Sevilla is een aartskatholieke stad vol met kerken en kathedralen.Hier werden de moslims verdreven, hier werd de inquisitie voor het eerst in wetten en rechtbanken gegoten. De tijd lijkt in deze universiteitsstad als het ware stil te staan: de souvenirs die in de uitstalramen verkocht worden vind je bij ons op de rommelmarkt. We hebben geluk.Het is hier "echt " het jaar van het geloof. In de straten :peperdure winkels en veel bedelaars, in de bars vooral studenten die tapas delen. Studenten uit de betere klasse, je ziet hen niet meteen in opstand komen tegen het regime of het systeem.De tweedeling van de bevolking in arm en rijk is duidelijk.Maar de burgershuizen en de kastelen tonen aan dat rijkdom en armoede niet van vandaag zijn, maar ook overgeerfd. Deze week stak een man een bank in brand omdat de bank beslag zou leggen op zijn bezittingen,een vrouw pleegde zelfmoord omdat ze wegens het niet stipt aflossen van haar hypotheek uit haar huis zou gezet worden.Er is een ganse protestbeweging tegen de huisuitzettingen door de banken. Dagelijks worden er gemiddeld 500 gezinnen uit hun huis gezet. Dit gebeurd niet zo maar,want familie,buren en vrienden komen betogen als er een gezin uit zijn huis gezet wordt. Er is een ganse organisatie en solidariteit ontstaan tussen de mensen die uit hun huis gezet werden.De rechtse regering van Rachoy wil nu deze huisuitzettingen beperken voor die mensen die tijdelijk hun hypotheek niet kunnen betalen. Terwijl de Europese regeringen overal snel ter hulp schoten toen de banken in moeilijkheden zaten,kunnen klanten blijkbaar op niet veel welwillendheid van diezelfde banken rekenen. Reizen blijft leren. Of wat dacht je van het sleutelsymbool dat de joden bij hun verdrijving uit het getto van Sevilla gebruikten om de terugkomst naar hun vroegere huizen te herinneren.Eigenaardig genoeg zag ik net hetzelfde symbool in Palestina waar de verdreven Palestijnen de hoop mee uitdrukken dat ze hun huizen opnieuw zullen kunnen bewonen na de Nakbah in 1948 door Israel. Of hoe het museo de las Indias werd opgericht omdat de Spanjaarden veel kritiek kregen op de verovering van Latijns-Amerika. Zij wilden de geschiedenis nauwkeurig herschrijven aan de hand van de vele originele documenten waarover ze beschikten. Een groot deel van de originele onafhankelijkheidsverklaringen en de nieuwe grondwet van Peru,Colombia,Chili en Argentinie bevindt zich noch steeds in Spanje, de kolonisator. De vele kerken zijn versierd met het goud en het zilver van die kolonisatie.Het is dus niet nodig dat er hier en in Latijns-Amerka veel armoede is. Je moet gewoon het goud er af schrapen en terug geven.
Een titel, gepikt van Gezelle. Zijn gedichten ademen een voorbije nostalgie uit. Passend bij dergelijke dagen. Blijkbaar daalt het kerkhofbezoek jaarlijks.Niet bij mij.Ieder jaar doe ik mijn moeder een plezier door het graf van mijn vader te versieren met witte of gele chrysanten. We passeren samen,kijken zo wat rond en gaan daarna over tot de orde van de dag. Meer moet dat niet zijn,geen trompetgeschal, geen tranen.Ik heb even een goede herinnering. De vraag of ik ook op andere graven een bloem wil zetten verrast mij totaal. Iets uit een andere wereld. Misschien zijn deze vrienden nog niet echt overleden in mijn hoofd. Misschien is het nog te vroeg voor bloemen. Heeft het wel zin dergelijke rituelen en gewoontes zoals een kerkhofbezoek ? Voor veel mensen blijkbaar wel,voor mij veel minder. Er zijn andere vormen van herdenken of denken aan. Zoals het schrijven van een blog. Of een vitueel bezoek aan een webpagina. Daar heb je vooral mooie foto's en dus mooie herinneringen. We bannen het verdriet uit ons leven. De mode is het positieve denken. Om negatieve en depri gedachten zo veel mogelijk te verdringen. De realiteit is op zich al depri genoeg met een economische crisis waar we niet weten hoe we die te boven komen. Op ford en de vele andere bedrijven staan kerkhofblommen.Op facebook schelden we de kapitalisten en hun lakeien de huid vol. De winter zal lang en koud zijn. Wij zullen de warmte van de solidariteit hard nodig hebben.
De uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen in Waregem gaf me een gevoel van eenzaamheid en een beetje alsof de witte ridder die gans alleen het onrecht in Waregem wil bestrijden. Alleen is niet correct: Calamity Jane vocht mee.Ik dacht aan die stripfiguur omdat naast relativering en humor er ook een gevoel van een soort achterhaalde strip/schertsfiguur bij hoort. Eerst even de feiten: CD&V verloor een zeteltje en bleef met 22 zetels in een confortabele meerderheid. De NV-A tsunami zorgde voor 6 gemeenteraadszetels, Sp.a hield net als de VLD nog twee zetels over en Groen behaalde zijn eerste zetel. Op persoonlijk vlak was de score niet echt brillant amper 144 stemmen, mijn madam 279 als uittredend raadslid. Lag het aan de campagne ? Ik denk van niet: we hadden enorm gewerkt de voorbije maanden met huisbezoeken, aanwezigheid op dorpsfeesten,informatieavonden over de samenaankoop van energie, folders in de bussen,teksten in de pers, een verkiezingscaravane .... Maar terwijl wij aan de deur een babbeltje sloegen, kwam BDW voortdurend op TV. Wij hebben dit onderschat. Lag het aan de Spa-lijst ? Ik denk het niet: we hadden nog nooit zo een jonge lijst met potentiele kandidaten en ervaring op de been kunnen brengen. Netjes verdeeld over deelgemeentes en het centrum van Waregem. Allemaal gemotiveerde kandidaten die elk voor zich geloofden in vooruitgang. Alleen de traditionele achterban liet wel eens kritiek horen. Daarmee wilden we niet direct veel rekening houden. Lag het aan ons verkiezingsprogramma ? Ik denk het niet. Er was uren gewerkt en geschaafd aan de teksten, iedereen had zijn inbreng gehad en met hetzelfde programma behaalde de Sp-a in Gent een schitterende verkiezingsoverwinning.Ons programma werkte de polarisatie tegen en bleef positief over de goede realisaties van de CD&V meerderheid. Maar misschien waren we te sterk en kon de CD&V meerderheid de oude beproefde methode van "zonder ons is het chaos" opnieuw in de praktijk brengen. Angst drijft de traditionele achterban opnieuw de veilige schaapstal in. De nieuwe meerderheden die zonder CD&V in Kortrijk, Harelbeke, Zwevegem, Kuurne tot stand kwamen zullen het beeld in Waregem alleen maar versterken. Maar de oorzaak voor de verkiezingsnederlaag alleen bij de anderen zoeken is te kort door de bocht. We hebben onvoldoende aansluiting met het Waregemse verenigingsleven en treden niet genoeg naar buiten. Waregem is geen grote stad maar een uit zijn voegen gegroeide kleine gemeenschap. We moeten onze communicatie daarop enten. Dan is er ongetwijfeld opnieuw plaats voor kritische socialisten.
Er waait een golf van wilde stakingen door Zuid-Afrika. Giseren was er staking in verschillende mijnen en ook de transportarbeiders gingen in anctie. Een staking in Zuid-Afrika is geen wandeling door de straten of een pikketline aan de ingang van het industrieterrein. Een staking gaat gepaard met intimidatie, geweld en spectaculaire actiemethodes. Of wat dacht je van busschauffeurs die hun bosje onbemand en zonder chauffeur zo maar de grote snelweg naar beneden laten rollen ? Een staking in Zuid-Afrika heeft ook steeds met politiek te maken of met de machtstrijd binnen de ANC of de vakbond Cosatu. Sinds een paar jaar is Julius Malema het boegbeeld van de interne oppositie binnnen het ANC. Heel wat waarnemers beschouwen hem als de aanstoker van de sociale onrust,in voorbereiding van het ANC congres in december. Dan wordt de voorzitter verkozen, die automatisch de presidentskandidaat van het ANC wordt. Het ANC behaalt nog steeds 60% van de stemmen, de volgende voorzitter van het ANC wordt president. Jacob Zuma wil er nog een termijn bij doen, hij kan enkel verslagen worden in het ANC. De vakbonden zitten tussen twee vuren; enerzijds moeten ze binnen het economisch beleid van de regering akkoorden afsluiten en de procedures volgen, anderzijds moeten ze de loooneisen van de arbeiders onderhandelen en verdedigen. In de meeste stakingen gaat het om "wilde stakingen" waar de erkende vakbonden het vertrouwen van de arbeiders verloren hebben. De media vergroten dit dagelijks uit en zien met vreugde hoe de vakbonden door hun eigen achterban weggehoond worden. De werkgevers zijn allesbehalve onschuldige toeschouwers. Zij staken het vuur aan de lont door sommige categorien van werknemers extra lonen of premies toe te kennen als compensatie voor economische vooruitzichten en resultaten, nadat ze in CAO-onderhandelingen met de vakbonden zich zeer hard opstelden en minimumakkoorden afsloten. Het arbeidsconflict in Zuid-Afrika heeft alles te maken met het dumpen van de grote vakbonden en het destabilizeren van de regering en de economie. En daar mogen voor de patroons gerust slachtoffers voor vallen, zolang het maar werknemers zijn...
Deze morgen opgestaan met een prachtige zon in Joburg. Vandaag zullen we de ganse dag moeten werken in Elija Bahaje Memorial Trainingscenter aan het herschrijven van ons solidaritetsproject met de Num. Een voor een dagen een aantal belangrijke personen op. Op het eind van de dag hebben we de visie van de nationale top en de visie van de gewestelijke afdeling in een project. Er zal nog wat afstemming nodig zijn om de juiste keuze te maken. Het vormingscentrum ligt in een gevaarlijke buurt in Joville. We moeten er dus niet al te veel in de buurt wandelen. Een bijkomende motivatie om flink door te werken. De ingang en de parking zijn goed bewaakt. De inkom heeft een mooi onthaal: een vriendelijke dame lacht ons tegemoet.In het centrum hangen overal foto's van de historische grote momenten van de mijnwerkerstrijd en de anti-apartheidsbeweging. Ghandi voor zijn kantoortje, de ANC-campagne voor het Freedomcharter, de eerste stakingen, de zwarte politie; de winkels op de mijncites waar de vrouwen hun inkopen deden. In ons vergaderlokaal voelen we ons in de gemakkelijke zetels meteen een beetje onwennig: wij zijn hier om hun project aan te passen aan de Belgische eisen van de administratie. Het is hun project, zo belangrijk zijn we nu ook niet. Op het einde van ieder zijn verhaal heeft Koen steeds iets bij van propagandamateriaal. De cubaanse helm met Che erop doet het. Deze morgen kreeg ik een SMS van mijn zoon: je bent opa ! Even verdween alles uit mijn hoofd: het seminarie, de Num, de collega's. Gefeliciteerd lieve Ann en Rien. Kussen ! Welkom in deze wereld Nina !
De vlucht was een beetje vermoeiend, de aankomst ok. De vrouwelijke taxichauffeur die ons opwacht vertelt honderduit. Ja, er zijn niet zo veel vrouwelijke taxichauffeurs maar haar man is overleden en ze heeft twee dochters van 20 en 12 jaar. Die moeten toch studeren, anders hebben ze geen toekomst. Ze woont in Soweto en kan ons gidsen, als we wensen. Ze is duidelijk op zoek om meer centen te kunnen verdienen. We worden onmiddelijk gebriefd over de actualiteit. Nee, de staking in de platinamijnen is niet voorbij. De mijnwerkers willen doorgaan tot ze een verdubbeling van hun loon bereikt hebben. Charles voegt eraan toe dat de nieuwe, niet erkende vakbond, enkel over lonen onderhandeld en niet over veiligheid of huisvesting. Hij geeft ons een T-shirt met het opschrift "Hands off Num,hands off Cosatu". Voor alle duidelijkheid : de vakbond voelt zich aangevallen door externe vijanden, die de vakbond willen vernietigen. In deze crisis is het congres van Cosatu uitgedraaid op een show met een bevestiging van de grote principes en de leiding. Alle ogen zijn nu gericht op het ANC-congres in december: Dan wordt de nieuwe voorzitter verkozen. Zuma ziet uit naar een tweede termijn, Julius Malema poogt de ontevredenheid aan de basis te gebruiken om in een goede uitgangspositie als alternatief een kans te maken. De interne verdeeldheid en kritiek komt niet aan bod, de machtstrijd tussen de verschillende strekkingen wordt weggestopt. De leiding van de vakbond heeft alle energie gestopt in marketing en windowdressing,waardoor ze meer en meer vervreemd van de leden en de basis. Maar vandaag is het feestdag :heritage day. De dag waarop de vele verschillende stammen zich kleden in hun traditionele klederdracht, hun oude liederen en dansen oppoetsen en traditionele gerechten klaarmaken.Ze plagen ons een beetje er mee: hebben jullie ooit koeienmaag gegeten ? Zeer, zeer lekker...
Een vergeten hit uit de jaren 80. Het kinderkoortje liet iedereen meedromen, maar het was een erg Frans liedje, alleen voor de Fransen. Sinds de jaren 80 is de wereld geglobaliseerd en kunnen we met een open blik naar die wereld kijken en communiceren. Meteen moeten we ook vaststellen dat de Internationale instellingen nauwelijks nog functioneren. Landen en staten komen steeds moeilijker tot afspraken,minder afspraken wil ook zeggen: meer concurrentie-meer vrije markt. Daar voel ik me nu niet zo lekker bij.
De wereld alleen regeren is niet meteen mijn ambitie. Anderen gingen mij voor,meestal met het nodige wapengekletter zoals Napoleon,Hitler, Stalin,Mussolini en Bush. Dan vind ik veel meer inspiratie bij Ghandi, Che Guevarra, Nelson Mandela of Pablo Neruda. Ik merk verschrikt op dat al mijn opgesomde helden mannelijk zijn. Toch zijn mijn nachtelijke dromen net als de toekomst duurzaam en vrouwelijk. Ik moet wakker worden.
Wannes zong: de zanger is een groep. Netwerking kan zorgen dat de verantwoordelijkheid voor de wereld beter verdeeld wordt. Ik ben God niet, ik kan alle rampen en het leed van de wereld niet alleen dragen. En de wereld veranderen, daar moet je een beetje verliefd voor zijn op vele andere idealisten. De adrenaline moet door je bloed stromen. Je geest moet geprikkeld worden door de ideeën van geëngageerde mensen uit andere culturen, andere continenten. Wereldverbeteraars, coöperatieve boeren, studenten, syndicalisten, filosofen ja zelfs politici. Dan zetten we ons samen aan tafel en drinken mojito uit Cuba, wijn Zuid-Afrika,water uit de kraan. Een lange lijst van kleine maar eerlijke gerechten uit verschillende werelddelen vult de tafel en het gesprek kan beginnen.
Een verhaal over de dagelijkse massale fietstocht in een hemels Peking zonder luchtvervuiling. Over hoe jonge scholieren in Rusland speelgoed knutselen voor de kleuters. Dat Paolo Freire in Brazilië analfabeten leerde lezen en schrijven. Dat iedereen zou kunnen zingen en dansen zoals in Zuid-Afrika om meer energie te hebben voor optochten of vergaderingen. Maar misschien kunnen we de erfenissen meer belasten zoals in Zweden, zodat ongelijkheid verdwijnt. Of een premie geven aan ouders die hun kinderen naar school sturen zoals in Brazilie? Of zoals in Cuba overal met vrijwilligers spaarlampen in de huizen en openbare gebouwen installeren. Of zoals in Bangladesh investeren om overstromingsrampen preventief aan te pakken met schaarse overheidsmiddelen?
Plots vraagt iemand waarom de huidige wereldleiders elkaar alleen vliegen willen afvangen en niet met onze ideeën en brainstorm willen meedoen en nieuwe projecten in de realiteit kunnen omzetten. Waarom sommige politici in termen van wapenhandel en vernietiging denken om de macht te behouden. Het is even muisstil aan tafel. Tot iedereen begint te lachen. Wat een onlogische vraag! We moeten het natuurlijk zelf doen. We moeten de verantwoordelijkheid voor deze andere wereld zelf nemen. Politici zullen wel volgen. Als ze niks anders kunnen,als ze moeten. Als er verkiezingen zijn of als het succes heeft. Als er genoeg mensen en ideeën bewegen, beweegt ook de wereld. En wordt alles beter.
Is er iets veranderd aan Waregem koerse ? Heeft de crisis dit traditioneel moment van feest in Waregem beinvloed ? Zijn de worsten en de pinten duurder geworden ? Is er bespaard op het eten en de speed van de paarden ? Zijn de jockeys minder kleurrijk, de dameshoeden met minder fantasie ? De Vip-champagne warmer, de kussen koeler ? In de eerste plaats moet ik zeggen dat er ondanks de crisis niet minder,maar meer volk toestroomde aan de Gaverbeek. Bussen vol met Vips, speciale genodigden en veel fietsen met gewone Waregemnaars. Geen man overboord,ondanks Dexia, ondanks Griekenland. Het eerste dat mij opviel is de toename van de privébewaking, groep 4 securitas heeft alles bijna in handen, van toegang tot uitgang. Met hoogtechnologische radioverbindengen, ik vraag me zelfs af of zij het helicopterke met camera niet moeten bedienen. Privatisering, de politie mag de wagens netjes uit het stadscentrum houden. Zij regelen het verkeer, de privé-bewaking de veiligheid.Een omgekeerde wereld. Het aantal Vip-champagnetenten is niet toegenomen. Ofwel is er geen plaats meer,ofwel is ook die sponsorbron aan zijn maximaal debiet. Nieuw dit jaar waren de truitjes van de vrijwilligers van Waregem Koerse, ze zaten allemaal in een reklametruitje van een interimburo. Veelbetekend voor de markt van de vrijwilligers die de interimbureau's ook voor de overheid wel willen organiseren. Tegen een vergoeding uiteraard. In de gemeente Viptent is blijkbaar toch opnieuw door een glimlachende gemeentesecretaris ingegrepen: het buffet is vervangen door broodjes én een soort kleine koffiekoekjes voor de dames. Het schepencollege is getooid met een sobere strooien hoed, alsof zij Cubaanse landarbeiders zijn. Ik geloof niet dat zij hier mee zelfs de regionale tv halen. De grote en de kleine steeple werden gewonnen door de Franse jockey Zuliani. Meteen duidelijk dat na Electrabel ook Waregemkoerse aan Frankrijk verkocht werd, het laatste van onze kroonjuwelen. Wie zei ook weer dat we een provincie van Frankrijk geworden zijn ?
De topman van de VDAB-"onze" Fons- pleit in komkommertijd voor een eenheidsstatuut voor contractuelen en statutairen in de openbare diensten. Niet gehinderd door enige kennis van zaken zegt de staatssecretaris van de Federale regering dat er discriminaties zijn tussen contactuele en statutaire overheidsambtenaren vooral inzake pensioenen. En dat hij al heel wat discriminaties wegwerkte inzake verlof en het recht op evaluaties. Een beetje meer serieux zou best mogen. Want hier worden appelen met peren vergeleken. Fons, blijf bij je leest, je hebt eigenlijk maar iets te zeggen over de Vlaamse amtenaren of je moet op zijn minst het onderscheid maken. Idem dito voor "Straffe" Hendrik. Maar ook het taalgebruik ! Discriminatie wil in onze taal aanduiden dat er onverantwoorde verschillen bestaan tussen mensen die hetzelfde werk doen en dus op dezelfde manier behandelt moeten worden. In de praktijk zijn er bij de verschillende overheden niet-statutaire ambtenaren aangeworven- dikwijls ook zonder examen-in zeer verschillende statuten. De overheidsvakbonden pogen geleidelijk aan die sutatie te regulariseren door iedereen hetzelfde statuut te geven: simpelweg: iedereen contractueel ! Nieuw is echter dat de term discriminatie gebruikt wordt om werknemers met een goed statuut te doen inleveren om te komen tot "gelijkheid" met werknemers met een slechter statuut. Harmonisering naar beneden. Alle restjes zekerheid van de werknemers moeten verdwijnen. Iedereen gelijk, maar in de miserie met een minimumloon, geen ancienniteit, een minimumpensioen en alleen loon als je presteert. We schaffen de overuren af, dit wil zeggen het overloon voor de overuren en zorgen dat die op jaarbasis berekend worden. Dit is wat we iedere dag lezen in de kranten, dit is wat de werkgevers iedere dag herhalen. Een groot deel van de politieke partijen loopt mee te balken in dit flexibiliseringskoor. In naam van de concurrentiekracht. No passeran ! Now way ! Pas possible!
De eerste grote fabriek die in 1969 in mijn dorp Desselgem werd opgestart door Luc Goesaert produceerde isolatiemateriaal. De naam was toepasselijk Isoglass. Luc Goesaert had het procedé en het idee gepikt in Cuba,weliswaar met andere materialen.Hij deed een goede zaak door het bedrijf te verkopen aan de multinational Pfeiderer, later overgenomen door de Spaanse bouwgroep Ursa. Nummer twee of drie in de wereld. De witte rookpluim uit de fabriek maakte de onwonenden ongerust. In de directe omgeving stonden slechts enkele huizen, maar een paar km verder stond de dorpskern met enkele sociale woonwijken. De omwonenden hadden last van het bedrijf dat volcontinue produceerde om aan de grote vraag naar isolatiemateriaal op de markt te kunnen voldoen. Maar hoe zit het in de fabriek ? Want als er in de omgeving wat aan de hand is zijn de arbeidsomstandigheden in het bedrijf dikwijls verre van gezond. Er blijkt wel degelijk een probleem: de afzuiginstallatie is verouderd en het water dat uit de douches stroomt kleurt donkerbruin.Blijkbaar was er geld over om een nieuwe produktielijn te bouwen,maar onvoldoende geld om ook de werknemers in goede omstandigheden te laten werekn.Alles is een kwestie van prioriteiten en daar staan de werknemers niet zo hoog op het lijstje. Human Ressources worden repressief en autoritair gemanagd in functie van de productiviteit. De leefmilieudienst van Waregem werkte onder druk van de klachten een ganse procedure uit die vooral een lange tekst inhield zonder veel inpakt voor het bedrijf. Informatievergaderingen met de omwonenden waren windowdressing zonder veel meer.De vastgoedcrisis in Spanje heeft ook gevolgen in mijn dorp: er is geen geld en geen ruimte voor minimale investeringen,die de hinder in en om het bedrijf zouden kunnen beperken.
Eric Goeman, frontman van Attac-vlaanderen organiseert reeds 23 jaar iedere avond een debat tijdens de gentse feesten.Temidden van een bruisende stad met 70.000 feestvierders kwamen een 100-tal aandachtige luisteraars op een zonnige zondagnamiddag in de pluchen zetels van het NTG-Gent luisteren naar 8 debaters. Geen grote namen buiten Itinera coryfee Marc Devos.Enkele syndicalisten, een paar sociale wetenschappers en een liberale student, die vooral zijn holle retoriek als bijna afgestudeerde advocaat poogde te etaleren. Aanleiding voor het debat: de media-aanvallen op de vakbondsactie en staking in januari laatstleden tegen de pensioenplannen van de nieuwe regering Di Rupo. Maar er lag meer op tafel: moeten de vakbonden zich niet herorienteren en hun doelstellingen niet aanpassen aan de snel globaliserende economie en de nieuwe werknemers die hiervan het slachtoffer worden? De inleiding van de docente historika en de eindvragen na de inleiding hadden niet de spitsheid en de openheid om het debat naar het gewenste nivo op te trekken. Mede door de sluwe Itineramethode: waarbij de jonge wilde liberaal vol onzin op de andere vakbondsminded debaters werd losgelaten, afgewisseld met de van uit de hoogte docerende Marc Devos die leuk algemeenheden en socratische vragen in de zaal wierp.Kwestie van zoveel mogelijk spreektijd te vullen om het echte debat over de rol van de vakbonden in deze moeilijke tijden vooral niet aan bod te laten komen. Het werd dus niet echt een debat door de efficient werkende stoorzenders, de vertwijfelde blikken van de aanwezige universitaire onderzoekers en de persoonlijke aanvallen tusen de Itinera-voorzitter en De Wereldmorgenjournalist. Mijn inbreng was een moeilijke zoektocht tussen concrete voorbeelden en aanzetten van nieuwe vakbondstrategien, een tussenkomst over de Gini-index en de ongelijkheid en een pub voor de "kleine verhalen over de solidariteit". Meteen werden de kleine verhalen een ongewilde splijtzwam in het debat tussen mensen die het grote verhaal- de analyse van het kapitalisme- alsnog de belangrijkste opdracht van de vakbond vinden om deze onrechtvaardige samenleving te kunnen veranderen. Er kwam dus op het einde-toch nog -een beetje debat. Van 14 uur tot 18 uur discussieren met 8 pannelleden- geen sinecure. Gelukkig kwam de 78-jarige Walter Debuck tussenin ons aan de roots van de vakbond herinneren met het lied ' K'zou zo geren willen leven ..."
Vijftien jaar geleden vluchtte Freddy weg uit Colombia. Als vakbondsman was zijn leven in gevaar en belandde hij in Brussel. Onvermoeibaar zocht hij steun voor de strijd van de Colombiaanse vakbonden en poogde hij een wereldwijd netwerk van vakbonden in de petroleumsector te ontwikkelen. Hij klopte aan bij iedereen waar de deur open stond en bereikte dat er structurele ontwikkelingsprojecten werden opgestart. Daarnaast sensibiliseerde hij en alarmeerde iedereen telkens er een Colombiaanse syndicalist bedreigd werd door de paramilitairen.Hij deed dit allemaal zonder er een cent aan te verdienen. Om te kunnen overleven was hij "plongeur/afwasser" in een hotel. Stilaan groeide bij hem het plan om, ondanks alle bedreigingen, naar Colombia terug te keren. Weet je zei hij: hier ben ik als een geketende arend aan de grond. In Colombia ben ik als een vrije vliegende arend in de lucht.Met die beeldspraak gaf hij perfect aan dat hij in Colombia een gerespecteerd vakbondsman was. In Belgie was hij een bedelaar. Freddy gaat terug om in een bepaalde regio aan vakbondswerk te doen en de arbeiders in de multinationale petroleumbedrijven te organiseren. Samen met een groep andere vakbondsmannen van de Uso, de petroleumvakbond.In die regio controleren 350 paramilitairen de regio en zijn deze een echte bedreiging voor vakbondsmilitanten. De bescherming van de Colombiaanse syndicalisten hangt voor een belangrijk gedeelte af van de internationale druk. De regering is immers zeer bezorgd voor zijn " democratisch" imago. Communicatie, protesten tegen de bedreigingen van de Colombiaanse syndicalisten, toezicht door de Internationale Arbeidsorganisatie: het zijn allemaal kleine stukjes uit de beschermende mantel die wij over hun schouders moeten hangen. Vandaag was er een afscheidsetentje,een laatste avondmaal. Toespraken, beloften om contact te houden.Hier en daar een beetje emotie. Wij zullen in nauw contact blijven met Freddy en zijn gezin. Zijn compagnera en zijn 11-jarig dochtertje gaan mee het grote avontuur tegemoet.Wij wensen hen veel "suerte".
In Manchester zijn er niet minder dan 40 musea.Gelukkig,want het kan hier regenen. Maar dient een museum enkel om droog te kunnen blijven ? Is een museum popularisering van de kunst ? Heeft een museum een emanciperende functie ? Moet een museum nieuwe technieken integrere ? Hoe kan je het museumbezoek minder passief-receptief, meer actief conceptuel maken ? Is een museum politiek en hoe betrek je er de actuele, hedendaagse problemen bij ? Over deze en vele andere vragen heeft Bernadette Fynch gedoctoreert, geschreven en nagedacht. Wij hadden interessante discussies.
Eerst de theorie. Een museum hoeft niet enkel een passieve popularisering van de stand van de wetenschap te zijn. Je kan geschiedenis anders ordenen dan via een tijdslijn of de bestaande vormen van macht en/of machtswisselingen.Museums kunnen meer zijn dan de weergave van sociale relaties en machtsverhoudingen: ze kunnen processen bloot leggen, contexten analyseren. Om dit te bereiken moet je de gemeenschap bij zijn geschiedenis en verhaal actief betrekken en er deel van laten uitmaken. Je moet de geschiedenis als het ware terug geven aan de gemeenschap en deel laten uitmaken van de publieke ruimte. Door de interactie tussen de tentoonstelling en de gemeenschap die het voorwerp gebruikte kan je een deel van de geschiedenis reconstrueren en het concrete verband leggen tussen het heden en het verleden.
Een bezoek aan het Manchester museum toont hoe deze theorie in de praktijk kan gebracht worden.Een voorwerp-vb een speer- wordt in contact gebracht met een lid van de gemeenschap die het voorwerp kent en er iets over kan vertellen. Dit wordt op video opgenomen en in het museum getoont en op you tube geplaatst. Daar komen dan opnieuw reacties op die als onderzoek en context opnieuw kunnen gebruikt worden. Video's op You tube werden door meer dan 60.000 mensen bekeken en becommentarieerd. Bij een rondleiding worden leerlingen geconfronteerd met ouderen die het voorwerp nog in het dagelijkse leven kenden en gebruikten. Hun verhaal wordt gebruikt om de vele vragen van de schoolkinderen interactief te beantwoorden.En er zijn natuurlijke vele doe-activiteiten waardoor de kinderen zelf als een archeoloog in Egypte opdrachten moeten uitvoeren. Ten slotte wordt er ipv de bestaande traditionele wetenschappelijke indeling van dieren een thematische voorstelling van dieren gebruikt zoals de verminderde diversiteit van de dierensoorten door de opwarming van de aarde.
Tijdens de G20 geeft David Cameron een felle speech aan de toekomstige investeerders voor Groot-Brittanie: investeer bij ons wij spreken Engels, de taal van de business, we hebben universiteiten die via onderzoek de toekomst voorbereiden en wij zijn de gemakkelijkste toegang tot de grote Europese markt van de Europese Unie. Precies wat je allemaal in Manchester terugvind.
De bakermat van de Engelse industrialisatie en de textielindustrie was eveneens een centrum waar wetenschap en ontdekkingen hand in hand de razendsnelle ontwikkeling van het kapitalisme stimuleerden. Van de ontdekking van de in vitrobevruchting tot het onderzoek van kinderziekten, de uitvinding van de radar en het atoomonderzoek. Verbazingwekkend hoe industrie en universiteit samen werkten voor de ontwikkeling van het nieuwe kaptalisme.
In het labourmuseum vinden we de geschiedenis van de arbeidersbeweging terug, net alsof het bij ons zou zijn. Kinderarbeid, geen stemrecht,kanonnenvlees tijdens de eerste wereldoorlog,lage lonen, massaproductie en het verbod op iedere vorm van organisatie.Tot Thatcher er in slaagde de vakbonden te breken en de flexibiliteit en slechte arbeidscontracten hun intrede deden.
Het harde liberalisme privatiseerde en kleedde de staat bijna volledig uit.Ondanks al deze harde maatregelen en besparingen ziet de toestand er hier helemaal niet anders uit dan op het Europese vasteland. Besparingen in de sociale zekerheid, hoge werkloosheidscijfers en veel oudere mensen die rotjobs moeten doen om rond te komen. Langer werken in de realiteit. Studeren kost de ouders de helft van hun zuur verdiende centjes en huizen zijn onbetaalbaar duur geworden om te kopen of te huren. En Engeland wint de Europacup, dat zijn ze hier zeker !
Deze week zijn onze Palestijnse vrienden op bezoek. om eens na te gaan hoever ze staan in de utbouw van de vakbond, om te kijken of het solidariteitsproject dat we met de petrochemische vakbond van de PGFTU hebben nog steeds op het goede spoor zit. De context en de situatie van de palestijnse arbeiders is er de voorbije maanden niet op verbeterd, we weten meteen dat de vakbond en het project het niet gemakkelijk hebben. De Israelische bezetting blijft een wurggreep op de economie, de onderhandelingsmogelijkheden met de Israelische,maar ook Palestijnse werkgevers zijn flinterdun. De Palestijnse vakbond is door israel niet erkend en kan dus niet opkomen voor Palestijnse arbeiders die in industrieterreinen in Israel werken of in nederzettingen. Nochtans blijven onze gasten pragmatisch en positief en benadrukken ze vooral waar ze kleine successen boeken. Zo konden ze een CAO over het minimumloon en de gezondsheidsverzekering afsluiten in Jeruzalem. Een ander voorbeeld van hoe de vakbond wanhopig greep probeert te krijgen op de problemen van de arbeiders volgt.Qualquilia is een Palestijnse stad op de grens met Israel. De muur loopt er rond. Er is lechts een deur, slechts een tourniquet waar iedere morgen 6000 arbeiders naar hun werk moeten. Willen zij om 7 uur stipt op hun werk verschijnen dan moeten zij om 2uur s'nachts aanschuiven om door die ene Israelische controlepost te geraken. De Israelische bezetting heeft de arbeiders vernaderd: het zelfbehoud en het individualisme neemt de overhand. onlangs stierven drie arbeiders in het gedrum aan het checkpoint: zij werden vertrappeld in de chaos. De vakbopnd heeft n! begeleiders aangesteld die iedere morgen om 2 uur het checkpoint iets regelen. Ordelijk via het checkpoint passeren gaat sneller, iedereen tevreden. Maar niet de Israelische soldaten, die iedere vorm van organisatie van de Palestijnen het etiket "staatsgevaarlijk" opkleven. Israel wentelt zich nog steeds op wereldvlak in de slachtofferrol van de nazikampen. De realiteit is dat zij met de Palestijnen precies op dezelfde manier omgaan, zoals Untermenchen.
Ik ben me zowat aan het organiseren om enkele van de kleine verhalen te vertellen. Dit lijkt me aangenamer dan een oervervelende spreekbeurt over gewichtige onderwerpen.De vertelster Scheherazade ontsnapte aan de dood door de Sultan duizend en één nacht sprookjes te vertellen. Het boek de verhalenverteller van Marrakech gaf me nog meer inspiratie uit de Arabische en Indische traditie. Het vertellen heeft verschillende functies en helpt ons de wereld te structureren en orde te brengen in de dagelijkse chaos die op ons af komt. In een verhaal volgen verschillende gebeurtenissen eenzelfde tijdslijn,wat zorgt voor een eenheid en betekenis van schijnbaar losse feiten. Misschien hebben mensen in crisistijden juist meer soaps en verhalen nodig, niet om weg te vluchten,maar om orde en samenhang in hun belevenissen aan te brengen. verhalen plaatsen immers kleine en dagelijkse gebeurtenissen binnen een groter geheel en de fundamentele onderstroom. Via een verhaal wordt ook zeer veel informatie overgedragen,wat het forwarden van informatie bevordert. Verhalen vertellen heeft ook veel te maken met verleiden en beinvloeden. Ik heb het niet over de vele liefdesverhalen die steevast op een huwelijk en veel kinderen,met een lang en gelukkig leven eindigen.Een happy end is een gesloten verhaal, waardoor je het publiek niet langer boeit. Een goed verhaal moet wel de aandacht trekken,een soort clifhanger inhouden,een ontknoping kennen,waardoor men steeds verder luistert of wil terugkeren. En tenslotte de rol van helden. Helden zijn in verhalen belangrijk omdat we er ons kunnen aan optrekken, omdat we er ons kunnen mee identificieren. Mijn helden zijn meestal arbeiders, die voor hun centen hard moeten werken. Zij zijn niet als een prins of een prinses geboren, maar maken zelf hun leven....
De Vlaamse gemeenschapsminister Bourgeois heeft een identiteitskit ontwikkeld om migranten op weg naar een betere integratie te helpen. Een plezante oefening als je ziet wat ze er van gebakken hebben. Als je een antropoloog vraagt wat iemands identiteit is noemt hij aspecten van cultuur, taal, etniciteit en familie. Een socioloog heeft het bij voorkeur over de groepen, de staat en het type samenleving waartoe die persoon behoort. Een historicus benoemt zowel de sociologische, antropologische als economische aspecten en plaatst die in de tijd. En zo kun je doorgaan.
Vrijwel alle benaderingen zien identiteit als iets wat buiten de persoon bepaald wordt. Enkel binnen de filosofie en psychologie vind je visies die identiteit zien als iets wat bepaald wordt binnen de persoon.
Even terug naar de integratiebrochure van Bourgeois.De Vlaming spreekt Nederlands, is lid van een vereniging, leeft ultragezond, houdt van rust en privé-leven. Wel een zeer beperkte en retro-invulling. Ik doe de oefening even opnieuw.Vlamingen spreken -door de vele historische bezettingen- meestal meerdere talen. Op zondag gaan de meeste Vlamingen familie bezoeken. Het verenigingsleven verouderd en verdwijnt steeds meer, de professionalisering via Culturele Centra, vormingsorganisaties en full-time professionelen is een van de verklaringen. Wij hebben zeer hoge zelfmoordcijfers bij jongeren en vereenzaamde ouderen. En tenslotte: in alle onderzoeken komen Vlamingen naar voor als zeer onverdraagzaam en weinig tolerant voor migranten. Een warm "onthaal" betekent meestal een muur van wantrouwen.
Ik had altijd iets met arbeiders: in mijn leven vond ik altijd dat ze de kracht tot verandering van de samenleving vormden. Ook al zou je denken dat ze het niet waren. Maar de fundamentele contestataire geest daar kun je niet van weg. In mijn vriendenkring heb ik altijd meer zulke typen dan lobbyisten met diploma gehad. Sef was er een van. Sef stierf na een korte maar dodelijke ziekte. Tja hoe begin je aan een herinner mij maar ? De begrafenisdienst toonde jefke op zijn best: als kindje, als papa, als duiker, als gelukkige reiziger. Aan de begrafenistafel hoorde ik een ander verhaal : Joseph Vandeputte had zijn werkgever uitgedaagd, was ontslagen en kon niet zwijgen. Dat de werkgever iedereen een briefje in de handen gestopt had om hem te mijden en dat de vakbond hem als kandidaat voor de sociale verkiezingen laten vallen had zijn misschien details. Sef had ondertussen een merkwaardig parcours van diverse werkgevers achter de rug. De rijksbasisschool was een eindpunt,maar niet zonder motivatie. Hoe ga je om met het afscheid van een goeie vriend ? Zacht en teder. Sef had altijd gelijk. Je kan het je niet voorstellen, maar hij zou aan zijn gebuurs vertellen hoe zij hun gras moesten afrijden. Dit deed hij evenzo met de bazen van zijn fabriek, de directeurs van de school; de delegees van de vakbond. Hij vond steeds dat zij er niet echt iets van kenden, zij waren geen ervaringsdeskundigen, hij wel. Hij geloofde de macht niet, naief poogde hij de macht te veranderen.Het ontbrak hem niet aan lef. De onderwerpen en de hobbys van sef waren eindeloos: koi's in de vijver; moto's in de garage, vogels in de voiliere,duiken in de Barges, racing in het industrieterrein.Niks mis mee, maar toch alleen voor "middle-class-management". Sef is verdwenen,maar hij heeft recht op een hommage. Bij deze. Want er was niks mis met deze "echte" arbeider. In het arbeidersparadijs was hij president geweest, maar daar leven we vandaag niet in.
Verjonging, vernieuwing: het hangt in de lucht. In Frankrijk zijn er zondag presidentsverkiezingen en jawel de socialisten liggen voorop. Sarko heeft afgedaan, zijn hooghartigheid en mooie praat wordt afgestraft. In Groot-Brittanie zijn de gemeenteraadsverkiezingen uitgedraaid op een nieuwe adem voor Labour in de gemeenteraden. In Griekenland weet men het niet echt meer: maar diegenen die hun pollen aan de jarenlange leugens verbrand hebben, zullen afgestrafd worden. Kleine partijen en individuele parlementsleden die in de Griekse crisis het sociale bloedbad wilden vermijden kunnen wellicht hun stempel drukken. In Nederland is het gefoefel met Wilders ten einde: de christendemocraten moesten op ultra- kleine en godsdienstige partijtes beroep doen om de meubelen te redden. Hoe dan ook in september hebben ze verkiezingen aan hun been. Want voor de regerende conservatieve partijen in Europa komt het er nu op aan zoveel mogelijk maatregelen die de werkende bevolking treffen er nu door te duwen, voor verkiezingen een einde maken aan hun beleid van privatisering en afschaffen van sociale rechten. Is links klaar voor een ander en nieuw beleid ? Oeps, dat is een vraag van een ander kaliber. Links heeft,ondanks de ervaringen de voorbije vier jaar, nog steeds geen antwoord hoe je een financiele markt reguleert en hoe je de banken efficient controleert op hun buitensporige risico's die ze nemen. We blijven dus zitten met financiele producten,waarvan we totaal geen zicht hebben op de risico's, we totaal geen idee hebben hoe we van die risico's af geraken en hoe we het geld van de burgers beter kunnen waarborgen. Het is dan ook geen toeval dat er verjonging en vernieuwing in de lucht hangt.De oudere bevolking heeft net iets te veel graaicultuur aan de dag gelegd. Jongeren hebben weinig kans op een vaste job,geen vast inkomen en kunnen absoluut niet sparen. Zij nemen dus geen enkel risico als ze verandering willen, ze hebben niks te verliezen...
Een mei is altijd een speciale dag geweest: een dag van feest,een dag van fierheid wat wij met de linkerzijde en de syndicale strijd allemaal gerealiseerd hadden. Van 8-urendag naar vierdagenweek, van armoede naar sociale zekerheid,van oorlog naar vrede,van kerk in de staat naar vrijzinnig bestaan.Stoeten, optredens, gezellig tafelen hebben de betogingen én het mobiliserend karakter van 1 mei vervangen. Bij gebrek aan mobilisatie en perspectief is een mei minder en minder attractief.Er komt gewoon minder en vooral steeds bejaarder volk op de georganiseerde activiteiten af. Het ontbreekt nochtans helemaal niet aan redenen om toch iets meer te mobiliseren. De komende weken zijn er sociale verkiezingen in de bedrijven.Niet minder dan 55.000 kandidaten komen op onder de ABVV-vlag om hun collega's te vertegenwoordigen in moeilijke tijden. Het is ook een goed moment om de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen in eigen kringen te laten starten. Of om een vuist te maken tegen het neo-liberale Europa en een steuntje te geven aan de Franse socialisten,die op 6 mei voor de vuursproef staan.Of eens te applaudiseren voor de Nederlandse kameraden die hun nek uitsteken en geen steun verlenen aan het bezuiningsbudget van de gevallen regering Rutte. In Griekenland zijn er ook verkiezingen met het risico dat die uitdraaien op een algemene afkeer van " de politiek" én de weg openen voor een nieuwe militaire dictatuur, wat ook in Spanje geen utopie zou kunnen zijn. In het rijtje met landen waar een betoging op 1 mei niet zonder risico's is kan Palestina niet ontbreken. Ieder jaar zijn er incidenten en wordt de betoging die door de PGFTU-de vakbond- georganiseerd wordt, manu militari door de Israeli's uiteengeklopt. Daarmee is duidelijk dat 1 mei ook een signaal en een graadmeter is voor mensenrechten en democratie.
