KINDEREN EN HONDEN :xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

EEN PROBLEEM ?     

Een folder samengesteld door de VDWE.

INLEIDING

In België wordt de hondenpopulatie geschat op ongeveer 1,6 miljoen dieren. Deze leven samen met ongeveer 11

miljoen mensen. Eén op drie gezinnen heeft één of meerdere honden. Dat dit af en toe tot problemen kan leiden,

waaronder bijtincidenten, hoeft ons niet te verbazen

Een aantal beten doen zich voor op de openbare weg, het merendeel gebeurt gewoon thuis. Een onderzoek door

dierenartsen van VDWE uitgevoerd bij 40% van de ziekenhuizen in Vlaanderen, leert dat in 1999 ongeveer 1900

personen zich aanboden op de spoedopnames voor een bijtwonde door een hond. Hiervan moesten ongeveer

1000 slachtoffers gehecht te worden en ongeveer 30% van de slachtoffers waren kinderen.

Dergelijke ongevallen zijn dus niet zo zeldzaam als soms wordt beweerd.

Een ander onderzoek uit 2001 van de Gentse Universiteit, bij meer dan 5000 kinderen uit het derde leerjaar,

toont aan dat één op twintig kinderen het voorbije jaar gebeten werden door een hond. Het merendeel van de

beten werd toegebracht door een hond waarmee het kind vertrouwd was. Eén op zes van de kinderen werd

opnieuw gebeten datzelfde jaar. Dat toont aan dat er zeker nog heel wat werk aan de winkel is om hondenbeten

te voorkomen. Dit dient zo ruim mogelijk te worden opgevat zowel voor als na de eerste beet.

Deze folder vertelt u iets meer over de hond, het kind, de gevaren en de oplossxml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />ingen.

HONDENTAAL

Wij, mensen, drukken ons vooral uit met gesproken taal. Wanneer wij praten, begrijpt onze hond de betekenis

van de woorden niet echt. Hij begrijpt de klank (meestal maken ze geen onderscheid tussen bvb. “zit” en “pit” )

en de toon ( vriendelijk, kwaad).

Honden kunnen niet praten met woorden. Ze gebruiken o.a. hun lichaam om te ‘praten’. Men noemt dit

lichaamstaal . Een hond laat merken hoe hij zich voelt door:

- zijn gelaatsuitdrukking, mimiek ( ogen, oren, lippen, tanden)

- zijn lichaamshouding ( haren rechtop zetten, neergedrukte houding )

- de houding en beweging van zijn staart ( hoog gehouden staart, staart tussen de benen )

- zijn manier en zijn snelheid van bewegen

Honden drukken hun gevoelens ook uit door middel van geluiden, aanrakingen, geur…

Een paar voorbeelden van dergelijke lichaamstaal.

Aan wat ziet men dat een hond dreigt?

- haren recht over de ganse rug

- (voorste) tanden tonen, lip optrekken

- grommen, kwaad blaffen, bijten

Aan wat ziet men dat een hond bang is?

- lage houding ( zich zo klein mogelijk maken )

- staart naar beneden of tussen de benen

- oren naar achter

- beven

Wat zijn stresssignalen?

Men kan aan een hond zien dat hij zich niet op zijn gemak voelt, als hij bvb. het puntje van zijn tong uitsteekt en

weer intrekt, geeuwt, begint te hijgen, wegkijkt, plots aan de grond gaat snuffelen zonder aanleiding of kleine

plasjes begint te maken enz. …

CONFLICTEN

Conflicten zijn dikwijls het gevolg van een onaangepaste reactie op de lichaamstaal van de andere; de hond

begrijpt het kind niet, of omgekeerd.

Een hond kan op verschillende manieren op een conflict reageren. Hij kan het conflict negeren, vluchten,

verstijven van angst of vechten (agressie). Naar gelang zijn vroegere ervaringen zal een hond één van deze

strategieën kiezen.

Agressie is een normaal gedrag en behoort tot het normale communicatiepatroon van de hond. Agressie kan een

uiting zijn van angst, pijn, frustratie, prikkelbaarheid,… Het kan ook aangeleerd zijn ( moedwillig of niet ).

Wat een hond zal doen in een bepaalde situatie is afhankelijk van veel factoren:

- het karakter van de hond

- opvoeding, socialisatie

- eerdere ervaringen

- de sociale status binnen het gezin

- …

Zo zal een hond die bedreigd wordt, naargelang de omstandigheden:

- ofwel proberen te vluchten

- ofwel verstarren, verstijven, bevriezen

- ofwel dreigen ( dreigen is een waarschuwing )

- of zelfs bijten

Waarom bijten honden ?

Honden bijten niet alleen wanneer ze zich bedreigd voelen. Gewoonlijk hebben ze er wel een reden voor, maar

die is voor mensen niet altijd duidelijk.

Honden kunnen bijten :

- uit verdediging van hun voedsel, speelgoed, slaapplaats, …

- om hun pups of eigenaars te verdedigen

- wanneer men hen iets verbiedt

- wanneer men hen pijn doet

- wanneer ze iets niet leuk vinden

- wanneer ze bang zijn van iets ( cf. Lichaamstaal )

OPVOEDING

De aanschaf van de hond.

Het is belangrijk, voor de aankoop van de hond, eerst informatie in te winnen over het ras, de plaats van

aanschaf, de leeftijd en het geslacht.

Nadien is het onontbeerlijk om verder te zorgen voor een goede socialisatie en habituatie. Daarnaast is ook een

correcte opvoeding essentieel.

Socialisatie is het leren omgaan met andere levende wezens: mensen, honden en andere dieren. De pup moet

zoveel mogelijk positieve ervaringen opdoen in verschillende omgevingen.

Dit laatste wordt ook habituatie of gewenning genoemd. Opvoeden gebeurt van bij het prille begin en loopt

gedurend het leven van de hond verder.

Opvoeden betekent de pup een aantal begrippen bijbrengen (zit, kom, …) en hem leren wat mag en wat niet.

Een goede hondenschool kan hierbij helpen.

Het basisprincipe van een positieve opvoeding is: beloon goed gedrag en negeer ongewenst gedrag. Men beloont

een hond door middel van een vriendelijk woord, voedsel, spel en aandacht.

RISICOFACTOREN

Er is een essentieel verschil in het benaderen van een totaal vreemde hond of een hond waarmee men vertrouwd

is.

Kinderen gaan meestal op een andere manier om met honden naargelang ze hen wel of niet kennen. Er zijn een

aantal factoren die in beide gevallen het risico op ongevallen mee zullen bepalen.

Hier volgen enkele risicofactoren:

- aantal aanwezige honden. Meer honden betekent meer gevaar, want in groep reageren honden anders

dan wanneer ze alleen zijn. Een hond alleen is misschien behoedzamer, maar kan toch bijten wanneer

hij zich ingesloten of bedreigd voelt.

- wegrennende kinderen

- gillende kinderen

- kinderen die met voorwerpen gooien of met de armen zwaaien

- in feite alle omstandigheden waarbij de opwinding van de hond(-en) én kind(-eren) geprikkeld wordt.

- de leeftijd van het kind. Jonge kinderen hebben meer kans op ernstige letsels dan volwassenen. Ze zijn

minder goed in staat, zeker als ze alleen zijn, om een aanval te voorkomen, af te weren of zich

succesvol terug te trekken. Ze bewegen minder op een gecoördineerde wijze of kunnen het gevaar niet

schatten.

- de onvoorspelbaarheid van kind én hond.

Ouders, maar zeker ook alle volwassenen zijn verantwoordelijk voor de veiligheid en de bescherming van kinderen.

Het voorkomen van hondenbeten moet deel uitmaken van de preventie van ongevallen als vergiftig inge n, verkeersongevallen, enz.

“Ongevallen” gebeuren zelden “per ongeluk”.

Het is daarom aan te raden om elke situatie te vermijden waarbij agressie kan uitgelokt worden.

ADVIEZEN

WAT DOEN WE PREVENTIEF ALS OUDERS / VOLWASSENEN?

- nooit kinderen zonder toezicht van de ouders laten spelen met honden; zelfs niet als het om de eigen

hond gaat.