Bob Dylan wint Nobelprijs voor Literatuur

De Nobelprijs voor de Literatuur gaat dit jaar naar de Amerikaanse singer-songwriter Bob Dylan. Dat heeft de Zweedse Academie laten weten.

"Dylan heeft nieuwe poëtische uitdrukkingsvormen verleend aan de rijke Amerikaanse liederentraditie", zo luidde de motivatie van de jury. Dylan werd al jarenlang getipt voor de Nobelprijs Literatuur.

Sara Danils, secretaris van de Zweedse Academie, omschrijft Dylan als "een groots verzamelaar die al 54 jaar lang zichzelf blijft heruitvinden".

"Begin met Blonde on Blonde' (zijn album uit 1966, red.), een uitmuntend voorbeeld van zijn briljante manier van rijmen en zijn schitterende gedachtengang".

Danils verklaarde dat de keuze misschien verrassend mag zijn, "maar blik vijfduizend jaar terug en ontdek Homerus en Sappho. Zij schreven poëtische teksten die waren bedoeld om opgevoerd te worden, en hetzelfde geldt voor Bob Dylan. We lezen nog altijd Homerus en Sappho, en we genieten ervan".

Bob Dylan is de 259ste Amerikaan die een Nobelprijs wint, over alle disciplines heen. Hij is de eerste Amerikaan die de Nobelprijs voor Literatuur wint sinds Toni Morrison in 1993. Sinds de prijs voor literatuur in 1901 voor het eerst werd uitgereikt, is hij de negende Amerikaan die ermee aan de haal gaat.

Bob Dylan heeft volgens muziekkenners een onuitwisbaar stempel gedrukt op de hedendaags popmuziek. In de jaren zestig gold hij wegens zijn kritische en met nasale stem gezongen teksten als de hogepriester van de protestbeweging van die tijd.

Zelf is hij helemaal niet zo gelukkig met de hem toegedichte rol als leider van de protestgeneratie, schreef hij in 2004 in zijn 'Kronieken'. Hij zegt zich helemaal niet verwant te voelen met zijn rebelse leeftijdsgenoten. Het liefst houdt hij zich op de achtergrond om als folkzanger liedjes te schrijven over historische onderwerpen.

Elektrisch en christelijk
Toen de zanger in de jaren zeventig zijn stijl veranderde en de elektrische gitaar om zijn nek hing, haakten veel liefhebbers van de folkgenre af. Ook in de jaren tachtig kreeg hij veel kritiek toen hij zich aansloot bij een christelijke sekte. Niettemin bleef de eigenzinnige Dylan decennialang een inspiratiebron voor hele generaties jonge artiesten.

Elvis en Little Richard
Bob Dylan werd op 24 mei 1941 geboren in een joods-Russisch immigrantengezin als Robert Allen Zimmerman in het plaatsje Duluth in Minnesota. Toen hij de muziek hoorde van Elvis Presley en Little Richard, leerde hij zichzelf gitaar en piano spelen. Op zoek naar de wortels van de rock and roll kwam hij bij de countrymuziek terecht van de zanger Woody Guthrie, zijn grote voorbeeld.

Dylan studeerde kortstondig literatuur, maar hij trad liever op. In 1961 nam hij de artiestennaam Bob Dylan aan. Hij zou zichzelf hebben vernoemd naar de beroemde dichter Dylan Thomas.

Hoewel Dylan nooit megahits heeft geoogst, gold hij op 25-jarige leeftijd wel als de belangrijkste en meest invloedrijke zanger van de jaren zestig. Met het lied 'Blowin' in the wind' (1963) zette hij definitief zijn stempel op deze periode. Dylan werd bij het grote publiek vooral bekend doordat anderen zijn songs speelden. Zo hebben The Byrds een aantal van zijn songs op de plaat gezet, waaronder 'Mr. Tambourine man'.

Bob Dylan heeft volgens muziekkenners een onuitwisbaar stempel gedrukt op de hedendaags popmuziek. In de jaren zestig gold hij wegens zijn kritische en met nasale stem gezongen teksten als de hogepriester van de protestbeweging van die tijd.

Zelf is hij helemaal niet zo gelukkig met de hem toegedichte rol als leider van de protestgeneratie, schreef hij in 2004 in zijn 'Kronieken'. Hij zegt zich helemaal niet verwant te voelen met zijn rebelse leeftijdsgenoten. Het liefst houdt hij zich op de achtergrond om als folkzanger liedjes te schrijven over historische onderwerpen.

Elektrisch en christelijk
Toen de zanger in de jaren zeventig zijn stijl veranderde en de elektrische gitaar om zijn nek hing, haakten veel liefhebbers van de folkgenre af. Ook in de jaren tachtig kreeg hij veel kritiek toen hij zich aansloot bij een christelijke sekte. Niettemin bleef de eigenzinnige Dylan decennialang een inspiratiebron voor hele generaties jonge artiesten.

Elvis en Little Richard
Bob Dylan werd op 24 mei 1941 geboren in een joods-Russisch immigrantengezin als Robert Allen Zimmerman in het plaatsje Duluth in Minnesota. Toen hij de muziek hoorde van Elvis Presley en Little Richard, leerde hij zichzelf gitaar en piano spelen. Op zoek naar de wortels van de rock and roll kwam hij bij de countrymuziek terecht van de zanger Woody Guthrie, zijn grote voorbeeld.

Dylan studeerde kortstondig literatuur, maar hij trad liever op. In 1961 nam hij de artiestennaam Bob Dylan aan. Hij zou zichzelf hebben vernoemd naar de beroemde dichter Dylan Thomas.

Hoewel Dylan nooit megahits heeft geoogst, gold hij op 25-jarige leeftijd wel als de belangrijkste en meest invloedrijke zanger van de jaren zestig. Met het lied 'Blowin' in the wind' (1963) zette hij definitief zijn stempel op deze periode. Dylan werd bij het grote publiek vooral bekend doordat anderen zijn songs speelden. Zo hebben The Byrds een aantal van zijn songs op de plaat gezet, waaronder 'Mr. Tambourine man'.

Met zijn album 'Planet Waves' (1974) bereikte hij voor het eerst de nummer 1 van de lp-hitlijsten. Met het album 'Desire' veroverde hij in 1975 opnieuw de eerste plaats. Na enkele slecht ontvangen cd's, waarop zijn stem steeds nasaler en raspiger klonk, werd zijn zwartgallige 'Time out of Mind' uit 1997 weer de hemel ingeprezen. In 2006 bracht hij op zijn 65ste cd Modern Times uit, die wereldwijd goede kritieken ontving.

Dylan blijft een bard in hart en nieren. Zijn rijkdom ten spijt, kon de zanger maar geen afscheid nemen van het podium en begon hij in 1988 aan zijn Never Ending Tour.

Zijn fans vonden Dylans teksten van zo'n hoog literair gehalte dat ze de artiest (die in 1970 de roman Tarantula schreef) in 1997 voordroegen voor de Nobelprijs voor Literatuur. "Hij verdient de nominatie wegens de invloed van zijn songs en zijn literatuur in de heel wereld'', zei de Amerikaanse professor Gordon Ball.