hieronder een tweede reeks huishoudgedichten. een stream of consciousness à la james joyce. maar dit keer polijste ik mijn gedichten tot richels, zoompjes en plooitjes...

richels poets je zo

je maakt met je wijsvinger

een leuk teutje in een poetsdoek

je wrijft dan zorgvuldig met zachte rukjes

het vuil weg. heel nauwkeurig aandringen

eens voelen. dan verrukt kijken naar het resultaat

een blinkende crèmekleurige richel op zijn mooist

lichtjes glanzend, mooi afgelijnd en perfect schoon

een huis met propere richels is de max. het toppunt

vandaag poets ik dus

voorzichtig en zonder enige vorm

van schroom de richels aan de raampjes

van de sjieke negentiende-eeuwse spiegeldeuren

in het salon, de richels aan de plinten, de richels

aan de houten lijstjes rond mijn devedeleer-schilderijen

ook de bovenrand van de kastjes wil ik nog eens overdoen

want stof, zegt de sjamaan

brengt het kwaad in huis en de slechte geesten

als je de toiletklep per toeval laat openstaan, dringen

kwade geesten je huis binnen, langs alle gaatjes in de huiskamer

langs afvoeropeningen in de keuken, gaatjes waarlangs broodnodige

warmte onder de grond verdwijnt enzovoorts enzovoorts

gaatjes, zij zijn voorwaar de valkuilen van dit bestaan

zoompje

je jeans hangt reeds drie dagen over de leuning

van de keukenstoel het is een chocoladebruine honderd procent

zachtkatoenen lee cooper work master LC10 ZP W 32''L34'' niet zo nieuw

hier en daar wat slijtageplekjes maar toch nog de moeite waard

bij het wassen zag ik dat het zoompje aan de rechterbroekspijp loshing

moest ik dus repareren eerst het zwart lintje prutsend verwijderen

sommige draadjes zaten nog stevig vast andere niet

het was vingerwerk met behulp van een klein antiek schaartje

zo vind je er geen meer kon ik dan toch alle draadjes

wegpulken en het zoompje openstrijken

foei in het zoomplooitje plakte nog wat stof zelfs het zeepsop

in de wasmachine was hier klaarblijkelijk niet tegen opgewassen

stof bevindt zich overal in de hemel op de aarde en op alle plaatsen

stel je voor wij lopen allemaal rond met vieze stofrandjes

in de zoompjes van onze dure calvin kleins armani's

en lacroix's wegen dat zoiets doet niet te doen

tja toen moest ik het zoompje opnieuw omplooien en vastmaken

maar owee de rand was schiftig ik bedoel er hingen overal ongelijke draadjes

zo kon ik niet naaien eerst wat bijknippen de stof was taai terwijl ik knipte beet ik

tot bloedens toe op mijn lippen surfileren maar gek woord eigenlijk

je moet met schuine steekjes in aangepaste kleur van draad zijde

als het kan regelmatig om het randje naaien zodat de draadjes

worden tegengehouden als de twee surfileertoertjes

zijn afgelopen met een gekruiste steek

het zoompje opnieuw vastmaken

het duurde een uurtje

of zo

oef nu nog strijken

doeken

ben gisteren

     met doeken bezig geweest

heb ze geplooid, heb ze gevouwen

     de zomen langs de binnenkant gedraaid

voor ik met plooien begon, voor ik het rechterhoekje

     tegen het linkerhoekje aan de bovenkant van de doek hield

beide hoeken tussen duim, wijsvinger en middenvinger

     de doek eerst in de lengte daarna met behulp

van de buitenrand van mijn rechterhand

     doormidden gevouwen. daarna

weer de hoekjes bij elkaar

     weer eens alles

doormidden

tot ik een vierkant pakje

     in handen hield, dat ik voorzichtig

op het stapeltje reeds gevouwen doeken legde

buiten zorgde vijf centimeter verrassingssneeuw

     samen met de zon, voor onnoemelijk veel licht

23-07-2009 om 00:00 geschreven door nicole2  

een tussendoortje: gesteund door het feminisme van pipilotti rist en haar gebruik van objecten uit de dagelijkse omgeving (huiskamers, winkels, straten..) durf ik hier enkele teksten publiceren, uit een reeks die ik tot voor kort mijn 'huisvrouwgedichten' noemde. ik voel heel veel verwantschap met pipilotti, alhoewel ik alleen maar woorden gebruik, geen beelden. maar mijn woordenstroom roept beelden op, die beelden vloeien wel in elkaar over net als in de video's van pipilotti..   

1. dozen

dozen rechthoekige & vierkante: koekjesdozen ijsdozen ronde toffe toffeedozen libanese gebakjesdozen kaasdozen van philadelphia met hardblauw deksel doe ik ook met woorden wat ik met deze dozen doe ze afstoffen schoonmaken sorteren stapelen ze op of naast of in elkaar passen ze hoog op de keukenkasten plaatsen of in het vakje boven de frigo per soort rood blauw of goud de prentjes van beertje petzi met zijn kompanen zeerob pinguin pelikaan schildpad mooi naar voren gedraaid met het chinees tempeltje goed zichtbaar volgende week draai ik de koekjesdozen om dan nogmaals draaien zodat tenslotte ook egypte en de eskimo’s aan de beurt zijn chocolat chip cookies macintosch’s chocolates en toffees viking danish buttercookies patisserie ghazi al hallat & sons fondée en 1881 beyrouth- raouche- rue choura rode lettertjes groene gele blauwe en het omvangrijke glazen botervlootje waarnaar ik jaren heb gezocht toen vond ik er 1 met 1 koe op het doorzichtige deksel

2. tokuyin yoshioda

bestel ik nu de stoomreiniger van happydays om overal te gebruiken voor reiniging & ontsmetting snelle opwarmtijd 5 minuten veel accessoires, stoompijp, maatbekers, trechter, slang, kierenborstel, draaggordel en ramenwisser 900w ? ook wil ik een huispak lichtblauw of crèmekleurig van de wibra maat xl tokuyin yoshioda ontwierp gedeukte krukjes van polyethyleen ze komen echt tot hun recht als je erop zit het lijkt dan of ze bezwijken onder je gewicht ze zijn bestand tegen weer en wind en kunnen zowel binnen als buiten geplaatst worden maar o jee stikduur zo wil ik ook met deze woorden overal wil ik ze gebruiken in huis buitenshuis op de grond & aan de muur voor zakelijke of literaire bedoeningen zo wil ik mijn & jouw woorden met helder stomend water van alle goedkope smet ontdoen na een opwarmtijd van een kwartier (ondertussen drink ik een kopje koffie met kardamon eet een lekkere boterham met dikke krokante korstjes wat zeg je ja ontbijt) daarna ga ik reinigen mijn woordenvloed matigen ergens nog woorden proberen tussen te trechteren als een slang met woorden sissen tussen de kieren van jouw vel wil ik woorden stomen zelf draag ik mijn overkokende woede om mijn gordel lap jouw ramen doorzichtig in mijn crèmekleurig sponsen pakje wil ik nu alleen maar zijn: de vrouw die droomde van gedeukte krukjes

3. prei

prei bussels gisteren op de markt gekocht selder wortelen uien walnoten een savoojekool & een krop sla maak ik nu een heerlijke groentesoep of ga ik watergroene keukendeurtjes afwassen met cif oxy-gel forest with active oxygen diep reinigend en langdurig zuustoffris eerst soep dan poetsen goed zo agenda ok als er nog even tijd overblijft commentaren schrijven bij tjennes wolvengedichten ben tot het besluit gekomen dat mannen schrijven over onbelangrijke zaken wat hebben wolven nu te maken met het dagelijks leven? we zitten hier toch niet in canada? belangrijk is goei soep en walnoten eten om de nodige portie linol en alpha-linolzuur dagelijks binnen te krijgen vijf noten uit de dordogne zijn hiervoor genoeg ze leveren ook magnesium ijzer calcium en de vitamines b1 b6 e en a ik snij dus gezwind met het keukenmes alle woorden in stukjes laat ze even aanbakken in bakboter vermengd met een scheutje olijfolie voeg er veel water bij kruiden oeps de lauwerenkrans niet vergeten dan wrijf ik over alle deurtjes die vanaf nu mijn woorden zullen bedekken gelukkig maar ik wrijf tot ze blinken en lekker ruiken naar de wouden van canada achter zo’n lekker ruikend blinkend deurtje wil ik deze woorden voor altijd verbergen in een diepvriesbox of laat ik ze in het pannetje staan eeuwig tot aan mijn dood blijf ik walnoten knabbelen in mijn keukentje en tel ik de vitamines

21-07-2009 om 00:00 geschreven door nicole2  

de trotse nederlandse stad rotterdam werd tijdens de tweede wereldoorlog platgebombardeerd. de verrijzenis daarna was indrukwekkend. rotterdam werd een van de weinige nederlandse steden met een hoge skyline en de talloze wolkenkrabbers geven de stad een hypermodern, internationaal allure. 

elk jaar vindt in rotterdam ook een groots poëziefestival plaats, poetry international. wij waren uitgenodigd op een boekpresentatie.

ik kopieer en plak eerst de aankondiging:

Schilders en dichters gaan voor Gaza

Onder leiding van een professionele veilingmeester gaan bekende Rotterdammers als Straatkrant redacteur Sander de Kramer, oud-CBK directeur Hans Abelman, deelraadsvoorzitter Carlos Gonçalves, D66 gemeenteraadslid Salima Belhaj en Adriaan Zeijlans bij de speciale kunst en cultuurveiling proberen €10.000,- extra binnen te halen voor de medische campagne van de Stichting Palestina. Dit doen zij door onder andere een gedicht van Jules Deelder, een bronzen kat van Albert Kramer en een aquarel van dichter-schilder Rien Vroegindeweij te veilen. De veiling vindt plaats op zaterdag 13 juni van 13.00 tot 18.00 uur in het Centrum Beeldende Kunst aan de Nieuwe Binnenweg 75 te Rotterdam.

Tijdens de veiling presenteert uitgeverij De Brouwerij de Nederlandse vertaling van Mahmoud Darwish bundel Waarom heb je het paard alleen gelaten. Darwish, die vorig jaar overleed, was een graag geziene gast op Poetry International. In samenwerking met Poetry International zullen internationale dichters, onder wie Mourid Barghouti (Palestina), Dunya Mikhail (Irak/VS), Matthew Sweeney (Ierland), Luke Davies (Australië) en Nederlandse dichters als Jana Beranová, Rien Vroegindeweij en Salah Hassan werk van Darwish en van henzelf voordragen.

gosh! niet alleen zou ik naar gedichten van mijn geliefde mahmoud darwich kunnen luisteren (wiens bundel trouwens uitstekend vertaald werd door Kees Nijland en Asad Jaber), ook van de gedichten van jana beranova, stadsdichteres van rotterdam, matthew sweeney en luke davies (wiens werk ik reeds kende) zou ik kunnen snoepen.

ik vind een namiddag of avondje poëzievoordracht heerlijk, dus hadden wij (a. en ik) gezwind treintickets richting rotterdam gekocht. maar owee! deze reis zal voor altijd in ons geheugen gegrift blijven! we vertrokken thuis om acht uur en kwamen maar om halftwee in rotterdam centraal aan.....met een halve dag vertraging.

reden? in antwerpen was een bovenkabel gebroken en de ganse flow reizigers werd geëvacueerd naar een treintje richting kapellen. dan 20 kilometer met bussen naar essen, dan op een treintje naar roosendaal, dan weer op de trein naar rotterdam. tussendoor wachten, wachten, wachten...onder begeleiding van het rode kruis en de politie.

ik had 's morgens al een vreemd voorgevoel: toen ik poesje pipo van zijn portie poezenkorrels perfect fit für verspielte energiebündel pour les petites boules d'énergie voor speelse deugnieten voorzag, glipte het zakje pardoes uit mijn handen en daar rolde een zee van korrels over de keukenvloer... daarna morste ik een grote plas koffie op tafel en ik wist het: vandaag zou een onvergetelijk gekke dag worden, met stommiteiten en miserie, vandaag zou alles vierkant draaien haha!

argh! toen we in het kunstencentrum arriveerden, was het eerste deel van het programma reeds afgelopen. toch kon ik nog naar de schitterende barghouti luisteren (die niet van retoriek houdt, naar hij zelf zegt, opmerkelijk, voor een arabier!) en de voordracht van luke davies en matthew sweeney vond ik helemaal ok. 

sweeney, een ierse dichter, was vooral heel erg iers, dat wil zeggen: helemaal dronken (van poëzie!), hij droeg zijn gedichten met de nodige zwier voor, maar vooral luke vond ik heel pittig. een laatste vers van zijn gedicht blijft door mijn hoofdje spoken: 

and I loved him for his pretending.

hij had het over zijn vader, dat hij hield van zijn vaders doen alsof, oooooh.. Yes, I' m a great pretender... het liedje van The Platters startte onmiddellijk op en ik bleef het de hele tijd binnensmonds zingen, tot laat in de namiddag zelfs, op een zonnig rotterdams terrasje, bij het verorberen van een vegetarische koekoe... 

ik hou van mensen die kunnen doen alsof. doen alsof ze dromen, doen alsof ze iemand zijn, doen alsof ze liefhebben, doen alsof ze gelukkig zijn, of treurig, of plezant. doen alsof houdt ons in leven, we moeten zowel de droefheid als het geluk op een staander kunnen zetten, er afstand van nemen, er naar kijken en luisteren, als was het iets buiten onszelf.

dan kan het helemaal geen kwaad.

Bijlagen:
http://australia.poetryinternationalweb.org/piw_cms/cms/cms_module/index.php?obj_id=8190   
http://ireland.poetryinternationalweb.org/piw_cms/cms/cms_module/index.php?obj_id=11102   
http://mouridbarghouti.net/Mouridweb/english/index.htm   
http://www.youtube.com/watch?v=PtXnUEW_OXw   

intocht der orchideeën

.

eind februari, nog woelt winterkou

door mijn gebeente, ijsrif, bevroren skelet.

vrouw van aardalkali ben ik, met krakende,

passerpassend pulserende calciumledematen,

lijf van rammelende ouwevrouwenknoken.

heupen als kurkentrekkers, knobbelvoeten, eelt.

.

nog dreigt sneeuw, maagdelijke snertsneeuw,

merde. bij het haardvuur rommel ik stiekem

met de telramen: ze zijn met honderden,

de orchideeën. wereldvreemd, als van papier,

parmantig op hun stengel. ze staren me aan,

ietwat verwilderd gracieus, in bochten gewrongen

met open mond en nog opener exotische kont.

hij, mijn lachende afghaanse kruidenier,

mijn vreselijk bruine buurman met openstaande

kraag, vraagt 15 euro voor een orchidee. daarbij

krijg ik ook nog een toef tomaatjes cadeau. waw!

glimlachend glijd ik in de afgrond, mijzelf

bevrijdend van referenties of onterechte angst.

kocht ik tekens van leven? met twee potjes

kersenjam erbij, de meest exquise toevoeging. 

.

ach, orchideeën! fel vlees. witgeel, dieproze,

paarsblauw. ongeëvenaard grijs, met schakeringen

van - 25%, (black orchid, bijna zwart) - 40%

(bijna halfzwart, met zweem van choco), - 50%

(halfzwart) of - 80% (misnoeglijk teder, ietwat vaal).

orchideeën overal, aan ramen, verdomde uitstalramen,

op vensterbanken, salontafels, in soaps.

in wachtkamers, etablissementen. op het toilet.

(zie je dan niet hoe ze ons elke dag overdonderen,

hoe we schabouweljk verwonderd, verbouwereerd

verbaasd, hoe we pertinent, perplex en pardoes

worden gewaarschuwd, hoe we angstig dromen

over de intocht, de intocht bij dag, de intocht

bij nacht, de intocht der orchideeën?)

in bloemenzaak edelweiss, op sint-rochus,

bij anne k., bij sofie s., op de halleweg nummer 15.

ik tel ze elke dag, elk uur, elk moment, ze wenken

me rondborstig van achter het raam, ze lachen me

schaamteloos toe, verlokken mij, verlokken mij 

30-03-2009 om 00:00 geschreven door nicole2  

dit is de cover van de zesde (!) roman van suzanne binnemans, een verrukkelijke dame uit lier die verrukkelijke romans schrijft.

ik wil dit bericht dus wijden aan prooi, een boekje van 128 pagina's. het verhaal leest als een trein, maar als vrouwelijke lezer stel je je toch heel veel vragen en misschien blijf je zitten met gevoelens van vervreemding en verwarring, zo intrigerend is deze roman van suzanne binnemans.

ik knip en plak hierbij eerst de algemene introductie, zoals ik ze kan lezen op de achterflap en ook op de webpagia van haar uitgever:

Eva, een getrouwde vrouw van net veertig, is de gedroomde prooi. Ze zoekt iemand die haar weer gelukkig kan maken, iemand die na haar opa’s dood zijn plaats in kan nemen, iemand bij wie ze het gevoel kan hebben dat ze leeft. Hij, een man op leeftijd, wil haar niet bezitten in de betekenis die andere mannen eraan geven. Hij wil dat ze van hem houdt, dat ze verslaafd raakt aan zijn oordelen en meningen. Hij wil haar binden door macht. Verlangt naar onvoorwaardelijke toewijding en onderdanigheid. Er ontstaat een soort ‘bedrog’, een soort overspel. Haar nood tot spreken en begrepen te worden is echter net zo groot als de zijne. Tot hij te ver gaat en er een machtsstrijd ontstaat. Ze willen beiden zien wie het langst stand houdt en wie het meest heeft geleerd. Eva’s angst om verlaten te worden en zijn problemen met de onmacht en aftakeling die bij het ouder worden horen, klinken door tot in iedere zin.

oeps, de beschrijving van een relatie tussen een oudere man en een jonge vrouw? niks bijzonders, zou ik zo op het eerste zicht zeggen, niks origineels, maatschappelijk totaal verantwoord. als dit boekje nu zou gaan over een oudere dame die verliefd wordt op een jonge man? tegenwoordig ook wel in de mode, zo’n rijpere vrouwelijke geliefde wordt dan een poema genoemd…

hehe, yasmientje, lees eerst en verorber, voor je met je belachelijke vooroordelen afkomt!

en dat heb dus ik de laatste paar uren amechtig gedaan. het boek is een bevreemdend relaas in de ik-persoon van een oude man van 75, een zakenman, die mijmerend verslag uitbrengt over zijn liefdesavontuur met de veertigjarige eva.

het verhaal is in eerste instantie ronduit vertederend. de oude man is als een zorgzame vriend, die troost en bescherming biedt aan een jonge vrouw, wiens huwelijk net op de klippen is gelopen. de oude man is voor haar een surrogaat grootvader, want haar eigen opa is oud en ziek en tot immens verdriet van evaatje gaat hij dood.

de toon gebezigd door de oude zakenman in zijn bijna-dagboekrelaas, lijkt aanvankelijk zacht en luchtig en onthecht. af en toe bekent hij zelfs openlijk aan de lezer dat hij zich anders voordoet dan hij is. hij heeft altijd geleerd zich te profileren als mannelijk en sterk en weigert een softe houding aan te nemen. diep in zichzelf beseft hij dat zijn krachten zienderogen afnemen.

door het leeftijdsverschil heeft hij de indruk dat hij eva volledig kan manipuleren, haar gedachten en gevoelens kan leiden en sturen in de richting die hij wil. tot hij fataal een grens overschrijdt en eva zich verontwaardigd en gekwetst terugtrekt. zij wil niet misbruikt worden, haar oude zachte vriend blijkt niet de persoon te zijn die zij dacht, maar een mannetjesputter die zijn prooi wil vernederen en bezitten. hij wil haar in zijn macht. maar dat is zonder de vrouwelijke intuïtie gerekend. net op tijd worden eva’s ogen geopend en zij zoekt hem niet langer op.

het verhaal baadt in een sfeer van warme familierelaties. het verleden (in de gedaante van de levensverhalen van de ouders en grootouders van eva) wordt door suzanne binnemans kunstig verweven met de actuele setting, een ijvere omgeving van zakelijke werksituaties en een dagelijkse levenssfeer zoals wij die allemaal kennen. naar het einde toe wordt de toon killer, en het boek eindigt bijna als een psychologische thriller, waarbij de lezer zelf de dramatische uitkomst van de relatie tussen de oude man en zijn geliefde eva kan invullen.

suzanne binnemans doet hier een poging om in de huid te kruipen van een oude eenzame man. de vraag die ik me voordurend stel is: slaagt zij hierin? of liever: kan een (oudere) man echt een mix zijn van vriendelijkheid en machtswellust? kan een man zijn 'mannelijkheid' alleen maar bewijzen door daden te stellen die getuigen van een misselijk makende pervertie? eigenlijk zou ik het advies van een mannelijke lezer moeten inwinnen, die dan misschien met meer zekerheid zou kunnen beamen of een man zo denkt als het hoofdpersonage van prooi.

mijn eigen evaringen zeggen me wel dat mannen heel subtiel en zachtaardig kunnen zijn, ontzettend gevoelig en attent en tegelijk ook heel macho en viriel. maar bewijst suzanne binnemans hier niet dat er altijd een angeltje onder het gras schuilt? wat is nu eigenlijk de bedoeling van een man als hij een vrouw begeert? hoe functioneert hij werkelijk in een liefdesrelatie? kunnen we de bedreigende portretten die de schrijfster hier van onze mannelijke vrienden en geliefden schetst voor waar aannemen, of zijn de oude zakenman en zijn zoon alex prototypes van het soort individuen, waar we maar best bij uit de buurt blijven???  

in elk geval heb ik genoten van dit verrukkelijke boekje. suzanne binnemans gebruikt een loepzuivere taal en haar stijl is ietwat onderkoeld. toch zijn haar personages heel vriendelijk, levenesecht en charmant. ik raad iedereen aan, om de winter knus te beëindigen,, dit boekje op de nachttafel te leggen en zich te laten bekoren door de vertelkunst van deze te weinig gekende vlaamse schrijfster.

Suzanne BINNEMANS, Prooi, Haarlem, In de Knipscheer, 2008, 128 p., 14,50 €.

onderste foto is de cover van de zesde (!) roman van suzanne binnemans, een verrukkelijke dame uit lier die verrukkelijke romans schrijft. bovenste foto is haar liefelijk portret.

ik wil dit bericht dus wijden aan prooi, een boekje van 128 pagina's. het verhaal leest als een trein, maar als vrouwelijke lezer stel je je toch heel veel vragen en misschien blijf je zitten met gevoelens van vervreemding en verwarring, zo intrigerend is deze roman van suzanne binnemans.

ik knip en plak hierbij eerst de algemene introductie, zoals ik ze kan lezen op de achterflap en ook op de webpagia van haar uitgever:

Eva, een getrouwde vrouw van net veertig, is de gedroomde prooi. Ze zoekt iemand die haar weer gelukkig kan maken, iemand die na haar opa’s dood zijn plaats in kan nemen, iemand bij wie ze het gevoel kan hebben dat ze leeft. Hij, een man op leeftijd, wil haar niet bezitten in de betekenis die andere mannen eraan geven. Hij wil dat ze van hem houdt, dat ze verslaafd raakt aan zijn oordelen en meningen. Hij wil haar binden door macht. Verlangt naar onvoorwaardelijke toewijding en onderdanigheid. Er ontstaat een soort ‘bedrog’, een soort overspel. Haar nood tot spreken en begrepen te worden is echter net zo groot als de zijne. Tot hij te ver gaat en er een machtsstrijd ontstaat. Ze willen beiden zien wie het langst stand houdt en wie het meest heeft geleerd. Eva’s angst om verlaten te worden en zijn problemen met de onmacht en aftakeling die bij het ouder worden horen, klinken door tot in iedere zin.

oeps, de beschrijving van een relatie tussen een oudere man en een jonge vrouw? niks bijzonders, zou ik zo op het eerste zicht zeggen, niks origineels, maatschappelijk totaal verantwoord. als dit boekje nu zou gaan over een oudere dame die verliefd wordt op een jonge man? tegenwoordig ook wel in de mode, zo’n rijpere vrouwelijke geliefde wordt dan een poema genoemd…

hehe, yasmientje, lees eerst en verorber, voor je met je belachelijke vooroordelen afkomt!

en dat heb dus ik de laatste paar uren amechtig gedaan. het boek is een bevreemdend relaas in de ik-persoon van een oude man van 75, een zakenman, die mijmerend verslag uitbrengt over zijn liefdesavontuur met de veertigjarige eva.

het verhaal is in eerste instantie ronduit vertederend. de oude man is als een zorgzame vriend, die troost en bescherming biedt aan een jonge vrouw, wiens huwelijk net op de klippen is gelopen. de oude man is voor haar een surrogaat grootvader, want haar eigen opa is oud en ziek en tot immens verdriet van evaatje gaat hij dood.

de toon gebezigd door de oude zakenman in zijn bijna-dagboekrelaas, lijkt aanvankelijk zacht en luchtig en onthecht. af en toe bekent hij zelfs openlijk aan de lezer dat hij zich anders voordoet dan hij is. hij heeft altijd geleerd zich te profileren als mannelijk en sterk en weigert een softe houding aan te nemen. diep in zichzelf beseft hij dat zijn krachten zienderogen afnemen.

door het leeftijdsverschil heeft hij de indruk dat hij eva volledig kan manipuleren, haar gedachten en gevoelens kan leiden en sturen in de richting die hij wil. tot hij fataal een grens overschrijdt en eva zich verontwaardigd en gekwetst terugtrekt. zij wil niet misbruikt worden, haar oude zachte vriend blijkt niet de persoon te zijn die zij dacht, maar een mannetjesputter die zijn prooi wil vernederen en bezitten. hij wil haar in zijn macht. maar dat is zonder de vrouwelijke intuïtie gerekend. net op tijd worden eva’s ogen geopend en zij zoekt hem niet langer op.

het verhaal baadt in een sfeer van warme familierelaties. het verleden (in de gedaante van de levensverhalen van de ouders en grootouders van eva) wordt door suzanne binnemans kunstig verweven met de actuele setting, een ijvere omgeving van zakelijke werksituaties en een dagelijkse levenssfeer zoals wij die allemaal kennen. naar het einde toe wordt de toon killer, en het boek eindigt bijna als een psychologische thriller, waarbij de lezer zelf de dramatische uitkomst van de relatie tussen de oude man en zijn geliefde eva kan invullen.

suzanne binnemans doet hier een poging om in de huid te kruipen van een oude eenzame man. de vraag die ik me voordurend stel is: slaagt zij hierin? of liever: kan een (oudere) man echt een mix zijn vriendelijkheid en machtswellust? kan een man zijn 'mannelijkheid' alleen maar bewijzen door daden te stellen die getuigen van een misselijk makende pervertie? eigenlijk zou ik het advies van een mannelijke lezer moeten inwinnen, die dan misschien met meer zekerheid zou kunnen beamen of een man zo denkt als het hoofdpersonage van prooi.

mijn eigen evaringen zeggen me wel dat mannen heel subtiel en zachtaardig kunnen zijn, ontzettend gevoelig en attent en tegelijk ook heel macho en viriel. maar bewijst suzanne binnemans hier niet dat er altijd een angeltje onder het gras schuilt? wat is nu eigenlijk de bedoeling van een man als hij een vrouw begeert? hoe functioneert hij werkelijk in een liefdesrelatie? kunnen we de bedreigende portretten die de schrijfster hier van onze mannelijke vrienden en geliefden schetst voor waar aannemen, of zijn de oude zakenman en zijn zoon alex prototypes van het soort individuen, waar we maar best bij uit de buurt blijven???  

in elk geval heb ik genoten van dit verrukkelijke boekje. suzanne binnemans gebruikt een loepzuivere taal en haar stijl is ietwat onderkoeld. toch zijn haar personages heel vriendelijk, levenesecht en charmant. ik raad iedereen aan, om de winter knus te beëindigen,, dit boekje op de nachttafel te leggen en zich te laten bekoren door de vertelkunst van deze te weinig gekende vlaamse schrijfster.

15-03-2009 om 00:00 geschreven door nicole2  

Er was op deze dag - tijdens de lunchpauze - iemand die wilde weten hoe ik werk,

waar mijn ideeën vandaan komen. Tja, zei ik het probleem van de idee is

dat de problemen precies daar beginnen waar ze vandaan komt, neem nu dit gesprek.

(fragment)

haha, schitterend aforistisch woordenspel. de idee als oorsprong van alle kwaad. heeft wel iets, dit vers!

All inclusive

Wat wil je geven? Of beter vragen wat het laatste is wat je onthield,
het kon wel eens de moeite waard zijn. Hecht je aan boodschappen?

Vandaag kocht ik doodgewone groene rijst. Ik trof een wethouder
in de supermarkt die tegen me zei: hoe snel het organisme zich herstelt!

Ook slechte mensen overleven gemakkelijk. Ons gesprek was van christelijke aard,
want overigens zijn we het oneens. Hij eet met kerst bij voorkeur in zijn hoekhuis.       

Ik heb je liefde genoemd als woord en daad en jij valt van de trap en je hoofd knapt
en het geheugen stroomt uit je oren. Liefste, zwijgen verheft niet steeds. 

We zullen middelen moeten vinden om onze eindigheid te vervullen.
Keer de attracties niet de rug toe. Botsen, zweven, duiken, rollen, hangen

en trilling lengt tijd.

tijdens het lezen van anne vegters gedichten vroeg ik me telkens af:  kan ik ook zo schrijven? het is alsof anne vegter zomaar flarden van gesprekken noteert, in de surrealistische, soms grappige en dikwijls incoherente volgorde waarin gesprekszinnen mekaar opvolgen. heerlijk! maar haar eigen commentaren en verdichtingen maken het gedicht wat het is. ik vraag nog eens:  kan ik dit ook?

Negen

moest ik worden, negen werden ik en mijn vriendjes

later, allemaal vroeger, maar ik zei neger, een woord

dat wel kon, ik word negerrrrrrr. Mijn broer fluisterde

in me dat ik groot werd en dat onder de haren van grote

kunstenaars kleine oren zitten en dat oren groeien
als je ouder wordt maar die van kunstenaars blijven klein

Zeventien werd ik

en op een dag voelde ik mij waardeloos omdat ik zeventien werd.
Mijn haar viel uit, ik vond ochtendbossen op de sloop.

We deden huidje en transplantatietje, ik had al eens een neger gehad.
Ik speelde twintig maanden in reservetijd met oude mandarijnen.

Schoor de neger, hij was lief. Hij had zijn ouders nog. Toen sloopte hij
mijn kleine driehoek. Het schreeuwen van een kut in mijn slip:

ik wilde op de buik, inzwarte ander. Hij nam het kind op,
mijn natte bit. Zo oud kon je niet – die ouders leefden toch.

Later, zei hij, echt zou hij schrijven.

*Anne Vegter

* MICHEL HOUELLEBECQ, Les particules élémentaires, Flammarion, 1998

14-02-2009 om 00:00 geschreven door nicole2  

wonderbaarlijke maand

dat was in de wonderbaarlijke maand

van bloesemingen en overvloed

toen mijn borstkas opstoof als papaver

ribben in sierpennen uitwaaierden

mei mijn magere taal openbrak

vergelijkingen vrat als vuur water

ik schaamde mij diep naar poldergewoonte

in loden jas tussen druppel en wind

ongevoelig bij takken struikgewas doornen

had ik licht opgevat

ik wreef haar in

en doorzichtig vernederend fonkelniezen

kwam over mij o wonder daar ging ik

men zou van mij minder uit schamen gaan

maar dit was mijn ziekte baarlijke liefde

Gedicht van Ramsey Nasr uit de bundel: ‘onhandig bloesemend’ (2004).

29-01-2009 om 00:00 geschreven door nicole2  

de pret duurt nog een even voort: ben surfend op zoek gegaan naar koreaanse poezie, heb dit sprookjesachtig gedicht gevonden, van ho nansorhon*, op de webstek* van de nederlandse dichter lucas husgen:

WINTER

Lang ligt de koude nacht rond de koperen pot van de waterklok.
De maan beschijnt het gazen gordijn, kil zijn de zijden dekens.
De bronemmer kraakt: de kauwen van het paleis stuiven uiteen.
Door schemertinten overvallen ligt het zolderraam in de schaduw.
De dames, bijeen bij de blinden, gieten de gouden kruiken vol.
Ruw in de hand ligt het jaden vat, maar vol aroma is de rouge.
Ze vaart uit tegen de handen die bergen in de lente tekenden;
de parkiet in de gouden kooi heeft een hekel aan de ochtendvorst.
De twee buurvrouwen giechelen en kwebbelen onder elkaar.
Zijn gelaat, als jade zo mooi, verbleekt in haar gedachten.
Boven de houtskool gloeit het komfoor; ze bespeelt de feniksenfluit.
Geitenkalfjeswijn raakt onder het gordijn omgezet in lentewijn.
Ze leunt en denkt: ben verloochend door de man uit de grensstreek.
Wil te paard, met de gouden speer, wil naar het Blauwe Meer.
Overrompelt dan een wind vol sneeuw en zand mijn zwarte bont,

denk ik gedwee, zakdoek betraand, aan de donkere vrouwenkamer.

* De klassieke dichteres Ho Nansorhon (1563-1589) werd geboren in de omgeving van de stad Kangnung. Ho Nansorhon geldt nog altijd als een van de onbetwiste grootheden uit de Koreaanse literatuur. Zij  bracht het toen nog maar honderd jaar oude genre kasa tot bloei. Zij schreef echter slechts twee Koreaanse kasa; het overgrote deel van haar werk is in het Chinees.

Maar ook daar bezigt zij een kleurrijke taal, vol emotie, beeld, gevoel voor detail. Anders dan in haar tijd gebruikelijk, maakte ze rijkelijk gebruik van beeldmateriaal uit taoïstische sferen. De sprookjesachtigheid van haar werk paste alleen daarom al niet in het streng confucianistische Korea van die dagen.

* http://www.lucashusgen.net/vertalen.korea-poezie-01.htm

19-01-2009 om 00:00 geschreven door nicole2  

Conférence Nobel, le 7 décembre 2008

Uit: Dans la forêt des paradoxes

Pourquoi écrit-on? J'imagine que chacun a sa réponse à cette simple question. Il y a les prédispositions, le milieu, les circonstances. Les incapacités aussi. Si l'on écrit, cela veut dire que l'on n'agit pas. Que l'on se sent en difficulté devant la réalité, que l'on choisit un autre moyen de réaction, une autre façon de communiquer, une distance, un temps de réflexion.

Jean-Marie Gustave Le Clézio

vandaag wil ik even de eerste paragraaf van de feesttoespraak van nobelprijswinnaar literatuur 2008 overpennen. op mijn nachtkastje heb ik l' etoile errante liggen, uitgegeven bij gallimard*, in folio.

ben nog niet beginnen lezen (het is een boekje over de palestijnse kwestie). heb de indruk dat le clezio, ondanks zijn indrukwekkend palmares, mij minder ligt. over reizen naar het verre oosten heeft hij bijvoorbeeld nauwelijks geschreven en het oosten is nu eenmaal mijn ultieme droom.

maar de aanzet tot zijn toespraak (die ik trouwens met genoegen integraal gelezen heb) vind ik toch de moeite. waarom schrijven wij? omdat we niet anders kunnen: wij willen op papier dingen vertellen die we in het dagelijkse leven nergens anders kwijt kunnen. de realiteit is zo dwingend, dat er soms geen ruimte is voor dromen, voor schoonheid, voor genoegen. maar we kunnen dat alles zelf creeëren, we hoeven maar een potlood vast te nemen of te beginnen tokkelen....

* J .M. G. Le Clezio, Etoile errante,  Gallimard, 1992

22-12-2008 om 00:00 geschreven door nicole2  

The Remains of the Day (1993) is a Merchant Ivory Film adapted by Ruth Prawer Jhabvala from the novel by Kazuo Ishiguro. It was directed by James Ivory, produced by Ismail Merchant, and starred Anthony Hopkins as Stevens and Emma Thompson as Miss Kenton, with James Fox, Christopher Reeve, Hugh Grant, and Ben Chaplin. The film was nominated for eight Academy Awards.

The Unconsoled (1995) is a novel by Kazuo Ishiguro. It is about Ryder, a famous pianist who arrives in a central European city to perform a concert. However, he appears to have lost most of his memory and finds his new environment surreal and dreamlike. He struggles to fulfill his commitments before Thursday night's performance.

The novel takes place over a period of three days.

08-03-2008 om 00:00 geschreven door nicole2  

charlotte mutsaers* heeft een uitdeinende nekrimpel in de vorm van een onvolprezen parallellogram, of eenvoudiger gezegd een ruit.

ik merkte geamuseerd, maar toch een beetje verbouwereerd deze vreemde huidkronkel op. want die bewuste woensdagavond zat ik pal achter deze dame, in passa porta, het internationaal literatuurhuis te brussel, net vóór zij geinterviewd zou worden door dirk leyman, journalist bij de morgen*.

mijn vriendin monika had gezien dat het slotje van charlotte's halssnoer was losgeraakt en zij dreigde dit kostbaar kleinnnood te verliezen. maar toen monika op haar schouder tikte om haar voor 'het gevaar' te verwittigen, werd ik me plotseling bewust van de vreemde vorm van de huidplooi in charlotte mutsaers' ranke nek.

waw! wat een dame, die charlotte! niet alleen heeft zij reeds 12 schitterende romans op haar actief, zij is ook gelauwerd met 4 prestigieuze literaire prijzen. ik geloof dat ik jaren geleden zeepijn* heb gelezen en dat deze bundel essays en verhalen mij beviel. of liever: ik herinner mij haar springerige manier van schrijven, die ik leuk en inventief vond en zo helemaal vrouwelijk... maar naast een knappe schrijfster is charlotte ook een elegante vijfenzestigjarige dame, die in een kort pied-de-poule-rokje, laarzen, zwartgebreide kantkousen en daarbovenop een lief roze truitje op en top indruk maakt en met haar pittige présence een hele zaal aan het lachen krijgt.

de titel van haar gloednieuwe roman, koetsier herfst,is ontleend aan een gedicht van niemand minder dan osama bin laden - o, schande? blijkbaar zoekt charlotte een beetje de controverse op. dat zij door haar grappige maar weerbarstige uitspraken het publiek een beetje wil ontregelen, is zeker een feit. verontwaardigd protesteerde zij ook tegen het etiket 'lichtheid', door sommige commentatoren voor haar bedacht. charlotte wil niet 'licht' bevonden worden, zij vindt van zichzelf dat zij echte serieuze literatuur schrijft. of dat zo is wil ik even aan volgend fragment* toetsen:

Zodra de lente begon, vertrokken mijn ouders naar Parijs. Mijn moeder om zomertailleurtjes te kopen, Chanel n°5 en lippenstift. En mijn vader om lekker te eten en te genieten van de vele vrouwen in open bloesjes en met hangend haar. Wij kregen dan een oppas, Anna geheten. Ook Anna droeg open bloesjes en hangend haar. Maar van vogels had ze geen verstand. Ze kon nog geen kraai van een meeuw onderscheiden. Goed, dat komt meer voor. Je zou alleen zeggen: als het over vogels gaat, hou dan je mond. Dat deed ze niet. En ik was zo dom naar haar te luisteren.

Ik wist alles van vogels. In de boekjes stond dat ze alleen maar zongen uit angst of uit baltsaandrift. Dat was niet waar. De meeste vogels, zo had ik ontdekt, zongen puur voor de lol. Ik heb nog meer ontdekt : kippen komen graag bij je op schoot. In Oostende ken ik een man, hij werkt bij de kaartverkoop van het museum, wiens kippen ook altijd op schoot komen. Je moet je er natuurlijk wel voor openstellen maar dat geldt voor alles. In de zomer kwamen de duiven bij ons naar binnen en dan speelden ze boven op de speelgoedkast.

tja, ze leest wel lekker, die charlotte. leuk, eenvoudig, concreet geschreven. nog een hele tijd door praat ze in dit fragment over haar liefde voor vogels allerhande: zij is er duidelijk dol op!

maar kan ik mezelf in charlotte's proza terugvinden?

welnu: haar moeder gebruikte chanel n°5. mijn moeder had een flesje pompéïa van l.t. piver op haar nachtkastje staan. mijn moeder naaide zelf haar kleren en kocht zeker geen tailleurtjes in parijs.

zelf ben ik ben bang van vogels. charlotte is duidelijk een dierenliefhebster. bij mij is het vreemd genoeg net omgekeerd: dieren houden van mij. honden en poezen komen direct naar mij toe, alsof ik een van hen ben, haha!

alle gekheid op een stokje: ik wou hier even de 'lichtheid' van charlotte's literatuur afwegen. wat zeg ik nu? charlotte schrijft licht en vlot, maar door de uitwerking van haar plots en personages en hoogstwaarschijnlijk ook door de gelaagdheid van haar teksten, de 'onderstroom', krijgt deze lichtheid een andere dimensie. daarbij is een roman schrijven als 'koetsier herfst" (464 bladzijden) ernstige arbeid: charlotte heeft er 7 jaar aan gewerkt!

maar het belangrijkste is toch altijd het effect dat een schrijver bij de lezer genereert. en ik moet zeggen: de speelsheid en kruidigheid van charlotte's proza bevalt mij wel. 

hoogstwaarschijnljk zal ik ze lezen, die charlotte.

* Charlotte Mutsaers is een van de belangrijkste auteurs uit ons taalgebied. Haar werk is moeilijk in een genre onder te brengen. Zelf gebruikt ze liefst het woord 'charlottesque'. Haar boeken en schilderijen getuigen van een unieke kijk op de wereld.

* Charlotte Mutsaers, Zeepijn, Meulenhoff, 1999

* (Aankondiging programma van woensdag 27 februari '08 - 20.00 in Passa Porta:)

 ‘Uitgever op bezoek’ is een reeks avonden van de literaire organisatie Het beschrijf en het Vlaams-Nederlands Huis de Buren waarin literaire uitgeverijen u een blik achter de schermen gunnen. Waarom wordt de ene tekst een boek en belandt de andere in de prullenmand? Hoe maken uitgeverijen een keuze uit het enorme aanbod aan te vertalen boeken? Wat is de relatie tussen een auteur en zijn redacteur?

Hoofdredacteur Suzanne Holzer brengt de Nederlands-Belgische schrijfster Charlotte Mutsaers mee met haar gloednieuwe roman Koetsier Herfst. Ze wordt vergezeld door collega Thomas Van den Berg en dichter-redacteur Alfred Schaffer . Deze laatste praat met Miriam Van hee , een van de vijf genomineerden van de Herman de Coninckprijs voor haar nieuwe bundel Buitenland. Moderator en gastheer van de reeks 'Uitgever op bezoek' is Dirk Leyman.

* Fragment uit Zeepijn, pag. 61-64

28-02-2008 om 00:00 geschreven door nicole2  

plaslion                        

(waarom wegen herinneringen zwaar?

omdat ze vol zijn van gedachten.)

wanneer wij in de nadagen,

in de donkere nadagen van februari

in de straten verdwalen, wanneer wij

in de krolse kattendagen - in de krokusdagen

van de kat - blijven sluimeren als het sneeuwt,

heeft de tijd zich loom in dromen verstopt,

op het plein van vele namen. dit is het plein

van de krijgers, van de leeuwen en de kinderen.

dit is het plein van ijs. maar bovenal is dit

het plein van de hemelse vlucht.

ziehier een foto van de plaslion,

in 1911 of  ‘28. het was toen vliegfeest,

een reuzeluchtballon werd opgelaten om halftwee.

wij zien de school, het witte huis en een lantaarn.

de punthoed op de ronde kiosk werd rechtgezet

voor d’oege tippe. de massa stond opzij en keek

met open oog. zij die daar zaten op de voorste rij

wachtten heel braaf tot het begon, maar zij die

stonden aan de rechterkant drumden amechtig

naar een plaats, om zeker niets te missen.

ojee, dit is een tweede foto van het plein,

maar nu vanuit een andere hoek. links

zien wij een huis met naam. de ballong dirrigé

stijgt langzaam naar omhoog, de vracht is vrij.

de massa staat nog steeds paraat, maar dreigt

te smelten tot een brij. wij zien daar vaag

een canotier, maar de elegante dame in pak

en pelerine staat buiten kijf. we kijken vlug

naar boven, waar de ballong hangt te flemen

- ach, dit feestje was een streling, zo voorbij.

(hoe zou het zijn geweest, te wonen op dit plein?

waren er al gele hyacinten  -  en prinsen van carnaval?) 



woensdag, 25 februari 2004

ontijd

 
(in het hoekige en ronde van straten en pleinen

zoeken wij naar sporen, het duister van herinnering.)

gisteren, we liepen loom en dromerig

door de hoornstraat - voelde ik

een zachte aanwezigheid. het was alsof

een lichte wind mij langs de haren streek,

ik zag wuivende grashalmen en ruisend riet.

om me heen trilde de lucht, voor even maar.

we liepen de beestenmarkt over, volgden

de volpestraat tot aan het leeuwenplein,

toen plotseling het onzichtbare zichtbaar

werd, het zichtbare onzichtbaar.

daar zag ik aan de overkant het poorthuis

met het sierlijk twijgend raam. omgeven

door een vreemde geur van verf en terpentijn

verschenen zij daar plots, vooraan. zij dachten

aan een grap daarstraks, toen zij naar buiten

liepen voor de pose - voorwaar, de fietser

moest erbij. geen tijd om aan te trekken

dat kostuum van ongetwijnde zijde of moiré,

geen tijd voor een camee. de dames streken

gauw wat plooitjes glad, maar droomden

van een jurk in stijl. de zwartsatijnen veuve

hield flink de wacht. zij schermde zich van

anderen af, van links en rechts de meiden -

en wellicht ook van haar, de mooiste ooit.

de blaaskaakzoon in ribfluweel en vilten hoed,

die keek alleen naar voor. maar aan de poort

stond zij, de dame en passant, in bloezend

bloesje met het wijde bloezenfront. de man

in vlotte overjas met hoge hoed erbij dacht

vaag of zij dat draagt, een roze cache-corset?

(hier tintelt tijd in ontijd, onze gedachten 

frivool & rozevingerig.)                                                      


donderdag, 19 februari 2004

21-02-2008 om 00:00 geschreven door nicole2  

wanneer wij in de nadagen

in de donkere nadagen van februari

in de straten verdwalen, wanneer wij

in de krolse kattendagen - in de krokusdagen

van de kat - blijven sluimeren als het sneeuwt...

.

11 februari, bijna valentijn. zaterdag was het de warmste winterdag ooit. mijn poes minky is al drie dagen 'weg'. ik vraag me voortdurend af of haar verdwijning te wijten is aan de 'kattendagen', zoals ik in bovenstaande aanhef van 'plaslion', een in 2004 door mij gepleegd gedicht, suggereer - of is er iets gebeurd? ik schrik op bij elk geluid in mijn keukentje en heb al enige malen uit het raam haar naam gefluisterd in de nacht....

zal ze vandaag of morgen met haar gebruikelijk élan door de openstaande keukendeur naar binnen zoeven, of zien we haar nooit meer terug? we wachten met spanning de gebeurtenissen af...

.

in de laatste, schitterend uitgegeven bundel van de poolse dichteres en nobelprijswinnares wisława szymborska, dubbele punt*, vind ik maar een paar gedichten naar mijn gading. ik betwist zeker niet de virtuoze manier waarop zij haar poëzie neerschrijft: zij is altijd grandioos to the point, maar teveel gedichten zijn (schitterende) opsommingen. en wat moeten we nu met opsommingen?

ik geef toe: de laatste dagen rommel ik weer ijverig in mijn boekenkasten en ondertussen prevel ik mijmerend de titels van de boeken en poëziebundels die ik in 2007 heb gekocht en gelezen. ik som ze op en heb zo een beetje de neiging de titels te noteren. maar maak ik daarbij een gedicht?

wisława szymborska is natuurlijk een generatie ouder dan ik (zij is ondertussen 85!). misschien doe je dat dan: voortdurend lijstjes en sommetjes maken van de elementen uit je omgeving, van de dingen die je leven uitmaken (objecten, de topics van een of ander willekeurig verhaal, de samenstellende delen van een scène, landschap of uitzicht). ik mis in deze poëzie echter het zingen.

vind toch nog altijd dat poëzie niet te overdacht moet zijn, wel een beetje meeslepend. de lezer moet in vervoering raken, lichtjes in trance als het kan en het gedicht moet schoonheid en vitaliteit uitstralen. je veux être totalement emballée...

maar o wee, wie ben ik om kritiek uit te brengen? ik moet ook maar eens proberen zo'n gedicht te schrijven, waardoor niet alleen ikzelf in vervoering geraak, maar ook mijn ontelbare lezers, haha!

.

toch wil ik in dit blogbericht mijn lievelingsgedicht uit wisława's bundel noteren, niet alleen omdat het een uitzonderlijk knap gedicht is, maar omdat het zo geladen is met symboliek: hoe wij onwetend zijn over en vooral onachtzaam omgaan met de werkelijkheid (wie van ons heeft oog voor de sterren, het morgenrood, de regenboog, de wolken, de neons, de maan, de zilveren vis in het water, de havik hoog in de lucht?).

hoe wij vooral deze werkelijkheid verkeerd om lezen.

en hoe wij net als blinden dikwijls totaal in het duister tasten als het de anderen betreft (l'enfer, c'est les autres, zei ooit de franse filosoof jean-paul sartre). maar als wij dit dan beseffen en vrede moeten nemen met onze existentiële duisternis, blijven wij dan even beleefd en begripsvol als de blinden, even onbaatzuchtig - of vernietigen wij dan onze omgeving, de natuur, de fauna en flora met daarbij inbegrepen onze medemensen, de anderen, omdat zij vreemd zijn aan ons eigen innerlijke zelf en daarom ook potentieel gevaarlijk?

De beleefdheid van de blinden


Een dichter leest gedichten voor aan blinden.
Hij had niet gedacht dat dat zo moeilijk zou zijn.
Zijn stem trilt.
Zijn handen trillen.

Hij heeft het gevoel dat elke zin
Hier wordt getoetst aan het duister.
Hij zal het nu zelf moeten doen,
zonder licht en kleuren.

Een hachelijk avontuur
voor de sterren in zijn gedichten,
het morgenrood, de regenboog, de wolken, de neons, de maan,
voor de vis tot nog toe zo zilver onder water
en de havik zo stil, hoog aan de hemel.

Hij leest - want het is al te laat om niet te lezen-
over een jongen in een geel jasje op een groene weide,
over de telbare rode daken in het dal,
over de bewegende rugnummers op de shirts van de spelers
en de naakte onbekende in de deuropening.

Hij zou ze willen verzwijgen - hoewel dat niet kan -
al die heiligen aan het gewelf van de kathedraal,
dat afscheidsgebaar vanuit het coupéraam,
dat glaasje van de microscoop en de fonkeling in de ring
en de beeldschermen en de spiegels en het album met gezichten.

Maar groot is de beleefdheid van de blinden,
groot hun begrip en onbaatzuchtigheid.
ze luisteren, glimlachen en klappen.

Een van hen komt zelfs naar voren
met een verkeerd om geopend boek
en vraagt een voor hem onzichtbare handtekening.



* Wisława Szymborska, Dubbele punt, De Geus, Breda, 2007

11-02-2008 om 00:00 geschreven door nicole2  

nog aangenaam ook

wonen in een hibiscus syriacus
of in een hangpetunia
is een droom

zachtroze sluiers,
een hemel van cyclaam

de protuberantie van meeldraden en stampers hinderen tegelijk,
alsof zij middelpuntvliedend zijn,
niet centrifugaal maar centripetaal

mooi weliswaar maar bang

de regen is alom.
het diepste water is het water onderwater,
zij hangt van het water en druipt zwaar in het halfrond.
lobelia’s lijken vertrapt,
variërend van lichtblauw tot koningsblauw

wacht maar tot de tropen komen,
the deep blue sky and the bayou (wij krijgen
de helft van het huis, de deur wordt vooraf opgestuurd)

pakjes op onweer,
stortregens in de keuken,
de bakken

2

meeuwen, zij vormen het echte gevaar

daarom houden wij het op een bed,
waarop alles gespreid,
alles verzorgd tot in de donkerste puntjes van de oneindigheid.
daar ben ik niet zo zeker van,
niet van het heelal, het alomvattende water

het regent hier overal, overal leugens
nachtblauw is de nacht en ademloos de rozen,
zij bloeien in schoonheid, een witte roos is de max,
verrukkelijk en dan rabarber

verpulverd. de pottentuin neemt plaats,
het is drukkend en bedrukt

wij genieten ongebreideld van het water,
de zon en de vlierbessen,
het hout drogen we daarna

3

alles komt terug, de tijd is een cirkel

wij zijn als hout, gerimpeld, geduldig,
taai weliswaar maar niet ontegensprekelijk,
tegenspreken kan, tegenspreken is nodig,
tegenspreken is pijnlijk

de dagen vervliegen in gouden zuchten,
het is weer zover  

het hout droogt zienderogen,
stapels groeien op stapels,
ik breek de takken middendoor en doe een schietgebed,
begroet de vlier en hak hem in stukken

gebruik hem als mulch,
bodembedekker,
in deze bodemloze tuin,
deze tombe

ik moet mij verontschuldigen,
alle begin is moeilijk,
nog even en ik ben bezig
met de terugkeer van de sprokkelkoningin

zij is het mooist in roze, haar totemdier de specht

25-01-2008 om 00:00 geschreven door nicole2  

vale grijze zee

op de dijk trippelt vrolijk

een zilvermeeuw

elegante meeuwen

vliegen af en aan, af en aan

voorbij mijn raam

verboden de meeuwen

te voeden – zegt het reglement

ik schud de broodzak

ontbijt bij kaarslicht

het geluid van de kusttram

in de ochtendmist

ontwaken bij

het getingel van de kusttram

kerstmis aan zee

eindejaar aan zee

al rinkelend en twinkelend -

de kusttram

tot besluit van dit meeuwenbericht deze haiku, die de herinnering aan zee, wind en overal lichtjes mooi samenvat. alhoewel een aandachtige lezer het einde ook op een grappige manier kan interpreteren. het is hem of haar dan ook volkomen gegund.

efkes te lachen met mijn haiku, bedoel ik...

my penthouse by the sea

lichtjes in de avond

lichtjes in de wind

08-01-2008 om 00:00 geschreven door nicole2  

1.

oeps! het heeft een halve dag geduurd voor we de oorzaak van de kortsluiting in mijn keukentje vonden! het kraantje voor de watertoevoer van mijn wasmachine bleek helemaal verkalkt. kleine waterdruppeltjes lekten doorheen het gat (van de waterleiding) van de vloer naar de kelder, pal op een elektrische leiding! en zo veroorzaakte dit klein lekkend kraantje een fameuze kortsluiting.

we gaan de kraan eens helemaal losschroeven en bewerken met een ontkalker, in de hoop dat zo het lekken volledig stopt.

oef, oef! wat een opluchting, weer te kunnen koken! beschikken over elektrisch comfort is voor ons, beschaafde westerlingen, zo'n gewoon iets, dat indien dit gegeven wegvalt, wij totaal ontredderd zijn. op zo'n momenten voel ik een enorme bewondering voor volkeren die overleven zonder al deze poespas. die een gat in de grond graven en een oventje  bouwen. die zich warmen aan een kampvuur en in de winter dik ingepakt in dierenvellen en op zelfgemaakte sneeuwschoenen lange tochten ondernemen. die in volledige symbiose met de natuur leven, volledig weerbaar en sterk de meest onmogelijke temperaturen trotseren en wiens grootste bekommernis is, het leven in zijn meest authentieke vorm te ervaren.


2.

ik las enkele dagen geleden toevallig een gedicht, geschreven door de amerikaanse dichteres elizabeth bishop (1911- 1979) *, over haar grootvader, die een tocht naar het hoge noorden onderneemt. hier komt het:

Voor grootvader

Hoe ver in het noorden ben je nu al?

-   Maar ik ben haast dicht genoeg om je te zien:

onder de Noordster,

stevig, breedgeschouderd, & vastberaden,

op scheve sneeuwschoenen sjokkend

over de harde, schitterende klonterkorst van de sneeuw…

De Aurora Borealis schijnt in stilte.

Stralen van rood, van paars,

vlekken je kale hoofd met kleur.

Waar is je sealskin muts met oorlappen?

Die oude bontjas met zwarte knooplussen?

Je zult je dood opnieuw halen.

Als ik je voorbij zou lopen, je zou zoenen op je wang,

dan zou je zilveren stoppelbaard aanvoelen als witte rijp

En zou je ouderwetse walrussensnor vol ijspegels hangen.

Krak, krak…. Bevroren riemen en krakende sneeuw.

Die drift is eindeloos, denk ik; zo ver als de Noordpool

Bevat hij geen schaduw, behalve de zijne en de onze.

Grootvader, toe, stop!  Ik heb het in jaren niet zo koud gehad.

vreemd genoeg dacht ik bij eerste lezing onmiddellijk aan de kerstman. grappig, niet? tja, in het straatbeeld kom ik eigenlijk voortdurend kerstmannetjes tegen: het is hier in halle de gewoonte geworden olijke kerstmannetjes in allerlei formaten en vormen langs de gevels van de huisjes, op balkonnetjes en langs de ramen te doen paraderen. geen wonder dat een beetje een kerstman-obsessie mij niet vreemd is!

maar ach, natuurlijk gaan deze verzen niet over de kerstman. dit gedicht bevat vele 'lagen' en de diepere betekenis van dit sublieme tafereel kan op vele manieren worden geïnterpreteerd.

het sleutelvers is volgens mij: 'de drift is eindeloos'. de levensdrift dus, waar alleen de dood een einde kan aan stellen. maar niet alleen de oude man volgt zijn eindeloze tocht, zijn 'drift': zegt de dichteres zelf niet dat ze haar grootvader nadert (Maar ik ben haast dicht genoeg om je te zien:) en uiteindelijk wil voorbijsteken (Als ik je voorbij zou lopen, je zou zoenen op je wang)? zij ook dus is aangetast door the run for life!

maar heel onverwachts vraagt elizabeth aan het einde van de derde strofe aan haar grootvader te stoppen, want zij heeft het al in jaren niet zo koud gehad.... betekent dit dat zij zich bewust is van de kille adem van de dood, dat zij beseft dat toegeven aan de ongebreidelde, ongecontroleerde  levensdrift eigenlijk alleen maar leidt naar het eindpunt, de dood?

misschien wil elizabeth bishop even blijven stilstaan bij het leven? genieten van de kleine dingen? beseft zij dat er ook iets anders bestaat dan alleen maar streven naar.... naar wat eigenlijk? met andere woorden: vraagt deze dame zich, bewust of onbewust af, wat het doel van het leven eigenlijk is, wat de zin is van het altijd maar meevlieden met de tijd? stopt het gesleur, stopt die razernij dan nooit?

dit zijn natuurlijk existentiële vragen, dit is ook mijn interpretatie van dit gedicht. misschien zal een nog aandachtiger lezer andere opmerkingen kunnen formuleren, andere fantasieën ontwikkelen bij de lectuur van dit gedicht.  (ben trouwens benieuwd naar jullie reactie, beste lezers van dit blog!)

maar ik wil deze introductie toch besluiten met te wijzen op het prachtige tafereel dat elizabeth bishop in het gedicht 'voor grootvader' oproept, al was het maar omdat zij met enkele rake pennentrekken de magnetische schittering van het noorderlicht in de kleuren rood en paars en wit en zilver vastlegt...


Elizabeth Bishop,  Edgar Allen Poe & The Juke-Box: Uncollected Poems, Drafts, and Fragments

Uitgegeven en geannoteerd door Alice Quinn

Farrar, Strauss and Giroux 367 p. $ 30

15-12-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

maar dit besef van permanente zielsverhuizing en van intense inleving in andere personen is, vind ik, niet zo ongewoon als het lijkt. acteurs bijvoorbeeld moeten beroepsmatig voortdurend van ' persoon' veranderen. kinderen hebben ook genoeg verbeelding en inlevingsvermogen om in de huid van hun sprookjes- en striphelden te kruipen. daarbij geloof ik vast dat dit verlangen naar processen van verandering en gedaanteverwisseling in de kiem bij iedereen aanwezig is (denk maar maar aan onze verkleedpartijen en aan carnaval), maar dan als een eerder uitzonderlijk en bizar fenomeen wordt beschouwd. kunstenaars ontwikkelen deze 'gave' wel en brengen ze doodleuk in toepassing in hun werk en soms ook in hun dagelijks leven, zoals fernando pessoa. schitterend vind ik dit!

harrie lemmens is duidelijk een erudiet kenner en vertaler van pessoa. niet alleen situeerde hij tijdens zijn lezing virtuoos  het boek der rusteloosheid in het geheel van pessoa' s oeuvre, ook las hij een selectie van fragmenten voor uit dit boek, fragmenten die ik (haha) ondertussen koortsig opzoek in mijn eigen exemplaar, een schitterende franstalige uitgave* die, o rampzaligheid, uit 2 delen bestaat en waarvan ik maar 1 deel heb teruggevonden! (twee fragmenten vond ik ondertussen echter zonder veel moeilijkheden terug: een eerste fragment waarin pessoa de wens uitdrukt niet te moeten bestaan en een fragment waarbij hij het schrijven vergelijkt met haakwerk. in een derde fragment heeft hij het over de schitterend gele kleur van bananen, naar dit fragment ben ik nu nog op zoek...)

ojee, ik doe pessoa oneer aan door op zo' anekdotische manier over zijn teksten te schrijven. natuurlijk gaat het bij pessoa niet over breien of haken of bananen eten. pessoa grijpt de meest ongebruikelijke aspecten van het dagelijkse leven aan om zich onherroeplijk te verliezen in het labyrint van de droom. hij zegt van zichzelf dat hij niet alleen een dromer is, maar een exclusieve dromer. zijn bestaan zelf is een droom, niets dan een droom en hij twijfelt voortdurend aan het feit of hij wel echt bestaat..

om dit te begrijpen en om u in de wereld van pessoa in te leven raad ik u aan, geachte lezers, zo vlug mogelijk teksten van pessoa te verorberen. misschien zullen de pennenlikkers onder u, net zo jaloers zijn op pessoa als ik, want hij slaagde erin te schrijven wat ik al jarenlang ook wil schrijven. ferando pessoa lezen is meer dan een exotische reis naar lissabon, veel meer dan een toevallige literaire ervaring. fernando pessoa lezen voelt aan als een echte gedaanteverwisseling....

* Dinsdag 09.10.2007 12:40: Harrie Lemmens over Fernando Pessoa (Glans en pracht van Portugal, Paleis voor Schone Kunsten)

11-10-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

-   u     u   -      -

brushing the leaves, fell

u u – u   u -  u    -

a camelia into the soft

-    u   u   u   -

darkness of the well

* Trochee

Van Wikipedia

Een trochee (mv. trocheeën) of trocheus (mv. trochei) is een versvoet die bestaat uit een beklemtoonde en daarna een onbeklemtoonde lettergreep (notatie: — ∪).

Van Wikipedia

De jambe (mv. jamben) is een versvoet die bestaat uit een onbeklemtoonde en daarna een beklemtoonde lettergreep (notatie: ∪ —)

05-10-2007 om 00:00 geschreven door nicole2  

in ’t diepst van mijn gedachten

(71 tekens, home-made sms-gedicht)

n. vond het spijtig dat er in watou 'geen winkeltjes open waren', maar geen nood: uiteindelijk voelden we ons 's avonds heel voldaan, onze longen gevuld met frisse lucht en onze geest overlopend van sprankelende indrukken. beiden zaten we om zeven uur 's avonds dus heel gelukkig, zonnebril op de neus, te wachten op de belbus terug naar het stationnetje van poperinge, op het terras van frituur plaza, genietend van een onvoorstelbaar zalige reuzebak frietjes met samoeraisaus.

Feest

03-09-2007 om 00:00 geschreven door nicole2