" De Afrekening"

B65.

GEDUMPT!

Westende, september 1943.

In de stinkende gelagzaal van 'Het Anker' hing een vreemde gespannen sfeer. Het radiotoestel in de kelder, waar door een paar getrouwen sluiks de nieuwsberichten van de BBC werden beluisterd, had gisterenavond gemeld dat de Engelse troepen in de teen van Italië waren geland. Ze hadden, zoals iedereen al een week had verwacht, vanuit het veroverde Sicilië, de smalle Straat van Messina overgestoken en zo voor het eerst in volle sterkte voet gezet op die teen (excuseer !) van het Europese vasteland.

Maar ja, wat was volle sterkte...De meeste klanten hoopten dat het beter zou aflopen dan in Dieppe, vorig jaar...Want den Duits was ook geen uil, hadden ze zo langzamerhand wel begrepen, en die wist natuurlijk minstens zo goed als de beste toogstrategen, dat Monty het dààr in die "teen" zou proberen! Een zeestraat van ocharme drie kilometer breed! Dat Rommel - of zijn plaatsvervanger, die niet noodzakelijk veel stommer was dan zijn baas - in dat puntige puntje van de Italiaanse teen geen grote troepenmacht zou durven opstellen sprak voor zich! Dat was vràgen om afgesneden te worden! Dus zou hij zijn divisies een honderd kilometer vérder opstellen, in de wreef van de "Italiaanse voet", volop in het hoge rotsige gebergte.

" Vader Baljauw, de pa van mijn wuf, heeft daar in zijn jonge tijd nog op een veerboot gevaren, in Messine, en die zegt dat ge vanuit de haven land-in recht op de omringende bergen botst! Daar is maar één deftige baan land-in ,en voor de rest geraakt ge daar aléén weg op een ezel langs wat smalle wegels !"

Baljauw, die zwartzak! Natuurlijk dat die weer roet in 't eten kwam gooien! Over een ezel gesproken!

" En ge gaat dat zién : nù gaan de Italianen vechten lijk leeuwen ,zie ! Nu dat ze hun eigen vaderland gaan verdedigen en niet voor den Duits in Rusland de kastanjes uit het vuur moeten halen! ..." De vermetele tooghanger werd van links en rechts onder schamper hoongelach bedolven en dronk rap zijn pint leeg...Zijn hoopvolle boodschap kreeg hij hier toch niet verkocht.

" Wat peisde gij, Gerard?" vroeg Leon aan zijn schipper, naast zich aan het besmeurde tafeltje. Maar die hield zich op de vlakte: " Ge moet straks, als de patron akkoord is, eens in de achterzaal op de kaart gaan zien waar dat ligt, hé vent...Ik zijn vanmorgen al gaan kijken...Messine, verdomme! Ze konden geen puntje van de Westerse kust kiezen dat vérder ligt van hier! Vooraleer die Generaal Monty van Messine tot bij ons in Nieuwpoort is gevorderd hebben wij al een grijzen baard! Dat zotte operettegevecht, daar bij die Macaroni's, dat zal hiér niet veel aan de zaken veranderen..."

" Dan gaat den Duits ons dus niet verbieden van lijk naar gewoonte uit te varen met de Astrid, uw gedacht?"

" Bijlange niet, vent! Onze havenkapitein trekt zich dat spel in Italië niet aan! We mogen nu nog maar drie werkdagen vissen op de week: als hij ons nog meer gaat verbieden dan is het de moeite niet meer! "

" En mag ik dan mee als machinist, Gerard?"

" Als schipper Titteca akkoord is, ja..."

" Gij wilt geen schipper niet meer zijn, heb ik verstaan... Pylieser ging er niet op in. En uw twee nieuwe boten blijven ook aan de wal...Toch niet bang dat er iets mee gaat gebeuren hé?"

" Morgen, te zevenen afvaart! " zei hij kort :" Roger Titteca schipper, gij als machinist op stage en de kleine Ureel als scheepsjongen...En moest er iets tussenkomen zien we het nog wel..."

Leon kon al wat vrijer ademen, nu hij weer meekon met de oude Astrid. Dat gefoefel met de loden waterleidingen uit de gestripte villas was hem nooit erg bevallen. Maar dàt liep nu ver op z'n einde, nu alle huizen op de dijk ondermijnd waren en Briek Erte zich uitsluitend met de pompen van de Lac-aux-Dames bezig hield. En Pappie had waarschijnlijk ook wat schrik gekregen na die controle van de Gestapo, twee maanden geleden...

Toen Leon aan Pappie zijn ontslag vroeg was hij pardoes op Briek gebotst. En lijk een grote vent had hij de man aangepakt over dat omgaansverbod met Olgatje: waarom zo ineens dat veto verdomme!? Hij had toch altijd iedereen gerespecteerd, heel de familie Erte, al die jaren dat ze elkaar kenden? Wat kon hem dan in godsnaam verweten worden?

" Leon, niet beginnen zagen hé vent! Ik heb just een maand bij den Duts in den bak gezeten, en ik heb er ferm mijn père bij gezien! Die smeerlappen zién naar niks: vuile moordenaars zijn het! En wie er ànders over denkt heeft bij mij afgedaan: met dàt volk wil ik niks meer te doen hebben!"

" Maar Briek, ge werkt zélf voor den Duts! Pappie is uwen baas, man: das de eerste keer dat ge die vent voor moordenaar uitmaakt! Ge hebt die toch altijd een deftige tiep gevonden! "

" Natuurlijk zijn er goei bij! Maar ze werken voor een systeem dat voor geen kloten deugt! "

" Lijk gij, met andere woorden! "

" Omdat ik moét, hé vent! "

" Briek, iederéén moet, als ge 't zo draait! En wat heeft dat verdomme met Olga en mij te maken?"

" Omdat gij niét moet, en de Duts tóch zo'n goeie vindt! En Joseph van 't zelfde, als vrijwillige soldaat in Rusland! En over uw ma met de Jupp zullen we maar zwijgen, zeker? Of is dat ook van moetes, soms?... Gijder doet vrijwillig mee met het Duitse systeem, en ik wil niet dat mijn dochter daarmee besmet geraakt! Goed verstaan, Leon?...Ware het geen oorlog geweest, dan had ik je graag in ons gezin opgenomen, want in de grond zijt gij een goeie kloot en een ferme werker...Maar uw vriendenrelaties trekken op niks...En bij mij komt er niemand meer binnen die met den Duts heult! En ik vraag u hiér en nù klaar en duidelijk mijn Olgatje gerust te laten, verstaan?! Of er komen ongelukken van! "

Duidelijker kón moeilijk: hij werd gedumpt! Al leek het wel een scène uit een Charly-film, zoals die smalle Briek een vent als een beer lijk Leon afdreigde...Lachwekkend ,écht !

Maar niemand lachte.

Ondanks het optimisme van Schipper Pylieser lagen ze de volgende weken méér met de Astrid aan de kaai, dan dat er uitgevaren werd. En aangezien ze niet eeuwig netten konden breien en trossen herstellen, zat Leon en de schipper dikwijls in 'Het Anker' te drinken en over de oorlog te lullen. Véél te dikwijls, naar de zin van Marie, maar die wist niet hoe ze hem moest aanpakken, als hij 's avonds thuis kwam, stinkend naar het bier en de tabaksrook... Venten, hé... Voor de eerste keer in zijn leven werd hij door zijn lief gedumpt en alle kracht leek uit z'n lijf gelopen! Vanals ze hun lief kwijt zijn lijken het wel verwende zuigelingen! Maar met haar Leon zou dat 'le.de.ve.de.' (volks voor liefdeverdriet) wel rap slijten... Zo'n kloeke vent: die kon er immers aan iedere vinger tién krijgen...

Deze troostende gedachte zou haar later zuur opbreken.

Italië had ondertussen gecapituleerd. En de gewaagde bevrijding van Mussolini door de Fallschirmjäger van de SS-officier Skorzeny bleef lang nagalmen in het nieuws... Eindelijk weer eens een bewijs dat de Duitse soldaat de beste van de wereld was! Ja, in feite onoverwinnelijk! Dié hadden niemand nodig - en zéker die stomme Macaronis niet! - om de oorlog tot een goed einde te brengen...Ook Jupp leefde erbij op...En dus kon Marie de toekomst weer vol vertrouwen tegemoet zien...

In Kamp Milowitz bij Praag was Joseph minder geestdriftig met de gang van zaken ! Verre vàn, zelfs! De schrijver van de compagnie had hem verwittigd dat het Belgische rijkswachtverslag over hun onderzoek naar zijn arische antecedenten binnen was...

" En? Is het gunstig?" wou Joseph graag weten. Maar die verwaande puist mocht daarover niets lossen, klonk het gewichtig :" Geheimsache!"

De commandant liet hem nog twee dagen in zijn sap sudderen vooraleer hij hem op het buro liet roepen en Joseph de vlaag al voelde hangen: dat werd weer niks!

" We gaan er niet veel woorden aan vuil maken, nietwaar Scharführer! Zoals ik u gezegd heb toen gij uw aanvraag bij mij indiende zat er stront aan de knikker met de bloedlijn van uw vader Désiré! En aangezien gij dat óók wist hebt gij gemeend een àndere vader te kunnen kiezen die wél acceptabel zou zijn voor de Hogere Leiding. Vergeet dat dus maar! Uw eigenste moeder heeft onder ede verklaard dat Désiré Petré wel degelijk uw verwekker is. En uit het verdere onderzoek blijkt dat bij die man inderdaad een haar in de boter zit...Hier, lees het zelf maar eens, en ge zult begrijpen dat ik u met zo'n afstamming onmogelijk kan voordragen voor een opleiding aan de officierenschool in Bad Töltz...En kom mij daarna niet meer lastigvallen met vragen voor ontslag uit de gewapende dienst, want dan stuur ik je recht naar de Sturmgrenadiere, of je nu medisch geschikt bent of niet! Ingerukt! "

De Rijkswacht van Nieuwpoort had het er inderdaad nogal dik opgelegd en héél de doopceel van Dis kundig uit de doeken gedaan. Het begon al met de hautaine afwijzing van Josephs suggestie dat hij door een nobele onbekende vader verwekt werd!

"...De vrouw Maria Cattrysse, weduwe Petré wijst deze verdachtmaking verontwaardigd van de hand en verwees ons voor meer details over de werkelijke vader - haar overleden echtgenoot - naar de Moeder Overste van het Zwartzuster klooster in Veurne. Haar echtgenoot werd er als boreling te vinden gelegd. Méér wist Catrysse niet..."

"Die vuile vervloekte bedriegster! " riep Joseph uit: "Niet te geloven! Het is voldoende dat die hoer zo maar beweert van nooit buiten de pot gepist te hebben om die kloten van gendarmen op hun velo naar Veurne te sturen! En dàt noemen ze een onderzoek,verdomme! Zonder dreigende aandrang, zonder doorgedreven ondervraging of verhoor van getuigen of buren! Over die 'Rudolf' of Jetje geen woord, terwijl ik er rotsvast van overtuigd was dat die vroegere boezemvriendin alle geheimen van zijn moeder kende ,"De zaak Rudolf" op kop ! Hoe is dat in godsnaam mogelijk!?"

De rest moest hij in feite niet meer lezen: dat kerstvertelsel van het pasgeboren kindje achtergelaten in het portiek van het klooster kende hij van buiten! Tóch overvloog hij de tekst nog eens.

"...Soeur Adolphine, destijds novice maar nu Moeder Overste en de enige overlevende hoofdrolspeelster tijdens het drama van 24 december van het jaar 1902...Hoorde schreien aan de poort...Zag een mannelijke schim weglopen...Vond het pasgeboren busselkindje gewikkeld in een bebloed manshemd vol borduursel van kleurige kruisjessteek..."

"Tiens, dacht Joseph: dat is nieuw... En ook wat volgde las hij voor het eerst: " Op het hemd was een stuk bruin papier met een veiligheidsspeld bevestigd, met daarop in bloed de volgende letters geschreven: POMAH. De heer Pastoor-zaliger had destijds beweerd dat dit een balkanees woord was voor ons ROMAN en zag drie mogelijke bedoelingen van dat bericht.

1- het betekende rooms-katholiek, en drukte de wens uit dat het kind gedoopt zou worden, omdat de ouders christenen waren.

2- het betekende romanichel oftewel zigeuner.

3- het betekende Roemeens, of Romaans.

De kloostergemeenschap heeft in die zin gehandeld en de boreling de naam gegeven van DESIRE VROMAN, ouders onbekend :Misterie opgehelderd.

Dat blijkt voorbarig. Want diezelfde morgen ontdekken de nonnen in een schuurtje achter de kloostertuin het verse lijk van een jonge zigeunerin met post-natale bloeding, en tussen de benen een nog levende boreling van het mannelijk geslacht. Deze dopen ze haastig als NOEL DIEUDONNE.

De kerkelijke overheid heeft destijds beslist dat deze twee borelingen los van elkaar staan.Dit is echter volledig wederrechtelijk. Er dient immers gewezen op het feit dat het bruin papier waarop bij Désiré Vroman met bloed 'POMAH' stond geschreven, zonder de minste twijfel afgescheurd werd van een cimentzak die in het kloosterschuurtje lag ,waar de dode zigeunerin werd gevonden. Dus werd dat papier daar terplekke afgescheurd, met bloed van de eerste geboorte beschreven, vastgespeld op het hemd van busselkind Désiré Vroman en aldus te vinden gelegd in het portaal van het klooster. Er is dus een duidelijk verband tussen de vondeling en de overleden kraamvrouw.

De vondeling werd tot zijn twaalfde jaar opgevoed in het weeshuis van de Zwartzusters, dat tijdens de Grote Oorlog dienst deed als veldhospitaal voor de gazés. Désiré hielp daar bij de verpleging en werd daarom geadopteerd door een patient genaamd Petré, die de jongen aldus zijn familienaam schonk.

De levensloop van de tweede boreling werd niet verder onderzocht, wegens niét terzake doende.

Joseph bleef een hele tijd in gedachten verzonken, tot de ergernis en de woede over het bedrog van Marie weer de bovenhand haalde: "Dat rotwijf ! Mij zo dumpen ! Bij mijn eerste verlof maak ik haar kapot !.