Waar mensen samen leven moeten sommige handelswijzen groepsgewijs geregeld worden. Samenleven is the game, besturen is the name.

Naast de vraag of er goede of slechte bestuursresultaten zijn, is er de kwestie van hoe er bestuurd wordt: soms wordt dat aan één individu overgelaten, of aan een klein of minder klein clubje van individuen, en het is ook wel eens voorgekomen dat men elk individu van een groep bij haar regelgeving betrekt.

Het portret van hoe het er in België anno 2007 toegaat, wordt niet bepaald door alle Belgen.

De schilders zijn beperkt in aantal: een kleine collectie zelfbenoemden die een eigen numerus clausus invoeren om na te gaan wie de Belgen zal besturen.

Zij hanteren een New Speak en leggen middels hun gekwaak helaas een waas van mist en nevel over de hoe-kwestie. Een waas dat geweven is met woorden die de dingen zoals ze zijn in een Lof der Zotheid omdichten.

Zo is er een eerste pathologische tic om complexe verkiezingsresultaten samen te vatten in een simplistische tweedeling van "overwinningen" versus "nederlagen". De enen dichten zich veel rechten toe en de anderen wanen zich in een plicht tot nederigheid.

Hoewel het In 't echt evenwel koppig zo blijft dat de kiezers qua gedachtengoed uiteenvallen in diverse nuances, wordt de gevarieerdheid van dat palet genegeerd: enkel de deelgroepjes die een hapje van de "vlottende massa" (d.i. de kleine aantal burgers die elke verkiezing een ander gedacht hebben) gestrikt hebben, beginnen de plak te zwaaien. Omdat ze "gewonnen" hebben zeggen ze (wát ze precies gewonnen hebben weet niemand).

Dat neemt niet weg dat geen van die victoriekraaiers ooit maar in de buurt komt van de helft van de stemmen. Het zijn stuk voor stuk slechts beperkte spiekes van de taart, en toch zie je ze stuk voor stuk bombastisch doen als de Grenouille qui veut se faire aussi grosse que le boeuf.

Lof der Zotheid...

Een tweede pathologische tic werd bedacht met het woord "coalitievorming". Geen enkel van de partjes van de taart, die zich belangrijk vinden, is groot genoeg om te lijken op een halve taart, laat staan op de hele taart.

Daarom zoeken ze contact met andere partjes tot ze samen een halve taart vormen. Op dat ogenblik vindt de halve taart dat ze aan regelgeving zou kunnen doen voor en namens de hele taart : la grenouille qui veut se faire aussi grosse que le boeuf. Alweer die numerus clausus die zich "coalitie" noemt. De rest van de taart wordt "oppositie" genoemd en mag opzij gaan staan. Alsof ook zij geen stuk taart is.

Lof der Zotheid.

Het wordt pas echt dol in dit asiel als de kikkers het gaan hebben over wat "voorkeurstemmen" heet. Wie een stem naast zijn naam krijgt springt driest naar de conclusie dat hij daardoor de voorkeur van die kiezer geniet. Wie de meeste van die onvoorzichtige stemmen verzamelt vindt dat hij/zij de vlag mag dragen. Je zou denken dat "de meeste" zou betekenen "boven de 50%". Hier niet: als 't maar meer is dan een ander, dan mag je de vlag dragen. De stemmentrekker wordt plots een Grenouille qui veut se faire aussi grosse que le boeuf: de kikker in kwestie stelt dat hij de tricolore ook niet enkel kan, maar moet dragen. Hoewel niemand, maar dan ook niemand hem precies daartoe expliciet heeft verzocht.

Lof der Zotheid.

Waar mensen samen leven moeten sommige handelswijzen groepsgewijs geregeld worden. Om dat mogelijk te maken zijn een aantal bestuurders nodig.

Indien die niet kunnen gevonden worden omdat de zoekers psychotisch zijn, moet men anderen aan de speurtocht zetten.

Niet zich verder laten opzuigen in een stinkend moeras door nutteloos heftig te spartelen.

Nochtans is het precies dát wat die paar Baas-Ganzendoncken klaarblijkelijk wensen te doen. En hardnekkig te blijven doen.

Wie is verwonderd dat niemand, noch in het binnenland noch in het buitenland, deze tentoonstelling van immoraliteiten apprecieert ?

Waar schuilt de gemandateerdheid van die paar zieke individuen om onze moeizaam en hard bevochten maar afkalvende welvaart elke dag met meer dédain te behandelen en in de schaduw van hun psychotische eigenwanen te plaatsen ?

Waar halen de kikkers die beneden in de waterput denken dat ze de wereld kunnen zien in godsnaam het récht vandaan om de Citoyens zó nietsontziend te belazeren waar ze bij staan ? En waar halen de Citoyens het recht vandaan om die kwakers niet krachtdadig een halt toe te roepen ?

Wie kan zoveel dwaasheid en slechtheid vergeven of vergeten ?

oude, wijze teksten te lezen, romans fleuves (om de loop der dingen te vatten) en poëzie (om weer te leren zingen) en ook wondermooie verhalen uit het oosten (om zo de verlichting of het aha-gevoel te ervaren)

18-11-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

Het Nederlandse woord 'seraf' is via het Latijn afgeleid van het Hebreeuwse werkwoord saraph (branden), zie ook het akkadische woord sarapu (branden) en het middelegyptische śrf (warm zijn).

Men beschrijft hen als engelen met vier gezichten en zes vleugels.

06-11-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

1.

de laatste maanden en zelfs jaren voer ik gesprekken met cherubijnen*. tot mijn grote verbazing en nog groter genoegen zijn druppelsgewijs jonge, trendy wezens in mijn leven verschenen (moet ik aardse namen noemen? ward, annelies, anne, jan, kim, sofie, joris, marie, noah, lisa etc....)

zij vrolijken de laatste segmenten van mijn aards bestaan op (oef, oef, niet te negatief denken, het flesje is halfvol, niet halfleeg en ik wil hier achteraf zeker nog aanwezig blijven in de gedaante van een vrolijk spookje!), zij voeden mijn toch ouder wordende ziel met frisse, pittiige ideeën en grappige spirituele capriolen.

zij stellen mijn zogezegde zekerheden in vraag en dwingen mij als het ware opnieuw conclusies te formuleren over onderwerpen en thema's die ik allang als definitief onveranderlijk en dus afgedaan beschouwde. o wonder, ik leer en ontdek nieuwe nuances, hoor mezelf waarheden en tegenstrijdigheden declareren en probeer hieraan te remediëren door daadwerkelijk (om te beginnen naar de geest!) te veranderen en bijvoorbeeld nieuwe inzichten en levensrituelen aan mijn oude toe te voegen.

niks dus generatieconflict en generatieapartheid - en leve de interactie tussen ouderen en jongeren. wij eerbiedwaardige dames en heren moeten een keuze maken: blijven we zagen over de verdoemenissen des levens, of staan we open voor de originele en exclusieve exchange die anderen, de facto dus de jongeren, maar ook de middenjongeren en oudere jongeren, tout court de mensen dus, ons aanbieden.

wat de keuzes van de jongeren betreft: daar ben ik niet zo zeker van. leren zij van ons, creëren zij nieuwe rituelen uit de chaos, of netwerken ze verder aan de bestaande? het leven en de levensinzichten van anderen blijven mij eindeloos boeien, zij zijn mijn dagelijks brood, de kers op de taart, het neusje van de zalm, roze schuimige champagne, verrukkelijke sneeuw in de lente. ojee!

2.

zo kreeg ik onlangs voortdurend hemelse (want in engelentaal geformuleerde) boodschappen van cherubs die me na aan het hart liggen. hun berichten kietelden mij als weliswaar onschuldige elektrische stroomstoten. zij veroorzaakten bij mij stante pede een gedachtenweb en zijn reeds uitgemond in enkele daadwerkelijke zwerftochten op instant winterse straten en pleinen.

hilarishe kleumtherapieën slingerden zich rond tafeltjes en stoelen van verwarmde terrasjes, ademloze gesprekken bloeiden op in bruine kroegen.

andere en nog subliemere esbattementen, zoals het formuleren van schitterende zweefzinnen en schrijfslierten, poëtische ontboezemingen en liefdesverklaringen à gogo zijn dan het uiteindelijke, ultieme resultaat en maken mij intens blij, want ook ik word overstroomd en gelouterd door een gelukzaligheid, een woordenrijkdom zonder weerga.

3.

natuurlijk, beste lezers, heb ik jullie nieuwsgierigheid gewekt en naar gewoonte zal ik bovenstaande beweringen illustreren met voorbeelden. ik stel jullie concreet enkele cherubs voor en plak hun dromerige, romerige spaghettizinnen in mijn eigen bericht als bewijs à charge:

een eerste boodschapper - ik omschrijf hem als cherub 1 - noemt zich in zijn vrije uren ook chocolaatje en daarbij ik verdenk hem ervan dol te zijn op de kleur rood. als hij me vroeger in mijn dromen verscheen was hij altijd omgeven door lyrische stofwolken in groen en roze (in een van zijn laatste berichten had hij het trouwens nog over een door hem bijna gewenst bezoek van een gifgroene kikker, een bezoekje dat niet doorging, maar naar een latere datum verschoven). de laatste tijd echter neuriet hij alleen maar engelenliedjes omtrent rode papavers (klaprozen dus), authentieke rode toasters en stressballen in de vorm van rode bloedcellen... 

rood chocolaatje is eigenlijk een cherub die daadwerkelijk hier op aarde is verschenen om mensen uit de nood te helpen (zoals engelen nu eenmaal doen). hij houdt zelfs kantoor en schrijft hun mensenproblemen op ouderwetse kaartjes die hij dan niet terugvindt, want een engel is ook maar een engel en soms een wreed verstrooide, haha!

'Later op de dag kwamen er andere telefoontjes. Mensen die kwaad waren, kaartjes die ik niet meer terugvond, mensen die ineens in mijn bureau stonden en waarmee ik niet wist wat ik moest doen. Werken voelde als kennis, net wanneer je dacht dat je het een beetje onder de knie had, glipte het weg onder je vingers omdat er nieuwe inzichten waren. Ik had niets tegen bijleren, maar liefst met mate en niet 5 levenslessen op 1 dag...'

maar sinds zijn komst werkt cherub 1 hier niet alleen hier op aarde, hij ontmoette ook bijna onmiddellijk de aardse liefde. hierover stuurt hij me dan zo'n mooie hemelse berichten, die ik absoluut wil bestendigen. daarom heb ik besloten ze in mijn blog op te nemen, zo krijgen ze daadwerkeljk a touch of frost en blijven ze voor eeuwig en altijd bestaan.

let u a.u.b. niet op chocolaatjes gebruik van het persoonlijk voornaamwoord hij, dames en heren. daar engelen lichtjes androgyn zijn, is menselijke communicatie voor hen soms een vreemde bedoening. een hij of een zij, in de hemel doet het er echt niet toe...

'Gelukkig was er nog de liefde. Liefde aan mijn voeten, liefde aan mijn sokken, liefde aan mijn tenen. Hij hield mij warm, hij was mijn grond, hij vond mijn stabiliteit. Mijn lieve vriendje heeft mij schoenen gegeven. Geen nieuwe schoenen, oude schoenen, oude schoenen die hij kocht maar die te klein bleken te zijn. Ik kreeg ze. Ik droeg ze. Ik hield van ze. Ze waren van hem, ze zijn van mij, ze worden ons. Het  voelde alsof hij mijn voeten knuffelden bij elke stap die ik zette. Liefde, een genereuze handpalm die op mijn enkels rustte. Kwade huisbaas? Kijk, ik heb schoenen van mijn vriendje aan. Lastige klant? Kijk, heb je dat zachte leder al gezien! Papier verloren? En ze zitten zo goed ...'

en:

Misschien is het tijd voor vakantie wanneer ik antwoord op de vraag "Hoe gaat het", "Ik heb een stressbal nodig op het werk!". Ja, het is tijd voor een beetje vakantie. Samen met het vriendje wil ik naar het Kröller-Muller museum gaan in Nederland. Domme dingen zeggen zoals "Jij bent mijn stoofkonijn". Samen eten uit één bord, zo intiem, zo teder, zo samen, zo alles wat ik wil dat samen zijn is. Samen ajuinen snijden. Samen in een bed liggen, samen nergens naartoe lopen in een stad, samen verdwalen in een kruidtuin,. Samen geen paraplu nodig hebben in de regen. Samen bijten op elkaars tong tijdens het zoenen en vooral samen knuffelen, dat moet zo heel erg met twee als je het goed wil doen. Knuffelen is als de stressbal op het werk: spanning glijdt weg, maakt plaats voor verruiming in je hoofd en je kan geven. Knuffelen is als een bloedcel, noodzakelijk om te (over)leven.

oef! dat was dus een hele boterham. in mijn volgende berichten plak ik alvast spreekslierten van cherub 2 en 3 (= van het meisje met de feesten en van belgikske, eigenlijk een echte serafijn). zo zal het zijn, beloofd!

* ik bedoel hier (natuurlijk symbolisch!) tegelijk

de Cherubijnen, cherubs of cherubim (ook wel terug te vinden als kerub), machtige engelen van het tweede koor, volgend na de serafijnen. het hebreeuwse woord is keroev, dat lijkt op het akkadische ka-ri-bu (betekenis: zegenende [geest]). karibu waren onheil afwerende bewakers van de tempels en paleizen in het oude Sumerië en Babylonië.

en de

mollige, kleine baby's met vleugels die zich ophouden in de hoeken van barokke plafonds. de correcte benaming hiervoor is putti.

30-10-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

Pray, do not mock me:
I am a very foolish fond old man,
Fourscore and upward, not an hour more nor less;
And, to deal plainly,
I fear I am not in my perfect mind.

(King Lear)

deze herfst en winter gaan we naar het theater, dat hebben wij (n. en a. en ikzelf) afgesproken. alvast willen we zoveel mogelijk de matinees in de schitterend vernieuwde kvs in brussel bijwonen, maar ook de leuke producties hier in ons eigen stadje (het brussels volkstejoeter speelt o.a. ambras op de vismet in het cc 't vondel), staan op het menu. overal waar we ons per toeval bevinden (aan zee bijvoorbeeld) pikken we een theatertje mee, het zij zo!

want wat is er fijner dan zich zalig neer te vleien in de zachte zetels van een geheimzinnig verlichte theaterzaal (met zachtgele en purperen en karmozijnrode spotlights) en zich te laten meeslepen door een verhaal waarin je zelf bijna betrokken wordt, omdat de acteurs lijfelijk aanwezig zijn op de scène en de realiteit die ze uitbeelden waarachtiger lijkt dan waarachtig? (ik heb, haha, na al die jaren, nog altijd de kinderlijke neiging mee te spelen, op het podium te klauteren en de personages van antwoord te dienen, zo ga ik op in het spel!).

natuurlijk is theater een droom, niet echt dus. maar goed is het als wij daar op de scène herkenbare situaties uitgebeeld zien, gespeeld door echte mensen en zodoende kunnen refereren naar het echte leven. ook dit keer (gisteren* dus, bij de opvoering van shakespeare's koning lear in de kvs) was het verhaal heel levensecht: het ging hier eigenlijk over het geruzie tussen kinderen om een erfenis (gaat er bij jullie, best lezers, al een lichtje flikkeren?) die dan nog door een dwaze koning lear bij voorbaat verdeeld werd (ojee! daar zijn de poppen reeds aan het dansen!). daarbij wordt hij verblind door de vleiende woorden van zijn oudste dochters en verstoot hierom zijn jongste dochter, die veel eerljker is en oprecht van haar vader houdt, maar zich niet wil verlagen tot valse liefdesverklaringen. met als gevolg: hebzucht, kuiperijen, egoïsme, oorlog en de uiteindelijke dood van king lear en zijn kinderen.

dit konigsdrama werd geregisseerd door een dame (alize zandwijk) en ik moet zeggen: wat een sublieme prestatie! ook de decors en de kostuums waren koninklijk en een beetje surrealistisch (wat wij top vinden). alleen vonden wij het stuk, ondanks de grappige intermezzo's in de replieken van de nar, in zijn geheel een beetje lang: twee en een half uur moesten we daar zitten! achteraf waren wij wel een beetje moe, moet ik zeggen.

toen we thuiskwamen (rond 19 uur, de matinee begon om drie uur en duurde dus tot halfzes) hadden we een reuzenhonger en we besloten de avond in ons keukentje met een heerlijk doordeweeks bord spaghetti en een glaasje wijn, terwijl we nog na-babbelden: omtrent de schitterende schoenen van de prinsessen (rood gelakte heel hoge high heels voor goneril, gespeeld door de sublieme fania sorel en glitterpumps voor regan, gespeeld door esther scheldwacht) en de halloween-achtige dierenmaskers die de personages opzetten tijdens de legendarische storm op de heide (in het laatste deel van het stuk). ook vonden wij dat de acteur*, die koning lear speelde, zich toch maar durfde bloot geven: hij toont zonder schroom zijn halfnaakte lichaam, met dikke uitpuilende buik en hangborstjes aan het publiek, op het ogenblik dat de waanzin toeslaat.

ik heb hieronder een paar tekstcommentaren van de website van het ro-theater geplukt, plus enkele authentieke tekstfragmenten uit het stuk zelf, in oud engels.

het eerste fragment is een grapje van de nar, die vraagt aan koning lear of hij weet waarom onze ogen langs beide kanten van onze neus staan. het antwoord is: opdat we zouden kunnen zien wat we anders met onze neus niet kunnen ruiken. haha, evident zeg.

in het tweede fragment, een monoloog van edmund, de slechte zoon van de graaf van gloucester, vraagt deze zich af waarom mensen zich verschuilen achter de natuurverschijnselen als zij fouten maken. bullshit zegt hij, dat we zijn zoals we zijn wordt niet veroorzaakt door de invloed van de zon, de man en de sterren, maar door onszelf. ondanks zijn foute inborst doet edmund hier een uitspraak die het overdenken waard is. ik vond deze monoloog echt indrukwekkend, zeer goed gezegd en geacteerd door roger philipoom.

het derde fragment wordt uitgesproken door de hertog van albany, gespeeld door de zwarte acteur dennis de getrouwe. hij is een zachtaardig personage, dat zegt dat wij onze gevoelens moeten uitdrukken, in plaats van te zeggen wat we denken te moeten zeggen.

hij neemt uiteindelijk ook de verantwoordelijkheid op voor 'the weight of the sad times' en heeft consideratie voor het lot dat konig lear moest ondergaan. albany was de liefste man op de scène, vond ik (ik hou nu eenmaal van softies) en mooi contrasteerde zijn witte kostuum - met bont afgezet - met zijn donkere, ebbenhouten huid.

besluit: een theaterstuk van shakespeare bijwonen is toch een heel avontuur - hallo, zeg!

Koning Lear

van William Shakespeare | regie Alize Zandwijk

een produktie van KVS en RO Theater

Hou me niet voor de gek. Alsjeblieft. Ik ben een zeer oude, kindse, dwaze man, van meer dan tachtig, geen uur meer of minder en om het vlakaf te zeggen, ik ben bang dat ik niet goed bij mij hoofd ben. Ik geloof dat ik u ken, maar ik ben het niet zeker, want eerst en vooral ken ik deze plek niet, en hoe ik ook pieker, ik kan me deze kleren niet herinneren. En ik weet ook niet waar ik deze nacht geslapen heb. Lach mij niet uit, maar, zowaar ik een man ben, denk ik dat deze dame hier mijn kind is, Cordelia."

Alize Zandwijk regisseert Koning Lear, een van de meest aangrijpende en confronterende stukken van Shakespeare. In de titelrol is Jack Wouterse opnieuw bij het RO Theater te zien. Hij wordt omringd door een deel van het vaste acteursensemble van het RO Theater en spelers van de KVS Brussel.

De oude vorst Lear staat op het punt zijn rijk te verdelen onder zijn drie dochters, waarbij degene die het meeste van hem houdt het grootste deel zal krijgen. De oudste twee, Goneril en Regan, weten met veel mooie woorden de koning van hun liefde te overtuigen. Cordelia, de jongste, weigert het spelletje mee te spelen en wordt verstoten. Pas later zal Lear merken hoe hij door deze foute keuze zijn anker in het leven verliest.

Het verhaal van Koning Lear wordt gespiegeld door dat van de graaf van Gloucester en zijn zonen Edgar en Edmund. Beide vaders miskennen het kind dat oprecht van hen houdt. Beroemd is de scène op de heide waar beide verhalen bij elkaar komen en de oude Lear rondzwalkt in een storm die ook en vooral in zijn eigen hoofd raast.

Voor Alize Zandwijk gaat Koning Lear over de problemen die ontstaan als een mens zich bij het maken van keuzes laat leiden door mooi ingeklede leugens. Over de blindheid van iemand die zich laat verleiden door uiterlijke schijn en mooipraterij. En over de tragiek van het te laat beseffen dat je niet naar je gevoel hebt geluisterd. Lear komt tot inzicht als de onttakeling compleet is, als hij temidden van de elementen door de storm wordt wakker geblazen. In die zin is de oude Lear een moderne mens: in verwarring, juist omdat hij denkt alles in de hand te hebben.

Act 1, Scene 5: Court before the same.

Fool:

Thou canst tell why one's nose stands i'
the middle on's face?

KING LEAR

No.

Fool:

Why, to keep one's eyes of either side's nose; that
what a man cannot smell out, he may spy into.

Act 1, Scene 2: The Earl of Gloucester's castle.

EDMUND This is the excellent foppery of the world, that,
when we are sick in fortune,--often the surfeit
of our own behavior,--we make guilty of our
disasters the sun, the moon, and the stars: as
if we were villains by necessity; fools by
heavenly compulsion; knaves, thieves, and
treachers, by spherical predominance; drunkards,
liars, and adulterers, by an enforced obedience of
planetary influence; and all that we are evil in,
by a divine thrusting on: an admirable evasion
of whoremaster man, to lay his goatish
disposition to the charge of a star! My
father compounded with my mother under the
dragon's tail; and my nativity was under Ursa
major; so that it follows, I am rough and
lecherous. Tut, I should have been that I am,
had the maidenliest star in the firmament
twinkled on my bastardizing. Edgar--

Act 5, Scene 3: The British camp near Dover.

ALBANY

The weight of this sad time we must obey;
Speak what we feel, not what we ought to say.
The oldest hath borne most: we that are young
Shall never see so much, nor live so long.

Exeunt, with a dead march.
 

* Koning Lear door KVS & RO Theater data: 20, 23 > 28, 30, 31 oktober en 1 > 3 november 2007 om 20.00 uur (28 oktober om 15.00 uur). Locatie: KVS - BOL, Lakensestraat 146, 1000 Brussel -

29-10-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

bij het horen van het woord 'afghanen' dwarrelden onmiddellijk allerlei clichématige beelden en verhalen door mijn hoofdje: taliban-strijders, vrouwen in boerka, afghaanse windhonden, kaboel in de sneeeuw... maar ook het verhaal van die amerikaanse dame die een kapperszaak begonnen was in de hoofdstad en die de afghaanse ladies de finesses van coiffure en nagelstudio bijbracht... ach, ach, mijn verbeelding sloeg zowaar op hol, maar a. kwam met de mededeling thuis dat onze nieuwe kruidenier zelfs bestellingen aan huis bezorgt en ook 's zondags open is. als dat de westerse consumenten niet verleiden kan, dan weet ik het niet meer! 

het bitter van de ballingschap,

dat oud, verstikkend verdriet,

bijt jou in het hart.

het geloof

- weeskind van alle tijden -

in je handen:

het kan die zoete warmte

amper geloven

en plukt met gretige vreugde

de dauw van genegenheid

die opglanst tussen je wimpers.

en ik zag in je ogen

een bloementuin van tranen.

toch een heel mooi gedicht, doordrenkt met een tedere dosis nostalgie en prachtige beelden. bravo, shakila! ach, ik hoop dat je je thuisland ooit  kunt bezoeken en dat je daar als dichteres en geleerde je 'vrouwtje' kan staan!

* Shakila Azizzadeh (Afghanistan, 1964) studeerde rechten aan de Universiteit van Kabul. Daarnaast heeft zij korte verhalen gepubliceerd in literaire tijdschriften. Shakila woont en werkt sinds 1985 in Nederland waar zij de studie Perzische literatuur voltooide op de Rijksuniversiteit Utrecht. Van haar werk zijn inmiddels in Nederland een aantal gedichten (in bloemlezingen) en een toneelstuk gepubliceerd. Naast haar literaire werkzaamheden oefent zij het beroep uit van tolk.

14-10-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

maar dit besef van permanente zielsverhuizing en van intense inleving in andere personen is, vind ik, niet zo ongewoon als het lijkt. acteurs bijvoorbeeld moeten beroepsmatig voortdurend van ' persoon' veranderen. kinderen hebben ook genoeg verbeelding en inlevingsvermogen om in de huid van hun sprookjes- en striphelden te kruipen. daarbij geloof ik vast dat dit verlangen naar processen van verandering en gedaanteverwisseling in de kiem bij iedereen aanwezig is (denk maar maar aan onze verkleedpartijen en aan carnaval), maar dan als een eerder uitzonderlijk en bizar fenomeen wordt beschouwd. kunstenaars ontwikkelen deze 'gave' wel en brengen ze doodleuk in toepassing in hun werk en soms ook in hun dagelijks leven, zoals fernando pessoa. schitterend vind ik dit!

harrie lemmens is duidelijk een erudiet kenner en vertaler van pessoa. niet alleen situeerde hij tijdens zijn lezing virtuoos  het boek der rusteloosheid in het geheel van pessoa' s oeuvre, ook las hij een selectie van fragmenten voor uit dit boek, fragmenten die ik (haha) ondertussen koortsig opzoek in mijn eigen exemplaar, een schitterende franstalige uitgave* die, o rampzaligheid, uit 2 delen bestaat en waarvan ik maar 1 deel heb teruggevonden! (twee fragmenten vond ik ondertussen echter zonder veel moeilijkheden terug: een eerste fragment waarin pessoa de wens uitdrukt niet te moeten bestaan en een fragment waarbij hij het schrijven vergelijkt met haakwerk. in een derde fragment heeft hij het over de schitterend gele kleur van bananen, naar dit fragment ben ik nu nog op zoek...)

ojee, ik doe pessoa oneer aan door op zo' anekdotische manier over zijn teksten te schrijven. natuurlijk gaat het bij pessoa niet over breien of haken of bananen eten. pessoa grijpt de meest ongebruikelijke aspecten van het dagelijkse leven aan om zich onherroeplijk te verliezen in het labyrint van de droom. hij zegt van zichzelf dat hij niet alleen een dromer is, maar een exclusieve dromer. zijn bestaan zelf is een droom, niets dan een droom en hij twijfelt voortdurend aan het feit of hij wel echt bestaat..

om dit te begrijpen en om u in de wereld van pessoa in te leven raad ik u aan, geachte lezers, zo vlug mogelijk teksten van pessoa te verorberen. misschien zullen de pennenlikkers onder u, net zo jaloers zijn op pessoa als ik, want hij slaagde erin te schrijven wat ik al jarenlang ook wil schrijven. ferando pessoa lezen is meer dan een exotische reis naar lissabon, veel meer dan een toevallige literaire ervaring. fernando pessoa lezen voelt aan als een echte gedaanteverwisseling....

* Dinsdag 09.10.2007 12:40: Harrie Lemmens over Fernando Pessoa (Glans en pracht van Portugal, Paleis voor Schone Kunsten)

11-10-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

-   u     u   -      -

brushing the leaves, fell

u u – u   u -  u    -

a camelia into the soft

-    u   u   u   -

darkness of the well

* Trochee

Van Wikipedia

Een trochee (mv. trocheeën) of trocheus (mv. trochei) is een versvoet die bestaat uit een beklemtoonde en daarna een onbeklemtoonde lettergreep (notatie: — ∪).

Van Wikipedia

De jambe (mv. jamben) is een versvoet die bestaat uit een onbeklemtoonde en daarna een beklemtoonde lettergreep (notatie: ∪ —)

05-10-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

red astrachan

zoals ook bij jou, vrouw appel, snijden wij

onszelf met dit heksenmes mompelend in tweeën,

peuteren spitsvondig doorheen het klokhuis,

onderzoeken zo ons eigen kloppend hart.

beide helften zingen als afgronden.

de ene helft bieden wij de wereld eerbiedig aan

ter verorbering. van de andere helft denken wij -

ach, sappen regenereren vlug tot nieuwe huid,

romig zacht vruchtvlees, om van te likkebaarden,

watertanden. wat de afgronden betreft, die zijn er alom.

zij blijven, duizelingwekkend in dit heelal

fragment uit:  'orp '

nvo  (maandag 7 april 2003)

30-09-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

2.

24-09-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

15-09-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

in ’t diepst van mijn gedachten

(71 tekens, home-made sms-gedicht)

n. vond het spijtig dat er in watou 'geen winkeltjes open waren', maar geen nood: uiteindelijk voelden we ons 's avonds heel voldaan, onze longen gevuld met frisse lucht en onze geest overlopend van sprankelende indrukken. beiden zaten we om zeven uur 's avonds dus heel gelukkig, zonnebril op de neus, te wachten op de belbus terug naar het stationnetje van poperinge, op het terras van frituur plaza, genietend van een onvoorstelbaar zalige reuzebak frietjes met samoeraisaus.

Feest

03-09-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

1. heb de foto bij vorig bericht verwijderd en vervangen door een foto van bamboe.

omdat de verrukkelijke revelatie van de haiku-dichteres chiyo-ni, die superverrukkeljke haiku's schrijft over bamboe, toch wel mijn persoonlijk literair evenementje was de afgelopen maand. ik kopieer hier om te beginnen nog even een haiku van haar, gevonden op een van de ontelbare sites* die op internet kunnen worden geraadpleegd:

in the floating world

snow on the bamboo.

chiyo-ni

wijze dame chiyo-ni, die in luttele woorden een eeuwenoude waarheid verkondigt: dat we in dit onzeker bestaan soepel en gracieus moeten zijn als bamboe, buigend onder het gewicht van sneeuw!

en zegt het (chinees) spreekwoord niet: beter buigen dan breken?

* www.thegreenleaf.co.uk/HP/Women/c/Chiyo/00chiyo.htm - 5k -

2. haha, wardie, hallo, welkom op mijn blog. welkom, soulmate.

je hebt het zo mooi gezegd in je reactie:

'Ik heb deze namiddag kunnen genieten van luie uren waarin niets moest. Ik heb dan ook niets gedaan, naast zinnen maken in mijn blog. Wat een verademing, beseffen dat ik het gemist heb en dat ik het nog kan, zinnen maken.'

tja, ik wil het mezelf niet al te veel toegeven: na mijn luitijd (zie vorig bericht!) is het nieuwe blogseizoen voor mij sputterend en strubbelend begonnen: ik puzzel en knabbel voortdurend aan mijn vers gepleegde zinnen, probeer ze te verdichten, bij te schaven, schrap overbodige woorden, schrijf, herschrijf, schrijf - en ben nooit echt tevreden over het resultaat. vind mijn gedoe lichtjes lamentabel.

daarom: aan het werk, yasmijntje, schrijf, krijg weer vaart en wees gelukkig...

3. alhoewel het lezen en schrijven van poëzie voor mij gelijk is aan het ultieme genot, toch wil ik mij niet opsluiten in the floating world of bamboo. elke dag probeer ik zo eenvoudig en realistisch mogelijk mijn leven te organiseren en alhoewel ik heb moeten leren voldoende afstand te nemen van de gruwel in de wereld, ben ik me er terdege van bewust dat niet iedereen kan schrijven over de delicatesse van sneeuw.

niet zo lang geleden (maar wel net vóór mijn luitijd) ontdekte ik - in mijn verzamelwoede betreffende vrouwelijke auteurs - een site waarop een revelerend gedicht stond van de iraakse dichteres Nazik Al Malaika*. 

irak .... of all places! altijd en opnieuw ben ik verwonderd schitterende poëzie te ontdekken van auteurs die in tijden van oorlog doorgaan met het schrijven van superieure teksten.

Nazik Al Malaika schrijft over haar droom: uitwijken naar een land van 'nectar en rozen van de schemering', weg van de ellende en het geweld... dit land is verder dan ooit van haar (en haar landgenoten) verwijderd!

ik heb het gedicht prompt uit het engels in het nederlands vertaald (of liever: proberen te vertalen!), omdat ik onder de indruk was van Nazik Al Malaika's sobere, indrukwekkende zegging:

(From Five Hymns to Pain  - Uit vijf hymnen van pijn - fragment)

 
Veiled Utopia.

A haven of magic, we were told

It was.

Made of nectar and twilight roses,

Of tenderness and gold.

In it, they said, was

The panacea for the wounds of man.

We wanted it, but didn't get it.

Back to our hopes, miserable and unfulfilled.

Where is this land?

Are we to see it or

is it to stay enveloped, unattainable

Agitating inside us only

A numbed yearning?

A prayer

Within closed lips?

The millions are

A torrent of desire,

Burning desire,

And a dream of flame.

Open the gates for thousands

of exhausted victims are screaming.

They spoke of 'life';

It is the color of a corpse's eye

It is the echoing steps of a stealthy killer:

Its curving days

a poisoned coat diffusing death.

Its dreams the humour of a demon

with paralyzing eyes, death - hiding lips.

Where shall I go?

I'm weary of the ways,

I'm bored with the meadows

And with the persistent, hidden enemy

Following my footsteps.

Where can I escape?

The trails and roads that carry

Songs to every strange horizon,

The paths of life,

The corridors in night's total darkness,

The corners of the bare days...

I've wandered along them all,

With my relentless enemy behind me,

Keeping a steady pace, or sitting firmly

Like the mountains of snow

In the far north.

Gesluierd Utopia

Het was een magische haven, werd ons verteld.

Gemaakt uit nectar en rozen van de schemering,

Uit tederheid en goud.

Binnenin, zeiden ze, bevond zich

Het geneesmiddel voor de wonden van de mens.

Wij wilden het, maar kregen het niet.

Terug naar onze hoop, ellendig en onvoldaan.

Waar is dit land?

Zullen wij het zien,

Of blijft het zonder omslag, onbereikbaar

Rusteloos enkel in ons binnenste

Een verlamd verlangen? 

Een gebed

Tussen gesloten lippen?

De miljoenen zijn

Een waterval

Van brandend verlangen

En een droom van vlammen

Open de poorten want

Duizend uitgeputte slachtoffers huilen.

Zij spraken van ‘het leven’,

Het is de kleur van een lijkenoog,

Het zijn de echoënde stappen van een steelse moordenaar:

Zijn gekromde dagen,

Een vergiftigde jas die de dood verspreid.

Zijn dromen het humeur van een demon

Met verlammende ogen, de dood – de lippen verbergend.

Waarheen zal ik gaan?

Ik ben me bewust van de wegen,

Ik verveel me met de weiden

En de aanhoudende, verborgen vijand

Die mijn voetstappen volgt.

Waar kan ik ontsnappen?

De sporen en de wegen die de gezangen

Dragen naar elke vreemde horizon,

De paden van het leven,

De doorgangen in de totale duisternis van de nacht,

De hoeken van de naakte dagen…

Ik heb ze allemaal bewandeld,

Met mijn meedogenloze vijand achter me,

Een vaste plaats innemend,

Of vastberaden zittend,

Als de sneeuwbergen

In het verre noorden.

* The Iraqi poet Nazek al Malaika died recently. She's central to the free verse movement in Arabic.

22-08-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

07-07-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

1.

nachtraaf I

 
nachtschemer wikkelt
donkere rokken, weerwolven
janken een jacht

met slagpennen als spade
kra kra krassen raven
een om te woelen land

 
hanengekraai wist restanten,
onder blauwzwart verendek
lig ik rozig wit in komma

2.

nachtraaf II

 
lig ik rozig wit in komma
kromgebogen
wakker te worden
klokken gonzen
mijn ogen open
achter mijn dromen
staat een punt

3.

zuivering

 
het was de sprong in het water
het uitstervend geklater dat haar denken
deed aan het verdwijnpunt, de serene lichtstip

 
de beek sloeg met zachte heupslagen
de wildgroei langs haar oevers weg

en toen in vlinderslag haar lichaam
weelde werd, bleek de beek in de zon
haar spiegelpaleis, haar bron

© Marleen De Smet

heel mysterieus vind ik hier de transgressie van het vrouwelijk personage in water, symbool voor zuiverheid, maar ook bron van alle leven. de vrouw (= de dichteres), neemt een duik in het water, wat een metafoor is voor duiken in het leven zelf.

durven leven is een beetje waaghalzerig, want onmiddellijk, bij het eerste contact met het water, ervaart zij een vage indruk van verdwijnen. verdrinking? de dood? zij ziet zelfs al het vage licht in de verte die een bijna-dood ervaring kenmerkt.

maar zij gaat niet dood: neen, zij wordt als het ware één met het water, de beek is een zwemmende vrouw, die met zachte heupslagen de wildgroei langs haar oevers wegwerkt. wat kan betekenen dat zij op zachte, vrouwelijke wijze de tegenslagen in haar leven wegwerkt.

wat ook betekent dat we hier te maken hebben met een vrouw die de kracht heeft van het water. water kan door trage, gestadige en zachte erosie zelfs rotsen overwinnen. het vrouwelijk personage in dit gedicht kan dit wellicht ook, zij wordt het water, de beek is haar spiegelpaleis, waar haar evenbeeld duizendmaal in wordt weerkaatst. zij weet dat zij de bron is, het begin van alles, het middelpunt.

hehe marleen, je hebt hier verzen geschreven die elke vrouw moeten verblijden: je brengt een boodschap van kracht en vertrouwen, van vrouwelijkheid en uithoudingsvrmogen. je zegt: wij zijn als water en op deze manier, met overgave en geduld, komen we er wel.

olala, is marleen desmet een dichteres vol eigenwaan, of is zij een vrouw met een gezond gevoel van eigenwaarde? ik opteer natuurlijk voor het laatste. zij is zich als vrouw volledig bewust van haar invloed en kracht en dat is goed zo. daarbij is zij een dame die over dit supervrouwelijk thema knappe en elegante gedichten schrijft. bravo, marleen!

beste marleen, tot slot raad ik alle lezers van mijn blog dringend aan een bezoekje te brengen aan jouw blog!

* http://blog.seniorennet.be/marleen_de_smet/

* zie http://www.nativeart.nl/Totumdier_pag-2.htm

Voor de Indianen van de Noordwestkust van Noord-Amerika was en is de raaf trouwens het belangrijkste schepsel. Het was raaf, de gedaanteverwisselaar, de misleider, die de wereld creeërde. Hij bracht de mensen op de aarde en gaf hen vuur en water. Hij verdeelde de rivieren, meren en cederbossen over het land en plaatste de zon, maan en sterren in de hemel, vis in de zee, zalm in de rivier en voedsel op het land.

In het bezit van magie en bovennatuurlijke krachten, kon raaf zichzelf op elk moment in alles veranderen.'

zie ook: http://home.wanadoo.nl/haagsebob/totumdieren1.html

'Raaf komt als je om liefde, licht en heling vraagt. Als Raaf je zijn medicijn brengt, geeft hij je een hoger besef, scherper begrip en een verruimd bewustzijn. Met dit nieuwe begrip kan je binnendringen in het hart en de ziel van anderen, je begint hun gevoelens te voelen.'

* zie: www.traditie.be/artikels/WEERWOLVEN.doc

'Het is de wolfstijd, de meest duistere tijd van het jaar. In de Joeltijd verschijnt Wodan ten tonele, hij komt als hernieuwer van de levenskracht en de bevrijder van de zon uit de onderwereld. Ook zijn trouwe volgelingen hier op aarde, zoals de weerwolven laten zich niet onbetuigd. Zij treden op als verdrijvers van de duistere machten en verwekkers van vruchtbaarheid, ze herscheppen de orde. Ze leggen in hun dierenvemomming huisbezoeken af en verwekken vruchtbaarheid, vooral op jonge vrouwen hebben ze het gemunt, hun ommegangen hebben dan ook een sexueel tintje. De mensen zien deze volgelingen van Wodan graag komen, ze geven ze eten en drinken want ze brengen geluk.'

21-06-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

mijn schatje, zingt ze

misschien, misschien, ooit zal het

nooit zal het zo zijn

(janis joplin)

ademvraag voor alle literatuurliefhebsters (‘freaks’ for gentlemen):

hebben jullie ook een hoofdkussenboek un livre de chevet een lievelingsboek waar je elke avond voor het slapengaan noodgedwongen in moet lezen anders is het niet goed geweest je stopt het onder je hoofdkussen dan is het een hoofdkussenboek je stopt het in je dekbedovertrek dan is het een dekbedovertrekboek je legt het pal onder je bed dan is het een onderbedboek je legt het op je cdbox dan is het een cdboxboek je legt het naast je nieuwe topcom butler 3450 wandelende telefoon dan is het een wandelendetelefoonboek ach je verlangt zo naar het samensmelten met je favoriete personages je wil dansen in wervelende landschappen in vreemde huizen en settings en je wil eindelijk ook eens beginnen schrijven aan je langoureus droomscenario zodanig zelfs dat je je kamer met je oude en nieuwe hoofdkussenboekjes wil bemeubelen zes flinke opeengestapelde romans lichtjes beneveld met heerlijk zomerparfum van kenzo haha dat wordt een geurig theetafeltje een zakwoordenboek kan dienen als presse-papier om je krullende nota’s bij te houden en welke fragiele ondraaglijk lichte bouwsels maak je niet met verhalen of gedichten

heb geprobeerd bovenstaande zin zonder punten of komma’s  te schrijven, als in een wervelende gedachtenstroom, omdat ik zo mijn liefde voor rendez-vous wil uitdrukken, het boek van de franse schrijfster christine angot*,  dat nu al een hele tijd mijn eigen superhoofdkussenboek is.

wat ik in bovenstaande zin beschrijf heb ik ook met dit boek gedaan. ik heb het voortdurend gemanipuleerd en verplaatst en zelfs overal meegesleurd, zo verknocht was ik aan het verlangen van het hoofdpersonage (de schrijfster zelf) naar eric estenoza, ‘un acteur avec un regard qui devenait opaque a n’ importe quel moment’, een man dus waarop zij op gevaarlijke wijze verliefd wordt en met wie zij van p. 34 tot p. 379 probeert amoureuze afspraken te maken en dit lukt maar niet.

christine angot schrijft onwaarschijnlijk pittig, nerveus frans, in een verrukkelijke verhaalstijl doorweven met innerlijke monoloogjes, korte stukjes in directe rede en onverwachte flashbacks. daarbij strooit zij in het rond met nonchalante details over typisch franse –zeg maar: parijse- decors en settings. zij hopt en zapt van het café de la madeleine naar brasserie wepler, van het theater naar het restaurant, van het quartier du marais naar belleville, van montpellier naar toulouse en avignon en van le var naar la presqu’ile de giens.  

alles draait om haar onmogelijke, obsessionele en vooral imaginaire liefde voor eric, waaraan zij alles ondergeschikt maakt. zij belt voortdurend en stuurt smsjes en laat berichten achter op het antwoordapparaat. soms slaagt zij erin om eric voor een afspraak te strikken, maar telkens is de ontmoeting in de realiteit anders dan zij het zich in haar fragiele, door de liefde aangetaste fantasie heeft voorgesteld. zij stapelt ontgoocheling op ontgoocheling en verlangt en verlangt en slaapt bijna niet meer en op elke bladzijde voegt zij een kwetsuur toe aan haar getourmenteerde, amoureuze ziel.

in het verhaal zelf schrijft christine dan ook nog tegelijkertijd deze roman, waarbij zij regelmatig stukjes manuscript laat lezen aan eric. zij worden zelfs beiden gevraagd op literaire avonden om publiekelijk stukjes uit rendez-vous voor te lezen. zo wordt de liefde nog pijnlijker. het is alsof christine openlijk toelaat dat elk stukje huid dat haar nog zou beschermen tegen de 'vrije val' (niet voor niets is verliefd worden in het frans een 'val', tomber amoureux. in het engels zeggen ze zelfs falling in love, in liefde vallende) door eric langzaam wordt afgepeld, schub voor schub en met een heel scherp mes.

puur vrouwelijk masochisme!

maar toch is dit een heerlijk boek, zo frans als het maar zijn kan. bij het lezen kroop ik helemaal in de huid van christine, ik was christine. wat heerlijk te lezen dat iemand anders dan ik nog meer liefdespijn kon ervaren dan ikzelf, wat een katharsis ervaarde ik bij het lezen van christines bijna ziekelijk-romantische dagdromerijen. joepie, ik was toen het jaren geleden ook allemaal met mij gebeurde helemaal niet gek, alleen maar o zo indringend amoureus! en ik geloof nu echt dat het waar is dat de fransen de liefde hebben uitgevonden! 

tot slot nog een (verrukkelijk zuchtend) fragmentje:

Eric ne rappelait pas. Il fallait pas que je rappelle tout de suite….. Je ne pense pas qu’il m’appellera demain….. Peut-être qu’íl ne veut plus me parler. Peut-être qu’il ne veut plus me voir. J’appellerai après-demain, je lui laisse encore la possibilté de m’appeler demain, même si je n‎’y crois pas. Mais si son portable est fermé, comment je vais faire, je ne vais pas encore laisser un message? C’est dur, c’est dur.

Je fermais les yeux, je les rouvrais. Je poussais un soupir pratiquement entre chaque phrase et je disais: ahhh. Je n’espérait qu’une chose, c’était de m’endormir. Ce qui ne voulait pas dire que je ne croyais plus à l’histoire. Mais le manque était dur à vivre…

* Angot, Christine, Rendez-vous, Flammarion, Paris, 2006

2..

Sei Shonagon, blogster avant-la-lettre??

 
Hehe, altijd gedacht dat het woord ‘hoofdkussenboek’ afkomstig was uit Japan!

Sei Shōnagon (清少納言), (965-1010s?), een Japanse hofdame die deel uitmaakte van het gevolg van Keizerin Teishi (Heian periode) is namelijk de auteur van het wereldberoemde hoofdkussenboek (The Pillow Book, 枕草子 makura no sōshi)!*

Dit hoofdkussenboek was eigenlijk een soort dagboek en Sei Shonagon noteerde tien jaar lang anekdotes, opinies en observaties. Zij maakte ook 164 lijstjes met verrukkelijke titels als:

‘When I make myself imaging’,

(Wanneer ik mezelf doe verbeelden)

‘Distressing Things’,

(Verdrietige dingen)

‘Elegant Things’,

(Elegante dingen)

‘Outstandingly Splended Things’.

(Uitzonderlijk wonderlijke zaken)

In haar introductie schreef zij over haar dagboek:

I set about filling the notebooks with odd facts, stories from the past, and all sorts of other things, often including the most trivial material. On the whole I concentrated on things and people that I found charming and splendid; my notes are full of poems and observations on trees and plants, birds and insects. I was sure that when people saw my book they would say, “It’s even worse than I expected. Now one can tell what she is really like.” After all, it is written entirely for my own amusement and I put things down exactly as they came to me.*

Dametjes, dametjes, aan het werk!

Laten we de eeuwenoude traditie van hoofdkussenboekjes maken voortzetten....

Begin aan een dagboek, NU!!!

* Terwijl Europa nog in de duistere middeleeuwen leefde, kende Japan toen reeds een rijke hofcultuur. Over Sei Shõnagon is echter weinig bekend. Uit haar eigen, aanvankelijk geheime, dagboek, en uit dat van anderen komt zij naar voren als iemand die wordt aanbeden en gevreesd om haar scherpe tong, die over een grote parate kennis van de Chinese poëzie beschikt en een grote schare aanbidders heeft.

* Otto, Whitney, A Collection of Beauties at the Height of their Popularity, Random House, New York, 2002, P. 275

13-06-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

1. Still Life

Still Life ontving de Gouden Leeuw op de laatste editie van Mostra in Venetië. De film vertelt twee verhalen van eenzaamheid: dat van een mijnwerker uit Noord China die zijn vrouw opzoekt en dat van een verpleegster die wil scheiden van haar man. De mijnwerker wordt in dienst genomen op een afbraakwerf in Fengjie, waar de echtgenoot van de verpleegster rijk wordt van maffioze praktijken. De regisseur onthult via de warboel, veroorzaakt door een stuwdamproject, de vele transformaties van zijn land. "Wanneer men de realiteit van het China van vandaag toont, stoot men vlug op de lange lijst van verboden zaken. Maar hoe meer men daarmee bezig is, hoe meer onze vrijheid toeneemt.” bevestigt hij. “Er is een ontzettend snelle ontwikkeling in China, te snel. Dit is niet zozeer een politiek afkeuren. De scènes in de film gebeuren echt en het symbolisme en de beeldspraak maken deel uit van de realiteit ginds. Ik heb niets uitgevonden, ik heb enkel de beelden van het ogenblik opgeslagen."

Still Life van Jia Zhang Ke, met Han Sanming, Zhao Tao, Huang Yong

Chine - 1u 48min.

2. La Stella che non c'è

Cineast Amelio trekt via China de lijn met het verhaal van de wereld, de al of niet trieste gang van zaken. De film is losjes gebaseerd op een roman van Danilo Rea (La Dismissione) en start met de landing van een delegatie Chinezen die de hoogoven van een Italiaanse staalfabriek komen demonteren. De Italiaanse verantwoordelijke van de installatie, Vincenzo Buonavolontà (Sergio Castelitto) probeert aan de nieuwe Chinese bedrijfsleider uit te leggen dat de machine een defect heeft dat zware ongelukken kan veroorzaken. Maar tot zijn grote ergernis, vertrekken de Chinezen mét hoogoven, om deze te herinstalleren in een afgelegen industriezone. Vincenzo verliest zijn job en beslist tegen iedereens wil om ter plekke te gaan om een catastrofe te vermijden. Gianni Amelio filmt China als een vreemde, hij bekijkt het land zonder het te begrijpen en nét daar zit de sterkte van deze film.

La Stella che non c'è van Gianni Amelio, met Sergio Castellitto, Ling Tai, Angelo Costabile

Italie, Switzerland, Frankrijk - 1u 44min.

 
ooooh! als ik terugdenk aan deze films stromen beelden met mensenmassa's mijn geest voorbij, mensenmassa's die samenhokken in reusachtige bouwvallige woonblokken. ik zie ook prachtige berglandschappen, omgeven door groene mist en ik zie eindeloze steenwoestijnen, waar pezige kleine chinezen slavenarbeid verrichten in de gloedhete zon.

de eerste film, Still Life is veel chineser dan de tweede, La Stella che non c'è (= de ontbrekende ster). de intense, ingetogen en trage - dus zeer oosterse - communicatiestijl van de personages zetten ons, druk babbelende en oppervlakkig agerende westerlingen aan het denken. praten wij eigenlijk nog echt met elkaar, luisteren wij nog naar elkaar, doen woorden er nog toe, laten wij de tijd aan onze emoties, beleven wij nog zoiets als vreugde en pijn???

tijdens een ogenschijnlijk 'gewoon' gesprek duurde het in deze film soms minutenlang voor er geantwoord of gereageerd werd. dit werkte eerlijk gezegd erg op de zenuwen van m en n, mijn jeugdig gezelschap. maar zelf vond ik deze spreekstijl overheerlijk. want tijdens deze stiltes werden innerlijke spanningen opgebouwd, emoties kregen vanzelf de nodige tijd om te ontstaan en de diepgang van de communicatie was grandioos.

in de tweede film, zien we hoe het hoofdpersonage van de film, de italiaanse ingenieur Vincenzo Buonavolontà verbouwereerd kijkt naar de vreemde wereld waarin hij terechtkomt. hij snapt er geen jota van, beleeft de ene onmogelijke ervaring na de andere en loopt reddeloos verloren in de chinese samenleving, die duizendmaal complexer en ondoorzichtiger is dan wij ons ooit zouden kunnen voorstellen.

en hoe moedig die chinezen zijn, hoe verdraagzaam en gedisciplineerd ze naast en met elkaar bewegen, eten, slapen, werken! wij, verwende westerlingen, zouden het geen week uithouden in die omstandigheden! zo gewoon zijn wij aan ruimte en vrijheid, wij kunnen het ons (nog) veroorloven bijvoorbeeld de momenten uit te kiezen om te gaan shoppen: als het niet te druk is, op ochtenden in de week of op zondagen. in china is er altijd, altijd veel volk, je moet daar oefenen geloof ik in het handig ontwijken van lichamen, lichamen, lichamen.....

in een van de slotscènes van La Stella che non c'è, als hij op een schamele schuit de blauwe rivier afvaart op weg naar shangai, huilt vincenzo buonavolontà plots tranen met tuiten. weent hij omdat hij doodmoe is van zijn zeker niet zo comfortabele queeste (zelf zou ik geradbraakt zijn geweest), weent hij om al de verschrikkingen die hij heeft gezien, weent hij om het lot van zijn kranige en mooie chinese vriendin, een ongehuwde moeder(schande, o schande in china) die haar studies niet heeft kunnen afmaken en rotbaantjes aanneemt om te kunnen overleven?

mooi, mooi toch, een latijnse man die huilt?

maar ach, ook deze film kent een happy end, of laat een happy end vemoeden. in het station wacht ling tai (dit is de naam van de actrice, ik ben haar echte naam vergeten) hem op. zij kibbelen om een koekje. vincenzo belooft een nieuw speeltje te kopen voor het zoontje van zijn vriendin.

neemt vincenzo ling tai en haar zoontje mee naar het zonnige italië? weg, mensenmassa's, weg, armoedig bestaan? en wij maar raden.

29-05-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

Caspar David Friedrich (1774-1840)
Der Watzmann
1824/1825
© Staatliche Museen zu Berlin, Nationalgalerie, Inv.-Nr. A II 895

1.

seringen

(droom nummer 6)

het was een leuk huis.

het leukst vond ik de glazen deuren, die openden op een reusachtige, verwilderde tuin.

takken, zwaar van seringen, tikten geheimzinnig tegen het raam.

(29 april 1994)

2.

mijn vriendin betsy had vrijkaarten voor de tentoonstelling 'Kijk op Europa, Duitse schilderkunst uit de 19de eeuw' in bozar in brussel en wij daar naartoe. we kregen een audiotoestelletje en een koptelefoon en terwijl we rondwandelden vertelde een lieve dame ons wat er te bekijken viel en ook hoe we de tentoongestelde werken moesten bekijken.
knopjesgedoe is gewoonlijk niet aan mij besteed, maar nu vond ik het toch leuk het toestelletje te bedienen (het was simpeler dan een gsm) en te luisteren naar de verhalen omtrent de kunstwerken. waw! nooit gedacht dat duitsland zulke meesters had voortgebracht.

we leerden op school reeds in de lessen kunstgeschiedenis genieten van vlaamse, franse en italiaanse schilderkunst, maar steevast vergaten onze leerkrachten onze buren uit het oosten te vermelden, heb ik de indruk. zou dit nu komen omdat wij nog altijd denken aan de nazi's als we het over duitsland hebben? een volkomen onterecht vooroordeel: duitsland mag niet alleen trots zijn op zijn kunstschilders, ook duitse schrijvers, filmmakers en componisten zijn altijd aanwezig geweest in de europese en internationale artistieke wereld.

maar we zijn er ons hoogstwaarschijnlijk te weinig van bewust. en ja, ook ik heb me indertijd meer franse en engelse literaire werken aangeschaft dan duitse. misschien ook omdat ik de duitse taal absoluut niet beheers. toch bezit ik een schitterende poëziebundel van bertold brecht en lees ik in vertaling günter grass en elfriede jelenek.

een paar keer per jaar heb ik een tea-time afspraak met monika detter, mijn oostenrijkse vriendin. zij kwam als ukkie tijdens de oorlogsjaren in belgië terecht en groeide op bij adoptieouders. monika werkte later als bediende op de redactie van het rijk der vrouw, heeft een zus in guatemala en woont nu zelf in molenbeek, waar ze een koket appartementje betrekt.

mijn vriendin is een zeer correcte en welopgevoede dame, die houdt van muziek en poëzie. ik zal het nooit vergeten: de eerste keer toen ik bij monika op bezoek kwam werd ik gastvrij onthaald op koffie met taart, de taart netjes geschikt op een schattige antieke porseleinen étagère. ik voelde mij plots teruggestuurd in de tijd, op de koffie bij mijn lieve bobonne, die ook hield van soortgelijke taartentorens en ook bekend stond om haar warm onthaal.

monika is een kruising van ouderwetse maar daarom ook zo charmante degelijkheid (die deutsche grundligheid? en een licht frivole hang naar fantasie - want ze houdt van sjieke kleding, bezoekt op haar eentje de brocantemarkt in namur en heeft een japanse pennevriendin uit okinawa die deze zomer op bezoek komt. daarbij schrijft monika enthousiast gedichten en draagt deze met heel veel overtuiging en panache voor.

ik vind het echt bewonderenswaardig: ondanks het feit dat monika's moedertaal duits is en zij vroeger ook heel veel frans heeft gesproken in haar werkomgeving, schrijft zij haar gedichten in het nederlands. zij is er zich echter van bewust dat haar taal hier en daar schoonheidsfoutjes bevat, maar is ook niet te trots om mij, specialiste nederlands (ahum), om raad te vragen. zo zijn onze gesprekken altijd doorspekt met taalperikelen, poëzieanalyses en verhalen vol nostalgie over vroeger. tja, al doende leert men: monika's gedichten worden altijd maar beter, ze mag trots zijn op zichzelf, op haar vastberadenheid en inzet, echt waar!

hieronder een goed voorbeeld van wat monika bezielt als zij haar pen doopt in virtuele inkt: 

Ouderlijk huis

 
Een onzichtbare macht zweeft rond

de witte muren van mijn kinderhuis,

in een straat bekend

en toch zo onbekend


als hongerige schilder rust ik

uitgeblust in het plantsoen,

zorgeloos vliegen mussen op,

landen speels in de

oude eik ontdaan van zijn bast

het schemerlicht spreidt zich rond

mijn schorsjasje,

geuren met veel herinneringen,

met wonden die in de nacht

als spoken door de kamers dwalen,

luiken die niet meer gesloten worden.

dit gedicht is romantisch: de dichteres drukt haar nostalgie uit naar een kindertijd die zij eigenlijk heeft gemist. de aanblik van haar geboortehuis oefent een geheimzinnige macht over haar uit. als zij even uitrust in een plantsoen vertoont de natuur zich van zijn frivole kant - de mussen vliegen zorgeloos op en landen speels in een naakte oude eik.

deze eik, bevrijd van zijn bast, zou een beetje symbool kunnen staan voor het gevoel van vrijheid die men op een bepaalde leeftijd ervaart, als men alles loslaat. maar bij monika doemen de spoken uit het verleden nog op in de schemering. haar wonden zijn nog niet volledig geheeld en zullen dit misschien nooit zijn: de luiken van haar ouderhuis worden niet meer gesloten, er is niemand aanwezig die haar kan helpen deze periode uit haar leven (= haar toch redelijk getourmenteerde jeugd) volledig af te sluiten.

schitterend vind ik toch dat zij in dit gedicht een schorsjasje draagt: stel je voor, hoe simpel en puur natuurlijk, een jasje gemaakt van boomschors! berkenschors bijvoorbeeld, met subtiele tinten grijs en oker en een fragiel krisperig aanvoelen. hoe mooi kan ik dit beeld in mijn fantasie oproepen, grote modeontwerpers zouden dit textielidee eens moeten uitproberen!!!

tja, monika heeft duidelijk een mystieke band met de natuur.

deze opmerking is natuurlijk een understatement, maar toch: ik ken monika voldoende om te weten dat zij heel erg van de natuur houdt (haar oostenrijkse roots fluisteren haar deze liefde in) en zij weet ook dat de zintuiglijke ervaring van de schoonheid van de natuur een louterend effect heeft op gekwetste zielen!

voorts wil ik hier in dit bericht geen verdere analyse maken van de vormeigenschappen van monika's gedicht (interpunctie enz...), noch van bijvoorbeeld de inhoudelijke logica betreffende de syntaxis, want ik wil mij in dit medium ( = mijn blog) beperken tot eenvoud en soberheid.

feit is echter dat dit stukje poëzie geselecteerd werd voor de 13de poëzieprijs van de culturele centrale boontje in sint-niklaas* en bijgevolg ook opgenomen werd in een poëziebundel uitgegeven door dezelfde organisatie!

bravo, monika!

15-05-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

Het jurkje

weet je wat ik zie
de zomer die weldra komt
een zondagochtend
vogels fluiten hun concert
en ik
ik voel geluk in mij
trek mijn oogverblindend frivole jurkje aan
blote benen
voelen zomerwindje
en tenen
die gevaarlijk dansen
in mijn open schoentjes

dan ren ik naar buiten
loop je tegemoet
we plukken van de zonnestralen
en walsen in het vroege licht

tot we uitgeput zien
hoe boven onze vijver van verlangen
ons spiegelbeeld in alle hevigheid hunkert
en jij met een ruk
mijn frivole jurk
in het dauwgras gooit

dit gedicht bulkt van sensualiteit en jeugdig enthousiasme, merel! heel mysterieus vind ik dat de geliefden eerst hun spiegelbeeld zien boven de vijver van verlangen en zich dan verliezen in de liefdesdaad. wat zou dit te betekenen hebben???

Kom merel

kom Merel
je mag gaan
laat je oude vleugels rusten
ze geven je slechts pijn
hier zijn vleugels van ontdekken
voor je vlucht hoog in de lucht

vlieg maar boven alles uit
langs de verlaten straten
tot voorbij de kleuren van de regenboog

vlieg voorbij jezelf
spring uit je veilig nest
laat eenzaam tot je komen
rust maar op de hoogste bergtop
kijk mijmerend naar beneden
je bent een stipje van het groots geheel
ik zie je knikken van begrijpen
zo dankbaar dat je er mag zijn

Een oogje

ze liet een oogje vallen
stuurde het
totaal van de wijs
richting knappe kerel

het oogje begon
zo waar te blozen
stamelde woorden
voelde zich verlegen
wou zo graag versieren

ze flirtte met de kijkers
van die stoere vent
keek diep in zijn ogen
kon het niet geloven
een knipoog
sprong haar tegemoet

samen rolderbolderden ze
twee oogjes
zagen passie groeien
en kregen een verliefd gevoel

dit vind ik een supergrappig, bijna puberaal gedicht. graaft merel in haar verleden en is zij weer verliefd?

Het meisje

het meisje danste met de droom
ze had haar nieuwe schoentjes aan
en met haar kobalt jurk
voelde ze zich de prinses
van het galabal
ze dronk voor het eerst
van de beker van geluk
zag sterren fonkelen en
proefde van haar stoutste dromen
nog even en wie weet misschien
vloog ze in de armen van de prins
die haar teder kuste

ze zweefde met het gevoel
van lopen op de wolken
en vroeg zich af
hoe lang zo iets kon duren

want morgen
wist ze te vertellen
is alles weer zo doodgewoon

 
om van een anticlimax te spreken! merel komt uiteindelijk op haar poten terecht!!

mijn wiegendroom

mijn wiegendroom
je bent mijn veilige haven
bij jou voel ik me thuis
je bent mijn redding in de donkere nacht
de boei die ik met beide handen
omklem om nooit meer los te laten

mijn wiegendroom
jou wereld is mijn eerste leven
de schoonheid streelt mijn kijkers
een rilling kruipt heel diep in mij
ik voel koud en toch ook warm
en leef in de verleden tijd
ik droom je droom zo heel intens
je loslaten lukt me niet
zonder jou ben ik verloren
een ziel die botst tegen de harde werkelijkheid
er is geen nevel en geen enge ruimte
alleen een open veld zonder horizon

mijn wiegendroom
in je wereld wil ik verder dromen
laat je beelden voor altijd leven

mijn wiegendroom
in jou zie ik wat ik niet meer zie

13-05-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

intens

(droom nummer 17)

ik stopte de lijkjes
met grote volwaardig volwassen hoofden
in kartonnen dozen

hoe intens en vol schaamte
hun glimlach, hun grimas

de doden

(1995, bewerkt op 26 mei 2001)

ik beken het eerlijk: mijn voorkeur voor kunst die schoonheid, geluk, genoegen, kortom: het licht brengt, is uiteindelijk een reactie op - jawel - ervaring van pijn, niet alleen in mijn persoonlijk leven, maar ook in het leven van mensen die ik liefheb. ach ja, je moet pijn beleven en verwerken, zeggen de psychologen. maar de beleving en ervaring van schoonheid kan hierbij helpen, is zelfs een fantastisch tegengewicht.

11-05-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

(Masriera, liggende jonge vrouw, coll. Museo de Arte Moderna, Madrid)

interiors

kussens zacht en geurig, als rozen van satijn

zetels bekleed met het velours van luxueuze treinen

 

mijn langoureuze, onwezenlijke droom

mijn intieme boudoir, mijn gracieus geheim

'Kunst die het Licht zoekt vervalt soms makkelijker in clichés. Dat ik lichtvolle kunst beu ben klopt niet echt... Eigenlijk zoek ik ook vooral schoonheid en originaliteit... Vandaag de dag is de pure schoonheid soms niet meer spannend of origineel genoeg...  Misschien is het daar om te doen in de Kunst : evenwicht tussen originaliteit en schoonheid... ?'

07-05-2007 om 00:00 geschreven door nicole2