Foto
Inhoud blog
  • GOMMAAR TIMMERMANS OVERLEDEN
  • Toespraak bij de opening van uitgeverij
  • Speciale tekening van Felix Timmermans
  • Wat andere kunstenaars over de kunst van Timmermans schreven - Flor van Reeth
  • Intervieuw met Tonet Timmermans - Jooris van Hulle
  • Beste bezoeker
  • Op bezoek bij Tonet Timmermans - Denijs Peeters
  • Timmermans in Baarn - Huub van der Aa
  • Felix Timmermans en Camille Melloy - Etienne De Smedt
  • Ge zijt uw eigen baas en uw eigen koning - Bart Van Loo
  • Boerenpsalm tentoonstelling in Mol
  • Felix Timmermans was voor alles Dichter - Erik Verstraete
  • Laat het nu stil worden - Herman-Emiel Mertens
  • De Stille Timmermans - Marcel Janssens
  • Pallieter - Fons Sarneel
  • Begrafenis van Felix Timmermans op 28/01/1947 - Gaston Durnez
  • Job Deckers en de lokroep van Schoon Lier - Roger Vlemings
  • En waar de ster bleef stille staan - Felix Timmermans
  • De Fé herleeft in Lier - Paul Depondt en Pierre De Moor
  • " E Vloms keuningske " - Gaston Durnez
  • Sint Gommarus - Felix Timmermans
  • Timmermans ter ere, een selectie uit zijn picturaal werk - G. Carpentier-Lebeer
  • Bij de heilige Anna klinkt hardrock-muziek - Frans van Schoonderwalt
  • En als de Ster bleef stille staan... - J.J. Vürtheim Gzn
  • Felix Timmermans, de Liersche Breughel - Caty Verbeek
  • Het afscheid van Felix Timmermans - Redactie
  • De Poëzie van Felix Timmermans - De Nieuwe Gazet 09/08/1947
  • Uniek dat auteur alles van zijn werk heeft bewaard - Frans Keijsper
  • De fijne nostalgie van Felix Timmermans - Rigoberto Cordero y Léon
  • Lier gegroet, nog duizend pluimen op uw hoed - Willem Hartering
  • De Timmermans-tegeltjes - Ward Poppe en Philip Vermoortel
  • Pallieter wint het van Wortel - Gaston Durnez
  • Het spekbuikige Brabant en het magere Kempen land - Marcel Pira
  • De Zeemeermin - Bert Peleman herdenking op 11/07/1986
  • Profiel van Felix Timmermans - Etienne De Ryck
  • Lia Timmermans - zo was mijn vader - Manu Adriaens
  • Felix Timmermans in Waalwijk - Arthur Lens
  • Overeenkomst - Van Kampen
  • Ronald
  • Mooie Faience steentjes van de Fé
  • Mooie opdrachten - uniek materiaal
  • Bij de recente Duitse vertaling van Adagio - Stijn Vanclooster
  • Dit schreef Gommaar
  • Waarom ik van Timmermans hou. (deel 1) - Viktor Claes
  • Waarom ik van Timmermans hou. (deel 2) - Viktor Claes
  • Felix Timmermans - Uit mijn rommelkas
  • Felix Timmermans, zijn succes en zijn schrijversplannen - Redactie
  • Een Tafelspeech en een Interview - Karel Horemans
  • De Muziek in het werk van Timmermans - Louis Vercammen deel 1
  • De Muziek in het werk van Timmermans - Louis Vercammen deel 2
  • Streuvels en Timmermans - Jan Schepens
  • Reimond Kimpe - Joos Florquin
  • Pallieter in Holland - Cees Visser
  • Intimations of Death - Schemeringen van de Dood
  • De Blijdschap van Guido Gezelle en Felix Timmermans. - Gaston Durnez
  • Toespraak gehouden in Hof van Aragon - Philip Vermoortel
  • De schrijver Antoon Coolen in Hilversum - P.J.J.M Timmer
  • Felix Coolen
  • Pallieter verboden - redactie Het Vaderland
  • Over Pallieter. - Voordracht in het Foyer-Concertgebouw op 24 januari 1919.
  • Beste vrienden - redactie
  • 'Ik heb mijn kinderdroom waargemaakt' - Lieve Wouters
  • De man achter GOT - Andy Arnts
  • Gestopt met tellen, Hoeveel boeken ik geschreven heb - P. Anthonissen
  • Liefde is nooit verboden - Frans Verleyen
  • Felix Timmermans overleed vandaag - Bertje Warson
  • Saluut bij een honderdste verjaardag - Marc Andries
  • Timmermans op de planken - Daniël De Vos
  • Gaston Durnez Exclusief - Etienne Van Neygen
  • Vlaamser dan Vlaams. - Hans Avontuur
  • Felix Timmermans en Averbode - G.J. Gorissen
  • Een tweede leven voor Timmermans en Claes - Patrick Lateur
  • Een Brief aan Felix Timmermans - Johan De Maegt
  • Dichter und Zeichner seines Volk - Adolf von Hatzfeld
  • In de Koninklijke Vlaai - Felix Timmermans
  • Fred Bogaerts - Adriaan De Bruyn
  • De Natuur blijft verbazen
  • Kluizekerk sloot definitief - redactie
  • Timmermans heeft geen Fascistisch Bloed - Lode Zielens
  • Om er even bij stil te staan - Etienne De Smet
  • Tekeningen
  • Aan boord met Felix Timmermans - Anton van Duinkerke
  • Gommaar Timmermans - GoT 90 jaar
  • Het Menu - Bonni Konings
  • Onuitgegeven handschrift van Felix Timmermans
  • Zet uw ziel in de zon - Gaston Durnez
  • Stijn Streuvels 70 jaar - Felix Timmermans
  • Anton Pieck: een vriend van Vlaanderen - K. Van Camp
  • De Pallieter kalenders. - Marc Somers - Deel 1
  • De Pallieter kalenders. - Marc Somers - Deel 2
  • De Pallieter kalenders. - Marc Somers - Deel 3
  • Zelfportret - Felix Timmermans
  • Ik had zo graag Felix geheten! - Daniël De Vos
  • Tony Fittelaer: « Kozijn Felix was een buitengewoon mens » - Vandecruys Geert
  • In en over Juffrouw Symforosa - Arthur Lens
  • Bij Pallieter thuis - Redactie
  • Kalender 1932 - Felix Timmermans
  • Mijn eerste boek - Felix Timmermans
  • De Fé vulde een kamer - Martine Cuyt
  • Met Timmermans op literaire bedevaart naar Lier - Jaak Dreesen
  • De Toverfé - Wannes Alverdinck
  • " Er gebeurt iets… Timmermans herdacht " - Jan Vaes
  • Bij Marieke is de Fee nog thuis - Marc Andries
  • Oosters Geschenk van Clara Timmermans (Haiku's)
  • Een soep met vier troostende mergpijpen - Gaston Durnez
  • Met Felix Timmermans op stap door Lier - Jos Vermeiren
  • Professor Keersmaekers over Felix Timmermans - Jaak Dreesen
  • Honderd jaar geleden werd Felix Timmermans geboren
  • Tonet Timmermans overleden 26/03/1926 - 16/04/2020
  • Briljante vertegenwoordiger van de volkskunst ! - Al. Slendsens
  • De goede Fee op zoek naar de Kern - Gaston Durnez
  • Saluut bij een honderdste verjaardag - Marc Andries
  • Een ministadje uit de voltooid verleden tijd - Frans Verstreken
  • Felix Timmermans, Tekenaar en Schilder - Denijs Peeters
  • In defence of Timmermans - Godfried Bomans
  • Hoe Pallieter werd onthaald door Nederlands publiek - Karel van den Oever
  • Adriaan Brouwer - Sirius
  • De Pallieter rel - Lode Zielens
  • Boerenpsalm - Willem Rueder
  • De zachte Keel - Frans Verstreken
  • Feestelijke Groeten
  • Merkwaardige gesprekken - Gommaar Timmermans
  • En als de Ster bleef stille staan - Top Naeff
  • Gaston Durnez - Overleden
  • Felix Timmermans - Rond het ontstaan van Pallieter
  • Een barre winter in Schoon Lier - Henk Boeke en Claus Brockhaus
  • Interview met Gommaar Timmermans - Bertje Warson
  • Felix Timmermans werd onrecht aangedaan - W. Roggeman
  • Gesloten wegens nieuwe schoenen - Toon Horsten
  • Boerenpsalm - Peter Claeys
  • Gommaar Timmermans - Paul Jacobs
  • Ernest Claes - Felix Timmermans en voordrachten in Duitsland
  • De Molen van Fransoo - Felix Timmermans
  • De Vroolijkheid in de Kunst - Carel Scharten
  • Adagio - Felix Timmermans
  • Hoe ik verteller werd - Felix Timmermans
  • Pallieter wordt honderd jaar - Bertje Warson
  • Openingstoespraken - Timmermans-Opsomerhuis 1968
  • Toespraak Artur Lens Archivaris - 1968
  • Toespraak Hubert Lampo - 1968
  • Timmermans als Schilder en Etser - Floris Van Reeth
  • Felix Timmermans, Dichter und Zeichner seines Volk.
  • Felix Timmermans - Theo Rutten
  • Gesprek onder vier ogen - Fred Bogaerts 70 jaar
  • Timmermans over De Pastoor in den bloeienden Wijngaerdt
  • Tooneel te Brussel
  • De vroolijkheid in de Kunst
  • Stamboom van Felix Timmermans
  • Timmermans over "De Pastoor uit den Bloeienden Wijngaert
  • Felix Timmermans over den Vlaamschen humor
  • Adagio - Lia Timmermans
  • De nachtelijke Dauw - Felix Timmermans
  • Felix Timmermans geschilderd door Tony Claesen - 2018
  • De Nood van Sinterklaas - Felix Timmermans
  • De Vlietjesdemping te Lier - Felix Timmermans
  • Pallieter naast Boerenpsalm
  • Pallieter in het klooster - Cees Visser
  • Info FT Genootschap
  • F T Fring bestaat 25 jaar
  • Timmermans en de Muziek - Daniël De Vos
  • Fons De Roeck
  • Is Timmermans Groot ? - Felix Morlion O.P.
  • Renaat Veremans vertelt - José De Ceulaer
  • Vacantie bij de oude boeken - Gaston Durnez
  • Foto's van Oude Lier 1
  • De Pastoor uit den Bloeyenden Wijngaerdt
  • Brief Gommer Lemmens - 11/06/2013
  • 70 jaar geleden ....
  • Overlijden van de Fé
  • Luisterspel Pallieter 2016
  • Bibliotheek van de stad Lier
  • Anton Thiry - Gaston Durnez
  • postkaarten
  • Een Mandeke Brabants fruit
  • Clara Timmermans overleden
  • Covers van Pallieter
  • Pallieter en Felix Timmermans
  • Toespraken 25/6/2016 - Kevin Absillis, Kris Van Steenberge en Gerda Dendooven
  • De Lierse Lente - Ronald De Preter
  • Felix Timmermans - Emiel Jan Janssen
  • Pallieter honderd jaar - Gaston Durnez
  • Adagio - Frans Verstreken (Hermes)
  • Pallieter, een aanval en verdediging
  • Foto's 1
  • Driekoningen-Tryptiek - Jacques De Haas
  • Over Pallieter (25/01/1919)
  • Timmermans' werk in het buitenland
  • De Eerste Dag - Felix Timmermans
  • Het Kindeke Jezus in Vlaanderen
  • Fred Bogaerts - Felix Timmermans
  • De Harp van Sint Franciscus - Gabriël Smit
  • Timmermans en Tijl Uilenspiegel
  • Felix Timmermans ter Gedachtenis
  • De Vlaamse Timmermans - Paul Hardy
  • Timmermans was Einmalig - José De Ceulaer
  • Levenslied in schemering van de dood - Gaston Durnez
  • Expositie in De Brakke Grond te Amsterdam
  • Bij de Hilversumsche Gymnasiastenbond
  • Timmermans als schilder en tekenaar - W.A.M. van Heugten
  • De onsterfelijke Pallieter - Tom Vos
    Zoeken in blog

    Beoordeel dit blog
      Zeer goed
      Goed
      Voldoende
      Nog wat bijwerken
      Nog veel werk aan
     
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Foto
    Felix Timmermans
    Vlaamse schrijver, dichter en schilder * 1886 - 1947 *
    05-04-2021
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.De Muziek in het werk van Timmermans - Louis Vercammen deel 2

    § 3. De dingen zingen

    Niet alleen de instrumenten hebben een taal, maar ook de levende en de levenloze wezens. Zoals Gezelle dichtte: "Als de ziele luistert, spreekt het al een taal dat leeft: blaren van de bomen, baren in de stromen, wind en wee en wolken..." Uit die rijkdom aan beeldende taal hebben we hier slechts de bloemen geplukt, waarvan de kleuren klanken zijn en waarvan de ruikers de vorm aannemen van een symfonisch gedicht. Mensen en dingen zingen, alleen een minnezanger als Timmermans kan het lied vertolken.

    land en lucht
    In de doodsnovellen is het normaal, dat slechts één muzikaal natuurbeeld voorkomt en uiteraard in sombere toonaard. Op het kerkhof te Diest kroop de droeve klimop, als de dode-zang van middeleeuwse monniken, langzaam op rond de puinen. Maar de genezing kwam en de auteur wilde de velden zien, de horizonnen, de bossen en de waters, het groot klavier der seizoenen (12). Hij zag ze en hoe!
    Een morgenpastorale rijst met muziek uit de smoorlucht (16). Ineens steekt de zon een koperen bazuin door den mist (43) en als flessenmuziek aan den einder barst de morgen open (27). Kristallen klanken droppelen, dan zijn de bomen orgelpijpen (40). Men heeft maar op een horen te blazen en de melkwitte mei zal van achter de draaiende molens te voorschijn treden (7). Heel de natuur is muziek, het ruist als een orgel (16). De vogels doen de bomen van wellust zingen, de reuken wandelen ondereen. ’t Is om er bij in slaap te vallen lijk een slang door zoet muziek (5).
    Het rapezaad trompet als een geelkoperen muziek (22). De warmblauwe hemel was met muziekwolken doorvlokt (6) en een windeke vingerde muzikaal in de bomen (9). Het leek of het de lente was die zong (5). In Italië tekenen de bergen een symfonieke golflijn tegen de lucht (22), in Zwitserland slurpen de bossen de klanken op (27).

    Wanneer de brem zijn gouden droppels uitfonteint, dan lacht het kempenland als het gegichel in een koperen trompet (43). In Brabant is de grond vettig, daar groeit het vanzelf en overdadig, daar hangt het lied in de bogaards (20). Daar verdrinkt Pallieter in een plek papavers, hij moest die geweldige klanken rood betasten. Zegt boer Wortel: — Ik bemin mijn veld als een muzikant zijn orgel. De herfst blaast op den horen (51). Het beukenbos was een openvouwing van de zuiverste goudkoleuren. Het licht der zon weefde, doopte, sproeide en danste en sloeg ze ondereen tot een vizioen van heiligen kleurenklank. Het was muziek. Zo zullen ook de witte landen zingen, wanneer de bellende slee over de sneeuwvlakte glijdt (5). Den avond is zo zuiver met zoete meireuken. Er slaapt muziek in de lucht, muziek van geluk en vrede (22).
    De maan zoekt, voelt naar tedere klanken, ze ritselt in een plas als het zichtbaar geluid van een zilveren fluit (40), het leek of 't de maneschijn was die zong (5).

    water en drank
    De koelte en den reuk van het water haalden heur ziel omhoog als orgelspel (4). Het malse regentje neuriet als een liedje op de daken (7), zelfs het schaliëndak en het fijne torentje van het Ringenhof zijn gemaakt om den regen een schoon zingende vloeilijn te geven (5).
    Een vriend kon naar den regen luisteren als naar Wagnermuziek (3). In Milaan trillen de palmblaren als muzikale vingeren op de zilveren regendraden met smakelijk geluid. 't Was een orgie van regen, een symfonie van regen. Het stroomde, smoorde, ritselde, spoelde, ruiste, spoot en spatte (18). Een symfonie in sis!
    Het dooilied zong over het begijnhof, zoet muziek van blinkende perelen.

    "Het fenste muziek gaat nij over 't land", zei Pallieter. Er waren van alle watergeluiden, gedrup en gelek, gebonk, gedres en geklets en hoe meer het oor luisterde, hoe rijker het lied aan klanken werd. Het was de zang van de nieuwe zon. Het muziek van den koelen, blinkenden perelendans. "We gaan kaves drinke oep de schoenheid van den waterzang".
    Het Lierse kavesbier is al lang verdwenen, maar van het Oudenaards wordt ge als een klok vol diepe klanken (52), terwijl de wijn u opwekkend maakt als muziek van hoge orgelnoten of de zenuwen met fijne muziek omstreelt (16).

    vogel en dier
    Hoor ! die merelaar ! hoe zoet hij fluit vandaag ; hoe rollen zijn blije reutelingskens ! Hij pijpt zijn beste fluitje vandaag, zijn fluitje gesneden uit gouden wilgenstronken ! (4) Een merel begeleidt met klare waterklanken het zoete regenlied (7). Hij stootte helderdiepe klanken uit zijn gladde keel. 't Waren klankslagen van wellust, alsof de vogel met een van de waterlekken in zijn bek aan ’t zingen was, zo brobbelden, dansten en klotsten de klare noten in het rond.
    De merel spoot een handsvol zotte klanken uit de keel en begon dan lange slepende tonen te fluiten, die van heel fijnhoog allengs daalden tot een ernstige basfluit.

    In die stille heerlijkheid speelde omhoog het perelende lied van een jongen nachtegaal. Het was een gulden fluit, die in de bomen hong (5). Hoe schoon zong dien nachtegaal ! Hij liet de zoete muziek weelderig uit zijn hartje stromen. Zingend zilver in den nacht. Het lied begon met van die kleine klare klankjes in zijn zuiver keeltje te laten kabbelen en babbelen, die dan in klare perelronde tonen de lucht ingalmden, die zo ijl en broos wierden dat ze op 't leste kapot rilden en als de droppelen van een fontein in den ronde neerdresten (32).
    Zij weefden met hun gezang guirlanden van klankperelen in de bomen. De bloemen wiegden hun stengel op de maat van de muziek. Het madeliefje, dat vinnig dingeske, trilde met zijn kanten roksken als de eerste danseres van een operaballet, 't viooltje liet zich helemaal meegaan in de zaligheid van de muziek (42). De meinacht zingt haar levensdank doorheen het hart van de nachtegaal. Zijn gulden lied, kristallen taal, juweel der avondstonden is de klank, de fluit van haar refreinen (51). 

    Een leeuwerik trok zich omhoog aan het koordeke van zijn lied (27), als zoveel muziekfonteintjes tierelierden ze de lucht in (31). De mussen betokkelen ongenadig de ene eentonige snaar in de stilte (20), de haan kraait zijn sterk geklaroen over de streek (5) en de pauw stapt zo fier als achter een harmonie (9).
    De koe melken is beiaard spelen met de tepels (35). De ezel lacht het verken uit, dat zijn staartje is kwijtgeraakt: "Ik hoor wel uw schone orgelklanken, maar ik zie den draaier van de orgel niet". De walvis ademt van links naar rechts, en het is als een grote mondharmonica, die dreunt over de baren van de zee (42). De bijenkorven staan als een orgel te gonzen (40) en de uil riep een voorbijtrekkende muziekmaatschappij van muggen (32).

    stad
    De St.-Gummarustoren is een grote muziekdoos, de pompen zingen hun waterliedekens een emmervolte lang en een hamersymfonieken klinkt door de zonnige straten. De kasseikens zingen. Het is een genoegen daar over te wandelen, bezonder met klonen aan.
    Dat klinkt en klikt en kleppert, lijk castagnetten in een spaanse hand. Een kruiwagen hoort men in de stilte aankomen. De mensen denken dat het de trommel van een harmonie is. Men komt al aan de deur, men luistert... Het roomijswagentje is gebeeldhouwd lijk een orgel. Zowel de kazernen als de stoomtram trompetten.
    Bij valavond zijn de oude gevels als gobelijnsfiguren die wandelen op 't muziek van teder snaargesidder (20).
    De kanten O.-L.-Vrouwetoren van Antwerpen bloemt op, lenig als muziek ; in de slanke, zevenbeukige ruimte wandelt men als tussen de pijpen van een orgel. Maar in de proppensvolle herberg D' Ekster raasde het lijk in een betrommelde trommel (27). Ook de gevel van de San Marco rust op bussels pilaren als op vele orgelpijpen en achter de open minaretten en torentjes, achter dien kraakfijnen, rijm-brozen dans, achter dit ritme, dit muziek van uitgekorven marmer, bollen de glanzende koepels. Rome is een trotse stad die zich altijd maar paleert lijk 'n orgel de Barberie (22).

         

    kermis
    Onder zacht, plechtig en toch lochtig muziekgeruis nadert de schone processie (7) en slingert als een muzikaal juweel door de straten (20). De landelijke processie stapt op luien danspas met haar ootmoedig en neuzig muziekske (18). In Bouwel zingen de nonnekens een musfijn latijn. De fanfare ruist los, breed en hard dat de hoge bomen er van singelen. Doch van verder-op, door de zon en de dennennaalden gefiltreerd, wordt het land als met een muziekhand bestreeld.
    Na de kerkmis, de kermis. De fanfare ligt nu als een dons over het landschap (43). Ineens rochelt uit de hete stilte, in een danstent muziek los, en een klare piston tettert daar lustig boven uit (18). Het stedeken gonst van gezang (27). Het is een loslating als van een muzikalen waterval, op de markt poogt een harmonie de kalanten der herbergen vast te vijzen. Laat slijpen (= slepen) de zangen door de straten (20).

    typering
    Na het copieus ontbijt "bidt" Pallieter: "Het is, o Heer, alsof Gij in mijn buik een orgeltje hebt geplaatst!"
    Maar Kruisduit heeft een maag als een platte doedelzak (6) en de draak zijn maag roffelt gedurig als twintig trommels van den honger (49). Bij Van Craesbeeck murmelen de tranen over zijn trompetterskaken (52).
    Een oude juffrouw heeft het kleine voorhoofd in rimpels gekamd als een notenbalk. Als ze weer alleen stond, wierden als de snaren van een schone viool doorgesneden (18).
    Bruegel droomt van een levensverheuging, dat de beenderen gonzen als snaren, terwijl Brouwers terugkeer te Oudenaarde moest klinken lijk een klok. Pitje Vogel hoort het geld in Polien haar zakken beiaarden (21) en Fien melkt dat g' er naar kon luisteren als naar een harmonie (35). Kapmantels drijven lijk zwarte klokken naar de kerken (20). Vader Bernardone lacht lijk een trompet, maar Franciscus is gekleed lijk een mussenschrik, de broek in harmonica (31). Gommeer kreeg een grote pijp, een kleine saxofon (32) en Jef Soldaat speelt piano op de koppen van zijn vijanden (48).

    stem
    Mina's woorden waren zoet-warm als de klank van een hobo (3) en bij Cecilia neuriet het als de aanvang van een lied uit haar blanke, slanke keel. Baskwadder begon te roepen met een snijdende klarinetstern (27), zoals Cicero bidt met zijn lijze klarinetstem en daarbij nog een rek- en een klepstem heeft (33).
    Aan elken hoek roept de gondelier een vreemden roep, als een vogel die klaagt, en 't blijft nagonzen in de nauwte der straten als een klok (22).
    Zelfs de zon in een sprookje spreekt dat het klinkt lijk een trompet (42). Wanneer Pallieter het horenlied der Walkuren uit zijn machtige keel huilde, klonk het lijk een trompet. Zowel de vader als een confrater van Franciscus roepen met een trompetstem.
    Franciscus zelf sprak alsof hij door een harp begeleid wierd. Hij hield het woord Jezus aan, lang en zuiver als een orgelklank. Die orgel- en muziekstem vernemen we telkens als de hemel opengaat. Franciscus hoort Jezus vanop het kruis hem toespreken met een muziekstem, de muziekstem van God zong in zijn oren en in zijn ziel ; er waaide een orgelklank, die een mensenstem wierd (31).
    De stem van Jezus ten slotte is schoner dan alle muziek (22).
    Bij de boodschap knielde Maria neer. En met een wonderzoet geluid, lijk een orgel, zong het uit den schonen engel zijn mond, dat zij gegroet was en gebenedijd onder alle vrouwen. Later in ogenblikken van kommer, als luisterend aan een kinkhoren, hoorde ze, van heel ver en heel diep, de echo van de muziekwoorden die de engel haar had toegesproken (6). Zelfs toen Herodes het kind wilde doden, sprak de engel orgelachtig: "Vlucht!" (42)
    Ook Leontientje verwacht dat het mirakel zal komen met een muziekwoord (16). De drie zwervers horen Maria spreken heel ijl, 't is of een vedel zingt (21). Maar als het Lievevrouwke van de Begijnenbossen de hulp van Schrobberbeeck inroept, is het met doodgewone, angstige stem, met niets Lievevrouwachtigs in (14).

    zang
    Van Craesbeeck zong lijk een trommel (52), broeder Lam zwaar als een "trombom", maar Leo en Angelo als twee klokken, een zware en een lichte (31). In Milaan gaat de kosteresse swenst voort haar stem uit haar klein lijf te nijpen, dat het in mijn oren trilt lijk een mirliton. 't Is een delirium van gekres dat z' er uitstoot (22).
    De zang van haar kollega op het Liers begijnhof daarentegen wordt besprinkeld met zilveren vogelenklank (7), terwijl voor Corenhemel het lied van Katinka is lijk de honingbloemen voor de bie (9).
    Franciscus hommelde binnensmonds een lieken (31), zong en tierelierde, hij waaide zingend van hier naar ginder lijk een vlinder (23). Er klonk een zoet en innig lied, vol als een vioolcel: — Mijn Heer en mijn God, ik bemin U. Zelfs zijn gekreun wierd een lieke onder de stilte van de sterren (31)- Gravin Elisabet hief het Te Deum aan, het kweelde als een lente door het bos. Op kerstnacht stervend, zong zij mee met de engelen. Het was of elke strooipijl van het dak, elk riet van de muren orgelklanken waren (32 B).
    Niets evenaart evenwel de schoonheid van engelenzang. In een droom hoorde Jozef zoet het geluid van duizend orgels en hoog, lenig gezang van : Ave Maria ! Het Gloria der engelen klonk bedwelmend als de nachtegaal in zijn liefdetijd (6). Op een nacht hoorde Franciscus schoon gezang in zijn kamer als van duizend engelen.

    't Kwam als een wolk neergezegen, die overendweer dreef met kristallen gedruppel van harpen en cithers daartussen, maar alles zo fijn, zo zoet, zo ver en toch dichtbij, als waren het de geuren van bloemen die zongen (31). Timmermans zelf is het meest onder de indruk gekomen van het Salve Regina in een abdijkerk : het lied golfde weg en weer als het lied van de zee. 't Was alsof er van tijd een wind de klanken halen kwam. Het groeide aan in extase als de vlammen van een vuur. En 't was allemaal als witte bloemen, die een voor een openbloeiden rond de mysterieuze stilte waarin God zelf verwijlde (3). Zo klonk het te Achel en zo dertig jaar later te Averbode : hun zang tovert een perelmoeren kathedraal op, waar in elk der duizend nissen het leliënbeeld der moedermaagd te blinken staat. Het lied schemert uit... en dan is er een fluwelen geluidloosheid (40).

              

    spel
    Voor Herman is Beethovens muziek, schrijft hij, als zingend water waarin ik gedompeld lag. Het was alsof ik de muziek zelf was (3). Voor de herders te Betlehem is er in de lucht een fijn muziek, dat als een dauw over de heuvelen druppelde ; 't waren korte of lange klanken, lijk langzame regenlekken, die elk een zoeten toon gaven als ze de bomen of de aarde raakten (6). Voor een Hongaar is muziek het vuur van zijn leven. Het troost zijn verdriet, het verdiept zijn geluk. Het maakt hem groot, dapper en vroom. Liever van honger en dorst verdrogen dan afstand doen van zijn muziek (41).

    kunst
    Een kunstenaar is geen Eoolse harp, die men in een boom hangt en wacht tot de wind haar beroeren komt (12). Het is wel merkwaardig dat, buiten dit autobiografisch stukje, haast alle andere muzikale vergelijkingen op artistiek vlak betrekking hebben op kunstschilders, waarmee weer eens Timmermans' affiniteit en voorliefde voor de plastische kunsten wordt bewezen.
    De tedere figuren van Fra Angelico bewegen als op muziekgeruis. Vooral als hij olieverf gebruikt, die zo hartelijk en menselijk kan spreken lijk een viool, dan wordt hij een Beethoven in zijn zuiverste ogenblikken.

    Da Vinci levert geniale mathematische muziek van lijn, kleur en licht. Vergeleken met de Grieks- Romeinse kunst, zingt bij Rafaël 't zelfde muziek eruit, begeleid door katholieke akkoorden (22).
    Van jongsaf speelde bij Bruegel tekenen lijk muzikale bijen in zijn vingeren ; ook bij Brouwer bleef met het tekenen het muziek in zijn vingeren, het was hem voorspeld dat hij een groot schilder zou worden : zo iets blijft als een orgelklank in uw hart gonzen. Bij het zien van Rembrandts werk werd men als beter, zoals soms bij 't horen van schone muziek.
    Bij Opsomer zit het muziek eveneens in de vingeren en speelt de kleur eerste viool. Ik zie hem het liefst als hij het stadje schildert. Onder zijn handen is het een zwierig, breed en eenvoudig lied geworden, waar wij gaarne naar luisteren. De doeken van De la Haye zijn hymnussen aan de zon (20).
    Bij Van Rompay noteert Timmermans : De stiel is de harmonie der kleur, de compositie en dat alles in een symfonische verhouding.
    Het Sinterklaasfeest doet me denken aan een stuk Mozart in kleur, ritselend van volle, kleine klanken die op een donkere golf spoelen. Zelfs de romanfiguur Charobin heet een Mozart in de schilderkunst (41).

    liefde
    Muziek is de taal der liefde. Bij een romantische persoonlijkheid als Timmermans spreekt het vanzelf dat die liefde, gedragen op de vleugelen van de muziek, exclusief uitgaat naar het prille meisje. Het doet er niet toe of er al een kind is, zolang ze maar niet getrouwd is. De liefde moet bij hem altijd de tederheid van de idylle, de frisheid van het sprookje in zich dragen. Mina had in haar hart een overgroten schat van gulden klanken, die zij op het klavier, in zinnen bedwelmende accoorden openwierp (3).
    Anna-Marie is als hobomuziek in den maneschijn, zij is geweven uit het geluid der kinkhorens. Nu de Dolfijnen de schoonste vrouw van hun leven gezien hadden, was hun geest en hun hart zo blij-uitbundig, dat z'er behoefte aan hadden veel klankvleugelen aan hun geestdrift te binden. Wij lenen de harp van Koning David en maken psalmen ter uwer ere, zegt Pirroen. En Livinus' liefde voor haar is een heldere zieleopzuigende muziek, die zij om haar heen moet voelen cirkelen, die zij nodig heeft, en opslurpt als de dorstige roos de klare regenlekken.

    Te Pisa is Timmermans getuige van een serenade: een der mannen gaat mandolien-spelend wat meer vooruit en ziet op naar een venster. Daarin verschijnt een meisken, dat luisteren komt. Wat een kloeke expressie in hunne liefde! Hier is nog muziek in de mensen!
    Levende muziek! (22) De moor raakt verliefd op Fientje, een meisje och zo schoon en blank, dat men er ontroerd van wierd, lijk voor muziek van Beethoven (18). Het beeld van Brigitje draagt Armand als muziek in zijn hoofd (33).

    De eerste liefde van de t.b.c.-patiënt heet Roelinde. Uw gestalte is overal als klokkenklank, uw naam klinkt als een horen in de open verte, met u is het leven een lied. De tweede liefde gaat oneindig veel dieper : Cecilia is onweerstaanbaar schoon, zij is muziek.
    Mijn mond prevelt vol verering : Gulden harp. Er is geen muziek zo aandoenlijk als uwe gestalte. Uw zuiver beeld in mijn ziel zal de muziek zijn in mijn dagen. Uw ogen brengen de tranen in mijn ogen en een glimlach op mijn mond, zoals een kunstenaar op een orgel twee liederen speelt, die samenvloeien in elkander.
    Dit kontrapunt overstijgt zelfs Cecilia's dood. Het is meteen alsof ik een lied om het dak hoor ruisen. De finale zal slechts weerklinken in de eeuwigheid. Dan zullen wij één lied en ene stilte zijn.
    Henriette, de uitverkorene van Stefan Hernat, was zacht en broos, alleen met gedachten en muziek te omringen. Bij een menuet van Mozart herinnert Simon zich de kleine Annette, met wie hij vóór zijn blindheid nog heeft gedanst. Uit de muziek kwam haar beeld nader. En hij steeg op uit de donkere eenzaamheid naar een sprankelend licht, dat hem muzikaal omhulde. Zij bleef met de muziek in zijn herinneringen staan.

    franciscus
    Rond geen figuur heeft Timmermans meer muziek geweven. Hij is de heilige die zingt, die viool speelt door met zijn stok over zijn arm te strijken, een dansende engel van Angelico. De heilige, die vreugdevol de natuur bezingt. Hij is heel en al muziek. Hij hong met een gouden draad aan God en op dien gouden draad tokkelt hij zijn levensvreugde uit. De minnestreel Gods! Hij ruist van muziek, zijn woorden zijn muziek (22).
    Zijn geboorte verloopt gemakkelijk als een straatlieke (31). Het landschap is het aanwakkerende muziek zijner ziel (22), zijn zingende rode lippen zoenen de melaatsen, hij drijft op hemelse muziek (23). Zijn predikatie was lijk een harmonie die door ’t land trok.
    Ik ben maar het viooltje, waarop God zijn liekens speelt, zegt hij. Ze komen luisteren naar Zijn muziek. Een minderbroeder mag niets bij hebben als zijn harp. Dat is zijn ziel, waarmee hij God gedurig looft. Een heilig liefdelieke (31), zo heet de geestelijke romance (23) tussen Franciscus en Clara.

    Al wat ze zeiden waren altijd andere woorden op hetzelfde muziek.
    Dat muziek was Jesus, den hemel, de armoede (31). Haar gaaf bewaarde lichaam is als een kinkhoren waarin de zee van haar ziel nog na blijft suizen (22).
    Zijn voornemen om naar Frankrijk te gaan, moest Franciscus als een welluidende viool doorbreken. Maar in Palestina ging hij met voorzichtige, eerbiedige voeten, alsof er met iederen stap muziek uit den grond kwam (31). De liefde zingt hem mager als een riet (51), hij is een gespannen snaar, als men er tegen tikt, springt ze kapot (23). Op de Alverno ontvangt hij de zingende kruiswonden (31) en wil tenslotte sterven lijk een echte troubadour al zingend (23).


    maria
    De liefdevolle verering van het meisje, gepaard met innige vroomheid, geldt in overtreffende trap de Moedermaagd Maria. In elke straat van Lier bloeit er een vroom-vereerd O. L. Vrouwbeeld. Zij is de zalf van elke miserie. Ze moet zorgen voor de zieke kinderen, z' is de muziekdoos der gezonde kinderen.
    Onderweg naar Elisabet, hommelde Maria een lieken in haar mond. Want nu zij God in zich droeg, was Maria uitermate geestelijk verheugd. Zij ging moeder worden van Hem, die de sterren doet muziek maken, die zingt in de harten der mensen en lacht in de droppelen dauw ! Heel haar gelukkige ziel lag in haar ogen.
    Het was alsof ze luisterde naar schoon muziek dat opsteeg uit haar eigen hart. Bij de geboorte jubelde zij : "Zie, hier is de zee uit een druppelken regen gekomen, de schone zang uit de luit, de hele lente uit een handsvol gronds !" (6) En vóór de vlucht naar Egypte ging Jozef op zijn tenen naar Maria om haar wakker te maken, en hij titste met den wijsvinger tegen haar schouder en fluisterde stillekens : "Maria". Maria was gewarig als een kristallen roemer. Als men er tegen titst geeft hij een muziekklank (42).
    Maria zingt in gouden avondstond met blanke kele en roden mond. Dan sluimert 't kind in haren schoot ; haar ogen zijn van weelde groot en in haar mond verzoemt het wiegelied. In de schaduw sluipt de dood.
    Gelukkiglijk, dat ziet ze niet, dat is voor later (51).

    het goddelijk refrein
    God blaast op den horen (31), maar alleen wie gelooft, kan de klank vernemen. De pastoor laat zijn mystieke verbeelding als een piano zingen : in elke druppel van Jezus' bloed gonst de zachte muziek van genade, de hemelse wijnkelders zingen in hunne tonnen en flessen. Isidoor voelde zich als een zandkorrel kleven op Gods muzikale kleed.
    De ogen van de schoolmeester, vader van Cecilia, zien alsof hij het steeds rond hem hoort zingen. "Alles smelt weer samen in de harmonie van God. Mensen, gebeurtenissen, dood en leven, het zijn alles slechts klanken van zijn lied, waarvoor men zwijgt en dat men slechts al knielend kan beluisteren". De schoolmeester zingt bijna zijn woorden. Ze draaien als bijen rond zijnen wijsvinger.
    Hij schrijft een prozagedicht, Het lied van God: "Uw lied doorgonst de oneindige ruimte. De snaren van uw harp zijn van ster tot ster gespannen. De melkweg is de zilveren strijkboog in uw handen. Uw zang doorzindert alle wezens. Wij geloven soms dat het onze ziel is die zingt, doch als Gij daar niet waart zou er geen klank uitkomen. Uw lied zingt over ons zoals de morgen op de toppen der bergen. Wie stil is zal U horen en zal zich zelf erkennen als een klank van Uw lied".

    Adagio heeft Timmermans geschreven op zijn ziekbed : Nu 't stil is, wordt mijn ziel de zeekinkhoren waarin ik God beluister. Hoor of er geen englenstemmen, harpen of bazuinen gaan en luister nu, hoe alle dingen zingen, lijk duizend schoon accoorden van een en 't zelfde lied. Ik ben een snaar op Uwe harp, en wacht naar 't roeren van Uw vingren, om ook mijn klank doorheen 't gerank van Uwe symfonie te slingeren. De dichter bidt dat het hem gegeven zij God, puur lijk een sterrestraal, doorheen zijn kleine, zwakke taal te kunnen laten zingen.
    Zoals voor Franciscus heeft Gods schoonheid zich uiteindelijk omgezet in muziek (31). Over het graf heen heeft hij ons in een postuum verschenen gedicht deze sublieme definitie nagelaten : God is muziek in klanken.

    ***************

    De meeste muziekuitvoeringen treffen we aan in het eerste deel van Timmermans' œuvre tot aan Bruegel, van dan af krijgen we de meeste muziekbeelden met opvallende hoogtepunten in dichterlijke werken als De harp, Cecilia en Adagio, en een even opvallend dieptepunt in Boerenpsalm.
    De correlatie tussen muziek en stilte is in heel het werk zeer sterk aanwezig. Eenzaamheid, deemstering, rust zijn het natuurlijk dekor van zang en melodie. Wat hij zegt over de gemeentesecretaris van Bouwel, geldt in de eerste plaats voor hem zelf : Die stilte is van hem, die behoort bij zijn vertelling als de begeleiding bij een lied (43). Klankwerkwoorden zijn statisch: glijden, schuiven, drijven, druipen, wiegen, wandelen, slepen, vloeien, strelen, leven, hangen, cirkelen enz. ; of dynamisch : lopen, kruipen, dansen, springen, rollen, rochelen, slaan, snijden, stampen, schuimen, zwellen, knallen, barsten, vallen, schieten, koken, daveren enz.
    Synesthesieën of vermenging van zintuiglijke waarnemingen (ook extra-muzikale) zijn hoofdzakelijk in Pallieter terug te vinden : een zonnestraal rinkelde op de geelkoperen marmittekes, het felle geel der rapenbloemen kwam geweldig losschetteren, men zag het gegalm in de bomen, de klanken bleven op de bladeren hangen (41). In sommige gevallen geschiedt de synesthesie onrechtstreeks via beeldspraak of vergelijking : de maan speelt op de zilveren avondfluit (51), engelenmuziek cirkelt regenbogen (16), ze rook aan een gele roos. Een gele symfonie (41).

    De beeldwerking kan in drie richtingen verlopen. Van muziek naar beeld : dit schone lied bloeit open als een wierook van melodie, de klanken stijgen, spiralend als een adelaar (22) ; van ding naar muzikaal beeld: haar leven musiceert als een lied zoetjes ons in doren (22), dromen is de muziek van ons leven (52) ; van muziek naar muzikaal beeld : fluitspel klinkt lijk kristallen klokjes (4), neuriën lijk een orgel in de kerk (9).
    Timmermans zou geen taalkunstenaar zijn, als hij niet van de gelegenheid gebruikt had gemaakt om alle registers van zijn woordenschat en fantasie open te trekken en ons te vergasten op een festijn van klanken en beelden, van taalmuziek.

    **************

    LIJST VAN DE BEHANDELDE WERKEN.
    Opgesteld volgens de catalogus door H. van Assche en R. Baeyens in het grote Timmermans-boek van het Mercatorfonds (Antwerpen 1972, 197-213). De niet vermelde titels zijn uittreksels, bewerkingen en vertalingen, ofwel bevatten ze geen specifiek muzikale termen.
    1. Door de dagen, Lier 1907
    3. Schemeringen van de dood, Maldegem 1910
    4. Begijnhofsproken (2e vermeerderde druk), Amsterdam 1919
    5. Pallieter, Amsterdam 1916
    6. Het kindeken Jezus in Vlaanderen, Amsterdam 1917
    7. De zeer schoone uren van juffrouw Symforosa, begijntjen, Amsterdam 1918
    8. Boudewijn, Amsterdam 1919
    9. Anna-Marie, Amsterdam 1921
    12. Uit mijn rommelkas, Amsterdam 1922
    14. Driekoningentryptiek, Amsterdam 1923
    16. De pastoor uit den bloeyenden wijngaerdt, Amsterdam 1923
    18. Het keerseken in de lanteern, Amsterdam 1924
    20. Schoon Lier, Brussel-Amsterdam 1925
    21. En waar de ster bleef stille staan, Amsterdam 1925
    22. Naar waar de appelsienen groeien, Amsterdam 1926
    23. Het hovenierken Gods, Brussel 1926
    26. Lierke Plezierke, Antwerpen 1928
    27. Pieter Bruegel, zoo heb ik u uit uwe werken geroken, Amsterdam 1928
    31. De harp van Sint-Franciscus. Amsterdam 1932
    32. A. Pijp en toebak, Leuven 1933
          B. (gewijzigde druk), Amsterdam 1933
    33. Bij de Krabbekoker, Amsterdam 1934
    35. Boerenpsalm, Amsterdam 1935
    36. Het Vlaamsche volksleven volgens P. Brueghel, Amsterdam 1936
    40. Ik zag Cecilia komen, Amsterdam 1938
    41. De familie Hernat, Amsterdam 1941
    42. Vertelsels I, Brugge 1942
    43. Minneke Poes, Antwerpen 1942
    44. Oscar van Rompay, Antwerpen 1943
    45. Isidoor Opsomer, Antwerpen 1943
    47. Een lepel herinneringen, Antwerpen 1943
    48. Vertelsels II, Brugge 1944
    49. Anne-Mie en Bruintje, Brugge 1944
    51. Adagio, Amsterdam 1947
    52. Adriaan Brouwer, Amsterdam 1948




    Geef hier uw reactie door
    Uw naam *
    Uw e-mail
    URL
    Titel *
    Reactie *
      Persoonlijke gegevens onthouden?
    (* = verplicht!)
    Reacties op bericht (0)



    Foto

    Archief per maand
  • 05-2023
  • 11-2022
  • 10-2022
  • 08-2022
  • 07-2022
  • 05-2022
  • 04-2022
  • 03-2022
  • 02-2022
  • 01-2022
  • 12-2021
  • 11-2021
  • 09-2021
  • 08-2021
  • 07-2021
  • 06-2021
  • 04-2021
  • 03-2021
  • 02-2021
  • 01-2021
  • 11-2020
  • 10-2020
  • 08-2020
  • 07-2020
  • 06-2020
  • 05-2020
  • 04-2020
  • 03-2020
  • 01-2020
  • 12-2019
  • 11-2019
  • 10-2019
  • 07-2019
  • 06-2019
  • 05-2019
  • 03-2019
  • 12-2018
  • 11-2018
  • 09-2018
  • 08-2018
  • 07-2018
  • 05-2018
  • 04-2018
  • 03-2018
  • 07-2017
  • 06-2017
  • 05-2017
  • 04-2017
  • 03-2017
  • 02-2017
  • 01-2017
  • 10-2016
  • 09-2016
  • 08-2016
  • 07-2016
  • 06-2016
  • 04-2016
  • 03-2016
  • 02-2016
  • 12-2015
  • 11-2015
  • 10-2015
  • 09-2015
  • 08-2015
  • 06-2015
  • 04-2015
  • 03-2015
  • 02-2015
  • 01-2015
  • 11-2014
  • 10-2014
  • 09-2014
  • 08-2014
  • 07-2014
  • 06-2014
  • 05-2014
  • 04-2014
  • 03-2014
  • 02-2014
  • 01-2014
  • 12-2013
  • 11-2013
  • 10-2013
  • 09-2013
  • 08-2013
  • 07-2013
  • 06-2013
  • 05-2013
  • 04-2013
  • 03-2013
  • 02-2013
  • 01-2013
  • 12-2012
  • 11-2012
  • 10-2012
  • 09-2012
  • 08-2012
  • 07-2012
  • 06-2012
  • 05-2012
  • 04-2012
  • 02-2012
  • 01-2012
  • 12-2011
  • 11-2011
  • 10-2011
  • 09-2011
  • 08-2011
  • 07-2011
  • 06-2011
  • 05-2011
  • 04-2011
  • 03-2011
  • 02-2011
  • 01-2011
  • 12-2010
  • 05-2010
  • 03-2010
  • 02-2010
  • 04-2009
  • 09-2008
  • 06-2008
  • 03-2008
  • 02-2008
  • 12-2007
  • 10-2007
  • 06-2007
  • 05-2007
  • 03-2007
  • 02-2007
  • 01-2007
  • 11-2006
  • 10-2006
  • 09-2006
  • 08-2006
  • 07-2006
  • 05-2006
  • 04-2006
  • 01-2006
  • 05-1982


    E-mail mij

    Druk op onderstaande knop om mij te e-mailen.


    Gastenboek

    Druk op onderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek


    Blog als favoriet !

    Klik hier
    om dit blog bij uw favorieten te plaatsen!

    Over mijzelf
    Ik ben Mon Van den heuvel
    Ik ben een man en woon in Lier (België) en mijn beroep is op pensioen.
    Ik ben geboren op 19/06/1944 en ben nu dus 80 jaar jong.
    Mijn hobby's zijn: Felix Timmermans - Geschiedenis van Lier in de ruimste zin genomen.

    Een interessant adres?

    Mijn favorieten websites
  • Thuispagina Louis Jacobs
  • Guido Gezelle
  • Ernest Claes Genootschap
  • Oscar Van Rompay
  • Felix Timmermans Genootschap
  • Schrijversgewijs
  • Kempens erfgoed

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto

    Foto


    Blog tegen de regels? Meld het ons!
    Gratis blog op http://blog.seniorennet.be - SeniorenNet Blogs, eenvoudig, gratis en snel jouw eigen blog!