eastermar (Marten Sikkema). Bij Polder Het Geele /strand 480 grutto (Wim Tijsen). In het Rijsterbos 1 grote lijster gezien en 14 vink en 12 tjiftjaf zingend (Theo de Vries). Te Beetsterzwaag 1 groene specht (Willem Bosma). In ’t Wolvelân bij Dearsum 20 kleine mantelmeeuw (Albert Fopma). Op de Cranberryvlakte op Vlieland 1 nachtzwaluw (Niki Struijs).
15-06. Te Oosterwolde 1 grote gele kwikstaart (Jan Kalsbeek). In de Westersanning bij Oudega 6 roodborsttapuit, 2 man, 1 vrouw en 3 juveniel (Guus Stefess). In Donkerbroek 1 zwarte roodstaart man gezien (Remco Ivens). Te Hoorn op Terschelling 1 bijeneter (Louis H. Zandbergen). In Mildam 1 lepelaar overvliegend (Bauke Sienema). Groep van 400 wulp bij Kroon ’s polders op Vlieland (S. van den Burg). Zeven dodaars bij BP-plas op Ameland (Bram Roobol). Bij De Tike 1 grote lijster (Pied Flycatcher).
15-06-2024. De grote lijster is in Friesland een schaarse broedvogel die in de zomermaanden maar weinig wordt opgemerkt. We zijn benieuwd waar de soort nog broedend wordt aangetroffen in Friesland.
Joure 19 juni 2024.
Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van juni 2024. Alle medewerkers heel hartelijk bedankt voor het zenden van de grote hoeveelheid waarnemingen, fotos en meldingen. Vanaf juni (tot diep in augustus) ben ik vooral morgens veel het veld in voor ringonderzoek aan de boerenzwaluw. Daardoor kan de beantwoording van de binnenkomende berichten en het verschijnen van de Nieuwsbrief 66 wat vertraagd zijn of veel langer op zich laten wachten en mogelijk achterwege blijft. Mijn excuus alvast daarvoor.
Nieuwsbrief 64. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de tweede helft van mei 2024.
15-05. Eindelijk is de grote bonte specht gaan broeden in onze speciale spechtenkast in het Ballumerbos op Ameland. Inmiddels zijn er 3 jongen en moet er nog 1 ei uitkomen. De andere nestkasten zijn ook goed vol met eieren en jongen van de kool- en pimpelmees. En 4 eitjes van de boerenzwaluw in onze schuur (Petra Visser). In Zeegse in Drenthe vandaag 1 wielewaal gezien ((Auke van Eck, Hitsum). Een fluiter in Fermanjebosk in Damwâld aan het zingen. De zang is heel onregelmatig en kort. De bonte vliegenvanger zit aldaar ook nog steeds te zingen en heeft nog geen wederhelft. (Jan Andries Wagenaar). Ook de grauwe vliegenvanger is vandaag gespot bij ons in Tirns. Er vliegt een paartje rond de woning, zoekt nog een geschikte nestelplaats (Karst Tamminga). Vandaag de aankomst van een 3e boerenzwaluw paartje, nu in de kapschuur te Jonkersland (Cor en Heleen Achterberg). Twee nachtzwaluw roepend op Terschelling tussen Lange Streep en Studentenplek (Hans van Stijn). Nachtegaal zingend in het Oosterschar bij Sintjohannesga (Libbe Zijlstra). In het Leeuwarderbos te Leeuwarden 1 wielewaal gehoord (Gerrit Krottje). Twee paapje in het Fochteloerveen (Wim van Zwieten).
15-05-2024. Het paapje wordt in Friesland een steeds zeldzamere broedvogel soort. We zijn benieuwd of er dit jaar op meerdere plaatsen nog vogels tot broeden komen. Landelijk is de soort ook al flink afgenomen. Tijdens inventarisaties in 1973-1977 in ons land (SOVON) nog 1250-1750 paren, rond 2013-2015 waren daar nog maar 260-320 paar van over.
16-05. In Franeker 1 zwarte roodstaart (Antoine van der Heijden). In Buitenpost 1 nachtegaal zingend (Jakob Hanenburg). In Plan de Heide te Heerenveen 1 wielewaal (Ep van Hijum). Acht appelvink in Jollemabosjes op Terschelling (Sjouke Scholten). In de Wijckelerpolder 1 spotvogel (Margje Abma). Drie reuzenstern op de Workumerwaard (Libbe Zijlstra). Drie koekoek in De Deelen (Martine Huisman). In het Van Oordts Mersken in de Zomerpolder 1 kwartel roepend (Wender Bil). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 man havik (Bauke Sienema). Twee appelvink aan de Griene Dyk bij het Snitsermar. Vorige week ook al 2 overvliegend in het Rasterhoffpark te Sneek (Jelmer Luyckx).
17-05. In het Rijsterbos 1 wielewaal zingend (Theo de Vries). In Mirns 1 roodpootvalk gezien (Ruud Meurs). In Doniawier 1 paar steenuil in deel van de boerderij (Harry Stoelinga). Een visarend in Fochteloerveen, Bufferzone (Dirk Vogt). Twintig steltkluut bij Ezumazijl in Lauwersmeer (Toy Janssen). Op Vlieland bij Lange Paal 1 nachtzwaluw gehoord nachts (Henk Krajenbrink). In Oosterwolde 1 kwartel gehoord (Rudi Huiting). In het Fochteloerveen 1 zwarte ooievaar (Caroline van Oostveen). In Ravenswoud 1 wilde zwaan bij Akkers Meester Lokweg (Frans Bot).
17-05-2024. Wilde zwanen broeden sinds kort in ons land. We zijn benieuwd of er de komende weken op meer plaatsen in Friesland wilde zwanen zijn gezien.
18-05. Vanmorgen in het Noorderleech ter hoogte van het Kweldercentrum een tweetal gele kwikstaarten gezien (Kor Nijboer, Leeuwarden). Ik heb vandaag voor het eerste weer bosrietzangers gezien en gehoord, op 3 verschillende plaatsen langs het spoor tussen Scharnegoutum en Bozum (Pascal Osinga). Vandaag was de ijsvogel gezien in Tijnje bij ons. Vele visjes gevangen maar liet zich niet fotograferen (Anneke Ziel).
19-05. Ook hier bij mij in Stavoren zijn de huiszwaluwen terug gekeerd onder de dakrand (Ad Jacobs). Vier bijeneter overvliegend naar NO bij De Branding op Schiermonnikoog (Wouter van der Ham).
19-05-2024. Een groepje van 4 bijeneters liet zich eerder die dag op Vlieland en Terschelling zien, waarschijnlijk hetzelfde groepje wat Wouter van der Ham om 15:00 uur trof op Schiermonnikoog.
Op de Delleboersterheide 1 alarmerende boomleeuwerik (S. Rintjema en Klaas Jager). In Leeuwarden in het Rengerspark 1 zwarte roodstaart (Lex van Groningen). Op Terschelling bij Dazenplak 1 paapje (Renz Canjels). In Burgum 1 zingende nachtegaal (Jeffrey Huizinga). Bij de Putten te Eastermar 1 grote karekiet (Marcel Stienstra). In het Lauwersmeer bij De Pomp 1 krekelzanger (Gert-Jan van Veen).
19-05-2024. De krekelzanger wordt steeds vaker gezien in Friesland. Het eerste geval voor Friesland betrof een eerste jaars vogel (ringvangst) die van 11 t/m 15 september 2006 aanwezig was in de Venebuurt bij Terwispel (Ringgroep Menork). De soort broedt noordelijk van ons (Polen, Zuid-Zweden en meer oostelijk tot in West Siberië).
20-05.Van de week op het dak van de Ambu-garage vanuit MCL Leeuwarden, vanuit mijn kamer een aankomende vliegende scholekster, die lande aan de rand van het dak, plotseling zag ik het vrouwtje ook breeduit zitten, drie kleine donsjes waaiden over het dak asfalt, naar de vader om voer. Bij navraag zitten deze scholeksters hier al jaren. (Feyte Terpstra, Heeg). Gisteren en vanmorgen twee keer een draaihals gehoord, maar niet gezien, die zat ergens in de windsingel bij ons in Dongjum in een tuin waar veel dood hout ligt, achter hoogstaand fluitenkruid. De laatste keer is alweer jaren geleden, toen zag ik hem wegvliegen (Henk Jukkema).
21-05. In het Oosterschar te Sintjohannesga 1 raaf en een wespendief gezien (Jorrit Zondervan). In Oudemirdum 1 rode wouw (Jan Tijsma). In de Grootte Sintjohannesgaaster veenpolder 1 purperreiger opvliegend (Bauke Sienema). Bij De Groede op Terschelling 1 visarend gezien (Sjouke Scholten). Plm. 42 dwergmeeuw in de Jan Durkspolder in Alde Feanen (Marten Sikkema). Te Beetsterzwaag 1 kwartel overvliegend (Jaring Roosma). In het Drents Friese Wold bij Aekingerzand 1 nachtzwaluw gehoord (C. Hoek).
22-05. Bij Eernewoude 2 witte kwikstaarten waarvan één albino. Beide voedsel verzamelend voor de jongen Freerk Jelsma). Aan de Liemdyk in het Easterskar een paar bergeenden met een stuk of zes kuikens bij de schelpeneilandjes. Prachtig tafereeltje (Geert van der Meer, Rotsterhaule). Vanmorgen zag ik hier een appelvink op straat zitten in Hemelum. Heb even staan genieten van dit mooie gekleurde vogeltje (Joke Wolbers, Hemelum). Nog maar 3 paar huiszwaluw terug op de broedplaats in It Heidenskip, vorig jaar hadden we 25 paar. Boerenzwaluwen broeden in stal, schuur en ligbox maar minder als andere jaren. Ik zie nu ook wel een kerkuil vliegen en dat is geen goede combi met de zwaluwen (Gerdy Westendorp).
23-05.Spotvogel vanmiddag in een boom bij het parkeerterrein van Ie Zicht te Grou (Tjeerd Sijtema). Een bosrietzanger zingend in de tuin in Reduzum (Marina de Jong).
24-05. Op onze staanplaats de Roggeberg te Appelscha zien wij 3 goudvink mannetjes om een vrouwtje vechten. Schitterend gezicht en genieten natuurlijk. Heel veel soorten vogels hier in Appelscha en ook boerenzwaluwen (Willem en Sietske Jonkman, Oudwoude). Toevallig zie ik vanuit mijn kantoor op de bovenverdieping dat er een nest van een putter paartje boven op de kruin zit van een van de leilindes die voor onze boerderij in Huisterheide in Drenthe staat (Verra Orpa). Vanmorgen 1 man koekoek (van de 4 aanwezige) en 5 spotvogel gevangen aan noordoever Tjeukemeer (VRS Rohel Tjeukemeer). Ik zag vandaag een drinker rups van de rietvinkvlinder in de ruilverkaveling bosjes bij ons in Pietersbierum, ook aldaar een nachte gaal aanwezig (Gorrit en Klaske Smidts).
24-05-2024. Drinker rupsen worden vooral in de wat natte oeverzones van meertjes en vennen gevonden. Ze zijn voedsel voor o.a. de koekoek die veel rupsen en insecten eet.
25-05. Bij Gerkesklooster/Oosterboeren 1 kwartelkoning gehoord (S. Rintjema en Klaas Zwaan). Op Vlieland bij het Posthuis 1 nachtzwaluw (Harm Blom). In Haule 1 kwartel gehoord (S. Wenings). In het Fochteloerveen in Bufferzone 1 grauwe klauwier gezien (C.S. Roselaar). In de Huitebuurtsterpolder bij Oudemirdum 1 velduil (Jurian Kleppe). In de Leien bij De Tike 1 grote karekiet (Sipke Booi). In de Twijzeler Mieden 1 klein waterhoen gehoord (Wim van Zwieten e.a.). Negen wilde zwaan (4 adult en 5 onvolwassen) te Appelscha- Nieuwe Vaart (Mike Both). Tweehonderd drieteenstrandloper op Vlieland Strand bij dam 6 (Gertjan van Noord).
26-05. Vandaag 1 zwarte roodstaart aan het insecten vangen in Joure op het bedrijventerrein De Ekers (Durk Visser, Joure). Te Gorredijk 1 zingende zwarte roodstaart (Frank van Gessele). In de polder Boksum 1 spotvogel en ook 1 in Leeuwarden (Anne Jansma). Op de Stuifdijk op Schiermonnikoog 1 struikrietzanger (Jasper Zoeter e.a.). In het Leeuwarderbos 1 wielewaal zingend (Larissa Bakker). Twee boomvalk te Oentsjerk (Gerben Mensink). In het Drents Friese Wold bij Oude Willem 1 zomertortel (Hugo van der Wal). Bij het Koningsdiep te Lippenhuizen 2 wespendief overvliegend (Rommert Cazemier). Tweehonderd kanoet bij Vogelpolle op Ameland (Olivier van der Kruis). Vanmiddag een 14 a 15 grote canadese ganzen bij ons in Oldeouwer achter op het land (Fokke Stastra).
26-05-2024. Grote canadese ganzen zoeken vaak eiwitrijke graslanden op, en deze zijn er veel te vinden in Friesland. Sinds de eerste broedparen in 1951 in ons land zijn vastgesteld neemt de soort, ook in Friesland, nog steeds toe. Geschatte populatie in ons land (2013-2015/SOVON Broedvogelatlas) is 9000- 12.000 paar!
27-05. Te Warns 1 zwarte roodstaart zingend (Jan Bijsterbos). In het Westerschar te Rotsterhaule 1 paar roodborsttapuit (Bauke Sienema). In de Bremerwildernis 1 raaf in boom (Ron van der Hut). In Venebos bij Wijnjewoude 1 rode wouw (Christiaan de Vries). Bij het Nannewijd 1 purperreiger (Rommert Cazemier). Op Ameland bij Lange Sloot 1 wilde zwaan (Henk Gazan). In het Lauwersmeer te Ezumakeeg 1 smient (Joke van der Lei e.a.). Op Terschelling in Duinen t. h. v. paal 12 twee nachtzwaluw baltsend (Trinus Hek).
28-05. Inmiddels zijn er een stuk of dertig grote canadese ganzen op grasland in Oldeouwer (Fokke Stastra). In het Easterskar bij Sintjohannesga bij de vogelkijkhut 1 roodmus gezien (Wichard Valkema).
28-05-2024. De roodmus wordt in Friesland steeds vaker gezien. Het eerste broedgeval was in 1987 op Schiermonnikoog.
29-05. In de Terschellingerpolder 1 grote gele kwikstaart (Leo Bot). In het Easterskar te Sintjohannesga 1 nachtegaal zingend (Bauke Sienema). In Steggerda 1 rode wouw gezien (Anne-Marie). Bij de Westerplas op Schiermonnikoog 1 zomertortel (Menno Stegeman). Op landgoed Oranjewoud 1 wielewaal (Kim Susanna). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 1 paapje (Jan Hullen). In de Leien bij De Tike 1 grote karekiet gehoord (Hendrik Vonk). In Beetsterzwaag 1 fluiter (Willem Bosma). In Gorredijk een man zwarte roodstaart (Martin Boomsma). Een lepelaar tussen Ferwâlde en Gaast in ondiep water naar voedsel zoekend ((Thomas van der Veer, Workum).
30-05. In het Alpherbosch te Beetsterzwaag 1 grote lijster zingend (Willem Bosma). In Joure 1 spotvogel gehoord (Dirk Nolles). Bij De Putten in Eastermar 1 grote karekiet gehoord (R. Riemersma). Bij het Franekerbos in Franeker 1 ijsvogel gezien (Arjen Dijkman). Bij Ternaard Buitendijks 1 kwartel (Henk Hiemstra). Groep van 16 grote canadese gans in Van Oordt’s Mersken-Bouwespolder (Frank van Gessele). Bij de Terp van de Takomst bij Blije 1 amerikaanse goudplevier (Wim van Zwieten).
30-05-2024. De amerikaanse goudplevier wordt na 2000 steeds vaker in Friesland gezien. De soort broedt in Noord-Amerika. Eerste waarneming voor Friesland is nov.1900 vondst vrouw 1e winter te Birdaard. Het duurde bijna 90 jaar voor de 2e bevestigde melding kwam (19-11-1989 Stavoren/ melders K. Zwaan, Ep van Hijum en K.H. Scholten). Na 2000 zeker 13 meldingen t/m 2022.
31-05. In Ruigahuizen 1 nachtegaal gehoord (Marten Wesselius). Te Rottum (DFM) 2 kwartel (Peter Schutten). Op Ameland bij Hollumerduinen 1 roodhalsfuut (Ronald Willemse). Te Sumarreheide 1 kwartel ringvangst (Bareld Storm). In de Binnenkwelder op Schiermonnikoog 1 paapje (Niels van der Velde /Willem Verboom). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 man kwartel (Theo Meijer). In Drachten in It Sud 1 man zwarte roodstaart (Willem Bosma).
Joure 4 juni 2024.
Tot zover de waarnemingen lijst in de tweede helft van mei 2024. Alle medewerkers heel hartelijk bedankt voor het zenden van de grote hoeveelheid waarnemingen, fotos en meldingen. Vanaf juni (tot diep in augustus) ben ik vooral morgens veel het veld in voor ringonderzoek aan de boerenzwaluw.
Daardoor kan de beantwoording van de binnenkomende berichten en het verschijnen van de Nieuwsbrief 65 sterk vertraagd zijn of veel langer op zich laten wachten of mogelijk achterwege blijft. Mijn excuus alvast daarvoor.
Nieuwsbrief 63. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de eerste helft van mei 2024.
01-05. Een winterkoning heeft een nestje gebouwd op een oud boerenzwaluw nest bij ons in Hollum op Ameland. Vorig jaar heeft ie dat ook geprobeerd, op hetzelfde nest, maar de boerenzwaluwen hebben dat bouwsel toen zonder pardon op de grond gekieperd. Niet dat ze dat nest zelf wilden gebruiken, nee hoor, ze hebben toen even verderop in de schuur een nieuw nestje gemaakt. Ben benieuwd hoe dat dit jaar gaat. Gisteren zagen we de 1e boerenzwaluw weer om de schuur vliegen (Jeroen Lap, Hollum Ameland). Vandaag om 19:15 uur, hoor ik zeker twee fitis op het erf hier in Friens. Ze zijn er dus weer. Heb de indruk dat er tot nu toe minder boerenzwaluwen zijn, al begint er een paartje onze oude nesten in het bûthûs te verkennen (Sybe van der Meulen). Vandaag konden we "onze” grauwe vliegenvangers weer in de tuin begroeten in Ternaard (R. Pekelsma). Vandaag naar het Drents Friese Wold geweest rondgefietst en aan de Friese kant 3 roepende draaihals op verschillende locaties. Veel zingende boomleeuweriken en gekraagde roodstaarten (Jan Oord, Mildam).
28-04-2024. De draaihals neemt de laatste jaren weer wat toe in Friesland als broedvogel.
02-05. Vandaag een grauwe vliegenvanger aan het Fermanjepaad in Damwâld (Jan Andries Wagenaar). Vanmorgen en vanavond 2 gierzwaluw hoog boven het huis in de Wiken in Drachten (Dico van Toor). Vandaag zijn de huiszwaluwen teruggekeerd hier in Langezwaag, precies 1 dag later als vorig jaar, ze maken de oude nesten weer op (Joop Petter). Vandaag de 7e boerenzwaluw terug in de stal in Terband (Henk en Trienke Tjepkema). We hebben er lang op gewacht, maar we hebben in Tijnje sinds twee dagen een paartje boerenzwaluwen in onze schuur. Wij hopen dat er meer komen (Gerda Oosterhof). In de Hertenbosvallei op Schiermonnikoog 1 spotvogel (Wouter Monster). Op Compagnonsveld in het Fochteloerveen 2 grauweklauwier (Lineke van Tilburg). Een wielewaal gezien Diepsterbos in het Lauwersmeer (Gert van Amerongen). Op Ameland bij de Kooiduinen 1 hop gezien (Martijn Bot). Twee wespendief in het Ottema Wiersma reservaat (Wiebe Sjoerd van der Veen). In het Hegewiersterfjild bij Harlingen 1 grote grijze snip (Jaap Liefting). Bij Ezumazijl in het Lauwersmeer 22 steltkluut (Barbara Dűsselberg e.a.). In Woudsend 30 gierzwaluw (Dennis Keus). In het Easterskar bij Sintjohannesga 3 sneeuwgans samen met enkele grauwe gans (Wiebe Poppe).
03-05.Vandaag in Groene Stergebied tussen Tytsjerk en Leeuwarden 1 nachtegaal horen zingen (Auke van Eck, Hitsum). Aan het Fermanjepaad in Damwâld is al een aantal dagen een bonte vliegenvanger man bijna de gehele dag druk aan het zingen! Het mannetje heeft daarbij twee leegstaande pvc-nestkasten in bezit genomen. In de buurt van de nestkasten komende kool- en pimpelmezen worden door het mannetje fanatiek weggejaagd (Jan Andries Wagenaar). Twee spotvogel bij Kooiduinen op Ameland (Robert Middelveld). In Gaasterland 1 fluiter in het Rijsterbos (Libbe Zijlstra). Bij de Grote Wielen te Leeuwarden 1 draaihals en 1 koekoek gezien (Vincent Douwes). Op Ameland in Roosduinen 1 bijeneter (Joost de Jong).
04-05. Vandaag de eerste gierzwaluwen (3 stuks) weer gezien boven Scharnegoutum en vlakbij het spoor bij Scharnegoutum zag ik een bonte vliegenvanger (Pascal Osinga). Vanmorgen hoorde ik voor t eerst weer de koekoek in Franeker omgeving Hitzumerbinnenpad (Wopke Vellinga). Een man spotvogel en 2 kleine karekiet geringd bij Venebuurt Terwispel (ringgroep Menork). Vandaag was ik verheugd om weer 2 gele kwikstaarten te zien op een stuk geploegd maisland bij Scharnegoutum. Vorig jaar broedde hier een paartje, met tenminste 1 overlevend jong. Het is wel bijzonder in deze omgeving, want in de wijde omtrek zijn er al jaren geen gele kwikstaarten te bekennen op intensief gebruikt boerenland (Pascal Osinga).
04-05-2024. Het mannetje van de gele kwikstaart hield de omgeving in de gaten vanaf een modderbult.
05-05. Vandaagde gierzwaluw gezien hier gezien. Nog niet eerder bij ons waargenomen in Tijnje (Anneke Ziel, Tijnje). Vier noordse kwikstaart op Terschelling in Duinen bij paal 18 (Rob Hoeben). Zes beflijster overvliegend bij Zwanewaterduinen op Ameland (Justin Jansen). Te Buitenpost 1 spotvogel zingend (Arjan Wiersma). In het Lauwersmeer in Diepsterbos tien wielewaal (Joost Vogelzang). Op de Golfbaan op Ameland 1 draaihals (Joop Eerdmans). In Eastermar 2 koekoek (Sipke Hogendorp). In de Stripen bij Wijnjewoude 1 nachtzwaluw baltsend (Roel Oost). Twee gierzwaluw terug in Garijp (Sipke de Jong). In het weekend (4-5 mei) ontdekte ik voor het eerst een bonte vliegenvanger in de tuin bij ons in Oppenhuizen (Hetty Schuil).
05-05-2024. In de omgeving van Oppenhuizen wordt de bonte vliegenvanger maar weinig gezien.
06-05. Nu pas de 1e boerenzwaluw bij ons terug in Tijnje (Anneke Ziel). Vandaag een volwassen zeearend boven Oppenhuizen gezien (Herman Postma). Vandaag op de Fluessen ongeveer 100 a 150 zwarte stern laag over het water vliegend insecten vangend (Marion Dijkstra, It Heidenskip). Veel gele kwikstaarten bij de Blaugerzen in Akmarijp. Aldaar ook 1 lepelaar voedsel zoekend in een slootje en een 12-tal regenwulpen op weiland (Lykele Zwanenburg). Bij Ballum op Ameland 1 man tweede jaars roodmus (Joost de Jong en Justin Jansen). In de Ternaarderpolder 1 paapje gezien (Ingrid van Ek). Bij de Kop van de Afsluitdijk/Zurich 1 graszanger roepend (Jelmer Luyckx). In Polder Deinum 1 spotvogel zingend (Anne Jansma). In Goingarijp een draaihals gezien (Lysanne Valk). Bij De Oosthemmen 1 griel overvliegend naar oost (Sietse Bernardus, Joure). Groep van zeker 80 gierzwaluw in Vossenparkwijk te Leeuwarden (Tjitske Hoekstra). In de Houtwiel bij Veenwouden 1 kleinst waterhoen en porceleinhoen roepend (Erwin Walstra en Arno Hof).
07-05. Vandaag 5 gierzwaluw boven Garijp en bij Burgum 6 geteld (Sipke de Jong). Vorige week eind april, tijdens de koude periode, twee boerenzwaluwen dood gevonden in de schuur te Driesum (Jan Reitsma). Vanochtend om half zes hoorde ik voor het eerst dit jaar de koekoek op Skylge/ Terschelling (Tsjip Westra, Midsland). Vanmiddag om 13.30 de eerste 5 gierzwaluwen gehoord en gezien boven Wolvega! Zoals bijna elk jaar aan eind van de eerste week van mei (Hein Appeldoorn). Vandaag even een uitstapje gemaakt naar het Lauwersmeer. In de vogelkijkhut aan het Jaap Deensgat zaten een vijftal paartjes boerenzwaluwen te broeden. Verder bij Ezumazijl was de steltkluut volop aanwezig. Ik heb er 8 waargenomen (Kor Nijboer, Leeuwarden). Vandaag zeilde ik op de Fluessen vlakbij huis en zag een groep zwarte sterns (ongeveer 100) laag over het water foerageren (Marion Dijkstra, It Heidenskip). Vandaag drie gierzwaluwen gezien en gehoord boven de binnenstad van Leeuwarden (Jan Altenburg). Tot mijn grote verbazing zag ik vanavond een paar grote canadese ganzen met hun 4 jongen hierbij mij in Kollum in de sloot (Corry Berends de Boer).
07-05-2024. De grote canadese gans broedt steeds vaker in Friesland.
08-05. Vandaag bij ons in Harkema nog maar twee paar huiszwaluw en twee paar boerenzwaluw hier, het gaat niet zo snel met de terugkomst van de broedvogels (Foppe van der Meer). Vandaag zijn de jongen van het 6 legsel boerenzwaluwen uitgekomen in Langezwaag. Het 2e paar boerenzwaluw heeft vandaag pas het 5e ei gelegd (Joop Petter). Bij de Tjongerdellen 1 man grauwe klauwier (Ep van Hijum). Zeven morinelplevier in de Bantpolder in Lauwersmeer (Frans Nillesen).
09-05. Vanmorgen mijn eerste 1 koekoek gehoord bij Omkromte te Joure richting Broek-Zuid. In de tuin aan de Scheen in Joure 1 bonte vliegenvanger zingend en aan de Wildehornstersingel 1 gekraagde roodstaart zingend (Durk Visser, Joure). Vandaag de eerste koekoek gehoord bij de Drait in Drachten 10.25 uur. Andere jaren tussen 3 en 5 mei! Tot onze verrassing vloog hij even later al roepend over ons huis! (Hans Bijl, Drachten).
10-05. Vandaag zijn de eerst gierzwaluwen bij ons in Franeker weer gearriveerd (Klaas Plat). Vandaag de wielewaal gehoord in het Leeuwarder bos (Jan Altenburg). Wij kijken al vanaf Koningsdag uit naar de terug keer van onze huiszwaluwen bij ons in Koudum. Ik heb 12 kunstnestjes onder de NO-goot hangen. De laatste jaren waren er 6 bezet. Maar het is dit jaar maar wachten, wachten. Ik woon in het Morraplan in Koudum aan het water. Een ideale huiszwaluw plek. In het begin waren er veel huizen met zwaluw nestjes, bij iedereen niet altijd welkom. Ik ben 20 jaar geleden al met kunstnesten begonnen en pas de laatste 6 jaar succes. De gehele populatie in de buurt nam wel elk jaar af. Een paar huizen verder zit nu één paartje in een eigen oud nestje, dat zijn de enigen die ik zie. Ik zie in Koudum ook minder gierzwaluwen (Fedde de Vreeze).
Opmerking; Zijn er op meer plaatsen veel minder huiszwaluwen terug gekomen naar de broedplekken? Door het koude april weer zijn ze op meer plekken wat later dan anders.
Sinds vandaag hebben we (sinds een aantal jaren) weer 2 stel boerenzwaluwen in onze stal in Opende. Ze vliegen af en aan in de stal naar de bestaande oude nesten. Hoop dat ze blijven (Klaas Meindertsma Opende). Vandaag een Sint Helenafazantje in Bolsward gespot en gefotografeerd. Nooit eerder gezien of van gehoord (Henk Rienstra, Bolsward).
10-05-2024. Dit sint helenafasantje is kennelijk in de omgeving uit gevangenschap ontsnapt uit de omgeving. Wordt namelijk veel als kooivogel gehouden.
Normaal komt de vogel in een groot deel in Afrika ten zuiden van Sahara en de omliggende eilanden voor. Daarnaast komt de vogel voor in de vorm van verwilderde populaties die zijn ontstaan door ontsnapping uit gevangenschap. Zo komt het Sint-Helenafazantje voor op de Bermuda, Brazilië, Kaapverdië, Frans-Polynesië, Hawaï, Martinique, Mauritius, Nieuw-Caledonië, Puerto Rico, Réunion, Sint-Helena, Ascension, Tristan da Cunha, Seychellen, Trinidad en Tobago, Uruguay en Vanuatu (bron Wikipedia)
11-05. Het gaat snel met de huiszwaluwen, er zijn nu al 7 a 8 paar aan het nestelen bij ons in Langezwaag (Joop Petter). Op Schiermonnikoog nog steeds doortrek van boerenzwaluwen, tijdens trektellen tussen 05:26 – 11:30 uur in totaal 500 geteld (Wouter van der Ham).
12-05. Vanmiddag zagen we de terugkeer van het echtpaar boomvalk hier in Haskerhorne (Henk Bulsing).Vanmorgen, om 11.30 uur, 2 gierzwaluw boven centrum Burgum gezien, druk aan het voedsel zoeken (Herman Hoekstra). Vannacht hielden de huiszwaluwen me uit de slaap, ze kwetterden wat af bij de nesten. Ze zijn er weer bij ons in It Heidenskip. De halve oude nestjes van vorig jaar hangen er nog, ik hoop dat ze goed renoveren kunnen. Gelukkig hebben ze hun broedplek teruggevonden, het is o zo gezellig en ik hoef nu 3 maanden mijn ruiten niet te wassen! (Gerdy Westerdorp).
12-05-2024. De ramen worden door de huiszwaluwen vaak gemarkeerd. Ramen wassen heeft inderdaad geen zin want de vogels gaan rustig door met het markeren. Soms tot woede en frustratie van bewoners. Een huisvrouw in de Haskerveenpolder (Vegelinsoord) was jaren geleden ten einde raad en meende dat de vogels het met opzet deden om haar te pesten. Dat is niet zo! Dat doen ze om te voorkomen dat ze (en hun jongen) tegen de ruiten van het voor hun onzichtbare glas vliegen. Ook boerenzwaluwen markeren gevaarlijke plekken in de stal (meestal wanden) zodat hun jongen er niet te pletter tegen vliegen.
Vandaag rond 20.00 uur, zag ik een blauwe reiger met een uitzonderlijke witte nek bij Bolsward-oost. De zon was niet fel en scheen achter mij. (Henk Rienstra, Bolsward). Gisteren de eerste gierzwaluw gezien hier in Dronrijp. Vorige week draaide hier een sperwer een snel rondje om een vlinderstruik waarin mezen schuilden (Henk Jukkema). Vandaag zag ik voor de derde keer in de afgelopen week 2 appelvinken overvliegen over onze achtertuin (in Scharnegoutum); het zijn een mannetje en een vrouwtje, dus een koppeltje. Ik vermoed telkens hetzelfde koppeltje, want ze leggen telkens dezelfde route af. Deze soort had ik hier niet verwacht, want het is hier niet bepaald een boomrijke omgeving! (Pascal Osinga).
07-05-2024. Appelvinken nemen de laatste jaren flink toe als broedvogel in Friesland.
Opmerking Jan de Jong; De appelvink neemt in Friesland vanuit het oosten richting westen nog steeds toe als broedvogel. Rond 1977 waren er nog maar enkele in het oosten van de provincie, rond 2000 al meerdere in Oost-Friesland en enkele gevallen in Zuid-Friesland en tevens schaars aanwezig in NO Friesland. Rond 2015 steeds meer een toename naar het westen van provincie Friesland. Vanuit de omgeving van Scharnegoutum kreeg ik tot nog toe geen meldingen uit het broedseizoen. Ben erg benieuwd of er al op meer plekken (richting Afsluitdijk /Makkum /Harlingen /Bolsward) appelvinken gezien worden in het broedseizoen (begint van eind april/mei).
13-05. Vanmiddag 4 buizerd op thermiek minstens 1 km hoogte (Henk Jukkema, Dronrijp).
14-05. De eerste boerenzwaluw jongen in Oldekerk zijn er alweer 5 stuks ze hebben al veertjes (Maartje en Roel Veenstra). Vandaag in Kollumeroord bij Camping De Pomp 1 spotvogel, 2 wielewalen en 1 Cetti’s Zanger (Rindert Algra, Leeuwarden).
15-05. Vorig jaar was de primeur, maar het is de torenvalk zeker goed bevallen en ze is weer teruggekomen naar de eendenkorf bij Hollum op Ameland, ze hebben tot nu toe 4 eieren (Jeroen Lap). Vandaag de eerste gierzwaluwen gezien aan de H de Withstraat Buitenpost (A. Wiersma). In Zeegse (Drenthe) vandaag de wielewaal gehoord (Auke van Eck, Hitsum). Vandaag wederom 2 grote vossen (vlinders!) bij Fermanjebosk/algemene begraafplaats in Damwâld. Een exemplaar was bijna geheel versleten. Ook 2 wielewalen in Fermanjebosk. Het mannetje zong maandag 13-05 onophoudend. (Jan Andries Wagenaar).
15-05-2024. Een van de Grote vos vlinders in het Fermanjebosk in Damwâld.
Joure 19 mei 2024.
Tot zover de waarnemingen lijst in de eerste helft van mei 2024. Alle medewerkers heel hartelijk bedankt voor het zenden van de grote hoeveelheid waarnemingen, fotos en meldingen. Vanaf mei (tot diep in augustus) ben ik vooral morgens veel het veld in voor ringonderzoek aan de boerenzwaluw. Daardoor kan de beantwoording van de binnenkomende berichten en het verschijnen van de Nieuwsbrief 63 sterk vertraagd zijn of veel langer op zich laten wachten. Mijn excuus alvast daarvoor.
Nieuwsbrief 62. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de tweede helft van april 2024.
15-04. Aan de Alde Dyk in Kootstertille vandaag een goudvink man gezien (Bauke Walstra). Vanmorgen hebben we bij ons in Rotsterhaule 2 boerenzwaluwen in de stal gezien (Afke Baas). Bij de Belvedère in Heerenveen 1 nachtegaal (Bouke Sienema). Op de A32 bij De Blesse 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Edwin de Weerd). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 gierzwaluw gezien (Peter Kruijt). Groepje van 7 lepelaar bij de Twijzelermieden (Alwin de Jong). In de Amvestbossen te Olterterp 1 fluiter (Marten Sikkema). In Rottevalle twee koereiger (Antoine van der Heijden). In Eastermar bij de Putten 1 sprinkhaanzanger (Wieger Poelstra). Bij de Kop van de Afsluitdijk (Friesland) 1 engelse gele kwikstaart gezien (Rommert Cazemier).
15-04-2024. De engelse gele kwikstaart wordt niet veel waargenomen in Friesland.
16-04. Vandaag bij de Jan Durkspolder bij Oudega meerdere koekoeken aanwezig (Freerk Jelsma). Onze boerenzwaluw is terug aan De Stringen in Ballum op Ameland (Petra Visser). Op het Westerse Veld op Vlieland 1 man engelse gele kwikstaart (Bart Vastenhouw). Vanmorgen de eerste koekoek al gehoord en gezien in Oldekerk/Gaarkeuken. Het is anders altijd rond half mei dat hij zich hier laat horen. Er zijn op Gaarkeuken al 12 a14 boerenzwaluwen gearriveerd, veel zo vroeg (Roel en Maartje Veenstra). In polder de Woudfennen te Joure 1 zwarte roodstaart (Eric Elsinga). In Laaxum 1 engelse gele kwikstaart (Johan op den Dries). In het Rijsterbos 1 tuinfluiter roepend (Ida Bek en Twan Zijlstra). Groep van 70 boerenzwaluw bij Ezumazijl in het Lauwersmeer ((Arno ten Hoeve). In de Zwagermieden bij De Westereen 4 tapuit en 1 paapje gezien (Wiebe Sjoerd van der Veen). Groepje van 20 putter in De Mieden bij Dokkumer Nieuwe Zijlen (Michiel Emmers). Drie lepelaar in het Easterskar bij Sintjohannesga (Bauke Sienema). In Zuiderhavenhoofd te Harlingen 20 visdief (Fred Husting). Twee raaf overvliegend bij Aengwirder of Tjalleberterkrite (M. Houtsma). Bij het Gorzenpaadje te Oosterend op Terschelling 7 beflijster (Hans van Stijn). In het Lauwersmeer 26 gele kwikstaart (Arno ten Hoeve).
17-04. We hebben dit jaar een extra voerplank gemaakt in Bakkeveen en strooien vooral extra zonnepitten.Opvallend is het aantal appelvinken wat op de zonnepitten af komt. Vandaag zaten er 4 tegelijk op het terras (Gerben Oswald). Vandaag hoorde ik in Zuiderburen bij Leeuwarden voor het eerst dit jaar een nachtegaal en braamsluiper zingen (Sybout Jaasma). De eerste boerenzwaluw vloog vanmorgen rond 09:00 uur bij mij in Oudebildtzijl door het verwijderde raam vanmorgen het hok in (Peter Adrichem). Vandaag de eerste boerenzwaluw in Warga weer terug in de schuur (Pieter Talsma). In Smallebrugge 2 tapuit (Jorrit Zondervan). In het Fochteloerveen Zuidoost 1 paapje (Dirk Haaijema). Bij Van Hall Larenstein 1 kleine burgemeester 2e jaars (Jeroen Breidenbach). Bij het Sneekerpad bij IJlst 1 kleine karekiet (Bert op den Dries). Groep van 400 dwergmeeuw bij Uitkijkpunt IJsselmeer bij Cornwerd (Koen Kuiper). Groep van 187 regenwulp aan het voedsel zoeken op het Henshuisterveld bij Terherne (Wouter M.G. Vansteelant). Bij Lemmer een roodhalsfuut gezien (Sietse Bernardus, Joure). In de Potmarge te Leeuwarden 1 zwarte roodstaart (Jaap Westra).
18-04. Een groep van 100 boerenzwaluwen bij Berltsum /Berlikum (Durk Lautenbag). Bij de Kroonpolders op Terschelling 1 boomvalk (Ruben Drost). Bij Nijeberkoop 1 hop gezien en gefotografeerd (Dymphy). Groep van 200 regenwulp in polder de Zwettepoel bij Snikzwaag (Wouter M.G. Vansteelant). Op de N359 bij Lemmer in Uitheiingpolder 1 velduil dood als verkeersslachtoffer (Ate Groenveld). Bij Tacozijl 100 knobbelzwaan (Fer-Jan de Vries). Te Surhuizum bij Ophûs 1 ijsvogel (Ernst Oosterveld). Vandaag voor het eerst hier in Berltsum een putter hier in de tuin (Ita Spoelman).
19-04. Tussen Nes en Pean een paartje tapuit gezien (Tjeerd Sijtema, Grou). Bij de Holle Poarte te Makkum 1 kleine karekiet (Marcel Stienstra). Bij Westerse Veld op Vlieland 80 steenloper (Bart Vastenhouw). In Sint Nicolaasga 1 zwarte roodstaart (Sebasterk). Op de Workumerwaard 1 smelleken en 1 reuzenstern (Marcel Stienstra). Bij de Ontginning in Oldeholtwolde 1 rode wouw (Tjibbe Dikkerboom). Bij het Klaarkampermeer 6 lepelaar (Albert Fopma). In de polder Geele strand bij Workum 1 tapuit (Simon van Brunschot). De eerste boerenzwaluw terug in de stal te Appelscha, maar hij is weer weg ook (Adrienne Jonker). In Koarnjum/ Cornjum 1 siberische tjiftjaf (Maai Gre).
19-04-2024. Een boomkruiper als vensterslachtoffer komt zelden voor.
20-04. Bij de Slotplaats te Bakkeveen 1 fluiter (Siep Luinenburg). Aan de A7 bij Oudehaske 1 rode wouw gezien (Michel Slagter). Vandaag een zingende braamsluiper bij de tennisbaan in sint Annaparochie (Jeppe Bronger). Bij Meeuwenduinslid op Vlieland 7 nachtegalen roepend (Reinier Heijs). Op de Kooiwaard bij Piaam een koekoek (Libbe Zijlstra). Op de heide in Allardsoog 1 beflijster (Oene Roelsma). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 boomleeuwerik (Ida Bak en Twan Zijlstra). Op Vlieland bij de Waddenkust 6 kramsvogel (Carl Zuhorn). Twee appelvink in Jubbega (Michiel van Ettingen). Op Terschelling bij paal 11 25 drieteenstrandloper (Max Janse). Groep van 75 regenwulp boven Tjonger bij Haule (Henri Zomer). Aan de Burgumermar bij Eastermar 1 dwerggors gevangen en geringd (Arend Timmerman e.a. V.R.G. Burgumermar).
20-04-2024. De dwerggors wordt de laatste jaren niet zo vaak meer gezien in april laat staan geringd.
Aan het Snitsermar bij de Potskar 2 steltkluut (Anouk de Vries). In het Bûtefjild bij Feanwâlden 1 gierzwaluw (Wiebe Sjoerd van der Veen). Bij de plasjes aan N31 bij Harlingen 100 visdief (Jochum en Ruben Drost).
21-04. Langs het waterstaatpad tot paal 10 op Schiermonnikoog zeker 9 nachtegaal zingend (Hein Prinsen). In polder Ald Beets bij Beetsterzwaag 1 tuinfluiter zingend (Willem Bosma). Bij het Gerbrandygemaal aan de Snitsermar 1 gierzwaluw (Fedde Welbedacht). In de Groene Ster bij Leeuwarden 1 beflijster (Jaap Westra). Op de Workumerwaard 1 Amerikaanse wintertaling (Sietse Bernardus, Joure). Een gierzwaluw gezien waar de Opeindevaart de Rijksweg Leeuwarden-Drachten kruist (Marianne Borgman). Vandaag vliegt er een lepelaar boven ons huis in Berltsum richting het oosten en de groene spechten zijn nog in de buurt van het park hoorbaar (Ita Spoelman). Zes steltkluut in Lauwersmeer bij Ezumakeeg gezien (Keimpe Bleeker, Oenkerk).
21-04-2024. De steltkluut wordt de laatste jaren steeds vaker in Friesland gezien.
22-04. Op de Heide van Allardsoog 5 geelgors, 14 boompieper, 7 gekraagde roodstaart en 8 zwartkop zingend (Koert Scholten). Groep van 18 grote stern overvliegend op de Stuifdijk op Terschelling (Thijs de Zeeuw). Bij de Snitsermar /Grienedyk 1 bosruiter (Jelmer Luyckx). Zes gierzwaluw overvliegend bij Kornwerderzand aan de IJsselmeerzijde (Henk Hupkes). In de Schraarderpolder 1 ransuil dood als verkeersslachtoffer (Ate Groenveld). Op de Workumerwaard 7 reuzenstern (Libbe Zijlstra). Bij het Posthuis op Vlieland 1 zwarte roodstaart (Irene Dunselman). Achttien grote stern bij de Stuifdijk op Terschelling (Thijs de Zeeuw). We moesten er even op wachten maar vandaag zijn de boerenzwaluwen terug in de stal en de loods in Terwispel (Arie en Ilse Steenwijk, Terwispel). Hoorde vanavond het onmiskenbare geluid van een roerdomp bij de poel achter (zuidelijk van) Wijckel. Helaas nog steeds geen boerenzwaluwen binnen in de boerderij (Marten van der Heide, Tjerkgaast). Begin van de week werd het oude boerenzwaluw nest hier in Langezwaag bekleed met veertjes en op 18 april lag er al een eerste ei in nest, vanmorgen is het 4e ei gelegd (Joop Petter).
Opmerking Jan de Jong: Het eerste boerenzwaluw ei is zeer vroeg dit jaar. Meestal komen de eerste eieren zo rond eind april begin mei.
23-04. Een paartje zwarte roodstaart op het bedrijventerrein de Wissel in sint Annaparochie (Jeppe Bronger). In de Nesserduinen om Ameland 20 kneu (Henk Venema). In Terwispel 1 zwarte roodstaart (Sietze K.). Twee gierzwaluw te Woudsend (Jorrit Zondervan). In Wergea/Warga 40 regenwulp overvliegend (Johan Mulder). In het Bûtefjild bij Feanwâlden 1 kleine karekiet (Erwin Walstra). In Bakkeveen 1 ijsvogel rustend op eendenkorf in het water. Een kat probeerde de vogel te pakken door vanaf de walkant op de eendenkorf te springen, mislukte gelukkig (Elly Stuiver). Twee baardman bij Wide Mar te Stiens (Meino Zondervan). Bij de Westerplasdijk op Schiermonnikoog 1 zwarte ibis (Johan Dirks). Groepje van 7 witgat overvliegend bij Miereplak op Terschelling (Hans van Stijn). En daar was vandaag dan toch eindelijk de eerste man boerenzwaluw bij ons terug in Eastermar (Arend Timmerman). In Drachten in De Folgeren 1 alpenheggemus in de tuin gefotografeerd (Karin Walinga).
23-04-2024. De alpenheggenmus wordt zelden gezien in Friesland, de laatste was van 19 mei 2022 bij Ferwerd Buitendijks (J. van der Pol/J. v. d. Vijver).
24-04. Te Koudum 1 gierzwaluw overvliegend (Jacob van der Veer). Een tapuit in het weiland gespot voor onze woning in Opende (Klaas Meindertsma). Twee gierzwaluw bij de Sùdwei by Twellegea (Cor van der Meer, Oppenhuizen). Groep van 45 kneu in Vallei van het Veen en Vianenslid op Vlieland (Carl Zuhorn). In de Groene Ster bij Leeuwarden 1 zwarte stern (Laura Jonker). Bij Kornwerderzand een groep van 50 boerenzwaluw aan IJsselmeerzijde (Mark van Leeuwen). De eerste boerenzwaluwen zijn vandaag bij ons in Scharsterbrug (Siebe en Titia Bosma).
25-04. Bij de Jollemabosjes op Terschelling 1 smelleken (Ben van Dort). Op Ameland bij Buurderduinen 1 dode noordse stormvogel gevonden (Theo Kievit). In Ryptsjerksterpolder 11 grote Canadese gans, 21 kemphaan en 2 groenpootruiter (Vincent Douwes). In de Jan Durkspolder in Alde Feanen 1 kleine karekiet zingend (Dick Bos). Vandaag samen met een collega in de Binnenmiede (Fryske Gea) bij Gytsjerk een gierzwaluw gezien. Vreemd was dat er een mannetje grutto deze gierzwaluw achterna zat, alsof de grutto dacht dat het een kleine roofvogel was (Wietse Jan Dijkstra, Sint Annaparochie). De nachtegaal gehoord bij museum Belvédère in Heerenveen (Astrid Schoenmaker). In de Wide Mar bij Stiens 1 dwergmeeuw en zeker een 300 kemphaan, verder een paartje baardman (Koos Klijnsma).
25-04-2024. De baardman is weer wat meer in de provincie Friesland gezien de laatste jaren. Broeden doen ze vaak in rietmoerasjes en langs meren.
26-04. De 2e boerenzwaluw vanmiddag terug in de stal te Terband. De ene zit op het nest en de andere zit ernaast (Henk en Trienke Tjepkema). Vandaag voor het eerst dit jaar weer boerenzwaluwen in de stal te Koufurderrige, een stuk of 4 a 6 (Jan Brouwer). Vandaag mijn eerste zwarte stern gezien, bij het nieuwe gemaal de heining in Hallum (Wietse Jan Dijkstra). Vandaag hoorde en zag ik drie putter in de gemeentetuin, 20 meter van ons huis in Sneek (Menno Silvius). Vandaag in De Deelen twee gekraagde roodstaart en 1 purperreiger gezien (Rindert Alga, Leeuwarden). Vanmorgen een dode scholekster als verkeersslachtoffer gevonden te Dronrijp met 3 kleurringen en een metalen pootring (Kees Arentz, Dronrijp).
Opmerking Jan de Jong; De vogel was op 20 mei 2021 ook in dezelfde plaats Dronrijp gevangen op het nest en geringd als volwassen vogel. Helaas heeft de vogel de ring en de 3 kleurringen niet lang (2 jaar ,11maand en 6 dagen) kunnen dragen. De kleurringen zijn aangelegd om de vogel individueel te kunnen herkennen als de combinatie goed genoteerd of gefotografeerd is. Deze vogel werd na het ringen voor zover bekend niet eerder opgemerkt! Ringvondsten en kleurringmeldingen kunnen ons veel informatie verschaffen. Mocht U een pootring of kleurring tegenkomen schroom dan niet om hem te melden.
27-04. Vanochtend twee gierzwaluw gezien, boven de Krite, is eilandje in de Wite en Swarte Brekken (Cor van der Meer).In Joure een braamsluiper ratelend en aan de Wildehornstersingel te Haskerhorne 1 gekraagde roodstaart en 1 nachtegaal gehoord (Durk Visser, Joure). In het bos achter Lauswolt in Beetsterzwaag ontdekte ik drie eenden op een tak van een beuk. Tot mijn stomme verbazing waren het 3 zomertalingen, 2 mannetjes en 1 wijfje. De beide "heren" probeerden indruk te maken! De biotoop past niet bij deze vogels (in bos). Maar dit gedeelte van het bos is door de vele regen kletsnet geworden. Greppels staan allemaal vol (Hans Bijl, Drachten). Vandaag zijn de gierzwaluwen terug boven de tuin in Berltsum. Verder in het Swin bij Elahuizen 3 baardman, veel rietgorzen en rietzangers, 1 snor en 3 visdief (Ita Spoelman). Vandaag zag ik de zwarte roodstaart weer bij EFKO, de betonfabriek in Uitwellingerga en hoorde ik daar ook een koekoek (Herman Postma. Oppenhuizen).
28-04. Vanmorgen een zwarte roodstaart gehoord bij de R.K.-kerk in Joure (Durk Visser). De 3eboerenzwaluw is vandaag bij ons in Terband gearriveerd (Henk en Trienke Tjepkema). Vanmorgen kwam ik 1 groene specht tegen in Berlikum (Rinze Kuiken, Sint Annaparochie). Vandaag zag ik aan de Hooivaartsweg in Gersloot een koereiger (Sjoukje Jacobs, Tjalleberd). Vanmiddag voor het eerst twee jonge huismussen bedelend om voer, zittend op een tak drie meter voor ons huiskamerraam in Sneek (Menno Silvius). Vanmorgen een boerenzwaluw gepakt die wat versuft was bij ons in Oldekerk/Gaarkeuken, ring gefotografeerd en op een nest geplaatst, na een uur bijgekomen en vliegt weer rond (Roel en Maartje Veenstra).
Opmerking Jan de Jong: Dat was de 1e terugmelding van een geringde boerenzwaluw dit jaar. De vogel was als volwassen mannetje in dezelfde stal geringd op 21 juni 2023.
29-04. Vanmorgen 7 bergeenden rond de boerderij in Tjerkgaast. Bij huis broedt ook een scholekster op het dak naast de zonnecollectoren van m'n zwembad. Verleden jaar zat ie op exact dezelfde plek maar die eieren zijn door zwarte kraaien gestolen. Vrees dat die kans ook nu weer groot is (Marten van der Heide). Vanmiddag een heel grote groep gierzwaluwen heel hoog boven Heeg, mooi gezicht, waren ook aan het jagen, doortrekkers, even later niets meer te zien, maar ze zijn er (Feite Terpstra Heeg). Vanmiddag een zwarte ooievaar in Joure bij de Omkromte achter Kooilaan gezien (Eesge Westerhof). Vanavond voor het eerst de koekoek gehoord en een velduil jagend over de riet wal bij de Dokkumer Ee (Jan Wind, Wyns). Vanmiddag om 13:45 uur drie gierzwaluw boven ons erf in Workum, tegen de avond een 25-tal heel hoogvliegend. De waarneming is 15 dagen later als in 2023 (Andries Blom, Workum). De eerste boerenzwaluwen zijn vandaag aangekomen in Sint Jacobiparochie (Jan Akkerman). Vanochtend voor het eerst de koekoek horen roepen bij het Jouster strandje bij de Korte ekers (Bertus Rijpkema, Joure). Vanmorgen werden wij in Dokkum gewekt door roep van de koekoek. Hij is dit jaar een week eerder dan vorig jaar, toen wij hem op 5 mei hoorden, het jaar daarvoor op 4 mei (Tjip Oberman, Dokkum). Vanmorgen zaten er 2 boerenzwaluwen in de stal te Appelscha, hopelijk is het een paartje en gaan zij er niet vandoor. De eerste was hier 19 april al doch verdween weer na een tijdje (Adrienne Jonker). Vandaag de 4eboerenzwaluw terug in de paardenstal te Terband (Henk en Trienke Tjepkema). Vandaag de eerste 2 boerenzwaluwen bij mij in Tjerkgaast naar binnen vliegen (Marten van der Heide).
30-04. In de Hertenbosvallei op Schiermonnikoog 1 paapje (Wilco Mulder). In Drachten Sud 2 boomvalk en 1 tuinfluiter (Eduard Peter de Boer). In Goingarijp 1 koekoek roepend (Wouter M.G. Vansteelant). In Gorredijk 6 gierzwaluw (Frank van Gessele). Vanmorgen al een 5 legsel van boerenzwaluw in de stal te Oldekerk/Gaarkeuken (Roel en Maartje Veenstra). De eerste 5 gierzwaluw vliegen hier al boven het Helmhout in Joure (Bertus Rijpkema, Joure). Aan de Marwei/Haven te Jistrum 1 koekoek en bij De Putten te Eastermar 2 kleine karekiet (Rindert Algra, Leeuwarden). Eerste boerenzwaluw weer terug in de schuur hier in Hollum op Ameland. Een winterkoning heeft inmiddels een nestje gebouwd op een oud zwaluwnest. Vorig jaar heeft ie dat ook geprobeerd, op hetzelfde nest, maar de boerenzwaluwen hebben dat bouwsel toen zonder pardon op de grond gekieperd. Niet dat ze dat nest zelf wilden gebruiken, nee hoor, ze hebben even verderop in de schuur een nieuw nestje gemaakt. Ben benieuwd hoe dat dit jaar gaat. (Jeroen Lap).
Opmerking Jan de Jong;Wij ook Jeroen, houdt ons op de hoogte van de ervaringen met nesten van de boerenzwaluw. Soms zoeken ze vreemde plekken op om te broeden.
Joure 1 mei 2024.
Tot zover de waarnemingen lijst in de tweede helft van april 2024. Alle medewerkers heel hartelijk bedankt voor het zenden van de grote hoeveelheid waarnemingen, fotos en meldingen. Met ingang van de maand mei ben ik vooral morgens veel het veld in voor ringonderzoek aan de boerenzwaluw. Daardoor kan de beantwoording van de binnenkomende berichten en het verschijnen van de Nieuwsbrief 63 sterk vertraagd zijn of veel langer op zich laten wachten. Mijn excuus alvast.
Voor de duidelijkheid meld ik dat alle Nieuwsbrieven OOK in te zien zijn op mijn Blog;
Nieuwsbrief 61. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de eerste helft van april 2024.
01-04. Twee beflijster bij Oudega small (Freerk Jelsma). In park Herema State te Joure 1 boomklever roepend/ (Durk Visser). Twee beflijster kort ter plaatse in de tuin te Sumarreheide. Twee zwartkop gevangen en geringd en eerste boerenzwaluw hier gezien (Bareld Storm). Aan het Snitser Mar 3 kraanvogel overvliegend (Klaas Poelman, Langweer). Vandaag zag ik tussen de groenlingen achter ons huis in Scharnegoutum een mannetje en een vrouwtje die geringd waren. Na ze uit verschillende hoeken te hebben gefotografeerd, kon ik ze aflezen en heb ik de gegevens opgestuurd. Het bleek dat ze beide kortgeleden (29 maart 2024) geringd waren in Sijbrandaburen op 3,1 km afstand (Pascal Osinga). Ik hoorde vandaag een blauwborst in het riet langs de Wâldwei bij de Himpensermar bij Hempens (Astrid Schoenmaker). Twee appelvink in Balk (Ale Overdijk). Snor zingend in De Houtwiel bij de Falom (Wiebe Sjoerd van der Veen). Twee raaf in Nesserbos op Ameland (Hoite Schaap). In Polders Ravenswoud te Ravenswoud 1 klapekster (Martin Sikma). In het Oosterschar bij Sint Johannesga 1 roerdomp gehord (Anne Jitze en Gerco Schutten). Ze kraanvogel voedsel zoekend in Van Oordt’s Merksen – Rome (Wender Bil). Groep van 300 slobeend en 1 gele kwikstaart in Jan Durkspolder in Alde Feanen (Tom van Eck). In Koudum 1 zwarte roodstaart man zingend (Jos Hooijmeijer). Negen oeverzwaluw in Catspoolder in Lendevallei (Michiel van Ettingen). In IJlst 1 zwartkop (Geert de Leeuw). Op Ameland 1 visdief bij Strand aan de Noordzeekust (Thomas Wiesmann). Tussen Harlingen en Kimswert zeker 5 lepelaar gezien (Auke van Eck, Hitzum). Vandaag voor het eerst een fitis gehoord in Legemeer (Wouter Schothorst, Joure). Vandaag zijn de eerste 2 boerenzwaluwen hier teruggekeerd in Jelsum (Marie Christien van Deursen). Twee zwartkop gevangen en geringd en eerste boerenzwaluw hier gezien. Twee beflijster kort ter plaatse in de tuin te Sumarreheide (Bareld Storm).
De beflijster komt in april ook op veel plaatsen in het binnenland van Friesland door terwijl de merel al zit te broeden. Beflijster broedt niet in ons land maar meer vooral in Noorwegen.
02-04.De zwartkop zong vanmorgen op 2 plaatsen in Joure bij it Hurdspitsje en bij de Sinnebourren. Al een week geleden zag ik de eerste jongen van de grauwe gans in het bedrijvenpark te Joure (Durk Visser). In Joure 1 fitis gehoord (Wouter Schothorst). Vandaag in de Broekstervaart bij Broek 1 paar grauwe gans met 5 jongen gezien (Piety van Keimpema, Broek/bij Joure). In het Ketlikerskar 1 raaf overvliegend naar zuid (Bauke Sienema). In Kûkherne /Kûkherne 1 keizergans (Robin van der Land).
02-04-2024. De keizergans is eenexoot en wordt in ons land meestal in gevangenschap gehouden. Herkomstgebied Oost-Siberië en Alaska. Broedgevallen in de vrije natuur zijn vanaf 1998 vastgesteld in ons land. Het is nog onbekend of de soort in Friesland ook in de vrije natuur broedt.
Op Vlieland 2 kruisbek en 1 grote gele kwikstaart in Vuurboetsduin (Carl Zuhorn). In Lemmer 1 zwarteroodstaart (Rik Brouwer). Veertig kramsvogel in Appelscha bij Willemstad (Lieneke van Tilburg). Te Mirns bij De Brelen 2 huiszwaluw (Hessel van der Iest). In Leeuwarden in de Froskepolle 1 grote gelekwikstaart overvliegend (Jeroen Breidenbach). Te Feanwâldsterwal 1 man gekraagde roodstaart (Erwin Walstra). In het Bosgebied Appelscha 1 bonte vliegenvanger (Richard Ubels). Dertig strandleeuwerik op Noordsvaarder op Terschelling (Wim van Urk). Groep van zeker nog 200 scholekster bij de jachthaven op Schiermonnikoog (Stan Moos). In Tijnje vandaag 1 boerenzwaluw even in de paardenstal terug (Harriet Nieuwland).
03-04. Te Tjalleberd 1 zwarte roodstaart zingend, was er vorige week ook al. In Tjalleberd al een legsel met 2 ei van de kerkuil. (Jouke de Glee). Op Ameland 1 man beflijster bij Ballumer Stuifdijk (Hannie van Esch). Bij De Putten in Eastermar 1 visarend (R. Riemersma). Bij Molkwerum 1 ransuil (Hessel van der Iest). In het Fochteloerveen bij Compagnonsveld 1 rode wouw jagend (Ria Hoekstra). Vijf oeverzwaluw in het Easterskar bij Sintjohannesga (Anne Jitse Schutten). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 30 kluut (Stan Moors). Te Rijs 9 boerenzwaluw gezien (Johan op den Dries). Twee visdief op Strieper Kwelders op Terschelling (Sjouke Scholten). Aan het Snitser Mar bij de Griene Dyk 1000 kemphaan (Fedde Welbedacht). Te Gytsjerk 1 huiszwaluw (Anne J. de Roos). Bij de Houkesloot te Sneek 1 rietzanger (Dick Pruiksma). Te Woudsend 1 fitis zingend (Jorrit Zondervan). In de Alde Feanen bij Reid om é Krite 1 reuzenstern (Dick Bos). Vandaag kwam een ransuil aanvliegen die in een boom ging zitten achter ons huis in Joure (Rob de Geus).
03-04-2024. Ransuilen zoeken steeds vaker de achtertuinen van bebouwing in dorpen en steden op.
04-04. Vandaag toen ik aan het vogelen was met de Nivon Allardsoog vogelaars hebben we bij Ezumakeeg Noord 15 boerenzwaluwen gespot en 1 bij Ezumakeeg Zuid. Bij de Bandpolder parallel aan de weg 5 kemphaan. Ook zag ik de eerste bonte vliegenvanger op het natuurvriendenhuis aan de Jarig van der Wielenwei te Bakkeveen als een klein kleumend bolletje zitten schuilen tegen de regen tussen de takken van een struikje. Ze broeden ieder jaar daar (Marianne Borgman, Leeuwarden). Vandaag 4 staartmees in Sneek gezien (Teake en Jantien Brouwer Winsum). Vandaag een boerenzwaluw in de ligbox van Bauke van der Meer aan de Seadwei in Uitwellingerga (Cor van der Meer, Oppenhuizen). Vandaag om 19 45 uur kwamen de eerste boerenzwaluw aanvliegen bij ons in de schuur in Aldtsjerk/Oudkerk (Klaske Adema).45 kneu lang pad Lange Duinen op Ameland (Tim den Outer). Op de Delleboersterheide 1 raaf (S. Rintjema en K. Jager). In de Oosthemmerpolder 1 zwarte wouw (Sietse Bernardus, Joure). Vier visdief bij Groote Plaat op Terschelling (Maxim Hallaert). Vijftien zwartkopmeeuw inpolder Nieuwe Grasfennen bij de Sondeler Leijen (Rommert Cazemier). Tweehonderd wulp in Polder Hitzum (Joost van der Laan). Drie regenwulp in Hempenserpolder (Jaap Westra). Twee paar steltkluut in Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Koert Scholten). In de Seadwei bij Witmarsum 67 knobbelzwaan (Pim Wolf).
05-04. Vandaag zag ik bij Hitzum 1 boerenzwaluw vliegen (Auke van Eck). Vanmorgen hoorde ik bij De Potmarge in Leeuwarden een fitis zingen (Sybout Jaasma). De putters zijn vanmorgen ook weer in de tuin te Winsum gezien (Teake en Jantien Brouwer). Een boerenzwaluw bij de Workumerwaard (Tjerk Kunst). Bij boer Kielstra aan de Sùderleijen in Opeinde is vandaag de eerste boerenzwaluw teruggekeerd (Johan Kootstra
Vogelwacht Opeinde). Dertig kneu bij Bufferzone in het Fochteloerveen (Rudie Huiting). Tien baardman bij De Putten in Eastermar (Alwin de Jong). Twee raaf bij Slotplaats te Bakkeveen (Christiaan de Vries). In Sneek bij de Houkepoort 1 reuzenstern (Dick Pruiksma). Aan het Snitsermar bij de Griene Dyk 5 gelekwikstaart en 3 grote canadese gans (Bert op den Dries). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 20 oeverzwaluw en een 40-tal boerenzwaluw (Albert Fopma). Bij de Oudemirdumerklif groep van 1000 brilduiker (Marcel Stienstra en Rudi Fopma). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 fitis (Reitze van der Werf).
06-04. Twee boerenzwaluwen vliegen wat rond de boerderij te Metslawier (Tjitske Veenstra-van Dijk). Te Schettens 1 boerenzwaluw terug (Eite Breeuwsma). Vanmiddag liep ik even door de eerste ligbox in onze stal in Warns naar achteren toe ineens hoorde ik het geluid van de boerenzwaluw en daar waren ze dus weer ik schat een stuk of vier in de stal (Bauke Smid, Skarl/Warns). Na lang wachten vandaag verwend met 3 vrolijke boerenzwaluwen in de stal te Sint Annaparochie (Sophie Brakelé). Vandaag een boerenzwaluw bij It Heidenskip (Tjerk Kunst). Vandaag rond 09:00 uur groepje van 4 a 5 boerenzwaluwen terug te Oudkerk (Klaske Adema). Al een groepje van 7 oeverzwaluw terug bij de broedwand in Tjalleberd (Piet de Boer). De eerste boerenzwaluw is binnen hier in Oldeberkoop (Dirk Schipper). Vandaag 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer op A32 bij Wolvega (Jan Kalsbeek).
Opmerking; Dit is al de 6e dode kerkuil in het verkeer in april 2024.Elke dag wel 1in Friesland! Op 1 april zelfs 5; 1 te Peperga (Wil Leurs). 1 op A6 in Tsjûkemar, 1 op A7 te Oudehaske, 1 op A7 te Heerenveen en 1 op A7 te Beetsterzwaag (Madeleine Postma). Landelijk tussen 1 en 9 april al 33 dode kerkuilen in verkeer.
Bij Maartenswoude te Drachten 1 nachtegaal (Jarig Roosma). Rond 08:41 uur een groepje van 8 beflijster naar noordoost in Noordoosthoek op Vlieland, even later om 09:08uur nog eens 5 naar noordoost (Bart Vastenhouw). In Stavoren 1 hop (Hessel van der Iest en Pieter van Eijk). In de Bantpolder in het Lauwersmeer een 3e kalenderjaar steppenkiekendief (Andries Zijlstra, Rudy Fopma, Marchel Stienstra e.a.). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 snor (Reitze van der Werf). In Blesdijke 1 zwarte roodstaart (Marco Hillenaar). In Oranjewoud 1 man bonte vliegenvanger bij nestkastje (Dick Bos). Bij de Oudemirdumerklif 1 braamsluiper (Libbe Zijlstra). Vanmorgen op Ringstation Rohel aan de noordoever van het Tjeukemeer 1 roerdomp gevangen in een zangvogel net en geringd weer los. Dit is de eerste keer sinds 1985 dat daar een roerdomp is geringd (Jan de Jong/VRS Rohel Tjeukemeer). Twee visdief in ’t War bij Franeker (Eric Elzinga). Vier tapuit in Ferwerder Buitendijkspolder (J.de Groot). Een fitis zingend aan Slachtedyk te Ryptsjerk en 2 man zwartkop zingend te Ryptsjerk. In notaristuin in Hurdegaryp 1 boomklever (Jouke Vlieger). In De Potten te Eastermar 1 snor (R. Gjaltema). In de Alde Feanen in Jan Durkspolder 1 Cetti’s' zanger,1 snor en 1 blauwborst en in het Wikelslân: 1 kleine vos vlinder en 1 dagpauwoog (Rindert Algra). Bij de Froskepolle te Leeuwarden 1 morinelplevier overvliegend (Jeroen Breidenbach). Gistermorgen zag ik op de Slachte bij Wommels een wilde eend met zeven kuikens van één dag oud. Ik denk dat ze niet lang zullen leven. Want de blauwe reiger stond al op slootkant en deed al een uitval naar de kuikens (Murk de Groot Tzum).
De blauwe reiger pakt naast kikkers vaak en scala aan prooidieren in de natuur.
07-04. Vandaag eerste huiszwaluw bij Andre Venema terug te Rotsterhaule aan de Liemdyk (Venema). In Lauwersoog 1 visdief (Harry Kuipers). Bij de Blaugraslanden te Akmarijp nog een groepje doortrekkende kemphanen. Een groepje van een zestal was al druk aan het Kempen (Durk Visser, Joure). Vanochtend zag ik in onze tuin in Vrouwenparochie aan de Hegedyk het mannetje zwartkop en even later ook het vrouwtje met haar roodbruine pet! In 2022 waren ze er op 7 april, in 2023 op 6 april en nu vandaag is het 7 april. Wat bijzonder. Ze broeden hier ook, maar het nest is praktisch onvindbaar wanneer alles in blad is. Nu straks genieten van de zang en hopen dat ze weer broedsucces hebben (Jetty Keegstra). Twee kleine bontespechten vlak bij Oudega gezien (Freerk Jelsma). Vandaag een roerdomp gezien in De Rottige Meenthe die bij een dode meerkoet zat te pikken (Ytsje Dijkstra, Lemmer). Vandaag heb ik er een koppeltje bonte vliegenvanger gezien, bij de nestkast ook bij het Nivonhuis te Bakkeveen (Marianne Borgman, Leeuwarden). Vandaag vlogen 2 witte kwikstaarten zich dood tegen een raam in Eelde (Bertus van den Hof). Vandaag de eerste vuurjuffer bij ons in Heerenveen, wel 4 weken eerder als vorig jaar doch niet de eerste ooit hier (was 2 april 2007). Ook een boomblauwtje, gehakkelde aurelia, enkele citroenvlinders, twee oranjetipje en twee dagpauwoog (Ep van Hijum). Twee boerenzwaluw terug in de schuur te Tjalleberd (Piet de Boer). Een groep van 120 graspieper bij Oldeholtpade (J.de Groot). Bij de Kleine Wielen te Leeuwarden 1 zwarte roodstaart (Linda Veeman). Twee beflijster bij Dazenplak op Terschelling (Sjouke Scholten). In de Knipe een braamsluiper roepend (Michiel van Ettinger). In Lichtaard 1 kleine karekiet (Simon Sprienstra). In De Deelen 1 man sprinkhaanzanger zingend (Stefan Hartlief). Bij de Groote Wielen te Leeuwarden 1 nachtegaal zingend (Griteke de Haan). In de duinen ten noorden van Longway op Terschelling 3 man tapuit (Mark Gal). Bij de golfbaan in Beetsterzwaag 3 zwarte mees zingend (Jan H. Venema). In de Bremerwildernis bij Sondel 1 raaf overvliegend (Durk Jelle). Vijf lepelaar in het Easterskar bij Sintjohannesga (Martine Huisman). Tien dwergmeeuw op Makkumer Zuidwaard (Harry de Vries). Op de A7 bij Tjalleberd 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Martijn Veenstra). Bij het informatiecentrum Fochteloerveen nog 1 klapekster (Jeroen Niezen). Bij de industriehaven in Harlingen 1 visdief (Rudy Fopma).
07-04-2024. De visdief laat zich vanaf begin april alweer zien in Friesland.
08-04. Vanmiddag 1 boerenzwaluw terug in de stal te Kortehemmen (K. Mollenhorst). Bij de rioolreiniging te Broek bij Joure aan de tramweg tussen Joure /Sneek vanavond een nachtegaal gehoord. Een paar dagen geleden bij de Put van Nederhorst dacht ik een aarzelend al een begin van een nachtegaal te horen (Wouter Schothorst, Joure). Vandaag vloog er een zeearend over om 15.45 uur aan de zeedijk onder Sint Jacobiparochie. Ook veel blauwborstjes in het riet aan de zeedijk in de Westhoek (Rinze Kuiken, Sint Annaparochie). In Franeker Sud 1 rietzanger gehoord en gezien (Auke van Eck, Hitzum). Vanmiddag is de eerste boerenzwaluw bij ons in de garage op de Graverij in Snikzwaag gespot (Menno en Frida Visser). In Ryptsjerk 1 tuinfluiter zingend (Jouke Vlieger). In Broeksterwâld 1 man zwarte roodstaart zingend (S. Regnerus). Bij de Froskepolle in Leeuwarden 1 nachtegaal zingend (Jeroen Breidenbach). In Stiens 1 beflijster (Lisette Cuperus). Te Feanwâlden /Oer de Wiel 1 kleine karekiet (Wiebe Sjoerd van der Veen). In de omgeving van het zwembad in Sneek 1 witkoppige staartmees (Jappie van der Pol). Bij de zandwinput te Beetsterzwaag 1 visarend (Willem Bosma). Acht dwergmeeuw overvliegend naar noordoost en 1 slechtvalk bij Griene Dyk aan Snitsermar (Jelmer Luyckx). Groep van 50 regenwulp opvliegend bij Klyndobbe te Feanwâlden (Wiebe Sjoerd van der Veen).
09-04. Vanmorgen de eerste bonte vliegenvanger bij ons in Mildam in de tuin zingend bij nestkast (Jan Oord). Vanmorgen een zwartkop in Joure in mijn tuin Wouter Schothorst). Vanmorgen 1 grasmus bij ons in Warns in de struiken (Ype en Tryntsje Albada).
Opmerking: Die grasmus is behoorlijk vroeg terug meestal zien we de eersten pas tegen eind april!
Mijn eerste fitis zingend te Workum (Tjerk Kunst). Vandaag hoorde en zag ik een zwarte roodstaart bij de Blokhuispoort in Leeuwarden eerst hoorde ik het liedje en toen ik omhoogkeek zag ik het mannetje op het dak van een van de gebouwen zitten, daarna dook hij snel weg maar hoorde ik hem nog zingen (J.W. Altenburg). Bij de Fonejacht te Drachten 1 man beflijster (Rommert Cazemier). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 purperreiger (Wiebe Poppe). In de Buitengreven te Vegelinsoord 25 regenwulp (Paul Verhagen). In de Rottige Meente 1 indische gans (Hans Nauta). In Gytsjerk/Trynwalden 1 draaihals in de tuin (Marjolein Korf).
09-04-2024. De draaihals trekt in april in een breed front hierdoor naar noordelijker broedgebieden doch broedt de laatste jaren ook op enkele plaatsen in Friesland. We zijn benieuwd waar de komende dagen nog meer draaihalzen worden gezien. Ze zijn verzot op mieren en kunnen met hun verharde tongpunt deze gemakkelijk tussen straatstenen wegpikken.
10-04. Staartmezen bouwen al een nestje in de clematis bij ons in Eesveen in Overijssel (Arend Veenstra). Al zeker drie weken fladdert er vrijwel iedere dag een heggemus bij ons in Garijp naar onze ramen om op verschillende plekken flink met de vleugels te wapperen tegen het raam (Trudi Dorreboom -Rosenboom).
Opmerking: Komt in het voorjaar regelmatig voor dat zangvogels tegen ruiten fladderen, dit is omdat ze hun eigen evenbeeld zien en het niet weten. Ze zien er een concurrent in die hun territoria willen innemen!
In het Easterskar bij Sintjohannesga tijden inventarisatie 7 adder, 8 ringslang en 2 levendbarende hagedissen gezien, normaal zijn dat er maar enkelen 2 of hooguit 4 (Wouter Schothorst, Joure). Twee boerenzwaluw terug in de schuur te Britsum (Simon en Joke Deelstra). In Uitwellingerga 1 braamsluiper in de tuin (Wietze de Vries). Man en vrouw ijsvogel bij Rijperkerkervaart te Ryptsjerk bij nestholte, baltsgedrag gezien (Jouke Vlieger). Vandaag in Franeker na bij de Tzummerweg een velduil jagend (Klaas Plat). Op akkers bij Moddergat 4 tapuit (Hans Pleijsier). In Steggerda 1 boomklever (L. Knol). In het Rijsterbos 21 zingende fitis (Bertus Albada). Op de Nijemirdumerheide 1 tuinfluiter (Fer-Jan de Vries). Bij Aqua Zoo te Leeuwarden 1 witkopstaartmees gezien (Merel Zweemer en Jeroen Breidenbach). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 1 boomvalk waargenomen (Ton van Oudenalder). Drie reuzenstern te Gaast (Hubert Kivit). Twaalf bonte strandloper bij de Potskar aan het Snitser Mr (Dick Pruiksma). In de Alde Feanen /Wikelslân 1 sprinkhaanrietzanger zingend (Marten Sikkema). Zes lepelaar in Groene Ster te Leeuwarden (Merel Zweemer en Jeroen Breidenbach). Bij de Rengerspôle in Alde Feanen 60 regenwulp overvliegend (Marten Sikkema en Sipke Booi). Groep van 130 knobbelzwaan bij de Kraanlanden bij de Veenhoop (Wannes Lely).
Een huiszwaluw in Scharnegoutum (Pascal Osinga). In het gebied de Alde Feanen in Reid om ‘e Krite bij Eernewoude zag ik een snor in de rietzoom op een oude lisdodde stengel zitten te zingen (Tjeerd Sijtema).
10-04-2024. De snor laat vaak zijn zang horen laag vanuit de moeras vegetatie horen.
11-04. In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 paar roodborsttapuit (Bauke Sienema). In Akkrum een braamsluiper (Martijn van der Meij). Bij het Gerbrandygemaal aan het Snitsermar 1 nachtegaal (Wim van Zwieten). Bij het Snitser Mar bij de jachthaven 1 nachtegaal zingend (Fedde Welbedacht). Groep van 75 kramsvogel in bosgebied Oranjewoud (Gerco Schutten). Te Beetsterzwaag 1 raaf in Walle Bosch (Willem Bosma). Te Surhuisterveen 1 goudvink man gezien (Koert Scholten). In Marsum 1 hop gezien (Meino Zondervan).
11-04-2024. De hop in Marsum werd door diverse waarnemers gezien, Eerder dit jaar werd er ook al een in Stavoren gezien. Mogelijk Skandinavische doortrekkers?
12-04. Vanmorgen om 8 uur spotte ik een gekraagde roodstaart in onze tuin in Heerenveen (Thea Leickering-Heerenveen). Vanmorgen 1 braamsluiper horen zingen in Hitzum (Auke van Eck). Drie paar boerenzwaluw terug in de stal te Hogebeintum (Jurjen Bloem). Bij Zwemmerpark De Westereen 2 boerenzwaluw. In Fogelsang in De Westereen 1 braamsluiper en in de Zwagermieden te Kollumerzwaag 4 boerenzwaluw. Verder vandaag in het Lauwersmeergebied tussen Kollumeroord en uitkijktoren Reiddomp: 7 oeverzwaluw, 5 rietzanger, 2 boompieper, 1 blauwborst en 1 Cetti’s' zanger (Rindert Algra). Bij het Fermanjebosk in Damwoude 4 man mandarijneend en 1 hybride mandarijneend/wilde eend (J. A. Wagenaar).
12-04-2024. Een hybride mandarijneend/wilde eend komt zelden voor in Friesland.
Groep van 40 visdief in haven Harlingen (Ruben Drost). In de Houtwiel bij de Falom 1 porceleinhoen (Wiebe Sjoerd van der Veen). In de Burgumermar 1 koekoek roepend (Sjoerd Bresser). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 10 steltkluut (Arie Otter). In de Veenpolder te Delfstrahuizen 1 velduil (Ellen Buurstra). Bij Blesdijke 1 rode wouw gezien (Johan Prescher). Zeker 7 grote bonte specht alarmerend in Rijsterbos (Theo de Vries). In de Twijzelermieden 1 grasmus zingend (Jeffrey Huizenga). In Heerenveen 1 nachtegaal zingend ((Gerco en Anne Jan Schutten). Te Oldeholtpade 1 roodborsttapuit (J.de Groot). Aan de noordrand van het bos op Schiermonnikoog 1 kruisbek gezien (Mireille Henry). Te Readtsjerk/Roodkerk 1 man gekraagderoodstaart (Pyt van de Polder). In Mildam 1 braamsluiper gezien (Bauke Sienema). Bij Anjum De Kolken 1 smelleken (C. van Bruggen). Bij kampeerterrein De Pomp in het Lauwersmeer 1 koekoek gezien (Hetty Sinnema en Rudy Fopma). Groepje van 11 regenwulp voedsel zoekend in de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder ((Bouke Sienema). Op Terschelling in de Seeryperpolder 1 man Amerikaanse wintertaling (Ruben Drost).
13-04. Vanmorgen vangst van 2 braamsluiper en een vroege grasmus op Ringstation Rohel (Gerard Westerhuis/VRS Rohel Tjeukemeer). In de Deelen 1 grasmus (Martine Huisman). In De Wiken bij Drachten 1 raaf gezien (Rene Hooft). In het Fochteloerveen bij de vogelkijkhut 1 grote gele kwikstaart (Marcel Stienstra e.a.). Op het Groene Strand van Ameland 7 tapuit (Johan Bolijn). In de Twijzelermieden 4 roodborsttapuit (Marco van der Velde). In De Knipe 1 man gekraagde roodstaart (Johan Medenblik). Bij De Rat in IJlst een braamsluiper (Johan Helmus). Veertig oeverzwaluw terug bij de nestwand in Alde Feanen (Tjitske Hoekstra). Twee raaf in Merskenheide (Gerben Mensink). Ten noorden van Lies op Westerplas op Schiermonnikoog 1 zwarte ibis (Karin Bergman). Twee nachtegalen zingend te Heerenveen bij de Belvedère (Dick Bos). In de Saiterpolder in Alde Feanen 1 kleine karekiet (Tjitske Hoekstra). In Ureterp bij Selmien East 1 bonte vliegenvanger (Hetty Sinnema). Bij de Merriedobbe te Leeuwarden 1 grasmus (Linda Veeman). Bij de ringplek aan het Burgumermar 2 gekraagde roodstaart en 2 snor zingend (Arend Timmerman & Gerben de Vries /VRS Burgumermar). Op strand de Vliehors op Vlieland 43 dwergstern (Carl Zuhorn). In het Fochteloerveen bij informatiecentrum 1 koekoek (Koert Scholten). In het Lauwersmeer bij Ezumazijl 70 dwergmeeuw (Rodi Nauta). Bij de jachthaven op Schiermonnikoog 5 bontbekplevier (Nika van den Meiracker). Net buiten Scharnegoutum 1 braamsluiper gehoord en twee tapuit foeragerend op een stuk maisland tussen Scharnegoutum en Lutkewierum (Pascal Osinga).
14-04. In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 keizergans (Sjoerd Kooistra). In het Fochteloerveen bij het informatiecentrum 1 paapje (Frank Verkaik e.a.). In de Amvestbossen bij Olterterp 1 fluiter (Willem Bosma). In Minnertsga 1 pestvogel ((Xantha Doevendans en Gosse Hoekstra e.a.). Op de A7 te Heerenveen 1 kerkuil dood als verkeerslachtoffer (Naut van der Mei). In de binnenstad van Leeuwarden 1 klein burgemeester 2e kalenderjaar (Donald Wolters). In de polder de Samenvoeging bij Koudum 1 bokje (Libbe Zijlstra). Groep van 60 knobbelzwanen bij de Belvedère in Heerenveen (Martine Huisman). In de Mjunster te Bakkeveen 1 grote lijster zingend (Koert Scholten). Groep van 20 witte kwikstaarten in de Duinen bij paal 18 op Terschelling (Mark Gal). Bij De Veenhoop een koekoek en een roerdomp gehoord (Auke van Eck en Alie Douma/Hitzum). Aan de Rietweg te Dronten vanmorgen 70 zwartkopmeeuw en even verder op de Vlotgrasweg nog eens 170 zwartkopmeeuw op een pas gemaaide graslandkavel. Verder in natuurgebied “de Burchtkamp” bij Lelystad 6 man en 5 vrouw beflijster (Lykele Zwanenburg, Dronten).
15-04. Zwarte roodstaart bij Vrijburgh in Drachten (Elles Wieringa). Bij Maartenswoude in Drachten 2 nachtegaal zingend en 1 groene specht aanwezig (Bouke Roosma). In Katlijk 1 man gekraagde roodstaart (Johan Medenblijk). In de Compagnonbos te Ravenswoud 1 fluiter zingend (Haije Valkema). Groep van 600 kemphaan in Groote Warnser en Zuiderpolder (Marijke Ammerlaan).
Tot zover deze extra lange waarnemingen lijst in de eerste helft van april 2024. Alle medewerkers heel hartelijk bedankt voor het zenden van de grote hoeveelheid waarnemingen, fotos en meldingen.
Voor de duidelijkheid meld ik dat alle Nieuwsbrieven OOK in te zien zijn op mijn Blog;
Nieuwsbrief 60. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de tweede helft van maart 2024.
15-03.Blauwe reigers hebben al wel zo'n 60jaar een kolonie in Hitzum, in het Westerhitzumerbos, een kleine locatie van Natuurmonumenten (Bouwe en Betty Blanksma). In de Lemsterhoek 40 grote zaagbek (Rommert Cazemier). Te Akmarijp 1 ijsvogel gezien (Henk Pieter Sterk). Bij Warten in It Alt Skroet 1 siberische tjiftjaf (Jelmer Vonk). Op Ameland in het Hollumerbos 4 grote lijster (Harm Jan Kievit). Vijftig slobeend in De Houtwiel bij Feanwâlden (Wiebe Sjoerd van der Veen). In de Bantpolder in Lauwersmeer 4000 bontestrandloper (Lars Kampjes). Bij Elahuizen in It Swin 1 roerdomp en zeker 10 nonnetjes gezien (Fre-Jan de Vries). Op Landgoed Oranjewoud 1 vrouw mandarijneend (Bouke Sienema, Heerenveen).
18-03-2024. De mannetjes van de mandarijn eend zijn het fraaiste getekend. Deze man zat in de Surhuizumer Mieden bij Surhuizum en werd prachtig aan de waterkant op foto gezet.
16-03. In Oterleek bij Heerhugowaard in provincie Noord-Holland (Gemeente Alkmaar) is een nest met 3 eieren van de scholekster gevonden door Willem Overweg (Facebook 16-03-2024/ Water, Land & Dijken).
Opmerking Jan de Jong; Het is het eerste voor Nederland en zeer vroeg.
In Scharsterbrug vliegt een mannetje merel al de hele tijd tegen de ramen en probeert zijn evenbeeld te verjagen, het vrouwtje zit te broeden in de heg (Mevr. Van der Meer). In Bakkeveen 1 vrouw appelvink (Peter van de Beek). In de Huitebuursterbuitenpolder groepje van 16 witte kwikstaarten (R. Gjaltema). Aan de Griene Dyk bij Snitser Mar 1 man witsterblauwborst (Dick Pruiksma). In Camminghaburen in Leeuwarden 41 merel overvliegend (Merel Zweemer). Twee velduil jagend in Westerschar bij Rotsterhaule (Jaqueline Knijpstra). Bij Boelenslaan op N369 t. h. v. De Fjouwer Roeden 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Erik Gorter). Groep van 1500 kemphaan in de Blaugerzen bij Akmarijp (Koos Jager). Bij Warfstermolen 200 adulte kleine mantelmeeuwen (Ruben Kikkert e.a.). In de Jan Durkspolder bij Alde Feanen 15 lepelaar (Louis Witte). In de Marschen bij Wijnjewoude 1 rode wouw gezien (Sjouke Scholten).
17-03. De ooievaar zit sinds twee dagen al te broeden in Opende. Dagelijks hoor en zie ik hier regelmatig een groene specht (Sipke Lindeboom, Opende). Voor het eerst heb ik vanmiddag in het parkje Heidemeer- Heerenveen de tjiftjaf gehoord (Ben Klaassen). In de Seeryperpolder op Terschelling 11 kneu (Leo Bot). Groep van 11 witte kwikstaart in Ryptsjerksterpolder (Vincent Douwes). Bij de Azeven Noord te Drachten 1 zwarte roodstaart (R. Gjaltema). In het Fochteloerveen 1 klapekster (Jasper Schut). In Fennepark te Drachten een ijsvogel (Merel Zweemer). In Oudeschoot 1 rode wouw gezien (Marc Bleijerveld). Twee kerkuil dood gevonden als verkeerslachtoffer bij Wons A7 (Ate Groenveld). Twintig kluut te Skrok bij Wommels (Geert Jan Sieperda). Op dit moment ook zeer veel sterfte onder de padden en kikkers bij de Linde, terrein van It Fryske Gea. Niet alleen platgereden, maar ook slachtoffer veroorzaakt door de bruine rat. Het is gewoon een moord partij. 10-tallen kikkers in een ondiepe poel. Ik heb er camera’s staan. Tot vervelens aan toe zo vaak komt de bruine rat daar op de camera voor (Harrie Bosma). Twee bosruiter aan Polderboskdyk te Joure (Durk Visser). Te Boelenslaan 1 tjiftjaf (Minke Hoekstra). Vandaag een keep in de voortuin te Franeker tussen wat vinken en huismussen (Sjors Bosma). In Ool bij Roermond in provincie Limburg 1 boerenzwaluw terug in de schuur (Han van der /Steen). Zeer vroeg terug!Groene specht te Stiens (G. Mast).
18-03. Vanmorgen een vrouw torenvalk aangetroffen op het balkon van de Parkflat aan de Frittemastate / Ubbemastins in Leeuwarden. De vogel zat klem tussen de bloembakken, maar na de bevrijding weer weggevlogen (Kor Nijboer). Groep van 70 sijs in Bosgebied Appelscha (Richard Ubels). In Wierum 1 zwarteroodstaart (Andries Dijkstra). Bij ons in de tuin in Pietersbierum zagen we vandaag twee witte kwikstaart (Beitske Bijl -de Vroe). Drie witsterblauwborst aan Wadkant bij Westhoek (Wim van Zwieten). Groep van 12 baardman bij De Pomp in Lauwersmeer (Klaas van der Ploeg). Groep van 45 kluut bij Noorderleech (Pim Wolf). Bij de Potskar Noord /Snitser Mar 1 kleine zilverreiger en 1 grote zilverreiger (Jappie van der Pol).
18-03-2024. Kleine zilverreiger en Grote zilverreiger samen op de foto bij Potmarge aan het Snitser Mar. De grote zilverreiger is geringd als nestjong op 27 mei 2023 te Krammer -Volkerak in Zuid-Holland zo meldde Roland Jan Buis me.
19-03. In de Seeryperpolder op Terschelling 31 kluut (Louis H. Zandbergen). In het Westerschar bij Rotsterhaule 3 velduil (J. van Oosten). Op de A7 te Heerenveen 1 kerkuil dood door verkeerslachtoffer (Henk Eland). In Scharnegoutum 1 ijsvogel (Rommert Cazemier) Te Oosterwolde 4 roodborsttapuit (Dirk Haaijema). Te Beetsterzwaag 1 grote gele kwikstaart (Willem Bosma). In het Lauwersmeer bij De Pomp 1 blauwborst (Kees Bode). Tachtig knobbelzwanen bij de Beamkamp te Sondel ((Sjouke Scholten). In Drachten bij Vrijburgh 2 Carolina eenden gezien (Elles Wierenga). In het Franekerbos te Franeker 1 fitis (Gertjan Hijstek). In Drachten 2 ijsvogels nestelend en paring gezien (Bertina de Boer Tolsma). In het Rijsterbos zeker 10 grote bonte specht, 1 zwartkop, 5 boomklever, 2 vuurgoudhaan en 13 zingende tjiftjaf aanwezig (Theo de Vries). Vandaag de eerste zingende zwarte roodstaart bij de gemeentewerf in Joure (Tonny de Jong). In De Rottige Meenthe 1 man blauwe kiekendief jagend boven grasland (Ytsje Dijkstra, Lemmer). In Workum 1 kolibrievlinder op mahonie struik (Oane de Jong, Nijland). Er zijn er in elk geval 2 groene specht in het Hemmemapark te Berltsum (Ita Spoelman).
19-03-2024. Blauwe kiekendief zoekt grasland af op zoek naar prooi.
20-03. In het Drents-Friese Wold /Kale Duinen bij Aekingerzand 1 paapje (C. Hoek). In Heerenveen 1 zwarte roodstaart bij Skoatterwald (Joost Vogelzang). Bij de Burgumer Mar 1 blauwborst (Sibbele de Jong). Te Driezum 1 bokje gezien (Erik Pomp). In Smallebrugge 14 witte kwikstaart (Jorrit Zondervan). In het Roekebosk te Beetsterzwaag 1 kleine bonte specht (R. Riemersma). Drie mandarijn eend (2 man/1 vrouw) in recreatiepark de Heide te Heerenveen (Helma de Winter). Groep van 14 sneeuwgors op strand van Terschelling (Martin Lok). In de Driessenpolder in de Lendevallei 8 bontbekplevier (Koos Jager). Bij het station in Stavoren 1 Chileense smient (Lysanne Valk). Groep van 38 strandleeuwerik in Banckspolder op Schiermonnikoog (Marijn Verweij). De eerste tjiftjaffen gehoord in Dronrijp, 2 witte kwikstaart in het gras, een boomkruiper en een grote bonte specht in de esdoorn. Ook een grote zilverreiger in de tuin, plm. 50 meter van ons huis (Henk Jukkema).
21-03. Op het strand van Terschelling 3 rouwkwikstaart (Jaap Vink). Een witgesterde blauwborst man gevangen en geringd aan noordoever Tjeukemeer op ringstation Rohel (VRS Rohel Tjeukemeer). Zeventig steenloper rustend in Veerhaven op Schiermonnikoog (Marijn Verweij). Vijftien witte kwikstaart te Jelsum (Lisette Cuperus). In De Knipe 1 zingende kleine bonte specht (Johan Medenblijk). In het Easterskar bij Sintjohannesga 26 pijlstaart en 1 zwarte ruiter gezien (Bauke Sienema). In Hieslum 1 blauwe kiekendief gezien (Sjoerd Bresser). In de Driessenpoolder/ Lendevallei 1 boerenzwaluw gezien (R. Gjaltema).
In Friesland is de boerenzwaluw tot nog toe maar weinig gezien. Elders uit ons land komen al flink wat meldingen met hogere aantallen. Op 21 maart; 9 te Breda/Asterplas in Noord-Brabant (Erik van Boxtel) en 8 in Stevensweert in Limburg (Anja van Halbeek). 22 maart al 17 in Brabantse Biesbosch (Helmut van Pelt) en 23 maart 10 bij De Krim/Vloeivelden in Overijssel (Gerwin Plaggenmarch). Ben benieuwd wanneer er meer groepjes in Friesland gezien zullen worden.
De boomklevers hebben hun intrek genomen in een pvc-nestkast in het Fermanjebosk in Damwâld. Een primeur volgens mij, met het gazen korfje ervoor. De gazen korfjes zijn een succes! Wellicht voor andere nestkastcontroleurs een nieuwe standaard te gebruiken voorziening in de strijd tegen boom- steenmarter (Jan Andries Wagenaar).
Opmerking Jan Andries; De korfjes zijn gemaakt van parkietengaas (19 x 19 x 1,45mm). Vooral de draaddikte van 1,45 mm is belangrijk, anders worden de korfjes te "slap". Het vormen van de korfjes hebben we gedaan om een rond stuk buis. De uiteinden van de stukken gaas zijn gesoldeerd. Maar dit zou ook kunnen met een paar ijzerdraadjes eromheen. Het vlak voor de korfjes is gemaakt uit 13 vlakken bij 6 vlakken parkietengaas. Bij de 6 vlakken is bij de zesde rij het laatste vlak de rand verwijderd, opdat er een rij pennetjes blijft staan. Hiervan hebben we een aantal door de pvc-nestkast gestoken en omgebogen. Bij een houten nestkastje zullen enkele pennetjes omgebogen moeten worden (90 graden) en vastgezet met een N vormige draadkram (1,8 x 15 mm).
21-03-2024. PVC Nestkast in Fermanjebosk te Damwâld met gazen korf geeft meer bescherming tegen boom- en steenmarter.
22-03. Op ons terras aan de Stienservaart te Stiens twee mandarijneend op de eerste lentedag Ger Boersma). In de Holwerder Oostpolder 1 tapuit (Douwe van der Ploeg). In Oosterwolde 1 zingende zwarte roodstaart (Jan Kalsbeek). In de Potmarge te Leeuwarden 1 zwartkop roepend (Jelmer Groen). In het Lauwersmeer bij Ezumakeeg 1 boerenzwaluw (Jago van Andel). Bij de Klyndobbe te Feanwâlden 15 witte kwikstaart (Wiebe Sjoerd van der Veen). Een velduil dood gevonden (bij rijksweg) tussen Marssum en Deinum (M. Houtsma e.a.). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 vrouw blauwe kiekendief jagend (Bauke Sienema, Heerenveen).Wel 20 kraanvogels foeragerend op een maisveld tussen Appelscha en Fochteloo (Hiske en Peter van Leeningen). Een groene specht te Stiens (G. Mast).
23-03. Vandaag is bij ons, in Haarlo /Gelderland, de eerste boerenzwaluw weer gearriveerd in de schuur. We hebben meestal jaarlijks tussen de 10 en 15 boerenzwaluw paartjes die broeden op onze deel (een enkel jaar hebben we zelfs 22 nesten geteld). Daarnaast hebben we ook nog huiszwaluwen (wel wat minder) en een steenuil paar, mooi gekwetter bij elkaar altijd (Rebecca Meijerink- Kistemaker). In Kootstertille 1 ijsvogel (Robert Wagter). Twee zwarte roodstaart in Moddergat (Tom Zeegers). Een man zwartkop in Surhuisterveen (Wichard Zuidersma). Op de A7 bij Beetsterzwaag 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Noel Shillcock). In Jelsumer Nieuwland vloog 1 ijsvogel tegen de ruiten. Na enige tijd rusten goed weer weggevlogen (Koos Klijnsma). Twee rode wouw bij Wijnjeterperschar gezien (Jan Kalsbeek). Groep van 100 smient in Easterskar te Sintjohannesga (Wiebe Poppe). Eerste boerenzwaluw terug in de stal te Luinjeberd bij Herman de Glee. Elk jaar broeden daar wel 20 -25 paar (mededeling Jouke de Glee). In de Overtuin in Oranjewoud 1 kleine bontespecht (Gert Jan Versteeg). Groep van 55 holenduif in Blijabuitendijkspolder (Piet Boersma). In Beekbergen 1 man boerenzwaluw terug in woning, vogel komt a l 3 jaar terug in de woning op een lamp (Belinda Meuldijk). In Rotsterhaule sneuvelde een geringde tjiftjaf tegen de vensterruiten. Deze tjiftjaf was op 7 juli 2023 geringd als eerste jaars vogel aan het Tjeukemeer bij Rohel (Sander en Roelofke Troost). In Drenthe te Dwingeloo 1 nest met 3 ei wulp (Peter Saathof). Groene specht te Stiens (G. Mast).
De wulp is nog steeds een schaarse broedvogel in Friesland. We zijn benieuwd of er dit jaar ook vroege broedgevallen zijn vastgesteld.
24-03. Groepje van 15 groenling te Bakhuizen (Peter van de Beek). Warden 1 zwartkop (Bouke Roosma). Bij Heaburgen in Nijemirdum 7 zwartkopmeeuw (Albert Fopma). Te Bakkeveen 1 boerenzwaluw ((Koert Scholten). Groep van 80 kemphaan bij de Griene Dyk aan Snitsermar (Dick Pruiksma). Zestien zwarte zwanen bij Heaburgen te Nijemirdum (Albert Fopma). Groepje van 16 kneu bij de Stroomkant bij De Blesse (Marco Hillenaar). In de Groote Sintjohannesgaaster veenpolder 1 groene specht (S. Wenings). Bij It Ald Skroet te Warten 1 tapuit (Jelmer Vonk). In de Noorderleegpolder 1 zwarte roodstaart (Durk Lautenbach en Janneke Slot). In de Wielpolder bij Laaxum 2 rouwkwikstaart (Libbe Zijlstra). Drie boerenzwaluw in Catspoolder in Lendevallei (Marco Hillenaar). In Franeker al een paar meerkoet met 4 kleine jongen. De jonge waren op 21 maart uitgekomen en zwommen in de vijver (Claas Frankena).
Bij een broedduur van 22 dagen van de meerkoet en 4 eieren kom ik uit op een eerste ei data van 25 februari. Dat is vroeg voor Friesland. Al eerder werden er meerkoet nesten met vroege eieren gevonden dit jaar. Zo ontdekte Imko Riemersma in Sneek op 27 februari al een nest met 4 eieren (1e ei 23 februari!). Op 10 maart werd er in Leeuwarden een nest met 6 ei aangetroffen (Jan Jelle Jongsma, Damwâld).
24-03-2024. Een vroeg ouderpaar meerkoet met 4 kleine jongen van 4 dagen oud in de vijver in Franeker.
25-03. Aan de Vegelinsweg te Joure 1 groenling in baltsvlucht (Tonny de Jong). Twee boerenzwaluw terug in de schuur te Wijtgaard (Kees Reitsma). In het Fochteloerveen 1 oeverzwaluw overvliegend (Jos Welbedacht). Drie huiszwaluw bij de Grootte en Kleine Potten aan Snitsermar (Jan Bakker). In het Oosterschar te Sintjohannesga 1 fitis zingend (Bouke Sienema, Heerenveen). Groepje van 20 keep te Ravenswoud (Jos en Fedde Welbedacht). Drie roodhalsgans in Polder de Zwettepoel bij Broek (Tsjepke van der Honing, Joure). Bij de Mokkebank te Laaxum 1 gele kwikstaart (Hessel van der Iest). In It Sud te Drachten 1 zwarte roodstaart zingend (Willem Bosma). In de Brekkenpolder bij Lemmer 4 zwartkopmeeuw (Ruben van der Horst). Aan de Griene Dyk bij Snitser Mar 1 fitis zingend (Fedde Welbedacht en Bert op den Dries). In het Helicon & Businesspark in Leeuwarden 1 zwarte roodstaart zingend (Merel Zweemer). In de Duinen t.h. v. paal 12 op Terschelling 1 man beflijster (Rob Meima). In de Lekmar bij Terhorne 2 zomertaling (Dick Pruiksma). Een vroege rietzanger zingen te Piaam bij kijkhut de Ral (Hubert Kivit).
26-03. Boven Joure 1 zwartkopmeeuw overvliegend (Tonny de Jong). In de Kollumerwaard in Lauwersmeer 1 oeverzwaluw overvliegend (Arno ten Hoeve). In Jubbega 1 boerenzwaluw terug in de garage (Riekje Dijkstra). Vanmorgen zag ik een groep van 7 tjiftjaf, 2 mandarijn eenden en een ransuil bij de Potmarge in Leeuwarden (Thomas Bakker). Vandaag om 12:15 uur een vroege huiszwaluw op 't Sud bij Drachten (Heleen Mulder). In tuin te Drachten 1 grote vos vlinder (Hans Bijl). Op de A32 bij Birstum 1 wasbeerhond dood als verkeerslachtoffer (Ralph Smits). Drie dode kerkuil gevonden als verkeersslachtoffer; 1 x A7 Beetsterzwaag/ 1 x A7 Oudehaske en 1 x A6 Tjeukemeer. Bij Beetsterzwaag ook 1 x verkeerslachtoffer ransuil (Ben Koks). Drie boerenzwaluw te Oudemirdum (Hessel van der Iest). Te Beetsterzwaag 1 witkopstaartmees (Gerard Westerhuis). In de Oosterschar bij de vogelkijkhut 4 witsterblauwborst zingend (Ida Bek en Twan Zijlstra). Twee ijsvogel in polder de Zwettepoel (Wouter M.G. Vansteelant en Dennis Keus). Groep van 50 strandleeuwerik op Waddenzeedijk op Schiermonnikoog (Niels Dingemanse). Bij de Bouwepet bij Giekerk 1 gele kwikstaart en 1 witsterblauwborst (Sibbele de Jong). Op Terschelling op strand tussen paal 5 t/m 10 1 kleine burgemeester (Jaap Vink).
27-03. Vier witgesterde blauwborst (alle mannetjes) gevangen en geringd op Ringstation Rohel aan de noordoever van het Tjeukemeer (VRS Rohel Tjeukemeer). In park Heremastate te Joure 1 zwartkop zingend (Tonny de Jong). De boomklevers zijn alweer een tijdje present en sinds een paar dagen ook een koppeltje appelvink bij de voedertafel in Oudemirdum (Joke en Rinke Koopmans). Op de A7/N381 bij knooppunt Drachten 1 kerkuil dood als verkeerslachtoffer (Jelmer Groen). Bij Ballum op Ameland 1 visarend overvliegend (Astrid van der Velde). Bij Balk groepje van 15 groenling (Ale Overwijk). Bij De Merksen bij Ureterp 1 zwarte roodstaart (Koert Scholten). Drie boerenzwaluw bij Oer de Wiel te Feanwâlden (Wiebe Sjoerd van der Veen). Bij Haskerdijken/Nieuwebrug 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Wannes Lely). Bij De Vlakte van Oosterbierum 75 oeverloper (Herman Slot). In de Groote Warnser Zuiderpolder bij Warns 18 zwartkopmeeuw (Hessel van der Iest). Op Ameland aan de Noordzeekust op strand bij Nes > 200 drieteenstrandloper (Judith Schmidt). In Aldtsjerk /Oudkerk 1e Friese grutto ei gevonden door Age Sikma om 14:12 uur. Op 20 maart 2024 1e landelijke grutto ei gevonden te Westzaan door Arjan Benjamin (melding BFVW-site Facebook). Een zwartkop te Stiens (G. Mast).
28-03. Bij de Duurswoudsterheide 1 rode wouw (Helga Manson). In weidevogelreservaat Skrok bij Wommels 1e Friese en Nederlandse ei tureluur gevonden door Gerard van Asselt (BFVW-site Facebook). Vandaag mochten we de eerste boerenzwaluw van het seizoen weer begroeten in de garage in Katlijk, hopelijk volgen er snel meer (Hendrik en Atsje de Vries). Vandaag kwam ik een velduil tegen op de Workumer binnenwaard (Tjerk Kunst). Acht kneu te Heerenveen (Ep van Hijum). In De Blesse 1 boerenzwaluw gezien (Jasper Zoeter). Op A37 bij Scheenebos bij Oldeholtpade 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Esther van Veen). Groepje van 36 kneu te Oldeholtpade (J.de Groot). Bij rijksweg door het Tjeukemeer 1 oeverzwaluw (Erik Pomp). Op de A7/N381 bij knooppunt /Drachten 1 kerkuil dood door verkeerslachtoffer (Ben van Wierst). Bij de Bocht van Molkwar 1 regenwulp (Hessel van Iest). Tien sijs overvliegend naar noord bij Van Hall Larenstein te Leeuwarden (Wessel te Velde). Groep van 42 kneu op Ameland voedsel zoekend bij Buren (Theo en Judith Schmidt). Groep van 30 slobeend bij de Mokkebank (Ben van Wierst). Tijdens een weidevogel inventarisatie in de Blaugerzen bij Akmarijp 1 nest met 2 ei grutto gevonden om 10:58 uur. In de afgelopen 50 jaar vond ik ze altijd pas na 28 maart (Jurjen van der Meer, Terkaple).
28-03-2024. Vroeg legsel van de grutto gevonden in de Blaugerzen te Akmarijp. Het eerste ei is zeker op 27 maart gelegd.
29-03. In de Alde Feanen bij Eernewoude 1 rietzanger zingend (Marten Sikkema). Groep van 60 kneu op heide Allardsoog (Koert Scholten). In de Alde Feanen bij Eernewoude 1 beflijster (Maurice La Haye). Groep van 40 witte kwikstaart te Anjum (Rudy Fopma). In de Alde Feanen /Tusken Sleatten 1 man snor zingend (Wijnand Jager). Twee boerenzwaluw in De Deelen (Sjouke Scholten). Tien oeverzwaluw in Fochteloerveen (Alex van der Kloet). In de Groene Ster te Leeuwarden 1 rietzanger zingend (Merel Zweemer en Lisette Cuperus). In het Wijnjeterperschar 1 zwartkop (Siep Luinenburg en Harm Jan Kiewiet). In de Wide Mar te Stiens 1 witsterblauwborst (Koos Klijnsma). Groep van 20 waterpieper en 1 tapuit man bij Zoutkamperplaat in Lauwersmeer (Marcel Stienstra en Rudy Fopma). In het Alpherveld bij Beetsterzwaag 1 zwarte mees zingend (Vincent Douwes). Vanmorgen ZEVEN kerkuil dood als verkeerslachtoffer gevonden, 4 x op A6 bij Lemmer, 3 x op A6 Joure. Verder ook 2 ransuil dood als verkeerslachtoffer, 1 bij Tijnje A7 en op de A7 bij Beetsterzwaag ook 1 (Madeleine Postma). Op Afsluitdijk bij Breezanddijk 1 kerkuil dood als verkeerslachtoffer aan de IJsselmeerzijde. Verder 1 ransuil dood als verkeerslachtoffer ten ZW van Breezanddijk op Afsluitdijk en 1 ransuil dood als verkeersslachtoffer op A31 bij afslag Franeker (Roelf Hovinga).
SLACHTING ONDER UILEN OP FRIESE WEGEN. Van 15 t/m 29 maart alweer 20 (!) kerkuilen dood gevonden in het verkeer in Friesland. Op 29 maart zelfs 8! Naast de kerkuil zijn er ook al diverse ransuilen gevonden. Het valt op dat er ook meerdere uilen sneuvelen bij Beetsterzwaag. Het traject wat destijds door Johan de Jong (R.I.P.) Beveiligd werd met hoge zitpalen. Worden deze zitpalen wel gecontroleerd of ze nog werkzaam zijn nu Johan de Jong ons is ontvallen?
30-03. Vanmorgen in de petgaten bij Snikzwaag tijdens inventarisatie 3 fitis zingend, 3 witsterblauwborst zingend, 1 kneu en een vroege rietzanger zingend (Tonny de Jong, Joure). Groep van 50 keep in Drents Friese Wold bij Aekingerbroek (Sandra Teer). Te Warga 1 zwarte roodstaart (Johan Mulder). Een paar mandarijneend bij bedrijventerrein De Wierde in Heerenveen (Tsjepke van der Honing, Joure). Een man beflijster te Zwarte Haan (Marcel Stienstra e.a.). Te Tytsjerk 2 boerenzwaluw overvliegend (Marnix Oudega). In het Oosterschar te Sintjohannesga 1 snor (Johannes en Gea Koster). Drie fitis zingend aan het Snitser Mar bij de Grienedyk (J. van Oosten). Een gele kwikstaart bij Kop Bloksloot & Vrije Grazen (Reitze van der Werf). In De Deelen 1 purperreiger (Martine Huisman). In Polder Nes op Ameland 150 steenloper (Sandra Nap). Drie duizend goudplevier in Polder Geele Strand te Workum (Libbe Zijlstra). Op de Workumerwaard 1 reuzenstern (Sietse Bernardus, Joure). In het Stobbegat/Vegelinsoord noordwestelijk van het dorpshuis De Sethage 1 ransuil gehoord (Durk Durksz).
31-03. Drie kleine plevier in De Gouden Boaiem bij Heeg (Bert Zijlstra). In de Jan Durkspolder bij Alde Feanen 21 lepelaar (Erik Gorter). In het Ketlikerskar 1 kleine bonte specht, 1 groene specht en 1 zwarte specht (Martine Huisman). Een zingende man gekraagde roodstaart in Feanwâldsterwal (Arno Niehof).
De gekraagde roodstaart was dit jaar weer vroeg terug in Friesland, vorig jaar werd de eerste gezien op 30 maart te Kollum (Joost de Bruin). We zijn benieuwd wanneer de anderen aankomen op de broedplaatsen.
Vanmiddag een ijseend gezien in een sloot bij de Hoarnestreek boven Sexbierum. Dichtbij de dijk (Ali Douma, Hitzum). De zwartkop gehoord te Franeker (Auke van Eck). In een tuin aan de Scheen te Joure zwartkop zingend en een groene specht bij de sportvelden (Durk Visser).
Tot zover het overzicht van de laatste 2 weken van maart 2024. Heeft U naar aanleiding van deze Nieuwsbrief nog vragen/ aanvullingen en of bijzondere meldingen dan hoor ik dit graag. Niet alle binnengekomen meldingen zijn ook opgenomen.
Nieuwsbrief 59. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de eerste helft van maart 2024.
Nieuws van Boerenzwaluw project Friesland.
In 2024 hebben we voor het Boerenzwaluw onderzoek in Friesland een bijdrage mogen ontvangen voor onderzoek aan boerenzwaluwen van Eco Visie (flora en fauna). Eco Visie is een onderdeel van Bodem Visie (milieu en veiligheid) en gevestigd in Grou (Singel 60).
Zie https://www.bodemvisie.nl/ecovisie/Het is een nieuwe dienst in Friesland die tevens onderzoek op maat doet op het gebied van ecologisch onderzoek in een breed scala in ons land.Ecologische overwegingen worden steeds belangrijker in stad en land en daarom bieden ze gespecialiseerde onderzoeken voor bodemonderzoek, milieuadvies of ecologische ondersteuning. Als onderzoeker ben ik enorm blij met deze ondersteuning!
Vogelnieuws
01-03. Te Willemstad (Noord-Brabant) 1 boerenzwaluw gezien (C. Aukes). Vandaag zes merel in onze tuin en nog eens twee verderop in Friens waargenomen. Dat vind ik verheugend, want in voorgaande jaren was de stand behoorlijk gedecimeerd. We hebben altijd succesvolle nesten gehad hier, dus dit zestal, daar verwacht ik toch zeker een broedpaar van (Sybe van der Meulen). Te Stiens 1 sijs zingend (Lisette Cuperus). Te Ald Duerswâld bij Wijnjewoude 4 vrouw kruisbek (Wiebe Sjoerd van der Veen). In het Walle Bosch te Beetsterzwaag 1 glanskop en 50 vink (Willem Bosma). Vijftig koperwiek in Diepsterbos/Zomerhuisbos in Lauwersmeer (Marchel Stienstra). Op Duurswoudsterheide 1 klapekster (Koert Scholten). Groep van 43 grote zilverreiger in Veenpolder De Deelen (Linda Veerman). Bij de Wide Mar te Stiens 1 tureluur (Koos Klijnsma). Bij Ferwert Buitendijks 3 lepelaar (Marcel Korthagen). Aan de kust bij Kimswerd 1 papegaaiduiker dood gevonden (Jelmer Groen). Bij het Van Hal Larenstein in Leeuwarden 1 tjiftjaf (Abe). In Woudsend 1 witte kwikstaart (Jorrit Zondervan). In de Blaugerzen bij Akmarijp 1200 (!) bonte strandloper, 150 kemphaan en 370 wintertaling (Wouter M.G. Vansteelant).
Maart-2024 Nooit eerder werden dergelijke hoge aantallen bonte strandlopers in het binnenland van Friesland gezien, De soort komt naast de Blaugerzen bij Akmarijp ook op meerdere plekken voor.
Opmerking Jan de Jong; Voor het binnenland van Friesland is 1200 bonte strandloper een van de grootste groep die ooit daar waargenomen is. De soort wordt meestal aan de Waddenzee kust en bij de eilanden in grote aantallen gezien tijdens de voorjaarstrek. De laatste jaren komen er steeds vaker meldingen binnen van bonte strandlopers in het binnenland van Friesland. Op 3 maart 2024 ving Johannes Ruurd Fokkens met het wilsternet ook 2 bonte strandlopers in polder Krûsbrekken bij Sneek.
02-03. In de tuin 1 dagpauwoog vlinder te Joure (Jan de Jong). Vandaag twee kraanvogel over zien vliegen vanuit windrichting zuidoost tussen Aldwâld en Westergeest. Ze vlogen richting Lauwersmeer (Wim Timmermans, Oudwoude). Groep van 60 grote barmsijs bij Willemstad te Appelscha (Marcel Stienstra). Vijftien kramsvogel bij Snitser Mar aan Griene Dyk (J. van Oosten). In Offingawierpolder 1 tjiftjaf (Dick Pruiksma). In De Deelen 1 klapekster (A.C. van Zwol). In het Ketlikerskar 2 zwarte specht (Haije Valkema). Groep van 6 velduil op Vlakte van Oosterbierum (Jelmer Groen). Bij De Wymerts bij Bolsward 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Renout van Kroonenburg). In polder Galamadammen bij Koudum 1 zwartkopmeeuw (Libbe Zijlstra). Bij Hoek de Bant in Waddenzee groep van 1500 bonte strandloper (Ton Wijnalda). Te Skrok bij Wommels 2200 grutto (Joop van Eerbeek). Tien bergeend in het Oosterschar bij Sint Johannesga (Bauke Sienema). Groep van 15 waterpieper bij Helofytenfilter te Oudega SWF (Jorrit Zondervan). Eerste kievitsei gevonden te Beuningen in Gelderland o 10:10 uur door Wil Schotanus, een oud inwoner van Sint Nicolaasga (melding Romke de Jong). Eerste kievitsei in provincie Brabant gevonden door Geurt Elemans (Brabants Dagblad). In Haulerwijk 1 witte kwikstaart en een vroege aardhommel gezien (Johannes Veenstra). In Kollum aan de Zevenhuisterweg 1 witte kwikstaart gezien (Gerben Hoekstra).
03-03. In Munnekeburen 1 boerenzwaluw gezien (Esther Hegt). Twee citroenvlinder in de tuin te Joure, onze eersten dit jaar (Jan de Jong). Tegen de avond 2 velduil te Ouwsterhaule (Albertje Alkema ten Hoeve). In de Rozenbosk bij Joure waren zeker een zestal grote bontespecht aan het roffelen, had de indruk dat er nog wel meer zaten (Durk Visser, Joure). Vandaag een citroenvlinder en een kleine vos vlinder in onze tuin in Hemelum (Joke Wolbers). Vlakbij Scharnegoutum vandaag nog kramsvogels, een grote zaagbek (vrouw) en bij Lutkewierum nog 2 wulpen gezien. In het buitengebied van Scharnegoutum nog 1 ransuil in conifeer. Zelfs tussen het groen van de conifeer viel hij in eerste instantie niet op (Pascal Osinga). Onze witte kwikstaart is weer terug op de nok van het trekker hok in Akkrum. Ik heb hier elk jaar een broedpaar. De vogel is precies 2 weken eerder terug dan vorig jaar (Hyltsje Hilverda). Vandaag 1 tjiftjaf te Westerend, Drogeham bij het strandje Schuilenburg, onder het PM kanaal (Jan Bijna, Hardegarijp). In Wommels eerste eendeneieren in de korf en al een vroeg broedende meerkoet op het nest in Franeker (Claas Frankena).
03-03-2024. Vroeg broedende meerkoet verscholen tussen het oude riet in Franeker (Claas Frankena).
04-03. Twee steenuil in Steggerda en 1 groene specht (Joachiem Westenbroek). In de Blaugerzen bij Akmarijp 1 vrouw bruine kiekendief en 1 blauwe kiekendief. Verder op ondergelopen landerijen veel kemphaan, slobeend, bergeend, krakeend, plm. 50 pijlstaart en zeker een 100 tal grutto. Nog steeds veel brandganzen in wijde omgeving aanwezig (Lykele Zwanenburg, Dronten). Een groene specht in park Heremastate te Joure (Durk Visser). Op Vlieland bij Westerveld 1 rouwkwikstaart (Carl Zuhorn). In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 roodborsttapuit (Bauke Sienema). Twee kerkuilen dood als verkeerslachtoffer bij Lemmer, 1 x op A6 bij Lemmer en 1 x op A6 bij Tjeukemeer (Ida Bek en Twan Zijlstra). In de Alde Feanen in Jan Durkspolder 1 rode wouw gezien (Dick Bos). In Akkrum 1 ijsvogel (Jan Schilstra). Twintig krooneenden in polder Cornwerd (Paul van Eik). Bij de Krûsbrekken te Snits 300 kemphaan en een 1500 kievit (Dick Pruiksma). In de Sprong en Wiewenspolder bij Hinnaard 1 gewone rietkever (Rommert Cazemier).
04-03-2024. De gewone rietkever (Donia clavipes) komt op veel plaatsen in de rietzomen van oevers in Friesland nog wel algemeen voor maar wordt weinig gemeld of gefotograveerd.
05-03. Twee kievitseieren gevonden door Anne Wind in Echtenerbrug. Dit is het eerste ei in Friesland en tevens het eerste van de gemeente De Fryske Marren. Voor meer vondsten van eerste kievitseieren in Friesland kijk op https://www.friesevogelwachten.nl/nl (bron BFVW). Afgelopen weekend op de kale Duinen bij Appelscha geweest: “massale" aanwezigheid van boomleeuweriken (Wouter Schothorst, Joure). In Burgum een mannetje torenvalk die achter een vink aanzat met een klap tegen de vensterruiten. De torenvalk overleefde de klap niet, vink wel (N. Veenstra). In de Alde Feanen bij Earnewâld zeearend 1e ei gelegd (mededeling Sjoerd Kooistra). In Damwâld een geringde tweede kalenderjaar vrouw kerkuil dood gevonden als verkeersslachtoffer door P. Huizinga. De vogel was op 15 juni 2023 geringd als nestjong aan de Holtweg in Beuningen (Gelderland). Hemelsbreed op 128 km van de geboorteplek (melding ringer Harry de Boer/Broeksterwoude). In polder van Ternaard 10 witte kwikstaart (Ria Pekelsma). In Zwarte Haan 1 zwarte roodstaart (Rogier Schinkel). In het Rijsterbos 5 boomklever baltsend en 8 grote bonte specht gehoord (Theo de Vries). In de Groene Ster bij Leeuwarden 1 tjiftjaf (Gerard Westerhuis). Te Oranjewoud 20 groenling (Koos Jager). Bij Skrok in Wommels 1 tureluur (Simon de Winter). Twee zwartkopmeeuw in polder Wainserwar tussen Laaxum en Scharl (Hessel van der Iest). Twee kerkuilen (!) dood als verkeersslachtoffer op A6 aan zuidzijde Lemmer (Ate Groenveld). Een ijsvogel en 12 putter in Hemmemapark in Berltsum/Berlikum (Ita Spoelman).
Opmerking Jan de Jong; In 2 dagen 4 kerkuilen dood op A6 bij Lemmer! Dit is een rare hoek waar kerkuilen die uit zuidelijke richting naar Friesland trekken en kennelijk in een soort fuik komen en daar de A6 oversteken of op zoek zijn naar veldmuizen en dan sneuvelen. Trouwens het is de afgelopen weken weer bar en boos hoeveel kerkuilen er wel niet sneuvelen in het verkeer alleen al in Friesland. Waarschuwingsborden voor automobilisten op knelpunten bij bepaalde wegen in het landschap lijkt me op zijn plaats.
06-03. Vier velduil aan de zeedijk bij Koehool gezien (Rinse Kuiken). In het buitengebied van Sint Anna Parochie 100 graspieper en 1 roodborsttapuit (Durk Lautenbach). Bij de Mokkebank te Laaxum 1 velduil jagend (Hessel van der Iest). Drie koereiger bij de Greate Krite te Grou (Jelmer Vonk). Bij de Kroonspolders op Vlieland 3000 rosse grutto, 1000 scholekster en 3000 wulp (Marco Zomer). Aan de Snitsermar bij de Griene Dyk 1 tjiftjaf (Jappie van der Pol). Bij de Veerdam te Holwerd 30 kluut (Fedde Welbedacht). In de proeftuin De Oerfloed in Leeuwarden 1 siberische tjiftjaf (Paul van Eik).
06-03-2024.Voorjaarsgevallen van de siberische tjiftjaf zijn nog steeds zeldzaam in Friesland.
07-03. Een meerkoet broedend op nest in gemeente Leeuwarden (Jan Jelle Jongsma). Bij Steggerda vandaag 2 groene specht gezien ((Joachiem Westenbroek). In Sneek een man zwartkop bij pindakaaspot (Wietze de Vries). Bij de Bouwepet te Mûnein (Molenend) groepje van 8 witte kwikstaart en 1 tureluur (Wiebe Sjoerd van der Veen). In Franekerbos bij Franeker 1 tjiftjaf (Antoine van der Heijden). In het Ketlikerskar 1 kleine bonte specht (Wim van Zwieten). Te Donkerbroek kerkuil dood door verkeer (Lex Wieringa). In de Blaugerzen 1 tureluur terug (Wouter M.G. Vansteelant). Bij Ezumakeeg in het Lauwersmeer 25 bergeend en een grote groep van 500 meerkoet (Bert Metz). Bij Oer de Wiel te Feanwâlden 25 grote canadese gans (Dick Bos). In Joure 1 mandarijneend man gezien (Piet Terpstra).
08-03. In het Easterskar bij Sintjohannesga 1 rode wouw (Hans Smit). In Feanwâlden 1 tjiftjaf zingend (Arno Niehof). Vandaag zijn de tureluurs gearriveerd op hun plek in De Gruyts bij Warfstermolen, volop lawaai. Ook vloog daar een velduil op deze week (Sies Krap, Kollum). Vandaag heb ik m’n eerste tureluur in het binnenland gezien; in een plasdras bij Scharnegoutum. Ook 2 witte kwikstaart voedsel zoekend op een mestbult bij een boerderij vlakbij Bozum. Ik vermoed dat dit boerenerf als broedplaats is gekozen: (J.P. Osinga, Scharnegoutum). Vanmiddag in nazorg gebied Donkerroek een 8-tal tureluur weer terug, en als verrassing een rode wouw die overvloog (Folkert Donker, Donkerbroek). Twee tureluur in de Blaugerzen te Akmarijp, en heel spectaculair was de jacht van een mannetje slechtvalk boven een groep steltlopers (Lykele Zwanenburg). Groepje van 15 putter te Harlingen (Jose Drost). Te Oldeholtpade 130 kramsvogel (J.de Groot). In IJlst 1 tjiftjaf zingend (Pim Julsing). Bij Makkum /De Holle Poarte 2 raaf (Richard Lookman). In het Oosterschar bij Sint Johannesga 1 kleine bonte specht (Sandra Teer). In Dekema State te Jelsum 1 groene specht (Wannes Lely). Op Vlieland bij de midgetgolfbaan een aarzelend zingende tjiftjaf (Carl Zuhorn). Groepje van 7 buizerd en 2 ooievaar in Ryptsjerksterpolder (Vincent Douwes). In de Jan Durkspolder /Alde Feanen groepje van 11 lepelaar (Timo Seure e.a.). Grote groep van zeker 500 bontbekplevier bij Hoek van de Bant in Waddenzee (Jos Gorissen). In de Soarremoarsterpolder bij Nes Akkrum 6 tureluur (Klaas Hallema).
16-06-2006. De tureluur verschijnt altijd wat later in het binnenland van Friesland dan andere weidevogels. Op 8 maart kwamen er opvallend meer meldingen binnen. Zo zijn er 2 gezien in Stiens Wide Mar (Wannes Lely), 1 in De Deelen Veenpolder (Rowena Bos), 1 in polder te Scharnegoutum (Pascal Osinga), 1 bij de Grutte Wielen bij Leeuwarden (Merel Zweemer) en 1 in het Oosterschar bij Sintjohannesga (Bauke Sienema).
09-03. Vier velduil waargenomen bij Hoarnestreek te Sexbierum (Sandra Teer). Twee kerkuil dood als verkeerslachtoffer gevonden, 1 op A7 bij Beetsterzwaag en 1 op A6 bij Lemmer (Willem Wind). Op de A6 bij Joure 1 kerkuil dood als verkeerslachtoffer (Sven Valkenburg). Op de N381 te Oosterwolde 1 kerkuil dood als verkeerslachtoffer (Christiaan de Vries). Bij Selmien East te Ureterp 1 kerkuil dood als verkeerslachtoffer (Lex Wieringa).
Opmerking Jan de Jong;Vijf kerkuil dood op 1 dag in het verkeer in Friesland! Vooral op de grote rijkswegen vallen slachtoffers. Wordt er te hard gejakkerd? Dit jaar is het bar en boos zoveel slachtoffers.
Te Mirns 1 zwartkop in de tuin (Willem Visser). Twee rouwkwikstaart mannetjes bij Hoarnestreek te Sexbierum (Chris Grobbe). Acht witte kwikstaart in Sneekermeergebied (Wim Wien). Twintig sijs op Duurswouderheide (Antoine van der Heijden). In de Driessenpolder in de Lendevallei bij Wolvega 5 tureluur terug (Koos Jager). In Camminghaburen te Leeuwarden 1 tjiftjaf (Vincent Douwes). In het Rijsterbos 1 rodewouw (Daan Drukker). Groep van 30 strandleeuwerik in Banckspolder op Schiermonnikoog (Arne Kooistra). Groep van 1200 grutto op de Wyldlannen in Alde Feanen (Andries Dijkstra). In de IJzermieden bij Gerkesklooster 15 wilde zwaan (Anke Dijkstra). Bij Skrok te Wommels 24 kluut (J. van Oosten). Zes bontbekplevier in de Blaugerzen bij Akmarijp (Wouter M.G. Vansteelant). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 6 tureluur (Johannes & Gea Koster). Een merel vrouw met witte vlekken op borst (miskleur) in de tuin te Damwâld (Willem Douma).
10-03. Te Wergea 1 vrouw zwarte roodstaart (Jaap Westra). Vijftig holenduif aan de Alde Leppedyk te Nijbeets (Willem Bosma). Twee ijsvogel in De Knipe (Martine Huisman). Te Folsgare 1 kerkuil dood gevonden (Ate Groenveld). Groep van 1000 bergeend bij Dodemansbol op Vlieland (Kees de Ruijter). Bij Hoog Duurswoude 12 boomleeuwerik (Tijn de Boer). Bij Raalte/Boetelerveld (Overijssel) 1 boerenzwaluw gezien (Reinout Saaltink). Middags bij ons in Bakkeveen 1 grote bonte specht als vaste gast bij de vogelpindakaas en een fraaie appelvink in de tuin (Barry van der Meulen). Vandaag op een perceel mais bij de Lavelsloher heide bij Diepenau in Duitsland 150 á 200 kraanvogel gespot. Een 'eens in je leven' ervaring! (Diana van Uffelen, De Kiel/Drenthe). Vandaag hebben wij in onze tuin in Lemmer op een overhangende tak boven de sloot een ijsvogel gezien (Mieke Geertsma). Nest met 6 ei meerkoet te Leeuwarden aan Botkeweg. Op 7 maart zat de meerkoet al op nest doch toen kon ik het aantal eieren niet zien (Jan Jelle Jongsma, Damwâld).
Opmerking Jan de Jong; Het kan nog vroeger. Van Imko Riemersma kreeg ik bericht dat er op 27 februari al een meerkoet op 4 eieren zat in Sneek in nieuwbouwwijk aan van Harinxmalaan. Meerkoeten beginnen steeds vroeger te broeden de laatste jaren. We worden graag op de hoogte gehouden van vroege legsels.
11-03.Momenteel is er een groep van 10 canadese gans aanwezig te Kollum (Corry Berends de Boer). Een buizerd dood als verkeersslachtoffer te Ontwijk bij Donkerbroek (Edwin de Weerd). In Sneek bij Noorderhoek 1 tjiftjaf (J.J.P. Krop). Vanmorgen kon ik in Leeuwarden weer even in het nest van de turkse tortel kijken, er zit nu 1 jong in, er waren 2 eieren. Ze zijn druk aan het voeren. Het eerste legsel dit jaar was mislukt (Feikje Zijlstra). Aan de rand van het park in Berltsum /Berlikum richting de Hemmemadijk een mannetje blauwe kiekendief langs vliegend (Ita Spoelman). In de Brekkenpolder bij Lemmer 1 grote gelekwikstaart (Nico Janssen). Groep van 200 koperwiek te Oudeschoot (Joery Pereira). In het Westerschar bij Sintjohannesga 1 velduil jagend (Bauke Sienema). In Sneek bij de Houkepoort 1 tjiftjaf (Dick Pruiksma). Te Oosterwolde N381 kerkuil als verkeersslachtoffer gevonden. Ook 1 kerkuil dood op weg te Terwisscha bij Appelscha (Edwin de Weerd). Bij Wijtgaard op de A32 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Martijn Veenstra). Te Sneek bij de Noorderhoek een ijsvogel (Piet de Vlugt). Bij de Werpsterhoek N32/N31 bij Leeuwarden 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Wannes Lely).
Opmerking Jan de Jong; De kerkuil is een prachtige vogel om in zijn leefomgeving waar te nemen. Hier zit een kerkuil in een natuurlijke boomholte.Toch schrikik enorm van het grote aantal verkeerslachtoffers die er vallen in ons land. Als we alleen al kijken naar de kerkuil verkeersslachtoffers in ons land tussen 1 en 15 maartdit jaar die gemeld zijn op www.waarneming.nl dan kom ik minimaal op154 dode kerkuilen. Dat is enorm veel in pakweg 14 dagen! Van deze 154 dode kerkuilen sneuvelden in de eerste twee weken van maart 2024 er 26 in Friesland. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de ook dood gevonden en niet gemelde kerkuilen. Blijft U meldingen van vondsten van dode kerkuilen aan ons doorgeven. Zo krijgen we een beter inzicht in waar en wanneer er vogels sneuvelen en door welke oorzaken. Het lijkt me logisch dat leden van de Werkgroep kerkuilen in ons land geen nestkisten plaatsen in de nabijheid van grote rijkswegen waar veel slachtoffers vallen.
12-03. In Berltsum/Berlikum een houtsnip op in het park en een groene specht. De groene specht hoorde ik al weken en nu eindelijk in beeld (Ita Spoelman). Vanmiddag bij de Mokkebank een hoempende roerdomp gehoord (Ype en Tryntsje Albada, Warns). In Wijnjewoude 1 rode wouw gezien (Jan de Haan). Twee staartmees tikken al een 14 dagen regelmatig tegen de vensterruiten in Oudega (Sm.) aan de Hege Warren (Mevr. Arend). Groep van 12 witte kwikstaart in de Riperkrite bij Oldeboorn (Hendrik Vonk). Op Vlieland bij het Posthuis 1 zwarte roodstaart (Hans van Gasteren). In het Bûtefjild bij Feanwâlden 1 paar roodborsttapuit, mannetje zingend (Wiebe Sjoerd van der Veen). In Beetsterzwaag groepje van 11 staartmees (Willem Bosma). In Harlingen 1 halsbandparkiet (Pieter Frölich). In de Zuidermeerpolder tussen Scharl en Stavoren zeker 6 velduil, mogelijk waren er meer (Hessel van der Iest). Twee kraanvogel overvliegend bij Stiens (Lisette Cuperus).
13-03. Vandaag 1 tjiftjaf op hoek Rustenburgerweg- Aldemiede onder Tytsjerk (Jan Bijma, Hardegarijp). Het was in onze tuin in Hempens groot vogelalarm. Toen ik poolshoogte nam vloog ook daar een kerkuil weg. Weliswaar eind van de middag maar toch nog klaarlicht dag. Hij nam rustig de tijd om rond te vliegen en verdween (Astrid Schoenmaker). Tien kruisbek overvliegend in Kwekerijbos te Ameland (Rens Keijsers). Bij Breezanddijk op Afsluitdijk groep van 500 kramsvogel en 200 koperwiek overvliegend naar noordoost (Mark van Leeuwen). In centrum west Drachten 1 man zwartkop (Ina Durenkamp). Groep van 40 wulp te Woudsend (Jorrit Zondervan).
14-03. Bij het Hurdspitsje in Joure 1 zingende tjiftjaf (Durk Visser). Aan het Tjeukemeer op ringstation Rohel 5 tjiftjaf gevangen, een daarvan droeg een ring en was op 14 juli 2023 op zelfde plek geringd en nu dus al terug (Jan de Jong). In onze tuin in Drachten 5 citroenvlinder en 1 dagpauwoog (Hans Bijl). Het buizerd paar bij ons naast huis heeft het smoordruk met nest bouwen in Opende, kan het mooi volgen vanuit de woonkamer op zo’n 50 meter afstand (F. Meindertsma). Vandaag het eerste tureluur paar bij Winsum in het plasgras gezien en gehoord (Teake en Jantine Brouwer). Bij Boekhorst in Oosterwolde 1 rode wouw gezien (Christiaan de Vries). Op Ameland in de Zuidergrie > 2000 wulp, en bij de Westermieden op Ameland > 3000 goudplevier (Harm Jan Kievit). Bij Sloten 1 dwerggans met kleurringen gezien (Jeroen Nagtegaal). Groep van 1000 scholekster op Waddenzeedijk op Schiermonnikoog (Jannie Snel). Een kleine wespenboktor in Gorredijk (Mark Steenbergen).
14-03-2024. De kleine wespenboktor komt voor in Europa, Klein-Azië en Rusland en is in Nederland een vrij algemene soort die leeft in loofbossen en voornamelijk op boomschors en bladeren wordt aangetroffen. Hieronder de verspreiding in ons land.
15-03. Vanmorgen de eerste tjiftjaf gehoord tussen Hitsum en Franeker (Auke van Eck, Hitzum). Hij is er weer in Oudwoude de tjiftjaf (Willem Jonkman). Vandaag in Rotsterhaule aan het begin van de middag de tjiftjaf gehoord in de tuin (Geert van der Meer). Bij Oosterwolde groep van 100 koperwiek overvliegend (Rudi Huiting). In de haven van Makkum 100 aalscholver (Ruben Drost). In het bosgebied Oranjewoud 1 vrouw Carolina- eend (Gerard Tamminga). Bij de Workumerwaard 1 tweede kalenderjaar slechtvalk (Guus van Duin e.a.). Drie (!) kerkuil dood gevonden als verkeersslachtoffer, 1 bij Goutum, 1 bij Zurich op A31 en 1 bij Herbaijum bij de Riedpolder A31 (Jelmer Groen). Groep van 21 kraanvogel laag overvliegend bij Haulerwijk (Keeshein Woldendorp).
Tot zover het overzicht van de eerste 2 weken van maart 2024. Heeft U naar aanleiding van deze Nieuwsbrief nog vragen of bijzondere meldingen of aanvullingen dan hoor ik dit graag. Niet alle binnengekomen meldingen zijn ook opgenomen.
Nieuwsbrief 58. Vogel en Natuurnieuws Leeuwarder Courant
Door Jan de Jong.
Natuurnieuws uit Friesland in de tweede helft van februari 2024.
15-02. Vandaag hoorde ik mijn eerste heggenmus weer zingen, dit was in Workum (Tjerk Kunst). In onze tuin 10 keep gezien te Stiens (Gerard Mast). Vandaag trof ik een ijsvogel aan bij de Luts tussen Kippenburg en de brug bij Ruigahuizen (Rinke Koopmans, Oudemirdum). Een paar bosuil in Oranjewoud in een holle boom (Jan Oord).
15-02-2024. Een paar bosuilen hebben hun lievelingsplekje ontdekt in een hartvormige holte in een boom.
16-02. In Kollum de eerste 2 scholekster terug op het kampje bij de woning, de eerste was er al op 16 februari (Corry Berends - de Boer). De groene specht weer gehoord in Stiens. (Gerard Mast). Bij de Parkflat aan de Frittemastate te Leeuwarden een boomklever gezien (Kor Nijboer). Vanmorgen in Stienserfeart in Wijns nog steeds drie grote zaagbek aanwezig en voorhuis 1 ijsvogel op zijn visplekje aan Dokkumer Ee (Jan Wind). Mark de Boer en Wopke Vellinga uit Franeker zagen een roodborsttapuit (man) op de Ludingaweg in Harlingen tijdens het elders plaatsen van een kerkuil kast (melding Wopke Vellinga/VRS Franeker). Bij de Parkflat aan de Frittemastate te Leeuwarden een boomklever (Kor Nijboer). Sinds enige tijd is er rondom onze voeder plank in Oranjewoud een groepje staartmees actief. Maar vanaf midden deze week doet 1 vogeltje verwoede pogingen om bij ons binnen te komen. Hij ziet waarschijnlijk zichzelf in het raam en herkent dat niet en wil die voedsel concurrent verjagen. Hij is zo een half uur heel fanatiek bezig (Ekie van Dijk). Vandaag 1 paar kuifeend in de vijver achter de Flevo in Drachten, gisteren daar al 2 man kuifeend gezien (Eddy Dijkstra).
Opmerking Jan de Jong; Op meer plaatsen zie je regelmatig in de (zachte winters) groepjes kuifeenden in sloten en vijvers in dorpen en steden. Ook in Joure vorige week in de Overspitting (bij De Helling) zag ik een vijftal mannetjes en enkele vrouwtjes zwemmen en duiken.
17-02. Vandaag zagen wij langs de Griene Dyk bij de Potten (Snitser Mar) 5 ransuil op een roestplek in een berk langs de sloot (Hiske en Peter van Leeningen). De laatste dagen hier in Oosterwolde zeker 5 sijs en verder 9 merel, een 15-tal huismus, 2 man en 1 vrouw goudvink, 2 man en 2 vrouw appelvink en 2 boomklever. Ook de groene specht wordt regelmatig gehoord en gisteren zelfs 1 boomkruiper. We voederen regelmatig in de tuin (Nel van Charante). In de Potmarge te Leeuwarden 1 tjiftjaf geringd (VRS Potmarge). Bij Leppehorne 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Hoite Schaap). Net buiten Scharnegoutum boven het mais-land zag ik al baltsende kieviten prachtig schouwspel. Ook 5 scholekster gezien in het mais-land en 3 stuks in grasland. Ook hoorde ik op diverse plekken in Scharnegoutum al vinken zingen. De groenling liet zich al weken eerder horen bij ons achter huis (Pascal Osinga). In de Peazenslannen 1 kerkuil dood gevonden met ring H215011 en een gele kleuring met inscriptie in zwart KF (Jrn Krvist). In Leeuwarden in de Potmarge 1 ijsvogel gezien (Jelske Vlasman). De scholekster bij de sporthal De Stuit in Joure is terug (Jan de Jong). In Sneek 1 geringde witkopstaartmees tussen enkele staartmees bij de vetbol (Wietze de Vries).
18-02-2024. Witkopstaartmezen worden ondanks de zwakke winters steeds vaker in Friesland gezien.
18-02. De eerste koolmezen zijn hier in Franeker al druk bezig met het nestkastje te voorzien van nestmateriaal (Claas Frankena). Op het grasveld voor ons huis (wijk de Peppel, aan de Drachtster vaart) 2 scholekster terug. Waarschijnlijkhet stel dat hier jaarlijks komt en dan een nest heeft op een plat dak (Johan van der Veen). Vijftig wulp in Huitebuursterbuitenpolder bij Oudemirdum (Jorrit Zondervan). In de Meenthe te Noordwolde een bosuil in nestkist (Pieter Winkel). Groep van 21 grote zilverreiger te Appelscha /Willemstad (Karel Schipper). Ik hebeen oud nest van de boerenzwaluw in de garage bij ons in Langezwaag. Die is al een paar jaar door een winterkoning in gebruikt als nest. Vorige week zag ik dat er volop aan het nest werd gebouwd, er lagen allemaal strootjes en mos in de visboot onder het nest. Op 12 februari lag er een oud kapot ei van een boerenzwaluw op de bank van de boot, deze is er door de winterkoning er uitgegooid (Catharinus Post, voorzitter Vogelwacht Langezwaag/Luxwoude).
11-02-2024. Winterkoning neemt oud nest van boerenzwaluw in beslag in Langezwaag.
19-02. Bij Kooihuizen te Piaam 1 grote gele kwikstaart (Justus Fakkeldij). Groepje van 30 koperwiek te Kollum (Joost de Bruijn). Bij het duinmeertje van Hee op Terschelling 1 tjiftjaf (Sander Kole). Groepje van 12 staartmees in Tiesingabos bij Weper (Arjan Haaijema). In de haven van Vlieland 1 ijsduiker (Gerwin van Houwelingen). In Leeuwarden bij van Hall Larenstein 1 europese kanarie zingend (Jeroen Breidenbach). Op het Alpherveld te Beetsterzwaag 1 kuifmees (Renee Hooft). Bij de Dellewal op Terschelling 20 rosse grutto (Joost van der Laan). Groep van 1500 kievit bij Ezumakeeg in het Lauwersmeer (Koert Scholten). In het Drents-Friese Wold – Aekingerzand 8 boomleeuwerik (Andries Schaaf). Groep van 400 grutto bij Potskar Noord aan de Snitser Mar. De vogels zijn 1 dag eerder terug dan vorig jaar (Dick Pruiksma).
28-03-2013. Terugkerende grutto’s komen vooral op plasdras gebiedjes op weilanden af en deze zijn er dit jaar volop in Friesland.
20-02. Bij de Wadpost Kees Wevers te Holwerd 1 kerkuil dood gevonden (Kevin Scharroo). Bij De Stripe te Wijnjewoude 4 kruisbek gezien (Bouke Roosma). Vijf appelvink in Diepsterbos in Lauwersmeer (Rick de Groot). In Fogelsanghstate te Veenklooster 1 grote lijster zingend en een 100 tal keep aanwezig (Kees Bode). In polder de Samenvoeging bij Koudum 1 overvliegende boerenzwaluw gefotografeerd (Douwe Leenstra). In het Noorderleech 20 veldleeuwerik zingend/baltsend (Lianne Touber Bruinsma). In Jonkerslân 1 tjiftjaf zingend (S. Rintjema en K. Jager). In Fochteloo 3 witte kwikstaart (Meindert Boskma). Vier appelvink bij Slotplaats te Bakkeveen (Christiaan de Vries). Bij de Griene Dyk aan het Snitser Mar 10 veldleeuwerik voedsel zoekend (Dick Pruiksma). Groep van 250 holenduif in Riedpolder bij Midlum (Theo Admiraal). In Zuiderburen te Leeuwarden 1 tjiftjaf (Jaap Westra). Groepje van 80 kramsvogel te Wijnjewoude (Christiaan de Vries).
21-02. Bij Oudehaske/Haskerveenpolder 1 kerkuil dood gevonden als verkeersslachtoffer (Ida Bek/Twan Zijlstra). In park Heremastate te Joure 1 grote lijster zingend (Tonny de Jong). Te Veenklooster op twee weilanden totaal 50 blauwe reiger voedsel zoekend (Kees Bode). In het Fochteloerveen 1 tjiftjaf (A. Schaaf). Groep van 500 slobeend in Lauwersmeer bij Ezumakeeg (Piet van Iersel). In het Zwettebos te Sneek 1 man Chileense smient (Fedde Welbedacht). Aan de Griene Dyk bij het Snitser Mar groep van 110 kemphaan en 3500 kievit (Dick Pruiksma). Vijf koereiger in Fochteloo gezien (Thomas van Schip e.a.). Bij het Geele strand te Workum >200 bonte strandloper en >5000 goudplevier (Jos Vrolijk). Aan het Snitser Mar bij de Griene Dyk 1 slechtvalk gezien (Justus Fakkeldij). Vandaag ontdekte ik in Franeker 40 a 50 sijs druk in de elzenproppen aan het pikken (Rin Ladenius).
22-02. In Beetsterzwaag 13 appelvink (Willem Bosma). Bij Breezanddijk aan de IJsselmeerzijde 118 fuut (Aart van der Spoel). In Heerenveen Zuid 1 scholekster (Koos Jager). In Tjalleberd 1 geringde kerkuil dood gevonden (Nelleke Breukink). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 lepelaar (Wiebe Poppe). In park Heremastate te Joure 1 vrouw grote zaagbek (Jan de Jong). In de Wide Mar bij Stiens >3000 smient (Koos Klijnsma). Te Feanwâlden bij Oer de Wiel groep van 50 scholekster (Wiebe Sjoerd van der Wiel). In Dokkum 1 ijsvogel overvliegend (Tjibbe Dikkerboom). In weidevogelreservaat Skrok te Wommels 800 grutto (T.de Boer). In Drachten in It Sud 1 groene specht in tuin (Eduard de Boer). Zang van de grote lijster gehoord in de Rozenboskbij Joure (Tonny de Jong). Kwam de eerste scholekster in 2016 en 2017 respectievelijk op 22 en 23 februari aan op de Kalkovens in Gorredijk, door de invallende winter in 2018 kwam de eerste toen pas op 9 maart. In 2019 op 16 februari, in 2020 op 2 maart, in 2021 op 22 februari en in 2023 op 23 februari. Vandaag 22 februari zag ik het paartje weer langskomen (Jelle Hofstra).
22-02-2024. Het broedpaar scholekster in Gorredijk keert volgens schema keurig op tijd terug bij de broedplek.
23-02. In Terkaple al een eerste ei wilde eend in de eendenkorf, een dag later als vorig jaar (Jurjen van der Meer). Groep van 42 sneeuwgors op Vlieland bij strand Vliehors (Carl Zuhorn). In Bosgebied Appelscha 15 appelvink (Meindert Boskma). Vijf dwergmeeuw in de haven Harlingen (Jeroen Breidenbach). Bij de Griene Dyk aan Snitser Mar 28 veldleeuwerik (Dick Pruiksma). In Kollum 1 ekster aan het nestbouwen (Kees Bode). In polder de Drie Dorpen aan A31 bij Marssum 1 kerkuil dood als verkeersslachtoffer (M. Houtsma). In Reigerbos te Kortehemmen 1 grote lijster (Willem Bosma). Groep van 500 grutto te Skrok bij Wommels (J. van Oosten). Groepje van 31 scholekster te Surhuisterveen (Wieger Poelstra). Zeker 10 paar blauwe reiger in een nieuwe kolonie bij Ymedamsterpolder bij station Koudum-Molkwerum (Hessel van der Ielst). Bij camping Blaauw in Sint Nicolaasga 1 sperwer dood gevonden (Marinus Kampen),
24-02. Veel goudplevier op de Workumerwaard, denk ergens tussen de 6000 /9000, in de verte was een heel stuk land er bruin van. Ook veel kieviten, waarvan enkele mannetjes al “oer de wjuk” gingen Verder 500 wulp en een 100 tal IJslandse grutto, en enkele (eigen) grutto’s ertussen. Ook veel pijlstaarteenden op water in het IJsselmeer (Jappie Boersma). Te Willemstad bij Appelscha 21 grote barmsijs, 61 kramsvogel en groepje van 15 geelgors waargenomen (Wilma Ronde). Op Terschelling bij Dellewal twee rouwkwikstaart gezien (Corné Koopmans). Op de A32 bij Reduzum 1 kerkuil dood als verkeerslachtoffer (Ida Bek en Twan Zijlstra). In het Leeuwarderbos 1 ijsvogel gezien (Patrick Agterberg). In Oldeholtpade 1 rodewouw gezien (Ruurd Jelle van der Leij). Bij Skrok te Wommels 800 grutto en 20 kluut (T. de Boer). In het Fochteloerveen bij de uitkijktoren Ravenswoud 1 tjiftjaf gehoord (Marcel Stienstra en Rudy Fopma). Op de A6 bij Lemmer 1kerkuil dood als verkeersslachtoffer (Ida Bek en Twan Zijlstra). Groep van 1000 kievit bij Ezumazijl (Gerard Visser). Op Westerse Veld op Vlieland 1 zwarte rotgans (Joan Bouwknegt).
24-02-2024.Elke winter zitten er wel enkele zwarte rotganzen die tussen de groepen overwinterende rotganzen verblijven, hoewel de soort nog steeds als zeldzaam te boek staat. De zwarte rotgans broedt in Oost-Siberië, Alaska en Noordwest Canada en hybridiseert soms met rotgans.
25-02. In polder Rohel bij Buitenpost 1 tjiftjaf gezien en een groepje van 100 grote barmsijs (Marco van der Velde). Op de Makkumer Zuidwaard 1 roodborsttapuit (Joop van Eerbeek). Bij de Blaugerzen te Akmarijp 5000 kievit en 25 veldleeuwerik (Wouter M.G. Vansteelant). In Heerenveen 1 mandarijneend (Willy). Een groep van 31 ekster op slaapplaats te Burgum (Jeffrey Huizinga). Drie velduil opvliegend bij Vlakte van Oosterbierum (Teddy Step). Te Heerenveen 1 raaf (Bouke Roosma). Groep van 21 grote canadesegans op Grote Wielen bij Leeuwarden (Vincent Douwes). In Kollum verdedigd een grote bonte specht al een tijdje de pindakaaspot bij me in de tuin tegen de spreeuwen die ook willen eten (Corry Berends-de Boer).
25-12-2024. Grote bonte specht en spreeuw beiden verzot op de pindakaaspot in Kollum.
26-02. Groep van 45 sijs in Lendevallei in Driessenpolder (Guus van Duin). In Bakkeveen bij De Slotplaats 10 kruisbek en bij de Foarwurkerwei groep van 50 keep (Koert Scholten). In Lemmer 1 witte kwikstaart (Thijs Fijen). Vier nonnetje op Snitser Mar bij de Mardyk (Dick Pruiksma). Groep van 1000 stormmeeuw bij Bocht van Molkwar (Thijs Fijen). Twee scholekster terug in Joure bij Mac Donalds terrein (Jan de Jong).
27-02. In Lemmer 1 zwarte roodstaart (Hendrik Vonk). Twee scholekster te Kollum (Joost de Bruijn).
Opmerking Jan de Jong;mogelijk hetzelfde paar scholeksters die Corry Berend-de Boer ook zag op 16 en 17 februari in haar woonplaats (zie 17 februari).
Te Kornwerderzand op Afsluitdijk een ransuil dood als verkeersslachtoffer (Jelmer Groen). Aan de noordoever van het Tjeukemeer bij Rohel een vrouw blauwe kiekendief laag over naar west (Jan de Jong). In Leeuwarden in Aldlân – West 1 heggenmus zingend (Jeroen Breidenbach). In de Alde Feanen bij Lytsemar 1 tjiftjaf gezien (Dick Bos). Twee kneu bij Slotplaats te Bakkeveen (Bouke Roosma). In het Bosgebied Appelscha 100 keep (Rommert Cazemier). Groep van 700 tureluur op Schiermonnikoog op Wad tussen Veerhaven en Jachthaven (Patrick). Buitendijks te Ferwert > 2000 bonte strandloper (Harm Jan Kievit).
28-02. In Oosterwolde 1 grote gele kwikstaart (Jan Kalsbeek). Bij de kijkhut de Ral te Piaam 1 paar roodborsttapuit, mannetje zingend in wilg (Wiebe Poppe). Te Hoog Duurswoude 2 raaf roepend (Tijn de Boer). In Venebos bij Wijnjewoude 1 zwarte specht roepend (Jaring Roosma). Bij de Klyndobbe te Feanwâlden 1 kerkuil dood gevonden als prooi (Wiebe Sjoerd van der Veen). In het Oosterschar te Sintjohannesga 1 lepelaar (Bauke Sienema). Groep van 150 zwarte zee-eend bij strand en Noordzeekust op Ameland (Pim Wolf). Twee bokje in Hempensermeerpolder (Rommert Cazemier).
29-02. In Leeuwarden/Nijlân een groepje van 13 ringmus aanwezig (J. de Groot). In Kollum 1 witgat (Kees Bode). Bij van Hall Larenstein in Leeuwarden 1 tjiftjaf (Rick de Groot). In het Oosterschar bij Sintjohannesga 1 havik man die probeerde 1 man krooneend te slaan (Bauke /Sienema, Heerenveen).
Tot zover de waarnemingen in de tweede helft van februari 2024. Alle medewerkers heel hartelijk bedankt voor meldingen. Ik stel het bijzonder op prijs U bijdragen over de aankomst van de eerste zangers en de eerste legsels van weidevogels, merels, zanglijsters etc. de komende weken te mogen ontvangen. Het lijkt een vroeg broedseizoen te worden.
Naar aanleiding van de verzonden Nieuwsbrief heb ik nog een vraag aan alle correspondenten. Enkele correspondenten reageerden dat ze de Nieuwsbrief steeds in de spam aantroffen. Mogelijk dat dit bij meer zo is geweest. Hoor graag jullie reactie.
