"Vóór de langste dag dan neemt de zee, nà de langste dag dan geeft de zee". Een gezegde uit de 'Volksweerkunde'. Het wil eigenlijk zeggen dat er voordien iets minder buien zijn aan zee door het relatief koude zeewater. In de nazomer en herfst zijn de rollen dan omgekeerd. Midzomer, zomerzonnezwende, juniwende, zomerwende, zonnewende, allemaal omschrijvingen van de 'langste dag van het jaar en de kortste nacht. De zon staat om 11u14 loodrecht op de Kreeftskeerkring, een denkbeeldige cirkel op het noordelijk halfrond van onze wereld. Dat luidt het begin van de astronomische zomer op het noordelijk halfrond in. En op dàt uur zal ik een toost uitbrengen, dat ik gezond en wel de winter ben doorgekomen en de laatste dag van mijn 73 jarig leven, gezond en wel kan vieren. Evenwel zonder speelgoed. Alhoewel dat had best gekund, had ik ze niet kwijtgespeeld zoals enkele dagen eerder beschreven (blog 11/06) en met een remplacant tevreden moet zijn. Speelgoed nr 2 van Breughel is een 'speelpop'. Ik durf te veronderstellen dat ieder meisje wel in haar leven ooit een pop heeft gekregen en er al dan niet mee heeft gespeeld. Men beweert dat 'een pop' wel het oudste speelgoed ter wereld kan zijn want zelfs in de Egyptische graven vond men poppetjes als gift of gave neergelegd bij de mummies. Verkleinde kopieën van echte vrouwen zijn er wel altijd en overal ter wereld geweest, zoals de beeldjes van de vruchtbaarheidsgodinnen. Vanaf de 16e eeuw ziet men afbeeldingen van een pop op schilderijen verschijnen als een alledaags speelgoed. Vanaf de 17-18e eeuw verschijnen er poppen waar er een mechanisme was ingewerkt voor bewegende armen en benen. Door de uitvinding en gebruik van de 'veer' in de pop en hiermee bedoel ik niet een 'veer' van een vogel, een overzetboot of een horloge, probeerde men ze wat levensecht en natuurgetrouw te maken. Gaandeweg komen er ook de luxe-uitvoeringen van de poppen in geglazuurde porselein. Om ze beter te kunnen beschilderen en van rouge en lippengloss te kunnen voorzien, gebruikte men uiteindelijk de ongeglazuurde porselein, de zgn biscuit, en dit zijn geen koekjes. De lappen- en stropoppen zag men vooral bij de gewone mensen. En nu zijn er de kunstige, bijna levensecht ogende babies en kleuters, die de mensheid verleiden een speelpop in huis te halen. Het heeft lang geduurd eer er een mannelijke variant kwam. Die zagen we dan eerst en vooral verschijnen in de USA. De Uncle Sam poppetjes, de figuurtjes die cowboy en indianantje speelden en later kwamen de actionmen erbij. Vergeten we zeker en vast onze 'Ken' niet van de Barbies.
En de coronacijfers stijgen weeral overal en dus doet onze taalontwerper maar lustig verder om nieuwe woorden van dat fenomeen met zijn gevolgen, te omschrijven. Vandaag: tweestreepjesmens oftewel een coronatestpositief persoon. Is dat geen goeike? Tot morgen
"Er is geen weg naar vrede, vrede is de weg" zei E.R. Zydervelt. En als dat zo maar eens waar kon zijn dan zou de 'Internationale Dag voor de Vluchteling', zoals vandaag voorzien is, niet meer moeten bestaan.
Voor de tweede keer in het korte leven van mijn zo geliefde blog, begin ik weerom een huzarenstukje te schrijven. Mijn eerste langdurige opdracht die ik mezelf had opgelegd begon op 3 september 2021 en eindigde op 31 december 2021 en betrof de 126 spreuken, uit het schilderij 'De Omgekeerde Wereld' uit 1559. Geschilderd door Pieter Breughel de Oude (1525 '30?'-1569). Iedere dag eentje beschreven en soms van commentaar voorzien. Met het vooruitzicht van de grote vakantie en het amusement dat ik moet bezorgen aan de kleinsten en een beetje grotere kids, ben ik ook een ander schilderij gaan bekijken van deze schilder van het leven van 'alledag'. "Kinderspelen", 91 kinderspelletjes die Breughel, voor alle volgende generaties uitbeeldde en die hij onsterfelijk maakte op doek in 1560. Het is weerom historisch te noemen omdat het ons een inkijk geeft in het leven van iedere dag van het Middeleeuwse kind. Het schilderij, 118cm hoog en 161cm breed, een olieverfschilderij op eikenhout, bevindt zich in het 'Kunsthistorisches Museum' in Wenen. Wie de oostenrijkse hoofdstad bezoekt kan er meteen eens een blik op werpen. En wat zijn 'kinderspelen' precies? Iets waar de 1,5- 12 jarigen en alle volgende jaren, zich mee kunnen bezighouden. Ook in het tijdperk van electronica, internet, sociale media en ga zo maar door. Vandaag een spelletje dat nog gekend is: bikkelen. Een behendigheidsspelletje dat al beschreven staat in Homerus zijn Ilias, op Griekse vazen te zien en op fresco's van de vroegere Romeinse villa's. Een spelletje dat op de speelplaats gespeeld wordt door zowel jongens als meisjes en wel met '5' bikkels. Die klompjes zijn van hard metaal, dat de vorm heeft van het 'sprongbeen van het enkelgewricht' van een schaap. Daar werd oorspronkelijk mee gespeeld, niets ging verloren nietwaar als men een beest slachtte! In het Frans hoort men nog de oorsprong van de bikkel: jeu d'osselets. Het spel uitleggen vraagt te veel van mijn 500 woorden. Kortweg, er is de 'opwerpsteen' soms 'den boer' genoemd of, hoe kan het ook anders 'the Jack' in het Engels. Dan is er de voortgang van het spel door het feilloos uitvoeren met de bikkels van verschillende figuren zoals maaien, zaaien, planten, kappen, muurtje bruggetje enzovoort enzoverder. Al de spelregels zijn te vinden op het keislimme net. En nu bikkelen maar! Morgen wat anders.
De zee: je grootste vriend maar tevens je grootste vijand. Dat zeg ik tegen de kids altijd om hen aan te manen toch respect te hebben voor dit natuurfenomeen. Luisteren naar de redders en blijven waar het veilig zou kunnen zijn. Hoogtij, laagtij, springtij, kellen, muien, wind, niets zo mooi en soms zo onschuldig ogend en golvend maar oh zo gevaarlijk. Het is bij de eerste overrompeling van de kust maar weer eens gebleken dat de 'zee' neemt als men haar niet respecteert. Tot morgen
