Mijn dagelijkse portie lichaamsbeweging zit er op: opgestaan, trappen lopen, ballen smijten en de hond wandelen gestuurd met de buurvrouw. De start kan gegeven worden voor de intellectuele beweging. Dat is ook iedere dag nodig om fit te blijven. Misschien wel 10.000 woorden lezen als oefening en welbevinden van mijn hersenen. Het is zondag, er mag dan eens iets ingetogener en ernstiger geschreven worden. Het vinden van het paleis van Herodus I de Grote (73vC-4vC), vazalkoning van het Romeinse Rijk in Judea. Het is de tijd van het jaar om bijbelse figuren en taferelen van onder het stof te halen. Het is ook de tijd van mijn leven om alles wat kritischer te bekijken en in een juistere historische context proberen te plaatsen. Ik ga hier geen godsdienstles geven, ik ben daar trouwens niet voor bevoegd. Maar mijn leven is doordrengt van christelijke verhalen en evangeliën, en alles eens op een andere manier bekijken is nu de gelegenheid. Deze koning liet een paleizencomplex bouwen even buiten Jeruzalem, dat na zijn dood bedekt moest worden met woestijnzand om zijn herinnering intact te houden tot in der eeuwigheid. In 1967 is begonnen met de opgravingen en in 2007 vond men het graf met geschonden en geplunderde sarcofaag van deze wrede heerser. Nu heeft men het paleizencomplex volledig blootgelegd en kunnen toeristen het bezoeken. In onze christelijke historie en geschiedenis, is dit de man die de kindermoorden op zijn geweten heeft. Door het bezoek van De Wijzen uit het Oosten dacht hij dat er een 'nieuwe koning' geboren was. Beducht als hij was om zijn heerschappij te verliezen, hij had er al zovele rivalen voor uit de weg geruimd, kon hij niet toelaten dat een baby hem van de troon zou stoten. Hij liet alle jongetjes van 0-2j vermoorden. Jozef, Maria en Jezus ontsnapten naar Egypte door de boodschap van een engel. Ze keerden terug naar Nazareth, na de dood van Herodus I. Het evangelie van Matteüs vermeld als enige de moordpartij. Daarom wordt aangenomen dat Jezus kort vóór 4vC geboren is, waarschijnlijk 6vC. Pas 400 jaar later is er over deze gruwel nog eens iets te lezen bij Macrobius in zijn boek: Saturnalia. Na Herodus de Wrede komt zijn zoon, Herodes Antipas als Tetrarch (20vC-39nC) op zijn troon. Hij speelt een rol bij de terechtstelling van Johannes de Doper en Jezus van Nazareth, opgetekend door evangelist Lucas. Ik dacht altijd dat het dezelfde Herodes was die zovele bijbelse moorden op zijn geweten had, maar het is vader en zoon. Het spreekwoord zegt, de appel valt niet ver van de boom. Het zou me te ver brengen om uit te weiden over al de evangelisten en apostelen. Het zijn interessante figuren alsook de oorsprong van de evangeliën en pseudepigrafische evangeliën. Ik ben er een paar uren mee zoet geweest om van het ene figuur naar het andere te gaan via Wikipedia. Ik heb mijn plicht op een zondagmorgen zeker gedaan: een godsdienstoefening.
Omdat ik nog geen vers nieuws van gisteren gelezen heb, begin ik alvast met mijn relaas op hetgeen er deze week aan de zijkant is geschoven. Een opmerkelijk bericht over de nieuwste telg van de Coburgen, prinses Delphine van Saksen-Coburg (°1968). Als Jonkvrouw kon ze bogen op verschillende achternamen van moeder en surplus-papa, maar niets is belangrijker dan als een prinses gefêteerd te worden. Het UZ Gent besloot het "Fonds prinses Delphine van Saksen-Coburg" op te richten. Doel: kunst en cultuur bij personeel en patiënt brengen, een digitale culturele jukebox creeëren en met een soort roomservice, een portie kunst en cultuur aan bed brengen, want 'kunst' kan therapeutisch werken. Als meest kunstzinnige lid van de 'royal family' en zelf kunstenares was ze de aangwezen persoon om ere-voorzitter en ambassadrice van het project te worden. Ze moet er geen cent insteken alleen af en toe eens opdraven. Hopelijk spreekt ze ondertussen al een woordje Nederlands en laat ze het Engels achterwege. Een grote retrospectieve van haar werken behoort nu ook tot de mogelijkheden. Bij het zien van de kunstwerkjes in een traumatische omgeving, zal het misschien veel kindjes aanzetten om artistiek bezig te zijn met nat papier.
Anatole France (1844-1924) alias Jacques A.F. Thibault is interessant voor zijn citaten. Hij was lid van de prestigieuze Académie Française en won de Nobelprijs litératuur in 1921. Het juryrapport: 'als erkenning voor zijn briljante literaire verwezenlijkingen, nobele stijl, diepgewortelde menselijke sympathie en echt Gallische temperament'. Ondanks het lovende rapport van het Nobelprijscomité, werden zijn werken op de 'index' (afgeschaft in 1966) van de Katholieke Kerk gezet als 'verfoeilijke lectuur'. Hij vond het ontzeggen van plezier, een zonde. Zoals blijkt uit volgende uitspraken: het Christendom heeft veel voor de liefde gedaan door er een zonde van te maken, of, van alle seksuele afwijkingen is kuisheid de grootste zonde, of, Heilige Moeder van God, jij die zwanger werd zonder zonde, schenk mij de genade om te zondigen zonder zwanger te worden. To the point zijn ook volgende gezegdes: het ligt in de menselijke natuur om verstandig te denken en idioot te handelen, of, wanneer de wetten rechtvaardig zijn zullen de mensen rechtvaardig zijn, of, de boeken die iedereen bewondert zijn de boeken die niemand leest.
Als een dierbaar persoon overlijdt, is het soms moeilijk woorden te vinden. Een overlijdensbericht van decoratrice Frida Burssens Tatu, reikte me de hand. Voor haar in memoriam stond er:" ik bied je Blauwe Rozen aan, rozen van december". Een blauwe roos staat symbool voor de hemelse liefde, de goddelijke liefde, een gevoel van in vervoering te zijn, een intense spirituele beleving, wat de dood toch is. Ik wil mijn herdenking uitspreken met woorden van Anatole France: "niet meer in staat om langer te leven, was ze bereidt te gaan kijken of God het verdient te worden gekend". Een requiem van Mozart horen, dat ze ontelbare malen zelf gezongen heeft, zou hier op zijn plaats zijn.
Voor alles is er een 'eerste keer' in het leven. Leren zitten, leren stappen, leren spreken en preken, leren lezen en schrijven. Lieve woorden leren gebruiken en woorden die niet door de beugel kunnen liefst vermijden. Het woord van de dag heb ik van mijn hele leven noch gezegd noch geschreven alleen gehoord en eens gelezen bij Herman Brusselmans: kloot, iemand een kloot aftrekken. Ik weet dat er in bepaalde chique restaurants stierenkloten geserveerd worden, maar daar ga ik nooit dineren. Ik hoop dat men bij de castratie van de stier dat beest toch wat waardigheid geeft, een lichte verdoving bijvoorbeeld, vooraleer men hem verandert in een os. Het is natuurlijk de figuurlijke betekenis dat men eens in the picture wil zetten. Het is iemand in de luren leggen, dwarsbomen, in een lastig parket brengen zoals de Gentse student met een paar BV's heeft gedaan. Die mannen zullen misschien gezegd hebben: 'kust' mijn kloten en naar de zee getrokken zijn. En daar begint dan mijn volgende bedenking. Een grote warenhuisketen heeft de rechten en vergunningen verworven om een zeeboerderij te starten vóór de kust van Nieuwpoort. Dit om mosselen, platte oesters en zeewier te kweken. Een totaal verkeerd gekozen woord. Wat is een boerderij en wat hoort daar thuis? Een boerderij is een landbouwbedrijf dat het volgende omvat: een boer, een woonhuis, een erf, weiland, akkerland, stallen voor de beesten, en schuren voor de machines. Op de hoeve fokt de agrariër beesten, meestal zijn dat kippen, varkens, koeien, schapen, geiten, paarden soms al iets exotischer zoals struisvogels en lama's. Het doel is om vlees, melk, eieren, vacht of pluimen voort te brengen en te verhandelen. Al hetgeen ik nu heb opgesomd is onmogelijk te realiseren op een woeste koude Noordzee. Mijn voorstel van naam zou een oud woord van een keuterij, heerd, zaethe, of van een hofstee zijn, een woord dat direct weergeeft wáár er gekweekt wordt: uithof, dus uit den hof. Is dat niet mooi? En het heeft zelfs een goede betekenis. Het was het 'voorwerk' (de historische benaming voor uithof) van een abdijhoeve, een tuin die voor het klooster lag en waar 'conversen' het werk deden. Dat zijn monniken die niet de klerikale wijdingen hadden maar voor de rest alle geloften van de orde gedaan hadden om kloosterling te worden. Nu zijn dat de lekenbroeders. De bekendste convers is Willem van Saeftinghe, was verbonden aan de cisterciënzerabdij Ter Doest in Lissewege bij Brugge, alwaar er zich een standbeeld bevindt van dit heerschap. Hij speelde een belangrijke rol in de Guldensporenslag van 1302. De geschriften vermelden dat hij een beresterke vent was die tijdens die beroemde veldslag Robert II van Artesië van zijn paard sloeg en alzo de dood injoeg. Er werd ook verteld dat hij zijn paard ruilde voor een 'goedendag' en een speer en/of zwaard. Een bijkomend probleem is de naam voor degenen die er gaan werken, vissers zullen het niet zijn en boeren evenmin. Laat me zeggen dat het uithofwerkers of voorwerkwerkers zullen zijn!
Vandaag schrijf ik speciaal voor bloggeres 'Ani' die zich niet goed voelde. Nochtans bezorgde ze me de glimlach van mijn leven door me 'jonkie' te noemen. Ik heb er wel het raden naar welke betekenis ik er aan moet geven: een jong dier? een jong van een dier? een jong mens? of ben ik een jonkie omdat ik in 1948 geboren ben? Nee, het zal wel een glas jonge genever betekenen! Alle gekheid op een stokje ik heb ook vandaag weer mijn bedenkingen en vragen bij bepaalde elementen van de mensheid. Onze Donald 'zien' met zijn fantastische coupe des cheveux, daar kijkt geen mens meer van op. Hij is wel van geel overgestapt op grijs dat een beetje gedistingeerder is dan stroblond. Een beetje de Joe nabootsen omdat ie succes had op election day. Komt hij terug als bijna tachtigjarige? Maar zie, daar verschijnt Boris, met een even bizarre haardracht. Dat ontlokte mij de vraag: hoelang staat deze premier voor de spiegel om ieder haartje nonchalant te dresseren? Of stapt die recht uit bed op de pers en de wereld toe? Of heeft die een kapper die ieder haartje minutieus in stekels zet? Waarschijnlijk een fotootje genomen en op het badkamermeubel gezet om elke dag dezelfde spriet in de juiste richting te krijgen. Als den Boris verschijnt, en het is weer iedere dag, zie ik telkens 'Jommeke' van tekenaar Jef Nijs (1927-2009) voor mijn ogen komen. Het is wel coupe à la jatte bij dat manneke, maar Johnson heeft er wel wat trekjes van. Dezer dagen is er aan tekenaar Jef Nijs, een hommage gebracht door een herwerking en heruitgave van het album: Haaienrots. Getekend door Conz oftewel Constantijn Van Cauwenberge((°1977), een striptekenaar. Eigenlijk verdient Jommeke beter dan de vergelijking met de would-be hippie van Groot-Brittanië. En ik blijf in het Verenigd Koninkrijk met de spreuk van de dag: Sparen is prachtig, vooral als je ouders het gedaan hebben. Dixit Winston Churchill (1874-1965) evenals Boris Johnson, een Brits politicus behorend tot de Conservatieve Partij.
Het 'woord van de dag'. Leuk om op een eigenaardigheidje te botsen. Al is 'strooikruid' of 'echte kamille' niet spectaculair te noemen, wel het gebruik door de eeuwen heen. De zoete geur verdreef de slechte geuren. Inventief als de mens is werd er een juweel in bolvorm, zoals een appel, gemaakt. Men kon het vullen met dit kruid of soms ook met 'amber' en de 'pomander of pomme d'ambre' was geboren. Vooral edellieden en adelijke dames pronken op schilderijen met dit juweel. Mannen deden er soms een afrodisiacum in. Vrouwen gebruikten het om de schaamluchtjes te verdrijven en luizen te weren! Om al die stankgeuren weer naar de hedendaagse mens te brengen richt men 'Odeuropa' op. Deze instelling moet een geurdatabase maken en krijgt daarvoor 2,8 milj € Europese subsidie. Reden: het is belangrijk te weten hoe een varkenslucht in het jaar 1700 rook, hoe Napoleon zijn zweet rook en hoe erotisch zweet riekt! Tijdens de coronacrisis ontdekte men hoe belangrijk 'reuk' is. Waar een virus al niet goed voor is.
Niet iedere dag heb ik evenveel goesting om te bewegen. Een regendag is van harte welkom en een goed excuus om veel op mijn stoel te blijven zitten. Met mijn hond is er toch al beweging genoeg in mijn leven. Die staat er op om regelmatig zijn poten te strekken, om op de wei zijn geliefkoosde salto's en andere sprongen uit te voeren. Ik heb de spannende job van 'ballensmijter' om mijnheer van dienst te zijn. Daarmee heb ik genoeg beweging van armen en benen, om te kunnen zeggen dat ik de bewegingsdriehoek volg: regelmatig rechtstaan en oefeningen doen met mijn ledematen. Hetzelfde meetkundig lichaam gebruikt men om de noodzakelijke, belangrijke, verboden of te mijden voeding weer te geven. Ik volg het schema punctueel alleen hebben ze vergeten er 'koekje of snoepje' bij te vermelden als noodzakelijk ingrediënt om een klein hongertje te bestrijden gedurende de dag. Brood (daarover straks meer) en melkproducten zijn echt onontbeerlijk in mijn dieet en sinds een jaar ben ik ook een overtuigd gebruiker van kiwi's als fruit. Nu kom ik aan de nieuwste triangel: die van het geluk. Moest ik nu nog niet weten wat me gelukkig maakt en hoe gelukkig te zijn, dan zou die driehoek rijkelijk laat in mijn leven komen. Ik heb het zelf allemaal uitgedokterd wat mij tevreden en happy maakt. Wat blijkt, alles staat vermeld in de piramide van happiness. Verdeeld over drie hoekstenen, staan er 9 vaardigheden vermeld en er zijn er zeven waaraan ik voldoe. Ik heb afgaande op de driehoek, een gelukkige oude dag. Ik noem de twee afwezige competenties niet. Er is niets aan te verhelpen en staan mijn 'gelukkig zijn en voelen' niet in de weg. Ik heb mezelf aangeleerd om iedere dag minstens vijf goede dingen in mijn leven op te sommen: ik heb een dak boven mijn hoofd, ik heb het warm, ik heb eten, ik heb kleren, ik en mijn familie zijn gezond en als toemaatje, ik heb een hond. Dat is toch veel! Nu over naar 'brood', mijn dagelijkse onmisbare kost. Wat een kruiswoordraadsel me niet allemaal kan leren, maar de makers van die puzzels zijn soms echte krakken. Het thema was: broodvariëteiten. Als fervente broodeetster waren er verschillende soorten die ik niet kende. Zoals een 'kersttimp': een lekker tarwebroodje gevuld met rozijnen en bigareaux (geconfijte kersen). Een 'vloerbrood' wordt niet in een vorm gebakken maar op de stenen van de oven. Een 'wijbrood' of 'gewijdbrood', in religieuze kringen zegent men het brood. Een 'stoet' of 'roggemik': in linnenzakjes gekookt ongezift roggemeel. Wel bij mij gekend: een 'pompernikkel',een Duits brood uit Westfalen, zwart of donkerbruin roggebrood met bitterzoete smaak. De 'croutons', geroosterde 1cm³ gesneden stukjes brood en vooral lekker bij snert of erwtensoep. Tot slot de lekkere 'stol', een luxebrood met rozijnen en amandelspijs. Mjammie.
Eventjes toch een verjaardag vermelden. Onze Alma Mater, de Universiteit van Leuven, de KUL, voorziet ons op deze dag, al bijna 600jaar, van alle wijsheid. Gesticht op 9 december 1425 door paus Martinus V en de burgelijke autoriteiten van Brabant. Prosit
Ik wil hip en jong zijn. Welke jagger wil dat nu niet? Wel, dat vergt een hele studie, want houding en uitzicht alleen is niet voldoende. Fysiek is er natuurlijk 'no return to the youth' maar mentaal is het echt ook wel een zware inspanning om op gelijk niveau te komen en zeker in conversaties. Ik las de voorstelling waaruit de Ketnetters, Karrewieters en nws.nws.nws.'ers 'hun' woord van het jaar kunnen kiezen. Kinderwoorden: 1) rip 2) idk 3) ewa drerrie 4) yeet 5) viben. Tienerwoorden: 1) simp 2) sus 3) periodt 4) no cap 5) kaas. Om de betekenis van al deze woorden te kennen verwijs ik iedereen door naar de tienersites, hierboven genoemd. Misschien probeer ik ze eens uit om ze vlot te kunnen gebruiken. Waarschijnlijk in een gesprek met mijn hond die zal me niet uitlachen bij gebruik van al die vreemde aaneengeplakte klinkers en medeklinkers. Welk woord zal de eerste prijs behalen in deze prijskamp?Vroeger werd 'prijskamp' gebruikt voor 'examens', want aan elke toets was er voor de 1e, een prijs, meestal een boek, waar niks mee aan te vangen viel.
Overal ter wereld wordt vandaag de sterfdag van een popicoon herdacht. John Lennon (1940-1980) werd vermoord voor de ingang van zijn flatgebouw in New York. Hij was een van de grondleggers van een nieuw muziekgenre, de beat met teksten van weinig woorden en veel yé yé yé. Het was en is nog altijd steengoede muziek. Zijn groep, The Beatles (1960-1970), introduceerden ook een nieuw kapsel voor de mannen en een nieuwe mode. Na de split in 1970 van de groep en samen met zijn vrouw Yoko Ono, werd hij vertegenwoordiger van de hippiebeweging met alle uitwassen vandien. Er kwam een keerpunt in hun leven en het paar engageerde zich maatschappelijk, sociaal en politiek en werden vredesactivisten. Dat leverde prachtige songs: Give peace a chance, Power to the people, Happy Xmas war is over.....Op deze dag overleed ook Golda Meïr (1898-1978), een Israëlische politica. De eerste vrouwelijke premier van 1969-1974 in Israël. Tijdens haar regeerperiode brak er, omwille van haar vele uitspraken, een ware terreur van de PLO uit. Met vliegtuigkapingen, bomaanslagen en als trieste hoogtepunt de gijzeling van de Israëlische atleten op de Olympische Spelen in München van 1972. In 1973 was er ook nog de Jom Kipoeroorlog met Jordanië. Werd gedwongen ontslag te nemen door de ruzies binnen haar partij. Een frivolere vrouw aanschouwde op deze dag ook de laatste keer het zonlicht, Madame du Barry(1743-1793) maîtresse van Louis XV. Een ingénue, een argeloos, onbedorven, onschuldig, naïef meisje van eenvoudige komaf dat opgemerkt werd door rijke heren in de salons van die tijd. Graaf du Barry huwde haar en zo verkreeg ze haar adelijke titel. Die was nodig als passepartout voor de deur van het paleis en het hart van de koning. Zij werd tijdens de Franse Revolutie, na een schijnproces, onthoofd. Haar laatste woorden werden genoteerd: jullie gaan me pijn doen, aub doe me geen pijn! Dat zou ik ook zeggen als ik op een schavotje stond met een beul naast mij.
Ik heb mijn fantasie genoeg laten werken dit weekend en ze is net niet op hol geslagen, gelukkig. Back to business as usual. Daarvoor dient een maandag. Als ik uit bed stap en een eerste blik op de spiegel werp, zie ik precies 'Het spook van de Opera ' staan. Geen schrik hebben lieve mensen, het spook was Erik, een jonge gast en al zeker geen vrouw uit de naoorlogse periode. Hij is het hoofdpersonage van de roman "Le Fantôme de l'Opéra" van Gaston Leroux (1868-1927). Het klinkt bekend in de oren van iedereen omdat er theater, films en een musical van te vinden zijn met de mooie naam 'The Phantom of the Opera'. Ik moest me echt wel fatsoeneren vooraleer de buitenwereld in te stappen. Zelfs al was het maar om de hond zijn pleziertje te geven. Dan naar de keuken waar ik de tafel al gedekt vind, niet door de service die kant-en klare maaltijden aan huis levert, noch uit het sprookje van de Gebroeders Grimm* "tafeltje dek je, ezeltje strek je en de knuppel in de zak". Nee, iedere avond zet ik mijn ontbijttafel klaar zoals het hoort: onderbord (een erfenis van chinese borden van mijn moeder, die voor niets anders kunnen dienen en te goed zijn om weg te smijten), bord, ondertas, tas, mes en een kleurrijk papieren servietje. Radio aanzetten en de eerste ergernis van de dag is er ook. Tegenwoordig moet de "goede morgen luisteraars" gezongen worden zoals een toonladder van de 'do naar de sol'. Nog net niet zoals het lied "Do-Re-Mi" uit de musicalfilm "The Sound of Music" van Robert Wise (1914-2005) met muziek van Richard Rodgers (1902-1979). En, wat krijg ik te horen nu corona wat milder is geworden? Brexit is back in town. De laatste rechte lijn naar de scheiding van de Britten en de Vastelandbewoners. Een fel bevochten echtscheiding waar er alleen maar veel slachtoffers zullen zijn en bovenop veel geld zal kosten. Gelukkig kwam good old Paul Anka (°1941) redding brengen met een forse stem: I am just a lonely boy, lonely and blue, I am all alone, with nothing to do...zingen. Ik heb mijn keel eens goed opengezet bij dit lied en de hond zong mee. Hij is een reu daarom kon ik het lied laten zoals het is en moest ik, omdat hij mee de karaoke deed, 'boy' niet vervangen door 'girl'. Ik heb weeral met veel bravoure, lef en zwier kunnen zeveren deze morgen, dat doet soms deugd. En ja, "Bravoure" is in de vorige zin niet een biertje van hoge gisting, maar mijn manmoedigheid. Verwijt men mij deze zelfzekerheid, die panache, die houding? Dan zegt Jean Cocteau (1889-1963): Cultiveer wat men u verwijt, want dat is uw eigenheid!.
*Jacob (1785-1863) en Wilhelm (1786-1859) noteerden de vertellingen en sprookjes van overal in Duitsland. Zijn nu vooral bekend door het boek "De Sprookjes van Grimm".
