Al surfend bij een voorvader Willaeys

“In de achttiende eeuw vond Brugge de vrede terug die aanmoedigt tot commerciële en industriële activiteiten en kwam er opnieuw een zekere welstand. De gegoede edellieden en de rijke burgers trokken een ganse bevolking mee in de ambitie tot werken en produceren. De statige herenhuizen en de elegante oranjerieën uit die tijd blijven er de getuigen van.

In en rond Brugge wedijverden de edelen en burgers om ter mooiste tuin. De bisschop van Brugge, zelf ook lid van de Confrerie van de heilige Dorothea, ontving de tuinliefhebbers op zijn uitstekend onderhouden zomerverblijf Rooigem. De vrijgezel Laurent Van Ockerhout (1746-1815) woonde op zijn "campagne" langs de Diksmuidse heirweg op Sint-Andries en wijdde er zijn leven aan zijn tuin.

En in de binnenstad dan

Ook in de historische stad bleef de tuin in ere. We weten het dank zij tekeningen die ervan gemaakt werden en beschrijvingen die we er van terug vinden naar aanleiding van verkopen of in de boedelbeschrijvingen bij nalatenschappen. Het mooiste getuigenis is ongetwijfeld het schilderij, waarschijnlijk van de hand van Jan Garemyn, waar de tuin van het Brugs raadslid François Willaeys en van zijn vrouw Anne-Thérèse Vleys op afgebeeld staat. Gelegen in Groeninge, in de schaduw van de Onze-Lieve-Vrouwekerk en palend aan de tuin van de Eekhouteabdij, had de tuin van Willaeys alles om te wedijveren met de Franse tuinen. Aangelegd in het verlengde van een moestuin die aan dezelfden toebehoorde, werd de tuin uitgewerkt volgens de richtlijnen van de grote tuiniers van het ogenblik. Hij bestond uit twaalf rechthoekige parterres, sommige met een grasmat, andere met bloembedden of met laagstammige fruitbomen. Kleine monumentjes vrolijkten de tuin op en achterin stond een groot standbeeld in een monumentale nis, omringd door een waterpartij met fontein. De dames koesterden zich in de zon op het grastapijt, de heren wandelden rond of verpoosden op een bank en de tuiniers bemoeiden zich met de goede onderhoud. Rondom verhieven zich de toren van de Onze-Lieve-Vrouwkerk, die van de Eekhouteabdij en het Belfort, terwijl het silhouet van de patriciërshuizen langs de Dyver zich op de achtergrond aftekenden.

Willaeys was op verre na niet de enige die zich om zijn stadstuin bekommerde. Andries-Lodewijk Van den Bogaerde (1726-1799) die tegelijkertijd burgemeester en tresorier van het Brugse Vrije was, wat hem gezag gaf over een groot deel van het huidige West-Vlaanderen, was ook een groot botanicus. “

© Andries Van den Abeele
Brugge 1998
Deze tekst is in boekvorm gepubliceerd door de uitgeverijen Vanhaecke, Brugge en Editions du Perron, Luik.
Het boek is nog beschikbaar.
Het bevat talrijke illustraties door fotograaf Hugo Maertens, die van ruime commentaar zijn voorzien.

Over het planten van Peren  (Vervolg 23-12-2007)

“Ik ga zeker meer aandacht schenken aan de bemesting.

In het verleden plantte ik altijd 4 palen rondom mijn nieuwe aanplant, en daaromheen prikkeldraad omdat er enkele stuks rundvee in mijn boomgaard lopen. Zij vreten anders van de boompjes en duwen ze omver.

Nu blijkt altijd dat na een paar jaar de grond in het vierkant minstens 15 cm omhoog komt! Er zitten blijkbaar muizen en dergelijke in, de grond wordt erg luchtig, de wortels hangen bijna in het luchtledige. Ik heb een paar keer flink wat koeienmest rondom mijn bomen gegooid, en dit bevorderde de aanwezigheid van wormen, maar die trekken dus weer muizen en mollen aan. Ik zal dus ook maar gaas rondom de wortelkluit aanbrengen in de toekomst, anders helpt er niets. (Verduidelijking: De woelmuizen en woelratten knagen de bast van de wortels, soms met afsterven van de boom tot gevolg.)

Sinds een paar jaar doe ik boomkorven rondom de stam van de boompjes, de grond wordt dan niet meer los, eerder vastgetrapt, maar dat is dan iets minder erg, hoop ik. Bij mij zijn de eerste vijf jaar cruciaal voor een boompje, als ze eenmaal 10 tot 15 cm dik zijn, dan doen de koeien niet zo veel schade meer.

Mijn oude rassen haal ik uit een boekje, genaamd Hoogstamvruchtbomen, 136 pagina's 2e druk 1993, een uitgave van de Stichting Landelijk Overleg Natuur- en Landschapsbeheer (in Utrecht).”

Karel

Een Tuin bezaaid met Perzikboompjes

Charel omringd door een tak van zijn familie

Dit jaar kwam ik in het voorjaar en onlangs in de tuin van Charel Bollansee te Pulderbos.

Ik kon mijn ogen haast niet geloven: overal verspreid over de vrij grote moestuin perzikboompjes.

Ik vroeg Charel naar een verklaring.

“2006 was goed perzikjaar. Ik had  een boom met vele tientallen kilo’s vruchten en ik heb zeker 50 bokalen bewaard + vele kilo’s aan de kinderen gegeven.

En er zijn zeker zo veel kilo’s afgevallen die ik op de composthoop gooide. De ganse winter hadden de stenen het er naar hun zin.

Tijdens de lente heb ik de compost over de moestuin verspreid en ondergespit en vervolgens groenten gezaaid. Nadien kwamen perzikboompjes met vele tientallen gewoon te voorschijn, verspreid over de ganse tuin.

De moederboom heb ik zelf ook uit een steen opgekweekt. Het zijn lekkere, witvlezige vruchten. Het voorbije jaar zat de boom wel in een beurtjaar met slechts een paar vruchten.”

Intussen zijn er al enkele boompjes bij mij uitgeplant. Binnen een viertal jaar hoop ik op de eerste vruchten.

Ik moet gelukkig niet zo lang wachten, want volgend jaar ga ik alvast in de zomer op bezoek!

Wie meer over perziken wil weten raad ik aan de blog van 18-05-2005 te consulteren. Daarin geeft Fik Dennissen, de perzikspecialist van Wommelgem, de essentie van zijn kennis door.

Info Pear Apple

ORIGIN : Cornwall

Flavour  : Sweet

Use       : Dessert

Season  : Second Early

Flower period : Early

Comments : A healthy Pigs Nose type. Old variety rescued by

  James Evans.

Ingolf gaf mij deze gegevens door. Zijn enting was mislukt. Ik heb daar een oplossing voor!

Gelukte Enten uit Cornwall

Na de reis van de Nationale Boomgaardenstichting tot in Cornwall (blogs in september 2006) kreeg Jean-Pierre Billen enten toegestuurd door James Evans (blog 18-09-2006).

Bij de verdeling kregen de geïnteresseerden 3 rassen. Mijn enten zijn alle drie gelukt.

Cornisch Gilliflower is het ras dat mij het meest aansprak.

Het ras werd gevonden rond 1800 en al verdeeld in Londen in 1813. De vrucht heeft een ruw uiterlijk, is geelvlezig en komt op smaak eind oktober. De smaak is intens, rijk en aromatisch. Bewaart tot februari.

Hocking Green  Keukenappel van +/- 1860. Ook als eetappel vanaf Kerstmis. Bewaart tot jan. Een dof-groene die geel wordt bij rijping. Vast vlees. Behoudt bij koken zijn vorm.

Resistent ras tegen schurft en kanker.

Pear Apple  Geen verdere gegevens op ‘t ogenblik.

Rucola

Ik dacht dat de Rucola, de pittige slagroente wel totaal bevroren zou zijn.

Ze staat er nog fris bij! Foto!

Vanmorgen kwam er een medewerker van het Bezoekerscentrum van Zoerselbos waar ze een weerstation hebben. Vorige zaterdag had men er – 11,8° C gemeten.

Dat is hier in vogelvlucht nog geen 2 km vandaan.

Peren 2

De auteur heeft het over de groeivormen van de bomen.

Als eerste behandelt hij de piramidevorm (bomen op kwee onderstam) te planten op 3 m van elkaar. Minstens 40 cm tussen de gesteltakken aanhouden.

Op een oog naar beneden snoeien om vertikale scheuten te vermijden.

De onderste takken worden veel minder ingesnoeid dan de bovenste.

Men bevordert de groei van zwakke takken door een inkerving  boven de takinplanting, waardoor de verdere sapstroom geremd wordt en meer ten goede komt aan de onderstaande tak.

Als 2 komt de Fuseau, de spil- of kolomboom.

Deze bomen worden geplant op 75 cm tot 1 m van elkaar. We spreken van minstens 100 jaar geleden! En ik die dacht dat dat men toen haast enkel hoogstambomen kende!

De zijtakken snoeit men op 25 cm, hoogstens op 35 cm.

Zwakke takken bevordert men door ze langer te snoeien.               Door een dwarse insnede boven der tak aan te brengen.

Onder de tak maakt men gelijktijdig een vertikale insnede. Deze laatste versterkt nog de sapstroom door het uitlokken van een helende werking.

Over Peren

Ik kreeg een echt interessant, oud boekje over peren terug in handen. Dr Joseph Theyskens  Le Poirier  Traité Pratique de sa culture.  Description raisonnée des meilleurs Variétés de Poires à cultiver en Belgique  Histoire de la Pomologie Belge.

Klein formaat  164 bladzijden. Een publicatiedatum kon ik niet ontdekken.

Diezelfde man heeft nog een ander werkje gepubliceerd.

La Vigne  Traité pratique de sa culture sous verre et à l’Air libre suivi de l’histoire des Vignobles de Belgique van 1885.

Meer gegevens heb ik nog niet kunnen ontdekken. Wellicht is het meer dan 100 jaar geleden gepubliceerd.

Gegevens uit de praktijk spreken mij zeer aan.

Mijn ervaring met peren is in vergelijking met appels zeer beperkt. Daar kan dus nog veel aan gedaan worden.

Rond het begin van de vorige eeuw was de peer nog fruitsoort nummer één in België. “Il occupe le premier rang”.

De bedoeling is in de toekomst zaken die mij troffen door te geven.

Alexandrine Douillard

Ik ben aan het uitkijken om nog een paar peren bij aan te planten.

Een van de mogelijkheden zou Alexandrine Douillard kunnen zijn.

De groeikracht is goed, de schurftgevoeligheid beperkt. Regelmatige en zeer goede vruchtbaarheid. Soms moet gedund worden, anders blijven de vruchten te klein. Vruchtvlees: smeltend, zoet, zeer goede kwaliteit.

Willy Mahieu raadt aan vanaf eind september te beginnen met het doorplukken, want te rijp geplukte vruchten worden zeer vlug buikziek. Dus niet rijp laten worden op de boom.

Dit ras werd in 1849 bekomen door de heer Douillard, architect te Nantes, Frankrijk.

ALEIDE GELUKKIG

Ik ben er na een onderbreking in geslaagd om contact te krijgen met Aleide in het hoge, droge Noorden van Kameroen. Ter plekke is nog geen elektriciteit, zodat men voor het bijladen van de GSM naar Kaele moet, de naburige stad.

Dank zij het Jajah-programma op de computer kan ik goedkoop bellen naar haar GSM, tenminste als die opgeladen is. Het bellen met Skype is iets duurder.

Ze is heelhuids teruggekeerd van de busreis met dorpsgenoten naar het Mundangfestival van stamgenoten in Tsjaad, waar de meesten van dit volk wonen.

Hun dorpen zijn nog poverder dan in Going, waar al een paar gebouwen in betonstenen staan. Ginds zag Aleide enkel hutten.

Ze was opgetogen, want de Lawan, de dorpsoverste van Goig had aan het plaatselijk bestuur van CoZoeGo (Comité Zoersel-Going) een groot terrein gegeven in het centrum van het dorp.

Sodecoton, de maatschappij die de katoennijverheid in handen heeft, heeft de container al ter plaatse gebracht. Men is begonnen met het maken van de kleistenen voor de bouw van een gemeenschapshuis met vergaderlokalen, biblotheek enz.

Dit is een soort officiële erkenning van CoZoeGo.

Fruit Bewaren

We krijgen dus een lichte vorstprik, tot – 7 in de Ardennen. Voor de Kempen kan dat -6 worden.

Ik bewaar mijn fruit onder het afdak. De bewaring is er stukken beter dan binnenshuis.

Opdat peren iets vlugger zouden rijpen breng ik een kleine voorraad binnen.

Met de lichte vorst heb ik wel mijn voorzorgen genomen en de bakken afgedekt met een stevig tapijt. Dit is voldoende om lichte vorst te weren.

Als het later toch steviger moest vriezen gaat het fruit de kelder in.

Perzikman op bezoek

Vannamiddag kreeg ik bezoek van dorpsgenoot André De Bie, 79 jaar.Toen de senioren hier op bezoek kwamen kon hij er niet bij zijn.

Zijn grootste interesse gaat naar perzik. Destijds werd hij op weg gezet door Albert Van Riel, een vriend uit Wommelgem, intussen overleden.

Een roodvruchtige, lekkere perzik draagt zijn voorkeur weg. Zou het om een Sanguine de Savoie kunnen gaan?

Momenteel is André aan het uittesten wat voor resultaat het uitzaaien van dit ras geeft. Het lukkingspercentage is alvast gering.                 Met plakenting op andere zaailingperziken kweekt hij dit ras verder.

Ik ben alvast kandidaat voor een boompje.