Mens creëert kunstmatig leven
J. Craig Venter en dokter
Hamilton Smith.
Amerikaanse genetici hebben de eerste synthetische levende cel
gemaakt. De onderzoekers begonnen van nul aan de genetische blauwdruk
van een bacterie, en injecteerden die in een gastcel.
De ontstane microbe ziet er net zo uit als de biologische variant, en
gedraagt zich ook zo. Het onderzoek, dat werd gepubliceerd in Science,
betekent een mijlpaal in de wetenschap.
Broeikasgassen
absorberen
Het team onder leiding van dokter Craig Venter
van het J. Craig Venter Instuut (JCVI) in Maryland en Californië hoopt
uiteindelijk bacteriën te ontwerpen die medicijnen en brandstoffen
produceren, en zelfs broeikasgassen absorberen.
"Zo gauw als de
'software' wordt geïnjecteerd in de cel, leest de cel hem en zet hem
om in de soort die wordt bepaald in die genetische code", zegt Venter
aan BBC News. De synthetische bacterie vermenigvuldigde zich meer dan
een miljard keer, en produceerde kopieën die werden gecontroleerd door
het synthetische DNA.
Kritiek
Volgens
critici worden de mogelijkheden van synthetische organismes overschat.
Daarnaast kunnen ze ook gevaarlijk zijn, zegt dokter Helen Wallace van
Genewatch UK, een organisatie die ontwikkelingen in genetische
technologie in het oog houdt. "We weten niet hoe die organismes zich
gaan gedragen in de natuur," zegt ze.
Ze verwijt Venter dat hij
de mogelijke nadelen niet belicht, maar hij reageert dan weer dat zijn
ontwerp van het eerste synthetische virus in 2003 een hele mallemolen
van ethische toetsing onderging, tot in het Witte Huis.
Geneticus
Gos Micklem plaatst nog een praktische kanttekening bij de nieuwe
ontwikkeling. "Er bestaan al een heleboel simpele, goedkope, krachtige
en beproefde technieken om een reeks organismen genetisch te wijzigen.
Momenteel biedt de nieuwe techniek waarschijnlijk geen echte voordelen
ten opzichte daarvan," meent hij.
Wapens
Volgens
professor Julian Savulescu heeft de techniek veel potentieel, maar dan
wel in een "verre, verre toekomt". Bovendien zijn de risico's ongezien,
meent hij. "We hebben voor dit soort radicaal onderzoek nieuwe
standaarden van veiligheidscontroles nodig, en beveiliging tegen
misbruik door terroristen. "In de toekomst kan je hiermee de krachtigste
biologische wapens ooit maken", vreest hij.
Venter in het daar
niet mee eens, en verwijst naar een uitgebreid rapport van het
Massachusetts Institute of Technology (MIT) en een denktank van het
Amerikaanse ministerie van Defensie, die dat risico heel klein achtten.
"De meeste mensen zijn het erover eens dat het potentiële gevaar voor de
maatschappij licht toeneemt, maar dat er een exponentiële stijging is
van de mogelijkheden om er voordelen uit te halen. Het griepvaccin dat
je volgend jaar krijgt, zou kunnen ontwikkeld worden met deze methode",
besluit hij. (sam)