Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
06-07-2006
MIEZE NOVA, NIEUW AARBEIENRAS
Mieze Nova,
nieuw aardbeienras
Peter Bauwens was bij ons de
wegbereider voor de eetbare Tuin.
Als zeer smakelijk aardbeienras
propageerde hij het 70 jaar oude ras Mieze
Schindler.
Alhoewel het aroma en de smaak
uitstekend waren, had dit ras het nadeel dat het geen eigen stuifmeel vormde en door een ander ras moest bestoven
worden.
Nog een nadeel waren de zeer kleine
en weke vruchten.
In Duitsland propageert men nu het
nieuwe ras Mieze Nova. Dit nieuwe
ras werd gekweekt in het befaamde opzoekingsstation van Dresden Pillnitz.
Het is een afstammeling van Mieze
Schindler, maar een duidelijke verbetering.
Dit ras heeft wel stuifmeeldraden
en is zelfvruchtbaar.
Het uitstekende aroma en de echte
smaak zijn gebleven, maar de vruchten zijn nu gemiddeld tot groot en voldoende
stevig. Het zijn mooi gevormde, eerder ronde vruchten. Als men ze wat langer
laat staan worden ze donker, zoals Mieze Schindler.
Mieze Schindler was een laat ras.
Ook Mieze Nova is een later ras.
Een interessante
eigenschap voor amateurtelers is de zeldzaam lange drachtperiode. De
hoofddracht is voor juni, maar nabloei geeft opnieuw wat vruchten in
Juli-augustus.
In Duitsland is het ras
ondermeer te bekomen bij N. L. Chrestensen
te Erfurt.
Wie
kan je beter hebben als gids dan Dinora De Waele, vrouw van kunstenaar Charles
Pauwels , de voorzitter van de kring. Zij is zelf afkomstig van Machelen aan de
Leie.
Een
eerste stop was de Raveel-kapel. Het ietsje wachten op de drukbezette pastoor
was meer dan de moeite waard. Hij bracht een beeldend verhaal over de creaties
van Roger Raveel; een waardevol
kunstwerk, de verbeelding van emoties en gevoelens rond de christelijke religie
in eigen schilderstaal van een ongelovige kunstenaar.
De
dorpskerk, rondom rond met lambrisering en houtsnijwerk, maakte op mij een
rijke indruk.
Aan
de ernaast gelegen bocht in de Leie kregen we een boeiend relaas van Dinora,
toen ter tijde betrokken bij de felle reactie tegen het storten van allerlei
afval om de bocht recht te trekken. De
dorpsoversten deden ijverig mee aan het storten. Haar jongerengroep vroeg de
steun van Raveel. Ze hoorden toen van hem dat hij al een paar jaar hierover een
dossier aan het samenstellen was. Raveel had toen de
stunt met de Zwanen op de stinkende reien in Brugge net achter de rug en
hergebruikte het materiaal in eigen dorp. De stunt wordt volgende zondag nog
eens overgedaan ter gelegenheid van de viering van de 85 jaar van Roger Raveel.
De Leiebocht werd tenslotte gered door De Saegher, minister van Openbare Werken.
Dezelfde minister heeft destijds de
grote verkaveling van Zoerselbos tegengehouden. We wandelden langs De Muur
der Verbeelding tot aan de woning van Raveel.
We volgden een eind de kerkwegel naast de woning om aan de achterkant de
ateliers te zien. Mij trof een reuzen notenlaar, fenomenaal met vruchten overladen.
2006 is een geweldig notenjaar.
Tenslotte genoten we van een zeer fijn middagmaal in De Karper.
Vervolgens
hadden we het door kunstenaar Marc Van Huyzebroeck geleid bezoek aan het stemmige
Raveelmuseum. Hij liet ons ervaren hoe Raveel zowel inhoudelijk als vormgevend
grenzen verlegt met zijn eigen symboliek van kleuren en vormen en materialen. Hierbij
spelen vierkanten en spiegels een eigen rol. In eenzelfde werk zitten zowel de
ratio, de gedachte, als de vitaliteit, het speelse, het Dionyzische.
Raveel
is niet direct een gemakkelijke kunstenaar en gaandeweg verdunden de gelederen. Of was het de vermoeidheid door de hete dag, die deed snakken naar een frisse pint in de kleurige Afspanning van het dorp?
Er werd herinnerd aan de uitspraak van Raveel op de TV: Over 100
jaar zal men pas beseffen wat een uitzonderlijk kunstenaar ik feitelijk ben.
Fruit en groenten
staan symbool voor gezondheid. De consument zoekt ook actief naar gezond en
veilig voedsel. Biologische fruitteelt speelt op deze vraag in op een zeer
specifieke manier: alle chemisch geformuleerde gewasbeschermingsmiddelen en
bemesting worden gemeden.
Heeft deze andere teeltwijze ook invloed op de geoogste vruchten? Met andere
woorden smaken en geuren biologisch geteelde en geïntegreerd geteelde appels
hetzelfde? Waar liggen dan de eventuele verschillen?
Tijdens de oogst van 2005 werden voor het eerst vergelijkbare percelen
geïntegreerd en biologisch geteelde vruchten vergeleken qua smaak en aroma. Dit
onderzoek heeft de vermoedens van vele mensen niet bevestigd. Vaak wordt immers
beweerd dat biovruchten anders, meestal beter, smaken. Echte bewijzen hiervoor
zijn zeldzaam. Ook uit voornoemd onderzoek blijkt dat andere factoren dan de
teeltmethode een veel grotere invloed kunnen hebben.
Kort samengevat leidt dit onderzoek tot volgende besluiten:
· Het effect van de bewaarconditie is veel belangrijker dan dat van de
teeltmethode op de kwaliteit van de appel
· Er werd geen regionaal effect waargenomen. De gekozen percelen lagen relatief
dicht bij elkaar waardoor klimaat- en bodemeigenschappen niet sterk verschilden
· De verschillen in het aromaprofiel van appels bewaard in lucht en in CA
verdwijnen tijdens de uitstalling
· De teeltmethode had geen effect op aroma of smaak van de vruchten. Zoals het
goed onderzoek betaamt, wordt dit werk herhaald tijdens de volgende oogst. Het
ene jaar is immers het andere niet en gegevens van verschillende jaren maken
ons alleen maar slimmer. Wordt dus vervolgd...
Meer info / volledig verslag: Ann Schenk, VCBT, 016/32 27 32
Gans de
kookblok ligt momenteel vol met fruit uit Kameroen: Mangos, zoete, zongerijpte, onbespoten ananassen, passievruchten, lichees, prachtige avocados en groene limoentjes.
Vanmiddag
arriveerde dochter Leen met Aminou en de kinderen Keda, Kaël, Nico en Isis,
sinds 3 juni 5 jaar en hier ter plekke geboren.
Dochter
Leen werkte toen al in Kameroen voor Sabena en kwam 5 weken voor de bevalling
naar hier.
De weeën wilden
de avond voordien beginnen maar stopten zodra ze hoorde dat haar kinderen s
anderendaags, onder begeleiding van een Amerikaan, in Zaventem zouden aankomen.
Ik ben ze met Leen gaan afhalen.
Terug thuis
begonnen de weeën opnieuw.
De
vroedvrouw kwam met haar plooibad van 1,6 m in t vierkant voor de
onderwaterbevalling, die zeer gemakkelijk verliep. Haar beste bevalling, zei
ze.
Ik was
badmeester en vulde het bad twee uur lang met warm water.
Daarna de
dompelpomp erin en alles was direct opgeruimd.
De Mutsu (appelboom) kreeg een extra rijke bevloeiing.
Vanmorgen was het hier vol hier vol
leven. Kinderen (1st tot 3de lj) van de gerenomeerde school, De
Vlindertuin te Lille van kleinkind
Jasmien, kwamen op verkenning.
We troffen het tamelijk met het
weer. Na de felle regen van gisteren die tussen haakjes, na de lange
droogteperiode hier vrij welkom was bleef het, ondanks de overtrokken lucht,
gelukkig droog.
Aleide nam een eerste helft voor
haar rekening en ik trok met de andere helft op verkenning in de tuin. Slechts
een grotere jongen- het bleek een boerenzoon- kende enkele bomen en struiken.
We gingen bij een populier staan
waarvan ik precies de leeftijd ken. Een beenhouwer had destijds bij de verkoop,
de grootste weiden gekocht en die in het voorjaar 1963 beplant met Robusta
populieren. Ik plantte toen een uitgesnoeide tak. Dit is nu - 43 jaar later -
een reuzenboom geworden. Meer dan 100 jaar, wel duizend jaar! Ik vroeg:
wiens vader of moeder is 43 jaar? Ik kreeg een positief antwoord.
We gingen verder via een slingerend
parkoers. Hier en daar staan oudere bessenstruiken en verwilderde frambozen, die
nu beginnen te rijpen.
Het was voor hen een echte
ontdekking en maar smullen en hierbij zoveel mogelijk de brandnetels trachten
te vermijden!
Terug van de rondgang kwamen we bij
de eerste groep, die ook de tuin ingetrokken was en aan het smullen was van de
aardbeienplantage.
Daarna nam ik hen verder op
sleeptouw naar het wachtperceel omwille van de aan te leggen gasleiding door
Fluxys- , waarop de tijdelijk verplante bessenstruiken een uitwijkperceel
vonden. En maar smullen! Sommigen wilden liever blijven dan de boterhammen aan
te spreken.
Onderweg hadden ze zoveel gezien.
Ze verzamelden van alles. Bij een steen hadden ze nogal wat gedeeltelijk
verbrijzelde, kleurige huisjesslakken gevonden. De displaats van een
zanglijster.
Jasmien maakte hen opmerkzaam op de
Amerikaanse blauwbessen, haar favorieten, maar spijtig nog zo groen. Enkel van
het allervroegste ras Bluetta
begonnen een paar vruchten een zweem van blauw te vertonen.
Mogen we nog terugkomen?
Een eerste gelegenheid is
op het 5 de Afrikaans Tuinfeest dat
we op zaterdag 8 juli houden, ten voordele van het Afrika project of zeg ik
beter projecten?- van Aleide. U, geachte lezer, met familie en kennissen,
bent ook van harte welkom. U zult genieten van het meeslepend optreden van
de groep AFRIBEL. En er is nog vanalles.
Daarna kunt genieten van een deskundig gemarineerde, en op de barbecue,
door Haman en mijn schoonzoon Aminou bereide Tilapia, een tropische
zoetwatervis. Maar misschien hebt u meer zin in een sappig stukje vlees? 20. Rek 755-4287783-48 van CoZoeGo
(Coöperatie Zoersel Going) Dit dient u
echter wel vooraf te laten weten.
Gisteren kreeg ik bezoek van
Kristof en Ingolf van Schoten. Zij
behoren tot het zeldzame ras van de echte fruitliefhebbers. Ik heb hen leren
kennen dank zij de Blog. We hebben
intussen al enten uitgewisseld en de meeste groeien. Straks, met chipbudden of volgend voorjaar volgen
nieuwe mogelijkheden. Ze deden mij plezier met enkele pompoen en tomatenplanten.
Ze kunnen dienen voor de tombola op het Afrika
Feest op zaterdag 8 juli.
Op de rondgang door de tuin, net
voor de vlaag, wees ik hen op de zeer geringe dracht van de Reinette de Flandre, waarvan ik 2 bomen
heb staan. Dit ras geldt als een regelmatige, goede drager. Ook zij hadden op
dit ras praktisch geen vruchten, dit in tegenstelling met de meeste rassen, die
na het beurtjaar van 2005, weer (te) overvloedig dragen.
SANTANA : EEN APPEL VOOR MENSEN MET EEN APPELALLERGIE
Santana: een appel
voor mensen met appelallergie
De
Santana appel heeft vandaag het nieuws gehaald. Uit onderzoek blijkt dat mensen
met een appelallergie niet allergisch reageren op Santana appels
Onderzoek heeft uitgewezen, dat
mensen allergisch kunnen zijn voor een bepaald eiwit in de appel. Ze krijgen
last van jeuk, tintelingen en zwellingen aan lippen, tong en keel bij het eten
van een appel. Patiënten met een appelallergie hebben volgens Wageningse
onderzoekers ook last van hooikoorts in het voorjaar door rondzwevend
berkenstuifmeel. Andere fruitsoorten kunnen eveneens klachten veroorzaken.
De Santana-appel is oorspronkelijk gekweekt voor de biologische tuinbouw. De
soort is populair bij de biologische teler, omdat hij goed bestand is tegen
appelziektes als schurft en boomkanker. Maar bij consumptie bleek dat driekwart
van de allergiepatiënten het fruit ook goed kon verdragen.
De Santana lijkt op de bekende Elstar. De appel is geelgroen met een donkerrode
blos. Het is een stevige, sappige vrucht met een frisse smaak. Tot nu toe wordt
de Santana alleen in Nederland op bescheiden schaal geteeld.
Mijn boompje, geënt in 2000 op MM
106 bloeide schaars, maar heeft nog geen vruchten.
De
busreis van 23 september staat aangekondigd in het jongste nummer van Pomologia.
Hieronder
vindt u de volledige gegevens en inschrijvingsmoglijkheid.
De
bus is reeds voor 2/3 volzet.
Zin in een speciale dag er
op uit naar Engeland?
Zat.23
sept 06 : Daguitstap naar de Tuinen van KENT in hun
fruitweelde(org. VELT Zoersel
in samenwerking met Reizen Verhoeven
We
bezoeken YaldingOrganic Gardens (Maidstone), de boeiendebiologische tuin van de Henry Doubleday Research Association (zeg maar
de Engelse Velt, hun tweede tuin, naast deze van Ryton)
met een reeks historische tuinen: van de middeleeuwse
klooster-apothekerstuin tot de cottagetuin (William Cobbett) en verder
verschillende speciale thematuinen : hoe biologisch tuinieren, zeer fijne(klein)fruittuin, watertuin, composttuin, childrens garden enz..(organicis het Engels voor biologisch). Middagmaal. Gidsbeurt
van anderhalf uur met vertaling.
Daarna
staat Brogdale ( Faversham) op het
programma, met zijn fenomenale fruitcollectie: 2300
appels, 500 peren 350 pruimen enz.. Een levend fruitmuseum in zijn
herfstweelde!
We worden
er gegidst door de Friends of Brogdaleen zullen kunnen genieten van de fantastische verzameling en hier en
daar de proef op de som kunnen nemen.
Tussendoor
genieten we van een gezellige overvaart (Calais) en van het typische Engelse
landschap.
*****
Opstapplaatsen:
Parkeerplaats Rond punt van Wommelgem vertrek om 6u 10 stipt;Wees enkele minuten vooraf aanwezig.
Opstapmogelijkheid
in Gent, links van het U.Z.over de ring, aan hotel Campanile, naast Holliday
Inn om 7u00enLoppem (rond punt afrit) om 7 u 40.Terug rond 24 u.
Prijs: 69 ( Velt en NBS) ( 74niet-lid):inbegrepen: bus, drinkgeld chauffeur, overzet, alle inkomgelden, twee
maal gidsen (vertaling voorzien) , een lekkere, biologische lunch te Yalding en
afternoon cream coffee/tea met versnapering ( ken je al een scone?) te
Brogdale.
Inschrijven door
overschrijving op rek.000 -0875684 65vanD.
Willaeys2980Zoersel. Dit kan desgewenst met een voorschot
van 30 .. Volledige betaling voor 1 juli. ( Vraag eerst of er nog plaats is).
Voorzie in wat Engels geld voor drank en desgewenst een knabbeltje voor s
avonds op de boot. Identiteitskaart
bijhebben noodzakelijk!
Gelieve
onderstaande strook (of kopie) in te sturen of te faxen of te E-mailen
naar:Lage Weg 60,2980 Halle-ZoerselTel en
Fax03383 12 37E-mail:daniel.willaeys@pandora.be
Vanmorgen
sneed ik nog een viertal appelen van het ras Baujade in de blender om ze te mixen
met rode bes en aardbeien.
Sinds eind
oktober/ begin november staan die onder het naar de oostkant open afdak.Ze hebben zowel koude als warme temperaturen
getrotseerd. De oorspronkelijk groene appelen zijn nu geel en flink verrimpekd,
maar nog bruikbaar voor verwerking. Er schieten er nog maar enkele over.
Zon laat ras vind ik heel interessant voor de liefhebber.
Baujade is daarenboven
een schurftresistent ras, een Franse kruising met Granny Smith. Elk jaar is er
een flinke oogst aan kleine en middelmatig grote vruchten.
Vanmorgen, de eerste zomerdag, werd
ik om half zes gewekt door de melodieuze, rollende klanken van een Wielewaal,
die vijf minuutjes halt hield op zijn lange trektocht vanuit het Zuiden. Toch
weer enkele jaren dat ik die niet meer gehoord had.
Tot een paar tiental jaren geleden
was het een jaarlijkse broedvogel in de omgeving.
In mijn geboortestreek in
West-Vlaanderen noemden we hem, klanknabootsend: Wrongelderwei
.
Gisteren
(19/6) was neef Rik Dedeene op bezoek. Hij is zendeling in Kazakstan; nu een
zelfstandige staat uit de vroegere Unie van Sovjetrepublieken.
Zondag
hield hij een lezing in het Russisch in Antwerpen.
Na een
drietal jaar in St Petersburg, 2 jaar in Moermansk, de havenstad in het hoge
Noorden, met s winters temperaturen tot dicht tegen de 50° C en nu 2 jaar
Kazakstan, is hij het Russisch behoorlijk machtig en ook in het Kazakstans kan
hij al een aardig woordje meepraten. Dat moet ook als je het woord van Jehova
verkondigt.
Terwijl
Aleide hem onderhield over haar Afrikaprojecten, snoeide ik de druiven in hun
nabijheid tegen de zuidgevel.
Er staan nu
8 verschillende rassen en alle plaatsen zijn benut.
Het werd
hoog tijd om de ranken in te nijpen. Nu kan je ze nog gemakkelijk afbreken. Nog
later, als ze meer verhout zijn, moet het met de snoeischaar.
Meestal
laat ik een 5 tal bladeren na de tweede tros staan. Op een kleine rank behoud
ik maar één trosje.
De rank
vormt net als tomaten-okselscheuten.
Ik laat daar
één blad staan en neem het groeipuntje weg.
Vanmorgen
was ik aardbeien aan het plukken en wat zag ik?Een
druivenzaailing!Nog nooit zoiets
gezien.
Het ziet er
een gezonde groeier uit, vrij donker van voorkomen.
Wat wordt
het? Wordt het überhaupt iets?
In oktober
zal ik die op een kweekbed zetten.
Daar
alle plaatsen tegen de muren reeds ingenomen zijn,zal ik een stukje wijngaard moeten aanleggen,
want op het wachtbed staan reeds enkele druiven, in afwachting voor een
definitieve plaats.
Overdag was het een gezoem van bijen, hommels en andere insecten. Enkele
deelbloempjes zijn open, de andere nog gesloten.
Je kon de geur van honing opsnuiven. s Avonds heb ik enkele takken van
de bloeiende Linde geknipt.
Toen ik de bloemblaadjes aan het afplukken was, merkte ik een mooie, teergroene
rups met uitstulping achteraan boven op de rug. Waarschijnlijk de rups van de piramidevlinder,
Amphipyra pyramidea L, een nachtvlinder.
Terwijl de
gedegen stichter-voorzitter, Lionel Van den Berghe met een insectensteekallergie
opgenomen is in het ziekenhuis, wandelde ik mee op de poëziewandeling van het
plaatselijke Davidsfonds van Halle-Kempen.
Een formidabel
Perkel Perzikenjaar
In het Zoersels is dat Pèsejaar
Perkels dat is het West-Vlaams voor
perziken.
Aleide en ik waren gisteren mee met
de senioren van Zoersel op uitstap naar het West-Vlaamse Heuvelland. Het
heenrijden verliep soms in de regen, die daarna gelukkig ophield. Aldus konden
we beter genieten van de vele panoramische zichten.
Op de agenda stond o.a. een
ontmoeting met Renata Bruggeman, de heksendame van Loker in Heuvelland. Een
knappe verschijning die haar rol formidabel speelt. Een genoegen om te horen en
te zien en tot besluit een liefdesdrankje van vlierbloesem op witte wijn te
degusteren. Tussen haakjes: Nu bloeit de vlier overal overdadig: een geschikt
moment om zelf aan de slag te gaan.
Huis en tuin liggen op een zuidelijke
heuvelflank.
De begroeiing rond het huis is zeer
rijk. De kruiden, met naamkaartje, groeien er dat het een plezier is.
Aan de zuidkant van het huis staat
een goeddragende vijg. De bladeren zijn toch maar van een kleine maat voor een
adamskostuum. merkte Jules op. Allez voor vroeger toch, nu al meer passend!
De twee pruimenbomen hingen Oh zo
volgeladen. Wat een verschil met hier in De Kempen. In een rijke kleigrond
aarden pruimen ook veel beter.
Aan de perzik hingen haast meer
vruchtjes dan bladeren. Hier valt dringend in te grijpen, anders is er veel
kans dat het afkraakt onder zijn gewicht, zoals ik in het verleden meermaals
gezien heb. Voeg daarbij dat je zonder dunnen veel te veel kleine, ongenietbare
vruchten bekomt. Daarenboven put de boom zich nodeloos uit en houdt onvoldoende
reservestoffen over voor het volgende jaar. Ze zouden ingrijpen zei Renata.
Dit jaar heb ik ook al mijn
perziken sterk moeten dunnen.
Bij een liefhebber, dus
ook bij mij, bestaat er allerminst gevaar dat er te sterk gedund wordt!
Vandaag zag ik op 2 ver van elkaar staande
bomen een gestoken appel met een hoopje bruine, uitgevreten pulp. De slechte
geur kon ik niet ruiken. Lag het aan de 30 ° C? Als je de vrucht doormidden
opensnijdt, ontdek je in de uitgevreten gangen de vuilwitte larve van de
appelzaagwesp, Hoplocampa testudinea
(Klug). die een slechte geur verspreidt.
De veel beter bekende appelmade
van de fruitmot, Cydia pomonella (L)
(syn. Laspeyresia pomonella (L.) ) - zie het stukje over Fruitmot en Carpovirusine - komt pas later .
De appelzaagwesp komt enkel op appel
voor. De fruitmot tast ook peren aan, ook wel perzik en zelfs walnoot.
Beiden zijn niet tevreden met één
vrucht!
De larve van de appelzaagwesp verhuist twee à drie maal naar een nieuwe vrucht.
Ook de rups van de fruitmot trekt van de ene naar de andere vrucht. De zaagwesp
overwintert in de grond. De rupsen van de fruitmot in (schors-) spleten.
Het boorsel van de appelwesp is
vochtiger en plakkerig. Dit van de fruitmot droger.
De larve van de appelzaagwesp is vuil
wit. De rups van de fruitmot is meer rozig.
De volwassen appelzaagwesp vliegt
van half april tot eind mei. Het volwassen insect meet ca 6 mm, is donkergeel,
met zwart berookte vleugels.
Het zit s morgens vroeg verscholen
tussen de bloesem en vliegt bij zonnig weer.
Met zijn zaagvormige legboor prikt
het in de zich pas vormende vruchtjes en legt er een ei in.
De fruitmot is ca 9 mm, grijsbruin en
aan de vleugelpunt een goudkleurige vlek.
De mot vliegt in de
avondschemering, indien de temperatuur minstens 13 °C bedraagt. Eiafzetting
vanaf 15 °C. Een tijd terug heb ik er gevangen in een feromoonval.Op de bodem ligt
er een ingelijmd stuk karton en een rubberen dopje dat de seksgeuren van een
vrouwelijke mot bevat. De mannelijke motten komen er op af en blijven plakken.
Het aantal gevangen motten geeft een aanduiding van de
infectiedruk. Slechts een beperkt gedeelte laat zich vangen!
De eieren worden afgezet op de
vruchten, soms op de bladeren. Pas afgezet is het ei crème-kleurig. Na enkele
dagen tekent er zich een rode ring op af.
Ik moet beter leren
kijken! Zon ei heb ik nog nooit opgemerkt, wel een rupsje dat bezig was zich
in te boren.
Nu ligt er antiworteldoek rond gans
het uitwijkperceel met het kleinfruit en enkele fruitbomen, in afwachting van
de heraanplant, na de aanleg van de aardgasleiding.
Antiworteldoek is geweven uit
zwarte plastiek. Het laat water door, maar geen licht, zodat de vegetatie
eronder afsterft. Het vormt een barrière tussen de begroeiing en de
cultuurplanten. Langs de grachtkant kan ik aldus makkelijk de netels in bedwang
houden.
Aan de andere zijden worden vooral
de wortelvormende grassen (pemen in het dialect) belet om binnen te dringen.
Hoera, de verhoopte droge periode is er voor de aardbeien.
Ze rijpen dat het een plezier is.
Vanmiddag
kwamen enkele kleinkinderen op bezoek en werd het roomijs van Bofrost, gemaakt met Bourbon vanille
, uit de diepvries gehaald.
In het
roomijs zie je de zwarte puntjes van de vanille.
Ik wou
weten hoe het met de Bourbon vanille als natuurproduct
nu juist in de haak zit.
De indianen
in Midden America kenden deze zoete specerij al van de tijd voor Colombus.
Het woord vanille is afkomstig van het Spaanse woord
voor peul, vaina. Het verkleinwoord is vainilla, wat de Fransen vertaalden als
vanille. Het vanillestokje is de lange, zwarte vrucht van exotische klimplanten,
o.a. de Vanilla planifolia (met gele bloemen) of de Vanilla imperialis (met
roze bloemen), familie van de orchidee. Zodra
de bloem is bestoven, groeien vanuit het hart lange, dunne peulen met daarin de
zaadjes. Vanillestokjes worden geoogst voordat de peulen helemaal rijp zijn,
anders zouden ze open knappen en de zaadjes eruit springen. De peulen krijgen
pas na het drogen en fermenteren het bekende vanillearoma. De langste
vanillestokjes zijn de beste. Ze moeten dik, glanzend, vettig en geurig zijn.
Soms zijn de stokjes bedekt met witte kristallen: het uitgekristalliseerde vanilline.
Lange tijd had het koloniale Spanië de monopoliehandel van de vanille.
Andere landen hadden wel de vanilleliaan in handen
gekregen en konden die ook verder kweken, maar er kwamen geen vruchten omdat de
bloemen niet bestoven raakten.
Een Belgische botanicus, Charles Morren heeft in
Mexico het waarom ontdekt. Hij vond er de inheemse bij die daar bij het
verzamelen van pollen de bloemen bestuift. Dergelijke bijen ontbraken in de
andere landen.
Hij zag dat vanille een zelfbestuiver is, die door het
eigen stuifmeel bevrucht wordt. Dit bracht hem op het idee van de kunstmatige
bestuiving met de hand, maar dat was niet eenvoudig. In 1838 publiceerde hij
zijn methode.
De grote doorbraak kwam echter drie jaar later,
toen een zwarte slaaf op het eiland Bourbon-Réunion de beste manier voor
bestuiven vond.
Met een cactusdoorn wordt het vlies dat de
meeldraden met de pollen of stuifmeelkorrels van de stempel scheidt, teruggebogen en met een zachte
druk van duim en wijvinger duwt men het stuifmeel op de stempel. Zeven maanden
later kan men de peulen oogsten.
Van het eiland Bourbon verbreidde de teelt zich naar
het nabijgelegen Madagascar. Dit land werd dan de hoofdproducent van de Bourbon
vanille.
Vanillestokjes worden nog steeds op het
tropische eiland Bourbon, nieuwe naam Réunion geoogst, maar vanille wordt vooral
in Mexico en Madagascar verbouwd. Goede vanillestokjes zijn donkerbruin en
taai. Als het vanillestokje in de lengte wordt opengesneden, komen er kleine
zwarte korreltjes te voorschijn (het merg). Vanillestokjes worden helemaal
meegetrokken in vloeistof, maar ook het uitgeschraapte merg kan worden
gebruikt. U kunt de stokjes verschillende keren gebruiken. Spoel ze na gebruik
af en dep ze goed droog. Bewaar ze in een goed afgesloten pot onder een laagje
suiker. Het stokje is pas uitgewerkt als het aan uw vingers geen geur meer
afgeeft als u er lichtjes in knijpt.
Door het
slechte en koude weer in mei en begin juni is de fruitmot later aktief geworden
dan in normale jaren. Er is ook een verschil van streek tot streek. Volgens de
waarschuwingdienst van Gorsem zijn de allereerste volwassen fruitmotten
waargenomen rond 12 mei. Dat was waarschijnlijk op plaatsen waar de
infectiedruk van fruitmot vorig jaar zeer hoog was. Indien u Carpovirusine
gebruikt als bestrijding van de rupsen van de mot, dan is een eerste bespuiting
op 10 juni goed voor deze waarnemingen. Op veel plaatsen echter is de eerste
volwassen fruitmot later waargenomen. In mijn eigen streek (zuid
West-Vlaanderen) zijn de eerste ernstige waarnemingen pas gedaan op 3 juni. Met
het warme weer dat we nu hebben, moet je daar drie weken bijtellen om de
ontluiking van de eieren en dus het verschijnen van de eerste rupsen, vast te
stellen. In ons geval is een eerste bespuiting dus pas zinvol rond 24 juni.
Daarna zeker nog 2 bespuitingen uitvoeren, in ons geval rond 4 juli
en 14 juli.
Indien u
voor uw eigen streek het juiste moment van de rupsen wil kennen, neem dan best
eens contact met een professionele fruitteler in de buurt, zij zullen zeker
weten hoe de vork aan de steel zit.