Weer geen Pruimenjaar

Vandaag (8/6) kwam Louis Eelen, de pruimenman, op bezoek.

We hebben onze rondgang gemaakt. De pruimen zijn weer schaars dit jaar.

Tijdens het grootste deel van de bloeitijd van de pruimen was het nog koud en nat. Er kwam nog wel een warme periode, maar de bijen en hommels waren zo weinig in aantal!

We constateerden dat op een zelfbestuiver als Queen Victoria amper een paar pruimen stonden.

De boom groeit niet meer naar behoren. De meeste verdroogde takken waren er al vroeger uitgeknipt.

De Kempische pruimen (naam die ik gegeven heb aan een wortelecht ras dat hier in 1962 stond toen we hier kwamen en waarvan ik er vele tientallen uitdeelde) doen het ‘iets’ beter dan vorig jaar, vooral deze die goed van compost voorzien werden.

Op Jubeleum staan er dit jaar wel een behoorlijk aantal vruchten. Vorig jaar heb ik deze boom duchtig onder handen genomen en nog zijn er takken die ik dien te verwijderen.

Louis heeft oog voor een open kroonvorming en evenwicht. We knipten een aantal naar binnen groeiende takken weg of kortten die in. Er werden een aantal spalken geplaatst om takken te dwingen om meer naar buiten te groeien.

Vele pruimenrassen dragen dit jaar weer niet. Ook de Gembloux rassen laten het afweten. Geen vruchten op Belle de Thuin, in tegenstelling met vorig jaar ook weinig op Wignon. Prune de Prince heeft gelukkig wel wat vruchtjes.

Wat een tegenstelling met de zeven kerspruimen, myrobolanen, Prunus cerasifera, (De gewone pruimen heten met hun wetenschappelijke naam Prunus domestica -gecultiveerd), allemaal naast elkaar, die overvol hangen als nooit te voren! Ook de vorige twee jaren waren die goed geladen.

Onze Generatieboom -vervolg

Een van de eerste blogs die ik vorig jaar schreef ging over onze generatieboom. (13 april 2005)

Voor de drie bijkomende kleinkinderen had ik naast deze van de vroegere 14, 3 rassen bijgeënt. Uiteindelijk was enkel de Veurnse Reinette gegroeid.

Dit jaar de mislukte takken wat bijgezaagd en opnieuw enten geplaatst. Hoera! Ze zijn aan het groeien en vormen al blaadjes.

Praktisch alle kroonentingen zijn dit jaar gelukt.

Eerst het koude, droge weer van eind maart, en daarna de zeer droge en warme periode van begin april deden de verbeterde plakentingen van mijn goede vriend Louis mislukken.

Mijn kroonentingen hadden maar enkele dagen het te warme weer van eind april- begin mei te verdragen. Ze hadden het veel meer naar hun zin tijdens de koude, natte meidagen! 

Zo zie je maar; in de natuur blijft het altijd boeiend!

De generatieboom hangt dit jaar zeer vol. Alle 14 dragende rassen hebben veel vruchten.

Grondboor

Nu we het de laatste tijd over nuttige werktuigen hebben, moet ik nog een instrument vermelden dat ik sinds enkele jaren met veel plezier gebruik.

Dit  is de spiraalgrondboor van Polet om gaten te boren van 8  cm doorsnede. Maar met een paal van 10 cm lukt het even goed.

Vroeger groef ik altijd putten met de smalle steekspade.  Maar de palen kan je niet direct goed vastzetten. Het vraagt ook meer werk.

In gaten gemaakt met de boor zitten ze onmiddellijk wel goed vast. Je kan de palen even gemakkelijk recht of schuin plaatsen. Je boort in de stand die je wil.

De spiraalboor werkt veel gemakkelijker dan het eenvoudiger model met 2 vleugels onderaan.

Nog rolschoffels

(trommelmodel)

 
De vuurvlam in Tilburg maakt rolschoffels van verschillende breedten (15, 20, 30, 40 cm)

http://www.vuurvlam.nl/overigeproducten4.htm

groeten

herman van der ven ( zoon van francis )

Rolschoffel Vervolg

 
Vorig jaar schreef ik een stukje over de rolhak of rolschoffel op 28 mei met de vraag of dit werktuig nog gemaakt werd. Op 19 dec kon ik melden dat de firma Wolf de Multi-Star® universele frees van 15 cm maakt.

Deze combinatie van een speciaal vormgegeven sterfrees en een scherp pendelmes is werkelijk uniek. De tuinfrees is het universele tuingereedschap voor zaaibedden. Turf en meststoffen kunnen bijvoorbeeld tegelijkertijd in de bodem worden verwerkt. Terwijl de sterwielen de bodem tussen de plantenrijen losmaken en beluchten, wiedt het pendelmes dichtbij storend onkruid. Werkbreedte 15 cm. Aanbevolen multi-star® steel: essenhouten steel van 170 cm lengte.

Voer bij Google:  Wolf Tuingereedschappen in. Ik zag een prijs van €35,50 (zonder de steel).
 

Koen uit Essen meldt nu hetvolgende:

Die gärtenfrees van Wolf voldoet niet aan onze wensen.
Wij gebruiken momenteel een geleende rolschoffel, maar hebben een nieuw exemplaar gezien voor 252 (!) euro (bij ijzerwaren De Jongh in Nieuwmoer-Kalmthout).  Veel te duur helaas.

Vandaag op www.vannederkassel.nl enkele verschillende afmetingen gezien. (bosbouw->tuingereedschap->hak/schoffel).
Kennen de prijs helaas nog niet, maar ook daar verkopen ze er alvast, al is de zijkant iets anders afgewerkt dan ik gewoon ben. Daar zou ik persoonlijk echter de zijkanten afhalen, dan zie je beter waar je blijft.
Verder meen ik mij een hobby-tuinder te herinneren die er zelf één maakte van een oude cilinder-of kooimaaier (Abner), maar dat lukt enkel als de cilinder voldoende groot in diameter is.

Het gaat om twee heel verschillende werktuigen.

De rolschoffel waarover Koen het heeft ken ik niet en kan er dus niet over oordelen. Deze rolschoffel ziet er uit als een draaiende trommel.

 Zelf heb ik 2 Wolf rolschoffels ( zeg ik beter rolfrees?). De smalle kocht ikzelf zo'n goede veertig jaar geleden. Die wordt nog uiterst zelden gebruikt omdat die nogal haperig werkt. Het bredere model kreeg ik zo'n dertig jaar terug van vrienden die stopten. Deze Wolf-rolschoffel of tuinfrees doet het nog steeds perfect op mijn zandgrond. Ik gebruik die niet alleen op zaaibedden, maar ook om onbeteelde plekken onkruidvrij te houden om daarop bv later te zaaien.

Taphrina pruni / hongerpruim

 In onze tuin hebben we een pruimeboom met vermoedelijk de ziekte taphrina pruni.
Er vormen zich al enige jaren "heksenbezems", het blad krult en wordt daarna bruin.
Hoe kunnen we er weer een gezonde boom van maken?
Ik heb de heksenbezems er al zo goed mogelijk uitgeknipt, maar ieder jaar komt die narigheid weer terug.
(en het zijn heerlijke pruimen!!)

Heksenbezem op pruim heb ik nog nooit gezien.

Ik heb er het boek Plantenziekten van Albert Hallemans bijgehaald.

Heksenbezemziekte Taphrina insitiae

In de winter bemerkt men in de boomkruin abnormaal sterk vertakte scheuten met bezemvormig uitzicht, ingeplant op een willekeurig deel van een tak. In de lente neemt het blad van deze “heksenbezems” een roodbruine tint aan met gele rand. Infectie heeft plaats langs slapende knoppen.

Bestrijding: Wegzagen van de heksenbezems, en de wonden afdekken.

(Op kers komt een gelijkaardige heksenbezemziekte Taphrina cerasi voor.)

Over

Hongerpruimenziekte Taphrina pruni

zegt hij hetvolgende:

Na het spenen der vruchten bemerkt men dat sommige vruchten ongewoon snel ontwikkelen. Zij nemen nl. een langgerekte, gekromde en platgedrukte vorm aan. Hun kleur is bleek, later grauw tot bruinrood. Hierin vindt men later peritheciën van de schimmel.

Steenvorming blijft achterwege. Later op de schil een witgeelachtig poeder.

De schimmel overwintert in het vruchthout en in zieke vruchten. Een bestrijding is zelden nodig.

Eerste Aardbeienpluk

Vanmiddag, 3 juni, Pinksteren, kwamen de kleinkinderen Yamsi, Jasmien en Jonathan voor de eerste aardbeien.

Vorig jaar plukten we een eerste maal op 28 mei, van Gorella en Elsanta, rassen die nu nog niet rijp zijn, behalve een uitzonderlijke voorloper.

We plukten vandaag Lambada en Darselect en een enkele voorloper van Korona.

Bij Korona valt het op dat er nogal wat schimmelvruchten tussen zitten, in tegenstelling met Darselect. Dit laatste ras heeft duidelijk minder last van de Botrytis schimmel. De open groeiwijze is zeker een pluspunt. Korona vormt een veel dichter gewas, met heel veel kleinere vruchten.

Het koude, natte weer van de laatste weken was zeer schimmelbevorderend.

Toen ik een dag of 10 geleden het stro aanbracht, heb ik bij Korona al een paar onrijpe, witte bessen afgeplukt met een kleine, bruine plek, het begin van de aantasting.

Botrytis (vrucht- of grijsrot), Botrytis cinerea, is de gevaarlijkste vijand voor aardbeien. Aangetaste vruchten worden eerst bruin en week, daarna overgroeien ze helemaal met een grijs schimmelpluis.

Een langere, droge periode zou een geschenk uit de hemel zijn.

Houtduiven

Ringokolomboj in het Esperanto

Alle zelfstandige naamwoorden eindigen op o en voor het meervoud komt er een j achter

Bij een praatje met mijn buren kwamen de houtduiven ter sprake.

Ze hadden de erwten van mijn buur lelijk toegetakeld.

De populatie groeit steeds maar aan. Heel vroeg in het voorjaar beginnen ze al te nestelen en de vroegste jongen zouden datzelfde jaar nog kunnen voortkweken. Er zouden nog jongen zijn tot in november.

Nu zouden ze het al gemunt hebben op de groene rode bessen. Dat ze het gemunt hebben op rijpe rode bessen had ik al ondervonden.

Maar hun voorliefde ging nog het meest naar rijpe zwarte bessen.

Op de groene rode bessen had ik ze nog niet opgemerkt. Nu heb ik wel een struik gezien waar op een hele plek bovenaan de steeltjes er zonder bessen bijhangen, onmogelijk te verwarren met rui van de bessen, die dit jaar nogal voorkomt.

Ik zag net de Blog van Velt-Jabbeke. De man schrijft dat hij de aardbeien en de ‘geneverbessen’ afgedekt had. Ik las geneverbessen en verstond niet waarom. Daarop herinnerde ik mij het West-Vlaams voor rode bes: ‘genievers, genieverbeiers’.

Schermde de man soms af tegen houtduiven? Of om de merels zeker voor te zijn?

Amerikaanse Meeldauw

Gelukkig heb ik nooit te veel last gehad van Amerikaanse meeldauw op mijn stekelbessen. In mijn fruitkooi kweekte ik in haagvorm en het gebeurde dat de onderste vruchten aangetast werden en de bovenste niet. Die hangen veel luchtiger. De te gevoelige brassen gingen er onverbiddelijk uit ten voordele van de resistente rassen.

Ik heb ook een struikvorm Lauffener Gelbe, een Duits ras van 1938. Het is een vroegrijpend, smakelijk ras zolang de vruchten niet te rijp zijn.

Laatst zag ik enkele vruchten met witbruine meeldauwplekken. Op het eerste zicht lijken toptakken en bladeren nog gezond. De meest aangetaste vruchten heb ik verwijderd. En passant ook enkele bastaardrupsen geplet! Was er enkel een plek op de vrucht, dan heb ik die afgewreven. Dit werkt enkel bij licht aangetaste struiken. Zitten ook de topscheuten onder de donsachtige schimmel, dan is er weinig aan te doen en gaan alle vruchten er aan.

Herfstweer

Vandaag de ene vlaag na de andere en een gure wind uit het Noorden. Tussendoor eventjes zonneschijn. De thermometer wijst op dit ogenblik (15u30) 8° C. Om 14u was het 12 °. Zijn we 30 mei of 30 oktober?

Anijssnoepjes

Gisteren voerde ik de laatste kruiwagens compost uit en ik kwam telkens voorbij een Roomse Kervel. Ik snoepte telkens van de rechtopstaande, langwerpige zaadjes. Op dit ogenblik zijn ze nog helemaal kruidig en mals en hebben een heerlijke anijssmaak. Je kunt ze zo opsnoepen. Over enkele dagen worden ze al iets houterig en dan kan je er alleen nog op kauwen en de pulp uitspuwen. De pittige anijssmaak is er nog.

Brouwerij Strubbe te Ichtegem

Gisteren waren we te Ichtegem in West-Vlaanderen. Van de gelegenheid dat we iets te vroeg waren voor het feest van mijn zuster Maria en haar man, Roger Saelens, maakten we een ommetje naar Vinkjesveld.

Van op de Ruidenbergstraat, deel van een Romeinse heirbaan naar Brugge, ontvouwt zich naar het zuiden een wijds panorama. Bij mooi weer zie je, dertig km verder, de silhouetten van Kemmelberg, Scherpenberg en Rodenberg.

Terug over de Veldemolen, het hoogste punt, 51 m boven de zeespiegel. We staken de baan naar Diksmuide over en daalden slingerend naar het dorp. De mooie Neo-romaanse kerk staat op 18 m.

Ernaast staat de brouwerij Strubbe, een van de weinige, overgebleven bierbrouwerijen.

Daar was het gisteren opendeurdag, ter gelegenheid van het 175 jarig bestaan.

Brouwer Marc Strubbe (7 de generatie) leidde de rondleiding.

Achteraf waren de vruchten van kennis, ervaring en arbeid te degusteren.

Bij gelegenheid zullen we nog kunnen genieten van: de uitstekende Super Pils 5.0°, Vlaskop, gerstebier 5.5°, Dikke Mathilde 6.0°, Houten Kop 6.5°, Wittoentripel 8.0°, Keyte, Ostênds Belegeringsbier 7.7°, Ichtegem’s Oud Bruin 5.5° en Ichtegem’s Gran Cru  6.5°. Prosit!

Schimmelbladeren op Mispel

Vorig jaar heb ik bericht over de schimmelbladeren bij de bloei van de mispelen en achteraf de schimmelvruchtjes beschreven.

Bij de oogst van de mispels begin november, heb ik de mummievruchten verzameld en verbrand.

De mispels zijn nu bijna uitgebloeid. Ik zie dit jaar maar weinig schimmelbladeren.

Reintje op Bezoek

Gisteren viel me de stilte op in de kalkoenenwei. Ik ging kijken. Het eerste wat ik zag waren pluimen niet zo ver van de slaapplaats. Ze slapen boven op het hok in plaats van er in. Iets verder vond ik de mannetjes kalkoen met een fijn gaatje van een tand in de hals. Iets verder lag een wijfjeskalkoen zonder kop. De hals was afgevreten tegen het lichaam. Ze lag tegen de afsluitingsdraad aan en aan de andere kant lag het gras platgetrapt.

Daar het beest te zwaar woog om het over de draad te krijgen, moest hij (of zij?) zich tevreden stellen met hals en kop! De tweede wijfjeskalkoen vond ik doodgebeten op een andere plaats.

Vier jaar terug, toen ik voor ’t eerst kalkoenen hield, heeft de vos een eerste bezoek aan de kalkoenen gebracht. Het was toen tegen eindjaar aan en ik had nog nooit kalkoenen geslacht. Reintje deed het toen voor mij, gelukkig maar met één kalkoen!

Dit is het einde van de kweek van bronskalkoenen. Een wijfje was opnieuw beginnen leggen.

De paar kuikentjes van een eerste broedpoging waren haast onmiddellijk gekidnapt. (Rat, bunzing, ekster?)

Het is niet gemakkelijk om in de natuur te overleven.

Vivisectie Kempische Pruim

De jonge ‘Kempische pruim’ is niet meer.

De boom, op een goede meter van de pruim Empress, stond op een verzorgde grond wat kalk en voedingsstoffen betreft.

Toch had die bovenaan verdroogde takken (takmonilia?)  en ook een een verdachte, ingezonken en getorste plek in een dikkere tak. Dit zou bacteriekanker kunnen zijn.

Ik spitte het boompje uit en aan de wortels hadden zich twee, zwarte myceliumdraden (denk aan fijne, zwarte schoenveters) van de honingzwam (Armillaria mellea) gehecht.

Er waren dus ook ‘tenenbijters’! Problemen met de wortels kunnen ook in de toptakken problemen veroorzaken.

Ik ben er dus nog niet uit. Ik denk dat beide factoren in het spel zijn: de moniliaschimmel die in de tak dringt en ten tweede verzwakking van de boom door de honingzwam.

Invasie Rupsen Kleine Wintervlinder

Aan de westkant van de appelboomgaard is er een boskant van de buur en mezelf.

De eerste rij bomen ernaast staan er zeer verhakkeld en haast bladerloos bij. Zo erg heb ik het nog nooit gezien. Ook de toppen van de tweede rij hadden te lijden. Als parachutisten hebben de rupsjes van de kleine wintervlinder zich aan draden laten meevoeren door de wind om te landen op de pas ontloken blaadjes!

Straks vormen zich nieuwe bladeren. Of er nog vruchten zullen overschieten valt af te wachten. Wellicht zijn de meeste aangevreten en zullen afvallen met de rui.

Soms eet de wintervlinder zich een gang tot in het hart van het jonge vruchtje? Maar meestal blijft het bij schilvraat.

Op bezoek bij Louis Eelen te Vorselaar

Louis heb ik zo’n 10 jaar terug leren kennen bij boomkweker Louis Mampay te Viersel. Hij kwam er pruimelaars aanschaffen en we geraakten in gesprek. Ik had ook een zwak voor pruimen.

Intussen hebben we al veel ervaringen kunnen uitwisselen. Louis heb ik leren waarderen voor o.a. zijn deskundigheid en handigheid wat enten betreft. Dit jaar evenwel met de lange, droge periode is het slagingspercentage van de vroege plakentingen eerder gering. Voor mijn latere kroonentingen komt de huidige, natte periode zeer gelegen.

Ik was vooral nieuwsgierig naar de stand van zijn pruimen; want ik begin mij zorgen te maken voor de toekomstkansen van de pruimen.

Al een aantal jaren heb ik niet meer de oogsten van vroeger en zie ik aan nogal wat bomen verdrogende topscheuten en afgestorven zijtakjes.

Mogen we dit jaar pruimen verwachten? Wellicht was het koude, schrale weer tijdens de bloeiperiode en de geweldige achteruitgang van de bijen als bestuivers dit jaar eveneens een negatieve factor.

Alhoewel het om de zetting van pruimen op dit ogenblik te beoordelen nog wat vroeg is, menen we toch wat pruimen te hebben. Minder vruchten geeft alleszinds bij pruimen betere kwaliteit.

Rassen die het goed doen bij Louis: Belle de Thuin (doch slechte zetting), Prof Colombien, Reeves Seedling, Excalibur, Monarch, Dubbele Kwets, Reine Claude Violette en nog enkele andere.

Queen Victoria blijkt extra gevoelig aan de takmonilia en ziet er niet goed uit. Zelfs de vruchten blijven al achterwege. Bij mij is dat ook het geval. Louis heeft ook de Late Victoria en die doet het wel goed.

Appelen, peren en noten dragen sterk.

Verder is mij een zeer gezonde druif opgevallen, die iemand voor Louis uit Duitsland meegebracht had. Uitstende, zoete, witte vruchten.

Zijn moestuin staat er schitterend bij.

Louis heeft blijkbaar ook een kornellebes (Cornus mas) met grote vruchten. Tot nog toe had hij alleen oog voor een andere bes, die ik nog niet ken. Ik ben benieuwd om de vruchten te leren kennen.

Ik stond in bewondering voor zijn aangepaste hak. Uit een van zijn  coniferen had hij een uitstekende steel gesneden en er een naar alle kanten geslepen hak aangezet. Zo kan hij naar alle kanten, vooruit, achteruit en opzij, onkruid steken en schoffelen. Knap.

Takmonilia op Krieken

Tussen de zware vlagen door kwamen Aleide en ik vandaag op het Bezoekerscentrum van het Zoerselbos. Ze hebben er een autentieke Kempische Boerentuin met voornamelijk bloemen, maar ook met wat fruit. Kunstenaar Marc De Roover, die nu in Frankrijk woont,  is er de ontwerper van.

Onlangs hadden ze op aanraden van de Nationale Boopmgaardenstichting de ‘resistente’ kriek Naskara geplant. Dit ras was mij nog niet bekend. Toen ik dat hoorde, was mijn nieuwsgierigheid gewekt. Een mooi, laag hoogstammetje, dat prachtig gebloeid had en al vruchten gezet had. Maar wat bleek: 3 takuiteinden zijn aan het verwelken of al afgestorven  en ook een zijscheutje. Dus een serieus vraagteken achter de resistentie!

Een besmettingsbron in de omgeving heb ik niet gezien.

Ik heb trouwens helemaal geen idee hoe deze moniliaschimmel zich verspreidt.

Voor zover ik meen te weten hebben ze er in Groot Brittannië nog geen last van, wel in Duitsland.

Toen ik thuis kwam ben ik mijn Gerema, waarover ik enkel dagen geleden berichtte, gaan bekijken. Voor ’t ogenblik lijkt alles nog ok.

Leo Cautereels, de behoeder voor het Zoerselbos, zoals ik hem noem, toonde ons zaadjes van de Fladderiep, Ulmus laevis, een olmensoort die ontsnapt aan de beruchte olmenziekte.  Een tiental jaar terug heeft men enkele exemplaren van deze zeer zeldzame soort , als eerste in Vlaanderen, ontdekt in het Zoerselbos. Intussen zijn er nog enkele in andere, oude bossen gevonden. Leo is er met succes in geslaagd deze soort uit zaad voort te kweken.