Nieuw schandaal treft Vaticaan
Geld van twee verdachte transacties ( 23 miljoen) in beslag genomen, onderzoek naar witwassen
Het gerecht in Rome heeft 23 miljoen euro van een rekening van het
Vaticaan in beslag genomen en is een gerechtelijk onderzoek begonnen
naar witwaspraktijken bij het Instituut voor Religieuze Werken, beter
bekend als de Vaticaanse Bank. Het Vaticaan heeft gereageerd ondertussen
en zegt "perplex te staan", "verrast te zijn" en volledig achter Opus
Dei-lid Ettore Gotti Tedeschi en Paolo Cipriani te staan, de twee
topfiguren van de zogenaamde Bank van God.
Het Openbaar Ministerie van Rome is ook een onderzoek gestart tegen
ondermeer Ettore Gotti Tedeschi, de voorzitter de bank en een aantal
andere hooggeplaatsten, onder wie Tedeschi's rechterhand, Paolo
Cipriani. Tedeschi liet alvast weten zich "beledigd" te voelen door het
onderzoek. Volgens hem gaat het om een vergissing en is zijn bank
"vergeten" aan te geven van waar het geld kwam en waar het naartoe ging.
Al een jaar bezig
Het gaat om in dit geval
om twee specifieke verdachte transacties: één van 20 mljoen euro naar
een Duitse rekening bij JP Morgan, een andere van 3 miljoen naar een
rekening bij Banca del Fucino. Maar volgens welingelichte bronnen zouden
de speurders al bijna een jaar een onderzoek aan het voeren zijn naar
verdachte transacties.
De beschuldiging - hoewel het gerecht
voorlopig niks loslaat - zou ernstig zijn: het bewust weglaten van
informatie over financiële transacties. Dat is niet hetzelfde als geld
witwassen, maar het witwassen kan alleen zo gebeuren.
Opus Dei
Gotti
Tedeschi staat sinds een jaar aan het hoofd van de Vaticaanse Bank.
Daarvoor was hij baas bij de Italiaanse tak van Banco Santander. Hij is
tevens lid van de omstreden Opus Dei-beweging, een instelling binnen de
kerk die haar leden stimuleert politieke en financiële macht na te
streven om haar invloed te vergroten.
Geen typische bank
De
Vaticaanse Bank is geen typische bank. Ze is niet open voor het
publiek, maar uitsluitend voor werknemers van het Vaticaan en religieuze
orders. Het beheert ook het pensioenfonds van de werknemers van het
Vaticaan. De bank wordt geleid door vijf kardinalen, maar het dagelijks
beheer gebeurt dus door Tedeschi.
Moord in Londen
De
bank is al betrokken geweest bij verschillende schandalen. Ondermeer
het teloorgaan van de Banco Ambrosiano in de jaren tachtig, waarbij 1,3
miljard euro in het niets verdween. De bank diende vooral om geld van de
maffia en het Vaticaan wit te wassen. De voorzitter van de bank,
Roberto Calvi, werd in 1982 vermoord teruuggevonden onder een brug in
Londen.
Coke-geld uit Zuid-Amerika
En dan was
er de figuur van Paul Marcinkus, de Amerikaanse aartsbisschop en
bankier, die de Vaticaanse Bank leidde van 1971 tot 1989. In de jaren
zestig fungeerde hij vanwege zijn rijzige en gespierde gestalte als een
soort onofficiële lijfwacht van paus Paulus VI; hieraan ontleende hij de
bijnaam De Gorilla. Hij werkte nauw samen met de vermoorde Calvi en
runde bijvoorbeeld met hem de Cisalpina Bank op de Bahama's, een bank
die uitsluitend diende voor het witwassen van cocaïne-geld uit
Latijns-Amerika. In 1989 moest hij zijn ambt neerleggen. Marcinkus sprak
de beschuldigingen die tegen hem waren ingebracht tegen. Daar hij dank
zij het Vaticaan onschendbaarheid genoot kon de Italiaanse justitie hem
niet arresteren. Na het schandaal was hij werkzaam in het Amerikaanse
bisdom van Phoenix.
Bank van de nazi'sDe
Vaticaanse bank speelde ook een cruciale rol bij het financieren van de
ontsnappingsroutes voor Duitse nazi's en Italiaanse fascisten naar onder
meer Noord-Amerika, Zuid-Amerika en andere delen van de wereld na de
oorlog. Uit documenten in Amerikaanse en Duitse archieven blijkt, dat de
nazi's goud van de Reichsbank transfereerden naar de Vaticaanse Bank,
die dat doorsluisde naar banken in Zwitserland, waar het later door
nazi's werd gebruikt om te ontsnappen. De nazi's gebruikten de
Vaticaanse Bank op dezelfde manier om geld en waardevolle zaken die ze
stalen van de joden weg te sluizen. (mvl)