Kerst is een periode waar we ook even aan de medemensen, de buren, denken die het eufeministisch gezegd iets minder goed hebben. Dan wijzelf wel te verstaan. We laten even alle maatschappelijke analyses achter ons, we vergeten dat het geld ongelijk verdeeld is, we denken aan die 15% uit onze samenleving die onder de armoedegrens getuimeld zijn. De stal, de os en de ezel als verwarming het zijn fundamentele beelden die in ons gebakken zitten.
Blijkbaar doen we dit een beetje als compensatie voor het schransen en het gegooi met nuttige of minder nuttige cadeautjes. Het heeft zelfs niets met goadsdienst of geloven te maken. Het is de periode dat we sneller onze portemonnee open trekken voor goede doelen,als is het maar om onszelf te verontschuldigen dat we in een rijk land wonen, waar we liefst blijven wonen en zo weinig mogelijk migranten toelaten.Want wij zijn zo rijk, of liever gezelgd zo weinig arm, omdat we hier geboren zijn en geerfd hebben wat we nu bezitten.Onze eigen verdienste is vrij beperkt in het vermogen dat we bijeenschraapten.
Maar hebben al wat we hebben echt nodig ? Kunnen we niet met iets minder. Zouden we ons dan ongelukkig voelen ? Ik denk dat een andere, betere, rechtvaardiger samenleving ook begint met minder. En dat we daar voor allemaal iets moeten afstaan. Wie veel heeft kan meer missen, moet dus meer af staan. Maar ja, waarschijnlijk doen mensen dat niet vrijwillig ? Dan komen we gevaarlijk dicht bij de ideale utopieen waar iedereen zo bang voor was: het communistisch spook dat ooit door de wereld dwaalde.
Een gerustellende gedachte. We blijven dus in de marge rammelen. We moeten helemaal niets afgeven,want anderen willen dat ook niet.Maar wat zou je denken van het volgende voorstel: we schenken 25% van alle besparingen en bezuinigingen aan die 15% armen. Om hen uit de armoede te helpen. Hallo regering ?
Het zou een wandelvakantie worden in Gran Canaria. Een oord waarvan je enkel denkt dat er kilometers naaktstrand zijn met zonnekloppende Duitsers. Mis dus. Het beperkte zich tot een paar reepjes zandstrand waar je flink moest turen om een paar "oben ohnes" te bespeuren. Genant, als er te weinig zon is om een zonnebril op te hebben.De hippies zijn hier in ieder geval verdwenen.
Het zou meteen een vakantie worden waar we tussen de stormen door toch op wandeletocht gingen. En het binnenland heeft heel wat te bieden. Eeerst even aanstippen dat in de tijd van Colombus de Spanjaarden bijna alle oorspronkelijk inwoners naar andere oorden deporteerden en het eiland bevolkten met rasechte Spanjaarden. Gran Canaria was immers een uitvalsbasis voor de vele ontdekkingstochten op zoek naar de nieuwe specerijen uit Azie. Het voedseloverschot moest immers ingepeperd en inpekeld worden om langer bewaard te kunnen worden.Colombus bleef er zijn hele leven van overtuigd dat hij India en niet Amerika ontdekt had. Maar het toont aan dat het eiland economisch en politiek enorm belangrijk was.
Het was zo belangrijk dat de Antwerpse Daniel Vandamme als belastingsontvanger voor de Spaanse koning Filips ging werken.Hij mocht de belastingen op buitenlandse handel innen. Toen hijzelf te actief werd in de wijnbouw verweten Spaanse jaloerse edellieden hem belangenvermenging en moest hij zich beperken tot het heffen van de belastingen op het bezit van geiten en schapen.Vandaar dat er vandaag in Gran Canaria nog steeds een krater staat die Bandama ( Vandamme) heet en dat er in de streek nog steeds heel wat Bandama wijn verkocht wordt.
De Bandamakrater is een mooie plek om te wandelen, een beschermd natuurgebied. Op de top van de berg staat een klein gebouwtje, vroeger een winkeltje dat in concessie was van Juan Espino Moreles. Hij plaatste er zijn dochter in die 30 jaar het winkeltje openhield. Plots kregen zij de kans om het winkeltje te kopen, maar de lokale besturen staken er een stokje voor en het winkeltje bleef dicht. Nu worden er hangertje en souvenirs aan toeristen verkocht vanop een houten tafel, naast het winkeltje.De brave man had ook een terrein aangekocht om een resaturant te bouwen, snel snel voor het ganse gebied tot natuurgebied werd uitgeroepen.Als architekt werd Fermin Suarez Valido aangenomen. Dit was een vertegenwoordiger van een nieuwe gedurfde stedelijke stijl van bouwen, wat toen op de Canarische eilanden niet meteen in de saam viel van de lokale bevolking.
Kortom: zowel het restaurant als het winkeltje werd een twistpunt tussen de dochter Olga Espina Ojeda en de twee gemeentebesturen van Gran Canaria en San Brigittina. Toen ook de Bandamakrater een oord van liefdesnestje werd, maakten nachtelijke politie- patrouilles de berg onaantrekkelijk voor toeristen.Er kwam zelfs een ketting voor het restaurant om te beletten dat toeristen het restaurant bezochten. De maat was nu vol voor Olga en met de steun van een paar plaatselijke journalisten ging ze in Canarische klederdracht protesteren aan de respectievelijke gemeentehuizen. Zij won na 10 jaar protest de strijd en verkreeg een uitbatingsvergunning en een bouwvergunning voor het restaurant. Ondertussen is ze 75 jaar en zoekt een goede kok, want voor haar is de tijd van koken voorbij.
Wereldoorlog 1 was een mannenzaak, zoals alle oorlogen vooral een mannenzaak waren en blijven. Vrouwen die achter de loopgraven actief waren zijn meestal verpleegsters of prostitués.Toch zijn er uitzonderingen. Journaliste Dorothy Lauwrence is er een van. Zij wou de eerste wereldoorlog verslaan vanuit de loopgraven. Daarom vermondde zij zich als soldaat en kon gedurende 10 dagen in de loopgraven verblijven. Zij werd ontdekt en beschuldigd een spion te zijn. Na de oorlog werd ze in een gekkenhuis opgesloten en stierf alleen en verlaten, zonder ook maar iets gepubliceerd te krijgen.
Dorothey Lauwrence vormt de inspiratiebron van kledingsontwerpster Kimberley De Frene. Zij ontwerpt eigenzinnig kleren die de vrouwelijke vormen verhullen en verbergen. Het tegengestelde van de huideige modetrends, die er juist op gericht zijn om de vrijwelijke vormen te accentueren en werken met centreren, ronde vormen en onthulling. De klederen van Kimberley De Frene zijn juist strak, rechtaan- rechtdoor. Kimberley's verhaal achter haar ontwerpen is dat er te weinig plaats is voor vrouwen in de samenleving, die nog altijd te veel een door mannen gedomineerde wereld blijft.
Vrouwen in Burka's zijn experts in het verhullen van lichaamsvormen. De kunst in de Arabische wereld is echter attractief verhullen, om juist accenten en nieuwsgierigheid op te wekken. Ook hier toont de kledij de plaats van de vrouw in de wereld. Wij als Westerlingen zien dit alsof vrouwen geen volwaardige plaats krijgen. Gesluierde vrouwen gebruiken hun kledij om hun wereld af te schermen voor ongewenste mannenblikken.
Dit brengt me bij de jaarlijkse organisatie van de vrouwendag op 11 november.Precies een beetje uit de aandacht en de belangstelling verdwenen sinds het spectakel een beetje achterbleef . Vandaag ligt de focus op armoede en multi-culti. Twee taboe's, waar de meer "geforuneerde" dames minder interesse voor hebben. Waar mee ook veel media de vrouwendaag onderbelichten.
Het regeringsbeleid van besparen op de kap van de niet-zo kleine man leidt tot nergens. Zowel op Vlaams als op federaal niveau klinkt de plaat hetzelfde: snoeien in het personeel van de overheid, een linaire besparing op de overheidsdiensten, minder uitkeringen voor werklozen, langer werken, besparingen in de ziekteverzekering,meer inschrijvingsgeld voor het hoger onderwijs, minder woonbonus, .... de litanie lijkt eindeloos.
De put, zogezegd door de vorige regeringen gedolven, moet unilateraal door de middenklasse en de werkende klasse gevuld worden. De echte rijken en de bedrijven blijven glimlachend aan de rechterzijde onaantastbaar toekijken. Tenzij natuurlijk Karel Van Eetvelde, die blijft roepen en tieren dat het allemaal niet ver genoeg gaat en dat we nog altijd potverteren. En hij heeft veel gezelschap in de rechtse werkgeverskringen, iedfere dag duikt er wel een voorstel op dat opnieuw oproept over minder verdienen en meer werken.
In Bepart-Waregem is er een tentoonstelling van Sarah Westphal die pijnlijk duidelijk maakt waar het ons zal brengen. Bepart is een voormalige villa van een niet onbemiddelde overleden kunsthandelaar, die een 10-tal jaar geleden werd ongevormd tot een centrum voor actuele kunst.Het centrum heeft de voorbije jaren zeer mooie tentoonstellingen ingericht ( Schoner Wohnen, Johan Van Gheluwe,...). Nu is de toekomst van dit centrum bedreigd: want dit provinciaal centrum zal door de zesde staatshervorming hetzij door de stad Waregem, hetzij door Vlaamse Gemeenschap worden overgenomen.Een beetje de keuze tussen de pest en de cholera: want hoe het ook afloopt het loopt slecht af.
Als de Vlaamse Gemeenschap het centrum overneemt, dan belandt Bepart in de maalstroom van besparingen en kan je gemaakelijk voorspellen dat er van het huidig beleid, en ook van het huidig personeel, weinig zal overblijven. Neemt de stad Waregem Bepart over, dan zal er na een paar jaar geen echt platform meer zijn voor hedendaagse kunst. Wellicht wordt het centrum opnieuw een privé-galerij.
Sarah Westphal heeft in de kelderruimte perfect de toekomst van Bepart voorspeld: in een verkommerde en onder water gelopen kelder staan wat verloren fietsen, een foto-ontwikkellabo uit betere tijden,een collectie van kitch-schilderijen, een versleten aftandse matras.
Dit wordt met de huidige regeringsplnannen ook de toekomst van Belgie en Vlaanderen.
Ik schrijf een boek over Atef, een Palestijnse vriend. Het boek is ongeveer af, alleen ontbrak er nog een inleiding. Leila Shahid, de ambassadrice van Palestina in Belgie en bij de Europese commissie, had beloofd de inleiding te schrijven. Alleen, Gaza en haar onvermoeibare pendeltocht tussen conferenties, speeches, analyses, ontmoetingen met journalisten maakten dat er geen ruimte was in haar agenda.Tot gisteren. Pardoes op 9 oktober, mijn verjaardag.
Ik bel aan bij een burgershuis in de schaduw van het Berlaymontgebouw. Aan de deur een papiertje: Palestijns cultureel centrum. Een jonge vriendelijke secretaresse opent de deur en zegt dat mevrouw me zo dadelijk zal ontvangen. Ondertussen discussieert de secretaresse met Palestijnen die iets met paieren moeten in orde maken. Blijkbaar ontbreken er papieren,want meermaals valt het woord fax. Een fax is blijkbaar uit de tijd,want de Palestijnen willen GSM-foto's versturen. Lukt niet, ze moeten faxen. Ik kijk afwezig naar het plafond: er zit een groot gat in, precies of er hier ook een Israelische scud door het plafond kwam.
Plots staat Leila Shahid in het bureautje en vraagt me mee in haar bureau. Een paar zetels, veel boeken en de Palestijnse vlag. Zoals steeds neemt Leila Shahid het heft in handen. Zij begrijpt geen Nederlands,dus kon ze mijn boek niet lezen en vraagt ze een samenvatting van de inhoud en de manier waarop het boek tot stand kwam. Dan begint ze over de verschillende thema's commentaar te geven: hoe de Israeli's niet begrijpen dat de gevangenissen echte opleidingscentra zijn voor de gevangen Palestijnse burgers. Dat iemand die ongeschonden de gevangenis verlaat een sterke figuur is en in de ogen van het Palestijnse volk een leider is voor hen.Zij vraagt me of ik de film Paradise now en Omar van de cineast Hany Abu Assad zag, want die zijn in Nablus opgenomen. En Omar toont hoe de Israeli's collaborateurs recruteren.
De tijd loopt, Leila Shahid dicteert me haar inleiding op het boek. Als een handige diplomate verpakt ze haar boodschap tussen de lijnen. En daarna begint ze honderuit te vertellen over haar moeder, die twee jaar geleden overleed. Ook haar moeder schreef een boek om de Palestijnse traditionele verhalen en het verleden uit haar jeugd te bewaren.Geen verhaaltjes over klein duimpje en roodkapje, maar over het echte leven in Jeruzalem. Mijn dag kan niet meer stuk, ik zweef door de Brusselse straten met de handtekening van Leila Shaid in mijn tas.
Heb je een rijke familie of een vetbetaalde job ? Dan koop je alles nieuw, ook een huis. Sleutel op de deur,geen vuile handen en een fonkelnieuwe kast van een villa met oprit en aangelegde tuin.
Heb je minder geluk,dan kan je terecht op 2de hands. Te midden van de haaien en bedriegers. Een mooi idyllisch boerderijtje, blijkt een bouwvallige krot. Doe het zelf,renovatie. Hopelijk heb je een grote familie. Indien niet, dan kan een droomhuis veranderen in een nachtmerrie. Allen koelbloedige planning, vasthoudend geduld en veel optimisme kunnen je redden.
Een helikopterzicht op de bouwwerf helpt. Maar als je er middenin zit dan heb je creativiteit en handigheid nodig.Is er een renovatieplan, wie is de werfleider ? De droom bestaat, dat doet de architect wel met een paar mooie pennetrekken. Maar de pakken bakstenen,houten balken,gips, verf: het ligt nog allemaal in de winkel.
Een nieuw huis wordt van onder naar boven gebouwd, een oud huis wordt van boven naar onder gerenoveerd. Met stof, pakken stof, die in je huid,je ogen, je oren kruipen. Meteen krijg je het uitzicht van een mijnwerker.Alle omstaanders kijken je aan of je uit de hel komt. Maar je glimt van de trots, want weinigen kunnen zeggen: dat, dat heb ik nu allemaal zelf gedaan !
Een kunstenaar heeft een muze nodig.Voor mij is dat iemand waaraan ik mijn ideeën kan toetsen. Ben ik duidelijk genoeg ? Zijn er niet te veel storende schrijffouten in mijn tekst ? Gebruik ik wel alle argumenten die in mijn hoofd zitten ? Voor mij is het een geduldige, luisterende, reactieve vrouw. Zonder muze ben ik niet gedisciplineerd genoeg om een tekst correct af te werken of toch een paar maal te herschrijven.
Voor sommigen moet een muze een jonge en vooral mooie vrouw zijn. Zo noemde Berlusconi zijn Marokaanse nachtclubdanseres Ruby zijn muze. Hij had correcter moeten zijn: een speelgoedpoppetje was juister geweest. Een muze werd door de kunstenaars aangeroepen voor ze aan een kunstwerk begonnen, het was een godin uit de Griekse Mythologie die hen moest helpen als de inspiratie op was. Van de Griekse mythologie naar facebook is vandaag slechts een kleine stap. Inspirate te over en het wemelt van de mogelijke muzen. Maar ik heb het liever iets minder virtueel.
Mijn muze is zeer gewoon, zij kan verrukkelijk koken en houdt van mooie dingen. Wij zijn soulmates en babbelen honderduit. Zo heb ik een laboratorium waar ik mijn ideeën kan toetsen en laten groeien. Dank zij mijn muze denk ik twee maal na voor ik iets schrijf: waarschijnlijk best. Want als je over nog in leven zijnde personages schrijft, denk je best meer dan een keer na. Niet meteen een van mijn sterkste karaktertrekken als ik achter een toetsenbord zit. Maar dan hoeft mijn muze enkel eens bedenkelijk te kijken.
Zijn kunstenaars gek of gekken kunstenaars ? Na een periode van experimenteren in de beeldende kunst is er plots behoefte aan eenvoud. Dan komt er plaats voor " vrijwilligers" of amateurkunstenaars.Soms heet dit naieve kunst. Deze moderne primitieven schilderen hyper-realitische gewone levenstaferelen. Aan de rand van deze kunstenaars zijn er ook vele gekke kunstenaars, die hun inspiratie halen uit psychische problemen of waanvoorstellingen. Zij hebben hogere ambities met hun kunstwerken zijn ook dikwijls "uitvinders", niet enkel artisten. In het LAM te Lille hebben ze een volledige afdeling verzameld van wereldberoemde kunstenaars uit onze contreien.
Patrick, een goede vriend, had er ook iets van. Van beroepsschilder was hij uitgegroeid tot een goede artiest, die les volgde aan de kunstakademie in Menen en zijn eerste prijzen won met zijn keramiekwerk.Ja,hij had soms "speciale"projecten. Zoals de woonhut in polyester die hij voor de avontuurlijke vakantiereizen op zijn auto monteerde. Of de dieren in keramiek, die op dorpsgenoten leken. Hij schilderde de heroische strijd van de jeugd tegen de pastoor in het dorp, ontwierp de strijdkarren voor de geboorte van mijn eerste kind. Geen probleem, hij was een artiest in wording, geen zonderling.
Toen hij geconfronteerd werd met de dood van zijn moeder, knakte er iets van binnen. Het kwam nooit meer goed. Hij begon iedereen, ook zijn beste vrienden te wantrouwen en leed aan achtervolgingswaanzin. Zijn kunstwerken werden steeds moeilijker begrijpbaar voor zijn omgeving. Langzaam werd hij een eenling, vrienden werden steeds zeldzamer. Na een psychische tocht door de woestijn woont hij in een appartement, alleen met zijn kunstwerken opgestapeld en verborgen. Toch had hij talent. Hij had alleen het geluk niet Picasso te kennen. Anders stond hij wellicht ook me"t enkele van zijn prachtige werken in het LAM.
Ik weet het: je moet voorzichtig zijn met woorden:zoniet verliezen ze hun betekenis. Toch wil ik het woord volkerenmoord gebruiken om de oorlog van Israel tegen de Palestijnen te omschrijven. In het kort wil de staat Israel sinds 1948 alle Palestijnen weg uit het historische Palestina. Zij beschouwen dit land als het "beloofde" land voor hen en voor hen alleen.
Sinds de Nakbah zijn er steeds opnieuw oorlogen, die door de Israelische militairen gewonnen werden ten koste van veel Palestijnse doden. Slechts 1 keer waren er onderhandelingen : in Madrid. Maar daar kwamen de Palestijnen met lege handen terug. De andere Arabische landen kregen hun gebieden die ze tijdens de zesdaagse oorlog aan Israel verloren terug in ruil voor de erkenning van de Israelische staat.
De sterk gemilitariseerde staat Israel, met steun van de USA, is geen partij voor de Palestijnse milities. Het is een gevecht van David tegen Goliath, van een dwerg tegen een reus. De militarisering van het conflict is wat Israel het liefst heeft: zij weten dat ze superieur zijn. En ze moeten niet onderhandelen.
Mijn hart bloed. Als ik denk aan mijn vele Palestijnse vrienden. Zij zitten in hun eigen geliefde land opgesloten, omringd en gecontroleerd door militairen, die als cipiers in een gevangenis het dagelijkse leven bepalen.Met veel willekeur, wantrouwen, straffen. Levenslang zijn generaties opgesloten in deze cel.Iedereen die kan ontsnappen vlucht weg. Zo bereikt de Israelische staat,langzaam maar zeker zijn doel: een staat met enkel Joodse burgers, met hier en daar een tweederangs Palestijn. Op termijn verdwijnt ook die laatste Palestijn uit zijn land,van zijn grond.
De internationale rechtsnormen worden al 60 jaar lang straffeloos opzij gezet. Een zoveelste oorlog in Gaza, een militair optreden waartegen geen natie durft reageren. De media stellen de agressie voor als een verdedigingstaktiek van Israel tegen de agressie van Hamas. In praktijk schrijven de de perscommuniques van het Israelische leger over. Een humane oorlog, zonder collateral dammage. "Hallo", hier het Israelische leger. Spreekt U Hebreeuws ? Binnen vijf minuten bombarderen we !Alleen de vriendelijke groeten ontbreken.Het kan moeilijk cynischer.
Ik hoop dat het militair optreden zo snel mogelijk gestopt kan worden en dat de vredevolle Israelisch hun stem verheffen tegen hun eigen regime. "Niet in onze naam". Om samen met de internationale gemeenschap een planmatige genocide te stoppen
Ik ben geen harddie voetybalfan. Ik denk dat ik ooit wel eens op een bal getrapt heb op de middelbare of lagere school,maar ik ben waarschijnlijk nog nooit een voetbalstadium binnen geweest om voor een ploeg te supporteren. Ik beperk mij dus tot de kijkbuis thuis. Meestal hou ik het niet eens een helft vol, tenzij het razend spannend wordt of er veel op het spel staat.
Toch ontsnap ik deze dagen niet aan het WK in Brazilie. Ja,ik weet best dat het een hoog commercieel gehalte heeft, dat de maffia Fifa alle opbrengsten in zijn zakken steekt, dat er opnieuw overbodige stadia gebouwd werden zonder rekening te houden met de elementaire veiligheidsvoorschriften voor de arbeiders, dat de arme bevolking, de bedelaars en straatkinderen opgepakt werden en de straten schoongeveegd, maar je verhelpt daar allemaal niet aan door niet te kijken. Troost ik mijzelf.
Alsof massa-hysterie verslavend werkt, iedere Belgische vlag, ieder radiobericht wijst streng met een vinger naar de match. De match der matchen,waar ons imago wereldwijd van afhangt. Als je de posts uit Zuid-Afrika of Nicaragua leest weet je het: daar is men na de prestatie van Wilmots fier Belg te zijn. Want op het veld was het niet veel soeps: de ploeg speelde ondermaats tegen de Algerijnse ploeg, die de Belgische ploeg stevig in een tactische greep hield.Maar ondertussen gaat het verder.De match tegen de USA mocht er zijn. Goed en aantrekkelijk voetbal. Alles uit de voorrondes rechtgezet. Wordt hun doodsteek: echt voetbal willen spelen los van taktiek: dan verlies je. Maar blijkbaar kan je ook verliezen als de andere ploeg niet wil spelen zoals Argentinie.
In de pauze krijgen we op TV steeds een beetje bladvulling tussen de twee bedrijven in. Daarvoor zijn er nu twee "ollanders" van dienst. Zij spelen hun ingestudeerde rol voortreffelijk. De een heeft het over taktiek, de andere over de spirit. Ze hadden gisteren alletwee een punt: de taktiek was niet goed, de spirit weg. Maar aan de zijlijn is het gemakkelijk om betaalde commentaar te geven.Het positieve aan heel die voetbalmatch is dat we geloven. Als vrijzinnige zie ik dat Belgie plots vol believers loopt voor die ene god: de voetbalgod ! Na de uitschakeling zie je ook wat geloof met zich kan meebrengen: overmoed in het eigen kunnen, tristesse en na de kater: ongeloof !
Ik merk het: ik schreef niks voor noch na de verkiezingen. Vrij ongewoon. Ik heb zo mijn mening en ventileer die graag. Nu niet. Met de moeder der verkiezingen voelde ik mij als linkse jongen niet echt goed. Je kon er donder op zeggen dat je mis zat: ofwel zat je bij de salonfahige Spa, ofwel bij de extreem-linkse PVDA.Ik had geen goesting die mensen in hun ondoenlijke situatie met enige kritiek te overspoelen. Zij hadden het al moelijk genoeg, niet dat ik er veel toe doe.Alleen, blijkbaar wordt kritiek geven er niet gemakkelijker op zonder iedereen over je heen te krijgen. Facebook was op sommige momenten echt een linkse praatcensuur.Ook het linkse perspectief was tijdens de voorbije campagne iets te klein voor mij.De kritische motor van de linksen was niet mogelijk in de campagne, dat zal in de toekomst niet beteren.
En dan de uitslag. Iedereen gewonnen op de verkiezingsavond.Lijkt me niet correct. Wat we ook willen geloven: de rechterzijde won.PVDA nul,komma,nul- Spa- min statusquo, Groen buiten spel.Nu volgt het politiek spel zoals we dat kennen van formateurs, informateurs, bermiddelaars, drukkingsgroepen en we doen zo maar verder om er bij te zijn.In Vlaanderen is het duidelijk: er is een contstant kiezerspubliek van bange blanke mannen die migranten buiten willen. Ook al zorgen die migranten of belgen met een café couleurtje juist voor een betaalbare gezondheidszorg en ons pensioen. Maar we willen die "gasten" buiten.En daar hebben we een politieke partij voor gevonden: de naam doet er niet meer toe.
Hoe komt dit ? Waarom zijn al die bijklussers en zelfstandigen in bijberoep zo kwaad dat zij op dergelijke partijen stemmen ? Waarom valt die hardwerkende middenklasse zo massaal voor de verlokkingen van belastingsverlagende populistische partijen ? Hoe komt het dat een gewoon werkend gezin niet meer toekomt met twee weddes en alsnog een bijberoep moet doen ? Waarom stemmen vakbondsleden rechts ? Het zijn de vragen die de onderstroom van de rijkste regio uit de wereld uitmaken: vlaanderen. Maar geen van de goedbetaalde spindokters wil hiermee rekening houden. Je wordt er als firma niet rijker door.We moeten dus opnieuw de straat op en discussieren tot we er bij neervallen.
Oujda. Op de grens met Algerije was Oujda steeds een smeltkroes voor boeren die naar de stad trokken om de hongersnood te ontvluchten, een universiteitsstad waar de Islam en het onderwijs zeer belangrijk waren, een strategische stad voor de Franse kolonisator. Zijn vader was bij de politie, een man van het heersende regime.
Het echte leven begon toen hij op 18-jarige leeftijd wegtrok uit Oujda. Hij had Islam en onderwijzer gestudeerd in Tetuane, maar werk en een toekomst was er niet bij. Eenmaal de studies af, wachtte een vakantie naar Europa om er een goede job te vinden. Het avontuur lokte, hij kon de grens voorbij als toerist met voldoende geld op zak. De tocht van 2500 km kon starten, samen met een vriend was Mohammed Kasmi helemaal niet bang voor de reis. In Melilla namen zij de internationale boot naar Malaga. Van Malaga ging hetMohammed Kasmi senior is geboren in Berkane, een dorp niet ver van een stoffige Marokkaanse grensstad met de trein naar de Spaanse grensstad Irun. Controles en paperassen voorbij namen zij de trein naar Parijs. Daar moest van station gewisseld worden, maar dat vraag je toch gewoon? Uiteindelijk belandden ze in een voorstad van Rijsel-Lille. Zijn vriend trok naar Nederland, Mohammed naar België en meteen maakte hij kennis met de textielindustrie.
Migratie heeft alles te maken met kolonisatie. De traditie om als seizoenarbeiders bij de Franse kolonisten te werken opende de poort naar Frankrijk voor de duizenden arbeiders uit het Rifgebergte na de Algerijnse onafhankelijkheidsstrijd. De Franse werkgevers en ook de Belgische textielbazen ontvingen de goedkope arbeiders met veel plezier. Mohammed is vergroeid met Bekaert Textiles, waar hij zijn ganse leven werkte. Toen hij de poort achter zich dicht sloeg, stopte het bedrijf. Maar zijn werk was niet de hoofdzaak: zijn familie en de godsdienst vormen de ijkpunten in zijn leven: de Islam. Mohammed kan ook als voorganger in de Waregemse moskee zijn Imamtitel en praktijk uitvoeren, zoals een pastoor in de katholieke kerk.
Mohammed vond zijn vrouw Rachida bij een korte vakantie in Berkane. Hij kende haar al voordien: ze ontmoetten elkaar op straat. Drie weken volstonden om te weten dat hij de moeder van zijn kinderen gevonden had. Zij was 16 jaar en had niet zoveel gestudeerd. Rachida bevalt van haar eerste zoon in Marokko, zonder haar man.
Daarna verhuist ze naar Waregem, bij Mohammed. In het begin heeft ze het moeilijk: ver weg van haar familie, geen vriendinnen, meestal alleen met de schoteltv. Ze heeft heimwee naar de olijfbomen van Berkane, de geurende sinaasappelen, de mandarijnen en de watermeloenen. Wanneer ze af en toe appelen kan plukken bij een lokale appelboer herleeft ze. Ondertussen kwamen Abdelkrim , Leyla, Nadia, M’Hamed, Ridoine, Bilale en 12 kleinkinderen. Meer dan een handvol, die allemaal aandacht wilden.
Het sociale netwerk van Rachida is beperkt tot een buurvrouw, of enkele kennissen in de buurt. Vroeger hadden ze wel eens buren die echt moeilijk deden en racistische slagzinnen met krijt op de straat schreven. Dit is ondertussen verleden tijd.
Mohammed en Rachida waren de allereerste die in Waregem aankwamen. Het begin van de ketting uit Oudja. Velen hadden dezelfde naam: Kasmi. Het waren tantes, neven en broers, nichten en kozijns. Het echte netwerk van de familie Kasmi is de familie. Ondertussen is het bij Mohammed en Rachida een drukte van jewelste: er wordt voor de kinderen gekookt, gewassen, de kinderen worden er opgevangen na de school. De sociale woning werd een druk nest, waar iedereen in en uit vliegt.
Met een vreemd gevoel ga ik 1 mei tegemoet: sterft gij oude vormen en gedachten lijkt steeds meer op mijn socialistische idealen te slaan,dan op het bekampen van de neo-liberale staat. Maar ik ben geen negativist en ik begin dan ook niet aan de lange opsomming van wat er hier allemaal de oorzaak van zou kunnen zijn. Analyse en zelfbeklag heeft nooit ontbroken,maar evenmin veel oplossingen aangereikt.
Aan doelstellingen ontbreekt het niet: wij willen een rechtvaardige,leefbare en warme samenleving. Is deze baseline zo versleten dat de wervende kracht eruit is of hebben we megafoons te kort ? Geen van beide: maar we zijn iets te veel gaan geloven in de macht en de kracht van het media-monopolie. De wereld ziet er helemaal niet uit, zoals de media,ons die voorspiegelen.
Jongeren kennen de Holocaust uit films,niet door een bezoek aan Breendonck. Goede doelen worden opgepimpt via festivals, niet vanuit betrokkenheid en solidariteit. Democratie wordt verengt tot hippe spelletjes zoals de stemtest of stel je eigen regering samen. Vakbondsmilitanten worden systematisch voorgesteld in de kranten als een groepje egoistische herrieschoppers. In 100 seconden nieuws krijgen spectaculaire beelden de voorrang op het feitenverhaal.
We moeten dus af van de leugen van de virtuele cultuur en plaats ruimen voor echte ervaringen en onze zintuigen laten genieten.Wil dit zeggen dat we de computer, facebook en de vele spam en reclamemails allemaal in de vuilbak moeten gooien. Nee. Maar wel een kritische blik, wat meer ruimte voor echte informatie op internet en opnieuw een boek lezen ?
Na het eerste jaar notenleer moest ik een instrument kiezen. Gelukkig voor mijn ouders werd het geen piano. Plaatsgebrek.De buren mochten blij zijn dat ik het grote slagwerk achterwege liet. Geluidsoverlast. Tot grote spijt van de dorpsfanfare waren bombardon, bugel,trompet of klarinet geen optie. Geen dorpsgevoel. Snaarinstrumenten om te tokkelen zoals gitaar, mandoline of contrabas vielen voor de kleinkunstrage niet in mijn smaak. Onklassiek.
Viool. Uren stond ik te strijken om de noten op de juiste toon te krijgen.Volgens mijn muziekleraar oefende ik veel te weinig om een viruoos te worden. Mijn vader trad hem volmondig bij: oefening baart kunst. Mijn moeder vergoeilijkte: hij moet ook nog buiten kunnen spelen. Anders wordt het een bleek kunstwondertje.
Op 16 jaar hing ik de viool aan de haak.Kort daarna keek ik de meisjes in de ogen. De viool werd aan de piotto's voor een habbekrats verpatst.Viool ? Ik zal dit nooit meer kunnen...
Als je naar Groot-Brittanie wil reizen kun je een goedkope vliegmaatschappij-biljet kopen of trein of de chunnel of de boot nemen. Een concurrentiele keuze tussen luxe, tijd, aanlooproute en confort. Als je tijd hebt blijkt de boot de beste en goedkoopste keuze. DFDS seaways biedt een ovetocht voor een habbekrats. Minder en minder individuele passagiers, meer en meer camions. Wellicht voor de gratismaaltijd aan boord ?
Aan boord is er een bar, een restaurant en een shop. De shop biedt weinig relevants: bier; parfum en chocolade. Je kan slechts na 20 minuten alcohol kopen, heeft wellicht te maken met de internationale wateren en de taxen. Je hoeft dan geen BTW te betalen. De controle is op illegale migranten gericht, niet op goederen.
Een bus met schoolgaande Turkse Duitse jongens staat in de wachtrij. Zij bidden op een deken tot Allah.De testeron is er niet minder door.Weinig toeristen,weinig individuele reizigers. We zitten op de armenroute. Ik word bevestigd in mijn visie wanneer ik verneem dat er honderd slachtoffers zijn op een veerboot in een of ander derde wereldland. De herald of free enterprise was het einde van de Oostende- Engeland route.
Hoe moeten we reizen in de toekomst ? Heeft het schip afgedaan ? Of de auto ? Of het vliegtuig ? Bestaat veiligheid als aboluut gegeven? De zonsondergang op een schip is onvervangbaar.Groot-Brittannie blijft onbereikbaar en " rules de waves" Daarom alleen al moet een verbinding tussen de witte krijtrotsen van Dover en de Frans/Belgische kust intact blijven.Ook al vind ik sommige Britten behoorlijk arrogant.
Zelf je eigen limonade maken: poepsimpel. Je hebt bruiswater en je voegt er een siroopje bij: meteen heb je een fris en lekker drankje.Een nieuw bedrijf: sodastream wil inspelen op deze nieuwe markt en de siroopsjes leveren.Ik moet mijn bril opzetten en ijverig zoeken om te weten dat het siroopje een product is dat uit Israel komt,beter nog uit een illegale nederzetting op Palestijns gebied.
Deze nederzettingen zijn sinds jaar en dag de belangrijkste hindernis om te komen tot een oplossing van het Israeli-Palestijns conflict in deze regio.Reeds in de 19° eeuw stichten de joodse immigranten de Kinnoutz. Immigranten,voornamelijk afkomstig van Rusland,ontwierpen een productie en samenlevingsmodel waarbij de werknemers in ruil voor hun werk huisvesting en eten ontvingen. De winsten kwamen ten goede aan de gemeenschap. Dit Kibboutzmpdel werd door de Zionistische aanhangers omgevormd tot een kaptialistisch model,waarbij meer en meer families en individuen de winst onder elkaar deelden en verdeelden. Dit was de oorsprong van de huidige nederzettingspolitiek,om land te veroveren.
Vandaag zijn er meer dan 500.000 Israelische joden op de Westelijke Jordaanoever te midden van een bevolking van 2,5 miljoen Palestijnen. In OOst-Jeruzalem wonen ongeveer 200.000 kolonisten tegenover 250.000 Palestijnse inwoners.Deze nederzettingen zijn illegaal volgens het internationaal recht. De producten die zij maken zijn even illegaal. Zij mogen dus niet gesubsidieerd worden door Europa,maar door een duidelijke labeling moeten de kopers ook weten waar ze vandaan komen.
Een hoorzitting in het Belgisch Parlement bracht aan het licht dat de Palestijnen die in dergelijke nederzettingen werken in feite slavenarbeid verrichten. Zij worden flink onderbetaald,zijn niet verzekerd tegen arbeidsongevallen,maar hebben geen alternatief. In bezet Palestina is het armoede troef en is er geen werk.Wij kunnen niet langer de andere kant opkijken: illegale handen met illegale producten is illegaal !
Zou ik geld voorschieten aan iemand die kort bij kas zit ? Is dit louter rationeel ? Schat ik de kans in of ik mijn geld ooit terugzie mee in ? Of wil ik eerst een morele balans opmaken over de oorzaken van het geldgebrek voor ik mijn portemonnee opentrek? Of is de bedelaar afhankelijk van mijn sym- of anti-pathie voor hem ?
Ik denk met weemoed terug aan mijn Corsicaanse vakantie. Wij kiezen een plekje aan een watermolen. Een boze Corsicaan met het geweer in aanslag snauwt ons toe dat dit privé-domein is. Hij blijkt een oogje in het zeil te houden op het vakantieverblijf van onze Belgische vrienden. De mooie watermolen is ietwat vervallen en vuil. De zin om meteen de boel te poetsen is niet zo groot.De norse Corsicaan verandert snel in een gastvrije man die ons aanbiedt te tenten aan zijn huis.
Het worden 14 heerlijke vakantiedagen met gezellige praatavonden met onze nieuwe bewaarengelen.Een oud en bezorgd echtpaar zorgt voor groenten,brood, vlees en kaas. Wij mogen hun frigo gebruiken. 'S avonds halen we alles op voor de BBQ. Dan krijgen we koffie,een brouwsel dat reeds de ganse dag op hun gasvuur pruttelt. De BBQ gebeurt op afgestorven wijnranken. De Europese Unie betaalt Corsinaaanse boeren om hun wijnstokken te vernietigen. Nu kopen ze wijn bij de lokale cooperatieve, met veel sulfiet en een rode neus.
De laatste vakantiedag vergeet ik mijn portefeuille aan de tent. Na het zwemmen is die verdwenen. Gestolen. Aan de vooravond van de nationale Franse feestdag zitten we met een onoplosbaar probleem: geld. Wij moeten nieuwe boottikkets kopen en benzine om terug thuis te geraken.
Wanneer we 'savonds tradionneel bij onse gasten langsgaan,merken zij onmiddelijk dat er iets scheelt. Wanneer we hen vertellen wat er is, komt een oude sigarendoos te voorschijn en ligt er 250 euro op tafel. Genoeg om zonder problemen naar huis te rijden en nieuwe boottikkets te kopen. Zij hebben er alle vertrouwen in dat wij via de post hen het geld zullen rembourseren.
Reeds jaren vraag ik mij af: wat zou ik zelf in een dergelijke situatie doen. Zou ik genoeg vertrouwen hebben om geld voor te schieten aan andere mensen ?
Vandaag heb ik nog steeds geen eenduidig antwoord. Maar het oude echtpaar schonk me meer vertrouwen in de mensheid. Meer waard dan 250 euro, niet ?
De taxichauffeur heeft moeite om het Ghandimuseum te vinden. Blijkbaar is de ster van de vader des vaderlands verbleekt. Een herenhuis volgestouwd met boeken,prullaria en een paar originele brieven. Maar een goed inzicht over de levensloop van Ghandi.
Als kind van een koopmansgezin leedt Ghandi nooit honger. Hij studeerde rechten in Londen en bestudeerde de Britse bezetter. In Zuid-Afrika werd hij omwille van zijn huidskleur onzacht uit een trein gezet. Apartheid.De start voor zijn persoonlijke revolte. Nieuw was de geweldloze manier van protesteren: hongerstakingen, betogingen,striemende aanklachten.
Toen Ghandi in India terug keerde paste hij naadloos als icoon in het beeld dat iedere nationalistische bevijdingsstrijd aanvuurt.Ghandi is de verpersoonlijking van een onafhankelijk en ideaal India: minder armoede,samenhorigheid en vrijheid van godsdienst. De hautaine Britten vonden geen antwoord op zijn strategie die hen in het morele ongelijk duwde in de wereldopinie.Ze sloten Ghandi op in de gevangenis,een gekend zwaktebod van oude kolonialen dat rebellen onsterfelijk maakt.
Om de handelsmeubelen te redden organiseerden de Britten een vredesconferentie. Ze pamperden de Britse delegatie met majestueze ontvangsten en diners. Ghandi verscheen in zijn gekende outfit: op sandalen, met het klein ronde brilletje en een sjaal. Op de vergeelde foto's lacht hij guitig. De Indiase mystiek zet de Britse onderhandelingslogica schaakmat. India werd onafhankelijk, zonder Britse voorwaarden.
Kort nadien schiet een geloofsgenoot Ghandi neer.Godsdienst blijft oorlog. Voor geen rede vatbaar.
