|
Oorsprong
De eerste goudvis is volgens Chinese bronnen rond 300 na Chr. ontdekt. Met de kweek ervan wordt ruim 1000 jaar geleden begonnen. De goudvis stamt af van de zilverkroeskarper. Met de oranje- en geelkleurige jonge kroeskarpers wordt verder gekweekt. Hieruit ontstaat de gewone goudvis. In de 17e eeuw is deze vis in Europa geïntroduceerd.
De goudvissen worden volgens de traditie in ondoorzichtige bakken van aardewerk gehouden. Zo is er geselecteerd op kenmerken die het kijkgenot van boven af verhogen. Zoals uitpuilende ogen, een compact lichaam of dubbele staartvinnen. Inmiddels zijn er ontzettend veel varianten op de gewone goudvis door jarenlange kweek. Zo is er de Hemelkijker, die de ogen boven op de kop heeft, of de Sluierstaart-Oranda met een grote neerhangende staartvin. De blaasoog heeft met water gevulde zakken onder zijn ogen.
Denk na
Als u een goudvis wilt kopen, bedenk dan van tevoren dat deze vissen wel 20 jaar oud kunnen worden. Helaas bereiken veel goudvissen een leeftijd van niet meer dan een paar weken of maanden door slechte verzorging. Hoewel de goudvis één van de gemakkelijkste vissen is ¨in het onderhoud¨, is er toch een basiskennis nodig om het dier goed te kunnen verzorgen. Zolang het vis in uw bezit is zult u er dus dagelijks de nodige aandacht en zorg aan moeten besteden.
Overweeg of u dagelijks de tijd heeft en wilt nemen om de vis(sen) te verzorgen. Daarnaast kost het schoonmaken van het aquarium of de vijver wekelijks zo'n 2 tot 3 uur. Houd er rekening mee dat u voor vervanging zorgt, als u zelf een paar dagen weg gaat of op vakantie bent.
| Huisvesting: Als een vis in het water |
|
 |
Wie goudvis zegt, denkt waarschijnlijk aan een viskom. Kommen zijn niet geschikt voor goudvissen. Ten eerste is de zuurstofuitwisseling door de nauwe hals van de bolronde kommen zeer gering. De vissen kunnen hierdoor ernstig zuurstofgebrek hebben en een langzame verstikkingsdood sterven. Ten tweede is een kom vaak te klein voor de vis(sen). Tenslotte verontreinigen ze veel sneller dan een aquarium.
Schepnet
Gebruik een schepnet om de vis uit het water te halen. Deze zijn er in alle soorten en maten. Hoe groter het net is, hoe gemakkelijker de vis te vangen is. Zorg ervoor dat de goudvis aan het net gewend raakt. Leg er bijvoorbeeld wat voer in en volg de vis vanaf de zijkant van het aquarium en niet van bovenaf.
Aquarium
Goudvissen zijn bewegelijke vissen die veel ruimte nodig hebben. Een technisch ingewikkeld aquarium is overbodig, maar een goudvis in een kom leidt een slecht leven. Er is een regel die zegt dat een vis per centimeter lichaamslengte 1.8 liter water nodig heeft. Een goudvis met een lengte (van neus tot staartwortel gemeten) van 8 centimeter heeft dus minstens 14,4 liter water nodig. Heeft u meerdere vissen, dan neemt het benodigde watervolume dus toe met het aantal centimeters 'vis'. Een andere bron vermeldt dat goudvissen met een totale lengte van 15-20 centimeter minstens een aquarium van 200 liter nodig hebben (100x40x50 cm). Zolang ze nog jong zijn is een bak van 80 liter voldoende (80x35x40 cm). Zeer belangrijk is in ieder geval een groot wateroppervlak, zodat er voldoende zuurstof beschikbaar is.
Voor een bak met een lengte tot 80 cm. is een binnenfilter met een membraanpomp geschikt. Grotere bakken hebben een waterpompfilter nodig. Het is de bedoeling dat hierbij de inhoud van het aquarium één keer per uur het filter passeert.
Daglicht of verlichting
Plaats het aquarium op een koele plaats en niet bij een venster op het oosten, zuiden of westen in verband met fel zonlicht. Als het aquarium niet bij een raam staat is kunstmatige verlichting nodig. Diverse lampen zijn geschikt. Halogeenlampen hangt u vrij boven de bak. Tl-buizen met de lichtkleuren nr. 21, 22, 31 en 37, plaatst u in een houder boven op het aquarium. Per liter water is 0.5 tot 1 watt nodig, anders komen de waterplanten om. Zorg dat de lampen een veiligheidskeurmerk dragen.
Let op dat het water niet door invloeden van buitenaf extra kan opwarmen. De beste temperatuur ligt tussen de 10 en 22 graden Celsius. Goudvissen zijn koudwatervissen en hebben dus geen water met tropische temperaturen nodig. Ook hebben ze geen speciaal zeewater nodig. Vissen zijn koudbloedig. Ze kunnen hun eigen temperatuur niet regelen en nemen de temperatuur aan van het water waarin ze leven. Een plotselinge temperatuursverandering van het water maakt dat hun eigen temperatuur ook snel toe- of afneemt.
Varianten op de gewone goudvis zijn vaak moeilijker te verzorgen. De sluierstaart heeft zo bij voorkeur een watertemperatuur van 22-24 graden Celsius nodig. Bij deze temperatuur is het dier actiever. Hiervoor is elektrische staafverwarming of een verwarmingskabel met een laag voltage nodig. Vraag hiervoor altijd om advies bij de speciaalzaak. Leg een drijvende thermometer in het water om de temperatuur te controleren. Zorg ervoor dat de stekker uit het stopcontact is alvorens het water aan te raken.
Dek het aquarium af met een kap, zodat niet te veel water verdampt en geen stof of dampen in het water terechtkomen. Bedek de bodem met fijne kiezelsteentjes of grind (1-3 mm). Strooi vervolgens een laagje grovere kiezels (5-8 mm). De kiezels moeten rond zijn, zodat de goudvis zijn mond niet beschadigt. Zorg ervoor dat ze schoon zijn, door ze eerst in een emmer grondig te spoelen.
Een aantal decoraties in het aquarium is leuk, maar laat ook ruimte voor de vis over. Zorg ervoor dat deze accessoires niet scherpe randen hebben. Plaats ook een aantal waterplanten (zie plantaardig voedsel). Vul de bak als laatste met water (de vis volgt als allerlaatste!). Gebruik hiervoor gewoon leidingwater. Het mag echter niet direct uit de kraan komen en moet eerst een dag staan. Gebruik geen gechloreerd water.
Vijver
De aanleg van een vijver kost aanmerkelijk meer voorbereiding dan de aanschaf van een aquarium. Houd echter rekening met het volgende. Een vijver heeft per dag 4 tot 6 uur zonlicht nodig en mag niet in de buurt van vallende bladeren liggen. Als u wilt dat de goudvissen ook in de winter in de vijver overleven dan heeft u een diepwatergedeelte nodig van 1 vierkante meter met een diepte van 80 cm. Voor meer informatie over vijvers verwijs ik onder andere naar de genoemde literatuur in de bronvermelding.
Van belang is verder de reigerstand bij u in de buurt. In veel gevallen zal u vijver worden gecontroleerd op door ¨de luchtmacht¨en uw felgekleurde vissen zijn snel aan de beurt. Een net over de vijver of draden langs de kant en/of over het water wil vaak helpen.
| Voeding |
|
|
Wat vissen eten hangt van de vissoort af. Goudvissen hebben een specifiek voedselpatroon. Afwisseling in de voeding draagt mede bij aan een goede weerstand. Zorg dat de dieren niet te vet of te mager worden.Geef de vissen twee keer per dag, bij voorkeur op vaste tijdstippen, droogvoer. Geef zoveel als de dieren in ongeveer vijf minuten kunnen opeten.
In een vijver is het moeilijk te controleren of de vissen het voer daadwerkelijk opeten. Het kan ook naar de bodem zakken, waar het kan bederven. Gebruik daarom een houten raamwerkje of een voederring waarbinnen u het voedsel in de vijver strooit. Zo is beter te controleren wat de vissen eten en of het voldoende is. Geef in de dierenspeciaalzaak aan of u de vissen in een vijver of aquarium heeft. Er is speciaal vijvervoer.
Bewaar het droogvoer op een zo koel en droog mogelijke plaats. Let bij aankoop op de productie- en houdbaarhiedsdatum. Voer, ouder dan een half jaar, verliest zijn voedingswaarde.
Levend voer
Geef goudvissen een paar keer per week levend voedsel. Dit bestaat uit watervlooien, zoetwatergarnalen en rode en zwarte muggenlarven. Pas op voor het overbrengen van ziekteverwekkers, met name maagdarmwormen. Ga met een schepnet naar een visvrije poel op zoek naar deze diertjes. Zorg dat de diertjes tijdens het vervoer voldoende zuurstof kunnen krijgen, zodat ze levend de vijver of het aquarium bereiken. In dierenwinkels zijn ook tubifexwormen en rode muggenlarven verkrijgbaar.
Diepvriesvoer
Diepvriesvoer is een goede vervanger voor levend voer. Hiermee voorkomt u de kans op besmetting met parasieten. Diepvriesvoer bevat onder andere rode muggenlarven en krill. Deze diertjes bevatten veel natuurlijke kleurstoffen die een gunstige invloed op de kleur van de vis hebben. Bewaar dit voer nooit langer dan een paar maanden en ontdooi het in koud water alvorens te voeren. Met warm water blijft slechts drab over.
Plantaardig voer
Plantaardig voer bevat koolhydraten, welke belangrijk zijn voor de vissen. Zorg dat altijd verse waterplanten in het aquarium aanwezig zijn. Denza en Cacomba zijn bijvoorbeeld geschikte planten. Goudvissen eten graag algen. Algen leven in een vijver, maar ontbreken meestal in het aquarium. Geef aquariumvissen af en toe wat kropsla of spinazie. Was het eerst goed en koop bij voorkeur biologische (=onbespoten) groenten. Of strooi eens wat havervlokken in het water. Op plastic waterplanten groeien ook algen. Deze kunt u ook in de bak plaatsen.
| Gezond als een vis |
|
|
Goudvissen worden niet snel ziek als u ze goed verzorgt. Naast de voeding is een schoon aquarium of schone vijver erg belangrijk. Ververs het water en de eventuele filter van het aquarium regelmatig. Ververs iedere week ongeveer 1/5 deel van het water. Steek een stuk slang in het water en zuig kort aan het andere uiteinde tot de slang zich vult. Vang het water op in een emmer. Ga met de slang over de bodem om het vuil op te zuigen.
In één keer alles verversen kan wel, maar dan moet het schone water eerst een aantal dagen staan voordat de vissen er weer in kunnen. Zorg er bij het verversen van het water dan ook voor dat de temperatuur van het ververste water dezelfde temperatuur heeft als het oude water. Doe dit met behulp van een thermometer.
Als u een tijd het water niet ververst of als het aquarium te vol is stijgt het nitraatgehalte. Ook als u te veel voert kan dit gebeuren. In een vijver werkt plantgroei het teveel aan nitraat weg. Deze planten en dode bladeren moet u regelmatig inkorten en verwijderen. Dode planten produceren juist nitraat. U merkt dat het nitraatgehalte te hoog is, doordat de vissen lusteloos zijn. Wordt de waarde tè hoog, dan zullen de dieren uiteindelijk sterven. In een speciaalzaak zijn meetvloeistoffen verkrijgbaar. Reinig de filter maandelijks.
| Aanschaf |
|
|
U kunt een goudvis het beste in de aquarium- of dierenspeciaalzaak met een aquariumafdeling kopen. Let er echter op dat het water waar de vis in de winkel in zwemt helder en schoon is. Dus geen veralgde ruiten, uitwerpselen in het water of een water dat een sterke geur verspreidt. Kijk ten tweede of de vis goed levendig is en geen ingevallen buik heeft. Als het dier rustig maar wel nieuwsgierig door de bak zwemt en eetlust heeft, dan voelt hij zich prettig. Dit laatste is echter moeilijk te controleren, daar de verzorger niet op elk moment van de dag de vissen kan voeren.
Let er tenslotte op dat het dier geen ziektes heeft. Koop geen vis met een kromme rug, vinnen die tegen het lichaam aanliggen, witte aanslag op de huid, huidzweren of een gezwollen buik met afstaande schubben.
De vis krijgt u mee in een, voor een deel met water gevulde, plastic zak. De verzorger perst de lucht er van boven uit en pompt zuurstof in de zak. Plaats de zak(ken) in een met kranten gevulde kartonnen doos. De reis kan dan best een paar uur duren. Bedenk echter wel, dat het dier zich in een vreemde situatie bevindt en hoe eerder thuis hoe beter.
Te water laten
Eenmaal thuisgekomen legt u de zak 30 minuten gesloten in het aquarium of de vijver om de temperatuur gelijk te krijgen. Laat daarna langzaam wat water uit het aquarium of de vijver in de plastic zak, zodat het water kan mengen. Als het voldoende is gemengd mag de vis uit de zak. Omdat vissen koudbloedig zijn, is het van groot belang dat ze niet in water met een groot temperatuursverschil komen(zie huisvesting).
Kweken
Misschien wilt u zelf gaan kweken met uw vissen. Dit kan en met goudvissen is dit niet moeilijk. Houd er wel rekening mee dat de verzorging dan optimaal moet zijn. Bedenk van tevoren of u ruimte genoeg heeft en of u de zorg van nog meer vissen op u wilt nemen. Om in een paar zinnen het kweken te bespreken is te beperkt. Hierover is echter voldoende uitgebreide informatie te vinden (zie bronvermelding). Verdiep u eerst hierin alvorens te beginnen.
| Kostenplaatje |
|
|
Hier volgt een overzicht van de belangrijkste benodigdheden voor het houden van goudvissen. De prijzen zijn bij een willekeurig dierenspeciaalzaak opgevraagd. Deze kunnen variëren. Globaal zijn dit echter de kosten die de aanschaf van een goudvis met zich meebrengt. Heeft u al een aquarium of vijver dan vervallen de kosten hiervoor.
Gewone goudvis:
|
1.45 euro
|
Sluierstaart goudvis:
|
2.05 euro
|
Aquarium 40 liter, incl. verlichting:
|
53.90 euro
|
Aquarium 40x25 cm. zonder deksel
|
29.75 euro
|
Plantjes(Cacomba)
|
0.30 euro
|
Accessoires :
|
variërend van 3 tot 9 euro
|
Filter:
|
3.55 euro
|
Aquarium zand-grint (8 kg, 3-6 mm):
|
3.60 euro
|
Steentjes (1 kg):
|
2.25 euro
|
Schepnet groot/klein:
|
2.10/1.95 euro
|
Algensteker:
|
4.25 euro
|
Thermoregulator:
|
18.50 euro
|
Aquachrystal (zorgt voor zuurstof en reinigt water):
|
3.95 euro
|
Tubifex 100 ml:
|
3.70
|
Rode muggenlarven 100 ml:
|
6.95
|
Visvoer 1000 ml:
|
variërend van 9.70 tot 15.95 euro
|
| Tenslotte |
|
|
Na dit artikel gelezen te hebben, weet u wat meer over goudvissen. Dit artikel is echter een handleiding voor het houden van goudvissen, maar omvat lang niet alle informatie. Onderwerpen als kweek en de diverse soorten goudvissen heb ik slechts kort genoemd. Toch hoop ik een beeld geschetst te hebben, wat het houden van deze vissen inhoudt. Bent u nog steeds enthousiast en wilt u de verantwoordelijkheid voor de zorg van deze dieren op zich nemen voor de komende jaren, dan wens ik u veel plezier met uw ¨gouden parels in het water¨.
Bronvermelding:
- Goudvissen in aquarium en tuinvijver. Alles over aanschaf, verzorging, voeding. Dieter Jauch. Tirion Natuur. Vertaling van Goldfische und Kois in Aquarium und Gartenteich. ISBN 9051211503.
- Ons eerste aquarium. Alles over basisuitrusting, de inrichting en onderhoud. Jorg Vierke. Vertaling van Unser erstes Aquarium. ISBN 900390166X.
- Goudvissen. Zien en kennen serie. Mary E. Sweeney. Vertaling van ¨Goldfish¨. ISBN 9072718968.
|
mailgroep huisdieren
