Ieder dier dat ooit onderzocht is, slaapt, al hangt het er vanaf wat je precies onder slaap verstaat. In ieder geval kennen ze rustperioden die iedere dag op ongeveer dezelfde momenten terugkeren. Hoeveel ze slapen, en wanneer, verschilt van soort tot soort. De verschillen zijn groot, ook wanneer je verwante soorten bekijkt. Er zijn knaagdieren die kort slapen en er zijn ook langslapers bij. Hetzelfde geldt voor aapachtigen: sommige zijn slaapkoppen, anderen slapen juist heel weinig.
Kleine dieren de grootste slapers
De enige echte trend die we in het dierenrijk vinden is: hoe groter het dier, hoe minder slaap het nodig heeft. Olifanten en giraffen slapen maar een paar uur per dag. Katten en ratten zijn het grootste deel van de dag aan het slapen. De precieze reden hiervoor is onduidelijk, maar heeft misschien te maken met energiebesparing. Hoe kleiner een dier is, hoe meer energie het in verhouding nodig heeft om te functioneren. Tijdens de slaap vertraagt het metabolisme, waardoor het energieverbruik afneemt. Toch zegt grootte, zoals gezegd, ook niet alles. Er zijn veel uitzonderingen op de regel.
Vaker per dag
Mensen slapen één keer per etmaal, meestal ´s nachts, gedurende acht uur min of meer aaneengesloten. Bij de meeste dieren is het anders. Ze slapen wel overwegend ´s nachts (of bij nachtdieren: overdag), maar in kortere perioden. Ook doen ze overdag wel eens een kort dutje. Veel mensen doen trouwens ook wel eens een dutje overdag, dus misschien is het feit dat wij dat normaal niet doen meer een kwestie van cultuur dan natuur.
Ook dieren dromen
Wanneer ratten in een laboratorium worden uitgerust met electroden, kan worden aangetoond dat ze in hun dromen herbeleven wat ze overdag meemaken. Die electroden meten de activiteit van de hersenen dag en nacht. De ratten worden getraind om een parcours af te leggen, met aan het eind van de speurtocht een beloning in de vorm van een lekker hapje.s Nachts blijkt de hersenactiviteit tijdens de REM-slaap vaak precies hetzelfde patroon weer te geven als toen de rat de taak daadwerkelijk uitvoerde. Hij droomt s nachts van het parcours. Vrijwel alle warmbloedige dieren zoogdieren en vogels kennen de REM-slaap. Ze dromen dus misschien ook allemaal.
Jonge dieren
Net als bij mensen blijken de meeste warmbloedige jonge dieren veel slaap nodig te hebben. In de loop van het leven neemt die behoefte langzaam af. Het verschil gaat net als bij mensen vooral ten koste van de REM-slaap. Kennelijk is deze slaaptoestand vooral voor dieren die nog groeien en waar de hersenen zich dus nog van ontwikkelen bijzonder belangrijk.
mailgroep huisdieren
