Wie nog niet wist dat Albert II op 21 juli als koning afgelost zou worden door zijn zoon Filips of door Philippe, zoals zijn geboorteakte vermeldt, die moet in de voorbije weken zijn TV toestel niet aangezet hebben of zijn oren dichtgestopt hebben en ook geen dagblad of tijdschrift gelezen hebben. We werden namelijk overstelpt van ’s morgens tot ’s avonds met beelden en berichten over het koningshuis.
Die gebeurtenis viel bovendien samen met de Belgische nationale feestdag. Wat de betekenis daarvan is, dat zal wel minder bekend zijn. Dat is namelijk de datum waarop in 1831 de eerste koning van de Belgen, Leopold I, de grondwettelijke eed aflegde. Ik neem aan dat iedereen wel weet dat het een officiële verlofdag is en dat er een compensatie volgt als die op een zondag valt?
In het hiernavolgend artikel, zal ik proberen op onpartijdige manier één en ander duidelijk te maken, niet enkel over de troonswisseling en de jaarlijkse feestdag, maar ook over de monarchie en dan vooral over de manier waarop de burger, in eerste instantie de Vlaamse, daar vandaag tegenaan kijkt.

Was Westende voor de gelegenheid bevlagd?
Uit nieuwsgierigheid heb ik op 21 juli eens Westende-bad en –dorp en Lombardsijde doorkruist met de fiets. Dat waren aardig wat meer kilometers dan mijn dagelijkse tien.
Mijn aandacht ging daarbij vooral naar het aantal vlaggen die wapperden aan vlaggenstokken, balkons en andere vasthechtingspunten.
Dat waren er één en dertig in Westende-bad, vier in Westende-dorp en vijftien in Lombardsijde. Hier en daar was er wel eentje verkeerd opgehangen. Het zwart moet namelijk tegen de mast of aan het balkon hangen. In Lombardsijde had zowaar iemand de Vlaams-nationalistische leeuwenvlag opgehangen.
Zelfs als we er overal een paar aan toevoegen omdat ik er misschien hier en daar naast of over gekeken heb, dan nog blijft het resultaat erg mager en weinig bemoedigend voor wie koningsgezind is en voor de toekomst van het koningshuis.
Ik moet daar ook nog aan toevoegen dat blijkbaar niet iedereen voor zijn televisietoestel zat. De straten waren niet leeg, niet leger dan op andere zondagen van het zomerseizoen.
Naar het schijnt lagen en zaten de stranden, de openluchtbaden en de pretparken overal vol, zodat misschien wel mag gezegd worden, samen met ‘Het Nieuwsblad’: ‘Een nieuwe koning is leuk, maar de zon is nog leuker.’

Waarom dat verschil tussen de drie onder-deelgemeenten?
Ik wil eerst en vooral proberen het verschil te verklaren tussen de drie onder-deelgemeenten.
In Westende-bad verblijven en wonen natuurlijk ook Walen. De twee landsdelen staan anders tegenover het koningshuis. Traditioneel is Wallonië meer koningsgezind dan Vlaanderen.
In Lombardsijde wonen nog militairen en ex-militairen in wat de ‘militaire’ wijk genoemd wordt. Van hen wordt verwacht dat zij koningsgezind zijn, maar slechts een paar vlaggen getuigden daarvan.
In Westende-dorp zijn er meer campings en vakantiehuisjes. Daar zijn de mensen eerder aan het genieten van hun vakantie.

Waarom zo weinig?
Ik wil ook een verklaring vinden voor het laag aantal vlaggen, maar ik moet bekennen dat dit mij niet zo bijster goed gelukt is. Ik geef toe dat ik enkel maar flauwe argumenten gevonden heb.
Ligt het misschien aan het feit dat veel mensen geen Belgische vlag bezitten? Ik betwijfel het.
Of hebben ze er één, maar niet in hun zomerverblijf?
Ik neem aan dat wie er één wil uithangen, er wel één zal kopen. Er bestaan ook kleine exemplaren in de speelgoedwinkels. Ze zijn eigenlijk bedoeld om mee te zwaaien, maar ik zag er toch ook een paar, bevestigd aan een balkon.
In een badplaats is de vakantieganger misschien eerder gevoelig voor mooi weer, voor het zitten of liggen op het strand dan aan het uiten van zijn aanhankelijkheid aan de koning.
We mogen echter niet al te snel besluiten dat die aanhankelijkheid er totaal niet meer is.

Geloven de Belgen nog wel in de monarchie?
Dat is natuurlijk een vraag waarop de ene positief en de andere negatief zal antwoorden.

Wat zeggen de tegenstanders van de monarchie?

We stellen vast dat heel wat argumenten kunnen aangehaald worden, die aan de basis liggen van het verminderd succes van het koningshuis.

Het voornaamste en meest gehoorde argument tegen de monarchie betreft de erfopvolging. Veel mensen vinden dat dit niet democratisch is en niet meer van deze tijd: “een relict uit lang vervlogen tijden”
De erfelijkheid van het koningschap is in strijd met artikel 1 van de ‘Universele Verklaring van de Rechten van de Mens’, zo stelt Piet Wittevrongel uit Blankenberge. “Alle mensen worden vrij en gelijk geboren”. Het kan dus volgens hem niet dat je door erfopvolging staatshoofd kan worden.
Bovendien worden er aan de koning helemaal geen eisen gesteld, behalve die van zijn afkomst. Een gekozen staatshoofd, zou integendeel getest moeten worden op kwaliteit en zou de steun van het hele volk moeten verdienen.
De vorst is onschendbaar. Dat betekent dat de ministers verantwoordelijk zijn voor zijn doen en laten. Ook dat is ondemocratisch, wordt beweerd, want volgens de wet moet iedereen op gelijke manier behandeld worden. Waarom mag de koning daar dan van afwijken?

Een tweede tegenargument slaat op het kostenplaatje dat de belastingsbetaler moet ophoesten aan het koningshuis.
Onder koning Filip zien de werkingskosten van de Koninklijke familie er uit als volgt:

(kv/nm) – Bron: Nieuwsblad.be (Update 16.07.2013)

De leden van de Koninklijke familie die in aanmerking komen voor een dotatie, hebben ook recht op huisvesting.
Dat België, als zeer klein land, nu recordhouder wordt met 2 koningen en 3 koninginnen, dat stuit veel mensen tegen de borst.
Er wordt dan wel eens vergeleken met ‘mijn eigen schamel pensioentje’

Een derde argument betreft het niet vervullen van de modelfunctie, die zou mogen verwacht worden van de leden van het koningshuis.
Denken we maar aan de relaties van de koning en de koningin tijdens hun eerste dertig huwelijksjaren.
Als men gedurende zestien jaar meer tijd doorbrengt bij zijn minnares dan bij zijn gezin en daar (hoewel nog steeds niet bewezen en bevestigd door een uitspraak van de rechter), een dochter aan overhoudt, en tezelfdertijd geen oog meer heeft voor zijn eigen kinderen, dan kan men bezwaarlijk nog langer beweren dat ‘het gezin de hoeksteen moet blijven van onze samenleving’, zoals Albert in één van zijn toespraken zei.
Ook Paola kwam regelmatig in opspraak en sommige beweren nog steeds hardnekkig dat Albert niet de biologische vader zou zijn van Laurent.
Alleen door de te strenge eisen bij een eventuele scheiding, gesteld door koning Boudewijn, bleven ze nog bij elkaar. Nu zouden ze elkaar weer innig liefhebben. Veel mensen betwijfelen dat.
De verstandhouding tussen de leden van de Koninklijke familie heeft ook jaren te wensen overgelaten. En dan maar spreken van ‘cohesie en solidariteit.’
Zij zijn katholiek, zeer gelovig zelfs, maar sommige gedragen er zich niet naar.
In januari 2013 werd koningin Fabiola gedwongen afstand te doen van het Fonds Pereos en de controversiële stichting te ontbinden. Er werd beweerd dat zij langs die weg haar erfenis wilde veiligstellen, waardoor haar erfgenamen geen successierechten zouden moeten betalen. Fabiola betwistte dat wel, maar weer kwam daarmee een lid van de Koninklijke familie in opspraak. De zoveelste!
Hoe verdraagzaam onze maatschappij vandaag ook mag zijn, toch ervaren vele de uitschuivers van Laurent als onwaardig voor een prins.
Ook de bewering dat de Belgen koningin Paola in hun hart dragen, wordt met een grote korrel zout genomen. Dat zij nauwelijks een woord Nederlands praat, is ook niet van aard om door de Vlamingen op handen gedragen te worden.
Als de mensen steeds weer voorgehouden krijgen dat Albert zijn twintig jaar koningschap op voortreffelijke manier ingevuld heeft, dan zien sommige niet goed in hoe dat te rijmen valt met de vele vakanties in Zuid-Frankrijk, Italië en Kroatië. Sommige noemen hem de ‘Zonnekoning’.
Het aantal vluchten met het vliegtuig van de luchtmacht (de Embraer met 34 plaatsen) naar zijn vakantiebestemmingen om documenten af te leveren en om wetteksten te ondertekenen, is indrukwekkend en vooral duur.
Het lijkt er eerder op dat de politici hem een goede koning vonden omdat hij zich niet met de politiek moeide, een jaknikker eigenlijk.

Een vierde argument is de twijfel over de bekwaamheid van de nieuwe koning.
Waarom vragen velen zich af, deed grootmaarschalk van het hof Herman Liebaers, tien jaar na het einde van zijn loopbaan die forse uitspraken over de kroonprins Filip in De Morgen: “Ik heb waarschijnlijk dezelfde mening als iedereen. Hij kan het niet, hé. Een droevig geval. Hij loopt als een hondje mee, handjes schudden.'' ?
Hij werd er wel voor verketterd maar was toch verwonderd over de heisa die hij veroorzaakt had. Later werd hij wat milder en beweerde hij slecht begrepen te zijn geweest.
Waarom heeft de regering Dehaene in 1993, Albert en niet Filip gekozen als opvolger voor Boudewijn?
Daarna werd de twijfel over Filip nog verder gevoed door diverse uitschuivers.
In 1997 deed hij voor het eerst stof opwaaien met een pleidooi in de Senaat voor een verbod op porno.
In 2002 ontvangt Filip een controversieel eredoctoraat van de Katholieke Universiteit Leuven.
In 2004 valt hij op handelsmissie naar China vooral op met een stevige uithaal naar Vlaams Belang: 'In ons land zijn er mensen en partijen, zoals het Vlaams Blok, die tegen België zijn, die ons land kapot willen maken. Ik kan je verzekeren dat ze dan met mij te maken krijgen. Vergis je niet, ik ben een taaie als het moet.', zegt hij in een interview met Story en wordt daarvoor door Verhofstadt terechtgewezen.
In de jaren daarna onderneemt de prins niet minder dan vijftig economische zendingen. Ook hier loopt het soms mis.
Zo ondertekende hij in 2005 in Griekenland eerder per ongeluk een eisenbundel van werkgeversorganisatie VBO, die erg kritisch was voor het werk van de regering. Toenmalig premier Guy Verhofstadt tikte hem daarvoor openlijk op de vingers.
In Zuid-Afrika krijgt Filip dan weer kritiek op zijn gebrek aan interesse voor de meereizende Belgische bedrijfsleiders.
Op de traditionele receptie met de gestelde lichamen in 2007 bijt hij van zich af tegenover politiek hoofdredacteur bij VTM Pol Van Den Driessche en De Morgen-chef Yves Desmet. 'Ik eis dat u eerbied betuigt voor mijn functie en ontzag en respect toont voor dit huis. Als u dat niet doet, bent u hier niet langer welkom'.
De uithaal naar beide journalisten lijkt even de spreekwoordelijke druppel te worden. Premier Verhofstadt keert zich openlijk tegen de kroonprins en weigert het incident te bedekken met de mantel der liefde.
In de voorbije dagen was Verhofstadt wel poeslief voor Filip.

Wisten jullie dat ‘Koninklijk’ met een hoofdletter moet geschreven worden en ‘koning’ en ‘koningin’ niet?

En de voorstanders?

Wie zijn dat?
Voorstanders van de monarchie beweren wel eens dat zij de echte Belgen zijn en noemen zich belgicisten.
Onder hen zijn er heel wat, vooral vrouwen, die gewoon houden van de koning en de koningin en hun kroost uit gevoelsredenen.
Paleizen, een troon, prinsen en (mooie) prinsessen, geven hen het gevoel in een sprookje te leven. Sommige zien er iets bovenaards in. Ze worden aangetrokken door de grandeur, de magie en de fascinatie voor alles wat prinsen en prinsessen doen. Filip maakte trouwens zelf tijdens zijn recent bezoek aan Disneyland in Californië op 4 juni 2013 de vergelijking. Hij bedankte de CEO van Disney “omdat u de prinsen en prinsessen erg populair maakt".

Andere vinden dat je alleen maar tot de upper-class van onze maatschappij kunt behoren als je op de één of andere manier met het hof verbonden bent. Ze lijken wel te lijden aan ‘Hermelijnkoorts’, dat is een aandoening waarbij de patiënt zich graag even tegen de royalty aanschurkt en daar vooral een bewijs van wil, bij middel van een foto. Er wordt al eens lachend van iemand gezegd dat hij een hele tijd zijn handen niet meer zal wassen, nadat de koning hem een handdruk gaf.
Er zijn er die hard kunnen lachen met wat de koning zegt, wat dat ook mag zijn.

De meeste media dragen ruimschoots bij om het imago van de Koninklijke familie hoog te houden. Waarom?
Maakt dat deel uit van de campagne tegen de N-VA en het Vlaams Belang die de eenheid van het land willen verbreken?
Dat geldt eveneens voor de politieke partijen van de meerderheid, vooral voor de Waalse, die als de dood zijn voor het uiteenvallen van het land.
PS - voorzitter Paul Magnette benadrukte het historisch karakter van 21 juli 2013. De manier waarop de machtsoverdracht tussen koning Albert en de nieuwe koning Filip verliep, bewijst volgens hem dat ons land zijn stabiliteit teruggevonden heeft. Hij vindt dat goed “op een moment waarop de media van over de hele wereld op ons land focussen".
Ook de CD&V is een fervent verdediger van het koningshuis. De ex-premiers houden niet op met het zwaaien van de loftrompet over de koning. Onder druk van Chris Peeters zegt voorzitter Wouter Beke dat koning Filip een 'hedendaagse invulling' aan het koningschap zal kunnen geven. Hij verwijst naar de impact van de zesde staatshervorming. "We leven sinds kort in een ander land, waarbij het zwaartepunt van de politieke besluitvorming is verschoven naar de deelstaten.’
Onder die politici zijn er ook die zeer graag aan het koninklijk hof verschijnen, ja zelfs die azen op een adellijke titel of minstens op het krijgen van onderscheidingen.

Hun argumenten
Eén van de voornaamste beweringen in het voordeel van de monarchie houdt in dat een president, die eventueel in de plaats zou komen van een koning, ook zwaar zou moeten vergoed worden voor het uitoefenen van zijn functie.
Hij/Zij zou tot één van de politieke partijen moeten behoren en tot één van de landsgedeelten, wat ook weer politieke en taalkwesties zou oproepen.
Herman De Croo haalt zelfs het argument aan dat straks misschien meerdere afgetreden of afgezette presidenten ook aanspraak zouden maken op een dotatie.

De voorstanders zijn van mening dat Filip wel bekwaam is. Hij heeft alleszins een betere intellectuele en karaktervorming genoten dan zijn vader. Hij was een leerling van de afdeling ‘Alle Wapens’ van de Koninklijke Militaire School, wat gelijkgesteld wordt met een universitaire vorming. Hij volgde tevens gedurende één jaar de cursussen aan een Amerikaanse universiteit en werd wekelijks gedurende langere tijd onderricht aan de Krijgsschool in Brussel waar hij, onder andere, vertrouwd gemaakt werd met de problemen van de economie en van de hedendaagse politiek, nationaal en internationaal.
Hij werd ook door zijn oom Boudewijn grondig voorbereid voor het koningschap.
Baron Paul Buysse, intimus en raadgever van de nieuwe koning, veegt de twijfels over de bekwaamheid van prins Filip als nieuwe koning van tafel.
Hij vindt dat zijn karakter en persoonlijkheid borg staan voor een succesvol ambt: “Hij zal een zeer bezorgde koning zijn, die het land wil bijeenhouden door een grote luisterbereidheid aan de dag te leggen".
Buysse merkt wel een verschil met zijn vader in zijn relatie met de politici in ons land: "Zijn contacten met politici verlopen meer binnenskamers, maar de relatie met de politici is zeer respectvol."

Filip en Mathilde zullen een ideaal koningspaar vormen. Mathilde heeft sociaal talent en is de liefhebbende moeder van 4 kinderen. Filip is een goede vader en dat is iets dat hij alvast beter kan doen dan zijn vader. Hij kwam altijd wel wat houterig en verlegen over, maar hij is sinds zijn huwelijk met Mathilde enorm geëvolueerd. Volgens zijn vader heeft hij een warm hart en bezit hij het intellect om het land zeer goed te dienen.

Volgens de baron Buysse zijn politiek en monarchie de twee belangrijkste bouwstenen voor het welzijn van de burger.

De leden van het Koninklijk Huis zijn onmisbaar als ambassadeurs bij internationale handelsbetrekkingen.
Commentaar van de tegenstanders
Dit is een hardnekkige mythe. De handelsmissies waarbij een lid van het koningshuis aanwezig is, doen het niet aantoonbaar beter of slechter dan handelsmissies van landen zonder koning, koningin, emir, groothertog of keizer. En mocht het wel zo zijn, dan is niet gezegd dat een president niet dezelfde invloed op handelspartners zou kunnen uitoefenen. De reden is even simpel als ontnuchterend: de markt heeft geen boodschap aan sprookjes. Als de deal goed is, is de deal goed. Als de deal slecht is, is de deal slecht.

De idee van een monarchie ligt te diepgeworteld in onze samenleving , dat moet je niet willen veranderen. Tradities en ‘royals’ moeten gerespecteerd worden, ook de geschiedenis.
Commentaar van de tegenstanders:
Het was ooit traditie dat kinderen na de lagere school meteen aan het werk moesten, tot ingezien werd dat kinderen beter af zijn als ze doorleren en pas later gaan werken. Het was ooit goed gebruik om slaven uit Afrika op te halen en aan het werk te zetten in Zuid-Amerika, tot men inzag dat die slaven ook mensen waren en ze gelijke rechten verdienden.

Het koningshuis houdt ons volk bij elkaar. De koning is het symbool voor de samenhang van België.
Commentaar van de tegenstanders:
Omringende republieken bewijzen dat er zonder geërfde macht genoeg samenhorigheid en nationalistische gevoelens bestaan. Kijkt maar naar ‘Quatorze Juillet’ in Parijs! Of naar ‘ Independence Day’ in de Verenigde Staten? Heeft u wel eens aan een Italiaan gevraagd of hij trots is op zijn afkomst?

Wat het kostenplaatje betreft: het wordt de grootste hervorming/aanpassing naar omlaag van het dotatiesysteem uit de geschiedenis van het land. De leden van de Koninklijke familie zullen ook personenbelasting moeten betalen op het gedeelte ‘vergoeding’. En ook BTW en accijnzen.
Het aantal begunstigden werd verminderd. In de toekomst zullen enkel de vermoedelijke troonopvolger, de overlevende echtgeno(o)te van de Koning, de overlevende echtgeno(o)te van de vermoedelijke troonopvolger en de koning die voortijdig zijn functies neerlegt, en zijn overlevende echtgeno(o)t(e) een dotatie genieten. De broers en zussen van de vermoedelijke troonopvolger zullen dus niet langer recht hebben op een dotatie. Als overgangsmaatregel behouden Astrid en Laurent hun dotatie.
Commentaar van de tegenstanders:
Die dotaties blijven veel te hoog. De Koninklijke familie is al rijk genoeg. Volgens journalist Rik Van Cauwelaert (Knack) heeft koning Boudewijn in 1993 een fortuin nagelaten van twaalf miljard frank, grotendeels weggestopt op buitenlandse rekeningen. Dat geld was afkomstig uit het Koninklijke aandeelhouderschap bij de Generale Maatschappij en tal van andere grote nationale en internationale ondernemingen, en uit de opbrengsten van de voormalige kolonies.
De Koninklijke familie zou via de Koninklijke Schenking, de Civiele Lijst en een via de Belgische Staat gegenereerd familiefortuin over voldoende middelen beschikken.
Wat de belastingen betreft, die worden slechts geheven op een klein deel van de dotatie, namelijk op circa 132.000 euro, zijnde de bruto jaarwedde van een regeringslid.
Volgens de berekening van ‘De Standaard’ zouden de dotaties daarmee slechts met een half procent verminderd worden.

Filip zal het hof verburgerlijken en moderniseren. Iedereen verwacht dat ook maar sommige voorstanders van de monarchie vrezen dat deze hierdoor zal uitgehold en ondermijnd worden.

Zoveel politieke invloed heeft de koning helemaal niet meer tegenwoordig.
Commentaar van de tegenstanders:
Ondanks de beperktere concrete politieke macht is er tijdverspillend veel interactie tussen Paleis en Ministers.
De koning benoemt de (in)formateur. Op zich zou je kunnen zeggen dat hij daardoor redelijk wat (politieke) macht heeft. Je zou kunnen aandragen dat het onverantwoord is om, ín een democratie, een ongekozen iemand, zonder bewezen kwaliteiten voor wat hij doet, zoiets politiek belangrijks te laten doen. Al helemaal omdat het in de praktijk er vaak op neer komt dat hij zich laat leiden door verschillende adviesgroepen.
De koning moet onder elk wetsvoorstel (wat dan al door de verschillende kamers is geweest) zijn handtekening zetten.
De officiële mededeling over de troonswissel wordt door verschillende, voornamelijk Vlaamse fracties aangegrepen om te pleiten voor een moderne, meer protocollaire monarchie. De ene partij is daar al wat explicieter in dan de andere.
De koning zou geen rol meer spelen bij het bekrachtigen van wetten, het genaderecht of de benoeming van ministers en staatssecretarissen.
Vooral dat laatste maakt het voor een republikein schier onmogelijk om carrière te maken in de Wetstraat.

De meerderheid wil het.
Commentaar van de tegenstanders:
Het is quasi onmogelijk correcte, objectieve cijfers daarover te vinden. Er werd nog nooit een referendum daarover uitgevoerd. Het blijft dus bij peilingen.
Als drie Vlaamse partijen, die zich republikeinen noemen, in Vlaanderen samen een meerderheid uitmaken, dan betekent dat toch iets.

Bronnen

• Tekst van Bert Kruismans in ‘Het Nieuwsblad’ van 22 juli 2013
• Bron: http://www.knack.be/nieuws/belgie/reacties-baron-paul-buysse-als-hij-er-nu-niet-klaar-voor-is-wanneer-dan-wel/article-4000355516600.htm
• Brief aan de koning’ door Liesbeth Van Impe in ‘Het Nieuwsblad’ van 22 juli 2013
• http://www.nrc.nl/troonswisseling/2013/04/29/tien-argumenten-voor-de-monarchie-ontkracht-alcohol-en-dag-vrij-beter-dan-zwaaiende-koning-in-touringcar/
• http://www.crk.be/?De-monarchie-een-noodzakelijk

29-07-2013, 18:13 Geschreven door Maes Jaak