In mijn ganse leven ben ik altijd een fervent sportliefhebber geweest. Tegenwoordig moet men zich daarvoor nauwelijks nog verplaatsen omdat alle belangrijke wedstrijden van bijna alle disciplines op TV uitgezonden worden. In een aantal gevallen kan men zelfs een abonnement nemen bij Proximus of bij Telenet om tegen betaling allerlei voetbalmatchen te bekijken.
Zeer vaak gaat mijn hart dan aan het bloeden en wel om twee redenen. In de eerste plaats gaat het in de topsport alleen nog om geld en je kunt je afvragen of het ‘gewone’ volk er straks wel nog welkom zal zijn, tenzij als ‘decor’.
In de tweede plaats zie ik met lede ogen hoeveel van mijn belastinggeld door de gemeente, onder de vorm van subsidies en van administratieve en logistieke steun, gespendeerd of verspild wordt.  Dat zo'n organisatie in onze gemeente plaatsgrijpt, dat juich ik natuurlijk wel toe.
Ik heb al twee artikels geschreven over dit onderwerp. Jullie vinden ze in de map ‘Sport’
Op 24.2.2013: “Finale Superprestige veldrijden op 16.2.2013”
Op 23.9.2013: “Eindbalans van de Noordzeecross veldrijden op 16.2.2013’

De oudste veldrit van het land, wordt dit jaar verreden op zaterdag 13 februari. Er werd gestart in 1959. Soms was er een jaar zonder cross, soms waren er twee. Kortom, dit wordt de 57ste editie.
Ik heb in geen geval de bedoeling het hier nogmaals over het verloop van de cross te hebben.
Over het tweede hierboven vermeld punt, de steun door de gemeente, wil ik het wel hebben.

Extern verzelfstandigde agentschappen (EVA)
Van oudsher moet een gemeentebestuur alle taken uitoefenen, die een duidelijk lokaal en territoriaal tot de gemeente begrensd karakter hebben, zoals bijdragen tot het welzijn van de burgers en tot de duurzame ontwikkeling van haar gebied. Dat gebeurt via haar organen: gemeenteraad en college van burgemeester en schepenen.
Algemeen wordt aanvaard dat niemand dat beter kan dan de gemeente zelf.
En toch biedt het Gemeentedecreet verschillende mogelijkheden om via verzelfstandiging een soepelere werking mogelijk te maken.
Wanneer een lokaal bestuur kan aantonen dat zij de haar toevertrouwde taken efficiënter kan uitvoeren via een andere structuur en er een wettelijke bepaling is die dit ook toelaat, dan kan afgeweken worden van het klassiek beheer. Eén van de mogelijkheden daartoe is het ‘extern verzelfstandigd agentschap’. Het gemeentedecreet verduidelijkt in artikel 225 paragraaf 1 wat dat is: “.Het is een dienst met een eigen rechtspersoonlijkheid (*) opgericht door de gemeente of waarin de gemeente deelneemt, die belast is met welbepaalde beleidsuitvoerende taken van gemeentelijk belang, en die zorgt voor een grotere onafhankelijkheid, met eigen bestuursorganen, met eigen personeel en met een vermogen los van de gemeente.”
* die bezittingen en schulden kan hebben, contracten kan sluiten, rechtszaken kan aanspannen of aangeklaagd kan worden
Er zijn twee vormen van extern verzelfstandigde agentschappen. Het autonoom gemeentebedrijf heeft een publiekrechtelijk statuut en een extern verzelfstandigd agentschap in privaatrechtelijke vorm heeft een privaatrechtelijk statuut (vzw, stichting of vennootschap).

Wanneer wordt vermoed dat een rechtspersoon door een gemeente met welbepaalde taken van gemeentelijke belang is belast? (Gemeentedecreet artikel 225 paragraaf 3)
Dat is het geval als aan één van de volgende voorwaarden voldaan wordt.
1° één of meer van zijn organen bestaan voor meer dan de helft uit gemeenteraadsleden of leden van het college van burgemeester en schepenen van de bewuste gemeente of de leden van de organen worden voor meer dan de helft aangewezen of voorgedragen door die personen
2° de gemeente of haar vertegenwoordigers beschikken over de meerderheid van de stemrechten in één of meer van zijn organen
3° zijn financiële middelen vallen voor meer dan de helft ten laste van het gemeentebudget.

Hoe zit dat in Middelkerke? Daar wilde de Lijst Dedecker het fijne van weten
Jean-Marie Dedecker wilde graag weten of er in onze gemeente een vzw of een vereniging was die in aanmerking kwam om omgevormd te worden tot extern verzelfstandigd agentschap.
Vzw cyclocrosscomité misschien? Vzw Westende TC Lacodam of Sluis- en Tuinwijkcomité?
Om zich daarover een oordeel te kunnen vormen, vroeg hij in de gemeenteraad van 13.2.2014 dat de administratie zich over zijn vraag zou buigen.
De in aanmerking komende verenigingen zouden daarna hun standpunt daaromtrent moeten meedelen. Na voorlegging van deze lijst op de commissie algemene zaken, zou op de eerstvolgende zitting van de gemeenteraad moeten gevraagd worden een officieel standpunt betreffende eventuele verzelfstandiging van die verenigingen in te nemen.
Zijn toegevoegd agendapunt werd unaniem goedgekeurd;

JMD: ‘Rekening houdend met de traagheid van het schepencollege, wachtte ik geduldig’.
Te geduldig, volgens mij, want iets meer dan een jaar moest hij wachten om uiteindelijk de samenstelling te vernemen van de Algemene Vergadering en de Raad van Bestuur van de vzw Cyclocrosscomité.
Dat is toch geen redelijke termijn meer om te antwoorden op de vragen van gemeenteraadsleden!!!

Beslissing van het schepencollege
Na het opmaken van die lijst en ingevolge het onderzoek van de administratie was het schepencollege van mening dat momenteel geen enkele vereniging in Middelkerke voldoet aan één van de criteria van art. 225 § 3 van het gemeentedecreet. Dat betekent dus ook dat de vzw Cyclocrosscomité, waarover ik het verder wil hebben, niet moet omgevormd worden tot extern verzelfstandigd agentschap (EVA).
Officieel bestaat er inderdaad geen enkel orgaan van de vzw uit meer dan de helft gemeenteraadsleden of personen aangesteld/gemandateerd door de gemeenteraad, maar…

Hoe is dat cyclocrosscomité (algemene vergadering en raad van bestuur) eigenlijk samengesteld?
De algemene vergadering is het hoogste gezagsorgaan in de vereniging en benoemt de bestuurders (= leden van de raad van bestuur, zijnde het uitvoerend orgaan)
De vzw-wet schrijft voor dat de raad van bestuur altijd uit één lid minder moet bestaan dan de algemene vergadering.
De reden hiervoor is dat men zelfcontrole wil uitsluiten. De algemene vergadering moet immers toezien op de werking van de raad van bestuur en kwijting verlenen aan de bestuurders. In die optiek is het ook niet evident dat de bestuurders ook lid zouden zijn van de algemene vergadering.
De samenstelling van de huidige algemene vergadering ken ik niet! Die is namelijk moeilijk te achterhalen.
De namen van de leden die niet in de gemeenteraad zetelen of niet voor de gemeente werken, spelen eigenlijk geen rol, tenzij die in de minderheid zouden zijn, wat niet het geval blijkt te zijn.

Volgens het Staatsblad van 17.11.2014 maakten volgende personen op dat ogenblik deel uit van de Raad van Bestuur: Johnny Devey, intussen ontslag genomen, (zie verder) voorzitter Norbert Cicou, Norbert Dedeckere (intussen overleden), Geert Bonne en twee gemeentepersoneelsleden, jurist Daan Fossaert (naaste medewerker van Pierre Ryckewaert) en Peter Maes, van de evenementencel van de gemeente.

Ik lees dat gemeenteraadsleden die graag als VIP – gast naar de cross gaan, hun kaart moeten afhalen bij Lindsay Lammens van het kabinet van de burgemeester.
Aangezien de sportdienst een oproep deed voor vrijwilligers, neem ik aan dat het diensthoofd Tom Vandenhouweele, ook een rol speelt in de organisatie. Zijn e-mailadres en telefoonnumer staan trouwens in de technische gids als contactgegevens vermeld. .
Steven Pallemaerts, boekhouder van de gemeente, is penningmeester en houdt zich ook bezig met de reservatie.
Ex-directeur toerisme, Peter Germonprez, is algemeen coördinator en publiciteitsverantwoordelijke, gemeentesecretaris Pierre Ryckewaert is coördinator VIP.
Ik vraag me echt af wie in de gemeente eigenlijk niet met die cross bezig is?
Pallemaerts, Ryckewaert en Germonprez zijn toegetreden leden. Dat zijn personen die bij de vereniging zijn aangesloten, eventueel een lidkaart hebben en deelnemen aan de activiteiten van de vereniging. Zij zijn gebonden door het huishoudelijk reglement.
Zo kunnen personeelsleden volop meewerken zonder een officiële functie te bekleden. Zo vermijdt Pierre Ryckewaert ook dat hem belangenvermenging zou kunnen verweten worden.
Op 15.3.2013 kreeg ik van de secretaris volgend antwoord op één van mijn vragen : “Voor de volledigheid wens ik u mede te delen dat toetredende leden geen stemrecht hebben in de algemene vergadering maar dat zij omwille van hun inzet en deskundigheid betrokken worden in de werking van de vzw ofwel voor advies ofwel omwille van hun representatief karakter bij andere instanties van de wielerbond of Super Prestige of toeristische overheden."
De secretaris is natuurlijk leep genoeg om te vermijden dat sommige personeelsleden officieel deel uitmaken van de beleidsorganen. Anders zou de raad van bestuur wel eens voor meer van de helft kunnen bestaan uit personen aangewezen of voorgedragen door het schepencollege.
Zo’n handelwijze wekt wel wantrouwen op.
De lijst Dedecker beweert informeel van bestuursleden vernomen te hebben dat Pierre Ryckewaert in de praktijk de grote baas is van de cross, die alle beslissingen neemt en alle (eventuele) vergaderingen betreffende de organisatie met derde organiseert en leidt. Dat zou volgens hen ook blijken uit het persartikel hieronder waarin Pierre Ryckewaert ‘zakelijk leider van de vzw Cyclocross’ genoemd wordt. (rechtse kolom ongeveer halverwege)

Zelfs al maken sommige gemeentepersoneelsleden officieel geen deel uit van de beleidsorganen, toch kan niet ontkend worden dat de belangrijkste functies in het comité door hen uitgeoefend worden. Dat is natuurlijk zeer handig. Zij kennen als geen ander de weg in de administratieve en technische diensten van de gemeente.

Het ‘geval Devey’
In het vooruitzicht van de veldrit van 2013 stelde ik ook vragen aan de secretaris Ryckewaert in verband met de samenstelling van het organisatiecomité. Hij antwoordde onder andere:
“Johnny Devey : werkend lid en ere-voorzitter van de vzw”
Natuurlijk was ik daarover verwonderd omdat het volgens mij niet kan dat een schepen van sport, actief meewerkt aan één sportevenement met vermoeden van belangenvermenging. Toen ik dat liet opmerken, veranderde Ryckewaert de bijdrage van Devey in ‘protocollaire functie’. Groot was dan ook mijn verbazing toen ik in een recent gemeenteraadverslag las, ingevolge een email van 6.11.2015 aan de financiële beheerder, dat de algemene vergadering en de raad van bestuur het ontslag van dhr Johnny Devey aanvaard hadden. Het moest wel nog gepubliceerd worden.
Hij zou inderdaad op 27.10.2010 door de Algemene Vergadering tot bestuurder benoemd zijn (Staatsblad 17.11.2014) en volgens hetzelfde orgaan maakte hij vanaf 9.9.2014 nog steeds deel uit van de Raad van Bestuur
Heeft de gemeentesecretaris dan gelogen tegen mij in 2013? Foei!

Levert het gemeentepersoàneel tijdens de diensturen prestaties ten voordele van de cross?
Met een andere van mijn vragen wilde ik graag weten of de de prestaties van het gemeentepersoneel, dat deel uitmaakt van het organisatiecomité, uitgevoerd werden tijdens de diensturen en zo neen, of ze daarvoor extra bezoldigd werden.
Ziehier zijn toenmalig antwoord: “De prestaties van bovenvermelde personen (tevens personeelslid) in het kader van de Noordzeecross werden niet uitgevoerd tijdens hun diensturen. Het betreft belangloze inzet (geraamd op 180 uren per persoon per jaar) van deze mensen voor de Noordzeecross. Zij worden ook niet extra bezoldigd noch door de gemeente, noch door de vzw. Zij ontvangen ook geen enkele onkostenvergoeding.”

Als je dan weet, dat bijvoorbeeld Ryckewaert en Germonprez ook betrokken zijn bij de organisatie van het dernycriterium in Lombardsijde… Als dat ook nog buiten de diensturen gebeurt, ja dan 'chapeau'!
Zij hebben dan zeker nooit geen vrije tijd meer? Ik geloof dat echter niet.
Op diverse websites vinden we als contactpersoon voor de Organisatie van het Noordzeeomité ofwel Daan Fossaert of Peter Germonprez of Steven Pallemaerts of Tom Vandenhouweele terug. Op zich geen probleem, ware het niet dat zowel telefoonnummers, faxnummers en e-mailadressen deze van de hun gemeentelijk kantoor zijn. Het contactadres dat opgegeven wordt is ofwel het adres van het gemeentehuis te Middelkerke of van het bureau van toerisme te Westende of te Middelkerke..

De logistieke steun van de gemeentediensten aan de cross
In 2013 stelde ik ook heel wat vragen over de logistieke steun die ingezet werd bij de voorbereiding van de cross en op de dag zelf. De onvolledige antwoorden moeten zweet, bloed en tranen gekost hebben. Ik moest er niet enkel maanden achter wachten. Mijn emails werden soms ongelezen verwijderd en tenslotte moest ik nog beroep aantekenen bij de beroepscommissie ‘Openbaarheid van bestuur’.
De secretaris liet mij op zeker ogenblik ook weten dat de gemeentelijke administratie om mijnentwille niet minder dan 16 uur opzoekingswerk had moeten verrichten.
Ik hield het niet voor mogelijk en ik kan nu nog steeds niet geloven dat de gemeente, zonder mijn vraagstelling, geen balans zou opgemaakt hebben van de Noordzeecross.
Voor zover me de gegevens verstrekt werden, plakte ik bedragen op de prestaties van de gemeentediensten. Alles samen een serieus bedrag!
Laten we even overlopen van welke aard die waren.
Zo’n organisatie vergt natuurlijk heel wat materiaal en heel wat handenarbeid. Wie plaatst de nadarafsluitingen, wie bouwt de bruggetjes en de hindernissen op het parcours?
Wie brengt de wegwijzers aan op de toegangswegen naar de parkings, naar de omloop en naar de VIP – tent? Wie richt die tent in? Wie zorgt voor de reclame via websites, folders en affiches?
De gemeente leverde in 2013 volgende personele medewerking tijdens de voorbereiding
- Leggen van 2 metalen rijplaten
- Ophalen van nadarafsluiting in Nieuwpoort, Koksijde en Ichtegem
- Het leveren van een verreiker (is een voertuig dat gebouwd is om zware lasten te tillen en te verplaatsen) met chauffeur voor de installatie van start en finish
- Plaatsen van 3 houten bruggen over de grachten (in het kader van de veiligheid) (2 personen x 8u)
- Het leveren van 2 personen van de sportdienst voor het aanbrengen en wegbrengen van signalisatie ( 3 dagen x 2 personen x 4u)
- Plaatsen van rubberen matten en leggen van tapijt in de VIP-halle (4 personen x 2uur)
- Aansluiting van elektriciteit en water op het parcours, Vipruimtes en materiaalposten
- Afsluitende schoonmaak van het terrein (4 personen x 4 uur)
Er was een raming voorzien van 400 manuren voor het uitvoeren van diverse taken voor, tijdens en na de cross. Volgens de registratie aan de hand van werkbonnen werden 516 uren gepresteerd door gemeentepersoneel.
De gemeente leverde voor en na de cross volgende materialen: stuifzand voor het maken van een zandbak en 3 zakken strooizout.

De gemeente leende ook GRATIS een aantal materialen uit, conform het geldende reglement: nadarafsluitingen, afvalcontainers, vuilnisbakken, 2 generatoren, 100 zandzakjes, mobiele werfkeet en 1 kruiwagen met schop.

Op de dag van de cross zelf, is heel wat politie nodig om het verkeer in goede banen te leiden en dit jaar ook om de supporters een gevoel van veiligheid te geven, wegens het dreigingsniveau 3 dat nog steeds over het hele land van kracht is. Daarom zullen de supporters bij het binnengaan van het terrein gecontroleerd en/of gefouilleerd worden.

Tijdens en na de cross is ook heel wat gemeentepersoneel nodig.
De gemeente leverde volgende personele medewerking op de dag van de cross 2013
Op het gebied van hulpverlening:
Openbare veiligheid: 25 politiemensen en 2 officieren en 8 manschappen van de
brandweer.
Reinheid en netheid: 2 personen van de reinigingsdienst
Permanentie voor eventuele tussenkomsten bij pannes,…

De gemeentelijke subsidies
Een subsidie is
… een geldbedrag dat de overheid geeft aan iemand of een bedrijf om hem of haar te lokken of te helpen iets te bereiken.’                                                      of nog (ZEER belangrijk)
… de toekenning van een bedrag om praktische, sociale, sportieve of ideële doelstellingen te realiseren zonder dat een tegenprestatie gevraagd wordt van de ontvanger             of nog
… door de overheid beschikbaar gestelde fondsen bedoeld om een prijs te verlagen of een bepaalde uitgave aantrekkelijker te maken.’                                   of tenslotte
… aanspraak op financiële middelen, door een bestuursorgaan verstrekt met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager, anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten.
Per jaar zou de cross € 60.000 euro krijgen van de gemeente. € 30.000 is voor het zogenaamde mediaplan, een constructie die opgezet is om de return aan de gemeente te verantwoorden en waarvoor in ruil vooral vip-kaarten worden uitgedeeld aan de mandatarissen (gemeenteraad en OCMW) en de genodigden van de gemeente Middelkerke als presenting partner, zowel voor de cross zelf als voor het slotgala in het casino.
Ons belastinggeld dient hier dus echt om de burgemeester, de schepenen, de gemeenteraadsleden en OCMW – raadsleden toe te laten gratis de VIP uit te hangen. Er zijn in 2016 wel geen partners uitgenodigd en ik ben geneigd te hopen dat de mandatarissen van de oppositie, zoals in het verleden, niet ingaan op deze uitnodiging, maar aangezien de meerderheid zich daar toch niets van aantrekt ....

De andere € 30.000 is een toelage. (tot voor kort kwam dit van toerisme, nu komt dit vermoedelijk via sport).

Wie controleert eigenlijk dat comité?
De gemeente schrijft voor dat de verenigingen die een toelage of subsidie aanvragen elk jaar bijna hun volledige boekhouding moeten voorleggen en een financieel verslag moeten afleveren. Dat is zo voor culturele verenigingen en voor sportverenigingen waarvan uiteraard wordt verwacht dat ze een doordacht en transparant financieel beleid voeren. Logisch toch!
Ik neem aan dat er dus ook tussen de gemeente, toerisme en het cyclocrosscomité een overeenkomst of contract afgesloten wordt. Of toch niet? Het is toch vanzelfsprekend dat het cyclocrosscomité financiële verantwoording moet afleggen, door resultaatrekeningen, facturen, kastoestanden, voor te leggen.
Het zou toch interessant zijn om eens de kastoestand te kennen? Zou het ook niet interessant zijn om jaarlijks het budget van de te verwachten inkomsten en uitgaven te kunnen inkijken? Zou de cross echt niet leefbaar zijn zonder de gemeentelijke subsidies? Waarom zou dat ook niet van toepassing moeten zijn voor het crosscomité?
Wie dat opvat als pottenkijkerij heeft volgens mij niet de eerlijkste bedoelingen.

Wil de secretaris liever geen EVA?
Mocht het cyclocrosscomité een EVA worden, dan zou de gemeente natuurlijk meer de controle krijgen over het comité. Het comité zou dan verantwoording moeten afleggen zoals elke sportvereniging indien het nog langer aanspraak zou willen maken op geld van de gemeente.
En het comité verkeert wel degelijk in de voorwaarden, zij het dan niet officieel, om een EVA te worden. De cross wordt inderdaad georganiseerd door gemeentepersoneel. Het gemeentedecreet kan gemakkelijk omzeild worden. Als men het geheel van subsidies, personeelskosten en materiële ondersteuning bekijkt, dan mag zonder meer gezegd worden dat de helft van de middelen van het comité gedragen wordt door het gemeentebudget en dat er dus wel een EVA kon gevormd worden. Wie dat betwist of betwijfelt, moet maar eens een studie uitvoeren zoals ik dat deed in 2013, maar dan met alle gegevens.
Dat de maatschappelijke zetel van het comité niet op het gemeentehuis gevestigd is, maakt eveneens deel uit van een camouflagetechniek.

Wat brengt de secretaris eigenlijk in als verweer?
De secretaris wijst erop dat JMD selectief geweest is bij zijn opsomming en nauwelijks personen heeft vermeld die niet bij de gemeente werken. Hij vermoedt dat het raadslid zich niet gebaseerd heeft op officiële stukken van het comité.
Wat zijn dat voor zwakke argumenten? Daar gaat het hier toch niet over!
Hij vindt dat alles rond de cross wellicht voor de gemeente een handelswaarde heeft van ‘honderdduizenden euro’s’. Hoe komt hij daaraan? Ik twijfel daaraan namelijk ten zeerste. Komen daardoor jaar-in, jaar-uit meer toeristen naar Middelkerke? Worden daardoor meer appartementen verkocht of verhuurd? Profiteert de horeca mee van de cross? Die dag wordt toch gegeten en gedronken in de VIP – gebouwen en aan kraampjes en tenten op het parcours?
En zelfs als dat zo zou zijn, ALLE belastingbetalers betalen mee voor de cross maar slechts een beperkt aantal profiteert mee van het fortuin dat Ryckewaert vooropstelt.

Een onwaarschijnlijk … gerucht of waarheid?
Naar het schijnt zou een 20 – koppige Middelkerkse delegatie zich naar het wereldkampioenschap in Zolder begeven hebben. Om bij te leren, om waar te nemen …
Hebben ze hier misschien de bedoeling het volgend wereldkampioenschap in ons land in Middelkerke te organiseren?

Besluit
Ik herhaal dus dat ik bezorgd ben over de controle van het cycocrosscomité. De bijdrage van de gemeente op het gebied van subsidies is toch overdreven? En de inzet van gemeentepersoneel toch ook? Moest de cross niet reeds enkele jaren, zelfbedruipend zijn? Ik vind dat de mandatarissen van meerderheid en oppositie eindelijk eens hun verantwoordelijkheid moeten opnemen en de puntjes op de i moeten zetten.

Bronnen
http://superprestigecyclocross.be/?page_id=168
http://www.bloso.be/SportDbPublic.Website/DetailOrganisatie.aspx?OrgId=54693cab-9adb-45aa-9a64-fd3367e26113
http://www.middelkerke.be/page36214614/cyclocross-comite.aspx
http://www.isbvzw.be/_uploads/ISB_vzw/downloads/abb_christiaens.pdf
http://binnenland.vlaanderen.be/verzelfstandiging-en-samenwerking/gemeentelijke-verzelfstandiging
gemeenteraadsbesluit dd. 13/02/2014(19)
collegebesluit dd. 10/02/2015 (54)
gemeenteraad van 09/04/2015 ()
http://www.middelkerke.be/resources/site1/8/Documenten/subsidies/financieel%20verslag%20projectsubsidie.pdf
http://www.middelkerke.be/resources/1/reglementen/reglementen.html?werkingssubsidiesportvereniging.html
http://www.noordzeecross.com/wp-content/uploads/2015/02/technische-gids.pdf