Ik had altijd iets met arbeiders: in mijn leven vond ik altijd dat ze de kracht tot verandering van de samenleving vormden. Ook al zou je denken dat ze het niet waren. Maar de fundamentele contestataire geest daar kun je niet van weg. In mijn vriendenkring heb ik altijd meer zulke typen dan lobbyisten met diploma gehad. Sef was er een van. Sef stierf na een korte maar dodelijke ziekte. Tja hoe begin je aan een herinner mij maar ? De begrafenisdienst toonde jefke op zijn best: als kindje, als papa, als duiker, als gelukkige reiziger. Aan de begrafenistafel hoorde ik een ander verhaal : Joseph Vandeputte had zijn werkgever uitgedaagd, was ontslagen en kon niet zwijgen. Dat de werkgever iedereen een briefje in de handen gestopt had om hem te mijden en dat de vakbond hem als kandidaat voor de sociale verkiezingen laten vallen had zijn misschien details. Sef had ondertussen een merkwaardig parcours van diverse werkgevers achter de rug. De rijksbasisschool was een eindpunt,maar niet zonder motivatie. Hoe ga je om met het afscheid van een goeie vriend ? Zacht en teder. Sef had altijd gelijk. Je kan het je niet voorstellen, maar hij zou aan zijn gebuurs vertellen hoe zij hun gras moesten afrijden. Dit deed hij evenzo met de bazen van zijn fabriek, de directeurs van de school; de delegees van de vakbond. Hij vond steeds dat zij er niet echt iets van kenden, zij waren geen ervaringsdeskundigen, hij wel. Hij geloofde de macht niet, naief poogde hij de macht te veranderen.Het ontbrak hem niet aan lef. De onderwerpen en de hobbys van sef waren eindeloos: koi's in de vijver; moto's in de garage, vogels in de voiliere,duiken in de Barges, racing in het industrieterrein.Niks mis mee, maar toch alleen voor "middle-class-management". Sef is verdwenen,maar hij heeft recht op een hommage. Bij deze. Want er was niks mis met deze "echte" arbeider. In het arbeidersparadijs was hij president geweest, maar daar leven we vandaag niet in.
Verjonging, vernieuwing: het hangt in de lucht. In Frankrijk zijn er zondag presidentsverkiezingen en jawel de socialisten liggen voorop. Sarko heeft afgedaan, zijn hooghartigheid en mooie praat wordt afgestraft. In Groot-Brittanie zijn de gemeenteraadsverkiezingen uitgedraaid op een nieuwe adem voor Labour in de gemeenteraden. In Griekenland weet men het niet echt meer: maar diegenen die hun pollen aan de jarenlange leugens verbrand hebben, zullen afgestrafd worden. Kleine partijen en individuele parlementsleden die in de Griekse crisis het sociale bloedbad wilden vermijden kunnen wellicht hun stempel drukken. In Nederland is het gefoefel met Wilders ten einde: de christendemocraten moesten op ultra- kleine en godsdienstige partijtes beroep doen om de meubelen te redden. Hoe dan ook in september hebben ze verkiezingen aan hun been. Want voor de regerende conservatieve partijen in Europa komt het er nu op aan zoveel mogelijk maatregelen die de werkende bevolking treffen er nu door te duwen, voor verkiezingen een einde maken aan hun beleid van privatisering en afschaffen van sociale rechten. Is links klaar voor een ander en nieuw beleid ? Oeps, dat is een vraag van een ander kaliber. Links heeft,ondanks de ervaringen de voorbije vier jaar, nog steeds geen antwoord hoe je een financiele markt reguleert en hoe je de banken efficient controleert op hun buitensporige risico's die ze nemen. We blijven dus zitten met financiele producten,waarvan we totaal geen zicht hebben op de risico's, we totaal geen idee hebben hoe we van die risico's af geraken en hoe we het geld van de burgers beter kunnen waarborgen. Het is dan ook geen toeval dat er verjonging en vernieuwing in de lucht hangt.De oudere bevolking heeft net iets te veel graaicultuur aan de dag gelegd. Jongeren hebben weinig kans op een vaste job,geen vast inkomen en kunnen absoluut niet sparen. Zij nemen dus geen enkel risico als ze verandering willen, ze hebben niks te verliezen...
Een mei is altijd een speciale dag geweest: een dag van feest,een dag van fierheid wat wij met de linkerzijde en de syndicale strijd allemaal gerealiseerd hadden. Van 8-urendag naar vierdagenweek, van armoede naar sociale zekerheid,van oorlog naar vrede,van kerk in de staat naar vrijzinnig bestaan.Stoeten, optredens, gezellig tafelen hebben de betogingen én het mobiliserend karakter van 1 mei vervangen. Bij gebrek aan mobilisatie en perspectief is een mei minder en minder attractief.Er komt gewoon minder en vooral steeds bejaarder volk op de georganiseerde activiteiten af. Het ontbreekt nochtans helemaal niet aan redenen om toch iets meer te mobiliseren. De komende weken zijn er sociale verkiezingen in de bedrijven.Niet minder dan 55.000 kandidaten komen op onder de ABVV-vlag om hun collega's te vertegenwoordigen in moeilijke tijden. Het is ook een goed moment om de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen in eigen kringen te laten starten. Of om een vuist te maken tegen het neo-liberale Europa en een steuntje te geven aan de Franse socialisten,die op 6 mei voor de vuursproef staan.Of eens te applaudiseren voor de Nederlandse kameraden die hun nek uitsteken en geen steun verlenen aan het bezuiningsbudget van de gevallen regering Rutte. In Griekenland zijn er ook verkiezingen met het risico dat die uitdraaien op een algemene afkeer van " de politiek" én de weg openen voor een nieuwe militaire dictatuur, wat ook in Spanje geen utopie zou kunnen zijn. In het rijtje met landen waar een betoging op 1 mei niet zonder risico's is kan Palestina niet ontbreken. Ieder jaar zijn er incidenten en wordt de betoging die door de PGFTU-de vakbond- georganiseerd wordt, manu militari door de Israeli's uiteengeklopt. Daarmee is duidelijk dat 1 mei ook een signaal en een graadmeter is voor mensenrechten en democratie.
In Bepart loopt een tentoonstelling over kunstenaarsboeken.Het is een tentoonstelling geworden waarbij je een tentoonstelling te zien krijgt van kunstenaars die een boek schreven, soms in samenwerking met. De tentoonstelling is ook een souvenir aan het Xerox Book uit 1968,waarbij een boek gedrukt of gefotocopieerd werd op een Xerox. Dit is geen volledig nieuw idee,vermits de eerste Lonely Planet reisgids - Azia on a footstring-ook als fotocopie een eerste bestaan kende. Maar dit was 68, waar eveneens de aanval werd ingezet op auteursrechten- want eigendom was diefstal. De boekenverkoop daalt, zowel in Vlaanderen als in Nederland.Dit brengt concentratie en monopolisering met zich mee. In Vlaanderen is 75% van de boekenverkoop in handen van de Standaard boekhandel. Met een eigen distributiesysteem en een eigen ratingssysteem versterken zij hun uitgaven en edities.Zij namen daarbij de methodes van de vroegere boekenclubs over met gestandaardiseerde etalages,een boekentoptien,recensies in de aanverwante kranten en tijdschriftengroep,propomoties en koopjes. Kleine uitgeverijen en alternatieve boekhandels sneuvelen een voor een. Een belangrijk verkoopsargument voor een boek: het sensuele,het aanraken valt meer en meer weg door het niet meer aanwezig zijn. Want om een boek te kopen moet je stilaan veroverd worden. Eerst moet een boek je aandacht trekken. Daarbij is de cover het belangrijkste aantrekkingspunt. Daarna neem je het vast, draai je het om en lees je de achterflap, over de inhoud en of de auteur. Dan blader je, lees je een stukje van de inhoud of bekijk je de illustratie. Stilaan krijg je een band met het boek en ga je over tot de irrationele daad: je koopt het boek.
Eenmaal de bloemen en de botten aan de bomen knoppen hangt een zekere zenuwachtigheid in de lucht. Depressieve mensen hebben het daar iets moeilijker mee. Sommigen trekken dan iets meer aan mijn mouw om aandacht te vragen voor hun probleem. Daarmee moet je voorzichtig om gaan, want je weet nooit of er niet ergens een echt probleem om de hoek loert. Zo ook met mijn buurman. Vorige week dacht ik dat hij depri was, maar nu blijkt er veel meer aan de hand. Hij is opgenomen in het ziekenhuis met ernstige problemen. Laten we hopen dat hij het haalt. Het is ook twintig jaar geleden dat de Balkan plots in vuur en vlam stond door etnische en godsdienst twisten.Opeens begonnen buren elkaar uit te moorden,doken wraakzuchtige milities op en bombardeerde de Nato verschillende steden plat. In Sarejevo vielen 11541 slachtoffers, tijdens de oorlog in Bosnie-Herzegovina niet minder dan 100.000 doden en meer dan 2 miljoen mensen waren op de vlucht. Waanzin. Niet zonder enige hulp en politieke steun van Duitsland. Waar blijft de balkan kultuur ? In die regio zijn de mensen zo voorzichtig met elkaar iets op te leggen dat ze steeds twijfelen en altijd minimum twee alternatieven voorleggen om niet de indruk te geven dat zij iets voor je willen beslissen.Een vorm van beleefdheid of een manier om steeds op beslissingen terug te komen en jezelf permanent in vraag te stellen ? De politieke realiteit heeft de verdeeldheid tussen moslims en christenen politiek opgedeeld en verzegeld. Er is vrede, maar niet veel meer. Hoe kunnen de wonden geheeld worden ? Misschien met cultuur,ook een vorm van therapeutisch praten. Het mocht niet zijn. Sarajevo's aanvraag om in 2014 culturele hoofdstad van Europa te worden heeft het, ondanks ruime steun, niet gehaald. Maar het is helemaal geen reden om depressief te worden, blijven praten dus.
Lieven De Cauter zoekt een alternatief voor het hedendaags neoliberalisme.Hij situeert zich duidelijk binnen het rijtje denkers van de indignados of de verontwaardigden zoals Naomi Klein,Negri en Zizek.Alleen de arabische lente neemt hij er bij als een grote wereldwijde reactie tegen de domintie na 9/11. Hij blijft een pessimist om binnen de Europese context grote maatschappelijke veranderingen te realiseren.Het beste van het slechte lijkt hem een bijsturing en vooral het behoud van onze sociale verworvenheden.Leve de welvaartstaat.Zoals de indignados is het hier en nu belangrijker dan even terugblikken op de geschiedenis. Vertrekpunt is de angst en de repressie na 9/11 waardoor we met Guantanamo het elementair mensenrecht in de vuilbak kieperen.Ook in Belgie leidde de bankencrisis tot het buitenspel zetten van het parlement,wanneer de sociale zekerheid en de sociale voorzieningen moesten besparen. In Europa werd de liberale tendens electoraal versterkt bij iedere verkiezing,links vond geen adekwaat antwoord en sprak niet aan.De ecologische zoektocht naar antwoorden op de grondstoffencrisis verloor zijn elan.Het werd erg stil ... Lieven De Cauter focust zich erg op de vorm die de protestbeweging aannam. tentenkampen,clowns,maskers,feesten en sociale netwerken.In een eerste fase wordt het basisprincipe van de vertegenwoordigende demokratie in vraag gesteld, de tweede fase is nog niet in zicht maar zou op zijn minst de verloren geloofwaardigheid van de internationale instellingen moeten herstellen. Blijft de vraag: zal er iets grondig veranderen of recupereerd het systeem opnieuw het protest ? Ik schreef deze blog in Sevilla,waar op de vooravond van de staking tegen de Spaanse regeringsmaatregelen een groep Indignados betoogde. Zonder veel vlaggen, maar met opschriften als " No pan, no paz"...
Twee en twintig jaar na de val van de Berlijnse muur,piepen we nog eens rond in het voormalige DDR. Jongeren weten natuurlijk niet hoe het er vroeger aan toeging en zien alleen de steeds opgewarmde kost op het scherm: de DDR was een verschrikking. Zij zien vooral wat er niet was. De "vrijheid" die ze vandaag hebben is de vrijheid om te consumeren. In de DDR was een belangrijke bron van ergernis het gebrek aan bananen in de winkels. Vandaag liggen de bananen te rotten in de winkelrekken, centen en werk om te kunnen consumeerderen ontbreken. Ekkehard is verontwaardigd: het kan toch niet dat door armoede kinderen niet ingeent worden ? Meer dan de helft van de voeding wordt in de vuilnisbak gekieperd omdat het niet aan de normen van Europa en Duitsland beantwoord. Men spreekt over ecoproducten en smaakverbeteraars: in het vroegere DDR was alle voeding eko ! De samenleving is opgedeeld in twee sterk verschillende groepen: alle managerjobs zijn ingenomen door Westduitsers, uitvoerende en ongeschoolde arbeid is voor OostDuitsers. In de cultuur- en theatersector is het helemaal een puinhoop. Managers voeren drastische besparingen uit waardoor de theaterproducties geen nivo en geen publiek meer aantrekken. Op zondagavond vertrekken veel OostDuitsers van huis om als "gastarbeiders" in WestDuitsland te gaan werken. Zij moeten maandagmorgen op tijd zijn. Zij blijven de ganse week weg om dan opnieuw in een kort weekend bij hun familie te kunnen zijn. De grote investeringen in het voormalige DDR bleven uit en wegen door de KMO-isering niet op tegen de sluitingen en de herstructureringen die na de "Wende" de zware industrie rationaliseerde. Smalen zegt Ekki: "Ondertussen blijft de Duitse staat voor de buitenwereld de grote en rijke jan uithangen. Zie de gratis autostrades, zie de prestigieuze hulpplannen voor de Oost-Europese landen.Voor de eigen bevolking hebben zij geen aandacht. Duitsland heeft de ambitie om te heersen over Europa en de wereld. Wat Hitler niet lukte via een oorlog,moet nu kunnen door een streng economisch en monetair besparingsbeleid"
Hiva organiseerde een studiedag met steun van 11.11.11 over de toekomst van de ontwikkelingssamenwerking. Onderliggende bedoeling: de deur van de nieuwe Minister Magnette open wrikken voor lobbying en overleg. Ieder toekomstscenario hield dus min of meer rekening met de milieuproblematiek die misschien wel niet vollledig opgelost zal zijn, maar op zijn minst beheerst zou worden. In alle denkpistes werd als mantra duidelijk gemaakt dat we nu op de top van de berg zitten en dat er alleen neergang kan volgen. Of met andere woorden er zal zeker niet meer overheidsgeld naar ontwikkelingssamenwerking gaan. Wellicht wordt het budget nog verder uitgehold door het inschrijven van militaire tussenkomsten en de groei van de noodhulp.Wellicht kunnen ook andere vormen van financiering gebruikt worden zoals het heffen van een vliegtuigtaks. Het is de eerste maal dat ik vaststel dat 11.11.11 en het Hiva ook het bereiken van de 0,7% van het BNP opgeveven. Ngo's staan voor keuzes: of zij vormen zich meer en meer om tot technische specialisten die als consultants goede projecten en veel centen binnen rijven, of zij worden politieke verdedigers van de belangen van hun partners bij de publieke opinie. Kleine initiateievn met directe banden hebben goede resultaten door de concreetheid van hun acties en de directe communicatie. Een ervaren NGO-man vond het allemaal iets te veel van het goede en pleitte voor een beetje gezond verstan en minder lijvige studies die alleen maar zeer veel geld kosten. Maar de richting waarin de hond loopt wordt bepaald door de kop en niet door de staart. Er zullen wellicht nog studies en studiedagen volgen.
We kunnen minder en minder leven met onzekerheid. Zo is er nu een tendens om scenario's uit te teken voor de toekomst. Om de risico's en de valkuilen te voorspellen en te beheersen. In de grote internationale instellingen is met al volop bezig met na te denken hoe de wereld er zal uitzien in 2020, 2030,2050. Hoe zal de wereld er uitzien wanneer we weten dat er grondstoffen te kort zullen zijn, mensen te veel, een ecocrisis, nieuwe groeilanden ... Om die scenario's hanteerbaar en concreet te maken worden ze omgezet in drie modellen.
Het eerste model schetst de wereld als een "wereld van eenzame buren". Deze landenbenadering gaat uit van de vastelling dat de Internationale organisaties (Uno, IMF,Wereldbank..) niet goed werken en falen in hun opdracht. Protectionisme tussen landenblokken en realo-politiek beleid zijn schering en inslag. De blokken worden gemaalt tussen Brazilie met de latijns-Amerikaanse landen, Noord-Amerika rond de US, Europa rond Duitsland, Turkije en Iran strijden om het leidersschap in het Midden-Oosten, China,India en Indonesie pogen hun invloed in Azie uit te breiden. het zwakke broertje blijft Afrika, meteen het slachtoffer van de klimaatverandereing. De uitdaging is het vertrouwen in de internationale instellingen te herstellen.
Een tweede visie is een wereld van "paradigma-shift" of verandering op de visie van de wereld. De huidige economische crisis blijft duren. Inleveringen, vervuiling financiele crisis zet zich door. Alhoewel het neoliberale systeem overeind blijft groeit het verzet. Nieuwe vormen van protest groeperen zich langzaam en krijgen steeds meer eenzelfde agenda.
Een derde scenario is een wereld van het "koude" groen. De ecologische crisis wordt op een harde en autritaire manier opgelost door het opleggen van strikte normen aan de bevolking. Groeiende ongelijkheid wordt de uitdaging. De kloof tussen arm en rijk wordt dagelijks groter. De autoritaire overheid maakt een strenge ecologische regelgeving en onderdrukt iedere vorm van sociale organisatie.
Geen enkel van de scenario's belooft ons rozengeur en maneschijn. Integendeel. In 2020 ben ik 68 jaar. Tijd voor een nieuwe mei 68 met de senioren ?
Quicky toonde in het pensioendebat over de zware en belastende beroepen zijn ware aard: hij heeft gewoon minachting voor de arbeiders die hun brood moeten verdienen met hard werken. Zijn voorbeeld over de rattenvangers was meteen hilarisch: in Vlaanderen zijn er in totaal 94 rattenvangers en vier chefs die dit beroep uitoefenen. Ik veronderstel dat we het hier hebben over vijf of zes personeelsleden die langer aan de slag moeten ? Hij dacht de "slimme" uit te hangen met zijn voorbeeldje,maar hij noemt wel een categorie die meer dan zijn geld opbrengt door de dijken te beschermen. De factuur om de dijken te herstellen zal hoger zijn dan de besparing. En misschien omdat dit kadert in een Europees project waarbij 25% van de kosten door Europa betaald wordt en dat nu net in maart 2012 afloopt. Het had dus niks te maken met besparingen maar met de ideologische benadering dat iedereen twee jaar langer moet werken. Uitgezonderd die groepen die de voorbije weken hun tanden konden tonen: de Nmbs, de journalisten, de politie, het leger, de bouwvakkers, de metaalarbeiders,..... maar niet de rattenvangers ! Ook tante Monica had een uitschuiver met de uitspraak dat niemand langer wou werken en een uitzondering wilde op het langer werken. Ze zou beter eens nadenken voor ze iets zegt. Als socialiste zou ze moeten weten dat arbeiders minder lang leven dan bedienden en dat dit komt door de noeste arbeid. Arbeiders genieten dus minder lang van hun lage pensioentje... Terug naar de discussie: iedereen moet langer werken voor hij op vervroegd pensioen kan gaan. Voor arbeiders met een zwaar en belastend beroep is de vraag niet langer werken , maar dikwijls vroeger in de ziekteverzekering omdat ze gewoon niet langer kunnen werken. In de ons omringende landen( ja als we dan toch moeten vergelijken voor de concurrentiekracht, dan kunnen we ook andere dingen eens vergelijken) is men reeds langer met deze discussie bezig. Zowel in Nederland als in Frankrijk is men het erover eens dat werknemers met een zwaar beroep of werknemers die in aanraking kwamen met toxische produkten vervroegd kunnen uittreden. Er bestaan wetenschappelijke studies, lijsten van beroepen die erkend zijn... waarom maakt onze "slimme" minister daar geen gebruik van ? Omdat de rattenvanger van Hamelen met zijn neo-liberale deuntje hoopt de werknemers te bedriegen.... en denkt dat ze naief zijn als kinderen.Wij geloven echter niet langer in liberale sprookjes.
Een deel van deze blog verscheen in herwerkte versie in de vorm van een boek. Verkrijgbaar in de boekhandel !
Kleine verhalen over solidariteit Lieven Vanhoutte (tekst) - René Van Cauwenberghe (foto's) Vakbondswerking is meer dan alleen maar vergaderingen en congressen. Dat bewijst dit boek, dat een inspirerende wandeling biedt doorheen dertig jaar syndicaal engagement en internationaal activisme. Vanuit de ontwapenende beschrijving van persoonlijke contacten en belevenissen geeft de auteur een unieke inkijk op een brede waaier van internationale samenlevingsproblemen. Lieven Vanhoutte bouwt zijn visie op vanuit de mens, eerder dan vanuit grenzen of structuren. Internationale solidariteit krijgt daardoor een gezicht. Ook letterlijk, door de samenwerking met fotograaf René Van Cauwenberge. De concrete verhalen schetsen het onrecht waar vakbonden wereldwijd tegen vechten. Waardig werk en een waardig leven zijn niet enkel een holle slogan. Het is ook het verhaal van Ekki, Bongi en Atef, het is het verhaal van hun strijd. Met de steun van de Algemene Centrale van het ABVV Auteur Lieven Vanhoutte is sociaal pedagoog, journalist en coördinator Europese en internationale actie van de Algemene Centrale van het ABVV. Zijn reisblogs vormden de basis voor dit boek. René Van Cauwenberge is gewestelijk voorzitter van de Algemene Centrale van het ABVV Vlaams-Brabant. Hij organiseert al jaren internationale solidariteitsprojecten. Zijn eenvoudige foto's geven vaak beter dan paginalange teksten de realiteit weer. Technische gegevens
Titel: Kleine verhalen over solidariteit Auteur: Lieven Vanhoutte Uitgeverij EPO, Berchem-Antwerpen, 2012 isbn: 9789491297229 paperback (17 x 21 cm) 184 p. prijs: 15.00
Momenteel loopt een film over Magareth Thatcher, de ijzeren dame, in de bioscoop. Het geeft een speciale couleur aan de voorbije vakbondsstaking en de vele jongerenreacties tegen die actie.Zo een dertig jaar geleden werd de solidariteit met de mijnwerkersstaking georganiseerd met inzameling van kleren en voedsel. We waren fier twee camions naar Engeland te kunnen sturen en luisterden met Rode oortjes naar Ivan die toen de missie volbracht.Wat we toen niet beseften was dat Thatcher de ondergang van de machtige Britse vakbonden organiseerde.Voor haar bestond de samenleving en het woord solidariteit niet: vanuit haar neoliberale visie was zij ervan overtuigd dat iedereen zelf zijn plan moest trekken en dat die kracht de crisis in Groot-Brittanie zou oplossen. De jongeren die gisteren op de vakbondsacties reageerden denken net zo: zij, welgeschapen IT-ers of zelfverklaarde bedrijfsleiders zullen door hard werken de crisis in eigen land aanpakken en oplossen. Arbeiders uit bedrijven zijn overbodig, die kunnen door migranten losjes vervangen worden om de nodige basis-industrieen in leven te houden. Iedereen voelt zich Zuckerberg, iedereen voelt zich Iron lady. Dat deze visie een aantal consequenties heeft is niet zo gemakkelijk te vatten: minder staat en minder belastingen, maar ook minder openbare voorzieningen. Minder sociale zekerheid en meer privéverzekeringen. Oeps zouden we nu toch alles zelf moeten oplossen in deze crisistijden ? Het verhaal met Thatcher zou ons toch wel iets moeten geleerd hebben: haar desatreus beleid was een uitverkoop van het Britse economisch imperium aan de multi's, de arbeiders verloren alles zelfs hun eenvoudige huisjes waarvoor ze levenlang gewerkt hadden, enkel de bankwereld- the city- mag ongecontroleerd speculeren en de vakbonden verliezen zich in het optreden in verspreidde slagorde om de geframenteerde werknmers te vezrdedigen. De media zijn de slaafjes van de regerende coalitie; die kritiekloos de USA achterna loopt. Enkel het heroptreden van Monty Pyton geeft hoop; zo kunnen we nog eens goed lachen..
Ludo Abicht was te gast op de eerste filo-avond in Waregem naar aanleiding van zijn boek De Haan van Asklepios Dit boek is het vervolg op het boek over emotionele intelligentie, een pleidooi voor meer emotie in je moraal.
Eerst iets over zijn boek. De titel verwijst naar de laatste woorden van Socrates voor hij de giftbeker dronk aan zijn leerlingen: Vergeet niet een haan te offeren aan Asklepios. In het toenmalige Griekenland was het immers de gewoonte een haan te offeren aan de God van de gezondheid Asklepios wanneer men genezen was van een erge ziekte. Hoe moeten we die boodschap nu interpreteren ? Socrates had getwijfeld of hij die giftbeker wel zou drinken. Zijn leerlingen hadden hard op hem ingepraat om te vragen dat Socrates de stad zou uitvluchten en zijn werk in een andere stad zou verder zetten. Bijna was Socrates verleid om hieraan toe te geven, dit zou echter een verraad zijn aan zijn rebelse zelf, aan zijn publieke getuigenis als filosoof,die onkreukbaar de waarheid opzocht en hierover publiek sprak. Het zou verraad zijn aan zijn boodschap. Socrates dronk dus de giftbeker en was niet bezweken aan de ziekte van de verleiding. Vandaar: de haan voor Asklepios. Voor Ludo Abicht de uitleg over zijn eigen opdracht en taak als filosoof: steeds opnieuw op zoek gaan naar de waarheid en die waarheid luidop zeggen.
Bestaat God ?
Ludo Abicht is een volgeling van Leo Apostel. Zijn antwoord: hoogst waarschijnlijk is er geen god. Een verstandig mens komt bijna automatisch tot de conclusie dat God niet bestaat en dat het toeval dus een enorme rol speelt. Door de eeuwen heen zijn atheïsten zeer lang in een defensieve rol gedwongen: de ganse samenleving , iedereen geloofde in de religieuze dogmas. Atheïsten moesten zich dan wel verdedigen tegen de heersnede macht, die op die vooronderstellingen gebouwd was. We mogen echter niet blijven hangen in een ouderwets antiklerkalisme,waarbij we bij wijze van spreken ons atheïsme enkel maar voeden door religie en katholicisme dagelijks door de hekel te halen. Dit volstaat niet langer. Ook de opdeling in zuilen,een gevolg van de schoolstrijd, die ervoor zorgt dat we zeker geen confrontatie krijgen met andere godsdiensten is voor Abicht voorbij. We hebben nood aan een actief pluralisme waarbij we samenwerken met anders denkenden. Wij hebben nood aan een militant atheïsme dat een antwoord geeft op de fundamentele levensvragen.
Fundamentele levensvragen
De godsdiensten stellen levensvragen,waar wij ook als Atheisten een antwoord moeten op hebben. Waar komen wij vandaan, wat doen we hier, wat na ons bestaan ? Godsdiensten zijn een antwoord op de fundamentele angst voor de dood. Zo lang er vragen zijn is er hoop, hoop op verandering. Een gelovige heeft als allereerste deugd, zoals dat heet, de eigenschap, het geloof. Dat heb ik dus niet, dat hebben wij dus niet. Dus zeg ik: de hoop. De hoop betekent dat je niet tevreden bent met hetgeen je nu hebt, maar hard werkt om daar iets aan te doen. Je kunt niet zitten hopen in je luie stoel en wachten tot het verbetert. Het zal niet verbeteren. Je moet wat doen. En hoop is iets heel actiefs.
Maar er is ook kwaad in de wereld. Het kwaad bestaat. Zoals de concentratiekampen, de folteraar als trouwe vader. De folterende huisvader, hé! Dat heb je ook bij boeken zoals die van Frantz Fanon over die Franse officieren, correct, sincère, de gaullistische figuren, heel katholiek, en dan gaan ze van negen tot vijf, letterlijk, from nine to five, folteren, en zulke dingen meer. Hoe kan dat? Dat vind je overal terug, dus het kwaad. Het kwaad, daarmee hangt natuurlijk ook samen: wat is dan dat zondebesef? Komt dat alleen maar uit de catechismus of is er inderdaad iets waarvoor wij ons soms schuldig voelen? Is het schuldverzuim, wat is het? Schuldig verzuim, of is het iets anders? Iets goeds nalaten, wat dan toch in die filosofie komt. En zo overloopt Ludo Abicht de verschillende domeinen zoals economie,politiek en liefde. Hij stelt vragen aan het publiek en weet dat volgens de Socratische methode de vraag dikwijls veel belangrijker is dan het antwoord.
In de publieke opinie staat het goed stilaan het begrip bruggepensioneerden en gepensioneerden gelijk te schakelen met "profiteurs", "mensen die niet langer willen werken en onze welvaart bedreigen" " een hangmat voor ouderen die niks doen en in hun luie zetel onderuit zakken" enz... . Jongeren willen niet langer " opdraaien" voor de kosten die dit met zich zou meebrengen. De propagandamachine draait op volle toeren en ook Humo laat volop jongeren hun aggresssiviteit spuien tegen de ouderen. Jongeren kijken niet ver achteruit, computers zoeken recente berichten op, historiek is veel moeilijker te vinden. Daarom misschien even terug naar de oorsprong van dergelijke stelsels. Brugpensioen werd ingevoerd om jongeren kansen te geven op de arbeidsmarkt.Daarom was er ook vervangingsplicht: bij een brugpensioen werd de bruggepensioneerde ontslagen maar moest hij vervangen worden door een uitkeringsgerechtigde jongere. Alleen een advies van het subregionaal tewerkstellingscomité kon een uitzondering op deze regel maken, zoniet kreeg de werkgever een fikse boete. Dit principe werd in de praktijk volledig uitgehold,enkel bij het deeltijds brugpensioen werd de vervangingsplicht nog toegepast. Het lijkt ook alsof iedere bruggepensioneerde de lotto gewonnen had en bijna hetzelfde inkomen bleef behouden alsof hij bleef werken. Ook dit vooroordeel beanwoordt slechts gedeeltelijk aan de realiteit. Sinds enkele jaren wordt het brugpensioen aardig belast en is de bijpassing van de werkgever niet zo riant als men wel denkt. Voeg daarbij de tendens om steeds minder direct loon uit te betalen maar te vervangen door allerlei voordelen die steeds meer aan de effectieve prestaties gebonden zijn en dan weet je dat bruggepensioneerden er de voorbije periode veel op achteruit gegaan zijn. Zij krijgen geen voordelen in natura, of bedrijfswagens of maaltijdcheques en ook geen ecocheques. Neem de bruggepensioneerden weg en je zal merken dat een groot deel van het vrijwilligerswerk of de sociale dienstverlening als sneeuw voor de zon verdwijnt. Of wie wandelt er met de zieken, de bejaarden. Wie babysit er ? Bruggepensioneerden werken dikwijls meer dan tijdens hun actieve loopbaan. We moeten ophouden vrijwilligerswerk of niet-betaalde arbeid als minderwaardig voor te stellen. Het geeft juist meer (onbetaalbare) mogelijkheden in de samenleving. Werknemers die langer willen werken moeten dit kunnen,ook na hun 65 jaar. Maar nu bewezen is dat de verstandelijke capaciteiten na 45 jaar afnemen,moeten er niet al te veel oude knarren langer werken in de bedrijven. Jongeren moeten kansen krijgen en goed betaald worden voor hun werk. Geef ouderen hun blog en hun fles wijn.
Traditioneel zijn de mensen met de jaarwende van goede wil. Ze wensen elkander het beste voor het komende jaar: een goede gezondheid, geluk; warmte - en alles wat men zich kan dromen. Ik wil dit jaar niet achterblijven. Maar ik zal pogen het iets scherper te formuleren om het alvast wat concreter te maken. Ik hoop dat de financiële markten en al die pipo's die speculeren met ons geld het volgend jaar minder goed doen en minder surfen op de angst waarmee zij winsten maken. De banken moeten terug bank worden: zij moeten niet speculeren met onze spaarcenten,maar zorgen dat onze centen beschermd worden tegen de inflatie.Zij moeten helemaal niet risicovol beleggen,laat ze gewoon zorgen dat ons geld stilaan meer waard wordt, zonder grote machinaties.Laten we hen gewoon controleren op hun core-business. Onze politici wens ik eindelijk rust en gewoon werk. Minder gespin,meer degelijk beleidswerk. In 2012 zijn het gemeenteraadsverkiezingen. Da's dicht bij de bevolking, dicht bij de mensen. Misschien kunnen ze eens aan de deur van de kiezers bellen en luisteren. Die oefening moet niet alleen dienen om stemmen te ronselen, maar om een degelijk beleid uit te zetten. Zonder dure consultants, maar met een echte visie.Stop met de politieke spelletjes die rechts rijk maken. De vakbonden hebben in 2012 sociale verkiezingen.Een goed moment voor de recrutering van strijdbare en nieuwe militanten. De concurrentie tussen de bonden is een slecht neveneffect dat maximaal moet beperkt worden in de campagne. De democratisering ien de verjonging n de structuren moet zijn positief resultaat krijgen. Meteen krijgen alle individualistische kritikasters van de voorbije vakbondsacties lik op stuk. Mijn vrienden en geestesgenoten wens ik veel kritische momenten. Om niet te blijven hangen in de voorgekauwde denkbeelden en analyses die alleen zichzelf bevestigen. Ik hoop dat het Vrijzinnig centrum Poincaré in Waregem eindelijk het open huis wordt waar wij allen van dromen. Een huis waar de warme mantel van de liefde de kille eigengereidheidheid van de goegemeenschap verjaagd. Mijn lieve en grote familie wens ik veel mooie momenten, maar vooral geduld met mijn onrustige en rebelse geest. Ik wil hen niet meer ambeteren dan in het verleden, maar wakker houden uit de verdovende slaap waarin onze samenleving ieder probeert te wiegen. Soms ontbreekt daarin een beetje tact, ik zal er in 2012 proberen aan te denken.
Half wakend, half slapend is de toestand waarin je meestal droomt. Tussen realiteit en irrealiteit. Het geeft rust, het is een verwerkingsproces van de dagelijkse gebeurtenissen. Een teken dat je hersenen nog (ver)werken. Realiteit kan hard aankomen en tijd nodig hebben om te verwerken, irrealiteit kan je vooruitstuwen, recht de afgrond in. Iedereen droomt, gelukkig maar. Je kan dromen voor en over jezelf. Succes als zanger, politicus, gigolo of vedette. Je krijgt appalus, je mag handtekeningen zetten, televisieoptredens doen, interviews geven in de blaadjes, duizenden vriendjes op facebook die je leuk vinden. Je kan ook dromen over die andere, betere samenleving. Met een samenleving die hoopvoller, rechtvaardiger, minder ongelijk is. Meer solidariteit, geen honger en ondervoeding. Kinderen kunnen gratis studeren en kunnen bij een dokter terecht als ze ziek zijn. Kortom ze hebben het iets beter dan hun ouders en ze schoppen het in hun leven veel verder dan hun ouders. Vannacht droomde ik over mijn kleinkind Iris, andere nachten komen andere thema's aan bod. Vier maand en Iris lacht me toe, kirt en speelt. Ze moet nog alles leren: lopen, babbelen, zingen, spelen en lezen, schrijven en rekenen. Maar een ding kan ze al: dromen ! Wij zijn een paar maanden verder en Iris kwijt. Het liep niet zo goed met haar behandeling: kanker is geen griepje maar een verschrikkelijke ziekte. Ik kan de naam nog altijd niet uitspreken: rhybo en zoiets. Eerst leek het goed te lopen en konden wij dromen, daarna kwam het verdriet, het verlies.Maar daar kunnen we niet blijven bij stil staan. Veel verdriet en veel tranen. Maar daar maak je geen andere en nieuwe wereld mee. Dus geen optie.We blijven samen met Iris verder dromen.
Senior had hard gewerkt om doctor in de sociologie te worden. Eindelijk was het zo ver. In een statige zaal van de Ku Leuven was er in de rode pluche plaats voor het publiek om te komen luisteren naar de doctoraatsverdediging van een doctorandus in de sociologie. Vijf professoren, verkleedt als strenge maar rechtvaardige rechters namen plaats vooraan. In de zaal wat vrienden, collega's, studenten en trotse familieleden. Senior kreeg 20 minuten om uit te leggen wat hij zo allemaal onderzocht had, voor het vragenvuur en de commentaar zou starten. Tot mijn grote verwondering blijkt zelfs academische taal soms verstaanbaar en gaat dit over zaken, die we zelf ook allemaal wel eens bedachten. De vraag waarover Senior zich het hoofd gebroken had was " Wat heb je nu feitelijk nodig om een goed leven te hebben in een goede maatschappij ?" God ? Geld ? Vaderland ? Vlaanderen? Blijkbaar niet. Hij onderzocht hoe netwerken kunnen bijdragen tot een goed leven en welke structurele maatregelen er moeten zijn in een samenleving om te komen tot een goede maatschappij. Ik bespaar jullie het methodologisch begrippenkader, de definities en de methodologische kronkelingen van dit doctoraat; dit lijkt me eerder bestemd voor die specialisten, die ook wel willen onderzoeken. Interessanter zijn de conclusies. Iemand die een groot en goed sociaal netwerk heeft, is 20% gelukkiger dan iemand die dat niet heeft.Je moet dus nauwe en goede relaties hebben met een partner, familieleden en vrienden. Senior bedoelt hier niet mee dat je veel facebookvriendjes moet hebben, nee je moet investeren in je relatie, je familie en je vrienden. En die goede maatschappij dan ? Sociale isolatie maakt dat een klimaat geschapen wordt waarbij suicide meer voorkomt en uitsluiting is een belangrijk element voor een onveilige en bange maatschappij. Het feit dat we in Vlaanderen een van de hoogste zelfmoordcijfers hebben ter wereld zou voor iedereen, en sommige politici in het bijzonder, een alarmbelletje moeten doen rinkelen. Het ergste maatschappelijke probleem blijft de hoge werkloosheid, daar moet dringend aan "gewerkt"worden. Tijd voor de loftrompet. De professoren waren het, na kritische vragen en persoonlijke dada's, wel eens: helemaal niet slecht, goed. Senior was welkom in de academische kringen.
Er loopt momenteel een interessante tentoonstelling in Bepart van Charif Benhalima. Het is een grote muur van 135 polaroid en overbelichtte foto's van de kunstenaar, zijn familie en sefardische joden. Het is de zoektocht van de Belgisch-Marokaanse kunstenaar naar zijn roots.Hij stamt af van die gemeenschap van joden die in Marokko en het Iberische schiereiland woonde. Deze sefardische joden beriepen zich alsof zij de ware nakomelingen van de volkeren die in judea woonden en werden door de Katholieke kerk erg vervolgd. Zij staan een beetje in tegenstelling met de Ashenismisme joden, die vooral uit Hoog-Duitsland kwamen. Deze joden vinden uiteraard dat zij de echte joden zijn die recht hebben op het "beloofde" land. Feitelijk een racistische discriminatie, die vandaag nog bestaat in Israel. De kunstenaarheeft met opzet die foto's gekozen om aan te tonen dat de afstand tussen Joden en Arabieren veel minder groot is dan we het zouden denken. In zijn roots zit de jood, de jood zit als het ware in hemzelf, hij de Marokkaan, de jood zit in zijn naam. Zijn visie is het tegenovergesteld van Sartres slogan " L'enfer, c'est les autres", maar die ander zit in ons en juist vanuit dit idee kan men de muur afbreken. Charif Benhalima vergeet een paar realiteiten die vandaag jammer genoeg een realiteit zijn in Palestijns gebied.Palestijnen en Israelisch komen bijna niet meer in contact met elkaar en kennen elkaars leefwereld niet. De eerste stap naar overleg en verzoening is dat je de ander kent, ontmoet en begrijpt. Voor Israel zijn de Palestijnen een bezet volk, tweederangsburgers en in sommige hun hoofd zels geen menselijke wezens. Vage polaraoids zijn vage herinneringen aan vroeger, gevuld met nostalgie en weinig realitietszin. Dit is onvoldoende om te komen tot het vredersproces dat het Midden-Oosten zo hard nodig heeft.
Op een seminarie voor leden van de Europese ondernemingsraad kwam FNV bouw getuigen over de situatie aan de Eemshaven in Groningen. De Eemshaven is een megagroot project in Noord-Nederland waar 2500 arbeiders een nieuwe electriciteitscentrame bouwen. Alleen, het zijn praktisch allemaal bouwvakkers uit Polen, Roemenie en Turkije. Dit terwijl er nogal wat Nederlandse bouwvakkers werkloos thuis zitten. Ook heeft het FNV er geen poot aan de grond. De woonomstandigheden van deze arbeiders zijn erbarmelijk, veiligheid is een mooie droom en de minimumlonen worden er niet betaald. Meestal werken ze als schijnzelfstandige zonder sociale zekerheid, maar de 2500 euro die ze ontvangen steekt schril af tegen de 600 euro die ze in hun land van herkomst kunnen verdienen. Het is voor het FNV een hele opdracht om het vertrouwen van deze werknemers te winnen, want ze zijn bang hun job te verliezen als ze zouden protesteren. Het vakbondswerk speelt zich dus af in de schemerzone, na de werkuren en thuis bij de werknemers. En na een paar maand zijn ze verdwenen met de noorderzon en kan het werk opnieuw gebeuren. Ik dacht dat dit fenomeen typisch nederlands was, maar nee ook op de Belgische werven is meer dan de helft van de werknemers afkomstig uit het buitenland en werken ze tegen dumpingprijzen als semizelfstandigen. Hier zijn ze echter nog bij de vakbond omdat de dienstverlening er voor zorgt dat ze extra premies ontvangen. Toevallig wordt deze week in de kranten aandacht geschonken aan dit fenomeen. Tja Europa regelt wel het vrij verkeer, maar niet de sociale zekerheid, geen veiligheidsvoorschriften, en geen inspectie en registratie. Blijkbaar spelen deze elementen plots niet meer mee in het concurrentiegeding en moet Europa niet optreden tegen dergelijke valse concurrentie op het terrein. We zitten dus binnenkort met dumping op de arbeidsmarkt en het opzetten van de ene werknemer tegen de andere tot iedereen spotgoedkoop is. De richtlijn Bolkestein in de praktijk, ook al dachten we dat we die strijd gewonnen hadden. We hebben dus minder liberalisme en meer marktregeling nodig. Anders zijn we niet alleen ons geld, maar ook onze job kwijt.
Jose en Vanessa uit Peru zijn in het kader van de klimaatcampagne van 11.11.11 te gast in Waregem. Tussen 4 en 8 november zijn ze te gast bij het lokale 11.11.11 comité in ons dorp.Jose is bij ons thuis voor overnachting en catering. Hij is vegetarier, wat meteen onze tafel ingrijpend veranderd. José en Vanessa werken een beetje voor de Peruaans NGO Mocicc, een jonge organisatie die in Peru werkt rond klimaatverandering.In hun twee-jarig bestaan werden ze ondersteund vanuit Belgie door Broederlijk delken en 11.11.11. In Lima werken ze vooral rond sensibilisering en doen ze een poging meer mensen op de fiets te krijgen. José is industrieel ingenieur en poogt via de NGO een zinvolle job te vinden en zijn engagement voor het leefmilieu concreet te maken.Hij is binnen de organisatie verantwoordelijk met Vanessa voor sensibilisering en campagnes.José voelt zich in ons land een beetje een Messias, die dan toch de juiste analyse maakt en de boodschap wil verkondigen. Vorige week kreeg hij een viertal lijnen in Visie, het blad van de kristelijke arbeidersbeweging en een foto.In Visie heeft hij het over de Noord-Zuid tegenstelling, de klimaattop in Durban, en dat we moeten samenwerken om de wereldproblemen aan te pakken. Jose vindt dat zijn programma wat tegen valt. Het bezoek aan het jeugdhuis, de ontvangst door de milieuraad en de schepen, het bezoek aan de markt zijn activiteiten die hij moeilijk kan kaderen. Hij dacht dat er meer belangstelling zou zijn voor zijn boodschap. Iedereen kan iets doen, zegt hij. Onze overconsumptie heeft negatieve gevolgen voor het Zuiden. Wij moeten minder consumeren en dat zal onmiddelijk positieve gevolgen hebben in Peru.Dat lijkt perfect op de boodschap die 11.11.11 dit jaar als campagne wil uitdragen. Maar dit lijkt zeer individualistisch. Waar is de verantwoordelijkheid van de multi's en de reclame die ons voortdurend aanzetten tot consumeren ? Het eindoordeel van José is na een paar dagel milder geworden: de onmacht en de kloof om in onze taal te communiceren blijkt steeds meer een moeilijkheid. Wanneer er in een duidelijke struktuur vertaald wordt en José zijn boodschap kwijt kan is hij veel positiver. De vraag van een leerling uit het laatste jaar van het Waregemse Atheneum: " Stel dat de rollen omgedraaid worden en dat de Zuiderse landen rijk zijn en het Noorden arm. Zouden jullie dan ook solidair zijn en ons geld geven ?" José zegt met veel overtuiging dat we samen de wereldproblemen moeten aanpakken.
