Een weekje Madrid om de cultuur wat bij te spijkeren. Prachtig weer en reeds van bij de aankomst een confrontatie met de nieuwe luchthaven van Barrajas bij Madrid. Speels , geel betoverend steken de metalen bomen in een golvend geheel in de lucht. Een indruk: licht en ruimte, een warm welkom voor de reiziger in Madrid. Ik wist reeds dat Spanjaarden veel aandacht gaven aan architectuur, maar dit van de hand van architect Richard Rogers is onovertroffen mooi. Nu ja Richard Rogers is niet de eerste de beste: de britse architect bouwde reeds de buizenconstructie van het Centre Pompidou in Parijs, de Millenium Dome in London en het Europees hof voor de mensenrechten in Straatsburg. Stuk voor stuk gedurfde constructies waar de functionaliteit en de gebruiker niet uit het oog verloren werd. De ganse week bezochten we de bekende musea van Madrid: met het Prado, de Reina Sofia,het museo de America en het museum van Thyssen. Vrijdag hoorden we plots het bericht dat de ETA een bomauto op de parking van de luchthaven tot ontploffing bracht.Vijf verdiepingen stortten als een kaartenhuisje in elkaar. Wellicht zijn er twee ecuadoriaanse slachtoffers die in hun wagen een dutje deden.De lieden die een dergelijke bomaanslag uitvoerden kunnen zeker niet op mijn symptathie rekenen: het nieuwe vliegveld is pas sinds februari in gebruik. Kunst en Cultuur die opgeblazen worden toont aan dat de daders niet goed bij hun hoofd zijn: enkel barbaren doen dit....
In Tule ( Mexico) staat een indrukwekkende boom: 56 meter omtrek, 42 meter hoog en 2000 jaar oud. De boom staat in Oaxaca, in het Zuiden van Mexico.Oaxaca kwam dit jaar ondermeer in het nieuws door de betogingen van de leraars en de studenten. Er groeide een volksbeweging, Appo, die de democratie van onder wilde opbouwen. Het leger en de politie schoot met scherp op de manifestanten, een Amerikaanse vrijwillige journalist van Indymedia overleed. Op 17 december begonnen de speciale politietroepen zich terug te trekken uit Oaxaca. Meer dan drie maanden bezetting van de stad zijn hiermee nog niet ten einde, een speciale eenheid van 500 man blijft nog ter plaatse om de speciale zone, waarin samenscholingen en betogingen verboden zijn, in het oog te houden.
Het doet me denken aan een spandoek " Un pueblo sin raices,es un pueblo sin futuro".- Een volk zonder wortels, is een volk zonder toekomst. Dit spandoek hing op aan de ingang van het museum van Palenque. De Mexicaanse regering was van plan de musea te privatiseren.Het gevolg voor de werknemers was dat zij hun statuut van ambtenaar kwijtspeelden.
De protesten in Mexico duren reeds een tiental jaren. Op iedere markt in iedere stad protesteren boeren, studenten, verplegers,leraars, studenten tegen het neo-liberale beleid van de regering. De toestand in Mexico wordt steeds hopelozer: niettegenstande economische groei, is de aangroei van de tewerkstelling desastreus. Er is enkel een aangroei van de informele werkgelegenheid, van het zwartwerk dus. De reguliere tewerkstelling krimpt verder. Dit is voor de mensen een ramp.Een van de milleniumdoelstellingen is "waardig werk". Duidelijker ware : regulier, officieel werk met alles er op en er aan: ook sociale zekerheid.
Gisteren een Cubaanse delegatie van de vakbond op visite in Brussel. Osiris, Ramon en Raymundo kwamen in Cubaanse termen uitleggen hoe en wat er in de vakbond beweegt. Osiris is nieuw en heeft het moeilijk moeilijk met de koude. Niet alleen de temperatuur maar ook de kille en afstandelijke werkrelaties is zij niet gewoon. De vlakke vergaderingen, het strakke werktempo en het gebrek aan menselijke warmte vergen heel wat van haar aanpassingsvermogen. Raymundo is de nieuwe verantwoordelijke voor internationale relaties van de vakbond. Als dokter luistert hij geduldig en poogt een heldere diagnose te stellen. De ziekte noemt: te weinig permanente communicatie tussen de Cubaanse en Belgische vakbond. Maar de Cubaanse vakbond werkt dan ook in een totaal andere context dan de Belgische vakbond. In Cuba is er geen privé-bezit, de arbeiders zijn de eigenaar van de productiemiddelen zoals dat allemaal mooi in theorie benoemd wordt. In de praktijk blijkt er daar mee heel wat mis te lopen: omwille van allerlei redenen ( gebrek aan grondstoffen, geen vervoer, slechte planning) kunnen de Cubaanse arbeiders niet meteen de productiefste ter wereld genoemd worden. Daar moet de vakbond dus wat aan doen: er wordt een plan gemaakt dat per bedrijf moet gerealiseerd worden en waarbij de arbeiders beter moeten betrokken worden. Een tweede punt waar de komende jaren werk van gemaakt zal worden is de kloof tussen de vakbondskaders en de arbeiders. Blijkbaar zitten de 5000 vakbondsvrijgestelden te veel op hun buro en zijn ze niet genoeg op de vloer aanwezig.Ze luisteren ook niet genoeg naar de problemen van de arbeiders. In Cuba zijn dergelijke analyses nieuw... misschien het begin van een veranderende vakbondscultuur ? Vamos a ver.
Hoogdagen voor de consument: in volle drommen stormen zij de eindejaarsdagen door winkelstraten en winkelcentra. Juichend verklaart Banksys dat opnieuw een pinrecord gebroken werd en dat er de komende dagen opnieuw records zullen sneuvelen. In het TV-nieuws wordt dit als hot item als eerste bericht gebracht.
Ik zou er geen letter aan vuil maken indien er geen nieuwe ideologie achter stak. Iedereen doet met zijn geld wat hij wil. Alleen hier gaat het wel degelijk over de toegenomen macht van de consument tegenover de productenmakers, de politici, de markteconomie. Consumentenzaken werd niet voor niets de twistappel tussen Socialisten en Liberalen: er waren stemmen mee te verdienen. Maar het consumentisme is ingebed op de groeiende individualisering.
Het komt, zoals veel overgewaaid uit de USA: de driepoot consumentisme, globalisme en informatisering zorgt voor steeds meer liberalisering. Onderverstaan voor steeds meer welvaart. Onderverstaan voor steeds meer geluk.
Ik voel me geen knorrepot, maar kan me toch niet van de indruk ontdoen dat die win-win situatie die men ons wil verkopen eigenlijk niet bestaat. Wij kunnen kopen, anderen niet. Zij zijn gewoon arm. Dus zweven op de wolkjes door de winkelstraten geeft me een onvoldaan gevoel ..
De RTBF- uitzending " Ceci n'est pas une fiction" toont waar ons land sterk in is: in surrealisme. Het overdoen van de radiostunt van Orson Welles: de landing op de aarde van marsmannetjes bracht meer dan 90 jaar geleden gans Amerika in rep en roer. Het bewees eens te meer de macht van de media: wat gedrukt, wat door de ether raast moet wel waar of gebeurd zijn. Alleen op 1 april zijn frivoliteiten toegelaten. Het ligt dus niet specifiek aan de zogenaamde lichtgelovige RTBF-kijkers, maar aan de macht en de invloed van de media. De media krijgen steeds meer invloed door het wegvallen van het natuurlijk samenlevingsverband onder de bevolking: wij worden met andere woorden steeds eenzamer en hebben steeds minder mogelijkheden om informatie af te checken en te controleren. Media wentelen zich iedere dag wel graag in hun toegenomen invloed. Yves De Morgen is een mooi voorbeeld daarvan: hij vult niet alleen redactionele koloms, praat politieke programma's vol , schrijft boeken, modereert panels... kortom je vraagt je af waar en wanneer hij zijn info allemaal kan bijeenscharrelen en nog dubbelchecken ook. Waarom Yves hier ter sprake brengen ? Wel , hij gaf een interview een twee-tal jaren geleden waarbij hij perfect de ideeën uit de RTBF-uitzending weergaf : door de NEE-houding van de PS zou Belgie onafwendbaar scheiden.Alleen daar hoor je hem vandaag niet meer over praten. Vreemd, zo surfen op de mediagolven zonder controle.... je mag visionnair niet te veel verwarren met surrealisme....
Een jaar na het generatiepakt zitten de vakbonden en de werkgevers nog steeds op dezelfde knoop: wie mag er nog op brugpensioen voor 58 jaar ? In het generatiepakt was er een uitzondering voorzien voor de zware beroepen en voor de bedrijven in herstrukturering. Eerst de herstruktureringen: het kan iedereen overkomen. Van vandaag op morgen blijkt uw bedrijf plots verlieslatend. Grote bedrijven omdat men op de hoofdzetel beslist dat uw bedrijf weg moet. Meestal zelfs onafhankelijk van de objectieve winstcijfers of de flexibiliteit. Grotere bedrijven krijgen dan de kans op brugpensioen vanaf 50 of 52 jaar, afhankelijk van het aantal jobs dat weggesanneerd moet worden of van het aantal vrijwilige vertrekkers. Dat aantal vrijwillige vertrekkers hangt dan ook af van de voorwaarden en de premies die aan vrijwillige vertrekkers gegeven wordt. Maar meestal zijn de vrijwillige vertrekkers jongeren: zij hebben nog zicht op een andere job. Want vanaf 45 jaar ben je "out" en niet meer welkom bij de werkgevers voor een gewone job. Wel om via uitzendarbeid de gaatjes te vullen. En dan de zware beroepen. De werkgevers willen die beperken tot de bouw. Zij vatten het begrip zwaar werk dus letterlijk op. Je moet gekraakt zijn . Psychologische druk, zoals bij de geldkoeriers, telt niet mee. Maar ook de zorgberoepen werden reeds jaren geleden erkend als zwaar beroep en de verpleegsters kregen de mogelikheid tot een vervroegde uitstap aan gunstige voorwaarden of de mogelijkheid om minder te werken. Een mooie definitie van zwaar werk is simpel: als je het werk niet meer aankan, met andere woorden, als het te zwaar wordt dan moet je minder kunnen werken of kunnen stoppen. En als je dan gans je leven keihard gewerkt hebt waarom zou dat dan niet mogen onder goede voorwaarden ?
Gisteren even een doctoraatsverdediging bijgewoond over de relatie tussen schrijvers en politiek. Het kader waarin de discussie plaats vond was een statig universiteitsgebouw. De rode portabel en de projectieapparatuur staken schril af tegen het middeleeuws kader. Alleen, de discussie verliep in het Engels, niet in het Latijn.Internationale communicatie met een zekere wereldvreemdheid is steeds een universiteitskenmerk geweest. Geleerde proffen gaven hun visie en hun mening over het voorliggend stuk. Meestal hun eigen mening, meestal tendenzieuse vragen waar zij zelf best het antwoord hadden willen op geven. Sacha antwoordde voorzichtig, beleefd zonder evenwel zijn standpunt weg te duwen. Ach ja, waar ging het juist over en vooral wat begreep ik er van ? Eerst de vele vragen : Hoe verhouden schrijvers zich tot het regime en de politiek en heeft die progressieve Avantgarde eigenlijk iets helpen veranderen? Of is kunst niet in staat iets te veranderen. Of moeten we de mooie verhaaltjes klasseren als klatergoud, zonder invloed op politieke veranderingen ? Of is iemand die een goed discours heeft , een politicus die het kan maken ? Het zijn allemaal vragen die we vandaag evengoed in de krant lezen, je hoeft maar aan een J-M Dedecker te denken en je af te vragen of die het inderdaad zal maken ? Sacha vindt alvast dat democratie zo belangrijk is dat enkel in die omstandigheden invloed van kunstenaars mogelijk is. Hij heeft een visie.Beperkt tot figuren zoals Van Ostayen en Marinetti, het kleine verhaal van enkele schrijvers, niet het grote verhaal. Eerst zal hij de vele kleine verhalen schrijven, wellicht komt hij bij zijn emiritaat tot het grote verhaal. Als uitsmijter: Mooi is de autoritaire uitspraak van Van Ostaijen: " Ik zal U zeggen hoe jullie zullen leven in de toekomstige maatschappij: jullie zullen allen vrij moeten leven" Graag, maar dat moeten is er te veel aan...
De Europese commissie riep 2008 uit tot het jaar van de intraculturele dialoog. Met een budget van 10 miljoen Euro. Wie warmt zich op om uit de pot een en ander te kunnen finacieren ? Europese lobbymannen kunnen aan het werk. Maar de gewone man : zal die daar iets van zien ? Het probleem is natuurlijk simpel: hoe meer landen er bij Europa aansluiten: hoe meer culturele verschillen er zijn en hoe maar talen de communicatie tussen de burgers bemoeilijken. De vertalingen kosten niet alleen handenvol geld, er is steeds meer nodig. Want naast de bestaande talen is er ook de waarborg dat iedere burger in zijn eigen taal een brief aan de Europese instellingen mag schrijven. Hoe financieert de Commissie dit allemaal. Je kunt het bijna niet geloven: door besparingen. Om het eigen personneel op te leiden was er een legertje lesgevers in dienst van de Europese commissie.Die werden afgedankt wegens onvoldoende flexibel. De taalcursussen die Europa voor zijn ambtenaren organiseert werden uitbesteed aan de grote taalinstituten. Op hun beurt werken die taalinstituten met zelfstandigen die per opdracht werken en volgens offerte. Uiteraard aan de laagst mogelijke prijs.Twee maal kassa op de rug van de lesgevers. Maar er is meer: die taalcursussen worden natuurlijk afgesloten met examen. Zo controleer je lesgevers, instituten en lesvolgers op de te bereiken resultaten Maar die "examens" zijn ook verdoken testen om een promotie te kunnen krijgen. Haalt men een bepaald nivo niet, dan grijp je gegarandeerd naast de promotie. Wat Europa doet met zijn ambtenaren, wil ze best met ons allemaal. Kil Europa, het belooft voor het jaar van de interculturele dialoog voor de bourgondiers onder ons...
De vakbonden staan in Palestina voor een moeilijke opgave: hoe in een bezet gebied de rechten van de werknemers verdedigen. Atef en Mohammed willen via een AC-Fos-project het onmogelijke doen: een inventaritie van de bedrijven op de Westbank en de werknemers, opleiding voor delegees organiseren over veiligheids- en gezondsheidsproblemen, de sociale dienstverlening versterken... Om dit te doen krijgen ze een klein budget, in spetember volgend jaar gaan we de stand van zaken evalueren. Maar Atef zegt dat geld niet het belangrijkste is. Hij heeft begrepen dat er in België een rijke vakbondstraditie bestaat en veel know-how aanwezig is om de problemen van de arbeiders in de bedrijven aan te pakken en op te lossen. Tijdens de voorbije week zag hij hoe de vakbond in de bedrijven het vertrouwen van de arbeiders geniet via de delegees. Dit wordt hun project en daar moeten en kunnen wij hen bij helpen.Atef spreekt met de tranen in de ogen over de herontdekkening van een verloren, gebroken droom. De droom van het socialisme, niet boven en naast, maar met de arbeiders. Wanneer ik hen naar de luchthaven voer beginnen Mohammed en Atef te zingen. Zij leggen mij uit dat het een oud arabisch lied is. Over een vriend die je verlaat en wellicht nooit terug ziet. Maar met melancholie en veel gevoelens: dankbaar voor de ervaring, triestig voor het afscheid maar met hoop voor de toekomst. Ik heb nieuwe syndicale vrienden, daar ver weg in Palestina
