Na zijn proces voor de militaire rechtbank in Nablus wordt Atef overgebracht naar Ashelon. Ashelon is een drukke toeristenstad aan zee. Bezoekers aan Romeinse opgravingen en badgasten vermoeden niet dat in hun buurt ook een gevangenis voor Palestijnse politieke gevangenen staat. Het zal niet de laatste reis zijn naar een gevangenis. Atef zal in de gevangenissen van Ashelon,Beersheva, Tulkarem en Hebron vertoeven tijdens zijn effectieve tien jaar.
Het leven in een gevangenis is geen picknik, maar een harde confrontatie met jezelf,een gevecht om te overleven. Hoe houdt je uw visie in stand,hoe hou je je zelfrespect overeind,hoe vermijd je de val in de vergeetput ?Hoe blijf je fysiek intact ? Hoe blijft je analyse van je omgeving haarscherp ? Wat doe je met versnipperde informatie over de verre wereld buiten de tralies ? Hoe ga je om met de dagelijkse intimidatie, manipulatie en de vele leugens die het gevangenisleven beheersen ? Hoe onderga je de dagelijkse gevangenisroutine ?
Atef getuigt over een dagdagelijkse gevangenisdag :
" Wij worden om 6 uur s'morgens gewekt. Wij moesten onze dekens opplooien alsof we in een 5 sterren-hotel verbleven. Om 7u30 werden de gevangenen geteld door de kapitein en zijn assistent.Belangrijk: waren er de vorige avond 30 gevangenen in de cel, dan moesten er s'morgens ook 30 gevangenen in dezelfde cel zitten.
Daarna kwam het ontbijt: een stuk brood met boter,confituur en soms een gebakken ei en gele kaas.Bij dat alles was er ook nog thee. Om 10 uur konden we een half uur in open lucht wandelen. Wij noemden dit de Arabic saga, een beeld van een open café of een plaats in open lucht waar wij de grote verhalen uit de Arabische literatuur aan elkaar vertelden. Na een half uurtje moesten we opnieuw de cel in.
Voor middagmaal kregen we een gebakken ei met bonen. Op zaterdag werd er omwille van de Sabbath geen vuur gemaakt en kregen we bonen met tomaten,net een onsmakelijke bruine brei.
Het avondmaal was zowat hetzelfde als het ontbijt,soms met olijven en tomaten.S'avonds luisterden we naar het nieuws op de radio. De dag eindigde met het tellen van de gevangenen in de cel."
Amper aangekomen in de gevangenis van Ashelon vloog Atef meteen in de isoleercel. Atef: " Toen ik om zout vroeg om s'morgens bij mijn brood te eten, was het antwoord dat ik geen zout, maar 7 dagen isolatiecel zou krijgen. Ik dacht dat ze een grapje maakten. Maar nee,blijkbaar konden ze me zo maar straffen. Zo'n isoleercel is 2 1/2 m lang,1 1/2 m breed. Volledig in het wit geschilderd. Schijnbaar een propere en nette cel. De vorige bewoner van de cel had een hakenkruis in de muur gekrast. Fijntjes werd dit in mijn schoenen geschoven en moest ik op appel bij de gevangenisdirecteur verschijnen. De man heette Hayout,een Hebreeuwse naam, die in het Arabisch 'leven' betekend.Ik verscheen in zijn bureau met trillende benen,want ik was er niet gerust in. Hayout vroeg me waarom ik dit Swastika-kruis getekend had en of ik er de betekenis van kende.Ik ontkende stellig de auteur te zijn van het hakenkruis op de muur van de isoleercel. Ik verwoordde mijn afschuw voor het Nazi-regime en Hitler. Maar de directeur bracht de toenmalige moefti van Jeruzalem- Amin al Hoesseini ter sprake.Deze kalief van Jeruzalem had intense contacten met Hitler tijdens de oorlogsjaren. Ik repliceerde dat Amin al Hoesseini mij niet vertegenwoordigde en dat het Nazisme een misdaad tegen de menselijkheid was"
Atef had blijkbaar een 'juist' antwoord gegeven,want hij kreeg slechts opnieuw 7 dagen in de isolatiecel op water en brood als "beloning".
Atef bouwde tijdens zijn 10-jarig verblijf in verschillende Israelische gevangenissen een expertise op inzake isolatiecellen. In de gevangenis van Tulkarem kreeg hij 27 dagen isolatiecel toen er een actie gevoerd werd om warme dekens te krijgen. Opnieuw dachten de bewakers dat Atef de aanvoerder van de actie was. In 1978 verbleef hij 1 jaar in de isolatiecel van Hebron.Het laatste jaar voor de bevrijding is dikwijls het moeilijkste jaar.Het verblijk in een isolatiecel is onmenselijk: er rest alleen de confrontatie met je zelf,alle communicatie wordt je ontnomen, het onderscheid tussen dag en nacht verdwijnt,de tijd wordt tijdsloos.
Boeken, kranten, communicatie maken het leven in de gevangenis menselijker, draaglijker.Via de Rode halve maan kreeg Atef soms de Jeruzalem Post. Hij las voor voor zijn medegevangenen, hij vertaalde artikels.Zo ook "The hit team"- een spionnageroman over de Israelische geheime dienst die na de gijzeling door Zwarte September bij de Olympische Spelen in Munchen de jacht opende op iedereen die ook maar iets met die spectaculaire actie kon te maken hebben. Atef las en vertaalde de biografieen van Golda Meir en Mosche Dayan.Maar ook klassiekers van Jean-jacques Rousseau, Augste Comte,Ernest Hemingway en Maxim Gorki. Het was slechts na vele protesten dat de gevangenen treffelijk boeken kregen. Maar de meester gevangen leerden Engels, soms Hebreeuws maar ook Frans of zelfs Nederlands.Nee de gevangenis was geen universiteit,maar je kon evengoed iets nuttigs doen.Dat was het idee,waarmee zeer veel politiek gevangenen poogden een perspectief aan hun opsluiting te geven.
Een Israelische journalist beschreef in het Kutler rapport ( gepubliceerd in Haaretz- een linkse Israelische krant) de situatie van de Palestijnse politieke gevangenen. De meeste cellen waren overbevolkt met 12,18 of 20 gevangenen. Het is ofwel ijskoud of zeer heet in de cellen door de woestijntemperaturen met het fijne zand dat overal tussen kruipt. Veel gevangen werden systematisch geslagen.Zo wordt de "lakenmethode" toegepast waarbij verschillende bewakers het hoofd van de gevangen bedekken en hem slaan tot hij bewustloos neervalt. Het gebruik van isoleercellen is een gewoonte.Politieke gevangenen worden ontvoerd naar Israel,een feit dat tegen alle conventies van Geneve indruist.
14-05-1973 om 00:00
geschreven door Lieven
|