Dit verhaal is geschreven in samenwerking met Maryo van den Berg van www.konijnen.nl. De foto's zijn van Wilma Moolenbeek.
Zodra of voordat een nestje geboren wordt moet de ram uit het hok gehaald worden. Een paar uur na de geboorte wil de voedster weer paren en de ram zal daar gebruik van maken. Afgezien van het feit dat er dan na 4 weken een nieuw nestje geboren wordt, kunnen de konijnen in hun liefdesspel over het nest gaan trappelen en daarbij de pasgeboren jongen beschadigen.
Pasgeboren
Het nestje moet gecontroleerd worden op dode jongen en/of andere lichamelijke afwijkingen. Bij deze controle moet het nestje intact blijven. Het moederkonijn kan voor deze handeling even afgeleid worden met wat lekkers. Eventuele dode jongen of achtergebleven geboorteresten moeten verwijderd worden. Als alles goed is mag het nestje niet meer verstoord worden, de moeder doet de rest.

Wanneer het te druk is in de omgeving van het nestje of wanneer het nestje te vaak verstoord wordt, kan de konijnenmoeder zenuwachtig worden. Dit kan een reden voor haar zijn om het nestje te verwaarlozen of om de jongen te doden. Het laatste kan ook gebeuren wanneer de ram niet uit het hok gehaald wordt. Rust rond de kraamkamer is dus een voorwaarde om de moeder haar werk goed te laten doen.
Zoogperiode
Een konijnenmoeder blijft niet de hele dag bij het nest. Ze bezoekt haar jongen alleen om ze te voeden. Gewoonlijk voedt ze haar jongen eenmaal, hooguit tweemaal per etmaal. Dit voeden gaat heel snel en duurt maar een paar minuten. Ze staat hierbij boven het nest, de jongen drinken op hun rug liggend. Omdat konijnenmelk zo vet en eiwitrijk is hebben de jongen genoeg aan die paar minuten voeding. Na het voeden maakt de moeder het nest weer netjes dicht.
Het snelle voeden gaat vaak ongemerkt aan de eigenaar voorbij en zo kan er twijfel ontstaan of de moeder wel goed voor haar jongen zorgt. Het beste is daarom om twee dagen later opnieuw een nestcontrole te doen. De jongen worden voorzichtig uit het nest gehaald en hun buikjes worden bekeken. Zijn die mooi rond dan krijgen ze genoeg voeding. Het nestje wordt nu verder helemaal met rust gelaten. Zijn de buikjes slap en rimpelig dan krijgen ze geen voeding. Er kan geprobeerd worden ze handmatig groot te brengen, maar in feite draagt dat in dit stadium niet bij aan het welzijn van de jonge konijntjes. Er is speciale melk voor jonge konijntjes te krijgen.
Speciale melk voor jonge konijntjes
De melk van konijnen is enorm eiwitrijk. Er kan niet ter vervanging of aanvulling van de moedermelk gewone melk of kittenmelk plus koffiemelk gebruikt worden. Veel beter is de speciale melk te bestellen die de moedermelk het dichtst benaderd qua samenstelling. Deze melk is te bestellen bij Stichting Konijnen Belangen .
Konijntje uit het nest gevallen!
Wanneer een konijntje buiten het nest gevonden wordt, moet het zo snel mogelijk tussen de handen opgewarmd worden en teruggelegd worden in het warme nest. In tegenstelling tot wat altijd gedacht wordt, gooit een konijnenmoeder haar jong niet uit het nest. Het kan wel gebeuren dat ze al bij het nest wegspringt terwijl een jong nog drinkt. Op deze manier sleept ze het jong ongewild uit het nest.
Het moederkonijn verbruikt heel veel energie met het zogen van haar jongen. Het is daarom nodig dat ze onbeperkt mag eten. Het beste kan ze wat eiwitrijker voedsel krijgen. In plaats van gewoon hooi zou ze bijv. alfalfa(luzerne) hooi kunnen krijgen. Dit hooi is erg eiwitrijk en bevat ook veel calcium, beide kan een zogend konijn goed gebruiken. Vers drinkwater moet vanzelfsprekend altijd binnen haar bereik zijn. Bewegingsvrijheid is ook belangrijk, zodat ze de pootjes kan strekken. Door al deze dingen komt/blijft ze in conditie. Ze zal haar nest willen verdedigen en kan daardoor wat brommerig zijn. Maar een konijn dat een goede band met de eigenaar heeft zal het niet erg vinden als deze aan het nestje komt.
De eerste 10 dagen slapen de jongen vrijwel de hele dag, dat hebben ze ook hard nodig om te groeien. Na een paar dagen begint de vacht al te groeien en na ca. 10 dagen gaan de oogjes open. Als de oogjes na 14 dagen nog niet (helemaal) open zijn kunnen ze met een watje met gekookt en afgekoeld tot lauwwarm water schoongemaakt worden. Als het niet lukt om de oogjes te openen dan moet de hulp van een dierenarts ingeroepen worden.

Wanneer de jongen 14 dagen oud zijn beginnen ze zich levendig te gedragen en zullen ze het nest uitkomen. Het hok dient bij de uitgang afgeschermd te zijn zodat de jongen niet per ongeluk naar buiten kunnen vallen. Nu kunnen de jongen af en toe korte perioden in de hand genomen worden om ze aan mensen te wennen, dit heet socialisatie . De diertjes zijn springerig pas dus op dat ze niet ineens uit de handen springen. Ze kunnen daarom ook beter niet in kinderhanden gegeven worden, tenzij de kinderen op de grond zitten en oud genoeg zijn om te beseffen hoe teer de konijntjes zijn.
Meeknabbelen met moeders
Als de konijntjes 3 weken oud zijn beginnen ze van het hooi en het groenvoer van het moederkonijn mee te knabbelen. Vanaf de leeftijd van 4 weken proberen ze van het hardvoer te eten. De moedermelk hebben ze echter nog steeds hard nodig. Ze worden nu heel actief en springerig. Als ze de ruimte krijgen om te rennen en te springen zullen ze uitgroeien tot sterke diertjes met stevige botten en spieren. Het is daarom aan te bevelen om hiervoor een ruimte buiten het hok te creëren waar ze dagelijks een paar uur kunnen verblijven. Langzamerhand eten ze steeds meer vast voedsel mee. Op de leeftijd van 6 weken eten ze ruimschoots groenvoer, hooi en biks, maar drinken ze nog steeds bij de moeder.
Wanneer mag het konijntje weg
Jonge konijntjes drinken tot 7 weken bij de moeder en vaak zelfs langer, dat hangt van het moederkonijn af. Met het oog op hun gezondheid en de ontwikkeling van sociaal konijnengedrag is het beter om ze niet eerder van de moeder te scheiden dan wanneer ze 8 weken oud zijn . Scheiding kan uitsluitend eerder als het moederkonijn aangeeft de jongen vervelend te vinden door ze weg te snauwen. Wanneer ze gescheiden moeten worden van de moeder is het het beste om de jongen in het ouderhok te laten en de moeder te verplaatsen. Als de jonge konijntjes niet tegelijk met de moeder-scheiding hoeven te verhuizen geeft dat minder stress.
Bron: Dierenkliniek Wilhelminapark