De Verzorging
Observeren Deze kreet hoort men het meest bij ornithologen en in ziekenhuizen enz. Als u deze woorden opzoekt in een woordenboek zal men zien dat hier de term WAARNEMEN steeds naar voren komt. Ornithologen spreken van iets observeren of b.v. een observatie verslag maken. Wij als kanarie kwekers zouden dit ook veel meer moeten doen. Onze vogels steeds goed blijven opserveren, dan zal men veel zaken eerder zien, eerder kunnen ingrijpen en ook je vogels beter leren kennen.Dit observeren begint al bij aankoop van de vogels, in de winterperiode, in de ruiperiode, voorbereidingsperiode, kweektijd, in de TT periode. Kortom dagelijks kun en zou je de vogels moeten observeren over een bepaalde periode. Zodoende kan men teleurstellingen tijdig waarnemen (observeren). Want men zal in een vroeger (begin) stadium iets waarnemen b.v. een ziekte, vastzittende ring, enz. enz. opmerken, behandelen en zeer zeker tijdig verhelpen, voordat zich b.v. de ziekte verder zal kunnen uitbreiden, of bij een te weinig vocht / zuurstofgehalte de jonge afsterven in het ei.Ik weet wel, en het komt ook bij mij voor, als je met veel vogels kweekt is er snel iets over het hoofd gezien, waar we later van zeggen, ja dit is mijn eigen schuld. Ik denk dat wij kanarie kwekers in onze hokken / volières enz. veel en veel meer aan observatie van onze vogels moeten gaan doen. Het resultaat zal zijn, veel minder teleurstellingen in onze vogelsport. Het is toch onze hobby, we zien onze vogels toch graag, dus doe dit dan dagelijks meerdere malen even. Doe dagelijks wat meer moeite aan observeren van onze vogels bij het goed zuiver houden van onze hokken en dagelijks vers drinkwater en zaad geven.Ik wil verder in dit artikel jullie een aantal punten geven waarop te letten bij het observeren van kanarievogels en dit per periode. De aangedragen punten zijn bijlange na niet volledig, maar wel een richtlijn, waar we steeds op moeten blijven letten. Dan zullen de nodige problemen in grote maten afnemen door alleen maar goed en tijdig te OPSERVEREN.
1. Bij aankoop van vogels
Zorg voor flinke vogels, gezonde glanzende gesloten bereddering zonder vuile aars en poten. Let op de stuiteren, deze moeten droog en zuiver zijn. Een goed gevulde vliesachtige borst. Geen waterige genepen ogen, en of ontlasting. Let op de ademhaling rustig en gesloten bek. Piepende en krakende geluiden (vogels uitsluiten). Zie naar de lever, mag niet donkerblauw en gezwollen zijn. Scherp borst been en of misvormd (uitsluiten). De witte vogels blauwe schijn hoorndelen (uitsluiten). Vraag naar het kweekboek en controleur, noteer afkomst. Al deze punten kan men observeren vaststellen en al deze verschijnselen wijzen naar een gezonde of niet gezonde vogel.
2. Vogels thuis in de volières.
Aangekochte vogels +/- 14 dagen in een overgangsvolière (hok) plaatsen. Vogels moeten wennen aan voer, omgeving. Vogels die veel aan de zaadbak zitten er uit halen en apart zetten (vogels zijn meestal wat ziek). Mannen en poppen tijdig scheiden. Vogels die bloeden aan pennen apart zetten. Vogels die veren pikken verwijderen en apart zetten. Vogels die symptomen vertonen uit AD.1 wegnemen, vogels behandelen, als het blijft vogels van de hand doen. Let op: water - voer - eivoer - licht - vocht enz. enz. Vogels die geen 100% gezond worden uitsluiten voor kweek en opbouw van je stam. Als men groenvoer geeft, dit met mondjesmaat, is je hok vochtig dan geen of weinig groenvoer. Controleer ook altijd de aankoopdatum van al je voer en producten. Let op de ontlasting van de vogels. Goede ontlasting is groen met een witte stip. Let op je bodembedekking, hou het droog en schimmel vrij. Badwater na een uur altijd weghalen. Drinkwater dagelijks verversen, loopt het flesje goed door enz. enz. De witte vogels krijgen deze vitamine A voldoende bij. Al deze punten kan men observeren, vaststellen en al deze verschijnselen Wijzen naar een gezonde of niet gezonde vogel.
3. Vogels in de kweekkooi
Hou de man in de gaten, dat hij de pop niet overdreven lastig valt. Dit moet na enkele dagen klikken anders is er nog iets niet in orde b.v. nog niet broedrijp, of de pop is op de lokroep van een andere man gekoppeld en wil deze man niet! Als er punten voorkomen van AD.1 deze uitschakelen. Kijken de vogels helder uit de ogen. Toont de pop al een broedvlek (mooie vlezige onderbuik). Heeft de man al vergrote tap en testikels, met een licht ingevallen buik. Voeren de koppels elkaar al of blijven ze vechten. Blijft de pop dagen, weken rondvliegen met nestmateriaal, kan ze wel de juiste nestplaats vinden (hang eens een bakje bij) of is de pop wel in broed conditie. Geef zuiver en voldoende nestmateriaal (geen gedrenkte koord). Hebben de vogels geen materiaal om de pootjes. Voldoende grit en sepia in de kweekkooi. Zitten de zitstokken niet los en of te hoog. Al deze punten kan men observeren vaststellen en al deze verschijnselen wijzen naar een gezonde of niet gezonde vogel.
Let vooral nog op het volgende:
Hou steeds in de gaten als de man de pop voert en niet te veel lastig valt dit geld ook andersom, elkaar voederen moet na een dag of drie normaal en goed zijn. Zorg en controleer dat de pop een goed verzorgd vast gesloten nest maakt. Pop moet broeden met gesloten bevedering en met een gesloten bek. Let goed op de ogen van de vogels (helder blijven). Controleer regelmatig het broedsel of er geen eitjes wegzakken en of vast komen te liggen, zorg in het nest voor een gladde, vast boden (draai er eens een paarkeer door met een lamp). Is de temperatuur - vochtgehalte - zuurstof - licht uren - bodem bedekking goed. Blijf op de ontlasting letten (groen met witte stip). Blijf badwater geven (niet vergeten). Let op dat de man de laatste dagen van de broed niet te driftig wordt en aan het nest gaat trekken en of achter de pop gaat jagen. Zo ja, dan man wegnemen en later terug zetten als de jongen enkele dagen zijn of helemaal weglaten. Verzet nooit de klok tijdens je kweek, hou hier rekening mee bij de aanvang van de kweek (instellen van de klok). Geef eivoer met beetjes 2 dagen voor het uitkippen. Jongen in het nest en in de rui-periode.
Controleer uitgekomen jongen op de levervlek (blauw). Is deze erg groot, noteren in je kweekboek, vogels later wegdoen indien je er voldoende hebt. Controleer of de pop het nest goed zuiver houdt en wat voert de pop eivoer of eivoer en zaad of alleen zaad. Voert de man en pop samen, hoe groeien de jongen. Wordt alles gegeten van het eivoer en je zaadmengeling. Als je jonge vogels ringt, dit tijdig doen en controleer regelmatig als er geen jongen uit het nest zijn gegooid. Kale plekken op de jongen, op de rug duidt op veren pikken van een van de ouders. Piepen de jongen erg veel, dan voeren de ouders te weinig of er is iets anders loos. Blijf je eivoer controleren dat het niet verzuurt. Blijf maagkiezel en sepia geven. Let op verenpikken geef tijdig een babykooi. Let op water - voer - kiemzaad (verzuurd, te oud, te veel, te weinig enz. enz.) Ja beste vogelliefhebbers/kwekers zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan, diverse zaken kunnen er nog aan toegevoegd worden. Maar mijn bedoeling is geweest dat verzorgen en houden van vogels niet alleen is, gauw even water en voer geven. Dat dit dan kan lijden naar een goed resultaat. Een tijdige en goede regelmatige observatie zal zeer zeker teleurstellingen uitsluiten, omdat men dan in een vroeg stadium de oorzaak ziet en kan herstellen.Ik kan me goed voorstellen dat, en het gebeurt hoor, een pop iets dik op het nest zit, men ziet dit en men denkt, dit zal morgen wel over zijn, het is maar tijdelijk, anderdaags wat nou!! De pop is van het nest en zit onder op de bodem. Ja nu maar eens goed kijken wat hier de oorzaak van is. Wat blijkt, verdomme het drinkflesje liep niet door. Ja de pop heb je nog kunnen redden, maar het legsel verloren. Begrijp je wat ik nu bedoel.Onbevruchte eieren, hoe kan dat? Wat bleek: twee poppen samen zitten. Ja zeg niet dat dit niet gebeurt. Begrijp je wat ik nu bedoel met observeren/controleren. Enkele jongen dood in het ei, gecontroleerd. Ja toen het te laat was zag je dat deze eitjes vast zijn komen te liggen en dat ze zo de laatste dagen niet meer gedraaid zijn. Begrijp je wat ik bedoel.
"Kortom" als je vogels koopt, kweekt, bij een goede en regelmatige controle kan men veel problemen voorkomen. Men ziet het tijdig, men kan tijdig handelen zodat men teleurstellingen zeker voorkomt.
DUS GOED OBSERVEREN EN DAARDOOR TIJDIG INGRIJPEN! EN DAN NOG KAN JE TEGENSLAG KRIJGEN MAAR WEES GERUST HET ZAL EEN HEEL STUK MINDER ZIJN.
De rui periode Inleiding :
Dit kent elke vogelliefhebber ,en hij weet ook dat dit een jaarlijks terugkerende periode is in het leven van onze kanarievogels .Een beginnende liefhebber geeft er in het begin nog niet zoveel aandacht aan ,maar al vrij snel merkt hij of zij dat er is aan de hand is met het verenpakje van hun vogels .De rui heeft zijn intrede gedaan en dit is een heel belangrijke periode in het vogelleven ,maar ook voor ons liefhebbers .Een vogel die niet goed door de rui komt mist iets in zijn stofwisseling en zal nooit echt 100 % meer fit worden ,zal zeker verder leven maar men moet er geen grote dingen meer van verwachten .Bij de rui komen alle zwakke kanten naar voren die in een vogellichaam verborgen zitten ,maar ook zeker de goede denk maar eens aan het verwisselen van het verenpakje ,en hoe mooi daarna de kleur en tekening is geworden ,of ja dit kan ook het is niet goed geworden wat betreft de gezondheid ,komt niet goed door de rui ,of de bevedering of tekening is na de rui toch niet geworden wat we er van verwacht hadden. Kortom voor de vogel zelf en voor de liefhebber een spannende periode.
De rui periode :
Een normale rui periode begint omstreeks begin tot einde juli dit is afhankelijk wanner men aangevangen heeft met de kweek ,vroeg kwekers hebben hun vogels eerder in de rui ,dan die kwekers die pas beginnen in einde maart begin april .Maar de natuur helpt ook hier mee meestal en je moet daarom ook tijdig stoppen met de kweek om de rui tijdig te kunnen laten aanvangen ,en dit ook in een periode met redelijk goed weer.De rui kan en mag men nooit forceren de vogel heeft zijn energie nodig om dit tot een goed einde te brengen ,en het is voor de vogel goed als dit ook valt in een periode met redelijk weer .zijn aan deze voorwaarden voldaan ,dan is de rui periode tussen een week of 6 a 8 volledig achter de rug. Jonge vogels ruien in het algemeen alleen hun donsveertjes ,en geen vleugel of slagpennen .Oudere vogels hebben een nog zwaardere taak bij het ruien zijn vervangen niet alleen hun donsveertjes maar ook de vleugel staartpennen ,ja soms heb je er medelijden mee hoe sommige vogels er uit zien tijdens deze volledige rui ,maar bij een goede verzorging sta je ook versteld hoe snel de vogel zich hier van hersteld. In tegenstelling wat wel eens gezegd wordt is een vogel die in de rui is niet ziek, maar weet el dat ze erg gevoelig zijn voor ziekte,s ,zeker als er een tekort is aan voeding ,mineralen ,en voldoende rust.Als een van deze zaken ontbreken ,zullen sommige vogels dit laten zien in het uiterlijk van de veerschachten dus het is van groot belang deze vogels in deze periode goed te voederen en te blijven opserveren.
Verzorging tijdens de rui .
Zoals al hierboven beschreven is om de rui goed te laten verlopen een vrij constante temperatuur gewenst weinig vocht frisse lucht en een goede uitgebalanceerde voeding en een drie tal keren per week eivoer. Erg belangrijk is ook dat er niet te veel vogels in een ruimte zitten ,de vogel moet ruimte en rust hebben ,en dit zal ook verenpikken voorkomen ,ook is het belangrijk dat de zitsokjes afzonderlijk zijn zodat de vogel rustig kan zitten zonder gestoord te worden door andere vogels. De vogel ook wat afleiding geven door trosjes sisal touw in de ruimte te hangen of nog beter regelmatig trosjes trosgirst ter beschikking stellen. Regelmatig vitamine toevoegen aan het drinkwater ,en denk bij de rec witte vogels aan het toevoegen van vitamine A. Aan te raden is ook wekelijks een halve ajuin ter beschikking te stellen ,het is even wennen ,maar als ze eenmaal kennen eten ze het graag en is erg goed voor en tijdens de rui. Verder kan men regelmatig twee a drie maal per week een stukje fruit ter beschikking stellen ,maar steeds zoveel geven wat op is na ongeveer 2.1/2 uur,al wat je meer geeft is eigenlijk te veel en kan gaan schimmelen met alle gevolgen van dien .Uiteraard mag een goede zaadmengeling nooit ontbreken en moet altijd in voldoende mate aanwezig zijn.De laatste jaren zijn er ook van diverse firma,s producten te koop die als rui hulp bekend staan in deze periode kan het zeker geen kwaad hier gebruik van te maken .Bij een goede verzorging en tijdige aanvang van de rui zul je zie dat deze bij goed verzorgde vogels erg snel gaat en na ruim 6 weken zien de vogels er weer bijna schitterend uit .Het is ook aan ons liefhebber de vogels alles te geven ,en beschikbaar te stellen om deze rui goed door te komen.
Badwater en de rui.
Ik heb dit bewust hierboven nog niet vermeld om toch in een apart hoofdstuk te vermelden hoe belangrijk badwater eigenlijk altijd is ,maar zeker in de rui periode moet dit regelmatig zeker 3 maal per week beschikbaar staan voor de vogels ,en een maal per week is het aan te bevelen hier iets badzout in te doen.Wat ook aan te bevelen is ook regelmatig gebruik te maken van een goede bloemenspuit en benevel daar de vogels ook een s goed mee enkele malen per week buiten het badwater wat je al beschikbaar stelt .De vogels zijn er dol op ,en niet alleen is het goed voor de vogels en de bevedering ,maar ook de vogels worden er rustiger door en dat is voor bv de latere tentoonstellings vogels mooi meegenomen. Dus tijdens de rui nooit te zuinig met badwater de vogels zijn je er dankbaar voor. En de bloemenspuit doet wonderen !!!!!
De stokrui :
Deze rui komt bij ons kanarie kwekers niet zoveel voor ,dit komt meer voor bij mensen in huis die daar een of enkele vogels houden voor bv de zang. En het komt ook voor bij personen die slecht met het licht omgaan Daarom hieronder ook iets over deze zogenaamde stokrui.In het begin schreef ik een aantal zaken op waar men rekening mee moet houden als men een kanarie heeft, een van deze zaken is dat de licht uren omstreeks de 11 uren te houden. Doet men dit niet en de ene keer heeft de vogel Bv 11 uren de andere keer 16 uren licht, en dan weer meer of minder dan zal men geen jaren plezier hebben van je vogel. Wat gebeurt er nu. De hypofyse van de vogel reageert op het aantal licht uren ,met andere woorden de vogels in de natuur gaan broedrijp worden naar gelang de licht uren verlengen de temperatuur doet daar maar weinig aan ,zo ook als de dagen weer korter worden stopt de vogel in de natuur met broeden ,en begint aan het vervangen van zijn verenkleed.Nu wat gebeurt er nu bij de vogel thuis als je niet telkens om een bepaalde tijd je vogel donker zet ? Nu de vogel zijn Hypofyse slaat langzaam op tilt hij of zij weet niet meer vast te stellen of het nu lente ,zomer herfst of winter is. Kortom gezegd de vogel raakt totaal van slag ,gaat aan het ruien (vervangen verenkleed) en omdat de vogel van slag is komt hij niet meer uit de rui zal niet meer fluiten ,bevruchten ,enz en de veren en pluimpjes blijven in de kamer rondvliegen .De vogel is in de zogenaamde stokrui gevallen en hij komt hier erg moeilijk,en dikwijls niet meer uit. Na een lange weg zal zelfs de vogel deze energie niet meer kunnen opbrengen vermageren en sterven. Dus je ziet hoe belangrijk het is om met het aantal licht uren goed om te gaan !
Enkele Tips :
Zoals hier boven beschreven is badwater onmisbaar ,maar daarbij moet je zorgen voor een goede bodembedekking ,constant grit ter beschikking ,afleiding door sisal touw plukjes of wel bosjes trosgirst .Haal ook regelmatig de losse pennen weg ,zodat de vogels er niet aan gaan pikken kan een gewoonte gaan worden .Een gouden tip hierbij is om achter in de vogelruimte een klein plankje te plaatsen schuin tegen de muur door de lucht circulatie (verplaatsing ) zullen de pluimpjes gaan zweven en achter het plankje te recht komen ,je kunt hier om de paar dagen heel makkelijk handen vol pluimen en veren weghalen ,en er zullen er bijna geen meer rond vliegen door heel je vogelruimte .Erg makkelijk en handig
Besluit :
Ik hoop met dit artikel de verzorging tijdens de rui nogmaals onder uw aandacht gebracht te hebben ,het kan niet genoeg gezegd en geschreven worden om veel aandacht te schenken aan deze periode veel goede vogels worden hier gemaakt ,maar ook wel eens door minder aandacht en verzorging mismaakt en dat is toch de bedoeling niet Het is altijd een spannende tijd die rui ,maar de meeste kwekers weten dit ,en handelen er ook naar.
(dierenarts Asse)
|