Waarom vechten dieren ?

Behoefte aan territorium, voedsel of een partner kan ertoe leiden dat zoogdieren met elkaar gaan vechten. Schermutselingen over voedsel of om een plaats in de zon komen geregeld voor bij zoogdieren die in groepen leven. En meestal krijgt het sterkste dier zijn zin. Maar als twee aan elkaar gewaagde dieren elkaar tegenkomen, tellen omvang, kracht en ervaring. Met soms fatale gevolgen voor de verliezer.
Zoogdieren hebben vaak een heel arsenaal aan wapens en technieken om hun soortgenoten te bevechten, vooral de mannetjes. Mannetjesedelherten hebben een gewei, niet om zich tegen hun vijanden te verdedigen maar om met andere mannetjes te vechten. Een zeeolifantbul weegt 2700 kilo en heeft forse nekspieren en een extra dikke huid om zijn keel tegen beten van rivalen te beschermen. Een leeuw is groter en zwaarder dan de snellere leeuwin, maar is qua voedsel van haar afhankelijk. Zijn sterke lijf en scherpe klauwen en tanden bewaart hij voor zijn rivalen.
Een eigen territorium betekent meer voedsel en dus meer kans op overleven. De bewoner van een voedselrijk gebied zal 's winters fel vechten om dit te behouden. Ook wordt een maaltje zelden zonder gevecht opgegeten. Een prooi vangen is moeilijk en dus is het zinvol om voor het behoud ervan te vechten. Om hun voedsel te verdedigen, vallen leeuwen een lid van een andere troep aan en doden die. Zelfs kleine dieren zoals mollen verdedigen hun hol agressief. Wanneer deze bijna blinde dieren elkaar in een tunnel tegenkomen, voeren ze vaak hevige gevechten.
Gevechten tussen mannetjes die een vrouwtje willen verdedigen of winnen, zijn de bloedigste van allemaal, omdat het vaderschap van de volgende generatie op het spel staat. Bij sommige soorten halen maar enkele mannetjes de toppositie en vele worden gedood in hun poging om deze dominantie te bereiken. Het mannetje van de zuidelijke zeebeer kan wel honderd jongen hebben, maar de prijs is hoog. Aan het eind van het paarseizoen is de alfabul uitgeput en gewond. De strijd om het paren is zo intens, dat een bul een territorium soms maar een paar dagen kan behouden.
Een mannetje dat een territorium verdedigt of rivalen bevecht, loopt meer kans op verwonding of plundering als zijn aandacht verslapt. Ook moet hij het soms lang zonder voedsel stellen en toch bedacht blijven op uitdagers. Veel zoogdieren hebben rituelen ontwikkeld om elkaars conditie te beoordelen alvorens eventueel te gaan vechten. Het is minder gevaarlijk om een tegenstander via krachtsvertoon te intimideren dan om te vechten. Lukt dat niet, dan volgt er vaak een gevecht.
Primaten (mensapen en apen) kunnen heel agressief zijn tegenover elkaar, maar kracht alleen is niet genoeg. Intelligentie en sluwheid zijn belangrijke werktuigen in het arsenaal van een baviaan. Als een troep door een bepaald gewelddadig mannetje wordt overheerst, kan de ziedende ontevredenheid onder de jongere mannetjes en zelfs de vrouwtjes leiden tot een tijdelijke verbintenis om de bullebak te verdrijven.