Mijn hond is een beetje van streek en loopt verloren in de 'salon'. Ik heb de zetels op hun winterplaats gezet, dat wil zeggen, alles eens omgedraaid om een ander uitzicht en precies een nieuw interieur te hebben. Dat is ook de gelegenheid om het zomerstof eens te verwijderen en de fauteuils grondig te stofzuigen. Maar 'meneer' claimt alle zitgelegenheden en weet door de veranderde opstelling niet goed waar hij nog recht heeft om hem neer te vleien. Lang zal het niet duren vooraleer hij weer bezit neemt van de gemakkelijke en zachte zitplaatsen.
Ik ben al bij spreuk nr 58 beland: een pilaarbijter. Je zou denken, dat woord is de evidentie zelve.Toch waren er enkele verrassingen als ik het woord onderzocht. De eerste uitleg die ik tegen kwam: een bier van hoge gisting 'Pilaarbijter' uit Bavikhove, van Brouwerij Bavik!. Dat was absoluut het laatste wat ik verwacht had. Naar aanleiding van een bisdomdag in het bisdom Brugge, in 2002, wilde men met een ludiek product voor de dag komen om aandacht voor die bijeenkomst op te eisen: een gelegenheidsbier laten brouwen. Op het etiket was er een afbeelding te zien van het schilderij van Brueghel, de Pilaarbijter. De tekst: Cum Licentia Diæcesis Brugensis. Bovendien stond er op het label, ook het wapenschild van Brugge. Twee Pilaarbijters werden er gebrouwen: een Blondje van 7,2% gelanceerd in 2002 en een Bruintje van 6,5% kwam uit in 2003. Smaak: wat zurig, wat voor een 'huichelaar' een normale reactie is. Ondanks het feit dat het toen (16e eeuw) ook al een gekende vaststelling was en reeds de status van een spreuk kreeg, is bij mijn weten buiten Brueghel, er nog 1 Pilaarbijter te zien en wel in het houtsculptuurwerk van een koorhekje in de Bavokerk in Haarlem (Ned). Na de 16e eeuw werd het een protestantse kerk, waar religie een zeer ernstige zaak is. Men liet het houtsnijwerk maar staan temeer omdat men niet goed begreep wat dat komisch mannetje met bengelende paternoster aan zijn zijde, deed. Men vergat dat, ondanks alles, sommige katholieken af en toe eens met zichzelf konden lachen en humor konden uitbeelden in al hun kunstwerken die bij de toen nieuwe godsdiensten (Luther, Calvijn) uit den boze was. De naam 'pilaarbijter/ster' gaf men aan mensen die de goegemeente de indruk wilden geven van hun welgemeende devotie voor al het heilige dat zich in het religieuze gebouw bevond, zelfs voor de steunpilaren (letterlijk en figuurlijk) van de grote gebouwen. Mooie namen heb ik voor die mensen gevonden: hypocriet, schijnheilige, neuzelaar, femelaar, kwezel, veinzers. Laat ons zeggen genoeg synoniemen om het woord, pilaarbijter, vandaag nog te kunnen gebruiken op personen die zich beter willen voordoen dan al de rest. Nu wordt gemakkelijker gezegd: nog katholieker als de paus zijn.
Toch het nieuwe woord van Van Dale zeggen, omdat het wat waarheid bevat: nieuwshypochonder = iemand die somber wordt, dankzij het vele negatieve nieuws. Tot morgen
|