In  een  vorige  les  heeft  je  geleerd  hoe  men  een  kop  moet  construeren  ;  je  weet  dus dat  zijn  volume  ongeveer  overeenkomt  met  een  eivorm ; je  kent  zijn  assen  en  de  verbindingslijnen , die  naar  gelang  de  perspectief , in  de  goede  richting  moeten  lopen , zowel  voor  wat  betreft de  wenkbrauwen  en  de  ogen , alsook  voor  de  neus , de  mond  en  de  kin .  Bij  een  studie  van  de  hoed  is  het  voldoende  om  de  grote  bouw  van  de  kop , die  hij  bedekt , schetsmatig
 aan  te  duiden . 
  De  hoed  verdient  een  bijzondere  aandacht  door  de  belangrijke  plaats , die  hij  in  de  aankleding  van  de  mens  kan  innemen .  Nu  gaan  velen , zeer  zeker , meer  en  meer  blootshoofds  lopen .  Dit  is  een  van  de  kenmerken  van  onze  tijd  en  om  zijn  oorzaken  behoeven  wij  ons  hier  niet  al  te  zeer  te  bekommeren :  zuinigheid , hang  naar  een  natuurleefwijze , sportieve  geest  enz .  Maar  niettemin  zijn  er  toch  altijd  velen , die  een  of  ander  hoofddeksel  dragen .  Als  gevolg  van  de  moeilijkheden , die  de  beginner  schijnt  te  ondervinden  bij  het  goed  weergeven  van  dit  onderdeel , lijkt  het  ons  verre  van  overbodig  om  hieraan  een  hoofdstuk  te  wijden , dat , naar  wij  verwachten , veel  belangstelling  hebben  zal .  

      Bouw  en  tekening  van  de  hoed 

  Evenals  de  kleding , getuuigt  de  hoed  ( of  pet , baret  enz . )  van  de  maatschappelijke  klasse  en  zelfs  van  het  karakter  van  hem  of  haar , die  hem  draagt .  Een  streng  en  ernstig  mens  zal  niet  hetzelfde  op  zijn  hoofd  zetten  als  een  of  andere  pretmaker .  En ook  zal  hetzelfde  hoofddeksel  niet  op  dezelfde  wijze   op  het  hoofd  geplaatst  zitten  bij  iemand , die  prijs  stelt  op  een  correct  uiterlijk  en  bij  een  vagebond .  Ook  dit  is  een  onderwerp , waarbij  uw  observatievermogen  van  dienst  zal  zijn .  Maak  dus  veel  studies  van  hoeden  van  allerlei  soort  en  in  allerlei  standen .  Maar  verzuim  evenmin  om  schetsen  te  maken , waarin  je  met  zorg  het  volume , de  beweging  en  de  stand  van  de  hoeden  vastlegt . 
  De  damesmode  brengt  mee  dat  er  in  ieder  jaargetijde  hoeden  van  verschillende  vormen  gedragen  worden .  Maar  hoe  ook  hun  afmetingen  zijn , je  moet  hen  altijd  tekenen  op  zodanige  wijze , dat  er  rekening  gehouden  wordt  met  het  volume  van  het  hoofd , dat  zij  sieren .  Deze  essentiele  voorwaarde  wordt  vaak  miskend  door  de  beginner , en  dat  overigens  niet  alleen  bij  dameshoeden .  Men  moet  zich  ook  rekenschap  geven  van  de  beweging , die  aan  iedere  hoed  eigen  is , en  die  onder  een  bepaalde  hoek  het  sterkst  spreekt .  Het  is  deze  " decoratieve "  zijde  van  de  hoed , die  de  kunstenaar  er  op  uit  doet  zijn  om  te  grijpen  en  weer  te  geven .  Het  is  ook  weer  door  het  uitvoeren  van  veel  schetsen  dat  je  er  in  kunt  slagen  om  de  karakteristieke  beweging  te  pakken  te  krijgen .   
  De  gewone  vilthoed , zowel  voor  dames  als  voor  heren , bestaat  uit  een  bol , die  wat  hoger  of  lager  kan  zijn  en  die  meer  of   minder  diep  om  de  schedel  heen  sluit ,  naar  gelang  de  mode  of  de  persoonlijke  smaak .  Deze  bol  is  voorzien  van  een  rand , smal  of  breed  en  soms  zo  plat  als  een  schijf , maar  meestal  toch  enigszins  gebogen .  Men  kan  deze  aan  de  ene  of  aan  de  andere  kant  naar  boven  of  naar  beneden  vouwen .  Wat  men  in  zijn  tekening  niet  moet  verwaarlozen  is  het  laten  voelen  van  het  ononderbroken  verloop  van  de  buitenste  omtrek , die  een  complete  rondgang  om  de  de  kop  maakt  : zijn  zichtbare  delen  aan  de  linker - en  rechterzijde  moeten  , onzichtbaar  in  het  midden , met  elkaar  verbonden  zijn .
  Deze  omtrek  beschrijft  vaak  een  soort  van  8  in  meer  of  minder  horizontale  stand , waarvan  een  gedeelte  achter  de  bol  valt .
Om  je  hiervan  rekenschap  te  geven  moet  je  verschillende  hoeden  ter  hulp  roepen , zoals  een  bolhoed , een  slappe  vilthoed  en  een  hoge  hoed , die  je  zelf  kunt  hebben  of  anders  van  vrienden  kunt  lenen .  Zet  ieder  van  hen  op  een  steun  en  tracht  het  lijnenverloop  van  bol  en  rand  goed  na  te  volgen .  Herlees  in  dit  verband  in  de  les ' Het  Schetsen  van  Personen ' en  wanneer  je  goed  de  grondbeginselen  betreffende  de  normale  hoed  weer  eens  hebt  bestudeerd , behoeft  je  daar  slechts de  varianten  in  stijl , fantasie  of  buitensporigheid  in  aan  te  brengen .  Dit  alles  is  wel  zeer  gewenst  voor  de  illustrator , wanneer  het  er  om  gaat  hoeden  te  tekenen  van  verschillende  tijdperken  en  landstreken .
  Wat  de  dameshoed  betreft  beantwoordt  de  vilthoed  wel  min  of  meer  aan  bovenstaande  beschrijving , maar  de  vindingrijkheid  van  de  modeontwerpers  kent  geen  andere  wetten  dan  die  van  hun  fantasie , hun  smaak  en  hun  meer  of  minder  ontwikkeld  gevoel  voor  schoonheid .  Stellig  vindt  men  in  hun  modellen  soms  herinneringen  aan  vroegere  scheppingen , maar  meestal  zijn  dat  toch  ook  niet  meer  dan  bescheiden  interpretaties .  Het  is  voor  het  overige  deels  om  uzelf  te  laten  oordelen  over  deze  terugkeer  van  de  mode  tot  zijn  eerste  liefdes  door  te  verjongen , te  veranderen , te  vereenvoudigen  of  te  compliceren , dat  wij  je  enkele  voorbeelden  van  hoedjes  uit  het  verleden  onder  de  ogen  willen  brengen  ( plaaten  XI ,  XII  en  XIII ) .  Fantasie  en  zelfs  buitensporigheid  zijn  geen  deugd  of  ondeugd  van  onze  tijd  alleen .  Het  zou  al  te  mooi  zijn  als  er  steeds  alleen  maar  sprake  geweest  was  van  geslaagde  verhoudingen , aangename  combinaties  van  lijnenspel  en  volumes  !  De  " geklede "  hoed  in  het  bijzonder , wisselt  voordurend  en  wordt  nu  eens  diep  in  het  voorhoofd , dan  weer  hoog  op  het  kapsel , naar  links  of  naar     rechts  hellend , op  de  ogen  of  achter  op  het  hoofd  gedragen ,  " in  samenwerking "  met  de  haartooi  of  zonder  daarmee  rekening  te  houden .  In  ieder  geval  dient  de  tekenaar  in  één  opslag  de  goede  " zit "  van  de  hoed  te  kunnen  beoordelen , goed  zijn  karakter  te  kunnen  aanvoelen  door  een  nauwlettend  observatie  van  zijn  proporties , de  samenstelling  van  gladde  en  overdekte  delen , kaal  of  versierd , en  de  wijze  waarop  dit 
" kunstvoorwerp "  op  het  hoofd  geplaatst  is .
  Laten  wij  er  bovendien  aan  denken  dat  er  nog  meer  is  dan  vorm  alleen ;  het materiaal , waaruit  het  model  gemaakt  is  moet  uitgedrukt  worden  door  een  techniek , die  in  overeenstemming  is  met  een  of  meer  werkwijzen , die  wij  nogal  langdurig  bestudeerd  hebben  in  de  voorgaande  lessen , zodat  je  bekend  kunt  zijn  met  hun  kenmerken  en  mogelijkheden . 
Gedrapeerde  lappen  stof ,die  vaak  een  hoed  vergezellen   ( zoals  linten , tulbanden , sjaals  enz. ) , zullen  in  het  volgend  hoofdstuk  behandeld  worden .