Lekkere Peren voor Januari

Momenteel komen de laatste peren van Beurré de Naghin en David aan de beurt. Comtesse de Paris heb ik nog tot eind januari.

Beurré de Naghin heeft goed gedragen, maar veel peren werden al rot op het ogenblik dat ze moesten geplukt worden. Ik heb de peren liefst met smeltend, nog zeer saprijk vlees. Deze peer zou ik eerder iets boven de middelmaat rangschikken. David, een recent Duits ras is nog een jong boompje. De peren zijn iets slanker, met een groengele pel. Ze blijven goed gezond. Hier geen uitval. De smaak is slechts middelmatig. Van smeltend vlees kan je niet spreken.

Comtesse de Paris is dit jaar echt super. Ze bewaren goed. Er is echter een maar. Ik heb drie bomen  en één ervan staat op de hoek van mijn plastiekserre (veel afstromend water). Tegen de oogst waren de meeste peren al gerot. Die uitval begon al volop in zeer regenrijke augustus.

Ik zoek een verklaring in de geconcentreerde nattigheid aan de voet, met een overdaad van schimmelsporen als gevolg.

De Appel Chantecler (Merknaam: Belchard)

Deze appel werd door het INRA van Angers (Institut National de Recherches Agronomique) in 1977 op de markt gebracht.

Het is een kruising tussen Golden Delicious (USA) en de franse appel Reinette Clochard.

De vruchten zijn middelgroot, rond, wat afgeplat, geelgroen en iets beroest.

Het vlees is vast en sappig, fijncellig met een uitstekende zoet-zuur verhouding, zeer aromatisch. De appel wordt laat geplukt en is zeer lang bewaarbaar (april).

Het bloeitijdstip is laat.

De groeikracht is sterk. De productie zet vroeg in en is hoog. Men raadt als onderstam M9 aan. Op MM106 zou het ras te fel groeien.

Gemiddelde gevoeligheid voor ziektes (schurft, meeldauw, kanker).

Zeker een appel voor het verlanglijstje: zeer lekker, zeer lang bewaarbaar, vruchtbaar.

Voor en tegen van resistente Appelrasssen

Wat betekent resistent? Resistere (latijn) : weerstand bieden. Resistentie is geen absoluut begrip. Veel hangt af van al of niet gunstige omstandigheden. Het ene ras is al resistenter, meer weerstand biedend dan het andere. Je hebt hebt eenvoudige resistentie: 1 factor, het VF-gen van bv Malus Floribunda en de meervoudige resistentie.

Zo las ik dat het Tjeckische ras Otava tot tweemaal toe opgenomen werd in de onderzoeksboomgaard van Wageningen en telkens afgevoerd werd als te weinig resistent tegen schurft. Mijn exemplaar (op MM106?) bekwam ik van de Nationale Boomgaardenstichting in 1994. Schurftaantasting heb ik nooit geconstateerd. Daarenboven is het een zeer smakelijke en zeer goed bewarende appel tot april.

Het ras is wel vrij beurtjaargevoelig. Maar er is nog een ander gebrek: het ras (bij
mij) is ook zeer kankergevoelig. Gelukkig bleef tijdens de eerste jaren de aantasting beperkt tot de fijnere takken, die ik regelmatig weghaalde om te verbranden.

Sinds een drietal jaar worden ook de spiltakken en stam zwaar aangetast. Zo heb ik na het oogsten dit jaar het sterk aangetaste bovenstuk van de stam met verkankerde takken drastisch weggenomen. Momenteel ziet de boom er weer toonbaar uit.

Bij Relinda, een schitterend ras, bleef de kankeraantasting tot nog toe zeer beperkt. Ook Remo doet het tamelijk goed, maar dient in het oog te worden gehouden. Rewena kreeg kanker op de stam, maar wist zich toch behoorlijk te herpakken. Mijn grootste ontgoocheling betreft het Re-ras  Reanda (2003 op M 26). Al dadelijk bleek een erge schurftaantasting; het jaar daarop de erge stamkanker. Ik heb een tak overgeënt. Afwachten wat het wordt. De moederboom is kapot. Reanda geldt als een ras met meervoudige resistentie! Het kan nog altijd zijn dat ik een verkeerde boom gekregen heb bij de Duitse boomkwekerij Herr in Meckenheim, nochtans een Mekka voor de boomkwekerij.

Ik zag ook veel te veel kanker op mijn Pinova, ooit een resistent ras, maar nu sterk schurftgevoelig, alhoewel de schurft dit jaar nog meeviel.

Wat de rassen van Hugh Ermen betreft: Winter Gem, op M26, geplant in 1998 gaf tot nog toe haast geen vruchten. Er zijn wel verzachtende omstandigheden: de boom werd in het voorjaar 2005 eerst voorbereid op de verplanting, wat inhoudt het afsteken van wortels voor de verplanting in de herfst. Dit jaar is de boom nog aan het herstellen van de verplanting. De jongste rassen Limelight en Scrumptions blijken bij mij sterk kankergevoelig. Red Devil heb ik nog maar een jaar staan en blijkt nog gezond, in tegenstelling met beide voornoemden, die al dadelijk sterke kankeraantasting vertoonden.

Ecolette blijft een zeer gezond ras. In al de jaren (geplant in 1999, onderstam MM 111) heb ik ooit maar 1 klein takje met kankeraantasting weggeknipt.

Nog een ras dat kapot ging aan kanker was het eerste (?) resistente, Franse ras van Delbard Querina Florina.

Erno Eersels van de NBS is er stellig van overtuigd dat resistente rassen een grotere vatbaarheid voor kanker vertonen.

Maar waarom?

Renora

Van de 17 in Pomologia vermelde, resistente rassen, bekoort mij dit ras het meest.

Al af te leiden uit de Re (van resistent) is dit ras eveneens afkomstig van het Institut für Obstforchung van Dresden-Pillnitz. Sinds 1996 in de handel.

Herkomst: kruising tussen Clivia en een schurftresistente Malus floribunda (sierappel).

Groei: zwak tot middelsterk, opgaande groeiwijze. Naast de nog niet doorbroken resistentie tegen schurft, ook weinig meeldauwgevoelig en weinig gevoelig voor bacterievuur.

Bloei: middenvroeg tot middenlaat, goede pollen, bestuiving door de meeste Rerassen en nog een hele boel andere. Bloemen weinig vorstgevoelig. De dracht zet vroeg in en is regelmatig.

Vruchtkwaliteit: middelgrote appelen, matrood op witgeelgroene ondergrond.

Goede tafelappel, De smaak is zoetzuur met een mild aroma, sappig, vast, knapperig vruchtvlees. Suikergehalte: 12,2- 16,4% Brix. Appelzuren: 7,4-9,9 g/l.

Pluktijdstip: eerste helft oktober. Eetrijp van december tot april/mei

(Dit is een eigenschap die mij zeer sterk bekoort!)

Ecolette

( Elstar X  Prima )

Herkomst       het eerste resistente ras van CPRO Wageningen –        

                    Nederland 1978

Groei             sterke groeikracht. Zgn. “kopgroeier”

Bloeitijd         midden tot laat

Pluktijd          Eind september tot half oktober

Gebruikstijd   oktober tot januari

Uiterlijk          middelmatig grote. rood blozende appel met geelgroene

                    achtergrond.

                    Lage temperatuur bevordert de kleuring

Weerstand     resistent tegen schurft en meeldauw

Kwaliteit        vruchtvlees is vast en sappig met een aromatische.

                    zachtzure smaak

Fiche: Ecolette is een mooie, rode, resistente herfstappel met goed bewaarvermogen. Uitstekende dessertappel, met krachtige groei. voor alle vormen en teeltwijzen geschikt.

Nog Witte Van Der Laan

In het decembernummer van ‘Nest’ staat een goed artikel over ‘Druiven in Openlucht’.

In 2006 planten en dan wat doen in 2007-2008-2009. Goed gevonden.

Maar dan bij de rassen komt het:

De alom bekende ‘Witte Van Der Laan’ en ‘Excelsior’ zijn uitstekende rassen die witte druiven voortbrengen.

Wat Excelsior betreft verkeer ik in de onwetendheid. Mij is dit ras onbekend.  

Maar als ik lees dat Witte Van Der Laan een uitstekend ras is, dan word ik kwaad om dit boerenbedrog.

De ziektegevoeligheid ligt veel te hoog.

Men loopt jaren achter met de voorlichting. Er zijn een hoop meer robuuste en beter smakende rassen, doch met kwekersrecht. Maar ja Witte Van Der Laan klinkt zo goed en is kosteloos te vermenigvuldigen…

Verder lees ik:

Je kan eenvoudig behandelen met ‘bordelese pap’, in de biotuinbouw aanvaard.

Bij mijn weten is dit al jaren niet meer het geval omwille van het kopersulfaat.

Kauwenfamillie

Vanmorgen zag ik een kauwenpaartje de nestkast verkennen die meer dan 15 jaar terug geplaatst werd voor de steenuil.

Doch elk jaar zijn het kauwen die er zich meester van maken, alhoewel die in de onmiddellijke omgeving niet voorkomen. Het steenuiltje heb ik ooit wel horen roepen, of zeg ik beter krijsen(?) bij de nestkast.

Voor de gelegenheid vanmorgen was gans de familie meegekomen, zeker een twintigtal. Een gedeelte zat in de bomen, anderen op de grond. Ze lieten het koppeltje alleen bij het nest. De rest kwam niet eens kijken. Ook was er geen kabaal, zoals in het verleden meer dan eens gebeurde.

Na een tijdje verdween de troep.

Terwijl ik de kauwen gadesloeg kwam een boomkruipertje de paar bomen die voor het raam staan afspeuren. Het klimt met kleine wipjes omhoog langs de stam. Dit wippen komt waarschijnlijk omdat het telkens een ogenblik steunt op de staart.

Ik maakte mij de bedenking dat er meer van dit soort mochten zijn om insecten en - eieren weg te pikken. ’t Was maanden geleden dat ik het vogeltje hier nog zag.

De onderzijde is lichtgrijs, de bovenveren veel donkerder.’t Is al heel lang geleden dat een koppeltje broedde in een spleet tussen de gevelpannen.

Senioren en Ijsvogel

Gisteren (14 dec) was het een schitterende herfstdag, ideaal weer om nog eens met de senioren van Zoersel op reis te gaan.

Al de derde maal dat Cyriel van 'De Vlinder' van Essen mijn chauffeur is dit jaar. Als vroege inschrijver zit ik met Theo helemaal vooraan in de bus. Een kijkgenot.

Na een stop voor koffie en een boterkoek in het Vijverhof te Wevelgem rijden we Frankrijk binnen. We dwarsen Tourcoing. Mooie gebouwen van een honderdtal jaar geleden van textielbaronnen die leefden op de kap van hun werkvolk, trokken de aandacht, maar ook de gestyleerde, glazen wolkenkrabber van Quelle op de grens met Roubaix.

De stop in Roubaix gold het tot museum verbouwde art–deco zwembad 'La Piscine'. Een bijou, een parel van schoonheid, zoals ze in het Frans zouden zeggen, Aan beide uiteinden is er een groot, oranje-geel halfrond brandglasvenster, vlammend helder, dank zij het stralende buitenlicht. In het midden heeft men een brede strook watervlak bewaard, afgeboord met een wandelstrook van palissanderhout. Aan weerszijden een indrukwekkende beeldenrij.

Ga maar eens kijken op www.nordmag.fr/nord_pas_de_calais/roubaix/musee/musee

Cyriel reed Lille binnen zodat we ons konden oriënteren op het TGV(Train Grande Vitesse) station: Gare Lille-Europe, met het erbij aansluitende Centre Commercial Euralille; hierbij weer aansluitend, als je naar het centrum rijdt, het station Lille-Flandre. Tegenover de s'avonds met een kantwerk van lampjes verlichte hoofdfaçade draaiden we de rue Faidherbe in, voor het eindejaar aan weerszijden geflankeerd met enkele reusachtige olifanten.

De bussen stoppen op place Rihour, met in de resten van het hertogelijke paleis van de hertogen van Bourgondië, het Office du Tourisme.

Met Theo Van De Water had ik afgesproken een namiddag te gaan stappen. Eerst een kaart gekocht en naar Vieux Lille. De kathedraal 'Notre Dame de la Treille' (wijnstok) was een eerste mikpunt. Langs een grote omweg bereikten we uiteindelijk de citadel. Je kunt er niet binnen, want hierin is nog steeds het leger gevestigd. Je kunt wel wandelen tussen de binnenvesting en de buitenvestingen.Vroeger was dit een watervlakte, nu enkel nog een brede sloot en een verharde wandelweg, met hier en daar bordjes met 'Défense de Pècher'. Plots zien we het schitterend metaalblauw vliegbeeld naast ons van de ijsvogel. Hij gaat op het volgend bordje zitten, prachtig belicht. Jaren geleden dat ik nog dit prachtig vogeltje gezien heb. Als we naderen vliegt het weer naar een volgende zitplaats; en dan nog eens. Met het naderen van andere wandelaars verdwijnt de vogel uit ons gezicht.

We genieten van het takkenspel van de bomen, horen boomklever en grote bonte specht. Prachtige, witzwarte eksters met blauwgroenmetaalachtig glanzende lange staart, laten zich van dichtbij bewonderen. We zijn beiden verwonderd dat we geen enkel roodborstje te zien krijgen. Een blauwe reiger, parmantig staande naast een bordje 'Defense de pècher” werkt op onze lachspieren. De reiger trekt er zich niets van aan.

We zijn toe aan een pint en kunnen wat uitrusten. Terug in het Centrum wordt onze aandacht getrokken door een betoging van de vakbond CGT (Confédération Générale du Travail) met veel rode vlaggen en harde knallen van voetzoekers.

Op de Place du Général de Gaule wou ik het stadspanorama zien vanop het reuzenrad. Theo had nare ervaringen van een verkenning met een vliegtuigje boven de Death Valley, vanwege het vallen in luchtzakken, met ongesteldheid als gevolg, die er voor hem een nachtmerrie van maakten. Nadat hij uitgemaakt had dat hier geen luchtzakken omtrent waren, kwam hij mij vergezellen. 5 toeren met het rad, met een paar keren een stop aan de top, terwijl onderaan passagiers uit – en nieuwe instappen.

Beneden zie je de Oude Beurs van 1654, met boven de ingangspoort het symbool van Lille, Fleur de Lys (lelie) en daarnaast de leeuwen van Vlaanderen en de kroon van de stad met vestingtorens. Van dichtbij zie je 'La Déesse' op haar hoge kolom, standbeeld opgericht in 1845 ter herdenking van de weerstand tegen de Oostenrijkers in 1792.

Daarna hadden we de stalletjes van de Kerstmarkt vlug gezien. In de grote FNAC was het zeer magertjes met fruitboeken. Of waren die allemaal al verkocht?

Op de terugweg stoppen we terug in het Vijverhof te Wevelgem voor een goedsmakend avondmaal. Ze zijn er West-Vlaams gul met de bediening.

ZADEN UIT DE ORGANIC CATALOGUE

Ik ben zopas klaar met een beknopte lijst,

Wie hierin geïnteresseerd is kan mij mailen.

Begin februari ga ik op vriendenbezoek in Londen en breng de bestelling mee,

NOTENKRAKER

Een paar jaar terug schafte ik mij in Duitsland (Aken) een notenkraker voor okker – of walnoten aan. Zo'n praktisch toestel heb ik hier nog niet gezien. Je legt de noten in een kuipje dat naar onder wat vernauwt. Geen gevaar om de noten te pletten. Er spatten geen gekraakte schalen weg. Aanbevolen.

Hier zou een afbeelding bij passen, maar die moet ik nog leren maken,

WILMA

Wilmaperen zien er wat ruw uit met hun zachtbruine pel en wat hobbelige vorm, maar toch aantrekkelijk. Ze werden allemaal gebruikt in de fruitmanden voor de kerstmarkt. Enkele dagen geleden hadden we ze geproefd: sappig, iets grofvlezig, maar toch bijna halfsmeltend vruchtvlees. Goede smaak. Eetrijp van januari tot maart.

Mijn boom kocht ik in de herfst van 1997 bij de kweker van dit ras Willy Mahieu (*) van Jabbeke. Ik zou hem nog eens moeten vragen hoe de vork precies in de steel zit. Heeft hijzelf dit ras zelf gekweekt of heeft hij dit van iemand gekregen?

De onderstam is een kwee A, de felst groeiende van de kwee onderstammen. Mijn boom is echter nog maar een boompje. De groeikracht van dit ras is maar zwak. Het is wel een gezond groeiende boom, met elk jaar vruchten, maar niet in overvloed. Grootte : goede middelmaat.

(*) Willy Mahieu is de auteur van het zeer interessant werkje voor de liefhebber: Appels & Peren, laagstammige fruitbomen van A tot Z (ondertittel)

Met knappe foto’s van Peter Bauwens. Uitgave Lannoo, Tielt,  2004

ISBN 0 209 6010 5

Tydeman’s Late Orange

Toen ik naar appelen aan het uitkijken was om te drogen voor de Kerstmarkt van volgend weekend, kwam ik deze appeltjes tegen, klein en weinig aantrekkelijk.

Maar wat een smaak!

De boom staat op een verwaarloosd stuk en ligt er half omgevallen bij.

Maar dat zal veranderen.

De boom wordt terug rechtgezet, bijgesnoeid en van een voorraad compost voorzien. De vruchten zullen iets beter kunnen ontwikkelen en meer de middelmaat benaderen, maar het blijft eerder een kleinvruchtig ras.

Het ras werd in 1930 gekweekt door H.M. Tydeman te East Malling en in 1949 in de handel gebracht.

Het is een kruising tussen Laxton’s Supurb en Cox Orange Pippin.

Joan Morgan in haar ’ Book of Apples’ omschrijft de vrucht aldus: intens rijk en aromatisch in december, scherper en sterker dan Cox. Wordt zoeter. Het aromatische is ver verdwenen in maart, maar het is nog steeds een goede vrucht.

Mispelmummies

Dit zijn nog heel kleine, verdroogde mispeltjes die aan het uiteinde van een vruchttakje blijven hangen. Sinds een drietal jaar verzamel ik deze bij de pluk om te verbranden. Dit jaar waren dat er gelukkiger maar heel weinig.

Vorig jaar ontdekte ik de oorzaak: een moniliaschimmel. Ik begon toen even te vrezen dat de mispels wel eens dezelfde weg konden opgaan als de krieken.

Dat is een triestig verhaal.

Tot ongeveer dertig jaar terug had ik in jaren dat de bloemen niet bevroren, heerlijke krieken. Dan begon de aantasting door de takmonilia, een zeer agressieve moniliastam, die zich in de jonge takjes dringt zodat deze afsterven. In het begin bleven de vruchten nog wat gespaard. De volgende jaren verzwakte de boom zo sterk dat hij zelfs geen bloemen meer droeg.

Ik was genoodzaakt mijn 4 verschillende rassen krieken, zure kersen, te rooien.

Bij de mispels blijft de schimmelaantasting beperkt tot enkele bladeren of zoals ik dit jaar opmerkte: soms wordt maar de helft of een gedeelte van een blad aangetast. Bovenaan een blad kun je soms een wit waas van de sporenvorming zien. Diezelfde schimmel zie je ook een bloem en het zich vormende vruchtje aantasten.

Dit zijn de mispelmummies die je ziet bij het plukken van de mispels.

Juliet

Er was heel wat aandacht voor de Biologische teelt op Interpoma. Dit is de Internationale Fruitbeurs die om de twee jaar plaatsvindt in Bolzano (Zuid Tirol, streek waar bijna de helft van de Italiaanse appelen groeien, 12 % van de Europese oogst).

Juliet ® is een appelras dat geselecteerd werd om zijn smaak én zijn ziekte- en plaagresistentie. en daarom uitsluitend onder biolabel geproduceerd wordt. De appel is roodgestreept en geel gekleurd, zoet van smaak (>15° brix) en heeft een goede bewaarbaarheid (5 6 maanden).

In Frankrijk is op dit moment al 56 ha aangeplant, en wordt er dit voorjaar nog uitgebreid met 20 ha. De marketing rond deze appel gebeurt door 'Les amis de Juliet”. De beschikbaarheid van plantmateriaal is te vinden op de website www.juliet.eu.

Verslag van ing. Filip Debersaques in de ‘Belgische Fruitrevue’ dec. 2006

Eva Baltet

Vanavond had ik contact met Henk Houtman van Middenbeemster.

Hij is op zoek naar enthout van Eva Baltet.

Deze peer werd rond 1890 in de handel gebracht door de kwekerij Baltet te Troyes in Frankrijk. De vrucht is rijp in oktober met wit, sappig, zoet vruchtvlees. Gezonde boom.

Wie enten kan bezorgen, geve een seintje.