VERHALENKALENDER VOOR 1932
Door Felix Timmermans

De burgemeester  -  januari
Stan en Neel Sop waren tweelingbroers en geleken zo fel op elkaar dat er altijd abuizen ontstonden. ꞌt Waren jongmans bij de zestig jaar. Op een zondag deed het nieuws de ronde dat Stan met de weduwe van de mulder ging trouwen. Neel zag er zo 't schijnt geen graten in, maar toen hij kort op dit nieuws zich voorstelde met de kiezing voor gemeenteraadslid, met al de kans van burgemeester te worden, draaide de weduwe haar hart naar de andere kant en vree met Neel.
De ene is de andere, zei ze, en dan heb ik toch liever de burgemeester.
Nu schoot Stan in zijn furie en stelde zich ook voor als gemeenteraadslid maar op een andere lijst, ook met de kans van burgemeester te worden.
't Was een vinnige kiesperiode, de twee broers tegen elkander. En Stan moet toch de slimste geweest zijn, want de dag vóór de kiezing ging hij de wegen op en zei overal : 'Mensen, ge moet voor mij, Neel, niet stemmen.
Het is niet goed dat twee broers in haat komen. Stem gerust voor mijn broer Stan. Ik ga toch trouwen met de weduwe van de mulder zoals gij weet, en ik wil gerust zijn. Stem dus gerust voor mijn broer Stan.'
ꞌt Was eerst ꞌs anderendaag als de kiezing ten einde liep, dat Neel vernam wat Stan had gezegd. En Stan werd gekozen, Neel niet. Een maand nadien was Stan burgemeester.
De weduwe van de mulder is dan maar terug naar Stan gegaan. 'De ene is de andere, zei ze, en 'k heb toch liever de burgemeester.' Z'is met Stan getrouwd. Neel is er ziek van geworden, maar is er toch niet van gestorven, hij trouwde met een poes van achttien jaar.
Ik had gaarne de twee broers getekend, maar daar ze zo fel op elkander gelijken, heb ik er maar een genomen, Stan of Neel ik weet het zelf niet.

De majordomo  -  februari
Hij was de majordomo van het Waterhof. De kasteelheer zat altijd in ꞌt zuiden van Frankrijk. In oktober kwam hij over om een meutejacht te geven in zijn bossen. De majordomo met zijn hogen hoed en zijn wit gezicht was de schrik van de boeren en van allen die van 't kasteel afhingen. Een schrik die voortkwam van zijn te ver gedreven stiptheid. Alles moest juist en op tijd gedaan worden, niet te veel en niet te weinig, juist.
Betalingen, leveringen, huur, getal, gewicht, zowel aan hem als door hem was vierkantig stipt.
Hij was nooit te vermilderen en nam nooit geen enkele beloning of cadeauken aan. Als hij geren een appel had, ging hij die naar de markt kopen, nochtans dat de bogaard de schoonste was der streek.
In zijn administratie wierd het minste penneken opgeschreven en dit trok hij af van zijn loon. Zijn heer, een dikke goedzak, had sinds lang opgehouden hem op zijn te knellende stiptheid te wijzen. Er was aan die man geen zalf te strijken. De boeren zeiden : Hij weet hoeveel blaren er op de bomen staan en hoeveel liters water er in de beken vloeien. Ze noemden hem de marmeren slang.
Hij wist alles en was overal als een spook, waar men hem het minst verwachtte.
Alle dagen swenst het zeven uren sloeg, draaide hij de lamp van zijn bureel uit.
Maar de boeren hadden gezien dat swenst enige dagen het licht later brandde, tot tien uren, zelfs soms tot de morgen in de lucht kwam. Elkendeen zei : Er is iets verkeerd aan 't marmeren serpent.
Als ze geld brachten, telde hij het niet meer na. Hij deed een gebaar van het daar maar neer te leggen en bleef verder over zijn boeken gebogen. Enige dagen nadien kreeg de kasteelheer een brief.

De majordomo schreef hen dat de rekening niet klopte, er was een verschil van vijf frank in ꞌt nadeel van zijn heer, dat hij er dag en nacht had naar gezocht om de reden van het tekort te vinden, en daar hij er niet in gelukt was hij hem zijn ontslag aanbood. De kasteelheer schreef hem terug dat hij om die vijf frank zich geen zorg behoefde te maken, zelfs nog voor geen duizend frank. Maar de marmeren slang wou niet langer majordomo zijn. De kasteelheer kwam zelf naar ꞌt kasteel om hem over te halen, niets aan te doen. Hij pakte zijn koffers en ging in de stad achter de kerk wonen, ꞌs Morgens zat hij lang in de kerk en na de noen, of het regende of niet regende, ging hij naar de dreven van ꞌt kasteel wandelen. Hij raapte de afgevallen twijgen op zoals vroeger, joeg de kinderen uit de mastbossen en bleef de schrik van de boeren. Hij schreef brieven naar zijn vroegeren heer over het nalatig gedrag van den nieuwen majordomo, een zwaar bourgonjegezicht, die wel geschenken aannam en achter de boerendochters reuzelde, welke bomen moesten uitgedaan worden en welke sloten gekuist.
Die vent was razend op de slang, maar ook vol schrik. Ook de stropers vreesden hem evenzeer als vroeger.
Op een keer vonden ze den ouden majordomo dood aan een sloot liggen, het hoofd in het water en ook de rechterhand, die uitgestrekt was naar een stuk fles dat in de sloot lag.

Het Riggereditje  -  maart
Het is een blind, oud peken, maar een levendige in zijn tijd! Hij ziet geen steek meer voor zijn ogen. Maar hij blijft altijd mals en fris. Hij smoort hij zijn pijp om de reuk, menheer, om de reuk. Hij verdient zijn centjes met catechismus te geven aan de kinderen die hem niet goed vanbuiten kunnen leren; en dan ook met stoelen te repareren. Hij kent nog heel zijn Mechelsen cathechismus met uitleg uit zijn hoofd. En al de liekens uit zijn tijd. Hij zingt heel de dag. En daar is geen trouw, geen begrafenis, er mag geen pluim omhooggaan of Riggereditje staat erbij, roert zijn blad voor tien, en doet de mensen hun boekske open tot in 't derde geslacht.
Hij is twee keren getrouwd geweest — Er kwamen geen kinderen. Maar nu gaat hij voor de derde keer trouwen met de boerin die hem alle dagen melk brengt. 'Nu zal 't wel lukken!', zegt hij. 'Ze trouwt mij niet uit compassie. Ik kan er wel tien vrouwen krijgen, maar zij is de schoonste. Ik heb hun gezicht maar te bestrelen, en ik weet het.' En in afwachting van zijn huwelijk zingt hij vrolijk : Ja in mijnen tijd dan ging het heel anders, maar ik was een klepper in mijnen tijd.

De Koker  -  april
De Koker is een boomkapper. Met eens uit een boom te vallen was hij een oog kwijtgeraakt. Als er niets te kappen valt stroopt hij. Hij is nog nooit gepakt geweest. Ze zeggen dat de gendarmen zelf schrik van hem hebben. Hij zit geren hoog in de bomen.
Zelfs klimt hij zomaar, als hij geen werk heeft; in d'hoogste populieren, uit puur genot. 'Daarboven ben ik dichter bij den groten Baas', zegt hij, 'dan is mijn hert gerust.ꞌ De pastoor zegt hem dat hij O.L.Heer in de kerk moet zoeken. 'Niets', antwoordt hij. 'Ik ken maar enen God, den oude, die van hierboven, de andere dat is een nieuwe, die is veel later gekomen, dat is maar zijnen zoon. En ik heb liever met den vader te doen. Die is baas.
'Hij komt weinig in de kerk, maar hij houdt zijn Pasen. Dan zit er altijd veel volk aan de biechtstoel te wachten. Maar hij komt de kerk binnen op zijn grote klonen, stampt er nog harder mee om te zeggen: 'Hier is de Koker. Hij gaat recht naar de biechtstoel. Malheur als er iemand in zit. Hij trekt hem er eenvoudig uit.
Dat is nu niet meer nodig.
Als ze de klonen horen, zeggen zal : 'Menheer pastoor, ik kom seffens weer, de Koker is daar.ꞌ
De Koker heeft nooit ruzie, maar pas op, als er een andere ruzie zoekt. Dan kunnen er geen tien hem nog niet houden. In de winter stroopt hij. Hij verkoopt de hazen in de stad. Maar menheer pastoor en enige anderen krijgen er een voor niets, en ook de gendarmen. 'Ik zal ze verplichten gestroopte hazen te eten,' zegt hij.
Op de ene of andere wintermorgen ligt er een haas op de dorpel der gendarmerie. Die geven hem dan ook niet aan hun hond. 'Zijn liefste dood is, zegt hij, dood uit een boom vallen.' Hij vrijt tegenwoordig met een weduwe met vier grote kinderen. Hij gaat in de lente trouwen. De vier kinderen zijn er al vanonder getrokken in dienst in de stad, uit schrik voor de nieuwe vader.

Het boerken van Henteren  -  mei
Dit boerken was rijk, heel rijk - niet door werken, maar door erven. Hij was al tien jaar weduwnaar, had een dochterken van 18 jaar. Een van zijn knechten wist met het dochterken in ꞌt gevrij te komen. Wist het zover te brengen dat zij moesten trouwen.
Nu kwam hij aan de lieve centen. Hij ging het boerken spreken met zijn zondagse dingen aan, en hij draaide triomfant aan zijn moustachken. Het boerken kreeg haast een geraaktheid van kwaadheid en schaamte. Zo nen nietsmandalle, zo nen van honger de muur op, ik breek u in tweeën ! De knecht lachte. En lijk het te verwachten was, ze trouwden, ꞌt Boerken zette hen in een huishouden, er was een trouwfeest met taarten uit de stad.
De knecht wierd zat en riep nu in zijn overmoed hoe slim hij geweest was. 'Nu werk ik genen steek niet meer, en uw centen worden de mijn.'
Toen stond het boerken recht : 'Polien, zei hij, gaat ge met dien schoelie leven, ja of neen ?'
'Ja ik vader, het is toch mijnen man en...ꞌ
'Goed!', zei het boerken. Meer zei hij niet. En nu ging er geen dag niet meer voorbij of ꞌt Boerken van Henteren gaf een feest. Hij ging in de herbergen, trakteerde voor alleman, riep de mensen van ’t veld om wijn en champieter te komen drinken. Zijn geld moest op ! De schoonzoon had geprobeerd langs notarissenkant aan 't geld te geraken. Het ging niet. Het geld was toegekomen langs vaders zijde toen moeder allang dood was, en ꞌt moederspart was vroeger slechts op enige honderd frank geschat. Het boerken wou geren zijn dochter met haar kinderen innemen, doch die was ook koppig. En hij deed maar op, alles op. Als 't geld verteerd was, verkocht hij een voor een zijn land, zijn koeien, zijn gerief, tot hij zonder een duit op straat stond. Toen was hij een gebroken man geworden, die van den armen leefde. Op ne keer vonden zꞌ hem dood in een hollenboom waarin hij 's nachts sliep.

Mie het Lammeken  -  juni
Zo stond het in de gazetten : 'Verleden nacht is de jachtwachter Franciscus Vereken, van het landgoed St-Jan, door een geweerschot gedood. Men vermoedt dat de misdaad door een of meer wildstropers gepleegd is. Het parket wordt verwacht. Het verdriet van de brave vrouw Vereken is niet te beschrijven.' De moordenaar wierd niet gevonden. Vrouw Vereken is dan naar den baron gegaan.

Ze kwam buiten met twee geweren. Zij wierd de jachtwachtster. 'Ik zal weten wie het gedaan heeft, zei ze. En ik zal mij wreken ! 'Met grote klonen aan, het geweer over den schouder, en de armen gekruist, wandelt zij door de bossen - genen enkelen nacht slaat zij over. Donder, sneeuw, tempeest, zij wandelt door het bos over heel het domein.
ꞌt Kan gebeuren dat de wraak zo in haar opkookt, dat ze voor haar verbeelding den ongekenden moordenaar oproept. 'Laat ons denken dat die boom hem zou zijn , zegt ze en dan legt ze in die richting aan en schiet. 'Wie ik in het bos zie, 't is eender wie, is eraan', zegt ze aan de mensen, en z'is de schrik van de stropers geworden.
Ze noemen haar het Lammeken. ꞌt Is eigenlijk een wolvin geworden, die elke nacht erop uittrekt om te doden, die niet meer wenst dan dat er eens iemand door ꞌt bos zou komen om hem kunnen neer te schieten. De wraak die zij niet kan uitwerken maakt haar wild en bruut. Haar gezicht is hard en onmeedogend geworden lijk haar hart.
Zij loert, sluipt, kent noch schrik noch verlegenheid, en ze vloekt als het morgen wordt: 'Weer een nutteloze nacht voorbij'.

Over heel het domein is er van stropers geen spoor meer. Z'heeft er de schrik onder. Ze weet dat z'haar willen doodslaan, haar huis in brand steken. 'Ze willen, maar ze doen 't niet, ze durven niet. Ne goeie man omverschieten de lafaards dat kunnen ze, maar wie naar mij ne vinger uitsteekt, is zijn gezicht in spijs.' De grote wraak is niet gekomen.
Toen ze oud stierf, zei ze op haar doodsbed : 'Ik durf zo, zonder dat ik iemand doodgeschoten heb, niet naar onzen Frans gaan.'

De profeet  -  juli
Van jongsaf zat hij in de boeken. Als hij op stiel was, wierd hij weggejaagd omdat hij te veel droomde. Hij ging van den enen winkel op den anderen, en kon op 't einde toch een koollossersschoen ineengenageld krijgen. Hij gaat den boer op schoenen repareren, en hij woont daar ievers op den steenweg in een oud bareelhuizeken. Hij zegt niet veel bij de boeren, maar als hij iets zegt, dan is ꞌt over ꞌt einde van de wereld. Dan staat hij op, dan komt er lijk vuur uit zijn ogen en met woorden uit St-Jan den Evangelist en van andere profeten, voorspelt hij den groten ondergang. Dat doet hij soms ook in ꞌt openbaar als er veel volk bijeen is.
Hij is door God gekozen om het de mensen te komen melden. Zijn huis, daar mag iedereen binnen. Daar komen de landlopers de nacht doorbrengen, de wrakken, de zatlappen die niet thuis geraken, de stropers.
Ze kunnen bij hem binnenkomen. Ze krijgen een soort bed en 's morgens koffie. En dan preekt hij van 't einde van de wereld. Zo vond hij eens onderwegen een sloor met een kindje. Een bedrogen jongedochter, thuis weggejaagd en door haar lief in den steek gelaten. Hij nam ze in. Hij zag haar slapen, nen helen nacht zat hij aan haar bed. ꞌs Anderendaags ging hij niet uit repareren. En 's avonds deed hij de deur op slot. Een zatlap kwam rammelen.

Hij deed niet open. En hij zei geen woord over ꞌt vergaan der wereld aan het meiske. Hij zei alleen, dat hij ook zo'n kindeken zou willen hebben. En hij zuchtte, en hij bezag haar; ze was niet heel schoon, maar ze was zo teer en lief tegen dat kind; die teerheid verlichtte haar. Die teerheid doorgeurde hem. En als ze weer zo bezig was haar kind in slaap te doen, toen nam hij haar hand, kuste ze en snikte : 'Ik weet niets, ik weet niets.
De wereld mag niet vergaan, de wereld kan niet vergaan. - Laat ons trouwen !
Dat deden ze, en er kwamen veel kinderen.

Bienus  -  augustus
Bienus zijn stukske land komt tot tegen het kerkhof. Als hij zaaide, als hij maaide, dag in dag uit heeft hij mensen zien begraven. Mensen van de stad en mensen van den buiten. Daar ligt een stuk mensen veraard. Hij is er filosoof door geworden en hij leest boeken, troost de mensen en hij heeft wijze spreuken ten beste.
Maar als hij op een jaar, door de ziekte die er toen heerste, vier van zijn kinderen daar heeft zien begraven, en 't ander jaar zijn vrouw, dan is het met zijn wijsheid uit, dan heeft hij geen enkele spreuk niet meer te zeggen en 't is gedaan met de boeken. 'Praat, praat, zegt hij, alles is praat.ꞌ Het heeft zijn hart gekraakt. En als hij maait of als hij zaait, om de tien minuten staat hij stil en blijft naar ꞌt kerkhof staan zien.
Dit kerkhof, dit kerkhof! Dit is ꞌt enige dat genen praat is. Dit is de grote stilte. Hij ziet en hoort de mensen in hun gedoen, hij ziet ze vrijen, trouwen, kermissen. En eeuwig zegt hij : Praat, praat.ꞌ Zijn leven staat ervan stil; zijn leven en zijn werk. Hij wordt arm, wat kan ꞌt hem deren. Zijn hoeve wordt verkocht; 't raakt zijn knoesel nog niet. Dat is maar praat, alles is praat. De grafmaker is een vrolijke vent en hij delft de graven al fluitende. Maar die krijgt ook zijnen toer. En ze komen Bienus roepen of hij het graf wil delven. Bienus bleef grafmaker, 't Eerste wat hij deed was zijn eigen graf maken. Maar ge sterft niet als ge wilt.
ꞌt Graf ligt er al jaren open, 't is vol kruid en wilde bloemen gegroeid. En immer graaft hij voor arm en rijk. groot en klein. Ze gaan hem voor, ze verdwijnen in de stilte. En hij blijft staan in het leven, in het gepraat en ziet met weemoed naar den put, die elke lente opnieuw vol kruid en bloemen groeit.

Pier van Boekweitstrooi  -  september
Hij woonde in de klein boskens aan de Nete. Hij was zo lang en zijn hut zo laag, dat hij zijn kop door 't strooien dak stak om te zien wat er buiten gaande was. Zo zag hij 's nachts naar de sterren. Hij beleesde kwaden huidbrand, maakte zalven en had toverboeken. De kinderen zeien dat hij naalden in zijn ogen had.
Als hij een paard bezag viel het om. Op een keer trok hij eruit. 'Ik ga een wijf halen', zei hij. Hij ging naar den burgemeester van ꞌt dorp en zei hem : 'Ze kunnen van mijn huis afblijven, of ze krijgen de cholera...
'Zeven jaar later kwam hij terug op een hondenkarretje en hij had een klein oud wijfke bij met pekzwart haar en schuine ogen, en 't had geen toppen aan haar vingeren, aan haar duimen wel. 'Dat is mijn wijf, zei hij.
Daar geloofde niemand een gram van. De mensen zeien dat ze visschubben op haar benen had.
Het hutteken was ineengezakt. Ze zetten het samen terug recht. Maar van toen af dierf niemand niet meer hem voor 't een of ꞌt ander geval bezoeken terwille van dat oude wijfken. Ze wisten wel wie het was, maar dierven de naam niet noemen. Zondags reed hij ermee naar de vroegmis. Maar ꞌt volk ging de kerk uit. Tot den duur vroeg de pastoor of ze naar een andere parochie naar de mis wilden gaan. Ze gingen dan niet meer naar de kerk, ook niet naar een andere parochie.
Als 't ievers brandde, 't was de schuld van dit wijfke; stierven er koeien, was er ziekte onder de mensen, ꞌt een of ꞌt ander ongeluk, 't was altijd de schuld van die met haar visbenen. Op ne keer toen zij op de baan was met konijnenvoer hadden ze met stenen gegooid tot zꞌ er halfdood bleef liggen. Maar met de kermis in oktober kwam de wraak, ꞌt Regende al dagen. De waters waren gezwollen. Twintig jaar geleden was het dorp eens overstroomd geweest. Maar nu waren er goede dijken. Maar terwijl dien zondagavond de piston in de tenten de koppels deed waggelen, luidde ineens de noodklok. De dijken waren doorgebroken. Grote overstroming.
Heel het dorp onder water, tien mensen verdronken. Toen het water zakte, vonden zꞌ in de hut het oud wijfken in ontbinding. Van Pier niets meer te zien. Doch ꞌt gebeurt dat z'hem soms in den nacht tegenkomen op den dijk, en dat is dan altijd het teken dat er weer een overstroming gaat zijn.

Ster der zee  -  oktober
Ster der zee, zo heette de mosselboot, die in de mosselmaanden aan de werf van 't stadje kwam aanleggen.
De zoon Piet reed dan met een karretje met mosselen de stad rond. De vader bleef swenst op 't schip. Piet kwam altijd voorbij ꞌt stamineeken Den Eenhoorn.
Verkocht er mosselen, dronk er een paar pinten en vrijde met Marcelinneke. ꞌt Was tegen de kanonnierskazerne en er kwamen daar veel soldaten, en zo ꞌt schijnt was Piet haar enig lief niet. Maar wat wist die jongen daar af, als ge zo altijd op een schip leeft, dat heen en weer zeilt! Hij sprak er met zijn vader over. Die was content.
Ze zouden dan trouwen en zij op ꞌt schip komen wonen, en de vader zou daar ievers in Zeeland zijnen ouden dag uitvieren. Het schip lag weer aan, 't was in november. Toen hij dien avond in ꞌt stamineeken kwam, zat zij met een kanonnier achter de tafel te vrijen. Enige glazen kapot en kreten van 'k trouw met genen mosselvent.
De soldaten zwierden Piet buiten voor hij gestoken had.

Het sloeg in den jongen zijnen kop. Hij moest haar hebben dood of levend. De week nadien toen de boot weer aanlag, vader was er niet bij, sloop hij 's avonds in het Krabbestraatje tegen dat ze van de cinema kwam. Hij sprak haar aan en vroeg van eens mee rond te wandelen.
Hij moest haar iets geven. En nu ze weer in zijn armen was, hield ze weer van hem, voor een week of zo.
Ze kwamen op de werf. Daar lag het schip. Kom, zei hij. En voor ze kon weigeren, pakte hij haar op, droeg zꞌ over de plank en stopte ze in ꞌt ruim. Direct vaarde hij weg. Tegen den morgen waren ze voorbij Antwerpen; de wind in 't zeiltje, altijd verder, de Beneden-Schelde in, voorbij Vlissingen, nog verder de zee in. Kleiner, kleiner wierd het mosselbootje, den avond en de storm vielen verveerlijk over de wereld. In de lente spoelde er daar ievers tegen Duinkerken een stuk voorsteven aan, waarop ge met moeite de ingebrande letters lezen kon : Ster der zee.

Mie Vogel-Petrol-Mie  -  november
Eerst leurde ze met een stoopke petrol van deur tot deur. Maar van ꞌt begin af had ze een frullemuts op met een vogel versierd, ꞌs Morgens de muts op en tegen den nacht af. Z'had zo verschillige mutsen, een voor in de week, een voor heel slecht weer, een voor zondags en een voor wat nog ? Haar armen waren lang geworden van ꞌt sleuren met de petrolstopen. Ze was proper, werkte lijk een bie en ze verdiende centen.
Het was een kapitein. Z'had een lummel van een vent, die niet goed wist wat zweet was en baas wou zijn van de centen die zij verdiende. Eerst zat het er dikwijls tegen, maar Mie zag seffens zijn zwakken kant. Hij dronk geren en als hij veel binnen had was hij een lam, en deed niets anders dan stoefen dat zij zo rijk waren.
En om gerust haren petrolhandel te kunnen doen en om rijk te worden, deed Mie hem drinken. Ze gaf hem geld om te drinken. Ze bracht zaterdags een fles beste mee. Hem alle dagen zat maken was d' enigste manier om vooruit te komen. Een ander zou zeggen : 'Hij drinkt ons arm.' Zij zei : 'Hij drinkt mij rijk.'
Ze was bij de hand. Ze kende immers commerce. Van petrolstopen kwam het tot een petrolvat, dat ze op een wagenske door de stad voerde. Ze kocht kleine fondskens en die liepen ineens omhoog, dat ze twee huizen kon kopen, het hare en dat van daar nevens. Z'had geluk, maar ze stond vroeg op. Twee jaar later trok een paardje met nen roden ijzeren petrolwagen rond. ꞌt Jaar nadien had ze drie wagens en knechten, voor de dorpen.
Een stal met drie paarden.

Heel de straat was van haar. Maar ze droeg nog altijd een frullemuts met een vogel op. En voor zondags, als z'haar purperen zijden kleed aanhad, droeg zꞌ een muts met een echten paradis. Ze reed in een open calèche, zo kwam ze de huishuur ontvangen. Maar ze bleef simpel en ze zat mee in de klein stamineekens van ꞌt kwartier met de kaarten te spelen. 'Ge zijt rijk geworden, Mie.' 'Door hard werken en doordat mijnen vent zo fel gedronken heeft.' Die man dronk nog. Toen kwam de gas. Mie deed een openbare vergadering beleggen tegen het gevaar van de gas. Maar de gas kwam.
Zij is nu oud en krom en gaat met een stoksken. Maar zij wil in haar schoon huis geen gas. Petrol, anders niets. En ze draagt nog altijd een frullemuts met een vogel op. Ze dooft uit. En haar man, die nog altijd drinkt, wacht kalm naar die uitdoving, om alles op te kunnen drinken, z'hebben toch geen kinderen.

Mieke Lieke  -  december
Ze was verliefd geworden op een speelman, enen die met viool van dorp tot dorp reisde en hij speelde dan op de pachthoven zo'n schoon liekes dat ze de tranen in dogen kregen. Het was een bleke jongen met een zwarten baard en hij mankte wat. Maar hij kloeg zo van zijn been dat hij niet verder kon.
Hij bleef er een week. En Mieke die daar meid was en nog maar 16 jaar, was op die man verliefd geworden en hij op haar. Hij speelde voor haar zo ’n schoon liekes! En de nacht voor hij vertrok, had de boer hen ontdekt dat ze zaten te vrijen. Zij vloog direct weg. Maar zij trok met hem mee.
En terwijl hij speelde, ging zij met een baksken rond. Zij sliepen den derden dag bij een boer in een schuur. Maar toen zij ꞌs morgens wakker wierd, was hij weg. Langswaar was Armand gegaan?
Ze zocht dagen en dagen. En toen z'op haar dorp weerkwam, wierd zij door haar broer, want ouders hadden ze niet meer, buitengezet en door 't volk weggestoten. Ze dwaalde van hier naar ginder. Ze gaf zich over aan 't slechte om van honger niet om te komen. En altijd zocht ze ondertussen naar Armand.
Op ꞌt laatste wierd ze door gendarmen opgepikt en in een verbeteringshuis gestoken van Maria Magdalena.

Toen zꞌer weer buitenkwam op haar eenentwintig jaar, zou ze in post gaan als meid bij een oude juffrouw in de stad. Ze was er nog maar drie dagen of zꞌ hoorde viool spelen in de stille straat. Het was Armand. Ze liep naar hem. Ze kuste hem en ze wou mee. Maar hij kon dat niet doen, zei hij, als elk lief moest meegaan, dan heb ik er een volle straat bij. Daarbij ik ben getrouwd. Toen zei ze haren post op. Ze was gebroken van hart en ging terug naar haar dorp. Ze ging bij de boeren uit naaien en ze zong dan de liekes die Armand voor haar gespeeld had. Ze zong ze als ze over de wegen trok, ze zong ze als ze door de sneeuw ging of bij zomeravond aan haar deur. Dat zingen was haren troost. Dan herleefde ze terug de schoonste uren van haar leven. En iedereen zei dat ze zo gelukkig was.

******