Het lijkt me best dat de Apartheid nu in een museum thuishoort. In Joburg bezocht ik dit samen met twee kameraden, die in de hitte van de strijd 20/21 jaar waren. Zij waren dus een deel van de filmbeelden in de jaren 80 toen de repressie genadeloos de townships gepantserd binnenreed.

Als je het museum binnengaat wordt je meteen in de juiste stemming gebracht: een gescheiden ingang voor blanken en zwarten, een apart pasje voor wit en zwart.

Een een korte geschiedenisschets. De landverdeling van 1913 waarbij de zwarten niet alleen buiten de steden gehouden werden, maar ook peanuts kregen en thuislanden. De mijnen werden door migrantenarbeiders van de thuislanden bevoorraadt. In 1948 werd het echt een systeem en een politiek: blanken en zwarten kregen aparte pasjes, mochten niet meer samen zijn. Gemengde gebieden zoals Sofia Town werden met de grond gelijkgemaakt, de zwarte bevolking werd opeengehoopt in nieuwe townships. Soweto en Alexandra zijn twee voorbeelden. Op een foto in het museum zie je ondermeer de procureur door een raam gluren: hij betrapte op heterdaad Prof Blacking(wit) en Dr Zurena Desoi(zwart) die sex hadden. Verboden !

Dan start de strijd van de bevolking tegen de apartheid, de harde repressie door politie en fascistische blanke privémilities.

Folteringen, vreedzaam verzet, boycot, betogingen, de noodtoestand, opsluiten en ter dood veroordelen van politieke militanten, ze hebben het meer dan veertig jaar ondergaan. Toen de vakbond Cosatu nieuwe algemene stakingen tegen de arbeidswet organiseerde in 1992 en er miljoenen mensen betoogden in de steden, werden onderhandelingen gestart. Een vakbondssecretaris NGETESI ontsnapte aan de galg, bij de onderhandelingen werden de politieke gevangenen vrijgelaten.

Het mag een klein wonder heten dat dit niet op een burgeroorlog uitdraaide. Mijn compagnons de route vertellen dat zij goede leiders hadden, want dat iedereen zich op een langdurige burgeroorlog aan het voorbereiden was. Zij maanden aan tot kalmte en waardigheid.

Even stopten we bij een video waar een of andere president de apartheid verdedigde.Wij hebben ze leren werken zei hij. Alsof we beesten zijn die afgericht moesten worden lachte Glen smalend…..