|
Felix Timmermans, 50 jaar.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Door Filip De Pillecijn
Uit Ons Volk jaargang 22 5/07/1936
Toen wij op de Markt te Lier kwamen, verleden Zondag, was er volk, muziek, gewoel, masten met wimpels en op de pui van het Stadhuis autoriteiten en vrienden van autoriteiten, die welgevallig op dit alles toekeken.
't Is voor Felix Timmermans, dachten wij. Timmermans is binnen een paar dagen vijftig jaar oud. Hij wordt gevierd. Ze halen hem nu zeker naar 't Stadhuis, waar hij feestelijk ontvangen wordt met redevoeringen en eerewijn. Dat hoort zoo. Voor de zooveelste maal in ons leven waren wij abuis. Timmermans zat thuis een pijp te rooken in huiselijke Zondag-stemming en op de Markt reden mannen op fietsen steeds maar rond.
En van die vijftig jaar scheen Felix Timmermans zich niet bijster veel aan te trekken.
***
Eigenlijk is er niet veel voordeel bij vijftig jaar te zijn. Maar bij Felix Timmermans zal dit niet alleen de middaghoogte van het leven, maar tevens die van zijn werk zijn. Wij kunnen hopen en wenschen dat hij nog sterker werk zou voortbrengen, maar toch moeten wij vaststellen dat zijn volledigste boek zijn jongst-verschenen was. En dat dit werk als een logische uitgroei van zijn voorgaande is.
De kritiek is dikwijls hard voor een kunstenaar die rijkelijk voortbrengt zooals Felix Timmermans. Men verwacht een aanhoudende stijging en waar die zich niet voordoet, wordt het oordeel bitter. Lang is reeds de tijd die ons scheidt van « Symforosa .» en « Pallieter » en langen tijd reeds was de kritiek weinig aanmoedigend voor Timmermans. Tot, onverwacht en verrassend, de « Boerenpsalm » weerklinkt met sterken, persoonlijken klank en dadelijk als zijn beste werk wordt uitgeroepen.
Timmermans heeft dit voor dat hij nooit getracht heeft de wegen te verlaten waarop hij zich natuurhjk bewoog ; een deel van de kritiek is steeds geneigd te zeggen : « Kunt gij niet wat anders? » En gewoonlljk wordt dit « anders » een ramp voor den schrijver die naar die raadgeving wil luisteren.
Het is omdat hij, niettegenstaande alles, aan zichzelf en zijn kunst is getrouw gebleven, dat hij ten slotte zijn werk heeft kunnen bekronen met den heerlijken « Boerenpsalm ». Zooals zijn vijftig jaar een schoon stuk leven afsluit, komt « Boerenpsalm » als een glanspunt van een schoon stuk literairen arbeid.
***
Misschien wachten ze tot Timmermans zestig jaar is om hem openlijk- en met ceremonie te huldigen. Zoo gebeurde met Streuvels en Toussaint van Boelare veel stiller en in meer beperkten kring met Verschaeve. Claes werd gevierd toen hij vijftig jaar werd. zoodat de regel van de literaire verjaarfeesten nog niet heelemaal vaststaat.
In ieder geval Lier heeft nu toch een mooie tijdsruimte voor zich om zich tot de plechtigheid voor te bereiden. En Timmermans om nog een heel stel werken te schrijven die op de hoogte blijven van zijn « Boerenpsalm ».
Hij is nu gekomen op dit punt waarop vele onzuiverheden uit zijn vroeger werk zijn weggevallen; het anecdotische ruimde plaats voor ruim en algemeen menschelijke; zijn taal behield haar sappigheid en zijn visie dit onverwachte die een van de voornaamste bekoorlijkheden zijn van zijn boeken; maar ze werden zuiverder, scherper, minder grillig. En het fragmentarische van zijn heimatkunst groeide samen tot een grootsch synthetisch werk van zijn streek en van zijn menschen.
De blijmoedigheid is gebleven, de gulheid ook. Maar de uitbundigheid is verschoond tot stiller vreugde. In den man en in het werk. Die haarbos die steeds voor alle fotografen een buitenkansje is geweest, is nu tot een stemmig peper en zout geworden. Ik kan me zeer goed voorstellen hoe ze te Lier een zestigjarigen, spier-witten Felix Timmermans zullen vieren.
En in de jongste foto's die van hem te zien zijn, krijgt ge naast den lachenden, breeden met zijn ganschen persoon lachenden Timmermans, ook een Timmermans die half weemoedig in zichzelf gekeerd is. Een ernstige, schoone kop ernstig en schoon als zijn jongste boek. Zoo werd de wet van het leven op gelukkige wijze voelbaar in het werk van den kunstcnaar.
Wat zal die rijpe wasdom ons nog geven?
Officieel gevierd of niet, heel Vlaanderen door zullen de menschen denken aan hun Felix Timmermans, die Europeeër is geworden omdat hij een echte Vlaming was.
Felix Timmermans, vijftig is de helft van honderd.
Prosit met uw vijftig jaar.
**********
|
Ik ben Mon Van den heuvel
