Beste dierenvrienden,
ondanks onze goede zorgen kan het toch eens voorvallen dat eentje van onze lieverds ziek word en dan hoort men wel eens het woordje
antibioticum of cortisone.
wel hier een klein woordje uitleg erover.




Antibioticum- en cortisonespuitjes bij uw huisdier: de zin en de onzin hierover

Tegenwoordig staat de mens veel kritischer ten opzichte van correct gebruik van medicatie, zowel bij zichzelf als bij zijn huisdier. En terecht... Maar helaas, waar vroeger iedereen alles slikte zonder zich daarbij vragen te stellen, zijn er nu heel wat mensen die overdreven kritisch zijn en antibiotica en cortisone  afschilderen als gevaarlijk en er zeer weigerachtig tegenover staan. Het spreekt voor zich dat geen van beide denkwijzen goed zijn, daarom even wat meer uitleg  over deze producten: wat ze zijn en hoe ze werken.


Antibioticum
xml:namespace prefix = v ns = "urn:schemas-microsoft-com:vml" />xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Een antibioticum is een product dat bacteriën doodt of de groei ervan stil legt. Bacteriën zijn ziekteverwekkers die in een menselijk of dierlijk lichaam binnendringen, daar weefsel kapot maken en aldus een ziekte doen ontstaan. Bijvoorbeeld: een type bacterie, de streptococ, kan zich in de keelamandelen gaan nestelen en aldus een keelontsteking veroorzaken. Het lichaam zal meteen reageren wanneer zo'n bacterie binnenkomt: de afweer komt in actie. De afweer van een lichaam behelst heel wat; betere doorbloeding, allerhande stoffen die vrijgezet worden om de bacterie te stoppen, witte bloedcellen komen in grote getallen op de plaats des onheils om als het ware de bacteriën op te eten (=fagocyteren), etc...
Soms is de afweer sterk genoeg om de bacteriën te doden en na een licht ziekteproces recupereert het lichaam. Soms is de bacteriegroei te sterk en is de afweer van het lichaam niet groot genoeg om de woekerende bacteriën af te doden: het lichaam wordt dan ernstig ziek. En op dit moment is het dan noodzakelijk om antibiotica toe te dienen.

Er bestaan veel verschillende soorten antibiotica : het éne antibioticum werkt beter in longweefsel, een ander type beter in de blaas, etc...
Er zijn ook al heel wat bacteriën ongevoelig (resistent) geworden voor bepaalde antibiotica, zodat soms eerst een onderzoek moet gedaan worden om te zien welke bacterie in het spel is ten einde een werkzaam antibioticum te kunnen toedienen.
Om resistentie van bacteriën ten opzichte van antibiotica zo veel mogelijk te vermijden,  moeten antibiotica correct genomen (of gegeven) worden: de voorgeschreven dosis moet gerespecteerd worden, evenals de duur van de kuur. Helaas wordt hier vaak tegen gezondigd: de hond of poes heeft geen koorts meer, of hoest niet meer, is weer levendig na enkele dagen antibioticum, en dan worden de tabletjes "vergeten". U bewijst er het dier geen dienst mee: het dier zal meestal vrij snel hervallen, en zeer vervelend: de bacteriën die de te korte kuur antibioticum hebben overleefd komeen een boel sterker uit de strijd en zullen wennen aan (resistent worden aan) dit type antibioticum, zodat de volgende keer sterkere geneesmiddelen zullen moeten gebruikt worden.

Antibiotica werken trouwens enkel tegen bacteriële infecties; een virus wordt door antibiotica niet gedood. Toch zal men bij een virale infectie (bijvoorbeeld: griep bij de mens, kattenniesziekte bij de poes, hondenziekte bij de hond, etc...) vaak antibiotica geven ter preventie; immers virussen maken weefsels kapot zodat bacteriën snel kunnen aanslaan en gaan woekeren, zodat het lichaam nog zieker wordt.

Bij de dierenarts zal al snel antibioticum gebruikt worden wanneer poes of hond ziek is, en dat is erg logisch. Immers als mens voel je meteen als je een beetje ziek bent: keelirritatie, darmkramp, hoofdpijn, etc..., dus je kan jezelf meteen verzorgen. Zulke symptomen kan een dier niet uiten en de eigenaar zal aldus de eerste ziektetekenen niet kunnen opmerken. Het is pas wanneer de ziekte verder evolueert en ernstige symptomen hun kop opsteken (hoest, koorts, diarree, etc...) dat de eigenaar het zal opmerken en naar de dierenarts zal gaan. Op zo'n moment is de ziekte al in een erger stadium en zal er dus sneller naar antibiotica moeten gegrepen worden.

Corticosteroiden

Dit geneesmiddel (beter bekend onder de naam van cortisone) heeft een nog veel slechtere naam onder de mensen in vergelijking met antibioticum. En toch zouden zonder cortisone al heel wat menselijke en dierlijke patiënten niet meer in leven zijn :
bijvoorbeeld bij shock-patiënten zijn corticosteroïden levensreddend. Hoe en waar corticosteroïden precies werken in het lichaam is zeer complex om uit te leggen en kan niet correct behandeld worden in dit korte artikeltje. Ik zal me beperken tot vertellen wat cortico's in enkele praktische gevallen doen. Bijvoorbeeld bij een patiënt in shock, zullen cortico's het alarmmechanisme van het lichaam helpen: bij ernstig bloedverlies zullen vitale organen toch nog bevloeid blijven. Bij arthrose kunnen cortico's door hun ontstekingsremmende werking de pijn verlichten. Bij problemen met de afweer (immunologische ziekten) zullen cortico's helpen. Zeer gekend bij de hond en kat is de hulp ban cortico's bij allergie, omdat hond en kat haast niet reageren op antihistaminica die gebruikt worden bij de allergische mens.
En zo kunnen tientallen voorbeelden aangehaald worden waar cortosteroïden hun nut hebben. Het menselijk en dierlijk lichaam produceert zelf ook cortico's in de bijnier: cortisone  is onmisbaar in een normaal functionerend lichaam.

Nu kan u denken: niets fouts aan cortico's - gebruiken maar! Maar met het gebruik ervan, en vooral de dosis, moet voorzichtig om gesprongen worden, omdat er toch bijwerkingen kunnen voorkomen bij onoordeelkundig gebruik. De mens is het meest gevoelig aan cortico's en z'n bijwerkingen, een hond al heel wat minder, en een kat is haast ongevoelig voor de bijwerkingen. Wat je bij de mens vaak opmerkt zijn oedemen (vochtopstapeling onder de huid), bijvoorbeeld: in het aangezicht en dat zal je bij hond of kat nooit opmerken. Hond zal vaak meer drinken (en dus ook meer plassen) en een grotere eetlust vertonen. Omdat de bijnier wat ontregeld wordt door toediening van cortico's, mag men nooit cortico-behandeling plots afbreken, maar wel langzaam afbouwen zodat de bijnier de kans krijgt zich aan te passen.
De dosis cortico's moet steeds zo laag mogelijk gehouden worden en -indien dit mogelijk is- om de andere dag gegeven worden (de zogenaamde "alternated day" -methode): dit is het meest lichaamsvriendelijk.
Heel belangrijk om te weten is dat suikerziekte patiënten (diabetes mellitus) geen cortico's mogen krijgen, omdat cortico's de ziekte in negatieve zin doen evolueren. Een laatste punt in verband met de toediening van corticosteroïden: cortico's in tabletvorm geven minder bijwerkingen in vergelijking met injecties. Wanneer langdurig cortico's vereist zijn in de behandeling is het dus raadzaam tabletten te geven in plaats van injecties: de dosis kan immers dagelijks (of 2 dagelijks) aangepast worden naargelang de behoeften van de patiënt, terwijl injecties met depotvorming in het lichaam niet meer aanpasbaar zijn: de geïnjecteerde hoeveelheid kan niet teruggehaald worden.