Er is toch wel een en ander aan het veranderen in Cuba. Een van de problemen is de lage productiviteit. Het heeft niet alleen met de temperatuur te maken, maar ook met burocratie, gebrek aan organisatie en efficientie,gebrek aan materiaal, gebrek aan motivatie. Juist om de werknemers meer te motiveren is er twee jaar geleden besloten het loonsysteem te hervormen. En ja dat enkel in de arbeiders akkoord gaan. Directe arbeiders ( die onmiddelijk in de productie staan) krijgen een basisloon volgens de functie die ze uitoefenen, met daar bovenop een procent als de productie van het bedrijf stijgt en daar bovenop nog een individueel procent.Deze premies worden dikwijls in CUC betaald, dit is de peso voor buitenlanders die in de praktijk 3 maal meer waard is.De bonussen zijn onbeperkt. Indirecte arbeiders ( voor ons bedienden) kunnen tot maximaal 30 procent meer verdienen, indien de productie van het bedrijf of de individuele productie gestegen is. In de praktijk leidt dit tot grote loonverschillen tussen ploegen in hetzelfde bedrijf, zij staan onderling met elkaar in concurrentie.Een voorbeeld : het verschil bedraagt gemakkelijk 20 tot 50 procent, gezien het basisloon vrij laag is. Wat is de rol van de vakbond ? De vakbondsdelegees organiseren maandelijks een vergadering in het bedrijf. Zij leggen de lonen uit, controleren of de cijfers correct zijn en komen tussen bij betwistingen. Zij zorgen ook dat bij gebreken waar de arbeiders het slachtoffer van zijn (gebrek aan materiaal...) er toch compensaties kunnen zijn. De productiviteitscontroles zijn vrij eenvoudig: dagelijks wordt de productiviteit gemeten. Aantal kilos, aantal meters... Dit wordt genoteerd en op het einde van de maand bijeengeteld. Dan worden deze cijfers afgetoetst aan de bedrijfsdoelstellingen en de lonen vastgelegd. Bij werkloosheid krijgen de werknemers een maand gewaarborgd loon, daarna 60 procent,bij een arbeidsongeval 80 procent van het loon. Het systeem is nieuw, het is dus te vroeg voor grote conclusies. Maar wellicht groeit de inkomens- en consumptiekloof sneller dan de Cubanen zelf kunnen geloven....