De Huisvesting

Als men vogels gaat houden kan dat op verschillende manieren, in een gezelschap volière en een binnen verblijf in een kleine kamervolière, in kweekkooien op diverse plaatsen zijn vogels te houden en te verzorgen. Ook de doelstellingen zijn per onderkomen anders. Dit geld in mindere maten voor de verzorging, voer, bodem bedekkers, vitaminen en medicamenten. Maar verschillen zijn er altijd. Ik wil in dit artikel een aantal systemen in het kort onder uw aandacht brengen, om zo het verschil aan te geven. U zult dan zelf tot de ontdekking komen waar de verschillen groot of wel klein zo niet gelijk zijn.

1. Gezelschapsvolière

Meestal worden hierbij een aantal koppels van verschillende soorten in een volière (vlucht) gehouden. Dit kan zowel met een binnenhok, wel of niet verwarmd, of voorzien van een buitenhok. Vele vogelsoorten zullen hier nooit of zelden tot broeden overgaan. Om de eenvoudige reden, dat indien men meerdere koppels in een ruimte samenbrengt er een gevecht komt om het territorium. Weer andere soorten moeten met grote aantallen samen gebracht worden voordat ze aan voortplanting gaan denken. Deze vogelsoorten gedragen zich in een groep altijd monogaam.Maar meestal treft men in zo’n volière van allerlei soorten vogels aan. Meestal is dit een liefhebber die niet aan tentoonstellingen mee doet maar alles meer ziet als gezelschap volière. In de meeste gevallen is zo’n volière voor de kweek nooit goed, want er zal wel gepaard, genesteld en gelegd worden. Maar door de grote variëteit onder de diverse soorten wordt er onderling gevochten, nesten afgebroken, eieren stuk gepikt, kortom er heerst in deze periode grote onrust in de volières.Ook komen er in dit soort volières erg veel ziekten voor, dit komt door het grote verschil van voeders, soorten bodem bedekking en ontlasting van eigen vogels of van vogels uit de natuur. Verder is de muggenbeten ook schering en inslag.Door de grote ruimte worden de vogels minder individueel gecontroleerd en het gaat pas opvallen als de vogel ergens verroken in een hoekje zit. En meestal is het te laat, de vogel is al ernstig ziek en zo goed als verloren. Maar indien u in dit soort volières toch nog goed in overleg te werk gaat en de soorten redelijk goed op elkaar afstemt is een gezelschapvolière mooi.

2. Kleine vluchten (1 m2)

Dit systeem wordt ook regelmatig toegepast. Zeker in de kanariekweek wordt dit wel eens toegepast. Vele vogelsoorten zijn voor zo’n ruimte niet geschikt, om de eenvoudige reden dat de meeste vogels erg sterk monogaam zijn.Tropische vogels die worden geïmporteerd worden vaak met meerdere in kleine ruimtes geplaatst, vooral als men het verschil tussen mannen en popjes wil vast stellen. Vooral de mannen zullen zich op een bepaalde periode veel agressiever gaan gedragen als normaal. En zo komt men dikwijls eerder achter hun geslacht.De kleine vluchten worden meestal gebruikt voor het tijdelijk los laten vliegen van TT vogels in het TT seizoen.

Het meest worden deze vluchten gebruikt bij vogels die polygaam zijn. In zo’n geval plaatst men een man met drie poppen in deze ruimte (vlucht). Men zorgt verder voor goede bodem bedekking en alles wat de vogels nodig hebben. Het enigste wat je hier niet moet vergeten is, dat men altijd het dubbele van de nestbakken er in hangt, anders komen er zeker problemen van. Meestal zal de man toch een popje kiezen waarmee hij samen het nest bouwt, broedt en de jongen verzorgt. Met de andere poppen zal hij na de paring een vluchtig contact hebben. Deze poppen moeten meestal zelf voor hun jongen zorgen, soms zal de man nog wat mee voeren maar reken er niet te veel op. Bij dit soort kweeksystemen komen regelmatig gevechten en onregelmatigheden voor. Vaak willen twee poppen hetzelfde nest gebruiken en breken elkaars nest af. Doordat ook niet altijd de poppen gelijktijdig hun eieren leggen, kunnen in zo’n vlucht oudere jongen aanwezig zijn die op hun oorspronkelijk nest gaan slapen, dat met hun ontlasting vervuilen of andere eieren beschadigen enz.Maar de kweek op deze manier is met wat aandacht goed uit te voeren.

3. Wisselbroed

Dit systeem wordt erg veel toegepast bij kwekers die zich richten op maar enkele soorten vogels, meestal zijn dat gedomesticeerde vogelsoorten.Bij de kanariekweek wordt een man gepaard aan een 3 tal poppen die elk een aparte kweekkooi hebben. De man verhuist regelmatig van de ene pop naar de andere en wordt, als de pop het tweede eitje heeft gelegd, bij de pop weggelaten. Dit heeft het voordeel dat men minder vogels (mannen) nodig heeft zodat men eenvoudiger een stam kan opbouwen en registeren.Het nadeel is als je moet gaan werken zoals de meeste mensen, het moeilijk wordt om op de gepaste tijden de mannen over te zetten. Je moet blijven opletten. Maar het kweeksysteem kan perfect werken met minder vogels, veel vogels kweken zeker ook als men aan specialisme wil doen.

4. Paarsgewijs broeden

Dit is wel de meest voorkomende en hygiënische methode bij onze kanarie kwekers en ook bij vele andere soorten.De broedkooien uitgevoerd in hokjes 45x45x45 cm of naar gelang de vogelsoort, dit voorzien voor een voorfront met een uitneembare zandlade en zitstokjes. Men kan deze hokjes goed dicht maken en opstellen, goed ontsmetten en bestrijden tegen ongedierte. Kortom alles is in zo’n kweekhok goed mogelijk.Deze kweek is zoals ik al eerder schreef het meest voorkomend systeem. Vooral voor vogels waarvan men een bewuste keuze heeft gemaakt van de ouders, dit omdat men met name de gewenste erfelijke factoren in het nageslacht zeer goed kent en wil vastleggen en gaan gebruiken in zijn gehele stamkweek Het enige kleine nadeel is dat men over meer vogels moet beschikken, maar dat men minder tijd heeft. Is dit een goede en prachtige, mooie, overzichtelijke methode.Men ziet ze overal. Bij de parkieten kwekers, Europese vogels enz. enz. Alleen worden de kweekhokjes vervangen door grotere ruimten, aangepast aan de vogelsoorten.

5. De hygiëne bij onze vogels.

Hierover is heel veel te schrijven, maar dat was ik in dit artikel niet van plan. Wel wil ik aanhalen dat dit een groot onderdeel is van het vogelverblijf en van de vogels dat nooit of te nimmer over het hoofd gezien mag worden.Tot de hygiëne dragen alle onderdelen bij waarvan een vogelverblijf in welke vorm en materialen ook is gemaakt. zeker de manier hoe het vogelverblijf kan worden schoongemaakt en onderhouden. Ook hoe een vogelverblijf verontreinigd kan worden, van buitenaf, is erg belangrijk en er zal bij de bouw ook altijd rekening mee gehouden moeten worden.

6. Wanden en onderkomen van een vogelverblijf

Houten wanden, schotjes, slaaphokjes en kweekbakken die gemaakt zijn van minder duurzame houtsoorten zijn over het algemeen moeilijk zuiver te houden. Deze zitten dikwijls vol scheurtjes en of barsten. Zeker als ze meerdere keren nat en droog geweest zijn. Vooral hardboord en spaanplaat is uit den boze. Kortom: gebruik, als je budget het toelaat, altijd duurzame materialen om je vogelverblijf en of kweekhokken te maken. Hoe minder kieren en barsten en hoe harder het materiaal, des te minder kans is er dat er luizen en ander ongedierte hier een verblijfplaats van gaat maken. Ook moet men zorgen dat het materiaal goed afwasbaar is en goed te verven met b.v. latex. Men moet ook opletten dat er voldoende ventilatie in de kweekruimte kan komen. Ook rekening houden met de licht en zon inval.De geplastificeerde kooien of bouwpakketten zijn zeker niet hygiënischer dan een goede houtsoort, maar zijn over het algemeen iets makkelijker te onderhouden. Ook hier is de hygiëne van de liefhebber belangrijk.De kweker waarbij de bestaande volières en kweekbakken gemaakt zijn van een goede houtsoort zou ik aan willen raden hun hokken te behandelen met een twee componenten verf die tegenwoordig in de handel is. Deze is bijzonder resident tegen lichtinval, chemicaliën, ontlasting, invloeden van buitenaf enz. Het is een iets dure verf maar op termijn is dit even duur. Alvorens te verven de naden eerst nog eens goed af te kitten. Daardoor verminder je de kans dat ongedierte zich daar zal gaan ophouden.

7. De zitstokken in het vogelverblijf

Ook deze kunnen, mits niet goed gemaakt of gemonteerd, een bron van verontreinigingen en besmettingen zijn en zodoende aanleiding geven tot vele problemen. Het zijn meestal de zitstokken die de overdragers zijn van ziektes in het vogelverblijf. De vogels vrijven immers erg veel met hun snavel langs deze stokjes en zodoende is het overdragen van ziekte groter, zeker als men de stokjes moeilijk of niet kan zuiver houden.Zitstokjes dienen van hardhout gemaakt te zijn en de vogel moet de stok net niet kunnen omklemmen. dit heeft ook het voordeel dat de vogels hun teennagels redelijk op een normale manier kunnen afslijten. Zijn de zitstokken te dik of te dun geeft de vogel aanleiding een slechte houding aan te leren en ook de kans op onbevruchte eieren is ook erg groot.

8. Drinkwater bij ons vogelverblijf

Drinkwater dient ter alle tijden beschikbaar te zijn. Het moet bovendien altijd schoon en fris zijn. Vooral bij onze kanaries en zeker ook de tropen is het fataal als deze langer dan 12 á 16 uur zonder drinkwater komen te zitten. Kanaries drinken erg veel en regelmatig ongeveer 5 ml per vogel van 20 gram. Drinkwater geven in een open bak is echter nooit aan te raden, dit water is meestal door het baden en ontlastingen binnen enkele uren bedorven en wordt een voedingsbodem voor alle soorten bacteriën. Zeker als men die ook nog eens plaatst onder een zitstok. De meest gebruikte drinkfonteintjes zijn over het algemeen erg zuiver. Echter je hebt vogels die toch nog van alles in het tuitje dragen, met als resultaat, toch weer verontreinigd drinkwater.De laatste jaren wordt er steeds meer over gegaan op de drinkflesjes die men al reeds bij het kleinvee gebruikt, namelijk het flesje met het kogeltje. dit is wel de zuiverste manier van water geven. Maar voor iedereen moet duidelijk zijn dat hier grote aandacht aan besteed moet worden.

9. Badwater

Evenals drinkwater is badwater erg belangrijk voor onze vogels, zowel voor de hygiëne als ook voor de vochtregeling bij b.v. het broeden. Belangrijk is, als men badwater geeft, zeker 2 á 3 maal per week (met vorst natuurlijk niet) dit weer weghaalt na 1 á 2 uren.Let wel: geef laat in de avond of in de winter ook geen badwater.Geef de vogels ruim de tijd om op te drogen na het baden.Als men medicatie geeft in het drinkwater, dient men nog meer aandacht te schenken aan het zuiver maken van de flesjes, maar ik denk dat jullie dit wel weten zoals al de rest in dit artikel of niet soms.

10. De voederbakjes (zaadbakjes)

De grootte en de vorm van de voerbakjes zal uiteraard afhangen van het soort vogelverblijf of kweekhok methode.Grote bakken of schalen staan meestal in grote volières. Deze bakken zullen meestal erg vervuild raken door de omgeving. Het zal pas ernstige vormen gaan aannemen als de liefhebber de bakken niet regelmatig zuiver maakt, maar nog erger als hij, en je ziet het regelmatig, de liefhebber de restzaad verzameld en de lege pelletjes wegblaast en de rest van het oude voer terug gaat voeren. Hier kun je wachten op problemen niet alleen als je dit doet in een buitenvolière, ook als je dit doet in je kweek hokjes of ander hokken.Het beste is de vogels voer te geven, zoveel dat ze in een dag opnemen. Zodoende krijgen ze alle voedingsstoffen die ze nodig hebben, en je voorkomt dat de vogels alleen het lekkerste uit de voeding halen, voor de vogel te eenzijdig wordt en zodoende zwak en ziek wordt. Maak de bakjes regelmatig leeg en zuiver en voorkom schimmelvorming die eerder ontstaat als dat je voor mogelijk houd.De beste plaats voor onze voederbak is aan de buitenzijde van de volières of kweekhokjes. Worden de voerbakjes toch in de ruimte gezet, zorg dan voor een afdak er boven zodat er zeker geen ontlasting of regen het voer kan vervuilen.

11. Kiemzaadbakjes.

Dit komt me nu net te boven en daarom schrijf ik hier ook maar een stukje over. Hiervoor geld een nog sterkere mate dat een goede hygiëne in acht genomen moet worden.Goede gezonde kiemzaden zijn eiwitrijk (18-21%). Zij worden meestal met vocht (water) gemengd, het geen optimale mogelijkheden biedt voor bacteriën en schimmels, om zich te ontwikkel.Het dagelijks goed uitwassen en spoelen van deze bakjes is zeer aan te bevelen en dit met kokend water goed naspoelen en laten drogen alvorens u opnieuw kiemzaad gaat aanmaken.

12. De bodembedekking

Dit is ook een niet te onderschatten, belangrijk iets, in de vogelkweek, hier zal zich alles gaan verzamelen en een begin ontstaan van allerlei ziekten en symptomen in onze vogelsport.Kwekers die hier zeer steng op zijn, zullen gespaard blijven van ziekten en andere zaken. Jammer genoeg beseft dit niet iedereen. Uit onderzoeken is gebleken dat er in kweekhokjes, waar dagelijks de bodem bedekking werd gezuiverd en vernieuwd, het aantal bacteriën in de vers geproduceerde ontlasting heel sterk afneemt, totdat er een toestand is bereikt waarbij de aërobekiemen vrijwel uit de ontlasting zijn verdwenen. Zoals ik heb kunnen lezen uit een onderzoek.Bij gezonde passeriformen en psittaciformen zullen bij een goede bodemhygiëne, schoon drinkwater en voer geen aërobe kiemen uit de faces geïsoleerd kunnen worden. De aanwezigheid van Entoro bacteriacea (coccidiose) duidt altijd op een zeer slechte hygiëne in ons vogelverblijf. Misschien klinkt het moeilijk maar een gewaarschuwd kweker telt voor twee.Indien er sprake is van een bacterieel infectie COCCIDIOSE is het raadzaam te beginnen met je aandacht te vestigen op de bodem bedekking, vooral eer je de vogel of voer de schuld gaat geven. Dit kan door dagelijks de bodembedekking te vervangen, en de vogels op kranten of draadbodem te zetten.Fijn zilverzand en rivierzand is niet slecht maar dit kan relatief weinig VOCHT opnemen wat dat weer het kiemen van bacteriën kan bevorderen.Men kan dit goed oplossen om hier 50% kattebakvulling tussen te mengen. Ofwel men gaat volledig over op deze vulling, maar let dan wel op dat je altijd een bakje met schelpengrit en maagkiezel ter beschikking hebt staan. Als men dan een goed, droog hok heft is het vervangen na ongeveer 14 dagen voldoende, u zult dit zelf het beste kunnen waarnemen.Buitenvolières zijn veel moeilijker te onderhouden, en hier is grote aandacht vereist, zeker als men een zandbodem heeft. Hier moet men zorgen dat het oude zaad regelmatig wordt opgeruimd, vers drinkwater houdt en als het kan voer alleen in je binnen hok. Of maak een betonnen bodem die iets schuin afloopt zodat je het goed kan schoon maken (spuiten). Houdt men in de volière de zwarte aarde aan, spit dan nooit met alle zaad en nog wat, maar haal dit weg en spit jaarlijks de bodem om tot op en diepte van ongeveer 45 cm.Haal voor het omspitten de bodem verontreiniging altijd weg, dit zal in een buitenvolière ook de problemen van coccidiose wegnemen. Als het kan, overdek ook de buiten ruimte met b.v. lichtdoorlatende golfplaten.

Een volière bouwen
Een aantal regels in acht houden is toch wel belangrijk

Vraag na of je een vergunning nodig hebt van gemeente of woning stichting
Zet de volière nooit in de volle zon..
Plaats de ruimte op een wat rustige niet te drukke plaats in je tuin.
Maak een plan ,en overweeg wat voor soort vogels je er in wilt zetten.
Pak de locatie dat je er ook van kan genieten als je in de tuin zit .
Neem goede duurzame materialen ,goedkoop is ook hier op langere termijn duurkoop.
Overleg met ervaren liefhebbers over welke vogels je erin wil plaatsen ,en als dit wel samen kan.
Zorg dat de vogels uit de regen wind en tocht kunnen gaan zitten ,en dat het voer droog blijft.
Opmerking : In een volière kun je diverse vogels houden niet alle vogels accepteren elkaar het is goed van te voren hierover navraag te doen .Ook is het erg belangrijk te weten dat het kweken in deze ruimte ooit wel eens lukt ,maar meestal is het met de mannen onder elkaar vechten om een territorium plaats ,ofwel ze breken elkaars nesten af of roven eieren en jongen dat geeft nog wel eens teleurstellingen bij veel liefhebbers ,maar eigenlijk is het normaal ,zeker als men diverse soorten bij elkaar houd .Eigenlijk moet je een volière zien als een gezelschaps ruimte van vogels , ooit lukt het wel eens vogels in te kweken ,maar nogmaals veel verschillende soorten vogels onder elkaar zal de kweek niet bevorderen in de volière. Als men er alleen kanarie,s in plaatst dan zal het zeker beter gaan maar zet dan wel altijd een oneven paar mannen er in Bv 3 mannen en 9 poppen of 1 man en 3 poppen. De kans dat je dan kweekt is iets groter. Maar nogmaals zie een volière met meerdere vogels alleen als een gezelschap ruimte en niet direct om mee te gaan kweken zal wel een lukken maar meestal niet om de bovenbeschreven reden.

Beplanting : Beplanting in een volière kan ,maar meestal zullen de vogels deze op den duur stuk pikken ,en als er eens jongen zullen liggen in een of ander nestje dan is de kans groot dat de jongen dood gaan als ze te veel groenvoer binnen krijgen wat de ouders van de struiken pikken .Maar in een gezelschaps volière kunnen de volgende planten staan . Vlier,Liguster,Sering ,Bruidsluier,Haagbeuk ,Vlinderstruik ,Spar ,Brem ,Klimop.

Ik hoop met deze uiteenzetting wat informatie te hebben gegeven over een gezelschap volière ,en een uitleg waarom het moeilijk is om er in te kweken ,maar niet te min een mooie vorm van hobby kan zijn ,die dikwijls ja zelf meestal uitgroeit naar specialisatie. En dit kan dan weer wel in bv kweken in kweekbakken ,kweekkooien ,en ja zelfs volières ,maar deze zijn dan weer zo gemaakt dat er maar een koppel in huisvest ,en dan is het gevecht ,en vernieling onder elkaar niet ter sprake .

(dierenarts Asse)