De Bekendelle in de buurtschap Woold bij Winterswijk is maar een klein gebied. Toch behoort het tot de mooiste beekbossen die in Nederland nog zijn te vinden.

Het bosgebied, eigendom van Natuurmonumenten en enkele particuliere eigenaren, wordt doorsneden door de Boven-Slinge. Deze beek ontspringt in Duitsland achter het grensplaatsje Oeding om vervolgens aan een kronkeltocht te beginnen door de Winterswijkse buurtschappen Kotten, Brinkheurne, Woold en Miste om vervolgens via Aalten bij Doetinchem in de Oude IJssel uit te monden.
De beek doorsnijdt al voor de Bekendelle enkele bijzondere beekbossen, zoals het Aalbrinkbos bij Kotten, het Stemerdinkbos en Buskersbos in de Brinkheurne om vervolgens bij voormalige textielbleekvelden van De Plekenpol bij watermolen Den Helder het Woold binnen te stromen. Al deze bossen zijn van zeer grote schoonheid, vooral het Buskersbos geniet bekendheid door de prachtige voorjaarsflora met onder meer dalkruid. In de Bekendelle krijgen beek en bos oerbosachtige allure, voornamelijk veroorzaakt door de lage oevers aan de zuidzijde van het gebied dat bestaat uit een moeras-bos dat ontstaan is in voormalige beekmeanders.
De Winterswijkse plantenonderzoeker Steven van den Brand bracht de rijke flora in beeld. Uniek noemt hij daarbij het feit dat de beek een hoge oever kent met een essen- en iepenbos en dat de zuidzijde laag ligt en regelmatig overstroomt. In dit lage deel heeft zich een flora ontwikkelt die Van den Brand als zeer bijzonder in Nederland omschrijft met soorten als bosgeelster, muskuskruid, look-zonder-look, klimopereprijs, robertskruid, maar ook met speenkruid en geel nagelkruid.
Het beekbosgedeelte met de oude meanders van de Boven-Slinge is aangekocht door de Vereniging Natuurmonumenten. Langs deze oevers loopt een enkel wandelpad van de stenen naar de houten brug, die een uniek beeld geeft van een oorspronkelijk beekbos. Vooral het voorjaarsaspect is van een adembenemende schoonheid.
Helaas is een deel van het hoger gelegen loofbos in de loop van de tijd omgezet in naaldbos. Dit geldt onder meer voor het aangrenzende bosgebied t Lintum. Dit gebied behoorde ooit tot de rijkste en meest gevarieerde loofbossen van Winterswijk.
Toch heeft de Bekendelle dankzij de grillige beekmeanders haar karakter weten te behouden. Daarbij is door de rechter in de jaren tachtig een einde gemaakt aan illegale puinstort om oevers te versterken.
Ook is de waterkwaliteit van de Boven-Slinge in de afgelopen jaren sterk verbeterd. Dit heeft te maken met de aanleg van drukriolering in het Winterswijkse buitengebied, een verbeterde waterzuivering in het Duitse achterland en justitieel optreden tegen mestdumpingen, vooral van kalvermesterijen in Duitsland.
Door de verbeterde waterkwaliteit is een voor Nederland zeer zeldzame libellensoort in de Bekendelle aanzienlijk toegenomen: de bosbeekjuffer. Deze beekjuffer komt alleen nog langs dit deel van de Boven-Slinge voor en kon ondanks speurwerk vorig jaar van libellenonderzoeker Jan Rademaker langs de beken in Twente niet worden vastgesteld.
In het aanwijzingsbesluit van minister Gerda Verburg voor de Bekendelle als onderdeel van Natura 2000 worden een aantal maatregelen opgesomd om de kwaliteit van dit beekbosgebied verder te verbeteren. Zo wordt gepleit voor het verder zuiveren van het beekwater. Dit kan gebeuren door voor de Bekendelle een overstromingsgebied aan te leggen waar meststoffen kunnen neerslaan en afgevangen. Bovendien kunnen door een inundatiegebied de extreme piekafvoeren bij veel neerslag worden afgevlakt. Hierdoor blijven overstromingen in de Bekendelle mogelijk, maar niet in de huidige extreme stroomsnelheden die het gebied schade berokkenen.
Maar ook de kwaliteit van het hoger gelegen bos kan worden verbeterd door de naaldhoutbossen weer langzaam te vervangen door loofbos. bron Gelderlander.nl

3.

Jakobskruiskruid is niet te bestrijden

Jakobskruiskruid (Jacobaea vulgaris) haalt sinds enkele jaren regelmatig het nieuws vanwege zijn giftigheid voor met name paarden.

De provincie Noord-Brabant organiseert half februari een symposium over de mogelijke bestrijding van Jakobskruiskruid.
Verschillende verhalen doen de ronde over de inmiddels beruchte goudgele bloem, maar daar blijken ook veel fabels bij te zitten. Zo zou een paard al van een enkel hapje van het kruid kunnen sterven. Maar dat is absoluut niet waar, zo weet Fons Reijerse van IVN De Maasvallei. "Het Jakobskruiskruid zorgt voor schade aan de lever. Maar van een hapje wordt een paard echt niet ziek. Pas wanneer het gedurende langere tijd het gif in grote hoeveelheden binnen krijgt kan dit fataal zijn."

Bovendien vormt het kruiskruid in verse vorm nauwelijks gevaar voor het dier. Reijerse: "Paarden herkennen de plant als giftig en blijven daar dus vanaf. Pas wanneer er verder geen voedsel te krijgen is, zullen ze zich er aan wagen."

Wanneer de bloem in gedroogde vorm in het hooi terecht komt, kan dit tot problemen leiden. "Maar hier ligt wat mij betreft een stukje verantwoordelijkheid bij de eigenaar van het paard. Die moet zorgen dat hij weet waar zijn hooi vandaan komt", vindt de Boxmeerse plantenliefhebber.

Het Jakobskruiskruid komt veelvuldig voor. "Je ziet het overal en vooral in wegbermen", weet Reijerse, die al twintig jaar de flora in zijn omgeving inventariseert. " Daarnaast vind je het veel in vooral natuurlijke weides." Het giftige kruid is een inheemse plant die al honderden jaren voorkomt. Dat er de laatste jaren meer aandacht voor is, komt omdat het houden van paarden populairder is geworden.

Het Jakobskruiskruid is te herkennen aan zijn felgele kleine bloemetjes die volop bloeien van juni tot oktober. De vorm van de bloem is vergelijkbaar met een madelief en de plant wordt gemiddeld een halve tot driekwart meter hoog.

Het bestrijden van de plant is volgens Reijerse onbegonnen werk. "De plant verspreidt zich heel snel via de zaden, dat kun je niet stoppen." De IVN-man is zelfs een tegenstander van bestrijding: "Wil je het goed aanpakken, dan betekent dat een behoorlijke ingreep in de natuur. En er zijn nog veel meer giftige soorten die je dan zou moeten bestrijden."

Het Jakobskruiskruid is bovendien voor vele insecten een zeer nuttige plant, omdat die veel nectar bevat. "De rups van de Jakobsvlinder eet deze plant volledig kaal en zou uitsterven als deze er niet meer is." bron gelderlander.nl

4.

Waarom spreeuwen niet botsen

Vogelzwermen

Goed letten op alle andere spreeuwen in je nabije omgeving zo bewaren spreeuwen de orde in hun zwerm, die vaak bestaat uit duizenden vogels.

Tenminste, dat dachten wetenschappers tot nu toe. Uit onderzoek blijkt nu dat ze zich oriënteren op hooguit zeven naaste vogels in de zwerm. Die conclusie wordt getrokken door onderzoekers die zich in het kader van het EU-onderzoeksproject Starflag bezighoudt met de onderlinge coördinatie in dergelijke formaties.

Al lang vragen wetenschappers zich af hoe vogels in dergelijke grote zwermen zo razendsnel weten te wenden en zich hergroeperen, zonder dat er ook maar twee dieren tegen elkaar opvliegen. De onderzoekers observeerden twee zwermen spreeuwen, één gevestigd op het Termini-station in Rome en één op een locatie net buiten Rome. De zwermen werden vanuit verschillende hoeken gefotografeerd, waarna een driedimensionaal beeld van de groep kon worden opgebouwd. Daarna werden de bewegingen in de zwermen geanalyseerd, en werden de regels die aan die bewegingen ten grondslag zouden kunnen liggen in computermodellen getoetst.
bron

Hagedis zoekt olifant

Omvang kudde bepaalt biodiversiteit gebied

Waar de olifant gaat in de Afrikaanse savanne, daar mag ook de hagedis graag komen. Dat meldt Robert Pringle van de Stanford Universiteit in het blad Ecology.

Pringle deed een paar jaar onderzoek in Kenia en merkte daar dat de Keniaanse dwerggekko een uitgesproken voorkeur heeft voor terrein waar een kudde olifanten langs is geweest. Als olifanten hebben gefoerageerd, ziet het terrein dat ze achterlaten eruit alsof er een tornado is voorbijgekomen: struiken en bomen zijn ontworteld en versplinterd, overal liggen takken en bladeren. En daar komt de gekko op af. Hoe groter de ravage, hoe meer gekko's er zitten; in het omliggende onaangeraakte terrein tref je er niet één. Pringle neemt aan dat de gekko's afkomen op de vele schuilplaatsen die door het geravot van de olifanten ontstaan.

Deze bevinding is een van de aspecten die meetellen bij de vraag wat het ideale aantal olifanten is voor een gebied. Zijn er te weinig, dan worden te weinig niches gemaakt voor andere soorten; zijn er te veel, dan laten ze te weinig voedsel over voor de kleinere soorten. Bij een middelgrote olifantenpopulatie blijkt de biodiversiteit het grootst.

en tot slot

Vlinders

De indeling van de vlinders Er bestaan wel 140.000 soorten vlinders op de hele wereld. Al deze soorten zijn onderverdeeld in vele families. In de praktijk is echter een andere indeling gangbaar. Deze is misschien wetenschappelijk wat minder juist, maar wel erg praktisch:
De dagvlinders. Hiertoe behoren de bekendste vlinders. Alle dagvlinders vliegen overdag. Aan het einde van de antenne zit een knopje. In de tuin zijn een tiental soorten te verwachten. In Nederland en België komen circa 100 soorten voor.
De nachtvlinders, macrolepidoptera of macro's. De vleugels worden in rust als een dakje boven het lichaam samengevouwen, uitgespreid of boven het lichaam gehouden. De antennen eindigen nooit in een knopje, maar zijn recht of hebben vele dwarsharen. De meeste soorten vliegen 's nachts, maar enkele soorten ook overdag. Bekende nachtvlinders zijn bijvoorbeeld de pijlstaarten. Met lokmiddelen voor nachtvlinders kunnen wel 300 soorten in de tuin worden gevonden. Hier zijn slechts een tiental soorten behandeld. In Nederland en België komen ongeveer 950 soorten voor.
De motten, microlepidoptera of micro's. Hiervan komen zo'n 1500 soorten in Nederland en België voor. Dit zijn meestal kleine vlindertjes die lastig te onderscheiden zijn. Veel micro's hebben larven die in bladeren mineren. Maar ook de gevreesde klerenmotten zijn micro's.

TK46

De levenscyclus van een vlinder Vlinders hebben een volledige gedaantewisseling. Dit wil zeggen dat er niet alleen een ei, rups en volwassen dier is. Tussen de levensfase van de rups en de vlinder, is het dier ook nog een periode pop.
Bij insecten met een onvolledige gedaantewisseling gaat de larve steeds meer op het volwassen dier lijken. Bij vlinders is dit niet nodig. In de pop worden bijna alle organen van de rups afgebroken en opnieuw in elkaar gezet tot vlinder (zie tekening).  Daarom kunnen rupsen andere organen hebben en andere dingen doen dan vlinders. Rupsen eten en groeien. Ze eten plantaardig materiaal, zoals bladeren, bloemknoppen, vruchten en sommige soorten zelfs hout. Tijdens de groei moeten ze enkele malen vervellen.
Is de rups volgroeid dan zal ze verpoppen. Hiervoor zoekt ze een geschikte plaats op. Ze barst uit de (laatste) rupsenhuid en de pophuid wordt zichtbaar. De pop kan niet eten en zich niet verplaatsen. Uit de pop komt de vlinder te voorschijn. Deze hoeven niet veel te eten en kunnen meestal alleen nectar drinken. Vlinders zorgen voor de voortplanting en leggen de eitjes.

Hoe overwinteren de vlinders? Voor de dieren van Nederland en België is de winter de moeilijkste periode om te overleven. Om die reden trekken veel vogels weg. Ook een aantal vlinders vliegt in het najaar naar het zuiden, zoals de Distelvlinder. Maar de meeste soorten vlinders blijven hier en overwinteren. Ze kunnen overwinteren als ei, rups, pop en als volwassen vlinder. Alle vier mogelijkheden komen voor bij tuinvlinders.
Ei-overwinteraars moeten in het voorjaar nog rups worden, groeien en verpoppen. De vlinders vliegen dus laat in de zomer. Een voorbeeld is het Zwartsprietdikkopje.
Sommige soorten overwinteren als rups. Enkele daarvan kunnen op zachte, winterse dagen gewoon dooreten. Zo is op zulke dagen de rups van het Bruin zandoogje actief in droge graslanden.
Een aantal soorten overwintert als pop. Meestal kunnen de vrouwtjes, nadat ze uit de pop te voorschijn zijn gekomen, snel eitjes afzetten. Tot deze groep horen veel tuinsoorten, zoals het Klein koolwitje, het Klein geaderd witje, het Groot koolwitje, het Oranjetipje en het Boomblauwtje.
De Dagpauwoog, Gehakkelde aurelia, Kleine vos en Citroenvlinder overwinteren als volwassen vlinder. Deze worden nogal eens gevonden in schuren, kruipruimtes of tussen dorre bladeren. Ze zijn dan niet dood, maar verstard. De lichaamsvloeistof is veranderd in een soort anti-vries, zodat de vlinders tegen vorst kunnen. Deze verstarring heet diapauze. Indien U een vlinder in deze verstarring vindt, moet u hem rustig laten zitten. Als hij in een warme ruimte terecht komt, zal de vlinder ontwaken. Hij verbruikt dan kostbare energie die hij eigenlijk voor het overwinteren nodig heeft. Als een ontwaakte vlinder in de winter wordt gevonden, moet ze in een onverwarmde schuur worden weggezet.

les vlinders in de klas

Lokmiddelen voor nachtvlinders Er komen circa 950 nachtvlinders in Nederland en België voor. Enkele soorten vliegen overdag, maar de meeste 's nachts. Soms zijn ze te zien op lampen of verlichte ramen. Het is ook mogelijk om ze te lokken. Bijvoorbeeld door TL-buizen voor een wit laken te hangen. Zo zijn in goede nachten wel 75 soorten en circa 750 individuen te lokken. De beste tijd zijn ietwat drukkende nachten, van mei tot begin augustus (maar op iedere zwoele avond kunnen veel nachtvlinders worden gelokt).
Een andere mogelijkheid om nachtvlinders te lokken is met het zogenaamde smeer. Dit is een mengsel van alcohol en suiker, bijvoorbeeld een fles wijn met een kilo suiker of bier met stroop. De suiker is om vlinders te lokken, de alcohol om de geur te verspreiden en de vlinders te kalmeren zodat ze niet meteen wegvliegen maar bekeken kunnen worden.
Smeer het smeer ("smeer" komt van smeren, niet van smerig) op bijvoorbeeld boomstammen. Bekijk regelmatig de plek. Vaak zitten er dan vlinders op, maar soms ook kevers en andere dieren. bron Trends & Vision. com