Vandaag staken de gemeentediensten. Na de dokters, de bouw, de scheikunde, de dreiging van de petroleumsector en de taxis, de zoveelste staking op een rij. De reden ligt ondermeer bij de hoge inflatie en de werkgevers die de crisis inroepen om loonsverhogingen voor te stellen die niet eens die inflatie compenseren. Maar er is meer. Ook in de townships branden opnieuw banden,worden wegen afgezet en grijpt de politie hardhandig in met rubberkogels en massale arrestaties.De media spelen gretig in op de gebeurtenissen en wijzen naar de regering Zuma, die de voorbije verkiezingen hemel en aarde beloofde aan de armen. De regering onderzoekt de gebeurtenissen en spreekt over een -derde-macht die de protesten manipuleert.Zij roept de protesterenden op met hun problemen naar het ANC te komen, dreigt diegenen die geweld gebruiken hard aan te pakken en belooft binnen de maand een conferentie met de betrokkenen te organiseren. Het is duidelijk dat de protesten het hardst gevoerd worden in die regios waar de politieke opposite het sterktst staat. Dit is relatief natuurlijk, want het ANC behaalde meer dan 63% van de stemmen.Maar er is ook sprake van nepotisme en corruptie bij de lokale overheden, waardoor de geplande huisvestingsprogrammas niet of veel te traag uitgevoerd worden. Op korte termijn zal de regering Zuma weinig kunnen doen: daar voor ontbreken de nodige middelen. De organisatie van het wereldkampioenschap voetbal met de bouw van de nieuwe stadions en de vele wegen heeft het geld opgesoepeerd, de economische crisis maakt de marges zeer beperkt, de noden zijn immens. Denk maar aleen aan Khaylitsa, een township van 3 miljoen inwoners. Die wonen allemaal in shaks, een kamer, een toilet waar de mestkar een maal per week de emmers komt ophalen, geen stromend water in de shark,soms geen electriciteit. Na 15 jaar is het geduld van de armen op. Zij willen eindelijk dat het Freedom charter van Nelson Mandela nu ook in de dagelijkse realiteit van hun leven te zien is. Dit wordt de belangrijkste uitdaging voor de regering Zuma in de komende periode....
Een paar jaar geleden kon je er niet om heen: om de vijftien minuten volgde er een TV-spot die waarschuwde voor HIV/Aids en iedereen aanraadde te vrijen met condoom. Vandaag is er een heuse mediastilte omtrent het probleem. Is de aandacht weg, het probleem opgelost of bleken de dure mediacampagnes niet te helpen ? Of is er in het licht van het voetbalgebeuren een andere agenda die eerder een positieve noot over Zuid-Afrika moet laten zien ? Zaterdag blijft voor vele families in ieder geval de tradionele begrafenisdag van de slachtoffers: dit is niet veranderd.
Vandaag loopt er een grote HIV/Aids conferentie in Kaapstad met niet minder dan 5000 deelnemers ut de ganse wereld.De berichten die vanuit de conferentie komen zijn weinig hoopgevend. Zo bleek uit een onderzoek in Kwazulu Natal dat jonge meisjes op 15 geen HIV/Aids hebben,op 16 jaar heeft 10% HIV/Aids en op 22 jaar is 66% van de vrouzen HIV/Aids positief. Niettegenstaande de vele preventieve campagnes,niet tegenstaande dat iedereen in zijn familie weet hoe het zit met de ziekte. En daarbij wordt er onder druk van de crisis heel wat bespaard op de grote internationale projecten. In de praktijk groeit het onderscheid tussen het HIv?Aids beleid tussen het Noorden en het Zuiden sterk. De dure medicijnencoctails kunnen gebruikt worden in het Noorden, in het Zuiden worden ze onetaalbaar.Het Aidsbeleid in het zuiden verschrompeld dikwijls tot een veiligheidsbeleid en een beleid om de ziekte en de wieken zo veel mogelijk weg te stoppen. Hier wordt het wel echt moeilijk als je merkt dat TBC hoog op de behandelingslijst staat: om HIV weg te stoppen of omat het nog steeds de belangrijkste doodsoorzaak blijft in Zuid-Afrika ? In restaurants en cafes hangen nog steeds de gratis condooms' maar het publiek dat in dergelijke gelegenheden komt is meestal rijk en blank. HIV/Aids blijft een gesel die vooral de zwarte gemeenschap treft.
Op de academische zitting was de professor Yunus uit Bangladesh uitgenodigd om te spreken over zijn systeem van microkredieten. Hij kwam ruim in de pers en op tv en voor mij was het een gelegenheid de man zelf eens te horen. Hij spreekt zeer goed en zeer begrijpbaar en eenvoudig.Hij richt zich dus niet naar andere academici of Ngo-ers,maar naar de armen. Zijn systeem van microkredieten is er dan ook om de armen de nodige leningen te verschaffen om een economische activiteit te kunnen ontwikkelen. Concreet een informele straatverkoop te organiseren. Hij richt zich dus niet op diegenen die via een bank aan een lening geraken.De financiering van de lening moet ook komen van de armen zelf, niet via externe donors of NGO-s. Voor Yunus is dit een manier om de armene te organiseren en collectief uit de armoede te komen.Dit vergt discipline en een sterke controle om er voor te zorgen dat de leningen ook daadwerkelijk terug betaald worden.Het geld van de leing moet ook dienen om een economische activiteit te ontwikkelen en niet om andere zaken mee te financieren zoals tv, opvoeding van de kinderen,of consumtiegoedren. Achter dit alles steekt een duidelijke methodiek van begeleiding vanuit de bank. Deze bank is dus gericht op het ontwikkelen van sociale doelstellingen en niet op winst. Yunus vindt dat er evenveel energie moet gestopt worden in het ontwikkelen van sociale activiteiten en dat de wereld te gericht is op het ontwikkelen van activiteiten die enkel op winst gericht zijn. Wat ik tot op vandaag hoorde over microkredieten heet meer met een raffeizenkas-ideologie te maken dan met Yunus stellingen. Sommigen doen er dan ook goed aan de originele Yunus eens te lezen...
Het icoon van de strijd tegen de apartheid Nelson Mandela wordt op 16 juni 91 jaar. In Zuid-Afrika de gelegenheid om de bevolking op te roepen om 67 minuten iets te doen- precies het aantal jaar dat Mandela zich politiek heeft ingezet. Mandela is een levende legende en is vergelijkbaar met Kennedy,Ghandi,Lenin, Castro... Een wereldwijd charisma, hij is wat iedereen wil zijn in zijn stoutste dromen: - sportief; hij had als hobby bioksen en tijdesn zijn verblijf in de gevangenis turnde en jogde hij dagelijks - groot: zijn lengte is in vergelijking met de andere zwarte Z-A zeer groot -een duidelijk doel; geen apartheid, strijd tegen discriminatie - een flexibele houding om zijn doel te bereiken; zo was hij een periode geweldloos, toen dit niet hielp moedigde hij het gewapend verzet aan - doelen op korte termijn als tussenstappenstrategie: hij zette zich in de gevangenis in voor de verbetering van de levensomstandigheden van de gevagenen en werd zo hun woordvoerder - levenslang lerend: hij moest verschillende malen opnieuw zijn eindexamens voor advocaat afleggen -dialectisch redenerend; hij slaagde erin de uitspraken van zijn tegenstanders consequent om te buigen in zijn voordeel- zo aanvaardde hij een gift van Thatcher-ondanks veel kritiek van zijn kameraden- want voor de heropbouw van Z-A was er veel geld nodig - sterk in symbolentaal; bij het wereldkampioenschap rugby kwam hij in de spelershirt van de Springbokken op het veld de menigte groeten- de Spingbokken waren een wit rugbyteam- - goede onderhandelaar: na onderhandelingen vernederde hij de tegenstander nooit en hij bleef steeds formeel hoffelijk - moreel integer: hij nodigde nieuwe gevangenisbewakers steeds bij zich uit in zijn cel en deelde met hen de thee en de koekjes... En zo zou ik wellicht nog wat kunnen doorgaan Maar was Mandela perfect ? Gelukkig niet, anders werd hij te onbereikbaar. Hij was autoritair, een playboy, een opportunist in sommige situaties en en veelvraat. Maar dit zijn historische details...
Gisteren startte de NUM een staking in de bouw. Voor 13 % loonsverhoging- of we staken door tot in 2011. De symbolische betekenis van deze uitspraak is natuurlijk dat de voetbalstadia en de wegen tegen volgend jaar- het jaar van het wereldkapioenschap voetbal af moeten zijn. Onmiddelijk volgen er allerhande verklaringen: voor dewerkgevers zal de staking geen impakt hebben, de plaatselijke en provinciale overheden zeggen meteen dat het een conflict is tussen werkgevers en werknemers en dat zij er niks mee te maken hebben en het hoog gerechtshof verwierp een klacht van de werkgevers tegen een mogelijke staking met als motivatie dat de clausule over de sociale vrede te vaag geformuleerd was. Uiteindelijk gaat het conflict over loonsoplsag; de vakbond eist 13%, de werkgevers willen maar tot 10,4% gaan. Er zijn ook nog andere eisen zoals de vele korte en tijdelijke contracten in de bouw, het jaarlijks verlof en de weinige premies die er voorzien zijn in de CAO. Het minimumloon is 14 rd/uur - of 1,4 euro/u- voor een full-time job heeft een bouwvakker 2500rd per maand-250 euro-maar de helft van de bouwvakkers verdient dit loon niet. De grote vraag was of het de NUM zou lukken een staking met succes te organiseren. Het is immers niet evident een werf plat te krijgen, zeker als je de vele werkloze bouwvakkers langs de straten ziet wachten op werk... en de werkloosheid 25% bedraagt. De staking werd goed opgevolg (volgens het TV-nieuws) in Joburg, Durban en andere grote industriele centra. Logisch het zijn de syndicale bastions van de Num die het voortouw namen. Nu nog de onderhandelingen met succes afsluiten en de Zuid-Afrikaanse bouwvakker weet meteen welke organisatie zijn belangen verdedigt... Na een week staking werd een akkoord bereikt: 12% loonsverhoging, een vast contract na twee jaar dienst, volledig loon bij onwerkbaar weer. Als prijs moest de vakbond de sociale vrede tot na 2010 garanderen.
Onderhuids broeit er heel wat in Z-A: rellen door het gebrek aan nieuwe huizen in de townships,dakloze Zambianen worden hardhandig vam straat geveegd door de politie,een diktersstaking die zich vastloopt bij gebrek an voldoende overleg. Sinds een tweetal weken kent Z-A zijn witte woede.In de openbare ziekenhuizen zijn de dokters in staking, nu ook gevolgd door de studenten en een deel van het verplegend en farmaceutisch personeel.Hun eis is een loonsverhoging van maar liefst 50 procent. Maar je mag natuurlijk niet vergeten dat de inflatie hier & tot * procent per jaar bedraagd.Naast de onderbetaling klagen zij ook over het gebrek aan personeel, het te kort aan medisch materiaal en het slecht management van de ziekenhuizen. Het antwoord van de regering is niet onmiddelijk bevorderlijk voor het sociaal overleg: de dokters werken meer voor hun prive-praktijk dan in de ziekenhuizen zegt een woordvoerder... Uiteindelijk kwam er vorige week een regeringsvoorstel dat een loonsverhoging tussen 12 en 16 procent voorstelt. De procedure is dat de artsen 20 dagen hebben om zich over dit voorstel uit te spreken.Maar het wordt nu reeds duidelijk dat het bod te laag is en de staking wordt harder. De regering moet nu, om doden in de ziekenhuizen te vermijden, de dokters uit het leger inzetten. Door de financiele crisis staat het Zuid-Afrikaanse systeem duidelijk onder druk. De sociale voorzieningen zoals onderwijs,huisvesting, medische zorgen staan aan twee kanten onder druk en dat terwijl de noden hier nog duidelijk iedere dag op een schrijnende manier te zien zijn...
