De vakbonden staan in Palestina voor een moeilijke opgave: hoe in een bezet gebied de rechten van de werknemers verdedigen. Atef en Mohammed willen via een AC-Fos-project het onmogelijke doen: een inventaritie van de bedrijven op de Westbank en de werknemers, opleiding voor delegees organiseren over veiligheids- en gezondsheidsproblemen, de sociale dienstverlening versterken... Om dit te doen krijgen ze een klein budget, in spetember volgend jaar gaan we de stand van zaken evalueren. Maar Atef zegt dat geld niet het belangrijkste is. Hij heeft begrepen dat er in België een rijke vakbondstraditie bestaat en veel know-how aanwezig is om de problemen van de arbeiders in de bedrijven aan te pakken en op te lossen. Tijdens de voorbije week zag hij hoe de vakbond in de bedrijven het vertrouwen van de arbeiders geniet via de delegees. Dit wordt hun project en daar moeten en kunnen wij hen bij helpen.Atef spreekt met de tranen in de ogen over de herontdekkening van een verloren, gebroken droom. De droom van het socialisme, niet boven en naast, maar met de arbeiders. Wanneer ik hen naar de luchthaven voer beginnen Mohammed en Atef te zingen. Zij leggen mij uit dat het een oud arabisch lied is. Over een vriend die je verlaat en wellicht nooit terug ziet. Maar met melancholie en veel gevoelens: dankbaar voor de ervaring, triestig voor het afscheid maar met hoop voor de toekomst. Ik heb nieuwe syndicale vrienden, daar ver weg in Palestina
De Palestijnse economie is volledig afhankelijk van Israel. Door de bouw van de muur wordt de wurggreep steeds adembenemender. Voor het afsluiten van de grenzen en de instalatie van de militaire checkpoints werkten 160.000 Palestijnen in Israel, vandaag nog 40.000. Dit verlies aan arbeidsplaatsen heeft een 10-dubbel effect op de gezinsinkomens. Een inkomen zorgde niet alleen voor gans het gezin,maar ook voor broers en zussen. Mohammed werkte een paar jaar in Israel.Trots vertelt hij mij dat daardoor zijn broers konden studeren. Bij zijn thuiskomst uit Israel kwam hij beladen met vlees voor de ganse familie thuis.Zijn moeder barstte in tranen uit: hoe zij nu een feestmaal klaarmaken wanneer haar zoon de groenten vergat ? Een klein drama, binnen een groter drama van een overlevingseconomie. In Palestijna werkt 160.000 man voor de staat, de Palestijnse autoriteit. Door het stopzetten van de Internationale subsidies worden zij sinds maanden niet, of slechts een klein deeltje van hun loon betaald. De onderwijzers beslisten te stoppen met staken omdat de ouders bij hen aandrongen om de opvoeding en de toekomst van hun kinderen niet in gevaar te brengen,ook al werden zij niet betaald. De muur en de checkpoints(zo'n 600 in Westbank) maken werken en studeren gewoon onmogelijk. Proffen en studenten moeten koten en appartementen huren om de lessen te kunnen laten doorgaan. Israelische militairen controleren checkpoints minitieus. Laten Palestijnen slechts met mondjesmaat door de controle. Soms duurt dat 10 minuten,soms uren. Het begrip tijd vervaagt,afspraken kunnen relatief zijn... onbegrijpelijk voor ons. Want time is money of inkomen ?
Tijdens de discussies met de Palestijnse gasten valt dikwijls het woord Hamas. Hamas is een nieuwe partij die ontstond uit het Islamitische broederschap. Zij veroverden op zeer korte termijn de meerderheid in de verkiezingen, een groene Tsunami. Door het feit dat Fatah er maar niet in slaagt de Palestijnse droom op een eigen staat waar te maken. Door het feit dat extremisten meer en meer aanhang krijgen en een symbool worden voor een nieuwe droom: een wereldwijde Islamitische revolutie.Atef zegt dat de uitslag van de verkiezingen moet gerespecteerd worden. Democratie en verkiezingen kunnen niet gemanipuleerd worden, indien de verkiezingsuitslagen de grootmachten niet bevallen. Het gevolg is een internationale isolatie voor minstens vier jaar. Atef zag het aankomen: reeds 20 jaar geleden ageerden de moslimbroeders in de universiteiten voor de scheiding van mannen en vrouwen in de scholen, voor het dragen van hoofddoeken en voor het terugdringen van de vrouwen uit het publieke forum. Hamas heeft zelf een vakbond opgericht om zijn invloed te versterken. Atef vindt dit geen echte vakbond: zij zijn gericht op liefdadigheid. Toen een verpleegster aan de voorzitter van de Islamitische bond vroeg wat haat te doen stond, nu haar loon zou verminderd worden, zei die: " God (Allah) zal dit oplossen". Toch is Hamas een gevaarlijke extremistische partij die teert op de angst en de wanhoop van de Palestijnen.Zij hebben in Israel, maar ook werelwijd,objectieve bondgenoten. Rechtse partijen, zoals Likoud en George Bush, die willen dat de oorlog verder gaat, die willen dat de bezetting verder duurt. Het Palestijns-Israelische probleem is geinternationaliseerd. Syrie, Egypte, de US, Jordanië heel veel landen trekken aan de touwtje en proberen machtsposities in het midden-oosten in te nemen ten koste van de Palestijnen.De beste onderhandelingen en oplossingen kwamen steeds in zicht als Israel en Palestina zelf onderhandelden.
De voorbije week was het wel even stil op de blog. Een Palestijnse delegatie was te gast. Atef en Mohammed werden uitgenodigd om te komen vertellen wat er juist schort in hun bezette land. Ik trok een weekje met hen rond. De start was al moeilijk. Vrijdagmorgen vertelde een mail van Atef mij dat ze niet wegkonden uit de luchthaven van Amman. Vanuit Nablous hadden ze alle Israelische checkpoints doorstaan, alleen zaten ze met een tikket van Britisch Airways geblokkeerd. Groot-Britannie behoort niet tot de chengengroep en ze hadden een speciaal visum nodig, het visum voor belgie volstond niet voor de transit London-Brussel. Inventief zochten zij via een taximan een nieuw tikket: Amman-Frankfurt-Brussel. Dit lukte nu wel: een dagje later dan voorzien stonden zij in Brussels Airport. Amper een uur later werden zij op ons eerste seminarie voorgesteld. Zondag was hun enige vrije dag.Zij kozen voor Brugge en de zee. Zij hebben toch zelf een zee ? Ja, het was wel twintig jaar geleden dat zij de zee zagen. Opnieuw zorgt de Israelische bezetting daar voor. Wij kunnen ons moeilijk nog een bezet land voorstellen. In Westbank alleen zijn meer dan 600 checkpoints. Daar staan Israelische militairen iedereen zijn papieren, zijn bagage te controleren. Soms ben je er door in vijf minuten, soms in twee uur. Nooit kunnen zij afspraken maken. Studenten die op 15 minuten van de Universiteit wonen moeten op kot. Proffen zijn genoodzaakt een appartement te huren.Tijd is in Palestina dan ook een ander begrip dan bij ons... Na een mosselmaal op de zeedijk wilden ze de Ensor tentoonstelling in het PMK te Oostende zien. Grote ogen bij de pentekeningen van Felicien Rops. Een kleine kultuurchock Bij hen gesluierde vrouwen, hier blote madammen.
Het is reeds jaren dat België , jawel ons landje, belooft van 0,7 % van het Bruto Nationaal Produkt te besteden aan ontwikkelingssamenwerking. Belofte maakt schuld zou je denken , maar zo eenvoudig ligt het allemaal niet.Wat en welke uitgaven er voor de berekeing van die nulkomma zeven in aanmerking genomen wordt is een zaak van de DAC,een OESO-comitte. De regering poogt natuurlijk zoveel mogelijk te laten meetellen: schuldkwijtschelding of humanitaire legeracties zijn zo een voorbeeld. Nochtans zijn we bij de rijkste landen van de wereld en 0,7 % lijkt peanuts. Want hoe moet je nu nagaan of de regering die 0,7% bereikt en hebben we het over netto of bruto. Waarmee ik bedoel: gaat het over wat de ontwikkelingslanden krijgen of gaat het gewoon over de uitgaven. Een voorbeeldje kan dat verduidelijken. Bij ieder project moet er een project voorstel gemaakt worden, meestal door een dure consultant, met een participatief planningsatelier in het Zuiden, met ambtenaren die het project moeten lezen en goedkeuren, met geld dat via een bank wordt overgemaakt. Dus vooraleer diegenen waarvoor het allemaal bedoeld is een schamele Euro ontvangen hebben reeds heel wat mensen hun goedbelegde boterham verdient. En dit is dan nog geen geld dat aan de vingers blijft plakken of een project met witte olifanten. Ik denk dat de hele santeboetik gemakkelijk 25% kost van het overgemaakte donorgeld. Dus zitten we natuurlijk nog veel verder af van de beloofde 0,7%. Daar wil onze blauwe minister best wat aan doen, hij wil het budget van ontwikkelingssamenwerking niet verhogen, neen hij wil de wetgeving zo aanpassen dat er meer naar de ontwikkelingslanden gaat en minder hier blijft plakken. Een beetje link. Want dit is wijzen met de vinger naar de NGO's. De officiele ontwikkelingssamenwerking via de BTC, na de schandaalgolven, blinkt immers nog niet uit in kostenefficientie. Maar dat zal een detail zijn. Wellicht klopt 11.11.11 een dezer dagen aan uw deur. Denk eens hoeveel 0,7% van uw jaarinkomen is voor je de enveloppe vult. Netto, na aftrek van de belastingsaftrek. Mmm, toch meer dan je eerst dacht ?
De voorzitter van de VLD kent een triest bestaan: hij moet alle mogelijke trukken uithalen om de liberalen weer in de winning mood te krijgen.Na de gemeenteraadsverkiezingen maakte hij komaf met de judocoatch van de donkerblauwen. Nu beseft hij dat het niet genoeg is om den een en den anderen buiten te kegelen, hij moet er ook nog volk bijkrijgen. In het verdomhoekje zaten de sociale blauwe organisaties reeds geruime tijd te kniezen. Het ontslag van de blauwe vakbondsleider Guy Haaze schudde de Melsenstraat wakker. Het kon niet mooier op "koppen" : " we hebben ons al te lang laten leiden door marketingstrategen, we moeten meer naar het middenveld luisteren" . Het is de eerste keer dat ik een politicus die kwote zo raak weet te omschrijven. Blijkbaar staan partijleiders in ons land voor een verscheurende keuze: "ofwel luisteren naar de mensen die zich engageren ( een oud vies woord is militanten) ofwel dikke marketingstudies lezen die het populisme moeten verbergen". Ik heb reeds lang de oplossing: die marketingrapporten kosten zeer veel, dus waarom het goedkopere alternatief niet eens aanwenden en gewoon luisteren ?
Deze week behandelt het Peruviaanse parlement 2 wetten die vanuit NGO- en vakbondsmiddens kritiek krijgen. Een eerste wet gaat over de verplichte registratie en controle over organisaties voor ontwikkelingssamenwerking. Deze NGO's speelden een grote rol in het internationaal bekendmaken van de misdaden van het Fujimori-regime. Lieve Fos zucht : het wordt nog erger dan in Rusland,we krijgen nog meer administratie, nog meer papier. In de Correo, een krant, wordt de discussie over de rol en de functie van de NGO s aangegrepen om deze af te schilderen als ultralinkse rakkers, ongewenste buitenlandse inmenging, papieren tijgers,kortom de hond bijt de hand die geeft of zoiets... Het tweede wetsontwerp handelt over de organisatie van vakbondsverkiezingen,waarbij ook niet vakbondsleden mogen meestemmen. De CGTP vindt dit een inbreuk op de syndicale vrijheid zoals voorzien door de internationale arbeidsorganisatie. De vakbonden beschouwen dit als een poging om de vakbonden onder controle te krijgen. Maar de tendens is duidelijk. de regering wil de groepen die organiseren, bewust maken, protest kunnen organiseren onder controle krijgen. Oncontroleerbare multinationale ondernemingen krijgen geen wetsontwerpen in hun nek...
De vraag die ik mij reeds geruime tijd stel:" waarom zijn ze hier zo arm ? ", vraag ik meteen aan een buur op het vliegtuig. Hij leest een boek van Andres Oppenheimer" Cuentas Chinois". Ik zag hier nog niet veel boeken lezen. En kijk, de jongeman heeft onmiddelijk een genuanceerd antwoord klaar. Vooreerst is er het feit dat alles uit Peru geexporteerd wordt en er geen toegevoegd waarde geproduceerd wordt waarmee het land tewerkstelling en rijkdom kan voortbrengen. Daarbij is er de galopperende inflatie, die het vertrouwen in de economie ondermijnt. Een derde reden is de corruptie in Latijns-Amerika. De staat is verziekt door vriendjespolitiek en er is een gebrek aan goede experten in de ambtenarij. Een voorbeeld ken je wel, zegt hij glimlachend. Zoals in Mexico is de politie overijverig met het uitdelen van parkeerboetes: die hoef je niet te betalen, voor 10 soles scheurt de politieman je boete. Ik begrijp meteen waarom mijn vakbondsvrienden nergens parkeerden zonder vooraf de toelating te vragen aan de politie. Met een nieuw voorbeeld komt mijn gesprekspartner bij de vierde oorzaak. Het onderwijs of liever het falen van het onderwijs. Het is een algemeen gekend fenomeen dat de ouders via een leraar hun kinderen aan het broodnodige diploma kunnen helpen mits een steekpenning aan enkele leraars. Zij passen de cijfers dan wel aan. Maar het onderwijs heeft in het algemeen een laag nivo. Iedere nieuwe minister heeft zijn eigen plan en verandert het onderwijssysteem. Wat ontbreekt is een visie op langere termijn. Deze laaggeschooldheid is een belangrijke handicap voor de verdere economische ontwikkeling van Peru. Dit bijvoorbeeld in tegenstelling tot Chili, dat aggresief Peruaanse markten verovert. Peru loopt achterop inzake talenkennis en wiskunde, waardoor de technologische en informaticaontwikkeling geremd wordt. Door de globalisering is het gevolg opnieuw marktverlies en blijvende en groter wordende armoede...
Peru is een beetje zoals Egypte: je kan je bijna niet bewegen of je botst op oude stenen en piramiden. Toerisme is dan ook een belangrijke bron van inkomsten. Peru weet dat en laat de toerist goed betalen, maar investeert ook in gidsenopleiding. Het blijft natuurlijk verbazend dat 1500 jaar na de bouw terassen nog steeds voor de landbouw gebruikt worden en zeer vruchtbaar zijn. Na zovele aardbevingen blijven de tempels,paleizen en ceremoniele gebouwen nog recht. Dat heeft ondermeer te maken met het feit dat de Inca's en hun voorgangers wel een en ander van bouwkunst kenden. De celstructuur van de rotsblokken perfect en schuin hellend bij elkaar laten passen, om maar een voorbeeld te noemen. Maar die Incamaatschappij zag er niet rooskleurig uit. Het waren donkere middeleeuwen. Met slaven, adel en opperinca's. Inca's waren een beetje fascistisch: zij onderwierpen met heel veel geweld andere volkeren, hielden weinig rekening met andere culturen en maakten geen krijgsgevangenen: de vijanden werden niet gespaard en geofferd. Allemaal een beetje te mooi voorgesteld in Herge's Kuifje en de Zonnetempel. Maar Herge tekende zijn eerste versie dan ook tijdens de Nazibezetting van ons land. Toch hakten de Spanjaarden die Inca's in de pan, flink geholpen door interne stammentwisten. Meteen kon de grootste plundering aller tijden beginnen. Peru is deze brutale overval nog steeds niet te boven gekomen...
In en rond de navel van het Incarijk Cusco doet de grote hoogte je weleens naar verse lucht happen. Maar er bestaat een remedie tegen de hoogteziekte : thee van cocabladeren. Coca is een dagelijks en geneeskundig produkt in Peru. Ofwel wordt het in de thee gedaan ofwel gewoon gesjiekt.Niet sinds vandaag, reeds eeuwen. Coca werd beschouwd als een geschenk van de goden. In de Incatijd werd het gebruikt om de honger te stillen bij lange dagtochten ( trips ??) of bij het werk aan grote bouwwerken: het gaf je meer kracht. Nu wordt coca misbruikt door drugshandelaren uit USA en Europa. Plots wordt het blaadje cocaine, met miljarden straatwaarde bij verkoop. En daarom mag er hier geen coca meer gekweekt worden, omdat een medicinale plant in een verschrikkelijk dure drug in het Westen wordt omgezet. Daarom worden eeuwenlang gekweekte planten met een scheef oog bekeken. Het is weeral de schuld van die arme boeren uit het Zuiden....
Volgende maand zijn er in Peru gemeenteraadsverkiezingen, districtsraadsverkiezingen en provincieraadsverkiezingen. Niet onbelangrijk omdat in het nieuwe regeringsprogramma vam Alan Garcia ingeschreven staat dat veel bevoegdheden zullen gedecentraliseerd worden. De strijd gaat vooral tussen de vier grote partijen in Peru, met de nodige lokale lijsten en burgemeesterslijsten er bij. De vier grote partijen zijn Aprista, de socialisten met de huidige president Alan Garcia. De Cividad National met Lourdes Flores, schijnbaar rechtse socialisten De Partido Nationalista Peruana met Ollanta Humala de linkse partij die het Chavez model wil promoten De Acion Popular die gewoon rechts is en zich destijds achter de kandidatuur van de conservatieve schrijver Mario Vargos LLosa stelde bij de presidentsverkiezingen.
Dat er verkiezingen zullen zijn kan je hier niet ontlopen: iedere dag luidruchtige autocaravanen, metershoge borden met lachende kandidaten,op de barrio's vlaggetjes van de partijen, verkiezingsmeetings vanop het balcon, optochten van aanhangers gewoon langs de straat, uitdelen van pamfletten in de straat. Regelmatig wordt er water en een kilo rijst in de wijken uitgedeeld door de kandidaten en dit komt zo op tv. De thema's waar het om draait zijn de opleiding en de vorming, het onderwijs, de werkloosheid, de armoede. Sommige kandidaten zijn zeer concreet in hun beloften: stromend water voor deze wijk...
De tweede grootste stad na Lima, tussen drie vulkanen op 2700 m hoogte gelegen. Het is even wennen aan de hoogte. Arequipa is een nette propere stad, waar de straten dagelijks gepoetst worden. Geen honden te zien, geen vuilnis op de stoep. Maar vooral katholiek. De stad puilt uit van kerken en kloosters. De jezuiten zijn hier geweest ! In en aan de kerken zie je hoe hun taktiek van bekering werkte: zij vermengden handig Indiaanse motieven en relegieuze Westerse symbolen. Freddy, de verantwoordelijke van de dienst voor veiligheid en gezondheid in de bouw, is hier voor een "charla" of een "babbeltje" over de risico's en het voorkomen van ongevallen met electriciteit op de werven. Voor de werven die ik al zag: geen luxe. Hij zorgt er voor dat we aan de luchthaven opgewacht worden en gidst ons door de stad. Opnieuw een processie vol met boetelingen in het paars, moet er hier gezondigd worden ! Op de plaza de armas zit een schrijver met een typmachine: hij wacht op verliefden , waarvoor hij dan tegen betaling een liefdesbrief schrijft. Hier kruisen twee werelden elkaar: een stad vol internetcafes met jongeren die chatten en briefschrijvers die wachten tot ze overbodig worden..
Op de plaza de armas in Lima weerklinkt een fanfare: een of andere regeringsleider wordt met een militaire parade ontvangen. Door de processie is het extra druk: overal staan claxonerende busjes,autos en taxis kriskras door elkaar in file. Een oud VWtje lijkt me een prettige manier om naar het hotel terug te keren: De zeventiger is maar al te blij een sol te kunnen verdienen. Maar de file's duren lang. Op 1 km van ons einddoel valt het gammele taxietje stil. Zonder benzine. In het gewoel duwt de chauffeur zijn taxi naar een benzinestation en tankt... 1 liter. De prijs mag er wezen 3 euro/per gallon (dit is 12 liter). Het kan dus niet dat auto's en taxis hier aan de pomp kopen. Er is een ander circuit, jerrycans worden gebruikt, geen benzinestations.Aan de pompen staat meestal niemand... Taxi's zijn voor veel werkloze gedplimomeerde Pervuvianen een middel om een toeristisch graantje mee te pikken en toch hun boterham te verdienen. Het gaat hier om leraars, advocaten, dokters... Wanneer ik het dubbele van de afgesproken prijs neertel, lacht de taximan dankbaar. Hij heeft die dag toch niet voor niks gewerkt....
We worden ontvangen in het gebouw van de bouwfederatie door Mario Huaman. Hij is voorzitter en zijn buro staat vol met geschenken die hij kreeg van andere internationale bonden. Een grote TV en een CD-speler zorgen voor de ambiance. Geen voorzittershamer maar een grote staf zijn het symbool van de macht in de vakbond. Hij legt ons uit dat er vandaag een politiechef gehuldigd wordt,omdat hij een belangrijke rol speelt in de democratie en het bestrijden van de onveiligheid. Een beetje eigenaardig, maar goede relaties met de politie kunnen geen kwaad. Iemand vertelt me dat de bouwarbeiders nogal strijdvaardig zijn en dat de politie meestal de directe confrontatie schuwt en vanaop afstand met traangas het gevecht aangaat bij opstootjes. Vandaag is het feest.Een academische zitting met alles erop en eraan. Twee ministers, regionale en lokale vakbondsvertegenwoordigers en 500 bouwarbeiders vullen de feestzaal tot de nok. Eerst worden drie compagñeros gehuldigd. De stichter van de syndicale vorming, een bejaarde journalist, die een boek schreef over de geschiedenis van de arbeidersbeweging en de politiechef. Zij krijgen allemaal een grote plak en mogen de zaal toespreken. Jose Gorriti, de voorzitter van de interprofessionele bond neemt de regering en de ministers zwaar op de korrel en zegt dat zij hun verkiezingsbeloften in de praktijk moeten uitvoeren. De minister van Arbeid en Tewerkstelling( de eerste vrouwelijk minister) belooft wat te doen aan de vele arbeidsongevallen en een registatiesysteem op te zetten om de illegale arbeid te bestrijden. De minister van huisvesting haalt concrete voorbeelden aan van realisaties die volgens hem echt revolutionnair zijn. Dan mag onze Paul ook even een speechke geven in het Spaans. Hij brengt de groeten over van de Belgische arbeiders en noemt ons project om de arbeidsongevallen in Peru aan te pakken een concreet voorbeeld van internationale solidariteit. Telkens antwoordt de zaal enthousiast met " viva" leve de vakbond, leve de internationale solidariteit. Iedereen krijgt dan een Pisco Sauer ( een drankje) en eten. Een orkestje speelt de pannen van het dak. Wanneer we wegrijden worden we enthousiast uitgewuifd door bouwarbeiders, die meer dan een glas gedronken hebben...
Jose Gorriti, Algemeen secretaris van de CGTP (het peruaanse ABVV), zegt: "de rechterzijde wint nooit de verkiezingen, maar ze regeert altijd." In de praktijk heeft rechts in Peru slechts 24% van de stemmen, maar bij de laatste presidentsverkiezingen steunde de rechterzijde de socialistische kandidaat Alan Garcia. Alan Garcia was reeds president, maar werd afgezet wegens corruptie. Blijkbaar geen probleem, hij staat er weer. Het is duidelijkdat hij heel wat van zijn verkiezingsbeloften opnieuw inslikt. De vakbond voert dan ook een campagne met de slogan: voer uw verkiezingsbeloften uit. Een van deze verkiezingsbeloften was dat de mijnen belasting zouden betalen. Dit is ondertussen omgevormd in een programma waarbij de mijnen een som storten in een fonds,waarmee hier een brug kan gebouwd worden, daar een ziekenhuis, elders een school. Een globaal programma en een strategie verbleekt tot paternalistische caritatieve armenhulp. Het Internationaal Monetair Fonds weet maar al te best hoe ze deze strategie moeten sturen.
De regering Alan Garcia heeft nog andere plannen waar de vakbonden het niet mee eens zijn. Zo stemde het parlement om 3 uur s'nachts , als een dief in de nacht, snel over de goedkeuring van het vrije handelsverdrag. Een woordje uitleg: sinds de onderhandelingen over een vrij handelsverdrag in de regio mislukten, pakt Bush nu land per land aan om hen hetzelfde vrijhandelsverdrag door de strot te duwen. Een mooie illustratie is het feit dat Bush een muur bouwt om de Migratie naar Amerika tegen te houden, maar dat hij anderzijds een vrijhandelsverdrag met de Latijns-Amerikaanse staten wil om het afzetgebied voor de Amerikaanse landbouwprodukten te vergroten...
Er zijn dus veel vragen over de nieuwe president en zijn regering, maar de vakbonden hebben hier wel redenen om niet wild enthousiast te zijn....
Uitstapje naar het verre verleden van de Inca's. Ondertussen weten we dat de uurregelingen in Peru soms niet kloppen. Een trip naar de ruines van Pachacama loopt heel wat vertraging op. Door de barrio's heen zien we hoe de archeologische site gedeeltelijk beschadigd is door de komst van de inwijkelingen uit de provincies. Barrio's of sloppenwijken doen de miljoenenstad Lima nog dagelijks aangroeien. Boeren op zoek naar werk beginnen gewoon op braakliggend land een tentje in plastiek en verstevigen daarna met wat hout, golplaten en alles wat ze vinden. Het resultaat is nog minder dan een tuinhuis van bij ons. Zo ontstaan er nieuwe wijken met stoffige straten zonder water en electriciteitsvoorzieningen. Met veel kinderen en veel armoede. Pachamaca is een grote bedevaardsplaats, gedeeltelijk opgegraven met behulp van de VUB BrusselVoor de Spanjaarden kwamen was het een ceremoniele plaats waar de mensen naar toe kwamen om de raad van het orakel te krijgen over oorlogen, het weer en de toekomst. De bedevaarders moesten een maand aan de rand van de stad verblijven voor ze de eerste plaats mochten betreden. Daarna een week bidden en reinigingsrituelen, om vervolgen drie dagen in een tweede tempel te verblijven. Daarna nog een dag en de derde tempel en ze konden de lange weg naar het orakel beginnen. De funderingen van de tempels bestonden uit volle rotsblokken die ter plaatse werden uitgeraven, de muren uit een meng.sel van stro en aarde. Deze zelfgemaakte bakstene droogden uit en bezorden de gebouzen een flexibele stevigheden om aardbevingen aan te kunnen. De bovenste tempel was in het rood beschilderd en belegd met goud. In nissen stonden de mummies van de belangrijkste leiders van de Incas in foetushouding tentoongesteld. Moet indrukwekkend geweest zijn. De Inca had recht op twintig vrouwen die vanaf hun kindertijd zorgvuldig voor hem uitgekozen werden: ze moesten niet alleen mooi zijn, maar ook van goede afkomst. In het huis van de mamas leerden ze alles wat een vrouw moet kunnen om de grote Inca te behagen: koken, wassen en plassen ... De secretaris-generaal van de vakbond CGTP had ons uitgenodigd om een bezoek te brengen. Het was thuis bij zijn moeder. Meer dan twintig familieleden doorkruisten het huis. Een typische zondag in een Peruaanse familie. Alhoewel we pas gegeten hadden serveerde men ons een plat criollo.Meer dan proeven zat er niet meer in. De ganse bende stond na een uurtje ons hartelijk uit te wuiven...
Wij zijn hier in peru om een planningsseminarie met de Peruaans bouwbond op te zetten. Gedurende een viertal dagen onderzoeken we samen met een 20-tal verantwoordelijken uit Peru hoe we de veiligheid in de bouw en het aantal arbeidsongevallen kunnen doen dalen. Eerst moeten we een onderzoek doen naar de problemen, daarna oplossingen zoeken en tenslotte een strategie en een programma uitwerken voor de komende vijf jaar. De secretarissen willen in ieder geval dat de ganse vakbond meer aandacht heeft voor de veiligheidsnormen in de bedrijven. Tja er wordt met asbest gewerkt, de signalisering ontbreekt in de bedrijven, individuele beschermingsmiddelen ontbreken. Maar er is vooral de onderaanneming en de vele illegale arbeiders die in de bouw proberen te overleven. Er is dus vorming en informatie noodzakelijk, maar vooral promotoren die doelgericht de veiligheid op de werven kunnen verbeteren. En in de arbeiderscomitees in de bedrijven moeten de syndycalisten het punt veiligheid aan de dagorde stellen. Want uiteindelijk is veiligheid een verantwoordelijkheid van de werkgever. Onze delegatie heeft ook een inhoudelijke inbreng in het planningseminarie met een uiteenzetting over signalisatie op de autostrades in Belgie, hoe een veiligheidscampagne opzetten en het registratiesysteem voor de bouw in Belgie. S´avonds is er een feestmaal om het seminarie af te sluiten. El "commandante" stelt voor dat we de handen uit de mouwen steken en zelf koken. Het idee kreeg vorm. Boodschappen doen, aardappelen schillen, uien pellen, wortelen schoonmaken dat alles voor een groep van 40 genodigden. Het menu mocht er zijn: Sangria en hapjes als entree, soep met groenten met bouillonvlees, asperges/wilde salade/en perzik gevuld met een mengsel van atun en ei, hoofdschotel: coq au vin, vlaamse carbonaden puree en gebakken pattatjes, een assortiment van kaassoorten en tot slot appels in de oven. Alles overgoten met Chileense wijn en een Cubaanse rum. Wij dienden op, gelukkig moesten we niet afwassen, de keuken leek wel een ruine. Ons Peruaanse gatsen wisten niet waar ze het hadden. Hun reactie: ja we zijn nu echt jullie gasten in Belgie. Want ook wij maken eten als we vrienden te gast hebben. Meer moet dat niet zijn....
Sachun is een restaurant en the place to be in Lima voor internationaal spectakel. Vlaggetjes op de tafel, wel een beetje raar die Belgische vlag met "l'union fait la force", maar dit zal wel aan ons liggen. Een animator die mopjes vertelt, de groepen inleidt en briefjes voorleest met berichtjes vanuit de zaal. Om het half uur wordt dan ook het "happy birtday" of "cumple anjos" aangeheven. Het spectakel zelf geeft een goed overzicht van de dansen uit de verschillende streken en de bijbehorende muziek. We reizen vanuit Lima naar Cusco, de verschillende streken en de stranden. Zo zijn er dansen uit de selva, marineros, musica de la sierra,walsen, romantische muziek en afro-negro. Wij kunnen het niet altijd evengoed smaken. Onder veel applaus wordt een straatopera ( voor ons kattegejank)opgevoerd met levensliederen die uitbundig meegezonden worden. Levensliederen over de liefde, het land en de bergen, de zee. El condor pasa kon niet ontbreken. Het doet me eraan denken dat Peru voornamelijk uit boeren bestaat. Zij hebben houvast aan de dingen die er altijd zijn: de zon, de zee de bergen. Ambiance is een groot samenhorigheidsgevoel met sterk nationalistische trekjes. Precies Vlaamse zangfeesten. Peruanen zijn fier over hun land. Een bewaker uit het centrum waar we vergaderen bracht een DVD over Cusco mee . Aan de ingang van het centrum zaten we samen naar de 2 uur durende video te kijken. Hij vertelde enthousiast , bijna met de tranen in de ogen over zijn groot verleden van Inca's.Krijgers die een groot rijk stichtten en de zon aanbaden met rituelen en offergaven. Peruanen hebben een groot verleden, nu nog de toekomst...
De periode Fujimori was een harde periode voor de vakbonden. Het regime probeerde de ruggegraad van het verzet tegen het neo-liberale beleid te breken.Vakbondsleiders werden vermoord, gevangen gezet, kortom men poogde de vakbond van zijn basis te isoleren. Maar ook de guerilla " Sendero Luminoso" vermoordde vakbondsleiders. De vakbond was voor hen een onderdeel van het kapitalistisch systeem dat zij bevochten. Onder Toledo konden de vakbonden hun wonden likken en poogden zij hun vroegere verworvenheden te herstellen ( via loonsverhogingen en het herstel van de CAO's). Alan Garcia is pas president en de eerste betoging " verkiezingsbeloften uitvoeren"is voorbij. De bouwbond is eigenlijk wel opgetogen want bij de begroting werd een investering van 4% aangekondigd voor de openbare werken. Want als de staat niet investeeert heerst er veel werkloosheid, Peruaanse privé-bedrijven die investeren zijn hier weinig te zien. José Ramirez is secretaris van de bouwbond in Chiclayo. Gisteren is in zijn streek de noodtoestand uitgeroepen door de regering. Opstand, werkloosheid. Hij heeft 1000 leden, maar veel zijn werkloos of ze werken maar een paar maand per jaar. Grote werken zijn niet voorzien. Geen werk is geen vakbondsbijdragen. Deze bijdragen (2% van het loon) worden via het bedrijf aan het gewest gestort. Om dat geld te kunnen ontvangen moet de secretaris een ledenlijst voorleggen. De leden ondertekenen een aanvraag dat er 2% van hun loon wordt afgehouden. Die patronale cheque gaat naar de gewestelijke afdeling. Van dit geld gaat 20% naar het bedrijfscomité, 50 % naar de gewestelijke afdeling en 30% naar de federatie. Meestal gebeurt de storting naar de federatie niet en worden speciale campagnes opgezet om het geld te innen. De federatie zoekt dan inkomsten ondermeer via Internationale projecten. Zo helpen wij een meer gestructureerde werking van de vakbond opzetten.....
De bouwsector in Peru doet mij aan de middeleeuwen denken in Europa. Er hangt iets cultureels rond het herstellen van de historische bouwwerken. Hier is werk genoeg: eens per jaar schudden de stenen hevig heen en weer. Maar ook de indeling van de bouwvakkers heeft iets van de gilden: er zijn vier categorien bouwvakkers. maestro (meester}, operario ( vakman) official (leerjongen) en peon ( hulpje, ongeschoolde of handlanger) In de bouw werken veel ongeschoolden: boeren werken slechts vier maand per jaar op het land, de andere acht maanden zoeken zij werk in de bouw. Deze indigenas kunnen meestal niet lezen en schrijven. Veiligheidsvoorschriften zijn niet aan hen besteedt. Meteen is er ook een communicatieprobleem op de werven,meestal spreken zij slechts een lokale taal. Maar ook de andere bouwvakkers hebben een scholingsprobleem. meestal volgden ze slechts lager onderwijs en bezitten geen enkele techmische opleiding. Op de 350.000 bouwvakkers hebben slechts 45000 bouwvakkers een vast contract. De anderen leven van losse snabbels. Meteen een probleem er bij: je moet drie maanden bij een baas werken voor je onder de sociale zekerheid valt en voor je verzekerd bent tegen arbeidsongevallen. Bouwbazen heten bij ons "cowboys", hier "piraten": Een bouwvakker verdient zo een 8 euro per dag. Daarvoor werkt hj in theorie 8 uur per dag, in de praktijk 12 uur per dag, overuren dikwijls niet betaald. Daarbij komen dan nog extraatjes zoal verplaatsingsonkosten , een premie voor schoollopende kinderen enz... De "piraten" kunnen putten uit een leger van werkloze boeren en de arbeiders met een vast contract doen er alles voor om hun jobke niet kwijt te spelen.
