Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
03-11-2007
Links Gris Braibant, rechts Gris Baudet. Kenmerkend is ook de diepere steelholte en het langere steeltje van de Gris Baudet
Redelijk grote,
ruwschillige, grijsbruine bewaarappel. Is hoger dan de gelijkende Gris Braibant
en mist ook diens blosje. Het vruchtvlees is vast, zuur, geschikt voor verse
consumptie en stoven, matig gevoelig voor schurft en witziekte.
Door Gembloux om wille
van de ziekteweerstand (schurft) terug verspreid.
Zeer oude Franse variëteit,
middelmatig groot, ruwe, bruine schil met lichte, rode blos aan zonkant. Pluk
eind oktober. Lange bewaring, minstens
tot maart. De vrucht verschrompelt tijdens bewaring.
Typisch Reinette aroma,
zeer zoet, enigszins zuur, alle boomvormen, vruchtbaar, weinig gevoelig voor
schurft, matig gevoelig voor witziekte en kanker. Tamelijk vroegbloeiend,
triploïd ras. Heeft bestuivers nodig.
Onderzoekers van de universiteit van Californië, San
Diego hebben vastgesteld dat biologisch geteelde kiwis duidelijk hoger
gehaltes aan polyphenolen en antioxydanten bevatten in vergelijking met
conventioneel geteelde vruchten.
Gezondheid door natuur Polyphenolen kunnen de cholesterolspiegel verlagen
en de bloedcirkulatie verbeteren. Antioxidanten neutraliseren de vrije radikalen
die andere cellen kunnen beschadigen.
De
studie die in het vaktijdschrift Chemistry and Industry gepubliceerd werd, vermeldt
tevens dat biokiwis meer vitamines C bevatten.
De wetenschappers vermoeden dat de ingezette
spuitmiddelen de oorzaak zijn dat de conventionele Kiwis niet zo goed scoren.
En ik die dacht dat kiwis gemakkelijk zonder spuiten kunnen
gekweekt worden, waarom dan nog spuiten?
En zou het ook niet kunnen dat de gezonde biobodem en de ecologische miniwereld hierrond, juist zorgt voor de
gezondere vruchten?
Dit is een van de rassen die ik in Villeneuve dAscq
heb leren kennen.
De Reinette de Flandre werd als hoogstam gevonden op
een boerderij te Wierre-au-Bois(Samer)
in de streek van Boulogne.
Op de boerderij kende men de kunst van het enten.
Het ras is weinig ziektegevoelig. Kan evengoed op
laagstam geteeld worden. Late bloeiperiode. Geldt als een regelmatige drager.
Ik heb er twee bomen van. Een is in 1996 geënt op de
eerste scheut van de in 1992 tijdens een zomerstorm omgewaaide oude Bellefleur (hoogstam).
Ik heb een deel van de takken ingekort. Het was een prima klimboom voor de kleinkinderen en vriendjes. De opwaartse takken kregen een nieuwe jeugd en gaven weer volop vrucht rekening houdend met de beurtjaargevoeligheid. Zo waren er dit jaar minder vruchten. Deze Bellefleur is een van de allerbeste rassen voor appelmoes.
Het was al een oude boom in 1962, toen we hier kwamen. Ik heb de nieuwe scheut op het breukpunt aangeaard en de nieuwe wortelvorming is tot stand gekomen, zodat de nieuwe boom nu stevig staat.
De andere Reinette de Flandre heb ik geënt op een MM 106. De vruchtzetting op beide bomen was dit jaar een heel stuk beter dan
vorig jaar, toen er overigens heel veel ander fruit was.
Het witte vruchtvlees smaakt vrij aangenaam en is iets
zuurbetoond.
Het plukken gebeurt bij volle rijpheid eind oktober. Is op zijn best tijdens
november en december. Dan is de vrucht ook zoeter. Bewaart tot februari.
Goed voor appelmoes: bruin, zuurbetoond en zeer
geparfumeerd. Als taartbeleg behouden de stukjes hun vorm. Ook geschikt als
stoofvrucht voor dessert, langzaam gebakken in de oven.
Noot: Reinette de Flandre heeft veel weg van
het Duitse ras Zabergau. Dit willen we nu verder nagaan.
Op het eerste gezicht heeft deze peer veel weg van de
Saint Remy. De bewaarbaarheid is echter een stuk korter.
Elke streek in Frans-Vlaanderen had zowat zijn eigen type
stoofpeer op een hoogstam op het erf. De Saint Mathieu situeert zich in de
streek tussen lEscaut (de Schelde) en la Lys (de Leie) met o.a. een
concentratie rond Lille (Rijsel). In 2001 heeft het Centre Regional de
Ressources Génétiques de ganse streek geïnventariseerd.
De peren zijn te herkennen door hun typisch voorkomen,
hun sterke groeikracht, de hangende takken, wegens de grote vruchtdracht van
zware peren. De bomen worden 150 jaar en meer. De weerstand tegen schurft is
groot.
Het ras leent zich ook voor laagstam op kwee, mits een
tussenstam. De productiviteit is goed. De groene vruchten krijgen aan de
zonkant een rode blos. De pluk gebeurt al rond Saint Mathieu (20 september). De
peer houdt tot januari.
Deze excellente bakpeer, zoet en met een rijk aroma, wordt
niet alleen geapprecieerd als dessertpeer (wit-kokend), maar is eveneens een uitstekende
begeleider bij wit vlees en wild.
Er was ook een proefstand
waar men de plaatselijke stoofpeer van de streek liet proeven: de Saint
Mathieu. In de oven, op een lage temperatuur laat men de peren een uurtje
stoven. Ze zijn witkokend en behouden hun vorm. Er werd wel een beetje suiker
bijgevoegd, maar wellicht is dit niet nodig.
Mijn appelsap laat ik persen bij Lombarts Calville in Voormezele bij Ieper. Voor grotere hoeveelheden perst men de ene dag. Het sap laat men 1 dag bezinken. 's Anderendaags wordt het dan gepasteuriseerd. Zowel naar inhoud en smaak is het sap onovertroffen. Hun eigen sappen zijn in de winkels van de streek te koop.
Appelsap bevat, naast vitaminen, mineralen en
spoorelementen veel vruchteigen suikers, waaronder gemiddeld 1,7 % saccharose,
2,4 % glucose en 6,5 % fructose. In calorieën uitgedrukt bekomt men ca 185 kj
per 100 ml.
Dit zou van het goede teveel zijn voor het nog steeds steigende
aantal te zware mensen en suikerzieken. Dit
zal wel aan andere zaken dan aan het drinken van appelsap liggen.
Europa heeft
daarom een driejarig onderzoeksproject opgezet met 17 partners.
Mijn
bedenking: Het appelsap waarvan sprake, betreft het natuurlijke, ongefilterde appelsap. Waar
vindt men dit nog in de handel tegenwoordig? Ik vraag me tevens af wat er nog in het reeds uitgefilterde,
commerciële sap van heden zit? Vorig jaar bleek uit een studie hoe
belangrijk ongefilterd sap wel was voor
de goede darmwerking en het voorkomen van bv kanker.
Een eerste weg die men wil bewandelen is zoeken naar
appelrassen met weinig suikers.
Kwekers van deze rassen zouden dan duurzame contracten
kunnen afsluiten en een betere prijs kunnen bedingen.
Een andere onderzoekspiste is het zoeken naar
technologieën om het calorieëngehalte te verminderen met behulp van
biokatalysatoren (enzymes). Het product moet wel smakelijk blijven.
Tenslotte wil men een aantal kleine- en middelgrote bedrijven helpen deze
reductietechnologieën toe te passen om hun concurentiekracht te verhogen ten
opzichte van het goedkope, vooral uit Azië, ingevoerde sap.
We hebben inderdaad een eigen Velt-boomgaard te
Wevelgem die gelegen is op een oud voetbalterrein van Gemeenschapsschool
"De Startbaan" in de Reutelstraat. De aanplantingen gebeurden in
1999. Er werden dan 29 hoogstambomen en 16 laagstambomen aangeplant.
In 2005 werden nog eens 24 laagstambomen bijgeplant.
Er komen nog bomen bij de komende jaren.
Wij organiseerden onze eerste fruithappening ter gelegenheid van ons 5-jarig
bestaan in 2004, de tweede in 2006 en de volgende wordt voorzien in september
2008. De boomgaard wordt volledig ecologisch beheerd, het snoeiwerk gebeurt
door de leden van onze werkgroep en Pierre Demeulenaere hoort daar ook bij.
Er worden ook jaarlijkse snoeilessen gegeven en andere activiteiten rond fruit.
Dit jaar hebben voor het eerst samen met de Fruitwerkgroep van Beernem de jaarlijkse fruitboomactie
georganiseerd voor de afdelingen van Velt-West Vlaanderen. Vroeger gebeurde dat
door leden van ons provinciaal bestuur .
Oud
Belgisch ras, oorspronkelijk uit het dorp van Vieux-Waleffe, traditioneel als
hoogstam gekweekt maar zeer goed aangepast op alle onderstammen (M 9, M 26
& MM 106).Dessertappel van eerste
kwaliteit, goed caliber, halfglad, tweekleurig met een mooie, oranje blos;
gelijkt op en mengsel vanCourt-Pendu
en Reinette de France, Reinette-type met zeer wit, fijn en stevig vlees,
wordt niet melig, zeer goed evenwicht tussen zoet en zuur, fijn aroma, zeer
goed te bewaren in een goede kelder tijdens de hele winter (tot maart). Boom
met weinig behoefte aan meststof, snel en goed vruchtbaar, algemeen weinig
gevoelig voor schurft op vrucht, net als andere Reinette rassen, aandacht
voor witziekte en kanker is wel nodig, daardoor niet aanbevolen op slechte
gronden en in koude en te natte situaties; neiging tot stip op jonge bomen.
Slechte stuifmeelkwaliteit, heeft een bestuiver nodig in de tamelijk late
bloeiperiode groep 4-5 - (o.a. Reinette Etoilée Sterappel, Président Van
Dievoet).Bron
RGF
Dit ras wordt door de met het RGF gecontracteerde telers voor
t eerst aangeboden.
Biologische
voeding is stukken gezonder dan voeding uit de klassieke landbouw. Tot die
conclusie komt een grootscheeps Europees onderzoek dat vier jaar duurde en 18
miljoen euro kostte.
Biofruit en
-groenten bevatten tot 40 procent meer antioxidanten, biomelk zelfs 90 procent
meer. "Interessant als gegeven, maar je mag de gevolgen daarvan niet
overdrijven" (Bedenking: welke
gevolgen?) nuanceert voedingsdeskundige Patrick Mullie in Het Laatste
Nieuws. In België is bio goed voor ongeveer 2 procent van wat we besteden aan
voeding. (Bedenking: er zijn nog veel
onwetenden).
Onder
leiding van de universiteit van Newcastle teelden boeren en wetenschappers her
en der in de Europese Unie op 33 percelen groenten en fruit op de biologische
en de klassieke manier. Ze deden ook hetzelfde met vee. Vervolgens analyseerden
ze de oogst en de teelt. De definitieve resultaten zullen de komende maanden
mondjesmaat vrijgegeven worden.
Kanttekening
De eerste voorlopige onderzoeksgegevens zijn op z'n zachtst gezegd ophefmakend.
Professor Carlo Leifert, coördinator van het onderzoek: "Dit zou toch iedereen
tot nadenken moeten aanzetten. En voor al diegenen die de voorgeschreven vijf
stukken groenten en/of fruit per dag niet halen, is dit goed nieuws. Als je
biologisch eet, kom je met vier stuks toe". Mullie heeft wel een
kanttekening: Dit gaat over de groente of het fruit die je oogst. Maar wat je
effectief binnenkrijgt aan antioxidanten hangt af van de versheid, de
bereidingswijze. In sommige gevallen is het bijvoorbeeld beter om blikgroenten
te bereiden dan vers te eten".(Bedenking: wel een curieuze stellingname.Wat
is vers bij deze man?)
"Het
lichaam heeft ook geen onbeperkte hoeveelheid antioxidanten nodig. Er is een
juiste dosis maar we kennen die nog niet", zegt Patrick Mullie nog.
"Het probleem is nog altijd dat veel mensen te weinig groenten en fruit
eten. Zeggen dat je van bio met vier stuks genoeg hebt, is mijns inziens een
foute boodschap. Het is beter er vijf te eten, al komen die uit de klassieke
landbouw en eet je ze zelfs uit blik. Door de prijs is bio ook lang niet voor
iedereen weggelegd".
Een
meer genuanceerde visie
BioForum bestrijdt de analyse van Test-Aankoop.
"Wij hebben zelf vergelijkingen gemaakt", zegt coördinator Marianne
Vergeyle. "Een grijs biobrood kost op de markt 1,90 euro, in biowinkel één
2,25, in biowinkel twee 2,01 en in de supermarkt 1,85. Maar het brood van de
biowinkel en de markt weegt 800 gram en dat uit de supermarkt 500 gram. Men
vergelijkt dus appelen met peren". Nog een voorbeeld: zes bio-eieren. Op
de markt kosten die 1,50 euro. In biowinkel één 1,98 euro, in biowinkel twee
1,70. In supermarkt één kosten ze 1,94 euro, in supermarkt twee 1,84 en in de
derde supermarkt 2,09 euro. "Dan is de discussie voor mij gedaan",
zegt Vergeyle. "Bio is het goedkoopst op de markt of bij de boer".
De biokoper geeft volgens Test-Aankoop gemiddeld 4 tot 5 procent meer uit aan
voeding dan de gemiddelde Belg. Vergeyle zegt dat niet te merken. "Ik heb
niet het gevoel dat ik veel meer betaal dan andere gezinnen. Als je kiest voor
lokale en seizoensgebonden producten weegt dat niet zoveel door. Laat ons dus
stoppen met te memmen dat bio zogezegd duurder is. Als ik mijn zalm in de Aldi
haal of in een speciaalzaak met exquise vissen, dan zal die in die laatste
winkel ook 270 procent duurder zijn".
Sommige producten, zoals vlees, zijn wel duurder. Daarvoor zijn verschillende
redenen. Zo heeft vee in de biolandbouw meer ruimte dan in de conventionele
teelt. Ze krijgen ook meer gras en granen en minder krachtvoeder, waardoor ze
minder melk produceren. Biovoeding wordt dan ook vooral gesmaakt door
hogeropgeleiden die met hun gezin in de stad wonen. Ze zijn zeer begaan met de
milieu- en Noord-Zuidproblematiek en kiezen zeer bewust voor bio. Financieel
gaat het ze voor de wind, aldus Test-Aankoop.(KS)
Op
de foto Marc Lateur van Gemboux en Vincent Turkelboom, tuinbouwleraar te
Mechelen, een monument op fruitgebied. Spijtig dat fruit slechts nog een kleine
rol speelt in het tuinbouwonderwijs. Zo zijn in het recent verleden de
internationaal befaamde fruitcollecties van de Tuinbouwschool te Vilvoorde
verdwenen.
Een van de interessante aspecten aan dergelijke
fruithappenings is de ontmoeting met fruitbekenden en nieuwe kennismakingen.
In een vorige blog had ik het over Michel Duflot en
Jean Wisniewski.
Ik had het genoegen er Marc Lateur, de opvolger van de
heer Populer, op het Département Lutte Biologique & Ressources
Phytogénitique van de Waalse Landbouwuniversiteit te Gembloux te ontmoeten. De
grote collectie, die 25 jaar terug aangelegd werd door zijn voorganger wordt nu
sistematisch vernieuwd.
Zeer belangrijk is dat de fruitverzameling biologisch beheerd wordt.
Gembloux
heeft de grote verdienste eenserieus
aantal soorten en rassen met goede ziekteweerstand te propageren door enthout
ter beschikking te stellen aan de boomkwekers. Recent is de Reinette de Waleffe nog hierbij gekomen.
(Maar hierover een andere keer meer.)
Pierre Demeulenare had fruitvrienden mee van Wevelgem.
Sommigen van hen waren de initiatiefnemers voor een Veltboomgaard in deze
gemeente; de eerste maal dat ik van deze verwezenlijking hoorde.
Tenslotte leerde ik nog René Burghgraeve, Fransvlaming
van Capelle kennen, die vol enthoesiasme vertelde over zijn entingen.
